S. Vincentii Lirinensis Commonitorium, Tertulliani Afri De praescriptionibus adversus haereticos, incerti auctoris catalogus haereticorum cum notis, & observationibus

41쪽

T. Corinth, tiae gratiam ab Apostolo etiam Prophetae nuncupantur, proferre interdum permittantur nova dogmata, quae vetus testamentum

allegorico sermone Deos alienos appellare consuevit, eo quod scilicet ita ab haereticis ipsorum opiniones , sicut a Gentibus dii sui observentur . Scribit ergo in Deuteronomio M.tii. i,. beatus Moyses : Sisurrexerit, inquit , in

medio tui propheta, aut qui Iomnium vidisse se dicat, id est , Magister in Ecclesia coninstitutus, quem discipuli, vel auditores sui

ex aliqua revelatione docere arbitrentur .

Quid deinde Et praedixerit, inquit Jgnum atque portentum , I evenerit quod loquutures . Magnus prosecto nescio quis signatur magister , & tantae scientiae, qui sectatoribus propriis non solum , quae humana su ne nosse , verum etiam quie supra hominem sunt, prooscere posse videatur: quales fe-tὰ discipuli sui iactitant fuisse Valentinum , Donatum, Photinum , Apollinarem , cetexosque ejusmodi. Quid postea E Et dixerit , inquit , tibi, Eamui , I sequamur Deos alienos,quos ignoras , serviamus eis . Rai sunt Dii alieni , nisi errores extranei , quos igno. rabas, id est, novi, & inauditi λ Etserviamus eis, id est , credamus eis , sequamurcos. Quid ad extremum ὸ Non audies, inquit

42쪽

COMMONITOR Iu M. 33quit, verba prophetae illius, aut 'Omniatoris. Et quare, oro te , a Deo non prohibetur doceri , quod a Deo prohibetur audiri λί Puta, inquit, tentat vos Dominus Deus veser , ut palam fiat utrum diligatis eum, aunon, in toto corde , es in tota anima veIra . Luce clarius aperta caussa est cur interdum divina providentia quosdam Ecclesiarulae . magistros nova quaedam dogmata praedicare patiatur. Ut tentet vos, inquit, Daminus Deus vester. Et profecto magna tentatio est, quum ille quem tu Prophetam, quem Pr phetarum discipulum , quem doctorem , &adsertorem veritatis putes , quem summa veneratione & amore complexus sis 3 is subito latenter noxios subinducat errores: quos nec cito deprehendere valeas , dum antiqui

magisterii duceris praejudicio 3 nec sacilὰ damnare fas ducas, dum magistri veteris praepediris affectu.io. Hic forsitan efflagitet aliquis ut ea , Doctrina quae sancti Moysi verbis adserta sunt, Ecclesiasticis aliquibus demonstrentur exem- empli aptis , AEqua expostulatio , nec diu disseren- 'ζH cda . Nam ut a proximis, & manifestis inci- Apollia.-piam , qualem Lisse nuper tentationem pu- is tam us , quum infelix ille Nestorius , subitos ove conversus in lupum , gregem Christi

43쪽

Iacerare coepisset ἔ quum eum hi ipsi qui ro.

debantur , ex maSna adhuc parte ovem crederent , ideoque morsibus ejus magis paterent Θ Nam quis eum facile errare arbitraretur, quem tanto a Imperii judicio electum, tanto Sacerdotum studio prosequutum videret qui quum magno sanctoruM amore , summo populi favore celebraretur , quotidie palam divin practabat eloquia s& noxios quosque Judaeorum, & Gentilium consutabat errorest Quo tandem iste modo non cuivis fidem facere se recta docere , re. a praedicare , recta sentire, qui ut uni hae-ἔeii suae aditum patefaceret, cunctarum b

lvere a Erepto ε vivis Sisi- testini opis . ad eumdemnio , ortis dissidiis inter parte i. Concit. Ephes .

clericos, Conitantinopo- cap. r7., & Cyrilli epist. litanae Ecclesiae a Theodo- ad Theodosium pari. 3.sio juniore renuntiatus est Conc. eiusdem .

Praesul , Nestorius a qui b Vix urbem Eccle- Antiochiae sub habitu , & siamque ingressus, in pri-

professione monachi vi- ma quam habuit concio' vebat. Et ut narrat Sa- ne , Τheodosium alloqu crates lib. 7. cap. 29. om tus est celebri illa sente

dinatus fuit armo Christi tia , quae sicut nonnullis 6r8 4. Id. Apr. bonis Oin placuit, ita truculenta, dcnibus applaudentibus, gra- arrogans aliis apparuit: tulantibusque quasi alter Da mihi, Imperator, pu- futurus essJet Chrysost ram ab haereticis terram, mus. Consulat lector Ce- ego caelum vicism ti-

44쪽

COMMONITORIUM 3ς haereseon blasphemias insectabatur sed hoc erat illud , quod Moyses ait: Tentae mos Dominus Deus vester,si diligatis eum, o

non . Et ut Nestorium praetereamus, in qua plus semper admirationis quam utilitatis , plus famae quam experientiae suit, quem opinione vulgi aliquandiu magnum humana magis secerat gratia quam divina et eos potius commemoremus, qui multis profectibus multaque industria praediti , non parvae te uintationi Catholicis hominibus exstiterunt . Velut apud Pannonias majorum memoria Photinus Ecclesiam Sirmitanam tentasse memoratur: ubi quum magno omnium favore in Sacerdotium fuisIet astitus, & aliquandiu tanquam Catholicus administrarer, subito , sicut malui ille propheta , aut somniator quem Moyses significat, creditam sibi plebem Dei persuadere coepit, ut sequeretur deos alienos , ideli, errores extraneos, quos si a ante

bi dabo: everte mecunia haereticos, in ego tecum Fersas evertam . Unde acriter insequi exorsus est cuiuscumque sectae homines voce , & manu , Praefectorum urbis potentia fretus . Et si fides G

tuost edo post Baronillulampla illa Theodosii lex

in Haereticos lata omnes anno Ch. 428. circa Majifinem , prodiit Nellario auctore . Vide Comm.

45쪽

antea nesciebat . Sed hoc usitatum ; illud vero perniciosum, quod ad tantum nefa non mediocribus adminiculis utebatur. Nam erat & ingenii viribus valens , di doctrinae a opibus excellens, & eloquio praepotens, quippe qui utroquc sermone copiose, & gra.

a tar Photi a natio ne Galata , ita in Chronico Eusebii a Hierony.

Mo aucto ad ann. 379. i Tta editionem , Arnaldi Pontaci Vasatensis EpiΩeopi: boninus in Gai tia moritur , a quo Photinianorum dogma ind Dum, qui multa continen tiae , O ingenii bona uno superbia malo perdidit . At Ioannes Clericus il a Praef. Artis Crit. Edition. Germanicae pag. II. adsequentem transstri Basi lium voces illas, qui mu ta continentia, O iu nil bona uno superbia m

is perdidit, quod probat

ex MSs. temerariam cor rectionem, ut ait, non

pasi , O ex Naziana no . Miror haec excidisse homini, qui ubique verb

ite singenuitatem praesert ac iactat. Sane pontacus sex vidit M Ss. Codd. Vatica

nos, quorum duo tantaen recentiores ac infima: no.

tae tribuunt Basilio, quunquatuor alii nota ac vetustate digniores constanter

Photino ingenii laudem. ac superbiae malum adjudicent; quibus addere liceat duos alios, nempe

Cod. Bibl. Vat. Palatinaenum .8Is & alterum Bib Caes. Ottoboni lit.G. IV. 1. In Bibliotheca etiam Christi irae duo sunt Codlices num. 3 3. , & 36o. Chronici Eusebiani a Hie. ronymo audii, & tamen illa , minimε in Basilio

comparent, quamvis nuI.

lam passi sint temerariam correctionem a & revera Scaliger in notis ad hunc locum testatur ad te sta illa

46쪽

viter disputaret, & scriberet, quod monuis mentis librorum suorum manifestatur; quos, quodam fuisse ad oram ,

ut a textu extranea. Quae diximus, Patrum etiam is auctoritate firmantur. De

Photini ingenio , ac superbia satis sit audire Epiphanium in haer. 7 I. ubi hc loquitur: Photinus iu- sania non minima elatus, ct supra omnes furiosus Iactus oee. fuit loquax σacuta linguae, γ qui multos posset pronuntiatione, dicendi promptitudine decipere . De Basilio vero alia sunt prorsus iudicia Patrum, nam i C c. Ephesino Magnus , O

Sanctissimus est appellaetus e gloria Ecclesia σvere famulus Dei. Ab Athanasio Ep. ad Joannem Orbis lumen, vox O t ba Orbis. Doetrina palatium a Greg. NaZiangem Ep. Io. Ab Augustino lib.

I. coni. Julian. cap. . nu mer. Is . insignis vir, O

Hara praeditus fanctitate; cuius ingens meritum sic divinitus B. Ephrem instensum est . Nam quaerens , Deo , ut ostende-

C 3 idem

rei sibi quali a quantusque

vir esset Basilius: Annuit votis Deus OorantiAphr mo oblata ἡ est regione A taris species columnae imis mensa adeo ut jungeret coelum terris. vocesque δε-nuere tu baee verba: taum lem vidisti eolamnam igneam , talem eredito esse Basilium : quod grave

testimonium exstat Ill stom. I. Bibl. Orient. pag. 39. num. XI. magno Ecclesiae bono , ac literariae Reipublicae incremento editae 1 viro Clarisi. J sepho Simonio Ailamano. Nec obstat nedum ab haereticis, sed & a Catholicis de supercilio acculatum

fuisse Basilium , quibus ipse respondit Ep. I 6A. illosque Naalangeni pia

gravitas notat, ut iniquoso acerbos rerum iudices orat. in laudem Basilii. ac posterorum memoriae testatum reliquit virum hunc, O se ab ambitioneo theatrica quadam ingenii ostentatione ab hor.

47쪽

s. VINCENTII LiRINE N sis idem partim Graeco, partim Latino sermone composuit. Sed bene, quod commissae ipsi oves Christi multum pro Catholica fide vigilantes , & cautae, cito ad praemonentis Moysi eloquia respexerunt : & Prophetae , atque Pastoris sui licet admirarentur eloquentiam , tentationem tamen non ignorarunt . Nam quem antea quasi arietem gre gis sequebantur , eumdem deinceps veluti Iupum fugere coeperunt. Neque solum Pho

tini , sed etiam Apollinaris a) exemplo

istius

o praeter A pollina- tientibus veteribus. Non. rium Hierapolitanum Am nulli dicunt ob arcti sististitem magni nominis mum amicitiae vinculum , virum, qui sub M. Anto- quo Epiphanio Sophiilaenino floruit, circa quarti homini gentili uterque seculi medium duo exsti. erat iunctus; alii, ut Sozω terunt Apollinarii pater menus . quia Athanasio

nempe & filius ambo Ale- communicaverant Laoduxandrini genere, ac uter cea transeunte ut Alexanoque Laodiceam se contu. driam ab exsilio rediret; lit sub Theodoto urbis E. quoniam notum Apollinapiscopo , commoratique riis erat Georgium pDibi sunt sub Georgio illius rem in Trinitatis profensuccestare. At ab isto fue- 1ione sibi constare . Utare I communione semoti, cumque res acciderit, A licet pater in presbytero- pollinaris filius illatam imrum, ae filius in Lect, juriam impotenter ferens.

rum ordinem esset coo. artis suae fiducia fretus , ptatus. Qua autem de s & ulciscendi cupiditate caussa incertum est dissem novam excogitavit haere

48쪽

istius Ecclesiasticae tentationis periculum discimus ; & simul ad observandae diligentius fidei custodiam commonemur . Etenim ipse auditoribus suis magnos a aestus , & magnas generavit angustias: quippe quum eos, huc Ecclesae traheret auctoritas , huc magiis seri retraheret consuetudo quumque inter Utraque nutabundi, & fluctuantes , quid potius sibi seligendum seret, non e X pedirent. Sed sorsitan ejusmodi ille vir erat, qui dignus esset facilὸ contemni . Immo vero tanatus ac talis, cui nimium cito in plurimis creo deretur . Nam quid illo praestantius acumine, exercitatione, doctrina P Quam multas ille haereses multis voluminibus oppresserit, quot inimicos fidei consutaverit errores ; in. Eicio est opus illud triginta non minus I iis

sm; quam nee disseminare quievit paullo post

Laodiceno Episcopo re nuntiato . Et quia antequam in insortunium de- Iaberetur Sanctis viris Epiphanio, Athanasio, Basilio, Serapioni, aliisque fidei defensoribus erat apprime charus z propterea funestior eius lapsus Ecclesiae accidit, uberi

resque lacrymas Epiphanto & Basilio expressit,

infelicem tanti viri exitum deplorantibus . Consulat Lector. Dionys. Ρe

a) Haec est lectio C

dicis Regii. Unde coqfirinmatur coniectura Barthol. Petri Duacensis, qui in margine editionis suae adnotavit hic sortasse lege

49쪽

brorum nobilissimum ac maximum , quo Insanas Porphyrii calumnias magna probatio num mole consudit. Longum est universa ipsius opera commemorare: quibus prosecto summis aedificatoribus Ecclesiae par esse potuisset; nisi prophana illa haereticae curio. statis libidine novum nescio quid ad invenisset, quo & cunctos labores suos velut cujusdam leprae admixtione foedaret, & comia mitteret, ut doctrina ejus non tam aedifica tio , quam tentatio potius Ecclesiastica diceretur. Hic a me forsitan deposcatur , ut horum quos supra commemoravi, haereses exponam , Nestorii scilicet, Apollinaris , &Photini. Hoc quidem ad rem , de qua nunc agimus , non attinet. Propositum etenim nobis est, non singulorum errores persequi, sed paucorum exempla proferre, quibus evidenter ac perspicuὰ demonstretur illud ,

quod Moyses ait , quia scilicet si quando

Ecclesiasticus aliquis magister, & ipse interpretandis Prophetarum mysteriis propheta , novi quiddam in Ecclesiam Dei tentet inducere , ad tentationem id nostram fieri provi dentia divina patiatur . u. agitur fuerit, in excursu, quidi s. i. ' , supra memorati maerellai sentiant , breviter δε pollina-- exponere, id est, Photinus, Apollinaris, . Nesto

50쪽

Nestorius. Photini ergo secta harc est . Dicit Deum singulum esse & solitarium, & more Judaico confitendum . Trinitatis plenitudi. nem negat: neque ullam Dei Verbi aut ul. Iam Spiritus Sancti putat esse personan Christum vero hominem tantummodo sol,larium adserit , cui principium adscribit ex Maria : & hoc omnimodis dogmatiEat , Iam nos personam Dei Patris, & sol unia Christum hominem colere debere . Haec erisgo Photinus. Apollinaris vero in unitate quidem Trinitatis quasi consentire se jacti.

tat, & hoc ipsum sa) non plena fidei sanu

a) Miror doctissimum

virum Dionysium Peta' vium tona. F. Theolog.

dogm. lib- . cap. 6. n. II.

positum legere , quasi nempe Vincentius dixerit , O ipsum plena fidei

sanitati , reclamantibus editionibus , ac contextu ipso c praesertim quia non latuit virum omnigena eruditione refertum 1 Basilio in Ep. 293.,& 1 Gregorio Nagian geno in Ep. x. ad Cled. pag. 7 q. re prehensum fuisse Apollinarem , ut in Sabellii e rorem inclinantem, cuius rei te stes hie posterior aia fert libros illius . Hinc minimε audiendus Leo tius in lib. de sectis Act.

q. tom. I I. Bibl. ΡΡ. dum assirmat hominem non emrasse circa Trinitatem .

Tames, inquit , Gregorii ambo etiam hac in parte erroris illum a guant . Sed preter Gre gorios exstat etiam Bamsus . & Lirinensis , ut, alios omittam 3 Unde s spicor non pervenisse ad Leontium Apollinaris libros,in quibus erratum depreheodit Naalangenus e