Cl. Galeni Pergameni Ars medica, quae et Ars parva dicitur

451쪽

sanguinem fundunt,graeci, IMO eoiscier o cant. Igitur si uberius fluant aut riuinus quam proconsuetudine,aut omnino suppriman tur,morbo praenuntiant, non aliae atque

menses,de quibus modo agebatur. Eos dein enim affectus praesagiunt. Nam ut hi suppressi ac imminuti ita suppressae, ac minusquam proconsuetudine fluetes haemorrhoides, multitudinis morboS:.ut menses imia modice fluetes, talaemorrhoides frigidos corporis affectus venturos ostendunt. Ex Phis constat Linguinis quod per haemorrhoi des sit moderatum profluuium, in quibusdaesse secundum naturam , ut in mulieribus

menstruae purgώtiones. Nam inter ea quae toto genere secundum naturam sunt, sed tamen qualitate,quantitate,aut tempore mUtata, Galenus enumerat. Saguinis agitur profluuium quod pereatu ora venarum fit, his naturale est qui culentu crassumq; sanguinem suapte natura aceruant.

Sed distranet in cibo et potu,quam in priri fuit,uoluptas non sentiatur uturae aegritudinis est nota.

Venti iculus visceribus seruit& venis ut

scribit Galenus:ideo cibito potum appetit

452쪽

eLAvDIL MALE NI illis familiares ac necessarios Ventriculum antecedit linguae iudicium,ipsa enim,viride autor scribit, his maxime delectatur quibus ventriculus egere videtur. Atque eiu modi sympathsae ac consensus potistima causa est membrana quae linguam ambit Gustandi igitur sensui secundia naturam habe ti,voluptatem adferunt cibi corpori nece sarii ac familiares,videlacet dulces ac pingues. Quod si vitium aliquod contraxerit gustandi instrumentsi n5 eandemex iisdem cibi ,quam pri us voluptatem capit rim ple Hrunque ne ullum quidem cibum omnino appetit, tantum abest, ut eo dele stetur. Siqui. dem membrana,aut neruuS unde ipsa oritur resolutus sit,aut certe ea cerebri pars ex qua neruus laabet originem vehementer laesa,

nullus gustandi sensus aderit. Sed eiusmodi

accidens praeter naturam est,ut postea dic tur. Caeterum si multo humore imbuta limgua sit,gustandi sensus obtunditur, atq; ita minori voluptate quam prius cibus potusq; sumitur Quod, hi contingit,qui in intcgra et iam sanitate cibo potuq oppleti, sine voluptate edunt bibuntq; Quod si contra paucum aut nullum humore lingua habeat, rerum quae eduntur, bibuntur, saporem

aut male aut nullo modo recipiet. Ad eun Adem modum reliqui fere sensus omnes id

453쪽

habent, quo res sibi obiectas percipiat: Oculus quidem spiritum aethereum , Vpuru,qui rerum spectabilium species excipiat Aures

spiritum aereum quietum, ut agitalum aere recipiat,& neruo auditorio suggerat. Venatriculi cerebri vaporem ad recipiendos odores. Ita lingua humorem Ieriam sapore ex cipientenM.quo si omnino careat, nullius rei

gustii sentiet. Si vero humoris minus habeat quam coueniat,saporem quide excipiet, sed non statim,nec cu solita voluptate. Quod B in magnis aritatis ardoribu experirHicet, Maliis locis vehementer calidis Vsiccis: in quibus diutius versatus sine potu aut re quae lingua humectare posSit, lingua maxime et siccabit. Si vinu quod prius delectabat, bibat, nulla aut admodum paruam voluptate sentiet: sino saepe ab eius potu maxime ab horrebit, etia si vehemetissime sitiat. Hinc mirum non est si a canibus rabidis demorsi, tam ab aqua abhorreant, cum maxime sitiant:ideos gleomo hos appellant.

Similiter autem et mentis hebetudo C praeter naturam,aut obliuio quaeda inta

fodim,aut plurib M somni quoia ante uisis pleni. Orimetium auditiugustus crusus hebetiores ac Ucuriores. Atque

454쪽

ut semel dic.m,quaecuris secundum tutaturam inerant, uel aucta uel animum, uel tempore uel quantitate uel ci ualidue

immutata. Praeternatura Galenusamecit,quod sint qui suapte natura tardu ingentu sensusque hebetes,mreliqua quae indictione hac con tinemur, habeataeuiusmodi sunt qui frigido humidoq; natura cerebro sunt,ut ante decla I ratuum est. De his igitur nuc sermo habetur, qui natara metem sensusq; perspicaces lia bent,sed praeter naturamfactos hebetiores. Quia cum accidit cerebru caliginoso spi ritu ac crasse humorcthunc gignente abundare,aut temperameto humidiore esse,cera tumestiunde nasci poplexi Paralysis, Lethargus, Coma, Wid genus morbi solend.

rgo autem ei revolati mentem interpretati

sumus,quae no solum ratiocinandi,sed id prehedendi,intelligedi cognoscendiq; unxpli S rerum formas, virn continer Eadem ratione morbos ante dactos portedit inso Ilia obliuio,vtpote que ab immoderato hamore sistagore fiat, ut supra declaratu est. ESOmni quoque o aviasi s e,laoc est tumulctuosi ,ac multis variisq; visis ac somniis pie

ni, morb praenuntiant. Horu autem sominor uni rationem supra docuimus

455쪽

Atque ade corporis moles maiore minor,rubuundior aut albion Dialiter liuidior et nigrim

Corporis moles solito maior copia m nor penuriam humoris praesertimque insitati ostendunt. Rubic dio sanguinein alabior pituitam,lividi rac nigrior atra bile in corpore redundare significat Addi pote Erat flauior . Nasaepe flava cutis apparet, quae abundanti flavae bilis uota est Curia igitur corporis moles maior est iubi cudsor, plethora: hoc est redundantiae morbos praentatiat,ut natiui caloris sui secationein vasorum ruptionem,ufebres quas ii extri egra'-ci vocat. Minor vero moles no solii futuria, sed, praesentem affectum ostendit,ni mira naturae instrumetorum laesionem, quae probam concoctionem distributionemque cibi impedit,ac corporis nutritionem, ex quia Laeeteo pso ac tabes nascitur. Quod si alba, atra aut flauasit cutis,uitium quoque in dia

octis instrumentis esse significatur aut cert Eimprobam victus ratione praecessiisse, praeteret morbos succedere. Siquidem cutis; alba hydropas, o emata, febres quotidianas quemadmodum liuida vinigra febres.

quartanas, cancros, carbones. Velephantitans flava vexo febres tertianas, causis

456쪽

dysenterias,erysipelata et herpetas predicit.

Ructu ob et sternutamenta rasaesius plures alit pauciores quam ex colle

Flatus ac vaporosus spiritus sit ex humoribus, a caloris imbecillitate Summum Henim frigus, ut Galenus docet, vaporis ex halationem impedit:& vehemens calor ita materiam unde flatus generari solet, res Luit ac discutit,ut flatum generare non pota sit,nisi ea suapte natura flatu leta sit,ac in vaporem trafire idonea qualia viscosa iras fa sunt:aut tenue quid5,sed sua multitudine caloris vehemetia superet. Per febres enim ex nimio potu in vetre saepe flatus gignitur, tametsi vehemes calor sit, quod bibitur,

do diceba, plus vaporis nascitatur, quam discuti nisi longo teporis spatio a calore pos- sit. Calor igitur imbecillus flatum parti in terdum ex cibo sotu, interdit ex humori Abus Itaq; si ex cibo latum,no uberiore qui dem, flatus gignatur,imbecillitate:si sine cibo, humorti abundantia simuli imbecilli talem esuSparti in qua gignitur, significat, ventriculi, verbi gratia, si inventriculo :&intestinorum,si in intestinis nascatur Carterum id genus flatus foras pellitur, si valida exp

457쪽

A R PAR A. 3 expultrix facultas sit xviae per quas exire debet,obstructae non sint. Sin imbecilla vir tus sit,aut viae obsti uetae,intu manet, infla-:'tionemque parit. atque haec si magnasti do: lentem scilicet locum in quo cotinetur, di B stendendo. Si igitur per os emittitur, ructa uel scit. Si per inferiora, flatum vel strepentem,vel sime strepitu. Sternutamentum ro, vehemens,&cum magno impetu spiriatus est emissio tum ex pulmone, tum e cerebro. Id autem ex his gignatur quae naribus terebri ventriculis molesta sunt,qmbus excitata earum partium facultas siem nutamentum ouet. Excitant te is an huia mor,vapor,& quicquid forinsecus in ea par tes incidit ut puluis mordax, festucae in na res immisiae, acres vapore ac odores in cerebrii delati qui ex capite in eas de partes humor vaporq; perueniunt. Ad eunde O

C dis calfactu vel igni vel sole vel alia quacunq; re calfaciendi vim habete cerebrudit, aut humectatu vel victus ratione uberiore ac humidiore,vel certe ambientis rumore: aut si qui in cerebro humor est,in vapore a calore resolutus sit,aut si solitum efffluuium cohibeatur vel ambietis frigore, vel alia vi subito stringente, sternutamentum Ou

tutaquod his qui ex calido loco in frigiduim

repente veniunt,fere accidere solet, conta

458쪽

s CLANDIT 'GAT ENItra ex frigido in calidu:scilicet in uberiore soluto cerebri humore vaporem, quam percutis spiracula expirare possit. Idem in extaternis rebus experiri licet.Siquidem pulcratae calidis cineribus frunis castaneae,corticemrmagno violentoqompetu suu rum punt nisi prius in eo plaga facta sit, per qua humor in vaporem resolutus exeat .ResoLuitur enim humor in flatum ac vaporem aeui nisi pateat exitus,cortex cum magno sonitu rumpitur. Cum quis igitur frequentius solito sternutat fine causa euidente, humidam partis unde exit,aegritudine futuram coniicere licet. Quod si pauciores ructus flatuso

sternutamenta quam prius excitenture caloris ac siccitatis vehementioris materiam flatuum ac vaporum consumentis notabunt, aut facultatis expultricis genitos flatus expellere nequeunti offensionem. Ita inque flatulento affectus,aut oerte calidosdsiccos futuros praesagiunt.

Eodem modo narium,palati, uel auctrium(quibM cerebrum expurgatur re

crementa, quant, ualitate alit temispore mimurari. Haec quidem ex eorum

genere es, censenior, quaesecundum naturam sunt. Cer

459쪽

ARV PAR v A. si Terebrum cum per alios meatuS, tu maxime per narespalamin aures repurgatur et Per has quidem biliosa sordes, per nare au tem&palatum mucosa pituita, idque alias aliistemporibus Hyeme enim maior cru dioris pituitae vis ex palato Mnaribus,aestate minor,sed coctioris reiicituraquemadmodum ex auribus sordes aestate quidem paucior, sed biliosior:hyeme largior minus biliosa fluit. Quod si contingat utroq; tempore plus aut minus,aut non quale oporter, per ante dictas vias exire, futurae aegritudianis nota erit. Vberior enim pituita rem diox,quocunq; tepore effluxerit, semperi turum cerebri morbu frigidum lumi dii, sed tame aestate vehementiorem lignificat:

Ghaemadmodulitiosior sordes si hyeme per

aures exeat,calidiorem ac sicciorem. Atque haec sunt,quae cum ex se sint secundum naturam,immutata tam quatitate, qualitateretempore,fiunt praeter naturam,morbosq; praesagiunt,ut monstratum est.

Morsu autem uentris uel istomachi, uel alicuita intestinorium, aut dolor qui

uel uentre exonerando, uel uomendo,

uel urina reddenda, uel alius quisti m mediocri sentitur,ex eorum lis 'Na

460쪽

sc CLAUDII MALE NI

ter naturam sunt genere esse censentur. Nodu tamen ita af ct aegrorare Acili Htur quemadmodu nec qui bis caput aut graualli aut dolet, cu nodulae foliri

impediant operabilis hic es aegrotandi terminus in eiusmodi fetionibus.

De his quae secudunatura inerat, sed qualitate, qualitate, hiempore mutata futuros morbo Spraenuntiat ab ude supra disputatuest De his vero quae praeternaturam sunt,&futuros morbos significat, nunc agendues .Praeternatura sunt morsu ventriS,sto machi,&intestinorti,&molestiae quae ve-trem exonerado,vomedo, taurina redde

dolentiuntur: vi capitis grauitas dolor, A aliaq; id genus mala, quae post docebutur. Si igitur ve , stomachus,&intestina morsum alique sentiat coiicere licet ea humore alique habere suo calore Macrimonia eroden te, et frigore stringente, ac fibras riapentem,aut flatu distendentem, proinde dolorem efficietem. Ad eundem modum si cum molestia ac labore vomatur, venter deliciatu I, aut urina reddatur verisimile est id quod elicitur, corruptu esse,aut cum eo alia quid permistum quod dolorem excitat, ni mirum bilem vel ex tecore vel maioribus