장음표시 사용
31쪽
aquatile. Haec enim diuisio m disciplinis
necessaria est, ne vocabuli ambiguitate decepti erremus. Haec de divi sione. Quonia laute de desistitione supra abunde diximus, rursus de ea nuc disserere superuacaneus oret. De resolutione igitur dicamus. Rem lutio alia est finis in ea quae ad ipsum res earia tuNalia effectu si suas causas:alia causa
ruin suos effeci'. Ex priore artes oes quae via ac ratione tradunt,inlaonitatur: ut ante
declaratii est. Ex duabus posteriora S,iniauete per finis resolutione discipline,pficiuntur. Effeci 'resoluti in suas causas semper proximas, usq; ad postremas, ut causus fit ex humoris calidoris putredine: putredo a prohibita tra piratioe: PrlibetUr tra spiratatio ab obstructioe vel costractione: obstruc tio aute, humoria crassitie, vel letore,vel multitudine fit. Haec ab antecede te vi causTatione,co strictio vel a frigore fit, vel a re
Aius foris incidetii, , vi stringe dipditis, ut
aqs aluminosis Causus esteae est ac sobo Ies putredinis:putredo, impeditaetra spira lidis:ampedita traspiratio, obstructidis vel cdstricti di Q obstructio, humoris crassi, volviscosi, vel redii latis:c5strictio, frigoras,
vel rei stringetis. Causa resoluitur in suos esse citis, ut pleuritis in spiradi diffficultate, dolore lateris lancinate febre astidua c. Demon
32쪽
Demonstrationem autem syllogismu epLstemonicum esse, id est ratiocinationem, quae scientia parit, docet Aristoteles in posterioribus analyticis. Habet enim vim co cludendi esticiendici: veri:causamq; nosolla coclusiois, sedi rei demostra lae conti net: hoc est,causa est cur alloidc5cludatur:&cur id quod c5cluditur, veru sit. Sive e nimpcausam effectus, siue pere flectu causa demo stretur, semper demo stratio causia est cur verti cocludatur. Est enim duplex
demo stratio:altera, cu causa effectum deum ostrat altera,cu effectus causam: ut post dicetur. DemostTatione tria absoluat: primis subiectu, ut redundantia humoris secundia, id quod competere subiecto signi
ficatur,praedicatu vocant: ut curatio quae vacuatione fit: tertita,pro nutiata, siue principia, ut Contraria cotrariis curantur. Sic igitur demonstratione connectemuS, Contrarii affectus cotrariis remediis perpetuo
curatur: humor uredundantia affectus est vacuationi remedio contrarius ergo hu moria redudatia vacuatione curatur Subiectas dicimus, ea natura cui inesse aliquidos edimus. Praedicatu aute,affectione qua inesse subiecto demostramus. Principia vero sunt necessariae propositiones, quae de mostrationem no recipiunt,per quaSpra dica
33쪽
D dicatum subiee o inesse concludimus. In primis igitur proposito genere subiecto, vide dii est quid ipsum sit pari modo quid praedicatu, an id subiecto generi c5petat. Ante qua aut equid res sit cognosca muS,scire covenit qa eius nomine designetur deinde quae sit ipsius rei notio Quid vero nome significat,ex usu doque diae Ssuetudine discendii est:id aute clarusit ac
usitatu: ab artis quae tractatur peritis receptu Nos enim pleruq; artis vocabulis, tanqua caltresibus,etia si parulatina muta ti videtur, uti cogimur. Vbi aute de nomine couenit,rei notio habeda est, ex comu
E ni videlicet omihuc osensu alioqui principiunon esset. His constitutis, rei substatia vestigada est Vestigamus aute ex eius definitione quae quemadmodu costitui de beat,ante proditu est. Voc1s igitur significatu ,n5 minusquam principia, in demon stratione est necessarium: imo inter principia ipsum collocat Gai queadmodu rei notione&definitione. a qui haec ignorat, ad demonstrandii ineptissimus est. Consi
deradu porro est an proposita res simplex sit, an multiplex Si simplex, definie da est. Si vero multiplex,priinum quid definienF da est,postea aute diuide da in suas species ac differetia substantiales: quae rursu di uiden
34쪽
uidendae sunt, dum ad indiuiduas sit perauentur ac omnes prius suo ordine definiendae Sit igitur de morbo verbiaeausa dispuatatio instituta. In primis quid morbi nomine designetur,inquirreum est: deinde quaesit eius notio:postea quaenam sit ipsius substantia. Quid autem morbus signincet,ex
consuetudine tentium nouimuS: et US au tem notione omnes fatentur esse, cu actionum aliqua vel male obitur , vel omninon obitur. Sic enim omnes tum nomen, tan otio nerei morbi usurpat. Postea vero de
finitio inquire da est ex eius genere, sidis G ferentiis substantialibus Genus eius est affectus differeti praetra natura, primario actione ardens: quibus ab aliis affectibus distinguitur. Definitum autem morbum, quoniam multiplex est, in suas dit feretias diuidere oportet ea via ac ratione qua Galenus in lib. de morborum differentiis est usus Ad eundem modum praedicati natet v disquirenda dist. Ipsum autem subiecto inesse cocludimus per principia, vel per ea quae ex principiis confirmata sunt. Princiis pia sunt propolithone necessariae, demon
strationem non admittentCS, medioq; ca HrenteS, Graeci timesq, vulgus nostrum iiii mediatas vocat. non solum priorOS,ac notiores,sed reprim ac notissimae, xstae
35쪽
AR PARTA. Tisae cuius sunt principia, propriae causaeq; coclusionis Narii confirmari per alia priliacipia pon ent,ipsisq; alia propositiones su periores ellent: principia non liaberent in Co firmari per alia pruncipia dixi, quoniam ex ipsis non ulla habetur quae no ita perspicua sunt, vi aliena luceno egeant. Necella rias quoq; eiusmodi propositiones esse oportet: qaonia scientia, id est perpetuas ritate parere debent Ex accidetibus enim a quae non necessario insunt, conciliari scientiano potest. Neq; rursus quod falsum est,
ut necessariu cocluditur C terum eiusmodi propositiones, non solum priore Sacn tiores,sed &primae ac notissimae sunt: quonia non solu conclusione anteced ut, ipsaq; notiores sunt, sed ipsis aliae prioreSac notiores no inueniatur. Ab his enim luce co
clusio sumit: ideo resta conclusione sunt
clariores. Seper eam illucr tale est magis, ut
docet Arist ob quod unuquodq; est tale Quare si ob priora notioraq credimus scim', ut ide scribit, Milla sane credimus scim magis. Itaq;,ole disi uelis separati
Ne conectunt ratiocinatio es demo stratio Bies no sunt: cia sumptioes 115 sunt coclusio no notior2S: vi, Ois numerus est par vel impar, denari est numerus,rigo denarius est
pax vel ipar Coclusio emuo min est nota, quam
36쪽
quam, ex quibus nascitur, propositiones. utraeq; enim notissimae sunt, suaq; luce clarae Ad haec, principia no solum conclusio nis,sed rere demonstrandae sunt causae: id est non solum e ciunt vi quid concluda tur, sed rit quo dococlusione significa tur, veru sit. Neq; enim satis est sumptio nes inferre coelusione tedi veritatis per Ccoclusione significatae causas esse: alioqui principia falsa haberi possent, ut Hippocerauri fel bilem e corpore trahit ergo corpus ab assectu bilios vindicare idoneum est. Prior enim propositio causa est coctu sionis sed veritatis per hac significatae causa non est, quonia conclusio vera non est. Caeteriim id genus prineipia, vaga recommunia non sint, qualia dialectica sunt, sed eius disciplinae cui sunt principia,propria, impromiscuaq; Madia anthim pertinentia, quae certo genere continentur,nisi pro qualitate Vmateria subiecta curestrictio DDe praescriptioneqcutamur. Si qua tame id genus principia restrictionem admittant, propriorum vice uti licebit: ut Si ab aequalibus aequalia demantur, quae restant, sunt aequalia Commune enim principium est Geometriae inrithmeticae Sed Geometa tra, addita voce magnitudinibus ad hunc modum, Si ab aequalibus magnitudinibus aequa
37쪽
A R PAR v A. 33 aequales dematur c. in demo stratione utitur: Arithmeticus vero addita voce num ris hoc modo: Si ab aequalibus numeris c.
Ionia autem notiora Vpriora bifaria dicuntur, nimiru nobiS,&natura duplex erit principiorum ortus Altera enim rei natura
Egignit, sine ullo sensuu adminiculo dialtera
experientia,ab apparentibus enim sensuiq; perviis nascutur. Ex his igitur quae rei natu.
ra gignit, alia generalisbima maximeque uniuersalia sunt,& longissime a sensibus posita ex se notissima: ut, Totum qualibet sua parte maius est. Alia vero etsi per se nota
existunt, non tamen tam clara sunt, ut alia
qua declaratione ac persuasione non egeat: nempe inductione aliave dialectica probatione: atque haec a docentibus accipimuS:.qualia sunt quae quia concedi petuntur,postulata dicuntur:vi, A puncto in punctum re Fctam lineam ducere, hoc enim principium,
neq statim sua luce perspicuum est,neq; per aliud demonstrari potest, ideo a docente declarari ac persuaderi debet .Principia autem ab apparentibus ducta,uniuersalia quidem sunt, sed sensibus propinquiora si deo nobis nota dicuntur. Apparentia, ut docet Galenus, duplicia sunt:quaedam statim aepex se cognoscutur,ut ignis calor,niuis frigissitas. Quaedam non ex se nec protinus, sed
38쪽
per alia,ut ignis per fumum: quemadmoduin Virgiliano Bucolico, Et iu 'κ-proeuluit larit ei Minafumant. significat enim in foco ignem esse Pleuritis no per se cognoscitur, sed per spiradi dis si
cultate, lateris lancinatem dolorem,&c. Ab utrisq; apparetibus principia duciatur:Prioaribus ad hunc modu:Si quis inplures inciderit qui insigniter vulnerata parte aliqua Liae necessaria interierint, ratiocinandoque
illos inuenerit neque virtutis neque remedioru defectu interiisse, sed ob partis usum
vitae necessarium hoc principium c5stituet et Siquis in parte aliqua vitae necessaria insigniter vulneratus sit, moritur. Eiusmodi principia apud Hippocratem permulta inueniuntur, cum inali is locis, tum maxime in HAphorismis. Posterioribus sic: Si in pluribus dissectis pleuritis, id est lateris in Ramatio reperta sit,in quibus haec symptomata ante interitum visa fuerint,nempe spirandi dissi
cultas lateris dolor pungens, assidua febris, tussis,& similivi hoc principium constituet: Si haec signa adsint,pleuritis adest. Eiusmodi enim principia etsi a sensu ortum habent, ab intellectu tame formantur,uniuersaliaq; fiunt. Omne igitur principi usiue rei natura genituit siue a sensibus ortu, semper uniuersale esturi eoq; praedicatu de ovum sub Aiec
39쪽
secto per se,&st ipsum est, ac primo dicitur. Omni enim .semper inesse significatur
per se, non per aliud nec per accides.sed primo Se sine alterius interuetu, subsatialiter,mut ipsum est. Ex quo liquet,candore, etsi omni inest,no per se, sed per accidens, olori inessie, Neque per se febri corporis functiones redere:quia neq; febri ut febris est,neq; primo, sed ut morbo inest. Nam febris ut morbus est corporis actione hedit. Morbo enim ut morbo primo inest actionem laeta dere. Per se itaque inesse Aristoteles tr B dit,qtiae in ratione sunt quid est dicete:hoe est quae substantialiter insunt, substantiae
queratione costi tulit, eiuSq vim ac naturat
explicat:cuiusmodi sunt genera differetiae, atq; adeo ipsqdefinitiones:de quibus omniabus ab ude paulo ante disputatum est. Quae igitur ad huc modu rebus per se sunt, niuersaliter insunt:& cotra quae sic uniuersaliter rebus insunt,ea per se visunt. Quo se ut huius vocis,per se,ad hunc modum furta palae, plurimus maximusque sit in demo stratione usus Sunt mali modi vocis per se, ut idem autor docet: Vnus, cum subie- Cctum in praedicati rationem explicandam adsciscitur divinumero per se paritas inest, quia inparitatis definitionem numerus a semitur et vli parilautumerus est qui in duo, A
40쪽
aequa distribuitur. Ad eundemoda, imitas
inest naso,quia in eius definita one nasus collocatur: vi,simitas est nati depressio. In summa,quotiescunqon costituendis accidentiudefinitionibus subieci a promutur,subiectis per se accidetia inesse diculur: ut quia in re
ctitudinis definitione ij nea adhibetur, linei per se rectitudo inest,siquide rectitudo mesus est, qui super lineae piacta indecliuis est. Sichvolutati virtus per se inest, quia in vir Dtutis definitione voluntas collocatur. Est enim virtus, volsitatis habitus ad agedii se cundu recsta ratione impellens: Eode modo morbus corpori inest per se,quia in eius deatinitione corpus ponitur. Na morbus astractus est praeter natura, corporis actione priamario hedes. Quae aute sic per se insunt, uniuersaliter no diculur, nisi de omni dicatur: ut quia non omni numero inest paritas,non omni lineae rectitudo , non omni corpori aegritudo,haemo sunt uniuersales:Numerus
est par linea est recta, corpus est aegrum. Paritas tamen numero per se inest mur numerus es lineae reci itudo per se, primo muttinea Addit idem autor alium modum eius Edem vocis,nimirum cum subsectu praediccti est causa:vi, Iugulatus interiit Iugulatio enim interitus est causa Causam intelligo,