Cl. Galeni Pergameni Ars medica, quae et Ars parva dicitur

71쪽

A P AR A. Tae non accidere potest, quod Aristotelestus achum Orat, neutria dicitur.Itaq;omnis corporis aflectus inter salubre morbosum, tam simpliciter quam in praesentia, neuter dicitur:& omnis causa inter salubre remorbosam tam simpliciter quam in prae sentia,neutra dicitur: homne signum medium inter salubre minorbosum, neutrum: appellatur.

Est autem in tota definitione dictio,

nis ambiguitu,quam dirmere oportet. cum enim medicina esse diciniis scienisitam salubri morboserum,et neutrom

mmignificamin quidem et sigillatii m

omniu,' qualinteasectorii, et quoinrunda esse. Omniti autemfinitu est, C fieri omiuino nequit. Ou udam alitem mper'ctu est, et ab arte alienti. Clio litate uem afictorem,artificiosum est,

et rebus uae ad artem attinent, omnia

bvi sufficit: quod in mediciu desinitio,

ne contineri divimus.

B: Unonia nec explicari,nec sigillatim receseri,imo nec mete concipi infinita possunt; ata e tradi nequeunt. Quoniam ursos aestiti

72쪽

uniuersoru ,extatum de quibus da tradi non potest :alioqui impellerica esset. Itaq; medicina nec sigillatim omnis,nec quo ruda est: sed ut Galenus doceo rotan,id est(li latine dici possiem qualium, noc est(ut interpretamur qualitate quada affectorii. Eius de sta

litate quada a flectis. Quod ut melius noscatur. Intelli ed ames inornnibus disciplinis subiecta e se,in quibus ipse versantur, quibu aliqua inesse demo stratur,vt priuSostedirnus rannirum affectiones, qualitates verideo scietia, quecuq; ea sit, eoru subjecstorii vel singulora vel quoru dan5 est,sed eoruomnii in uniuersum his qualitatibus asscctor v. Medicina igitur scietialitianorii corpor uin sigillatim omniti, aut solia quorsiadam est propter rationes modo declaratas: sed omni u in uniuersum issi se id est qualitate af Tec orbi, nempe sanitate, morbo, aut D neutro affectu Rursus medicina scientia est lubriu morbosoru neutroru,corporuni causaru&ligno ru,n5 singulor aeno quoru da, sed ominu in uniuersum qualitate asse

ctorii, nepe simpliciter, vin presentia Ad

73쪽

haee, medicina scientia est salubriu simpliciter corpor ti,causiaria,&sagnoru,n singulorti, nec quorunda sed omni uin uniuersum qualitate aflectorii nepe semper,&visi rimum Ea de ratione omnium in uniuerasum causarumlignori qualitate affectorum, medicina est scientia. Igitur resoluta medicina in sua omnia capita, horum Om- nium in uniuersum qualitate affectorii, nosingulorum, non quorundam medicina est

scientia. Sic enim omnia sigillatim conti Dei:sed horum non est scietia, nisi quatenus generibus quae medicina tractat, subiecta sunt, qualitate sunt affecta.

Primum igitur a corporibus at iis eabimur, qualibum existunt tum salutabria, tum morbosa, tum neutra postea

de signis et causis disseremus.

Quoniam edicina modo dicebamus esse, scieti a b moi ,id est qualitate affectorii, farumlubriu morbosoru neutrorii corporum, causarun ignoru qualiana haec sunt, ostedere oportet. Ac primum corporib auspicabimur,qui hqc prima nobis obiiciunt,cognosceda videlicet per signa. Subiecta quoq; ea sunt tu causis, tu sagms:quare triora sunt.

Salubre simpliciter corpus est,quod ex ipso ortu simplicibus ac peti imparae et

74쪽

e bus pro b teperatu est: et res unienditis quae exilius cossant, re copo tu: in salubre uero in prasentia corpus, quod

in prUenti tepore integru es sanue ipsiems quo tepore let,probe teperatu est, aptes compositumo quide sumis in illa conliitutione, sed sibi propria.

Quoniam salubre a simpliciter quam in

presentia,natura et ore, ut ante diximus, morbo sumin neutru antecedit:ab eo quod simpliciter salubre est,initium sumit Gale Gnus. Est autem corpus simpliciter salubre,ut idem autor finit, quod ab ipso naturae ortu probam simpliciu primarumq; partii misturam ac tena peratione, Minstrumetorii apta compositionem nactu est. Simplices frimas partes intelligo, quae sensibus tales apta pare Nareuera simplices ac primae ex aliis simplicioribus ac prioribus, nempe quatuor elemetis, calido frigido humido sicco, factae sunt,ut ossa,cartilago, me branae, nerui, tendo neS,caro,adeps,& similes:quae si suam aequalitate, sibiq; debita,ab ipso nature or Htu proba liabeant,simpliciterialubres dicuntur. Sua sibiq debita aequalitate dico, qui

jam non omnes, uno paucae admodum ex a quo elementorti pondere ac mesura con-

75쪽

A R A. istant. Sediantu ex ip s unaquaeq; pars simplex assumit,quantu natura sua couenit ad recte obeundas quibus dicata est iunctiones Proinde hanc aequalitatem,iustitia appellat. perspiculi enim est,alias corporis simplices particulas alii temperametis esse do natas:sed omnes pro sua dignitate sunt commistae. Quaedam enim sicciores sunt, quaedam humidiores:aliae calidiores,aliae vero frigidiores. Atque ut uno verbo dicat, mulca tae teperamento inter se contrariae sunt , sed ita,ut sibi uicem non officiat. Neq; enim carnis humiditas recaliditas, ossis siccitati stigiditati obest,imo omnes in probam saepe actionem conspirant, mutuo ci se iuuant, tanta est eorum contrarioru proportio si mile enim quidpiam eis accidit,quod citharae aut alietius musici instrumenti chordis, quae diuersos contrariosque sonos pulsatae

edunt,nimirum graues, acutos,&c. in euphoniam tamen concentumque suavem tempe rantur. Ad eundem modum .nerui, musculi, ousa, ligamenta,& caro, etsi contraria tem

peramenta habent,(oga enim frigida B sicca sunt, caro calida inhumida tamen

ipsa sibi consentiunt,mutuoque se iuuant,vi symmetriam hoc est conuenientia aequalitatemque efficiant. Quod si in hac aequa litate eiusmodi simplices partes coinmoda

76쪽

habeant formatione Vmagnitudine quam

parsit,neq; maiore neq; minore, innumero .

neq; abundent neq; deficiat, optimoq; olidine dispositae collocatae sintocorpus no solum conteperatu, sed mapte copositu erit. In praesentia aut salubre corpus est,quod in praesenti tepore integrii est,hsanu. ipsum CQue certe quo tepore valet probe teperatis, apte copositu est mon tame optima tem perie aptissimaque compositione, sed sibi peculiari ac propria. Salubre simpliciter cor pus,min praesentia salubre, eatenus conueniunt,quatenus utrunque eiacraton symme triconque est,hoc est probe debiteque temperatum, apteque compositum. Differtit vero, quatenus simpliciter salubre, ex ipse generatione eiusmodi est, perseueratque per Omnem aetatem, natumque est in perpetua sanitate degere,etiam si aliquado aegrotat. Id autem duplex est, alteri absolute sem Dperq;,alterum magna ex parte tale. In pri sentia vero salubre, quancunque ab initio constitutionem nacrum sit, siue salubrem, siue morbosam,sive neutram non prospera semper valetudine stultur,sed aliquando sanum est,aliquando aegru,aliquado neutrae. Sanum quidem, cum probe temperatu est, apteque compositum, quod bifaria continiagit.Aliquando enim absolute tale est, hoc est

77쪽

saluberrimu:idq; indiuidula est, dine ulla latitudine: qua ratione alimpliciter salubridis fert,quod ut dixi perpetuo tale perseu rat. Aliquado vero saluberrimum est, sed E saluberrimo propinquii:latitudinemq; non exigua obtinet:nimiru ab ipsa summa tem perie perfectissimaq; compositione usq; ad neutra affectione Atq; hoc eo ' quo propius ad saluberrimum accedat, eo salubrius est:& quo neutri propinquius, eo minus salubre. Quod citq; igitur corpus in hac latitudine cotinetur salubre in praesentia dicitur,

quacuq ex generatione ut dixi, costitutio ne habuerit. Id enim in praesentia eucraton

symmetronq; est,hoc est probe teperat si ac copositu,no tam illa summa ac perfectissi-Fma teperie ac copolitione qua indiuidua esse modo dicebamus,sed sibi propria, id est in quacuq; datae latitudinis parte costitutusit. An vero ide corpus simpliciter Vin praesentia salubre esse posit, disquirere pomtetma id cotrouei sum est. Sunt enim qui id fieri posse contedat nec sine ratione Nacu Galenus neutrum esse dicat, quod exquisite mediti sit saluberrimi Minorbosissimi,ceratii est aliquod corp saluberrimis esset quod

in praesentia aut salubre est,aut morbosum, aut neutrum: alioqui uniuersae tarporis in

78쪽

psentiaἰhoi, id est qualitate agem disseretiae ac species,suu gen no aequaret Naa L Gquod in plantia corpuydetro, oti esset, quod in psentia neq; salubre,neq; neutru,neq; mora bosum dici possiet, nimiru saluberrimit Alii cotra putat salubre simpliciter cor ,in p sentia salubre dici non posse eiusde autoris verba sequuti,qgraece ita habetui ilium i

bre in psentia corpus est,quod in psenti veintegru est,&sanu: ipsumq; quo pe valet, Bbe teperatu est, apteq; copositu hoc est, Hiusta sibiq; debita teperie ac copositioe, noalit illa summa ac optima costitutide,sed Lbi uppria. Ex bus verbis, ut altat, liquet simpliciter salubre dici no posse in psentia talubre.Vt aut hac c5trouernua dirimam', sciendumst hac voce,nuc,vel(si mauis in praesentia,bifaria semila interdia Psolo pis mometo:in qua tignificatione patet simpliciter salubre,cu ad summa hac equalitate oas excessus experte(qua sola mometo durare ostradimus puenit,tatic salubre dici posse interadu vero pro pis spatio, quod antecedes praesens ivtur uid cludit,accipitur: sua signi fiacatio e in tota hac disputatio e utimur. Itaq;

salu

79쪽

uhiberrimu corpus, quod solii mometota cclviat, in praesentia salubre dictio pote suado quod mometaneu est, per totu leporis spatium quod latitudine habet, esse De queat. Simpliciter is tur salubre,in praesentia tale dici pot:quado haec vox in plantia, tot spatiu,n5 solii moment vivi prius dea elata tu est significat.Itaq; salubre mae coriapus est,quodna praesentis teporis certo ipatio aio autem mometo,sanitate fruituri ;eo ipso tepore quo sanum agit, eueraton symmetro est no illa suimina,quae mometo

solium durat, sed sibi propria, coprehcsa sci

licet in ea latitudine quam ab ipsa summa usq; ad neutra esse prius diximus. Ex quoliquet corpus eucroton ac symmetron, id est probe teperatu, ac apte 5positis, hoc loco id appellari , quod in praesenti tempore tale

peratinam, aptissimamque compositionem eam dici, quamn praesentia talis sit: quam tantum mometo durare modo dicebamus: non autem quemadmodum nonnulli putat, semper,aut plurimu Si enim Galeni verba expendas, intelliges eum in hac salubris in praesentia corpora definiti 5e,de eucrato et rymmetro,&deeucrasia ac symmetriario

2uj,no quae ex generatione talia sunt Ad in Prae

80쪽

vs CL AvDII GAL 3Ni praesentia Sed rursus conte des,salubre sim pliciter,& salubre in praesentia cotraria eL

se proinde de eo de dici non posse. Quod aut e cotraria sint,vel ex hoc patet,quod genus semper in contrarias species ac dissereniatias diuiditur. Cuigitur salubre in id quod simpliciter,uid quod in praesentia tale est D tanqua in suas species ac differentias distri

buatur,ea necessario cotraria erut Respo- demus eas species ac differetias ratione tantum no etiare dafferre. Idem enim corpus simpliciter salubre dicitur, quatenus ab ipso naturae ortu tale existit: in praesentia vero, quatenus nuc sanitate fruitur quemadmodum idem corpus simpliciter inpraesen tia morbosum dici potest. Simpliciter quiadem, quatenu ab ipso ortu tale est: in praesentia vero, quatenus nunc aegrotat.

corpiu aut simpliciter salubre,pera petuo quidem eiusmodi temperati iniuoptimes compositum est.

Quod Sirendissee id est perpetuo corpus Esalubre existat,in causa est eius optima temperatura,&absoluta perfectaq; copo Aio. HιαπαρIδe enim non solii perpetuo ac semiaper,sed reabsolute exquisitedue significare prius os edimus Itaq; corpus hoc pacto salubre, semo teperatissim est, maptissime