장음표시 사용
171쪽
IGIssexum nacta sit. Sed neque a sanguinis projectione ejusmodi curvitates unice, aut primario nascuntur, quarum princeps potius causa in cellulosa tela sit , quae arteriam ad vicinas firmiores sedes eam in figuram adliget . quam natura requirit. Quare soluta, tuis de vinculis, arteris rectitudinem recuperad In eo vero vetustas ri) maxime erravit, quod ramum ex aorta alia terum . surum deduxerit. deorsum alterum . unde nomina illa adscendentiamttae δι descendentis nata sunt. avibus equidem totidem truncis ex aortae arcu, sua cum carotide conjuncta subclaviae exeunt, dextra, silistraque re go vino generi. quod coram non habeo . Video aortae adscendentem truncum a clarissimo scriptore tribui χ' ). Canum, selium, aliorumque qua trup dum , ea sere est fabrica, ut ex aortae nascente arcu grandis trun-cuq nascatur , qui porro in subclaviam dextram , ct carotidem utramque finditur : sinistra sub clavia seorsim iste prodit χ . Homini, hactenus soli inter ea animalia, quae mihi incidisse contigit tres rami 3 distincti de convexitate magni arcus proveniunt, ut omnino voce aortae adscendentis absque errore nequeamus uti. Eorum ramorum primus subclavia dextra est, quae porro sui lateris carotidem generat: altera est cuo iis sinistra, tertia subclavia ejusdem lateris. Is naturae ordo raro mutatur, frequentius tamen . si aliquantum a recepta divisione natura recessit, quartus de aOrta ramus prodiit, qui vertebralis sinistra est g
172쪽
ica L. VI. SECI'. I. SANGUINIS PER ARTERIM.
Si quando rariori exemplo aut quadrupedum fabrica in homine obtinuit a
aut quatuor rami diversi b ex corde prodeunt, aut sub clavia dextra serius nata retro truncum aortae suam ad sedem Occulta erepit c , aut mammaria 'dextra de ipso arcu nascitur d , aut insula facta ce aorta duplicatum in arcum abit, aut aorta absque arcu bifida est D, aut alia demum ratione cf . Natura hanc principem arteriarum originem fabricataeit, adeo tamen haec rara sunt, ut in quadringentorum cadaverum incisione nihil esusmodi viderim , neque ante me , celebris olim ex manus medicanis
tis & dissecantis solertia, Guillelmus CHEsELDEN g). Multum vero debemus claris viris , qui aut iconibus ad naturam factis h ) , aut sermone
praeterea cet , quo epidemicum errorem redarguerunt, paulatim aortae adscendentis fabulam , & dedecorosum in re facili errorem medicorum repetitis tandem laboribus superarunt ; ut pauci sint, qui nostro aevo eo voca. bulo utantur, cui sensus excusabilis vix invenitur.
173쪽
Horum Ceterum ramorum maximus est subclavia dextra, quae sursum introrsum t , & paulo post rectius sursum carotidem sui lateris emitatii l . Subclavia vero, quae peculiariter hoc nomine designatur, sensim inclinata, & transversa demum , super claviculam in ) , & pone id os .sti lateris brachium adit Ea subclavia, quae angustiori sensu hoc nomeneonservat, finisteriori sodali sua aliquanto amplior est u , etiam me obse ante. Rationem reperi uti 3s ad as , & uti et 7 ad as, & uti a4 adsto. Ill. SANAcus, numeriS usus majoribus, eas rationes secit, ut a 3 3 os ad is Ia9 Ο . Deinde Cel. olim S u Lu A sp), magnam rationem; nempe diametros fecit uti i8 ad r . Si satis ea ratio firma est , & repetitis e perimentis Confirmatur, intelligitur , quare dextrum brachium homini in universum & majus , & un.i vatentius sit o . Carolis sinistra & sursum protenditur & una sinistrorsum r , non evidenter sua sodali dextra minor , & major aliquanto , si Ill. S E N A C Imenturae valent sue Caeterum satis intelligunt, qui multum in metiendis
fartorum cera vasorum luminibus laboraverunt , quam facile hac in opera erretur, & quam non difficulter major aliquantum siphonis impetus, aut flexio aliqua, aut laxata cellulosa tela sanguinem in alium , aliumve ramum potentius ducat.
Subclavia sinistra suum ad latus magis inclinata adscendit ultima Qui porro his a truncis rami arterioli nascantur, eos oportet in br X a chiis
174쪽
rc4 L. VI. SECT. I. SANGUINU PER ARTERIAS.
chiis quidem ab anato me repetere cu) , hic porro non exponendos. Nam in capite accuratius aliquanto carotidum & vertebralium arteriarum ramos requiremus. Sed plicas etiam , quae sunt sub horum trium grandium deaorta prodeuntium truncorum originibus , eas alibi expositas κ , hic
g. V. Motrις sanguinis quo secundum axis arteriarum pergit.
In aortam nunc arteriam , ejusque ramos omnes sanguis de sinistra cordis cavea magna velocitate impellitur. Sed is , quem a corde accepit. motus duas omnino in directiones resolvitur. Prima , quam fere solam physiologi vulgo metiri solent, & contemplari , ea est , qua sanguis a corde secundum rectam lineam secedit, aut secedere sumitur , ut per axin arteriarum , lineasve rectas huic axi parallelas . recta a corde per aortae, & ejus ramorum aX in , ad eXtremos arteriarum fines , inque venarum initia dida. tur , qualem fere lineam possis a cordis exit ad arteriam temporalem satis rectam ducere : eum motum imaginaria illa cylindrus sanguinis sequitur. quam Laurentius B E L L i N u s I ab omni in parietes arteriae ilasione immunem sibi finxit. Eum motum progrusUum vocant, eumque possis in frigidis animalibus oculis facile usurpare : eorum enim globuli sanguinei omnino secundum axin arteriarum , lineasve ad axin parallelas . . rectissima
directione procedunt z g. VI. Hujus mo ius velocitas. . Hic ipse motus est , cujus velocitatem physiologi , & inprimis jatrom,
thematici quaesiverunt , quoties cordis vires calculo subjicere sunt conati ca . Est tamen aliqua diversitas inter mensuram velocitatis. quae ad cordis motum definiendum requiritur, & mensuram ejusdem velocitatis , qua per arteriam fertur. Nempe priorem calculum ingreditur temporis ratio b; , quo corin systole versatur, quo solo nempe tempore cor totam sanguini aortam perfluis
175쪽
Is sperfluenti velocitatem impertiti Hoc loco vero quaerimus mediam veloci.
talem cc , qua sanguis per aortam emuit, continuo flumine , lentius utique , quam in priori calculo, cum tempus nunc, quo spatium priori cauculo inventum percurrit, non sit unius systoles cordis, sed unius omnino pulsias, eritque haec velocitas tanto minor ea, quam prius invenimus , quanto systole cordis brevior est tempore pulsus totius. Sed haec ratio , etsi eam definire vix possimus, tamen subtripla. aut major est : cum diastoles tempus systolen satis manifesto superet d .
Hanc emendationem . si in Κ E I L II calculum introduxeris, erunt pedes, quos sanguis ex corde prodeuns, in uno minuto primo percurrit e ,s in HALEsIA Nuri, erunt pedes paulo minus o f). In uno adeo pul- su, positis pulsibus unius minuti 7s, erit celeritas ex priori calculo potiIicum octo in uno pulsu, ex posteriori aliquanto minor. Claudius Nic. le C ΑΥ, ad dimidium in secundo minuto pedem eam velocitatem reducit f . FRANCIscu BOIssi ER, VIR CL. in nupero calculo eamdem iterum diminuiti Auget enim ostium a ortae, uti
monui , facitque , ex adulto homine diametri ro. Ir, lin. g ita id
ostium aortae mediocriter extensae ad .lineas ias. 6 aestimat h ). Deinde saltum H ALEsIANU Μ, tamquam ex ultimo conatu animalis ps ductum , a I pedibus reducit ad I pollices. volumen vero sanguinis duabus unciis aequale, ad 4989. lin. quadr. r .' ita redit iter ab unda sanguinis, in sano homine, de corde in aortam propulis , ad tres pollices cum parte quarta in . toto pulsu : & si aliquanto plus sumseris sanguinis , ad uncias tres. erit etiam aliquanto minor velocitas. Denique systolen & diastolen cordis aequo tempore peragi , IDEM auctor est x.
ut adeo celeritatem a systole cordis natam vehementer minuat. Si hunc calculum cum celeritate sanguinis vomparaveris , qua sub mi-X 3 . cr OlcO-
176쪽
croscopio ranarum arterias perfluit , non adeo longe a calculo recesser observatio. Tanta enim in iis animalibus velocitas est . ut oculis globulos sanguineos per arterias sequi non possis, & in tempulhulo vix adsignabili , eam lineae fere longitudinem percurrant, quam possit campus metiri microscopii l . In pulmone rany , non per truncum , sed per ramos se guis in horae pollicem perfluxisse creditur : quod tempus eli totius pulsus fere tertia pars , atque adeo ea ex observatione in tantillo animale .cujus cor est ex minutioribus, velocitas sanguinis fere eadem essit , quae in a orta hominiq sm). Saltus merito diminuitur. Fit enim ex ari riae loco. de quo solo resistentia demta est m , multumque superat velocitatem naturalem plura experimenta , de minoribus vasis alibi locum invenienti
s. VII. Adfectiones aliquae. I. Motus per arin celerior.
Cum sanguis ex corde expulsus neque totus axin possit tenere siti e, natis, neque ejusdem indolis . ponderi que , particulis constituatur, non eadem cum velocitate omnes, de eodem corde expulsae, particulae inc denti Primumque in universum motus per axin ipsum aliquanto nJ , quami in lineis ab axi remotioribus , propiusque parietem pC sitis , celerior est. Ad ax in enim , qui moventur illobuli , rectrina lineam brevissimam tenent, secundum quam pr-ssio cordis in promovendo sanguine operatur, & in qua adeo velocitas accepta , quoad ejus fieri potest , conservatur integerrima. Quare eti .am in vivi aninialis arteriis linea sanguinis, quae axin tenet canalis
arteriosi, aliquanto celarius progredi videtur i. O .. g. VIII.
177쪽
g. VIII. . Diversion momentum particularum diuers ponderis.
Deinde , si in sanguine particulae vehuntur non ejusdem innati ponderis , non dubium est, quin axin eae teneant , quaecunque pondere proprio reliquas superant. Communis omnibus a corde velocitas impertitur , massa vero his particulis major est, & impetus adeo major , ut reliquas de rectissima linea , quam ex corde euntes sequuntur , suo robore sp) depellant. Ita , jam C ARTES IUS, cum ex eodem sesopo pluiabeos globulos & subereos exploderet , vidit lineam in axi sclopi in rectum eductam a plumbeo globulo teneri ad Iatera vero spargi subereos. Video Cl. virum, nostrumque dum vixit amicum A. F. ALTHERuri. huic diversitati parum tribuere, quam a prima quaque arteriae contractione credit conturbari p . Sed eumdem proxima diastole restituit. Deinde . ex eodem experimento vis , qua ponderosior globulus sermtur, major erit , quam vis qua sertur globulus levior. Video coram Petri Ant. Mic HELOTTi q), & Francisci BoissIER r . virorum clarissimorum contrariam demonstrationem, qui minorem celeritatem a graviori globulo recipi ostendunt,& in ratione quidem inversa, subduplicata densitatum,&lego nobilissimum virum Ruperium GHER ARDI s haec porro ornantem. Verum I D E M propriam objectionem resolvit. Sanguinis enim succedentes sibi columnas majorem semper argento vivo celeritatem impertire fatetur, donec eandem cum sanguine velocitatem adipiscatur s' . Tunc vero utique momento feretur majori . praecipitabit secretiones , obstructas glandulas aperiet, & demum vasa rumpet , uti in cane per experimentum con
Ex eadem ratione globulus ruber & axin tenebit, & longius proc det , quam quidem particula aliqua ramosae figurae. quae sub majori volumine non plus habet materiae, quam quidem globulus, neque adeo perinde objectam quamcunque resistentiam superat c u . Sunt enim resistentiae , ut
n Irregulatia ad littora pelluntur LANDES T. I. P. Id .
178쪽
quadrata radiorum , nempe ut superficies , masta vero ut cubi radiorum. Globulus ergo majorem molem resistentiae opponit & superficiem minorem. Ipsi cylindrus resistentiam expetitur , quae est ad resistentiam objectam globu
Iterum , ex eadem ratione , volaementius promovebitur glohuius, quia cunque major fuerit I 3. Is enim perinde sub eadem luperficie plus habet m teriei, quam ejusdem densitatis minor globulus , per eundem notissimum calculum , qui superficies facit ut quadrata , massas ut cubos . ut impetua sint, uti radii g ). Si globulus ex sex globulis minoribus compingitur. sup rficies ejus fere duplo minuitur ca . viresque, si omnia eadem manent. Omnino decrescunt a ' . Nunc . in exemplo , globulus ruber utique gravior b est sero alii que partibus , quae cum globulis sanguinem constituunt : globuli ergo rubri & ax in tenebunt. & velocius movebuntur. & motum diutius servabunt, quam adeps quidem, aliaeque leviores, neque sorte perinde globosae figurae
Retardatio motus progresιυῖOus causae.
Velocitatem diximus, qua sanguis ex corde sinistro in aortae principium expellitur. Verum de ea velocitate perpetuo decedit aliquid , dum sanguis a corde recedit, eaque celeritas qua per minima vasa fluit multo mtique minor est, quam ea , qua ex corde primum exsiliiti Plerique physiologi , & princeps Κ E I L I u s retardationem sanguinis admiserunt , multumque in eo studio laboravit secta Jatromathematica , quo ea velocitatis
179쪽
'nguini impreta diminutio ad numeros mensurasque definitas revotatur Hius autem , quam clarorum vivorum placita & proponamus, & expendamus una , removendae nobis erunt de caussis 1 anguinem retardantibus aliquae. quae cordi equidem obsistunt , & debent inter restitentias numerari, quas validissimum id organum superat, ita tamen , ut sanguinis per arterias fluentis velocitatem vere non niinuatat g . S. X. Pondiis incumbentis atmosphaerae. Totum utique corpus humanum premitur undique a gravi aere, cujus pressio eadem eii , quae foret ponderis aquae , cujus altitudo triginta fere triumque pedum esset, basis vero quindecim pedum quadratorum , ea enim creditur corporis humani mediocris esse superficies. Ita nascitur enormis pres-
Id padus utique corpori humano grave incumbere , per experimenta ostenditur. Si enim de aliqua peculiari particula cutis humanae , quocunquomodo , aeris pressionem removeris . tumebit ea continuo , & rubebit, & insigniter sanguine replebitur. Causa phaenomeni est, quod aequa vi ex corde expulsus sanguis , pressione sua eas corporis animati partes extendat, a quibus solis vis distensioni opposita ablata est Is vero effectus obtinetur ad in to igne , quo aer alicui cutis particulae circumfusus ita vehementer rarefit, ut pene inane spatium cutem inter & inpositam. in exemplo, cucurbitulam nascatur i . Ita pondus irruentis atmosphaerae cucurbitulam quidem tantavi ad cutis sedem inani spatio subject.ma adprimit . ut omnino adglutinari videatur : inter concavam vero faciem cucurbitulae cutemque, spatium aere summe rarefacto plenum nascitur, a quo ipsa cucurbitulae adhaesito pressionem atmosphaerae avertit. Quare tota area cutis , quae cavae cucurbitulae subest, nullam nunc ab atmosphaera pressionem patitur. Ea ipsa ergo cutis sedes a unguine , quem cor impellit , distenditur, qua nihil te sistit , inque Iae iiii.
180쪽
r o L UI SE T L SANGUINIS PER ARTERIA S
phaerii speciem in cucurbitulam adsurgit. Idem effectus sequitur , si igne quidem abstinueris, caeterum siphonem cuti adplicueris , & extracto embolo feceris h , ut spatium aere vacuum cutem inter & embolum nascatur. Non ideo oportet dissimulasse, haec experimenta etiam alia a causa fieri, quod nempe vis incumbentis in totum reliquum corpus atmosphaerae, cutis particulam, solam a pressone Iiberam , cogat eminere, eoque, tamquam ad sedem minime resistentem , humores impellat. Idem enim omnino effectus fe-quitur, sive intus novam prementem vim generaveris, sive resistentem extus potentiam abstuleris. Hinc cucurbitula cum igne etiam in cadavere l) solitum in cute tumorem excitat. Verum etiam haec contemplatio pondus ingruentis in animale corpus atmospli atrae stabilit. Eadem causa est elegantis artificii , quo PAPINUS 3n primum , deinde HOMBER Gius n , aliique o & noster olim S T AE R E i. i-Nus p coloratos liquores in vasa viscerum , porosque OVOrum urger docuerunt. Tubuli nempe latius ostium vasculo argento vivo, aut colorato certe liquore , plenum demergunt , angustum vero finem in arteriam ligant, quae ad viscus pertinet, sub campana repositum. Educto aere i pressio, quam id viscus solebat ab atmosphaera pati, aufertur, resistentia ergo tollitur, qs e introituro per canalem liquori obsistebat, & liquor sponte, ut videtur, eX vasculo in tabulum, inque omnia visceris vasa illabitur, eaque aeque replet penitus, ut quidem vis emboli potentissime adacti replevisset. Iterum pressionem aeris in corporis animati sit perficiem nitentis aqua imitatur, quae in demersa sub profundum mare vascula tanta vi nititur, ut credita sit poros vitri pervadere , aut certe in optime clauias phialas viam
sibi aperire, alias vero frangere visa sit p : inque urinatoribus . quibus aliquae cutis particulae p a pressione tutae sunt , dum reliquae sub
24. aquae Orgyis merguntur, tanta vi nititur , ut sanguinem de oculis, naribus