장음표시 사용
71쪽
phim soceis tumulis addensatum scribit Plinius saporem tamen saltum Mamarum possidet Serapioni sal petrosus,&apud chimicos sal petra vocatur Galenus A simpl. i. etiam inter aphronitra quaedam esse testatur dura ,, crassae essentia, quaeque nec facile liquari in aqua possint sed haae
improbari. Sal Armeniacus, & Armoniacus, ut vulgo appellatur,ob nominis vicinitatem Ammoniacus creditur, aequo inter sales fossiles diximus. Est sabacutissimus, vel potius nitrum,quo chimiste estuntur ad sublimationem argenti vivi, 4blutiones metallorum. Fit ex quinque partibus urinae humanae, sarte una salis communis, & parte dimidia fuliginis lignorum, his simul coctis usque ad consum 'ptionem humiditatis,reliquum sublimatur in salem Arm niacum,hunc iterum in sudore dissolvunti congelaneti a sale communi sublimant,ri est optime praeparatus, ut Chimistae docent. Adfertur ex Germania candidus translucens figura placentae nigredine quadam obductus, acerrimi saporis. Sunt qui in Armenia fieri testantur ex urina Chamea lorum unde Armeniacus vocatur Arabes genus quoddam nitri optimum ex Armenia quondam afferri olitur tradunt. Posteriores salem Armoniacum intre raetati sunt apud Serapionem quod Huxander seu Nusader vocat:salem candidum purpureum,rubrumve, qui extrahitur e lapidubus maxime duris,&iraslucidis)gustu 1also, summe mor daci ad quartum gradum caliditatis accedens, vi attenuandi, exterendi, evocandi ex alto remedium ad columellam laxatam, anginas. Qui vitra conficiunt, suum quoque genus habent nitri , sine quo arena non glutinatur in vitrum. Vtebantur quondam nitro Aegyptio, quod inge tibus glebis lapidosis transvehebatur ut colligere licet ex. prima vitri inventione, quam tradit Pimius Mercatores enim in littore quodam arenose cum non adessent Iaprdes ad construendum cum, glebas nitri cortinis subdidine Gruntut his igne liquatis,4 arenae permissis fluxisse tran lucentes nobilis liquoris rivos, quae prima tuit vitri origo
72쪽
Sed nostris temporibus ad id alio genere nitri utuntur,quod ex frutice quodam salsiiginose cremato conficitur, Sodam vocant: uticem existimant esse siem,&cali apud Ara. bes vocatum, de sal Alaesi ab ipsis vocatur Anertur ex Hispania ingentibus gebis cinereis aut nigricantibus pra duris. Quoc autem in consectione vitri separatur liquidum, frigore congelatum lapidosumq; colore candido,siξore perquam acri sal vitri appellatur, quo utuntur prosapone ad pannos purgandos, &ad faciem mundandam Nitra igitur tum naturalia tum factitia explicata sunt.
A Lumen graece Stypteria ob ehementiam laporis stringentis appellata est ejusque plura genera apud
antiquos recententur, omnia nativa, ex aqua limoque, ut Plinius inquit, veluti exsudantis tertie natura. Nam hyeme corrivatum aestivis selibus maturatur. Quod fuerit ex
eo praecox,candidum fit;hocliquidum vocatur,utilissimum lanis inficiendis aro colore Lus probatio, ut sit lympidum lacteumq; sine offensis Dicantium, cum quodam caloris igniculo. Dioscorides inquit: aequale undiquaq; succosum sine lapidibus, spirans igneum quid Vidimus hoc veluti
lutum candidumquod vetustate in glebas candidas transit, quas si fregeris, partim in capillamenta concrevisse conspicitur, partim in grumos. Quamvis autem liquidum appelletur non tamen fluidum est, sumi enim pilulis conso matum testatur Plinius contra lienis vitia, ad pellendum pruritum,S sanguinem per urina. Alterum genus coi cretum est varia figura unum in capillamenta quintam canestentia dehiscit, quod Schiston Graeci,idest,scissile vocant. Hoc Diolcorides tanquam optimum primo loco describit, intelligitur veluti flos glebosi aluminis probatur recens, candidissimum , gustu perquam astrinSens, grave Olens, calculorum expers, nec glebulose,aut altilole compactum,
73쪽
sed sigillatim in eapillamenta quaedam canescentia dehiscens, quale est quod trichites,id est,capillare vocatur, in. Aegypto natum. Adulteratur lapide simili, idest Amia tho,sed gustu facile disternitur. Hodie audulteratum pro legitimo publice venditur: alumen plumae vocant, alii norem petrae: sed non solvitur in aqua, neque gustu stringit. Legitimum vidi prope loca ardentiari sulphurea quali cinis sit sulphuris combusti , glebis candidis valde astringentibus,
nunc mollibus, quod quidum alumen est, nunc concretis in filamenta, quod schiston dicitur,nunc grumosis, aut spongiola facie veluti bullis extuberantibus , quod rotundum vocatur et omnia in iisdem locis quod, Dioscorides testatur in Aegypto enim omne genus,& in iisdem metallis inveniri. De Rotundo inquit a flumendum quod suapte natura rotundum est, non manu confictum, bullis turgens instar Pompholygis,albo propius,atque validius astringens, praeterea nonnihil palloris cum quadam pinguedine prae se terens, sine arenis, friabile, quale in Melo Jnsula, αὐ- gypto reperitur Plinius Stronsilem,id est,rotundumine tioris facultatic duas e)us este speciesci Fungosum atque omnium ore dilui facile, quod in totum damnatur Melius p u micosum, foraminum fistulis, spongiae simile, rotundums natura,candido propius, nec inficiens nigritia. Qua in re considerandum magnam assinitatem esse inter genera aluminum, Edichalcanthi nam praeter limilitudinem saporis,etiam vis inficiendi colore nigro tribuitur aluminibus, ut Chalcantho & melanteriae De liquido enim testatur Plinius,syncerum nigrescere mistura succi mali Punici de eo creto inquit et paludaei scabrae naturae galla infici: Haec eadem videnxur in Chalcantho, nam aut galla , aut mali punici cordicibusatrum colorem essicit. Desciusto praeterea inquit hoc quoque fit ex lapide, ex quo id chalcatim vocant, ut sit sudor ejus lapidis in spumam coagulati. Hinc aluminum divisio in candidum, Mnisrum exigua coloris disserentia magni usus, quondam cinciendis elaro colore lanis
74쪽
lanis eandidum, liquid umq: utilissimum est,contra i fustis. aut obscuris nigrum Maurum nigro purgatur. Haec Plinius. Hodie in cofecturaehalcanthi spumosa quaedam substantiae Horestit extra vasa, quae concrestit spongiosi facie colore pallido, cuperosam vocant. Reperiturvi albicans plumosa intus substantia. Resudant quoque sponte omnia gene ra in Ilua, ubi chalcitis reperituri melanteria,& tandem ubi lapis aerarius continetur, quem chalcitim Plinius vocaer cujus exemplo non inepte hossic cuperosam voeant,non 2Ium chalcitim,i congenera ejus, sed etiam cumina ipsa nativa Efflorescunt enim magna ex parte ex lapide aerario cui nulla est vis sulphurea quae cremata saporem acerbum, Macrem reddit Galenus adest astragalotem,ideit,talarem,
quasi angulos constet figura instar ali, non rotunda S placinem quasi crustosum & sinthitem laterculi estiste. Omnibus inesse vim astringendi vehementi imam, ideo
eratarum partium: tenuiori tamen quodammodo substantia constare Schistum,deinde Rotundum,&astragalotem: admodum crassa liquidum, Placitem, & Plinthitem Dioscorides vim calefaciendi tribuit, stringendi Sc expurgandi, quod non um: nam cum astrictione acredinem possidet mordentem quam obustionem acquisivit Hodre pro aluminibus naturalibus cessit in usum factitium quoitvulgo alumen Rochae appellatur , Chimicis glaciale, quia instar glacie coagulatum est . Conficitur ex cremato lapide quodam in agro Romano prope Toliam Caeditur inibi a pis praedurus candicans, qui inollior est, subrubens qui durior. Vnde aluminis duo genera,candidum, subrubensque oriuntur. stus hic lapis fornacibus, pluribus diebus irrigatur,donec in lutum tabescat qui inilectus ferventi aquae substantiam aluminosam deponit, quae a faecibus defaecata concrescit in ligneis receptaculis ad similitudinem crystalli angulosum nucis cassitudine pellucidum candidu sericis, lanis tingendis claro colore expetitur Ruffum acrius est. Hoc quoque medici utuntur ad ulcera putrida, gingivas de ubi umq,
75쪽
tibi cumq astrictione vehementi opus est: Vrunt quoq; do-raec bullas non attollat, sic enim pumicosum redditur, cujus Pulvis exterit supercrescentem in ulceribus carnem,in ad cicatricem ducit. Cuperosa autem quidam utuntur etiam intrinsecus advenena,&pestem: praecipue candidae, quod alumen liquidum esse diximus hoc enim propinari interiisus ex Plinio habemus. Multa aua hodie recensent interat mina ut alumen plumar,quod amiantum esse diximus, alumen scaliolum, qui lapis est specularis inter genera Gypsi ealumen Catinum quod vulgo Sodam vocant inter nitractitia: alumen faecis, quae faex vini est combusta inter nitra factitia alumen Zucharinum, qubdad mulierum dealb
riones componiter ex alumine Rocchae,ovorum albumine,& aqua rosiacea. Numen Iam enum Arabes intelligunt Scissile Diostoridis.
CHalcanthum a Graecis appellatum quasi aeris emorescentia a Latinis Atramentum Sutorium vocatur, quia eo coria tineuntur: aliud ab Atramento scriptorio seu librario, quod e fuligine pictoria conficitur: ab Atr mento Metallicru,quae Melanteria dicitur Dioscorides tradit humorem esse concretum aut sponte aut arte unde quoddam nativum, quoddam factitium habetur: non ut quidam interpretantur quoddam molle, quoddam concretum Sponte quidem concretum in Cypro oriri, quod vel guttatim humore in cuniculis distillante in stirias cocrescit, unde stillatilium vocatur,quod optimum est: vel in speluncis corrivatum transfunditur in scrobes, in quibus concrescit,quod Pecton, idest, concretilium vocatur Tertium facti tium est in Hisparua,quod Ephthon,idest percoctum dicitur,omnium invalidistimum. Nam aqua materiam diluentes decoquunt,dein in piscinis transfusam sinunt, donec concrescat, quod certis diebus fit racematim digesta marm
76쪽
lac, v I UETALLIC Is aia incomplura corpustula tesseris simisia optimum erevi
tur caeruleum grave, densum , translucidum cujusinoes est stillatilium Proximum concretilium. Percoctum affinfectus,&denigrationes aptius est caeteris, sed in medicina invalidius Plinius in Hispania puteos esset stagnah bentia id genus aquae decoqui eamadmista dulci pari mensura, & in piscinas ligneas fundi Dependere immobilibux super has transtris restes lapillis extentas, quibus exhaerestem limus vitreis acinis imaginem quandam uvae reddita Exemptum ita siccari diebus triginta Colorem esse caer Ieum per quam spectabili nitore, vitrumque esse credi. Di-Iuendo si ri atramentum tingendis coriis. Hinc hodie vitreolum vulgo appellatur ob vitri similitudinem De nati, vo autem idem Mesus inquit Fili pluribus modis genere eo in scrobe cavato , quarum e lateribus distillantes hy-berno gelu stirias, stalagmias vocant, nec est purius aliudo Sed ex eo candidum colorem sentientem yiolam leucόion
appellant Fitae salis modo flagrantissimo Sole admissas culces aquas cogente. Ideo duplici quidam dixtirentia:
Fossile, &factitium appellant. Hocrallidius,&quantum colore, tantum bonitate deterius. Haec Isinius. Hodie Cyprium raro adfertur, cum suppetant in. Dagna copia quae in Italia conficiuntur,&adtingendum efficpciora Prae carteris autem laudatur,quod Bagnareae confi turin agro Romano,unde Vitreolum Romanum appellatur: colore viridi Postea caepit Massat confici Romano longe pulchrius, dc et scacius, quod Cyprium colore imituturi, ex viridi,&caeruleo mistum Ex Germania quoque habetur coloris caerulei elegantissimi ut Cyprium , sed ad infectum infirmissimum Ratio conficienda in Italia est Estodiunt lapidem quendam mollem, vel potius errae cujusdam glebas cinerei coloris intermistis maculis viridibus, ac russis, sapore acerbo,odore viros fotaribus noxio ideo non cuniculis, sed in aperto solo fodiunt Acer vos exponunt Solibus,1 imbribus per sex menses,dc amplius, saepius versantes, ut maluis
77쪽
MI It Ii r 3. I retur Chalcanthi materia Totidem aliis sub tecto servant. Tandem aqua silvunt, defaeeant, in vasis plumbeis coisquunt sola enim plumbi materia nequaquam corroditur
in ejus acrimonia. Injiciunt, siserri, aeris ramenta, ut soluta faciliorem coagulationem praestent. Coagulantur autem refrigerata, sitransfusa ligneis alveis, ut alumen Roch-chae. Dum vero in acervis maturatur, ersorescit incute
substantia quaedam spongiosa varii coloris,quam cuperosam
vocant enuorescit&extra vasa lignea, in quibus Chalcanthum coagulatur,tenuior ejus substantia. In Ilva terrae sunt variae Chalcanthum. Sc alumen continentes, quaedam subnigrae, quaedam flavae, quaedam subruris aliae candidae, .mnes sapore acerbo M acri. Similis substantia putanda est, quam Galenus se vidisse testatur, in Metallis Cypri, ternas scilicetaonas in specu, quarum infima erat Soryci altera Calcitis: Media Misy Aquam vero pluviam totius collis terram illam abluere: quae cod lecta in profundo specus ita cum viridem constituebat, cujus aqua asportata in piscinas paucis diebus concrescebat in Chalcanthum. Ex ea autem lsrra onLe. quidem fiebat Sory, Misy,in Chalcitis, per fornaces Aes, Cadmia, Pompholyx, hodium, & Diphri-ges. Haec Galenus. Sunt hodie qui cremat, rite Cha
canthum extrahunt quod ferrum tingit colore aeris. Ipse vidi ad lapidem aerarium sponte agglutinatum Chalcanthumerystalli modo eandidum sentientem violas,i aeruginem. Vnde arguitur chaleanthi materiam ex Aere ortum duxic se, quod di color viridis ostendit, in quem Aes putrescens convertitur.' Viridis enim est aqua in Cypri fodinis licet reddat caeruleum Chalcanthum. Viride est Chescam
thum Italicum sed omnia vetustate immutantur extrin. secus aut in pallidum colorem , aut flavum , aut libruLfum t quam conversionem Galenus in chalcitim tuisse ac
serit ex Cyprio chalcantho. stum quoque chalcanthum iubedinem acquirit rubricae similem. Miratur Galenus quo pacto inlios medicainento vehementistima: astrictioni ad.
78쪽
mista sit ealiditas non medioeris. De hoe diximus In medi.
camentorum facultatibus. Omnium maxime humidas ea ne condire & servare potest incorruptas, rumirum calidit te humiditatem absumens, atque astrictione substantiar contrahens,atque constipans Constringit,desiccat. con trahit in sese totius carnis substantiam Dioscorides erustam inducere est. Exhibet quoque in rinsecus drachmae pondere ad latos vermes enecandos, adversus venena fungoru. Hodie per distillationem extrahunt liquorem acerrimum, Guod oleum vitrioli appellant, cuius tactu abscessus distun Duntur eiusdem gutta una aut altera ex aqua hausta morbos pestilentes corrigit Vstum chalcanthum mitius reddis tu imponitur praecipue ad sanguinem sistendum.
CHalcitis ab Aere cognominata, apud Dioscorider
praefertur similis Aeri, friabilis, syncera, nec inveterata, intercursantibus ob longis venis, splendentibusquα Differentia praeterea habere ex eo colligitur , quod idei Dioscorides de Gus ustione asserit. Quandam humidiorem esse,quae dum uritur, bullas excitat, tandem marescit. Alias sicciores, quarum modus urendi est, donec floridum colorem contraxerint, nempe rubricae in profundum, a Iuleo colore pallescant. Sed apud Galenum I de Antid.c. s. ex modo ustionis colores variantur. Nam cum in olla absq; operculo super carbones ardentes ponitur, liquescit, le- v ima spumosaque ejus pars innatat. Si igitur statim abis ne eximatur non perflatia carbonibus colorem non mutat alioqui emergeret luteus, flavusve color, eo autem modo servatur chalcitis pristino colore, quam partem in Tneriaca assumendum esse vult, scilicet viridem, aut cineream,
qualis accepta est: dummodo in spumam fuerit elata, quae modica erit haec enim Theriacam reddit nigram, quod ex- peti solet. Inveteratam autem chalcitim transire in Misy,
idem testatur, Simpl. extimis scilicet partibus in flavum
79쪽
converss. Ex ovibus interpretati licet similitudinem Aerii apud Dioscoridem intelligendam esse, ob colorem viridem
non rubentem, rubedinem enim ex perfecta ustione acquirit. Quamvis autem Aes nitidum colore rubenti conster, neglectum tame ob Aeruginem contrahit viriditatem. Erie igitur chalcitis optima quod chalcanthum viridi diximus, sed nativum.Nam Vitriolum Romanum factitium est: noritamen a conditionibus nativi distat nam vetustate flavescieexterius, in igne attollitur inspumam,in tandem rubricae colorem assumit tingit praeterea colore nigro antequam
perfecte uratur. Sed apud Plinium chalcitis est lapis Aera rius, ex quo eradi inquit, aeruginem scoleciam: ipsum aes coqui. Caedi non e subdialibus petris, ut Cadmiam, sed ex obbrutis continere tria genera aeris , Misyos, Soryos.
Ex quibus patet alium esse lapidem chalcitim apud Plinium, a chalciti Diostoridis. Cum vero inquit Chalcitis filat se
statim mollis natura ut videatur lanugo concreta: consemetit cum Dioscoridis chalciti: non enim lapis est, sed suecua concretus: cum Inustione, quae humidior est,attollatur lata spumam, diquescat,ut Galenus inquit. Idem enim conatingit in alumine,& nitro. Cum praeterea Plinius inquit rhabet autem aeris venas oblonsas probatur mellei coloris,
gracili venarum discursis, fit ilis, nec lapidosa significae
glebas chalcitis complexas aeris venas, quae mellei colorisiunt, splendentes , ut Dioscorides tradit cum synceraehalcitis viridis sit, aut cinerra, ut Galenus testatur. Addit Plinius, recenerem utiliorem esse, quoniam inveterata
So fiat Galenus Misy quia vetustate siccior evadit, MIapidescit ut contingere diramus nitro Hujusmodi autem sunt Sory,N Misy Sulpicatus est Galenus Sor longo tempore mutationem in chalcitim posse accipere. Est apud me chalcitis lapis ex Germania durus, & ponderosus cui emo
rescit exterius quid cinerei coloetis, Interius autem sublivi-d um colorem prae se fert in medit ullio subrubens,, mac Iolus est: sapor acerbovi Inordente. Videtur hic Sor coria H i increto
80쪽
tinere, quod sublivido eolore spectatur. Vitriolum igitur viride,& candieans ad genera chalcitis reducimus ex Gaia leno Facultates habet stas astringentem &aerem, sed vincit acris, quae odeo vehemens est,tit carnem urat, crustam essiciat. Sed usta mitior evadit,nam minus mordiis cat,non tamen minus desiccat. Ex chalcite addita Cadmia in aceto sub Sole ardente emiculae quadraginta diebus fiebat medicamentum Psoricum appellatum apud Dioscoridem, Plinium, sed apud Galenum addito litargyro, quod minus chalcite mordicat.
MIs apud Dioscoridem chalciti affine est,i viribus.
ωustione Laudatur Cyprium auro simile, durum, uod friando auricolorem imitatur,&stellae modo sple et Aegyptium autem in aeteris efficacius, sed ad oeularia medicamenta praestat Cyprium Galenus, Simpl. testatur vidisse in Cypro Zonam Misyos longissimam inspecu supra chalcitim non constare magnis glebis,ut chalcitis, sed dividi in parva frustula,aegrius quoque liquescere quam chalcitis, quia siccius efflorescere super chalcitim vetusta. te, ut Aerugo super aes. Plinius ex chalcite lapide fieri aD
serit concretum natura discretumque, id optimum in Cypriorum officinis, cujus notae sunt friati aureae scintillae, &cum teratur arenosa natura sive terra chalciti similis: Hoc autem miscere, qui aurum purgant. Hodie vulgo non cognoscitur: reperitur tamen intodinis chalcanthi habemus ex Ilva gleba friabiles aurei coloris punctis ad Solem scintillantibus, sapore valde acri re acerbo Alterum genus ex Germania colore intus ex luteo vergente ad viridem, ut via
deatur chalcitim aemulari Aliud quod per vetustatem ex vitriolo Romano transivit in Misy cintillis caret, dilutio- ricolore spectatur. Vires habet similes chalciti, ac tenui rum est partium ut Galenus tradit.