장음표시 사용
81쪽
MElanteria non multum distedit a Misy nam lutere,
loris est, ut sulphur, at scintillis caret, inquit Dioscorides. Quaedam in taucibus cuniculorum,quibus aes erubtur, salis modo concrescit alia insiimma facie naera dictorum locorum coit,quae terra est. Reperituri fossilis in Culicia, aliis quibusdam locis. Praestat quae ulphuris eoi rem trahit, laevis, pura aequabilis: quae contactu aquae statim nigrescit. Vim causticam obtinet eandem,qua MimGalenus,omnia propemodum astringentia tenuitate exuperat Hodie hanc habemus efflorescentem super acervos te rae , ex qua vitriolum extrahitur, inter cuperosas. Substam tia est fragilis, crustosa, sublutea, aut varia ad cineremia ergens, quae facile in aqua liquescit, nigredinem autem
non gignit madefacta,nisi ferveat. Hinc Melanteria quasi atramentum appellatum est.
SON existimatum est Melanteriae species,ut Dio scorides
tradit,neque enim absimile est: sed differt, quia Sor viaxus grave olet, nauseosumque est. Praefertur Aegyptium, quodque frianti nigrius apparet, in multa foramina dehiscens, sub pingue, astringens, olfactu ac devoratione magnum virus olet,& stomachum subvertit. Quod autem friatum stintillas ut Misy non emittit, alterius generis esse& invalidum censendum est Vim, ustionem supradictissimilem habet. Haec Dioscorides. Galenus s. Simpl. inquit, ejusdem generis esse,i facultatis cum chalciti, Misy: oriri in eisdem locis: ternas enim onas simuljunctas vidissie in metallis Cypri,quarum infima erat Soryos, suprema Mistos media insciteos Esse autem Sory crassinimum nec liquescere, quia lapidosius sit 5 vellementius compactum et Plinius
82쪽
Plinius sphngiosum esse tradit, trituque pinguiter nire.
scens,& caetera ut diostorides Hodie habemus latere perosis, quae spongiqsa est, praedura colore luteo punctis stintillantibus aliam colore cinereo, quae nequaquam Εὐtillat,at alumeri rotundum accedens Reperiuntur ubi eo ficitur chalcanthum discernuntur a caeteris odore virosioι Predicta aute omnia corpora humore liquabilia sunt qua vis alia magis,alia minus facilius, vel difficilius.
SEquuntur ea, quae oleo solvuntur, ut sulphur bitumen,&congenera his eadem ex pingui exhalatione consta. re dictum est, ideoexhalabilia sunti etiam inflammabilia; ostedam eorum liquida sunt in genere Bituminis, retinenterum humiditatem aeream ut oleum: Quaedam sicca, ut sulphur, sed acalido molescunt instar cerae,& picis. Cum enim eorum humiditas non sit aquea non daeuntur prodrieliquari, ut metalla,&glacies, sed mollificari tantum . Me leo. cap. 9. Indistantur enim a frigido. Nam ut vaporis frigeratus in aquam aut corpus Metallicum constat sic exhalatio quamdiu aeream humiditatem seu pinguedinerti ustibilem habet, refrigerata in succum pinguem oleosum aut durum vertitur Combusta autem ex toto pinguedine concrescit in terram aut sales, aut lapides illiquabiles, quorsi nulla exhalabilia sunt, nec inflammabilia. Quaedam tamen ambigua sunt, continent enim exhalationem secundum partem combustam, non ex toto ut salnitrum, terra Amapelitis, inter lapides Pyrites, agates,& alii, inter Metatallaries, flammam enim reddit sulphuream.
Vlphur craecis Thion,sorte quia res divina judicareturinam in religione suctui lautum ad domos expiandas
83쪽
potentissima res in natura. Fulmina enim, fulgura sulphur olent Terraemotus,eversione'; atq; incendia subterranea ex eo potissimum fiunt. Hinc ars tormenta illa bellica excoegitavit,quibus resistere nulla vis potest. Pul veris enim comωPositi, quae momento ignem vehementissimum concipit. quo globi ferrei, autplumbei imitatione fulminis impellu
tur,exuilphure constant. Duo autem genera sulphuris p nit Dioscorides Vivum,quod Graeciapyron vocant, idest, ignem non expertum, non enim eo eget ad superflua se paranda, cum purum nascatur, solidum glebosum, quo solo medici utuntur. Effoditur hoc translucetquedi viret, uePlinius inquit. Sed forte legendum, nitet, ex Dioscoriderde hoc enim inquit optimum pyron , colore nitens, translucidum,syncerumq; Hodie hujusmodi raro visitur rvidi electro simile pallidius, ad viride inclinans. Quρd
frequentius est in genere vivi, cinerei coloris est,aut nigricantis minime translucidum Effoditur glebis, utuntur eo fullones. Hoc videtur Plinius intellexisse, cum inquit ALterum genus appellant lebam fullonum tantum ossi- cinis farruliare. Qu9d autem ignem expertum est Pepyromenon Graeci vocant, cuia igne perficitur, oleo imcoctum, ut Plinius refert. Probatur apud Dioscoridem, quod Viret,&praepingue spectatur. Hodie duas ejus habemus ditterentias colore,& figura: Quod pallidius est de fi-zura panis congelatum,virgineum vocant, quiaeo utuntur Virgines suffit ad capillos rustandos flanis candorem, α mollitiem affert. Plinius Egulam appellat hoc genus. Quod autem viret magis tereti figura quia in fistulas harundineas transfusum concrescit eangura, quarto generi Plinius astribit ad Ellychnia conficienda maxime usurpatum, proinde quidam tauton vocant, ut Hermolaus tradit. Conficitur in pluribus Italiae locis in Senens, Volaterrano, Puteol no, aliisque. Effoditur impurum terrae, aut lapidi commistuma quoddampumicosum tenuibus scintillis emicans ad
solem: aliud densius intermistis partibus luteis aliquando . , transi
84쪽
translucidis , utpote putioribus . quale Apyron destributur. Quoddam cinerei coloris. Separatur autem sulphureus liquor ab aliena abstantia fictilibus urnis ignem in fundo tantum sentientibus sic enim sublimatur purior ejus
substantia, quae eum ascenderit ad luperiorem vasis regionem,per rostrum descendit in aliud vas recipiens olei modo liquata inde egressum habens in locum frisidum coit varia simu a. De sulphure multa Chimistae praedicant: esse metati
Iorum principium tanquam semen masculi ad argentum vivum eoagulandum secundum varias conditiones. Nam ad aurivi argenti generationem requiri sulphur in combust ibi. Iealbum vel rubeum , quod enim combustibile est , omnia
denigrare, &in igne ablumi At id genus Blphuris, quod
non comburitur, Solafionem eraestat mel IlIcam ipsis sella notum est inter eorum arcana rentatun rmulti variis praeparationibus sulphur in eam naturam convertere , sed mmnes delusisint,aut enim pinguedo illa combustibilis no deleta est: aut ea deleta inveniunt aluminis quoddam genus aut chalcanthi ortum esse , quibus alia fullo est, quam me tallica Sublimatum cum argento vivo in pigmentum tubicundissimum vertitur,quod Cinabrium vocant pictoribus utile. Eadem per decoctionem in caerule um elegans converti compertum est, cum Aere autem in Violaceum. Per se ejus flammas vitrea concha superposita recipiatur, in liquorem acerrimum vertitur , quod oleum sulpnuris, cant,iisdem viribus cum oleo chalcanthi Sulphur in medicinis vim habet calfaciendi, attrahendi venenatorum ictiabus impositum ex aceto venenum trahit Praeterea abstergit,unde scabiem sanat cum resina illitum. Propinatur quoque ad purulentos sussitu gravedines tollit, lethargicos
excitat. At Uus nidor comitiales irritat.
85쪽
AVripigmentum as aureo colore dictum a Graeela Ar
senicum vocatur sed hodie hoc nomine intelligimus ipsum auripigmentum toties eum ale sublimatum donee candidum reddatur,inter venena erodentia,& putrefaciem tia validillimu ex eo quoddam in praeparatione perspicuuia redditur in similitudinem crystalli, de Arsenicum erras
linum vocatur chimistarum inventum. Cum enim Jussu musae inficiat colore argenti: speraverunt Variis praepar tionibus adlabitis firma transmutationem essicere, dimcili us enim combutitur,quam sulphur. Duo alite auripigmenti genera tradit Diostorides: unum coloris aurei crustosium, siquamis in vi cem haerentibus, non permistis cum aliena materia, quod optimum est, quale in Misya Hellesponti nasti tur Alterum glebosum βωλωδες non βι-ανωδες, id est,etiam
dis effigie, ut quidam legunt M ad Sandarachae coloremaceedens, quod ex Ponto, Cappadocia auertur deterius altero Plinius tria genera facit. Quod optimum coloris etiam in auro excelle ni ius. Quod vero pallidius, aut umdarachae similius est deterius existimatur. Estru tertium mnus,quo miscetur aureus color sandarachae. Vtraque haec squamosa illud vero siccium purumque gracili venarum discursu fissile. Hodie tam primum,quam tertium genus pictoribus notissima sunt, vulgo appellant orpimentum At secundum genus, quod nequaquam ex squamis aureis comis
pactum est, sedglenosum d pallidius, vulgo appellatur Ri-
sagallum, quo auritices utuntur . Glebae sunt candidae, &subrubentes zonis ci reis discurrentibus,sraves Tradum tur ex impuro auri pigmento igne separariante Venena putrefacientia. Torreri inquit Dioscorides, donec mutet eo.
Iorem,stitieet cflammeum, & rubeam assumar, qualisi Sandaracha est Vim habet astrictoriam, & erodentem, crustas moliturcum vehementi cruciatu Galenus in usu L
86쪽
SA ndaracha ex Diostoride reperitur in eisdem Metallis,
ubi auripigmentum , stilicet in aurariis, &argentariis ut Pliniustestatur . Probatur rusta, laturatior, triabilis, & pura:adcinnabarim colore accedens,odore sulphuris:cu.jus clem vis & ustio ut in auripigmento Hodie raro reperitur1ola, sed plerumque admista cum auripigmento Iqu mois,quale tertium genus positum est a Plinio Substantia enim rubens&florida Sandarachae intermista est cum aureo colore auripigmenti alia vero est Sandaracha factitia apudPlinium ex cerulffacocta,quae Sando a Dioscoride vocatur, de qua alibi clicitur. Aliud quoque est apud Arabes Sandarax, scilicet gummi Iuniperi, quam Vernicem vulgo. appellant Diolcorides Sandaracham tanquam mitiorem auripigmento exhibet intus ad purulentos, Et fumum ejuDdem laudat haustum ad veteremtumim. vicenna in cura Isteri propinat Arsenicum Nicolaus Alexandrinus in Athanasia majori recipit auripigmentum. An venena castigata multa, Alexiteria redduntur, ut Viperinae carnes in Theriaca quidam gestant sacculum ex auripigmento, vel Arta nico supra cordis regionem in peste, ad arcendam vim tabificam a corde extrahit enim vir in pravos vapores abis sumit.
BItumen Graece Asphattos, undelAsphaltites laeus iris
Iudaea cognominatus,quia Bitumen feriri inter trificiis h Asphaltite, quia Bisumen redolet substantia est igni fac miliarissima ut uilphur,tenuior,&levior. Ideo naturae via ventium minus adversa, virent enim plantae quaedam , ut Fraxinus juxtasontem igneum Bituminis teste Plinio: fum. int
87쪽
dunt etiam arbores quardam Bitumen, ut apud nos Betula.&Populus: in India quae Camphoram reddunt. At sulphuris halitus omnibus viventibus perniciosus est, maxime autem auripigmenti. Peculiare in Bitumine, accendi aqua, extingui tantum terra, ut Plinius tradit de Mattha etiam oleo,ut testatur Dioscorides in Thracio lapide ferunt quoque extingui sulphure,visco,aceto. Dd non parva admirationem affert Ardent enim continue multa loca,ut mona,Ethnain Sicilia, mons Chimera in Phalelide,i in Italia complura loca,quae imbribus flammam emittunt majorem:& quod magis mirandum in Licia montes Ephesti ignea
eti flagrat, adeo ut lapides quoque rivorum, arenae in ipsis quis ardeant, aliturque ignis ille pluviis. Fontes quoque ignei visi sunt: nam in agro Mutinensi fons est Bitumi ιnis liquid aquae supernatantis, qui statis quibusdam tem polibus exit igneus Mirum istitur ignem hunc cum aqua
gaudere, cum caeteri omnes ab aqua extinguantur Adhuc magis mirandum, quae reliquos ignes nutriviar, hunc extinguere, ut oleum, sulphur, palea, fimum, ut docet experientia. An quod avidillime ignem rapit ab aqua irritatur m
eis, quam vincatur 'patet id in oleo, quod in Sartagine adeo fervet ut coinbustioni proximium ut Si enim aquam instilles accenditur: quod si ardenti oleo aut pici . aquam superfurata flammam augebis antiperistasim enim facit, ut in calce. At si addant ut quae ramiliaria sunt,sive coma
bustibilia, ut oleii subhur,paleae: si veloombustibilia ueterra, fimum, facile conjunguntes siccitate erum conveniunt cum igne sua frigiditateextinguunt, priusquam ab igne illo accendantur: quod enim tenuius est citius comm laturi Bituminum genera complura: nam alibi limus,ut ita Iudaeae lacu alibi terra, ut insuria circa Sidonem, quae te
ta Ampelitis dicta est quodsam liquidum veluti oleum, aliud molle, aliud durum, aliud etiam in lapidem iaciens
tum est. Sed quae in lapidem transierunt, inter lapides era plicabuntur, ux dc Amptauinter terras . Reliqua genera a Ium
88쪽
tum liquida tum siccalle perquiremus Liquidum igitur, quod olei instar fluit, traditur in Agragantino Stelliae fori. ribus innatare, quoad lueemarum lumina vice olei utuntur,unde oleum siculum quidam appellant, ut testatur Dioscorides:ad scabiemjumentorum laudat Plinius. Sunile in Italia habemus in agro Mutinensi, quod petroleum, caturquό ame petris stillat,odore validissimo, colore runso,aut candicante. Hae vetustateri coctione incrassantur. In Germanico mari tradunt,&Ruffum,& fulvum,& mellei coloris inveniri. Inter liquid reponit Dioscorides Naphtham: esse enim Babylonii Bituminis liquamen colore camdidum, inveniri nigrum, cui vis adeo ignium rapax, ut exspatio protinus flamma in illud transiliat, ob id procul abeL se ab omni usu testatur Plinius. Possidonius existimavit Naphtham candidam selphur esse liquidum ignium rapacissimam: nigram vero liquidum bitumen olei vice. Qui autem veluti limus est in Iudeae lacu supernatans Bitumen Iudaicum vocatur, quod eateris anteponit Dioscorides es eligit autem quod purpurae modo splendet, ponderosumq; est ac validum odorem vibrat nigrum autem sordidum vitiosum esse adulterari Pice. igni etiam in Babylone Zacintho, di Sidone, quod pice adulteratum est, te vius esse tradit Plinius Aliud genus in Apollonio Epiri, quod Pisias-phalthum vocatur, quia redolet picem Bitumitamistam r. devolui fluminis impetu ex rhontibus Cerauniis insitiore cogi in glebasaestatur Diostorides. Sed omnia haec Picsasphalthum appellari tradit Plinius ex argumento Picis M. Bituminis calenus omnia nomine Bituminis vocat esse ex iis, quae in aqua Marina proveniunt, in alia quapiam quae non est marinae dissimills, ut in Apollonio Epiri, & per alia id genus loca multa aquis sponte nascentibus innatare ceu spumam & molle quidem asse, dum innatat, postea vero resiccatum Pice sicca durius essici In Comagene urbe Simosita stagnum esse tradit Plinius emittens limum Mabitam vocant flagrantem: eum quid attingit solidi adhaere
89쪽
re praeterea tactum sequi fugientes se defendisse muros oppungante Lucullo flagrabat enim miles armis suis. Est
autem proprie Mallita cementi genus tenacissimum, S Quis
riciem lapidis antecedens, quod fieri blebat ex calce recenti vino extincta, mox tusa cum adipe suillo,, ficu, duplicilinamento, ut quod malthatur, oleo perungatur ante Bitu
mem autem id, quod haeret, lapidesti , ementi vice usurnatum est, quo muri Babylonis constructi traduntur, unde Mattha appellat st Bitumen,quod in lacu Iudeae nais scitur, adeo sequaxi lentum traditur, uravelli nequeat, praeterquam filo,quod menstruum mulieris infecerit. Foditur alicubi Bitumen addensatum, quam picem fossi lenia vocat Theopompus fodi, win Pannonia ceram fossilem.
Hodie Venetiis venditur Bitumen pro Iudaico, pici adeo simile, ut vix discerni queat, nigerrimi eptoris, sed splendidi, pice durius, major igne egens adsui mollificationem recolore validius: Suspitio est Pisias phalium esse: affertur enim magna copia ex Valona', quae Apollonia Epiri censetur. Vtuntur cum pice ad naves picandas. Afferri etiam unt, ex Dalmatia. In Germania coquunt Bitumen liquidum donee spissetur, siccum fiat,quo Bituminis Iudaici lo- eo utuntur. Vires ludaici, & consimilium exsiccandi, & cal. faciendi in secundo ordine,ut Galenus tradit. Glutinat vul-
nera recentia, languinolenta, cujus gratia plastrum Barbarum ex eo conticitur. Einibetur, intra ad dolores laterum coxendicis, ad grumos sanguinis di sibi vendos, di ad alia multa, apud Dioscoridem Pisiasphalium autem mistis sabet facultates Picis, S Pituminis, ut Dioscori degiel atur. Plinius Pisusphalium arte mistum praedicat rem eis dium ad scabiem pecorum , aut si scelus mammas laeserit. Petrolei autem caliditas vehementior est,i tenuium partium Dioscorideslaudat Naphtham ad ditatuendas oculorum suffusiones,, abstersendas eorundem albugines, Arabes pollere testantur ad flatus di luendos, praecipue vescet,& morbos modos membrorum,propitiari paru pro,
90쪽
.esie flarus,sidolores frigidos articulorum4 datur strupulus unus usque ad duos, sed ne partes exurant,dilui ex aqua, aut)usculo debet. Nigrum Ascarideτinterficit, eum lana
Impositum. Quinde Naphtha scribuntur,nostro Petroleo
MVmia apud Arabes, pro Pisiasphalto aeeipitur,in
pro mistura, qua condiri cadavera solebant, ne in sepulchris putrescerent. Constabat autem communior ex pice, & ritumine, unde Pissasphalthos dicta est. Nobilior autem ex Myrrha&Aloe atque aliis aromatis. Hujulmodi igitur misturae cum sanie cadaveris tempore exsiccatae mmedicinis eumptae ab Arabibus,Mumiam vocantibus. Reis peritur hic liciuor concretusouxta ossa modo niger odore Bituminis, modo Qbflavus pro ingredientiu mistura. Et di unt integra cadavera arenit condita in Africa ,, linteis inovoluti quorum caro ob vim misturae concreta est. Laudant in potae extrinsecus ad varias corporis affectiones frigidas, ad dolorern capitis anticuum, paralysim, Vertiginem, epi-Iepsiam, insultum, caraescam, tussim, sed praecipua dos in sanguine sistendo , dc coisblidandis membris confractis. Ideo datur praecipitatis ex alto quae facultas in Bitumine est. Ex substantia autem cadaveris assinitatem contraxit, cum partibus corporis humani. Sunt qui promitumine Iudaico accipiant non ab re , illis enim major copia est Bitumi nis , quam Picis, ut cum pice adulterare uispendium sit. At in eum usum non caro cadaveris,sed quod in caritatibus concretum est, conveniti