Cl. Galeni Pergameni Ars medica, quae et Ars parva dicitur

51쪽

A PM V A. Telemonstrat Galenus in commentario de faeultatibus naturalibus: ideo id nunc postulamus Horsi principior u interuentu, multa Languinis missioni subitatialiter inesse de monstrantur,ut ex sequentibus propositi nibus conspicuum esse potest.

PRIMA PROPOSITIO

Maior 'amnium rectitudo plus san

guinis attrahit,ac uacualaminor innilis,

in eadem distantia,

Cum enim attractio perrectas venarum E fibras fiat, ut septimo principio postulauimus:quo plures ad assectum locum,eiusque vicinas partes perueniunt, eo plus sanguinis attrallitur: recontra quo pauciores, nunus.

ttraiore uena oriuntur.

Cis maioris venae stamina in suo ramos distribuantur, absumanturq; , per Octauiam principita: quo pauciores rami sunt in quos di Rcta vena sua stamina distribuat, absumatq;, eo plures in ipsa fibrae rectae qua scilicet ad affeci u locum, eiuSq: vicinas parte per Ue-inuutirelinquuntusquare major erit reci Liud

52쪽

eLAvDIL MALE NItudo Cotra quo vena in plures propagines distribuitur,ac absumitur,eo pauciora stamina in ipsa relinquuntur: quocirca meorum rectitudo minor. TERTIA.

In longinquo facta uenae sectio,plus benigni sanguimi, uacuat, et plius malim j cto loco relinquit: et contra in propinquo facta, plus mali detrahit, et benigni plus relinquit.

Nam per quin in principium plus sangui rus vacuatur ex vicinis sectioni partib',qui, per sextu principium, melior est, quam qui in affecto loco ac ei proximiS partabus cotinetur, qui quide per ide principiu deterior est: minus vero ex affecto loco, utpote longinquo, per quintum principium, sanguinis vacuatur: qui per eae tum vilaosior est.

AS ctus ex rumpribus procreatimet eius 'inplomata, eo magis minuuntur H quo maior uacuatio ferit: et contra.

Per primum enim principiti, quo vacua tio maior est,eo materiam quae morbii efficit, magis minuit:& per secundisi, quo plus materiar morbum creantis detrahitur, eo minor affectus redditur.

Quin

53쪽

QUINTA,

Igitur natura humorum ole oppres, hoc magis leuat quo maior ipsa fuerit.

Nam per primum principium, sanguinis missio eo plus vacuat, quo maior est. Quo plus autem vacuat,eo minor morbi reddita tur materia per secundum principiumrquare magis natura onere leuatur. E, T A

Atque ita naturam confirmat, potentiorems reddit.

Per praecedente propositione,natura ontare quo premebatur,levat:quo deposito, vires roburq; recipit; imbecilla enim ea esse, non ex se,sed humorum multitudine,postulamus,nam quae per inteperiem infirma est, magis vacuatione laeditur quam iuuetur. SEPTIMA.

rum Robora natura uasissim reliquam morbi materiam propellit.

Nam per secudum principium, sanguinis missio,morbi materia minuit:atq; ita ipsam minus resistente minusq; c5tumacem expulsioni reddit:& per praecedente propositioianem natura roborat, efficitq; validiorem: quare morbum metuas fortiusq; propellit.

calidum fictum refrigerind

54쪽

Eadem 'igidum jectum calfacit.

Per accidens, iublata quae refrigerat materia,per primum principium.

DECIMA, Dolorem mitigat.

Materia quae dolocem excitabat vacuando,ac minuendo .per primum principium.

UNDECIMA, venas referat.

Nam per idem principium, obstruentem

materiam minuit,ac vacuat.

Trai iratione reddit liberiorem.

Quia per praecedentem propositione ve

narum ora reserat.

DECIMA TERTIA. Himorum putredinem repedit.

Naper proxima propolitione, libera eiu Ecit transpiratione, quae putredine impedit.

DECIMA QUARTA

Omnis bri ex humoribM auxiliaturi

Quatenus humorem qui hanc intulit,vaeuat,per Primima principium.

DECIMA QUINTA

Omni

55쪽

Omni ebri ex huor putredine costri

Quia materiam febrem creant vacuat per praecedentem propolitionem putredi nem arcet,per decimam tertiam propositi nem, liberiorem enim efficit transpiratio nem per duodecimam propositionea es: frigerat .per octariam.

DECIMA SEXTA,

Omni inflammationi prodest.

Incipienti quidem, quia fluentem in affectum locum humorem, in cotrarium retrahit ac reuocat,per tertiu principium Absolutae iam, Vcum cessauit defluxio,quia liminorem locu occupatem derivat,ac vacuat, Sper quartii principi u. Incresceti, sidum ata huc fluit num or, quia utrunq; auxiliu rarastat,per tertium&quartum principium. DIIorem inflammatae partis mitigat, per deci mam propositionem, extinguit calore, per octauam propositionem, natura exonerat, per quintam propositionem validiorem mpellendis morbi reliquiis efficit, per septimam propositionem.

DECIMA SEPTIMA.

Omni internae,at s 3 periculo in infimatioibu , uenae sectio quae mappaequo fit,qua quae in longinquoiomodior est.

Eiusmodi inflamationes toto genere peri

56쪽

culosae sunt:earu quoq; causae, cu accidenisa Erauia,ut experietia docet:ideo potes recelere remedim postulat, per nona principiti.

Sectio aute venae quae an propinquo fit,plus humoris morbinessicietis haurit ex loco as.fecto, per quintii principiti Praeterea celeri Myoiatius ab eode loco retrahit, per idem principi . Quare aste stu,eius causas Maccidetia magis minuit, per secundu principi uis. In longinqua aute parte factasectio,parum aut nihil vacuat ab affecto loco,per ide principi u. Ergio parsi aut nihil affectu, eiuSca sac& symptomata minuit,per ide principiu- Rursus peride, tarde ac imbecilliter retra Ahiu Affectus ac magnitudo per nonu principiu celere opem deiiderat ideo sectio in Ionginquo fata,internis alua clepericulosis inflamationibus minuscomoda est. Pretem easectio venae in longinquo facta solus betanigni sanguinis,& corpori comodi vacuat, remali 1xorpori nocentis plus relinquit,

per teria apropositionem ergo morbii tantum a best ut minuat,ut etiam augeat.

Sagum missio ut pro quo facta,

Iocuas Guacuat: non autem repset.

Nam per quintai principium, plus ex parate affecta vacuatrergo hac magis exonerat,

57쪽

rer quintam propositionemequares robu-itiorena reddit, per sex tam propositione: valentioremq; ad propelledum non soli1 obsidentem locis humorem,per septima propositionem, sed & venientem ex maiori vena perrectas fibras in affectum locum. Rursus vulnus ob dolorem trahit, per undecimum principium:vulneris vicinae partes ob indi gentiam attrahunt,per duodecimum princi Cpium. Quare fluens per dictam magnam venam sanguis,non in locum affectum descendit,sed ad vulnus fertur.

DECIMA NON A.

Pleuritidi,venae internae sectio eiusdelateris,quam oppositi uagis prodes

Hic affectus, quia interna inflamatio elati magnus est reius causae,& symptomata grauia ut dictu est in decimaseptima proposiatione: quare per nonu principita promptu ac D potens remediu efflagitat:cuiusmodi est venae sectio in loco propinquo facta per quin tum principium Vena aute in cubito eiusdelateris,omniu propinquissima est, quae com mode secari possint,ut sensus testis est praeterea ab eo cubito ad affectu maior est sta minu rectitudo:quia in toto eo spatiosa ciores sunt venarii propagines, in quas ipsa stamina distribuatur. proinde plura in eade

58쪽

s cIAvDII ALANI vena supersunt, quae ad affectia eiuSq; vicina parte perueniat, per secunda propositionem. Cti igitur in propinquo sit facta sectio

venae,mmaior sit staminii rectitudo, cetrarior inmaior fiet attractio,per quin tu principiu,&per prima propositionem, quod in Epleuritide,vidiostia est,fieri oportet Inop posito aut latere facta venae sectione distatia maior est, ut ex anatome constat. Ergo tardius imbecillius, Vminus trahat ac va Acuat per quin tu principi c. Minor quoq; sta minia rectitudo est quia in dato spatio pluare sunt venaria propagines,m quas ea distribuantur, ut ex corporis hominis incisione perspicuum est pauciora supersunt stamina quae ad locu affectum eiusq; vicinas partes perueniant,persecunda propositionem:plus

boni sanguinis exhauritur xvitiosi plus in corpore relinquitur. Ideo affectias magnitu dono solum permanet sed& multu auge tur, per decimaseptima propositione Proinde heius symptomata,nempe calor dolor quibus no solum curatio impeditur, sed di fluxio augetur, per undecimum princi ptu. Cum igitur propositus affectus magnus sit, ut dictum est celere .potens rem dium postulat, per nonum principium rea Pleuritidi conuenire non potest sed qua

in propinquo fit:auod erat probandum.

59쪽

In pleuritidesii dolor uehemeter cis,ab anod ius curationem austica, rilicet.

Dolor per undecimum principium ait nit, ergoniorum in cotrarium impedit, nisi igitur is mitigetur, reuocari in contrarium fluens humor imoxqui iam locum occupat,educi non facile poterit laque dolor rationem habet eius sine quo non: quare c. eadem ratione ab his quae curationem impediunt,cuiusmodi est cibi cruditas inve ire,incipienda est curatio.

VIGESIMA PRIMA.

H cum mitigatus dolor est, aut non uehementer affligit,alias curationem mira peditentia sublata sunt, pseurtillam

gna est senue Rhi Fione incipienda

curatio est.

Affectus magnitudo, utpote urgentior, prius curatione postulat,per nonum princi pium:Praeterea fluxio retractionem in contrarium Per tertiti principila: Sanguinis mic- sio in propinquo quidem facta, plus delinquentis humoris morbuqetparientis vacuae, per tertiam propositionem: ergo affectum magis minuit,per quartam propositionem.

60쪽

s CL AvDIL UALEN rPraeterea eade celeriter xvalide retrahit fluente humorem, per quintum principium ASiue igitur morbi magnitudine, quae prius curationem desiderat,sive causam hunc efficientem spectes,a sanguinis missione incipere curationem oportet.

VIGESIMA SECUNDANT TERTIA,

Iisdem principis demonstrare pos

semus sectam interni cubiti uenam,iecoris inflammationibus conferre.

Lienis inflammationi internam sinistri.

VIGESIMA QUARTA. Et uterigenitalicini vidextrae partu

m'aminare,poplitis uel malleoli dextri hfcctam uenam: 'istrae histri

VIGESIMA QUINTA.

Angi ne quos dextrae dextri cubiti, finistra sinistrifectam haemeralem.

VIGESIMA SEXTA,

Ad eundem modetin oculi dextri inae flammationi in dextro cubito eandem

haemerale sectam,c sinistri in sinistro.

Alia quoq; permulta venae sectioi substa Citialiter inesse, per ea quae ante docuimus, unusquisq; vel mediocriter eruditus potest cognoscere,plura itaque hoc loco de ea rescri