Elementa physiologiae corporis humani. Auctore Alberto v. Haller, ... Tomus primus octavus Sanguis. Ejus motus. Humorum separatio

발행: 1760년

분량: 506페이지

출처: archive.org

분류: 해부학

341쪽

MOTUS PROGRESSIVUS.

facilius etiam circulum per pulmonem absolvat, celerius ire in sinistrum ventriculum redeat. ita saepe , & in vivis animalibus, inflato pulmone vidi, R in mortuo pulmone , quem minister inflabat, dum interim per siphonem liquorem tenuem , colore tamen aliquo saturato tinctum , in venam cavam impellebam. Is enim liquor longe facillime per pulmonem, Vehementer diltentum, & in sanilitum ventriculum , & in asperam arteriam transit. I iactenus adeo inspiratio pulmonem aperit sanguini , & expedit, absque ea futurum immeabilem. Sed ea contemplatio alium locum inveniet. Nup riorem hic oportet respirationis esticaciam detegere , quae pulsum venosum , sed cum respj ratione connexum . producit.

quo cerebri alternum motum contra BoERHAAv Ium, & Gntra Sophisas , vir Cl. experimento defendebat. Admiratus Clari viri confidentiam ,

quam non poteram cum indubitata durae membranae cerebri ad cranium adhaestione conciliare, per experimenta me dubio solvere sum conatus. Ea

annis I7s r. i 7 a & i s p. institui , anni vero I set mense Aprili in conventu societatis regiae piaelegi cn , & circa cjus anni initia cum amicis gallis in litteris meis O communicavi. Eadem eXPerimenta, anno II 3 a Cl. ALs Do Rrio mense Martio & eodem tempore in Tomo II. Commentariorum Gottingensitim edita fuerunt, atque in Acad. Suecicae Commentariis suecice recusa p , inter Commentarios autem Academiae Parisinae ad annum demum , s 3 recensa sunt q . Minute haec recolo, quia sere sub eadem tempora Cl. Franciscits LAMuRE 'similia hactenus experimenta fecit, quae ex viri Cl. verbis anni 17 si vernis mensibus incepta r , deinde interrupta , annoque i sa repetita s , ejus anni mense angusto, ad Academiam R. Scient. Gallicam missa sunt, quo tempore & lli. vir. Ren Antonius FE RcHAu Dde REAuriust mea eXperimenta dudum acceperat t , & dudum a Cl. de S AuvAGEs communi- . T t et cata

Ian. I s 2. . p Diss. qna experimenta circa motum cerebri, ce Gelli, dura ni atris V venarum in v vir animialibus multi ta Gnti I g. 1 32.

r Feb uar a s l. tria experimenta.

342쪽

3 3a LIB. VI SE T. SANGUINIS PER VENAS.

cata habuerat Franciscus L A MuRE. Cum anni tamen i 749 commentariis ea experimenta prodierunt anno IT 33 aestivis mensibus , ut necisse

mihi videretur iι , plagii suspicionem declinare, cum ostenderem & nihil de Cl. viri experimentis me te scivis h. & mea ipsi cognita fuisse κθ,& priora mea publicata fuisse. Non aequa certe epistola I vir Cl. non se

tuitus est, neque enim erat necesse , quem nemo accusaverat, & studiosissime conviceram , non accusari ; sed in me nunquam a me intentatam accusationem retorsit, nihil tota in re meum esse , praeter expositionem Z , aliena experimenta . alienam phaenomeni explicationem. Iniquissime omnino , tot post meas vivorum animalium . eo jam tempore editas incisiones, pro alienorum expertimentorum notario me habet. & etiam iniquius me accusam et vir acris. quod mea pericula dudum. & prius ipsi innotuerant, quam ederet quidquam. Deinde a Gparebit continuo , etiamsi diversa utrius sit interpretatio , & meam tamen veram esse . & LAΜuRIANAM, quam minime ignoravi ; multo vero numerosiora experimenta me fecisse , multo plures causas a ) motus venosi me detexisse , inque aliis quam Vir Cl. ve .:is b multa vidisse, ut a natura fiunt , quae Cl. vir non recte vidit c . Praecipuis tamen in rerum capitibus utique consentimus, eademque phae. nomena vidimus : quae unice saepius repetii, plura vidi, edidi prior.

s. IX. Pulsus vehi sus qui a r spiratione sit.

Ergo si vivo animali, non nimis debilitato, cranium aperueris . aut trepano aut unco , duramque membranam detexeris, & digito a cranio depres-

v Ideo necesse visum , quia Cl. LAΜUnat i bellus commentarita anni r νιν adjectus poterat viae ii dudum ante meλ , Enu. 1 sa dem ira edita . scriptus missi inque sui'e AEquus urique lector Praelucum a Lam URIO menis Augusti xx mum diem im tati gete poterat . sed multi iudices ledeiit, qui etiam amaut caulam in euue , cui cOv-

α ὶ per epistolam CL de is a u v A c E s datam I Mart. x sa. y Letire a II. sis umom Sc. LΥ H I 36. 8. a P. 9. II. la. 27. . a Addidi nemo e actionem diaphragmatis , ct auriculae dextrae. 9 Non vidit in venis bracliti vir Cl. ei Pulium sinitima cerebri mλle adfirmat Vir Cl. p. sιτ. Non recte etiam iugulares venas an m i sopire stribit , si ligentur p. s. . s44. Nieq te spatiuii later daas men tiges est, & ix tes,piration s in cerebrum e sectus demonstrari podest , nisi datam matrem a cranio depresseris: vide monentem utiam C A L. D A N UM P. 23 I.

343쪽

MOTUS PROGRESSIVUS. 33

depresseris c. d . videbis ad siugulas inspirationes subsidere cerebrum ce) , aut solum f), a tu cum suis involucris g & cerebellum h . s

que a Cranio removere, & deorsum quasi resorbium recipere. Vicissim in exspiratione idem cerebrum surgere i . cranio se admovere , digitum im

ponium repellere h), Deinde . per experimenta mea, si pectus l , aut abdomen m taut collum n . aut brachia Ο animalis aperueris , venas grandiores cavam superiorem , in seriorem , jugulares , subclavias p , brachiales .mammariam ve q) nudaveris . videbis perinde , dum animal inspirat .

sanguinem undique ad cor redire , venisque, quas nominavi. a corde re cedere , etiam ad aliquot lineas, de pleri , pallescere , explanari , exsangues fieri. In exl piratione vero, quae proxima sequitur , easdem venas sanguine a Corde rejecto turgere , caeruleas, cylindricasque fieri. Magni ergo trunci venosi capitis , colli, pectoris, abdominis, brachii r eiusmodi motu agitantur, in vivis animalibus, ut per exspirationem sanguine aut retento , aut a corde refluo turgescant, per inspirationem remissio ad cor sanguine eaedem depleantur : hinc per inspirationem , recedente de cerebri magnis vasis sanguine , cerebrum subsidet , idemque eo sanguine per exspirationem retento , & reduce intumescit & mole crescii μ' . In vchemen-

344쪽

; 3. LIB UL SECr. IV. SANGUINIS PER VENAS.

tiori respiratione omnia evidentius adparent s . Haec phaenomena in debili t animale , aut parum habente sanguinis , aliasve ob causas, quas rι casus obponit, inque minoribus demum artuum venis u non semper equidem conspicua , satis tamen numerosis in experimentis κ a me Clarisque viris L A-ΜuRE J &WALsooario g , & lli. B o i s s i E R a &CALDA No b), & Tos ETTO.& Roberto En ETT, &Cl. v an GEus f b &Scil WAR. tio b ) visa si int, ab aliis Cl. viris adoptata bo' , ut dusii de eorum veritate & constantia nihil possit superesse. Neque enim hominem moror , qui horum contraria, & venas per inspirationem turgentes vidisse voluit, aut alios, qui cerebri motum pulsationi arteriarum, rei diversissimae synchro

num secerunt d . g. X. Cauis e 1 iren mens Viau.

Non unica nunc hujus phaenomeni causa est. Prima quidem, quae mlimSANTO Ri No e , absque tamen experimento, eadem etiam milis, se obtulit, & nuper lil. Francifico Bois si ER ad idem phaenomelion interpretandum adhibita suit Nempe per inspirationem via in pulmo nem facilior aperitur g , nascitur ergo derivatio ch , & sanguis v nosius undique ad eam sedem confluit, a qua resistentia ablata est : confluit ergo per inspirationem sanguis auricularum & cordis in pulmonem , sanguis

venarum cavarum in auriculam . sanguis venarum prOXimarum in venas cavas , deplentur ergo Venae remotiores , cerebri , brachii , abdominis , Ω inaniuntur.

Contra

γ LΑΜυκt AN A ira universiit a I ς. a AxsDORFrANA, si a lateis separaveris , non facile numero , sed non pauca sint.

345쪽

MOTUS PROGRESSIVUS.

Contra in exspiratione sanguis in pulmones conpressos dissicilius rici. pitur , dissicilius adeo cor dextrum se deplet, stagnat sanguis in venis cavis. in vena jugulari, in cerebro demum toto . atque adeo sinus cerebri, &venae jugulares intumescunt , quod a minimis vasculis sanguinem accipere

pergant, emittere nequeant.

Ad hanc causam altera accedit, quam non monitus per experimenta cognovi i) , ornatius vero ad phaenomenon interpretandum adhibuit Franciscus I xΜuRE sh . In exspiratione nempe inprimis thorax con. trahitur, conprimuntur pulmones, auriculae , venae cavae, fit refluxus sanguinis in venas cerebri , eae ergo in exspiratione turgent , cerebrumque una totum. Hinc pressio, ut ego presseram, thorace cl) , elisaque vena cava in perinde cerebrum elevatur.

Dudum , si placeret malignum esse , J. Adrianus S LEvos T ii in tuis

cerebri sinus intumeicere vidit, emetica O ) vero medicamenta, quae exspirationem violentam cient, sanguinem in caput determinare alii Cl. viri UNrum omnino uberius haec , cum experimentis conjunxit Franciscus L A. MuRE, & etiam mea experimenta p non sinunt dubitare , quin veram phaenomeni causam aperuerit. Videntur haec amplius a Cl. de BoRD E u diduci, ut etiam pulsum arteriae a brachio refluum cum inspitatione. undamque quasi expulsam cum tussi sive exspiratione , conjungi narret q). Facile intelligitur, quonam hic sermo tendat, exspirationem nenpe hactenus reditui sanguinis venosi resistere , & inter causas retardationis num rari posse. Non tamen oportet immemores nos esse, vehementes exspira- . tiones necessario a magnis inspirationibus praecedi, eas sanguinis in pulm nem iter accelerare, atque adeo id detrimentum , quod ab exspiratione sanguinis venosi motus patitur . hactenus ab inspiratione compensari : eo magis, cum exspiratio pulmones evacuet, atque adeo novae sanguinis undae aditum in id viscus faciliorem aperiat. Deinde inptimis mente debere re tineri , haec omnia in vivo fanoque homine non tanta ella posse , cum enarum valvulae refluxum passim impediant , & in vehemente demum exspiratione

346쪽

LIB. VI. SE . IV. SANGUINIS PER UENAR

ratione Obtinere , etiam experimenta demonstrent r . Subsidentiam cerebri omnino durae membranae vehemens adhaetio non permittit , quare nec in experimentis adparet, nisi eam adhaesionem violint e solum tis s). , Contra neque diis mulasse oportet , etiam inspirationem vehementem sanguinis venosi iter morari. Certum est inspirationis temperamentum , quo sanguinem in pulmonem adlicit; si ultra protenditur, neque exspiratio succedit, neque pulmo depletur, neque sanguis ergo in pulmonem eadem facilitate recipitur, cujus repletae arteriae non depleantur. Stat ergo sanguis ante pulmonem, repletur auricula dextra, vena cava , jugularis, venarum demum universitas. Sumatur rubore sacies, & rubescit, k frontis venae turgent, totumque corpus undique tumet. Periculosus hinc nixus est, &venas in cerebro, & alibi in corpore pastini rupisse visus. Haec interim decerpimus, quae alias ornatius enarrare praestet, & opus sit. Alia causa est refluxus sanguinis venosi in septi transversi contractione. Is musculus inspirationis praecipuum organum est , & in ea actione contrahitur , venamque cavam utique stringit , etsi tendinibus undique intercepta, minus valide premitur, quam quidem a carnibus eam tangentibus prem

retur t . Sed constringitur tamen & inanitur, & contra renes deducitur& explanatur. Mechanice haec fiunt, neque cum pulmonis statu quidquam. commune habent: & olim ab aliis Cl. viris Observata sunt u . f. XI. Vmiae cavae conreastio o resuxis inde narus. Cum hoc inprimis pulmonis statu, alia causa refluxus venosi conjumgitur , quam dudum excitavimus die in , & ad vivorum animalium incisi

nes frequenter adnotavimus. Nempe , quando animal moribundum. aperto pectore, pulmonem compressum habet & inmeabilem, & tamen suo porro robore irritabilis auricula pergit micare, tunc fit, ut ex auricula, in pulmone dextroque corde obstaculum reperiente , sanguis in venam cavam I

utramque, r Secoud mem. sur ira pint. Imf. V seritastes exp. II 3. II 4. D s. Memoire sur la

347쪽

MOTUS PROGRESSIVUS. 337

utramque , earumque et lim ramos Z , longe repellatur & vehementer,& sub ipsum hepar. Similis in venis pulmonalibus refluxus me observatus alibi describitur a . Sed etiam hoc vitium a legitimo hominis statu alienum esse videtur.

. s. XII. Anastomostium cssectis.

Etiam hoc naturae praesidium partim sanguinis per venas motum adjuvat , & partim celeritatem ejus frangit. Adjuvant equidem, & potentiusquam in arteriis. In venis enim iere ubique rami , quibus etiam duarum linearum diameter est . truncos vicinos uniunt b , cum in arteriis hae anastomoses & rariores sint, & plerumque minorum ramorum. Si praeterea insignissimam facilitatem expenderis , qua in omnibus no Diris experimentis sanguis directionem fluenti mutat, adque aliam & aliam sedem tendit, uti quaeque expeditior est , & minorem moto sanguini resti Lientiam Obvertit, etiam ob hanc rationem, ab anastomotibus venosum se guinem magis, quam alteriosum regi consenties. Denique Cum sanguis venosus a ponderς multo magis dirigatur c , quam quidem arteriosus humor, iterum liquebit , magis varium & mutabile ejus per venas fluentis sanguinis per anastomoses iter esse. Pone nempe quocunque loco. saciliorem sanguinis venosi motum, sive a vulnere, sive a depleto abdomine venam cavam liberante, sive ab inflato pulmone, sive a situ depresso & inclinato faciei. sive a balneo, sive ab alia quacunque causa demum ea facilitas nata fueriti Eo ergo non per tiundum solum venosum eo ducentem, sed ab omnibus aliis vicinis venis, cum eo trunco communicantibus , sanguis confluet , etiam contra nativum venosi cruoris iter , eaque pars corporis venosum sanguinem uberrimum , brevissimo eo tempore recipiet.

Pone contra dissicilius siquo loco iter esse sanguinis venosi, sue a coagulo , sue a compressione . sive ab obstructione visceris, sive a situ altiori, sive a frigore ei parti adplicato, sive a quacunque alia causa ea dissicultas orta suerit,

per inversam prioris propositionis. & per nostra experimenta, fugiet d eam

348쪽

338 LIB. VI. SECI'. IV. SANGUINIS PER VENAS

partem sanguis venosus, inque vicinas venas, per quanicunque anastomosin exitum inveniet, donec sedes obstructa manebit. Ita vidi e) , cum vena cava abdominalis medulla polyposa inferciretur , sanguinem venosum de inseriori corporis parte omnem per minutam venulam, ex iliaca in spermaticam communicantem , viam invenisse , ut ea spermatica non valde infra legitimum cavae venae diametrum lata esset. Ita altera vena jugulari ligata , aiat uir que, jugulares externae sanguinem ad cor revehunt, neque caput tumet

oculive D. Cum nunc eae facilitates, & dissicultates mille modis aliae esse possint aliaeque , intelligitur, venosum sanguinem certum iter non tenere , sed alio & alio tendere, quacunque viam inveniet expeditiorem. Prono homini langliis de cerebri si nubus in ficie in exiliet, supino sanguis in cerebrum de jugulari vena regurgitabit , fena nae gravidae sanguis in venis insta iliacarum divisionem morabitur, uterique truncos distendet, inspiranti in collo collugetur & in capite, hisque causis remotis horum fient contraria. Ab his causis hactenus sanguinis venosi circuitus adjuvabitur, quod multis etiam venis magnisve obstructis & conpressis , absque magno incommodo vivatur, & jugulari interna canis utraque ligata, & resecta, absque

ullo sympto male canis , & in vetiisto exemplo g) super vixerit , ct in nostro h . Hinc etiim fit, ut passim vena ligata , vinculum inter i

x radiculas suas, minime intumescat, neque cor inter & linum inaniatur, quod per communicantes venas sanguis alio feratur. lnde iit etiam . ut cute

refrigerata sanguis facillime in vasa profunda se recipiat , periculumque de vitet coagulationis , & quae alia ex facili hac sanguinis in novas vias avocatione sequuntur.

Hactenus tamen circuites sanguinis , & velocitati venosi cruoris anastomosis obsunt ), quod contraria sanguinis fluenta sibi obsistant, & se morentur , vicissimque suam sibi celeritatem destruant ι ), usque dum torrens alter , superato altero solus Obtineat m . Potest autem aliquamdiu sanguis librari n & oscillatione alterna ita moveri, ut nihil promoveatur. Ilui dem

349쪽

MOTUS. PROGRESSIVUS. 339

dem proculdubio anastomos bus o . licet non solis, sanguinis venosi in

motu mira inconstantia debetur, quae utique reditum in cor mire moratur.

f. XIII. uuae causae sanguinem venosurn retardent. Frictis.

Harum causarum aliquae a venis absunt, arteriis fere propriae. Huc pli. cas numero, quae multo in venis, quam in arteriis infrequentiores sunt, etiam quando a prolectoris manu se IO supra naturalem mediocritatem distentae fuerunt. Frictio etiam minor est, tum quod celeritate minore sanguis venosusseratur p , tum quod ampliores pro sanguinis portione fiat, quam arte. tiae, atque adeo multo plures globuli medium per lumen incedant, pauciores parietes radant q). Eaque differentia non exigua est , cum venae sodalibus arteriis plus duplo ampliores esse soleant r . Solent etiam pro causis minoris frictionis adducere, tum quod sanguis venosus praecedens sanguinem sequentem non moretur , ut qui celerius sequente feratur s : tum quod vena quaelibet perpetuo eundo amplior reddatur, conique sit similis, cujus basis in corde est, unde iterum fieri persuadentur, ut sanguis venosus continuo minorem in parietes impressionem faciat , quo cordi propior est , proque eadem portione plures globuli inoffensii per liberum lumen fluant t . Inde credunt fieri, ut nullae in venis obstructiones nascantur. Utramque causam minoris frictionis accuratius oportet

examinare.

Sanguinem venosum anteriorem sequenti resistere manifestum est, tum quod continuum per venas fluentum sibi continuetur , & manifesto antecedentes Columnae a sequentibus trudantur: tum quod ad incisae venae vulnus sanguis accelerato motu feratur, unice proculdubio, in venis non conti actilibus, aque morte aut resecto animalis corde, quia anterior unda vulnerique proxima in sedem, de qua resistentia sublata est, exit, locum-

V v a que

350쪽

que facit undis insequentibus. quarum pressio tanto majorem effectum Ndit, quanto minorem resistentiam invenit. Sed etiam oculorum testimonio de resistentia coni at , quam sanguis truncorum ramorum sanguini

Porro, uti arteriae non vere conice convergunt χ , ita neque venae vere conice divergunt. Non tota venarum univer vias, cum ea. ad venas cavas comparata, non vertex, sed basiis coni sit y . Non duae venae conparatae cum suo trunco , in quem conveniunt, nam etiam istae duae venae suo trunco potius ampliores sunt g . Non unica vena . absque ramis considerata. Venae enim longe absque manifesto ramorum augmento pro. ductae, & ipsae cylindricae sunt , & quaelibet vena inter duos ramos aeque ampla est, tuncque demum amplior redditur, quando a novo ramo aucta est. Verum tunc res redit ad lumen trunci minus lumine ramorum. Si non vera causa est, neque effectus veri erunt. Venas obstrui certum est, certum est intumescere . & enormiter quidem se ipsis majores reddi, multo , quam in arteriis evidentius. Obstructas vidi aliquoties coacto san

guine, qui in polyposas fibrillas coluerat a . Vidit BoNTius b &

repetiit BLANC ARDus b ) . cavam venam materie adipola plenam .& duplo ampliorem, quam oportebat. Vidi uteri venas Omnes obstructas, pene solidas , coacto duroque sanguine plenas. Sed vulgatissimum est , venas supra modum dilatari , argumento hactenus obstructas esse, ut acceptum sanguinem nequeant emittere. Intumescunt in utero gravido, in spermaticis cὶ vasis per sarcocelen & v ricocelen, in hydropicorum abdomine d , in scirrhis viscerum haec evudenter , in phlegmone denique, magis quam arteriae se , & a spasmis f) in morbis chronicis in universum g . In tumoribus cum periodica

SEARCH

MENU NAVIGATION