장음표시 사용
111쪽
PV a xi c A s citationis duo sunt genera; unum fit pete dictum alteium per proclamationem. Citatio per dictum dicitur, quando Rcus cx longinquis locis scriapto judicis publice proposito in jus vocatui 1. Cu)us duntaxat usus est in casu necessitatis, cum neque viva voce, neque litteris Citatio expediri potest; vcluti si reus nullam habitati ionem certam passim divagans habeata, vel impcdiat scrse, vel per alium ne citatio ad eum deiciatur 3 et si ad locuin quo citato sit facienda, aut in quo judeX versetur, non pasteat tutus acccssus . item si creditores plures, ij que inlcciti, vel generatim citandi sint omnes ut in judicium celto lcmpore veniant ut qui rem sive litem ad se pertinere existiment. s. Praejudicialis enim haec Citatio est, G ideo non facile ab illa incipiendum, ne gravetur citatus o Datur aurem sene italiter, videlicet ut compareat ad singulos actus judicarios usque ad sententiam,cum ori ibus suis defensionibus, ct instrumentis caussam concern cntibus 7,& constituitur ccrtum tempus intra quod citato edictum innotescere possit, Δ s
lis spatii habeat sesstendi in judicio 8. Deinde legitur putalice, & post lectionem affipitur ad dcmum citati si quam ha
bet, praesentibus duobus ilibusve testibus, aut notarios, &in loco publico, ut si iudex aut reus,aut caussa sit secularis in foribus curiae, vel portarum valuis si vero ecclesiasticus in f ribus templi io, in civitate, & vicinia in qua solitus cst degere citandus, aut in extremis finibus provinciar ι r, vel si universitas citatur per edictum in loco ubi populus congregari cossuevit,& si civitatem ingredi nuntius piohibeatur in aliqua porta;& si nec ad portam accesses pateat, in loco proxime vicino tr. Nihil tamen resert an ad citatu notitia edicti por- venerit, dummodo constet publice propos tum,& affixu suo isse i 3 quod ipsum Nutius tenetur expresse referre i q. Quactu vero aAxum esse debeat jure certo definitum non est, de
112쪽
DE ORD. x Vs V I VDI e. Ira B. II. ideo relinquitur arbitrio judicis i , quem intclligimus oriadinatium,vel Delegatum prancipis, a quo solo haec Citatio per edietum fieri potest, non item ab inferiore 16. Sis militer Citatio proclamatoria fit prpconis,nuntijve viva voce contra absentem adversariu certum, Vci contra incertos con eradictores , qui sua intereste putabunt, idque in illa vicinia civitatis ubi citandus solitus versari 17.odum tamen sit comtroversia de re immobili; quia non datur Citatio proclam toria de te mobili i8.
De Arrestatione Sequestratione.
SP ε c 1 a s quaedam Citationis Realis est illa manuum injectio, quae Gallico vocabulo appellatur Arrinum,id
est impedimetum, seu interdictum,quo persona, vel res suo loco, ac statu moveri publica magistratus autoritate vetastur, donec causa controversa definiatur. Est enim extraordinarium quodammodo creditorum subsidium, odiosum,&sricli juris i , sola consuetudine,&statuto introductum ad coercendos fugitivos, vagabundos, &.malignos debitores. quos alibi forum,& domicilium habentes magnis difficultas tibus & expensi, persequi oporteret.Nam in legibus nullumellis exemplum exstat, atque adeo omni jure tam civili qua canonico publica magistratus arresta sunt prohibita, inceps eis quibusdam casibus et: non item pIivata, leu voluntaria, qtis.
113쪽
servari solent s. Ideo a magistratibus non temerδ, & statum concedendum Arrestum ad nudam petitionem cujus ibe: creditoris,sed adhibe do perlonarum aliarumque circumflastiarum su m maria quaedam cognitio Α, veluti an arrestandus: sit solvendo nec ne, an in suo riro facile conveniri possit, an sit extraneus, vagabundus, tu malitiose seu stans solutionem,
an debitum justum,& liquidum sit ex chirographo instrumento, vel attestationibus, an caussa arresti legittima sit drhonesta, an vero prohibita, & illicita .: in quibus ubi ius expressiam non exstat id quod sibi aequius melius videbitur exearbitrio statuet s. &, si periculum sit in mora, juramento iereditoris stare permittitur 6. Nec refert an principalis crea-ditor intendat Arrestum an ipsius procurator ad agendii cona
stitutus; quia hic quoque arrestare potest , etiamsi non tia
beat ad hoc speciale mandatum 8: quoniam concesso conse quenti videtur esse concessum omne necessariu antecedes se. ci, idem obtinet in cessionario, tutore, curatore Io, Syn dico,
di Conjuncta persena, dummodo caveat de rato M. Vt autelagittime,&ordine procedat Arrestum eadem fere observanda sunt quae in Citatione requiri diximus. Primum ut ima
petretur a Iudice, sine cujus jussit,& permissu fieri nequaqua
debet ia, nisi necessitas,& periculum morae urgeant ut Ius. dicis mandatum requirere non liceat is; vel constet judicem:
ad hujusmodi aetus exercendos generale mandatum haberero vel denique loci consuetudo aliter servet, quae in hoc. maxime sequenda est is . Deinde ut debito loco,& tempore fiat, non die feriata, nocte vel vesperi post Solis occasu m . 16, non in nundinis i , nisi sit debitor suspeetias;non in loco ubi arrestandus possidet immobilia: non in via iter facie nati, nec inmavi parato ad navigandum i 8. Praeterquam si omnino sit extraneus & decessurus qui potest detineri & apprehendi quoad domicilium Elegerit, & cautionem praestiterit 29. Tum ut Arrestatio per apparitorem, seu nuntium insinuetur, praefigatuique dies, de hora qua compareat cora iudice, ut dicat
114쪽
etit dicat,& excipiat contiaArrestum. Postremo ut fiat in perissonam & rem quam permissu inest arrestare Persona enim quae solvenda est, & alio modo commode conveniri potest, maxime si nobilis, honesta,& dignitate conspicua sit,arrestati non debet,& si arrestetur injuriarum,& contumeliae agere ρο-
test ao: sed quae est suspecta dilapidationis, aut fugae, vcl vastabunda, quales sunt debitores tu specti, fugitivi, & errones, ve purum, sive in diem,vel sub conditione sit debitum ai. Item fidejus res qui se tanquam principales debitores obli. gaverunt si ante diem suspecti, vel fugitivi appareant 2 a: ci
possessorem bonorum quae pro pensione, reditu, ves praestriatione certa obligata Sut 2 3 - hospites, & viatores pio constipatis cibariorum a , Nautae,& aurigae vectigalia non solventesus, subditi inobedientes ob non praestitas operas,& debita servitia quae fructus jurisdictionis sunt a6. Omnes denique contumaces recte arrestantur ut coram judice compareant,&faciant quicquid illis praestandum, faciendumve incumbit,iCautionem impleant, instrumenta exhibeant, testimonium dicant, pacta servent, debitum dissolvant & similia a7. Res seu bona debitorum arrestari possunt, ad hoc debita, & n mina debitorum ne ipsis solvantur 28, fructus recentes,& exis stantes in fundo ro, animalia in alieno praedio deprehensa: pro damno dato 3 o. Contra arrestati non possunt res immo miles 3 i. rusticorum boves aratorii, eo ui rastri, ligones, ara ara aut alia animalia vel instrumenta ad culturam necessarias militum quando ad bcllum eunt arma, animalia, ni penadia 23, quibus aequantur Doctorum & professorum honora ria, ac salaria. studiosorum libri a . Factum Ariestum actor te praefinita in judicio recte persequi debet, & contendcre ut illud firmum, & cfficax decernatur: Rcus contra nati uerelaxetur,&tollatur, allegans suas exceptioncs,& desensiones maxime ex defectu circumstantiarum,& qualitatum quas ad
formam artesii pertinere jam diximus: in quibus si vicerit juvclicis decreto absolvitur, sin minus ad solvendum, vel danducompellitur 3 , &arraeo detinetur: quo pendente Ies at rea
115쪽
vita in praejudicium elus alienari, obligari,aut vendi no m. test 36, & arrestatus si se, suaque bona arresto subtrahit poena
arbitraria punitur; perinde ac qui carcerem effringit,&aula. git 3 7,eximens vero,& occultans arrestatum, ipse debitum illius creditori solvere tenetur 38. Quod si Reus destituitur praedictis exceptionibus, potest offerre cautionem de judicio sisti coram judice suo competenti; quam tamen oportet esse sufficientem,& idoneam datis fidejussoribus aut pignoribus 39. Nam cautio sub hypotheca omnium bonorum non est sufficiens, antequam ex qualitate causarum,& personatu ita statuit Iudex, cujus arbitrio hoc relinquitur o P nec juratos ria cautio admittitur 4t, nisi forte sit probatae innocentiae, minimeque suspectus,& fidejussores,vel pignora offeres limbere non possit atque ita juret se invenire non posse . Imsmo nec idonea cautio valet ad impediendum Arrestum quas do sententia est lata contra Reum 43: cum alioquin praestita jam cautione suffcienti ipse jure arrestatus relaxetur risit plena relaxatio cum omni sua caussan utilitate, qualis su it tempore arresti facti s. Si autem res arrestata fieri deterisor vel omnino perire possit, tunc debet autoritate j udicis ve-di & praetium redactum in sequestro reponi 46. Est enim se,
questratio amnis ac cognata Atrestationi,&itidem duplex, una voluntaria seu Conventionalis quae partium consensu fit, ut cum litigatores mutuo consensu in solidum rem constroversam sub hac conditione tradunt Sequestro ut retineat,
donec finita lite constet cui debeatur 47; altera Necessaria &Iudicialis, quae a judice causa cognita decernitur 8: illa staper & ubique permissa est, haec omni jure prohibita ex eadecaussa qua Arrestatio, ne scilicet lite pendente quis fiaudetur commodo suae possessionis, quod consistit in perceptione frumium 4s. Excipiuntur certi casus in quibus Sequestrartio judicialis admittitur, veluti, cum persona de re mobili in iudicium vocata sit suspecta fugae, aut dilapidationis so, vel propter mores de pravatos si, vel quia immobilia non possi*ideat, & parum fidelis fit 3a. Cum reus cotumaciter abest ,3,
116쪽
eum ab executione sententiae appellatur, quoniam si res litiasiosa mobilis est ipse sequestratur, si immobilis possessione
apud appellantem remanente fructus sequest rodantur 1 : Si veretur Iudex ne litigatores ad arma,& rixam veniant 3 3. Si actor fructus rei in cujus possessione ex primo judicis decreto missus est pro animi sui arbitrio distrahat,& dissipet 16: aut is qui condemnatus est post appellationem fructus agri controversi depopuletur Π: quo casu judex primus sequestrationem facere potest antequam a judice secundo appellatio recepta fuerit: deinde vero ei minime permittitur, sed ad judicem appellationis pertinet 18. Si appareat maritum Perdere&profundere patrimonium suum, etsi dote adhuc abstineat tunc enim licet res dotales sequestrare,quatenus ex eis mulier una cum sua familia sustentari possit uesi Si domi nus & colonus de proprietate rei contendant, colono negante se rem habere a domino & recusante de restituendis fructibus satisdare debent quippe tunc fluctus illi sequestrari 6ο: secus si de locatione constat, eamque colonus ipse non dissitetur; quia tunc dominij quaestionem domino referre non potest, sed prius possessionem restituere, & postea de proprietate litigare tenetur 61. Quibus tam θ in casibus Sequestrastio decernenda evitatur & decreta revocatur per fideiussori. am cautionem de judicio sisti, & judicatum solvendo. & de re sequestrata sine mora restitutda post caussae decisione 6a.
117쪽
De Compar IlIone. I τ A τ i o obstringit Reum ut constituto die,& Ioco se in judicio sistat, & licet privilegi ii vel declinato ita,
tori exceptionem habeat, nihilominus in jus venire,dein competentiam allegare teneatur: r: nisi sit notori u ludicis.jurisdictioni subjectum non esse: quoniam ubi territoria,aut . dominia distincta & non confusa sunt ibi nemo debet extra ter litorium suum in ius vocari a. Vol nis citatus sit ad locum insidiis & periculis notorie expositum 3, vel citatio facta lit hoc modo, Si sua putaverit intercsse: quia talis citatio ad - inparenduin haud obstringit, nec absentem rcum contus
macem reddit ut condemnari possit 4. Quod si quis ad duos imalia inaequalia vocatus sit uno, & eodem tempore ex divas
118쪽
π g o π V. x V s W I V D P e L I B o . rudiversa caussa apud majus tenetur comparere f. si ad aequalia potest eligere coraria quo se malit inere 6. & si coram neutro comparcat in utroque erit contumax, nec poterit uti excepatione quod ad aliud tribunal fuerit vocatus 7. Sed si litigates non possint vel etiam non velint ipsim et comparere, liberum est mittere procuratorem cum sulficienti,& legittimo mandato,quod in judicio ostendere debet 8 praeterquam iri quihusdam casibus, in quibus littaantes ipsi in jus venire cogum tur, ut diximus tit. De procuratoribus, Et Actor quidem: in judicio comparens prior Reum evocat, & petitionem sua
proponit, &si reus non comparuerit contumaciam ejus a
cusare potest: Reus vero petitionem actoris,vel negat omnis no,vel fatetur salvis exceptionibus, & Libellum sibi dati postulat: vel fit summaria contentio. Eiscit autem Comparitio ut Iudex approbatus,& receptus censeatur, si coram eo comparens non fuerit protestatus de incompetentia p, & citatio invalida reddatur essicax Io, praesumatuique facta jussu,&mandato judicis ii. denique ut Reus a contumacia liberetur
CD Tu MAcia generaliter appellatur inobedientia a
litigatorum erga Iudicem in quocunque aetii judicia..io commissa, veluti siquis juramentum praestare re-cuset 1 vel tutelam administrare, satis dare, exhibere, restitusere'respondere, solvere jussiis non obtemperet, & vel non i,
donee latisdet, vel obscure,&dubie respodeat λ, Sed propriὰ
119쪽
contumacia est inobedientia erga iudicem c6missa ab eo qui legittit ne citatus praesentiam sui in judicio facere contemnit i3. Haec duplex est, alia vera & evidens, alia Praesumpta seu ficta. Vera contumacia dicitur cum quis in judicio dixit se
non compatitursi vel extra judiciu coram nuntio citante&hoc attestantes; vel cum quis tribus citationibus, vel una peremptoria fuerit citatus in pcrsonam, vel ad domum, ut constet in ejus notitiam pervenisse, & comparere noluerit 6.
Praesumpta dicitur quando dubium est an Citatio ad notitia am citati pervenerit, veluti si quis non in personam citetur. sed in absentia ejus ad domum Citatio facta fuerit 7. Nam qui latitat quo minus ipsi Citatio denuntietur, is pro citato, di contumace habetur 8. Ad veram autem Contumaciam, di ut quis vere efficiatur,& dicatur Contumax, requiritur Irimo ut a competente Iudice legittime citetur, idque triaus simplicibus citationibus, vel una peremptoria 9: cui aequiparatur Evocatio, & Mandatum judicis comminantis se ulterius non auditurum,& nihilominus in caussa processuiu, habiturumque pro vero Contumacero. Deinde requiritur ut Contumacia in judicio a ccusetur; quia si adversarius non
accusaret absens non posset dici Contumax II. Tum ut realatio citationis executae judici constet i et . Denique ut accira satus Contumax a judice condemnetur in contumaciam II.
Et Contumax fit inrerdum Actor interdum Reus; neque id uno modo, sed vel ad simplicem, vel ad peremptoriam cita ationem, & vel ante vel post litem contestatam. Actor dicitur Contumax quando reum in jus evocavit, & ipse postea non comparet quod ubi fit ante litem contestatam ad simplicem
petitionem, in expensas tantum condemnatur, nec ad alia citationem admittitur. nisi reo suifficientem cautionem, aue
si eam nequit, juratoriam praestiterit. quod in posterum die praefinita se in judicio sistet i . Quod si ad tertiam citationea et unam peremptoriam factam ante litis contestationem x nire neglexerit, tribus vicibus per intervalla triginta dierum citanda
120쪽
eitandus est, & porro exspectandum ad annum ut comparesat, de caussam suam prosequatur. Ac siquidem intra annuntvenerit non audietur priusquam solvat expensas, quas Reu
ficisse apparet, & de inendo in judicio idonec caveat is, datis fide iussinibus,vel pignoribus i 6. nisi probetur legi tuanium impedimentum i7. Sin vero nec elapso anno veneri. Iudex reo praesente, & instante allegationes eius audire, imnes recipere, & sententiani diffinitivam ferie potest i 8, ad
quam audiendam Actor, cujus magnum in ea vertitur praejudicium, citandus est, & si succumbit, omnis ei facultas appellandi denegatur: si vero obtinet in expensas nihilominus I eo condemnatur Is. Quod procedit in Actore contumacetam ante,quam post litem contestatam ao, dum ta men cautila satis liquide probata sit. Nam si propter Actoris absentiam
veritas negotii comode pervestigari non possit,haud quaqualicet Iudici ferte diffinitivam sentetiam,sedReum tantum ab instantia observationeque judicii absolvere permittitur et r. Beus habetur Cotumax si in judicium vocatus no veniat 22, vel malitiose se occultet, latitet, vel impediat quo minus adseCitatio perveniat 23, vel ante rem consectam sine venia judicis a judicio recedat; cum paria sint non venire vel venisse, ct sine licentia judicis recessisse a . Hujus Contumacia m Nor est quam Actoris, eoque magis illi favetur, nec habetur contumax priusquam actore petente, di probante ad simpli-
Kem,vel peremptoriam citationem in judicium non venis . a iudice talis sit declaratus, & condemnatus in expensarumve sioncm aD. neque ob contumaciam ante litis comestati, Unem commissam contra eum telies recipiuntur, vel ad se
dam definitivam sententiam proceditur a 6. sed potest Iudex examinato prius summarie negotio mittere actorem in p6ssessionem rei quam actione reali petit, servandae,& custodi dae ejus gratia,l n actione personali in possessionem bonorian rei pro modo debiti in libello expressi 27; in rcbus incorp8- ratiotis puta fervitutibus, Reum servitute abdicare, & A ct tem ea uti permittere, donec reus ipsi non licere doceat x3.