Cl. Galeni Pergameni Ars medica, quae et Ars parva dicitur

121쪽

praesentia talia sunt extra sanitatis latitudinem posita sunt. Eadem ratione extrema in instrumentorii morbis soluta unitate statui possunt. Hispositis scire licet morbosum salubre simpliciter, notis manifestis deprehendi posse: salubre quidem ut prius ostendimus,morbosum vero ut postea dice tur. Neutrum non ita facile noscitur. Cum igitur corpus aut dolore afficitur aut deprauatas vel abolitas omnes habet actiones,&cillime cognosci potest. Cum vero imbeciItas,ut quidem plurimu a salubribus distent, facile percipiuntur. Sin minus, obscura, an ceps ac dubia erit cognitio. Itaque cum hic unam tantum constituat actionum differentiam, nempe improbarum: utrunque neu trum, semper,& ut multum,sub morboso coplecstitur:cuius functiones,ut modo diceba mus,quae multum a natura recesserunt, manifeste:quae vero paululum, obscure corporis temperamentum ostendunt. In sanitatis

H igitur latitudine continentur corpora salubria,morbosa, Mneutra. Quod ut clarius intelligamus, sequetem formulam lata iecimus:in qua tam simpliciter quam in praesentia salubris morbosi neutrius corporis latitudi ne designantur, ut mox explicabimuS.

123쪽

A A. Is E latitudo est funitatis mima alae, statim salubrem, morbosum, Mneicrum continean Eo salubre senap. abstitit ei latitudine caret eum n, latitudo est si abiiciter salubrem statum continens, hoc est semper c ut multum talem, versit calidum morbosum declinatem. CV o timido est salubris ut multum,Verissus morbosum calidum declinantis. FE latitum est sal abris ut multiina, ver sus frigidum morbosum decivontis Fre , latitudo tota est neretriu*sec Edesgnificationis,versus morbosum calidit deflectet V neutrum corpus est sempere,quod N Iure

sit e salubris minorbosi caIidi est iniustum, id a indiuiditum est,

Si sis neutrum Vt multum, Versus calidum morbosum tendens. Em alterum neutrum est, multiim,vet si uammam aequalitatem declinans.

GB tota latitudo neutrius versus frigia

dum morbum Vergentis, in neutrum corpus est semper,erequisit in

dium salubris S morbosi frigidi, quod iubsionem non recipit, dra m neutrum est ut multum Versu ab solute alii bre tendens, Ct in neutru ut mustu ad frigi nimb.spectis. Ita morbosiim simpliciter absoluteque , quod diuisionem non admittit. H iri s latitudo calidi inorbi ut multum

xli morbosum frigidu simpliciter corpus osti H A an morbosum frigidum Vt multum,

Clinea quaIitatum Ruperan tias Melictus submonstranS, qualitatum omnium symmetria est.

124쪽

IE CLAvDII MALE NI primus calidi defectus, x v ii in secunda frigidi,uperantia, murata secundus calidi defectu utim tertia frigidi eRuperantia, ver tertius calidi defectus,

Tai' quarta friguli Nuperantia, AT a b quartus calidi defectus, vete prima calidi exuperantia, v et os primus frigidi defectus, et da secunda calidi eRuperantia. et secundus frigidi defectuS. - h tertia calidi eRuperantia,

Ws re tertius frigidi defectus, s fata quarta calidi eRuperantia, s s r quartus frigidi defectus,

Ad eunde modii aliaria qualitatu primarum tam simpliciti nepe siccitatis siliumiditatis, quam copositarum vi caliditatis simul dehumiditatis, caliditatissimul siccitatis, frigiditatis simul, humiditatis,fragiditatissimul, siccitatis,exuperantiae & defectus designari possunt. Nam a data aequalitate

qua y litera significat,ad humiduo siccii, ite ad calidum&humidum simul, si igidum ac siccii simul,ad calidum siccum si Amul,&frigidum ac humidum simul, eas de exuperatias Mefectus designare licet. Eadem est ratio morborum, instrumentoria, resoluta unitatis. Ex hoc diagrainate con stat tantum unaqualibet qualitatem remitti,quantu eius cotraria inteditur. Atque hae

quide sunt simpliciter salubris, morbosi,&

125쪽

lubris morbosi&neutrius in praesentia latitudinibus respondeat,& simul sint, ut ante declaratum est, de formula designari possunt. Igisur em absolute sania in praesentia D est,quod tantum momento durat, uatitudine caret. Di ni sanitatis in praesentia latitudo est, quae ab absoluta perfectaq; sani late in praesentia versis calidum morbosum in praesentia declinat Ed, o sanitatis in praesentia latitudo est,quae ab eade sanitate absoluta versus morbosum frigidum deficcstit. Eade est reliquarum latitudini ratio.

Hormn omnium sensu iudex est: oaute ipsa rertam naturaealioqui pericumlum petie in rumina ba,id est perpetua ualetudini, opinionem,traberemur.

Corporis affectum salubre, morbosum, E, neutrum sensus deprehendit. Salubre quidem,cu neq; doloribus cruciatur, neq; in vitae functionibus impeditur. Aegrum vero, cum aut doloribus asticitur aut deprauatos motus habet,vel abolitos Neutrum vero, cum deprauatas actiones no habet,sed tantum infirmas. Quod si rei naturam considerare vellemus,necessario in re nὰ8Hat ,id est perpetuae valetudini opinione,veniremus: cureuera nullum sit corpus quod ex aequo

126쪽

rit L AvDII MALE NIomnium quatuor elementorti sit particeps, sed mitim tale velut ideam quandam optiam anitatis animo cocipimuS. Aut si reueratale sit,solum momento duret ob id quod corpus in eodem statum permanet sed assiduee mutatur ab ineuitabilibus causis nobis congenitis. Cum igitur reuera nullum tale exisitat,necessatio ab hoc omnia deflectunt, proindeq; reuera morbosa existere cum his qui dismre ex docent, omnino rate du esset.

Haec igitur sunt sanoru corporlimstagnaSed quae uel morbosa uel salubria uel neutra sunt, distantis magnitudine dij runt. Constitutis extremis termhrisinter se contrar Gnempe optima constitutione et nuper contracto morbo:con

fideremu utri oreti propinquiora sunt

queexaminantur corpora. Quod enim

propius ad optimam costitutionem acta cessit,salubre: quod autem ab hac lonaegiri recedit, propiussi ad id quod iam aegrotat, accedit,inorbosum quod uero inter trunque collocatum est, et ab utro ste aequaliter distat reutrum est.

127쪽

A R P cxv A. ras valere,ac lanii columemq; esse signis hanno aute nomine odii Mug P, id est salubrium. Hissus est:vt ostenderet sede his corporibus verba facere,quae in pre entia salubria sunt, ut ante dicebam':quorti signa pri expolyta

bosis ac neutris simpliciter loques,quaeq; ab ipso ortu talia sunt mo aute in praesentia:vt verba ipsa indicant. Paulo post scribit ps

bosum est quod ippius ad id quodia aegrotat,accedit. Quibus verbis constat haec duo

deia lubri morbo soci in presentia dici voOIma vero mori Mugo Vis et eoi ,de morboso salubri neutro simpliciter. Itaque salubre morbo sumin neutrum limpliciter,ad exquisite salubre inmorbosum in praesentia referre oportet,ut in quibus euidenter signa almpareant. Salubre enim simplieiter, quanitauis salubre sit, nisi in praesentia tale sit, non facile cognoscitur Potest enim ut pilus ostedimus, idem corpus simpliciter in praesentia salubre esse Ad eundem modum molbo sum Vneutrum talia esse tam in praesentia, quam simpliciter possunt. Cia igitur corpus quale natura sit, explorare volumus,duo extrema inter se cotraria

stat

128쪽

TE CLAvDII MALE NIstatuere oportet, nepe in pretantia exquisite

salubre, Vmorbo sum. Nam quod ad abso IIute salubre in praesentia propius accedit id si inpliciter salubre est Quod auteria aegrotati vicinius est morbosum est simpliciter. Qil'd vero in horum medio est constitua

tum,neutrum simpliciter dicitur.

Opilinae igitur constitutionis corporis notu explicauimM.Ab ipsa uero deis scientium totidem numero genera fiunt, quae in maioris et minoris ratione diuidi possunt Hu igitur eorporib M inaret partes distinctis, morbo simpliciter eorporis signa trademut ex quibus reliquae duae latitudines manifestassent.

Ostedimus prius in uniuersa hominissanitate corpus salubre,morbosum,& neutrusimpliciter,contineri. Salubre corpus intelligono illud quod sola cogitatioe (id enim reuera no est,aut si est,solum momento durat) sed quod sensui salubre apparet: in quo

temperaturae genere cotinetur salubre semper,&salubre ut plurimu:quor signa generatim quide exposita suntmue aiit eoru quae ab hac costitutione recedunt,notae sunt ex Dplicandae. Haec igitur corpora etsi ratione

quide maioris .minoris diuidi in infinita pos

129쪽

poslunt in tres tamen latitudine distribtiet mus:nempe salubrius multum ab optima enim L nitate paulum in deflectio morbosorii,&neutrorum. Tot igitur sunt sinooria, quot corpor differentia nempe salubriu, inorbosorum, neutrorum. Cum ergo corpora insanitatis latitudine comprehensa,intres partes latitud me quoque habentes,distin Aa sint:morbosor via r pliciter signa tradere oportet,ut ex his simul me salobribus reliqua duae latitudines nempe neUtrorti, iuxta triplicem eius signincationem, murplurimum salubrium,manife laesint.

Prius igitur in opere de opima cotidistitutione generat, tradidimus socciatm uer nunc dicemu3,ubi prius partes distin remii Marium aut quadruplex est omnis disterentia Nam aliae prniciis pia quaedam fiunt,aliae ab his sunt ortae.

Quaedam nec aliaru gubernationi praeae sunt,nec ab alijs gubernatur,ut quae misgenita uires habeant quibu reguntur. Nonhullae uer natiuas semul et aduenae

litus faculmei habent Principia igitur

sunt,cerebrium,cor,iecur, et testes. Ab

Pilli ortum habensi ipsiss nimii rapti

130쪽

nerui quiderastinae medullla cerebro: cordi autem arteria: uenae iecori testibus uero uasaseminaria Perse autem guber

nantur cartilago,os,uinculum membram, glandula, pinguedo caro simplex. Reliquis autem partibM omnibus, ut suae commune cum bis administratione ex se habeat,necessariae arteri uenae, et nerui sunt.Pili aut et ungues nulla gubernatione habent, sed ortum rantumm

modo. Hae igitur sunt parcu dij retiae.

Aliter hic Galenus,atque libro posterio Gre ad Glauconeni,corporis partes diuidit. In illo enim opere ea quatenus curationis formam immutant, considerat hic vero quatenus ad cognitionem temperamentorum habendam conferunt Partes igitur ut hie considerantur,alsae principia quaedam sunt, ac velut scaturigine virtutum corpuS no-sTum dispensantium:aliae ab ipsis ortum habent, principiisq; famulantur. Nam pereas principia virtutes suas m corpus tras undui: Cerebrum quidem per neruos, sentiendi&mouendi potentiai per venaS.Iecur non solum vim nutricerti,sed, materiam qua viai Huersum corpus alitur Cor per arterias, vita, ac