장음표시 사용
151쪽
niret quod numquam periret Neque enim ille abstulerat, qui nocendi habuit voluntatem, sed ille qui dederat potestatem. Aggressiis est inimicus & corpus et nec ea quae homini extrinsecus inerant , sed ipsum iam hominem, in qua potuit parte, percussit. A capite usque ad pedes ardebant dolores , scatebant vermes, fames defluebat: manebat in putrido corpore animus integer, horrendosque cruciatus carnis comabescentis, inuiolata pietate, & incorrupta patientia perferebat. Aderat uxor , nec ferebat opem ali- ruam viro , sed in Deum blasphemiam suggerebat. Etenim eamiabolus, cum etiam filios abstulisset, tamquam nocendi peritus, reliqucrat ; quae quantum esset necessaria tentatori , iam in Euadidicerat: sed modo alterum Adam, quem per mulierem caperet, non inuenerat. Cautior fuit iste in doloribus, quam ille in nem ribus t ille victus est in deliciis, iste vicit in poenis: consensit ille
in oblectamentis, non cessit iste in tormentis. Ader ni & amici et non ut in malis consolarentur, sed ut mala suspicarentur. Neque enim eum qui tanta patiebatur, innocentcmesse credeb tr nec tacebat eorum lingua , quod illius conscientia non habebat: ut inter immanes cruciatus corporis, etiam falsis animus caederetur opprobriis. At ille sustinens in carne dolores suos, in corde errores alienos; coniugis corripiebat insipientiam, amicos docebat sapientiam , seruabat ubique patientiam. ι. δερ ει ι. c. II. O m. vita de Mor. ωι Gub. c. ai.
s. IX. Libri de Trinitate inchoati: de Coriense Euan-gebriarum conscripti, sc.
SEquitur Liber de Catechizandis rudibus; l. 2. Retract. c. I . ac quindecim de Trinitate, sed quos scripsit per aliquot annos rmirabili profunditate, ut inquit Cassiodorus. Sub eis enim clucubrauit quatuor de Consensu Evangelistarum continuo labore, alios interruptor & nihilominus quos de Trinitate inchoarat, cum e rum duodecimum nondum perfecisset , subtracti sunt ei minus
152쪽
emendati, quam esse deberent ac possunt, ut ederentur: idque ab eis, qui vehementer illos habere cupiebant: l. 2. Reιract. cap. is. O is . de quo postea latius. Addam hic dumtaxat iudicium praestantissimi Cassiodori,de Consensu Evangelistarum et Ioannem, inquit, beatus Augustinus, copiosa & insigni expositione lucidauit: qui etiam de Concordia Euangelistarum, quatuor Libros, subtilissima nimis, & necessaria disputatione complexus est. l. de dium. lict. cap. 7. Porro cetera ab eo in Episcopatu conscripta, tam Didactica quὶm Polemica; sequentibus Libris, quibus & scribendi occasio ab ipsis plerumque fontibus arcessitur, enarrabimus.
153쪽
Cribens ad L nguainum Hieron mus, dicebat totam virtute n orbe celebraris. Catholici se conditorem antiqua rursum sidei venerantur atque sulpiciunt: se , quod unum maioris gloria ess , omnes haeretici detectantur
Epist. as. ood liceι de Donatisis praecipue intellexisse , quorum validus perpetuusique mastem fuit, aliquorum ferat opinio. attamen o de Pelagianu,sestico ostendemm esse manifestam. His antiquiores Donatim ,sime, quod magis placebat Croconio, Donatiani. trimum propter Caecilianum , contra Fam voluntatem ordinatum Ecclesia Carthagmen sis lificopum , schisema Iecerunt: quod deinde firmata dissemione,verterunt in haresin. Augua. Haer. 69. Sed non fuit ab initio unica se simplex sichi iii is inchoati fluecaussa , fisuepersona as varia, o multiplex. uia vero Augustinisi lenia videri penitus haud potest, neqse libri i inplurimi intelligi, nisi res Donatistica cognoscantumstatui-m- earum bisoriam ab origine rep tere, neque tamen onge erra re ab L vietumno: o qui iuxta eum Optato Miletaiano Epistopo, -ὸ cum Optatum plerumque explicet atque illuctret uberius eas passem rei uis.
154쪽
Diocletiani N Maximiani persecutio in
A Nno Christi circiter trecentesimotertio, Diocletianus & Ma- Annoximianus Augusti, postquam antea duos Caesares Constan-sos. tium & Galerium adsciuillent, persecutionem suam orsi sunt. Id non uno loco obseruatum ab Auguit ino est, quando plusquam quadraginta annos, inter Cypriani passionem&diuinorum Codicum exusti nem, futile ait,l.F. de Bapt. cap.I. ct l. I. c. a. Sed hoc memorabile, quod scribit Eusebius , non alia de caussa Deum, hanc persecutionem Christianis infligi passiim, quam quod ipsi post longam temporum tranquillitatem, cum apud omnes haberentur in pretio, nimia licentia prolapsi sint in mollitiem delicatam,& dissolutam segnitiem: coe- pcrintque alij aliis inuidere , maledictis insectari, & petulantibus inuicem linguis, tamquam mutuis armis, oppugnare : ipsi praesides Ecclesiarum , alter alterius vires infringeret & populus in populum seditionem concitare: omnium denique animos ficta & adumbrata sanctitatis species inficere. Euseb. l. 8. cap. I. Anno igitur decimonono imperi j Dioc Ietiani, mense Martio,cum salutaris Passionis Dominicae 1 estum prae soribus esset; omnibus in locis palam edictum fuit, ut Ecclesiae deturbarentur : sacri Codices absumerentur igni: Episcopi, Sacerdotes, aliique, de gradu depon rentur: priuati denique si perstarent in Christiana professio , liberta
te multuentur. Easib. . 8.c. 3. Hoc erat primi Edicti carmen. S a Secutum Disiti od by GOrale
155쪽
Secutum mox secundum: quo iussi sunt omnes Ecclesiarum Principes ubique in carceres compingi, adhibitisque omnibus machinis, victimas Idolis immolare. Contra uniuersam fidelium multitudinem ella fi denique Tyranni, quotquot eiurato Christo, diis immo lare nollent; indiscrete qua viros qua seminas cuiuslibet aetatis, necari praecipiunt. In hoc studium iucumbentibus Praesectis, Iudicibusque omnibus, imo Imperatoribus ipsis : in Oriente Diocletiano cum genero suo Galerio, huius mali praecipue architecto; in Occidente Maximiano:
decima post Neronem excitata persecutio et , omnibus fere praeteritis diuturnior. oros. l. 7. cap. 23. Per decem enim annos acta est : neque regio fuit, aut ciuitas pene ulla, quam non peruaserit: unica: Gallia cum vicinis aliquot Prouinciis , excepta e quae quia Constantio, viro & mitissimi ingenii, & nostrarum partium ac religionis, parebat; sola, frendentibus licet Augustis, abiit immunis. Alibi Paschalibus diebus aequabantur Ecclesiae solo : profanis p blicisque ignibus dabantur Codices sacri, vasa & ornamenta. Quos Christiana constantia & pictas, ea premere iubebat; rapiebantur iri carceres: qui pleni ubique erant Episcopis, Presbyteris, Diaconis, eruditione & virtute clariis mis: nobilibus & honoratis, tum viris, tum seminis & pueris. Dixit Ies in latronum & parricidarum conditioncm & supplicia, innocentiam ac religionem successiste. Tantus
quippe numerus erat talium; ut unico interdum m nle, septemdecim Octouecimve millia, morte crudelissima sublata sint. Dania cen.in rua Marcellini, ara in Chrstu. Vsuard. 26. April.
Eadem persecutio Africam pervadit.
ERat Africa aliarum orbis partium comparatione minor: in qua nihilominus, praeter plura Christianorum millia,quae tum in aedificio Publico Carthagine laborabant; tantam Martyrum multitudinem fuisse testatur Eulebius, ut dinumerari a nemine possit. l. 8.c.7. In Prouincia enim Proconsulari saeuiebat Anulinus: Θι. ι. I. Cura
156쪽
tor erat Magnilianus et Sur. 2 . Octob. ingest. Felicis Mart. in Numidia Florus, Paulus, Valentianus, Felix, partim Iudices, partim Curatores: Aug.I. Onι. Cre v. 27. ct 29. in Mauritania Agricolaus, teste Vsuardo. Malebant videlicet Christiani extrema pati, quam aut sacros Codices, vasa& ornamenta tradere: aut Christo abiurato, idolis immolare. Et quidem Carthagine, tanta per id tempus, eorum alacritas
extitit; ut ne in temeritatem degeneraret, coercenda videretur; neque tam stimulis opus esse, quὲm framo. Resert perinde Mensurius Episcopus, tantam, tamque inconsultam fuisse inter suos multorum audaciam, ut Procontuli celerrique ossiciariis, ultro sese osterrent: habere se Scripturas sacras, sed quas negabant tradituros: eorum hoc pacto iram furoremque suscitantes. Quare se increpitos fuisse, ea cautione adhibita, ut se posthac in periculum nemo mitteret; aut eiuscemodi, vitae suae prodigos potius, quam Martyres honoraret: Cypriani videlicet exemplo, qui monuerat ne quis ultro se Gentilibus olferret;sed apprehensus & traditus loqueretur: siquidem in nobis Dominus positus, illa hora loquatur, qui nos confiteri magis voluit, quam profiteri. Dp η. Dist. 8s.
s. III. Complures a Christo Mellit.
QVot animas ea tum crudelitas dimiserit in caelum , uti libro 8.
testatur Eusebius; ita neque dissitetur, innumeros formidine perculsos & attonitos, prorsus succubuisse. l. c.3. Idem perinde in Africi euenit. Eiuscemodi vero,infami in Ecclesa nomine, Thurificati ac Sacrificati, & nouo tunc vocabulo Traditores dicti sunt: l. . de Bur. cap. 2. erantque eos inter non tantummodo de media plebe
aut populo ; sed quamplures etiam ex sacro Cleri ordinet Diaconi, Presbyteri, Episcopi, ut mox dicemus. Nam de Secundus Tigi sitanus, primae Cathedrae in Numidia L-piscopus, haud omnino mundus extitit a crimine traditionis. Licet enim iis litteris, quibus ad superiores Mensurit resipondit, post com-S 3 mendatam
157쪽
i4i ' . LIB. II. CAP. I. mendatam sus gentis in persecutione constantiam,sortitudinem qu que suam magnifice praedicet: ut qui missis ad se a Curatore & OG dine, ac diurnos Codices cxurendos postulantibus Centurioni &Beneficiario, Christianum se atque Epitcopum,non Traditorem esse, libero & confidenter dixerit; adeoque iacras Scripturas non solum non tradiderit, sed neque alios ullos, aut libros, aut eorum, etsi profanorum fragmenta : Elea Zari videlicet illius exemplo, qui suillam comedisse , ne fingere quidem voluerit; Coll. s. cap. 13. O s. θι. coni. Gaud.cap.37. attamen id gloriae cupiditate magis, ad exemplum CD Iriani, quam studio eliminandae veritatis scriptum fuisse, ex iisdemitteris deprchendi non obscure potest. In iis quippe, cum multos commemoraret Martyres, & non quoia libet infimos, sed patresfamilias etiam, ob negatos constanter libros, crudelissimis suppliciis dicat assectos: qui factum credi potest, ut ipse detentus & conuictus, tradere quod petebatur recusans, impune auferret , ac demum sine damno & noxii liber euaderet i Collat. 3. cap. II. Sic enim missi qui fuerant,exitium sibi acciui sientiumento suo : ideo que hoc ab aliis Episcopis fuisse deinde Secundo obiectum, paullo post audiemus. Neque enim Mensurius iese Carthaginens s Episcopus, traditionis omnem suspicionem tu alit: quando in suis illis ad Secundum lit- teris scribit, se sacros Codices e Basilica sustulisse& occultasse: eorum Satem loco , haereticorum scripta reposuisse: his vero persecutores inuentis, nihil ultra postulasser Cumque super hac fraude admonitus a nonnullis Proconsul esses; induci tamen non potuisse, ut in exigendis quos Episcopus absconderat, cris libris,eiusque excutienda domo in qua latitabant, tametsi antea fuisset illusus, assensum scaz-berct. Collat. 3. cap. II.
Quod si ita habet; oportuit sane Proeonsulem , virum & benignum fuisse , & minime immitem persecutorem. Sed quia id Dona tisi e non facile admisissent, Mensurio postea in Collatione Carthagi-uensi mendacium obiicere, & traditionis arguere non dubitarunt: Col. 3. cap. I s. quod etiam ante Petilianus fecerat, ut patet l. 2. conr.
158쪽
ORIGO SHISMATIS DONATIS T. a s
Diocletianus re Maximianus Imperio deposito persecutionem relaxant.
AI ter iam ab inchoata persecutione agebatur annus, cum Dio- Annocletianus, inducto in candem rem Maximiano collega, undeci- SPq.mo Kalendas Maii, hic Mediolani, Nicomediae ille, Imperium abdicauit. Sunt qui scribunt, desperatione extinguendae Christianae religionis, Diocletianum istud actitasse. OrosLI. cap.rs. Succcslcrunt Constantius & Galerius, Romanum orbem inter se partiti: ut Galliam,Hispaniam, Africam, Italiam Constantius ; Illyricum , AEgyptum, Asiam, Orientem Galerius obtineret. Verum Constantius, Augusti honore tituloque contentus, Italiae atque. Α- fricae administratione cessit. Quamobrem Galerius, duos Caesares adsciscit ex sorore nepotes, Iouium Maximinum, & Ualcrium Seuerum: atque huic Italia & Africa; illi Asia, Egypto & Oriente traditis; Illyricum solus ipse, mediusque tenuit. Iam vero Imperatores abdicaturi, persecutionem catenus relaxaverant; ut eos qui capti detinebantur, publico edicto liberari iuberent. Id ubique obtinuit Illyrico excepto, cui Galerius imperabat, homo trux, & Christiani sanguinis sicientissimus.
ΡΑcata sic nonnihil Africa, moritur Paulus Cirtensis in Numidia
Episcopus. Secundus vero Tigi sitanus, eius Prouinciae Primas, tranquillitatis tantilla occasione vius, vicinos aliquot antistites Cirtam euocat,ut viduatae sedi Antistitem donet. Eorum hare suere no-
159쪽
mina: Donatus Masculit anus, Marinus ab Aquis Tibilitanis, D natus Calamensis, Victor Rusiccadiensis, Purpurius Limatensis, Felix Rotarianus, Victor Garbiensis, re Secundus superioris Secundi
ex fratre nepos, & alit nonnulli, undecim munero: quorum Μcnalus quidam, ne thurificasse a ciuibus suis probaretur, oculorum dolorem fingens, ad consessum ceterorum procedere timuit. talis L r. Stato die ut adsuere, in priuatas aedes quod Basilicae nuper omnes euersae, necdum essent restauratae congregati sunt. Vetus autem Ecclesiae consuetudo fuit, ut quemadmodum ad Episcopatum suscipiendum ; ita ad ceterorum ordinationem, nisi insigniter probatus,&ab omni criminis infamia liber, nemo admitteretur. Itaque Secundus Concilis praeses, accepto de collegis qui conuenerant, parum honesto rumore; ubi ad consessum ventum est, inquirere in eorum mores vitamque coepit. Sed iuvabit hanc rem totam ex ipsis Concilii Actis, uti ab Augustino reseruntur aperire, vel ob memoriam vetustatis. Sic autem habent:
,, Cum Secundus Tigistanus Episcopus primae Cathedrae, cons odisset in domo Vrbani Donati, idem dixit: Probemus nos primo, &o sic poterimus hic ordinare Episcopum . ,, Secundus Donato Masculi tano dixit: Dicitur te tradidisse. Donais tus respondit: Scis quantum me quaesiuit Florus ut thurificarem , &o non tradidit me Deus in manus eius, frater: sed quia Deus mihi di- ,, misit, ergo & tu serua me Deo. Secundus dixit: Quid ergo facturi ,, sumus de Martyribus ' Quia non tradiderunt, ideo & coronati sunt. A Donatus dixit: Mitte me ad Deum, ibi reddam rationem. Secundus dixit: Accede una parte. , , Secundus Marino ab Aquis Tibilitanis dixit: Dicitur & te tradi- ., disse. Marinus respondit: Dedi Pollo Paullo in chartulas, nam codi-- ces mei fatui sunt. Secundus dixit: transii una parte. - Secundus Donato Calamensi dixit: dicitur te tradidisse. Donatus is respondit: Dedi codices medicinales. Secundus dixit et transi unais parte. ,. Secundus Victori 1 Rusiccade dixit: Dicitur te tradidisse quatuor ,, Euangelia. Victor respondit: Valentianus Curator fuit, ipse me coe - ,, git ut mitterem illa in ignem : sciebam illa deletitia fuit ter hoc delitais ctum indulge mihi, & indulgebit mihi Deus. Secundus dixit: transiis una parte. Secundus Diuiligod by Cooste
160쪽
Secundus Purpurio a Limata dixit: Dicitur te necasse filios sero. ris tuae duos Milet. Purpurius respondit: Putas me terreri 1 te,sicut& alterii Tu quid egisti, qui tentus es 1 Curatore & Ordine ut Scripturas dares φ Quomodo te liberasti ab ipsis, nisi quia dedisti, aut, iussisti dare quodcumque 2 Nam non te dimittebant passim. Nam ego .. occidi & occido eos, qui contra me faciunt. Ideo noli me prouoca- , re ut plus dicam. Scis me de nemine tractare. Secundus minor pa- , , truo tuo Secundo dixit: Audis Quae dicat in te' Paratus est recedere, si& schisma facere, non tantum ipte , sed& omnes quos arguis. Quos oscio quia dimittere te habent, & remanebis solus haereticus. Secundus Felici a Rotaria. Centurionis,& Victori 1 Gube dixit: Quid vobis videtur' Responderunt: habent Deum cui reddent rationem. Secundus dixit : Vos scitis, & Deus. Sedete. Et omnes responderunt: Deo gratias. ι,-t. Cresi. c. 27. Hactenus Conci- iij illius verba. Atque ita Secundus,seu pacis caussa, seu,ut magis appare criminis eiusdem conscientia perterritus, turpissima inuicem donata indulgentia in consesIum recepit, quos prius stare iussos inde submouerat: Epist. i 6 r. ac deinde ad Cirtensis Ecclesiae prouisionem transiens, Sylvanum quemdam eius loci Presbyterum, ex communi sententia, Episcopum ordinauit: qui & ipse cum praecetare suo Paulo, aliisque compluribus illic Ecclesiastici ordinis viris, in persecutione lapsus fuisse, & sacra Ecclesiae vasa atque instrumenta tradidisse, detectus postea conuictusque est. I. r. conr. Petil. c. 1 r. ct L 3. c. 38. Ol. 3. coni. Cresic. c. a 9. Sylvanus ordinationis suae indices litteras, ad ceteros ibidem Episcopos misit. Epist. I 634
Constantinius patri Constantis succedit.
BIennio post, octauo Kalendas Augusti , moritur in Britannia Anno Constantius Augustus ,, Constantino ex Helena filio, imperii ioae relicto herede. I Hunc ubi Romae constitit pronuntiatum ab exercitu Augustum;