장음표시 사용
41쪽
. s. XVA Manichiis alienior accedit ad
TAlis cum esset, venit ad eum Mater, terra marique insecutarcui cum indicasset, non esse se amplius Manichaeum , sed ne-rue Catholicum Christianum ; exiliuit Letitia, fit pectore pleno fi-uciae , respondit: Credere se in Christum , quod priusquam de hac vita emigraret,visura eum esset fidelem Catholicum. I. 6. Conso. Caeterum ad quaerendum intentus , & ad disserendum inquietus animus ipsius cum esset , neque facultas daretur conserendi cum Ambrosio quod volebat, sicut volebat, propter eius occupationes ; audit illum omni die Dominico verbum veritatis tr ctantem et magisque confirmatur in hoc , quod omnes versuta rum calumniarum nodi , quos Manichari aduersus diuinos libros innectebant , possint dissolui. lib. 6. COU. cap. s. Signanter tamen ubi intellexit , ex eo quod homines facti sint ad imaginem Dei, non colligi , quod Deus habeat corpus: quamquam quomodo se haberet spiritualis substantia, comprehendere non possit; gaudens erubuit , se tot annos non aduersus C atholicam iidem, sed contra carnalium cogitationum figmenta latrasse. eod. l. c. 3. or A. Gaudebat etiam , vetus Testamentum non proponi sibi legendum eo oculo, quo antea videbatur absurdum ; sed quod assignaret pro re
gula Ambrosius r Lutrea occidit, viritin autem Pirusticat. nam ea quae
lecundum litteram peruersa videri poterant, spiritaliter exposita, nihilum offenderent: licet eadem, quia non videbat vera esse, non crederet: volebat enim eorum quae non videbat, ita fieri certior, uti certus erat quod septem dc tria, decem sint, priusquam crederet aliquid. lib.6. Cons. cap. q. Nihilominus iudicabat iam tum in Ecclesia Catholica longe modestius prudentiusque exigi fidem in rebus quae non demonstra tur, quam apud Manichaeos : sicuti ostendit Itbr. II. contr. Faus . cap. s. O tib. mur. Epist. fund. cap. q. qui veritatem temere pollicentes,
irrident Christianorum credulitatem, & postea tam multa fabulo-sssima
42쪽
sissima & absurdissima, quia demonstrari non possunt, credi imp
rant. M. 6.on cap. 3. Consderans praeterea apud semetipsum, quam innumerabilia crederet quae non videret, neque cum gererentur a fuisset i scuti tam multa in historia gentium, tam multa de locis a Jue urbibus, quae non viderat: tam multa amicisi tam multa me icis, tam multa hominibus aliis atque aliis, uti exsequitur 1. de νιιι. cred. cap. Io. Epist. Ira. in prim. quod nisi fieret, nihil omninδin hac vita ageremus e considerans denique quam crederet firmiter, de quibus esset ortus parentibus, quod 1cire utique non posset , nisi audiendo credidisset; uti ponderat L de νω. cred. cap. 2. his, inquam, rationibus persuaius fuit, debere se pariter credere, Scripturam sacram unius veri & veracissimi Dei spiritu ac numine, esse humano generi ministratam : non ob aliud , quam quod Deus rerum humanarum curam & prouidentiam gerat et quod punctum semper se credidisse ait, tametsi nunc robustius . nunc exilius. lib. 6.
Cons. cap. s. Ergo quia per Scripturam sibi credi , perque ipsam se inquiri Deus voluit, quandoquidem homines suapte natura sint inhrmi ad inueniendam liquida ratione veritatem et imo proptere, sit eis necessaria sacrarum Litterarum auctoritas; hinc tantam eis per omnes mundi plagas vim , virtutemque tribuit, ut fides illico ipsis adhibeatur, eo sane dignius, qu6 Scriptura ipsa loquitur simplicius & humilius. ibid. Vide de Hibe. cred. c. I s. Eodem tempore quo Mediolani agebat, accidit quod ipse alibi commemorat his verbis: Nobis apud Mediolanum constitutis, Ca thaginis rhetor Eulogius, qui meus in eadem arte discipulus fuit, sicut mihi ipse, postea quim in Africam remeauimus, retulit, clim Rhetoricos Ciceronis libros discipulis suis traderet, recensens te ctionem quam postridie fuerat traditurus, quendam locum offendit obscurum. Quo non intellecto vix potuit dormire sollicitus: qua nocte somnianti ego illi, quod non intelligebat, exposuit imo non ego, sed imago mea nesciente me , & tam longe trans mare aliquid aliud siue agente, siue somniante, & nihil de illius curis omnino
Interini inhiabat honoribus, lucris, coniugio, nec non V, cum Anno. Alipio si Nebridio nutabat in consilio: Quisnam esset tenendus vitae ι8 . modus' ι 6 COU. cap. 6. ct i in maxime vero mirabatur,recolens quam longo tempόre ab anno scilicet undevigesimo, usque ad tricena-
43쪽
18 LIB. I. CΛP. I. riam aetatem quam nunc gerebat seruere coepisset studio Sapientim, das Oneus , ea irurema relinquere omnes vanarum cupiditatum spes inanes, & insanias mendaces , dum se videt adhuc in eodem luto -- rere . interea dum diiserx di differtur a Manichaeis. ead. a. II. Inclinatur ad ducendam uxorem r dissuadet Alipius, caussans nullo modo eos posse securo otio simul in amore Sapientiae vivere, - si id secisset. ι. Cons. cap. tr. θ i 2. Sed ipse resistebat exemplis eorum, qui coniugati coluissent Sapientiam : adeo ut demum Alipio sit aulior desiderandi coniugium. eod. c. Igitur triginta annos natus , cogitat annitente matre de uxore ducenda: & despondetur ei quae biennio minor quam nubilis erat: & quia illa placebat, e
Nondum bapti titi cogitat de vita
communi. 'D Eliberationes eum Romaniano, Maecenate suo quem tune graues aestus negotiorum , ad Comitatum siue Curiam Imperatoris attraxerant 3 3c aliis circiter decem, de Vita communi eius que modo, agitat: sed posteaquam coepit cogitari, utrum hoc mulierculae sinerent , quas & alis habebant, & ipse habere volebat; periit id consilium abiectumque est. ι.ε. Coq. cap. Iq. Siquidem c)m praesens praesenti Romaniano exposuisset interio res motus animi sui , vehementerque ac sa pids assereret, nullam G bi videri prosperam fortunam , nisi quae otium philosophandi daret; nullam beatam vitam , nis qua in philosophia viveretur tverumtamen se tanto suorum onere quorum ex officio eius vita pendebat muhisque necessitatibus vel vani pudoris ipsius, vel ineptae simum miseriae refraenaritiam magno elatus est gaudio Romani anus, tam sancto eiusmodi vitae inflammatus 1rdore; ut se diceret, si posset importunarum litium vinculis eximi, omnia Augustini vincula, et-- iam patrimonii sui cum eo participatione rupturum. I.2. coni. Acad. .2. Ab illo tempore nunquam cessauit inhians in Philosophiam, atque idam vitam, quae.inter eos placuerat atque conuenerat: &Id con-ι stanter
44쪽
AUGUSTINUS ANTE BAPTISM. xystanter quidem, sed sorte minus acriter egit, tametsi istis egisse se
Concubina ipsius , cum intelligeret eum ad uxorem ducendam adiecita animum, ab eo in Africam discedit, relicto ei filio suorDeoque vovet alium se virum nescituram. At ipse aliam postea assu- mit. i. 6. COU. cap. s. Et metu mortis ac iudicii, reuocatum se is prin fundiore voluptatum carnalium gurgite fatetur: qui per varias quiadem opiniones nunquam recessit de pectore ipsius. ωd.M. I6.
Abius e- circa Dei naturam , smali originen .
E X quo aliquid de Sapientia audire coeperat tametsi non cogitaret Deum in ngura corporis humani,que totis medullis credebat i corruptibilem,& inuiolabilem & incontaminabilem esse;quia tamen nihil ei esse videbatur,quod spatiis locoruerat priuatum,iaeo cogita bat eundem, licet sine corpore, nihilominus esse aliquid corporeum, per spatia locorum undequaq; intra & extra mundum diffusum: imo terram, caelum, mare, omniaque penetrans & peruadense eo modo quo lux Solis pervadit corpus totius aeris, non dirumpendo aut concidendo, sed implendo eum totum. Quim Dei repraesentationem quia falli est, damnat, ι. 7. C f. I. Inter alia vero docebant Manichari, dum peccarent, non se peccare, sed Gentem tenebrarum, quae bellum gelut cum Deo,1 quo erant cum Gente tenebrarum commixti. Hoc enim dicebant i quod illa Gens tenebrarum rebellauerit aduersus Deum, antequam mundus fieret e dc ille timens & cauens, ne regna eius illo adueniente hostili
impetu vastarentur; misit hue membra sua, substantiam suam, hoc, quod ipse esti si aurum, aurum; si tu lucem. Quidquid illud est,hoemisit, & miscuit visceribus Gentis tenebrarum, dicunt, & fabricauit inde mundum. Et nos animae, inquiunt, de ipsis membris Dei sumus, sed premimur hic visceribus Gentis tenebrarum: & quidquid peccare dicimur, illa Gens peccat. Enarr. in psiam. Isso. videri quoque
45쪽
potest dit'. cent. Fortun I. desti coni.Manuh. ct Ide Agon Christ. c. . Huius dogmatis vanitatem & falsitatem deprehendit argumento
Nebridii, quod iam diu ab usque Carthagine proposuerat: Deum
nimirum incorruptibilem & inuiolabilem esse. de qua re vide locacitata, ct l. de mor .asanith. cap Ir. N ideo cum nihil ei nocere potuerit Gens tenebrarum ; nunquam alicuius pugnae cauisam adfuisse. 7. Cons
Cum itaque Deum incontaminabilem S: in conuertibilem, & nulla ex parte mutabilem diceret: firmeque sentiret non tantummodo bonum , sed ipsum bonum . omnia omnino quae creata sunt fecisse;
caussam mali inuestigat: & licet constanter nondum refundat in voluntuem, quam habere se tam clare videbat, ac vivere; ι.de duab. An mab. cap. Ioz horret tamen Manichaeorum dogma, quo Deum potius male pati, quam hominem mala facere putabant. t. 7. Cons. cap. s. l. ινι ilcre . cap. 8.l de mor. Manuh. cap. I I. Nam cum sit incorruptibilis, &optimum bonum ; malo, quod corruptio est, violari substantia eius nullo modo potest: t. de duab. ammab. cap. I 2 sed nequc cogi inuitus ad aliquid, cum non minus sit potens, quam bonus. ι.T. U. cap. q. Ergo sollicite & studiose , iterum iterumque Omnia perpendens, Deum considerabat, tamquam si mare esset, ubique & undique per immensa spatia infinitum ac solum mare: & haberet intra se spongiam quamlibet magnam, sed finitam tamen et & plena esset undique spongia illa, ex omni sua parte, ex immenso mari: sicque creaturam omnem finitam, Deo infinito plenam repraesentabat,dicebatque: Ecce Deus, & ecce quae creauit Deus : & bonus est Deus, atque his longe praestantior; sed tamen bonus, bona creauit: & ecce quomodo am-hit atque implet ea. Vbi ergo malum i Et unde i Et qui huc irrepsiti
Quae radix, &quod temen eius' I. I.Cons. cap. s. Mathematicorum diuinationes, quas pertinaciter etiam antea gosenderat, iam prorsus reiecerat: comperitque Omnino ex narratione Firmini, quod non secundum artem, sed sorte euenirent, quae praenuntiarentur.ωG. c. 6. Causiam itaque mali pergit studiose inquis re et eousque prouectus, ut firmiter crederet & este Deum, & incommutabilem esse substantiam ipsius: & curam ei esse de hominibus: nec non in filio eius Christo Domino nostro,& auctoritate Scripturarum Ecclesiae, viam a Deo positam salutis humanae post mortem. eod. I. cap. 7.
46쪽
A V G V ST IN US ANTE BAPTISM.
g. XVIII. Proficit lectione Platonicorum.
HIs ita habentibus, in libris Platonicorum, 1 Victorino Rhetore in Latinam transtatis, t. 8. COU. cap. 1. sibique procuratis per quemdam hominem immanissimo typho turgidum, quaedam reperit consentanea doctrinae Christianae. ι.7. q. c. s. Qui libri, ut ait Celsinus, ubi bonas res Arabicas exhalarunt in eum; ubi quam habebat flammulae instillarunt pretiosissimi unguenti guttas paucissimas ; incredibile est, quantum in eo concitarunt incendium: non enim tunc eum honor, non hominum pompa, non inanis famae cupiditas,nullum denique huius mortalis vii .e fomentum, atque retinaculum comm inuebat. Ita cursim redibat in se. Sud respexit quasi de itinere in illam religionem,quae puero illi insita erat,& medullitus implicata. a.cor.
Itaque tum coeperunt ei diuina, veluti si raptus suisset in aliquam extasin, clarius innotescere: cumque in eam claritatem altius prouehi niteretur; radiorum velut vehementia repressiis est, visusque audiret Cibus sum grandium: cresce Sc manducabis me. I. 7. Cossc. Io.Didicit quoque Deum a Creaturis ex diuersitate essendi distinguerer omnia vero quae sunt,bona esse: ideoque malum non esse Libstantiam. Quamquam interim illa bona, quia quibusdam rerum creatarum partibus non conueniunt, mala putentur, neque tamen mala sint,quia conueniunt aliis: suntque in semetipsis bona. ωd. ιJ.c. II. ct Ia.
Eodem ergo tempore, vidit sontem & originem erroris sui, quo duas substantias veluti summas, ex schola Manichaeorum constituebat,eo quod nolebat esse Dei,quidquid animae suae displicebat,m,lum; esse iudicabat, & proinde non factum a Deo:quem solebat corporeum aliquid existimare, per icifinita spatia locoru omnium ossi sum. Sed iam consopita erat illa eius insania, viditq; Deum infinitum aliter G.ε. Iq. Neque tantummodo infimium;verum ab eo, & in eo e Disilired by Corale
47쪽
3x LIB. L CAP. I. esse euncta finitar non quasi in loco;sed quia manu, ut sic dicam,veritate, Deus omni tenens est, atque omnia vera sunt, in Mantum sunt. Vidit praetera omnia locis suis & temporibus conuenire, Deo solo, qui temporum auctor est, manente aeterno. l. T. Cons. c. I s. Sensit quoque & expertus est, omnia bona esse,licet quibusdam nousint apta r sicut palato non sano pcena est panis, qui fano insuauis: de oculis aegris odiosa est lux, quae puris est amabilis. Inuenit denique quaerendo, iniquitatem non esse substantiam, sed a sum ua Subitantia, id est Deo, detortae in infima voluntatis peruersitatem, proiicientis intima sua, & tumescentis foras. eod.I cI 6 siue : Inclinationem ab eo quod maius est, ad id quod minus est. 1.c.t. Se. - .c. I 2. Vide ι.εund. c. s. Deo adhaerens fruique deiiderans, quem iam amabat,non pro illophantasima; ab eo semper pondere suo, siue cons .etudine carnali deripitur. Vnde licet inuisibilia Dei, per ea quae facta sunt, intellecta gradatim tamen conspiceret, aciem nihilominus figere nondum valuit. I. . V c. I 7.Cumque viam quaereret comparandi robori , quo fieret idoneus ad fruendum Deo ; non inuenit tamen, donec amplexus cia sit mediatorem Dei & hominum, hominem Christum Iesum, Vocantem & licentem: Ego sum via, veritas & vita. Id vero tunc nondum fecerat: quia non tenebat Dominum Iesum Christum, humilis humilem: nec cuius rei magistra esset cius infirmitas,nouerat. t. eia c. I 8.
Erenim per id tempus cum tantummodo existimaret Christum filisse excellentis sapientiae virum , cui nullus posset aequari: prae sertim quia mirabiliter natus ex Virgine , ad exemplum contemnendorum temporalium pro adipiscenda immortalitate,diuina pro nobis Cura tantam auctoritatem magisterii meruisse videbatur ; idcirco uid haberet Sacramenti, Verbum caro factum est, nec suspicari quiem poterat. Videri hic error Photini anorum potest, ι. de Mone Christ. c. ao. Nam cum iam nosset incommutabilitatem Verbi diuini, neque omnino quidquam inde dubitaret; nosset praeterea quae de Christo scripta tradebantur , quod nimirum manducauerit, biberit, Disiligod by Gorale
48쪽
biberit, dormi uerit, ambulauerit, exhilaratus sit, contristatus sit, sermocinatus sit; colligebat carnem humanam non fuisse Verbo diauino coniunctam, sed tantummodδ cum anima& mente humana. Etenim nunc mouere membra corporis per voluntatem, nunc non mouere: nunc aliquo asinu assici, nunc non assicit nunc proserre per signa sapientes lententias, nunc esse in silentio: propria lint mutabilitatis animae di mentis. Quae omnia cum in Christo, uti proditur, reuera fuerint; totum hominem in eo agnoscebat, non corpus hominis tantum, aut cum corpore animum sine mente . sed i plum hominem: non persona quidem Veritatis siue diuina, sed magn quadam naturae humanae excellentia, & persectiore participatione sapientia. ceteros omnes superantem. I. I. GU. I9.
s. XXI. A P latonicorum libris transit ad Scriptura
LEctis Platonicorum libris, & ex illis admonitus quaerere incorpoream veritatem; inuisibilia quidem Dei,per ea quae facta sunt, intellecta conspexit: edoctusque est Deum infinitum esse, nec tamon per locos finitos infinitosue diffusum, & plura eiusmodi, ob quae videri iam coeperat sapiens: attamen aedificantem Charitatem a fundamento humi litati s, quod est Christus Iesus, ibi non repererat. l. eod. c. ro. Legerat quidem apud Platonicos: Quia Deus Verbum, non ex carne, non ex sanguine, non ex voluntate viri, neque ex voluntate carnis, sed ex Deo natus est: sed quia Verbum caro factum est,& habitauit in nobis; ibi non legerat. ibid. c. 9.Itaque auidissime arripuit Litteras diuinas,& prae ceteris Apost tum Paulum: & Ierierunt illae quaestiones, in quibus ei aliquando viis stis est aduersari tibi, & non congruere testimoniis Legis & Prophet rum, totus sermonis eius. l. 7. Cons. c. 2 I. Tum vero quantulocumque iam lumine asperso, maxima se illi Philosophiae facies aperuit. t. a. coni. Acad.c. 2. Gratiam enim Dei in omnibus commendari reperit, ut, qui verum videt, non sic glorietur,quasi non acceperit non B solum Disitiam by Cooste
49쪽
solum id quod videt, stat etiam ut videat. Talia enim plura , quae nonhabent Platonicorum libri, inuiscerabantur ei miris modis, cum minimum Apostolorum christi legeret: ita Paulum appellans. l. 7. COU c. 2 r. Cum igitur omnis dubitatio de incorruptibili substantia, quod ab illa esset omnis substantia, ablata ei seret: nec de Deo certior, sed in illo stabilior esse cuperet: de sua temporali vita dumtaxat nut bant omnia. Et placebat quidem via, ipse Saluator; sed ire per eius angustias, adhuc pigebat. Hinc licet ei displiceret quod agebat in saeculo, non vltra nimirum inflammantibus ad tolerandam seruitutem tam grauem cupiditatibus honoris & pecuniae; adhuc tamen tenaciter colligabatur ex semina. Praesertim cum neque Apostolus prohiberet coniugari; quamuis exhortaretur ad melius, volens maximὸ omnes homines esse ut ipse erat: & Christus ipse, postquam dixisset esse spadones qui scipsos absciderunt propter regnum cadorum, addiderit : Qui potest capere, capiat. l. 8. coss. c.I.
OB hoc igitur aestuanti inspirauit Deus pergere ad simplicianum , qui ei bonus apparebat seruus Dei. Talem quoque 1 iuuentute sua fu i sse audierat: & longa aetate iam enim senuerat,& in accipienda Dei gratia pater Episcopi Ambrosii fuerat in studio viae religiosae sectandae multa expertus, multaque edoctus erat. Hunc igitur accessit eo fine, ut, quomodo sic affecto, ambulandum esset in via Dei in qua sic alius, alius sic ibat utique proser
Vbi eum audiuit Simplicianus, gratulatus est inprimis quod Platonicos legisset, in qu um libris insinuabatur Deus, & eius Verbum : neque incidisset in scripta aliorum Philosophorum, plena fallaciarum & deceptionum,secundum elementa huius mundi. eod.I.c. 2. Deinde exhortatus est eum ad humilitatem Christi, sapientibus absconditam, & reuelatam paruulis, exemplo maxime Victorini, Rhetoris Diuiligod by Corale
50쪽
toris quondam urbis Romae: qui doctissimus senex, & omnium liberalium doctrinarum peritissimus : quique Philosophorum tam multa legerat, & dijudicauerat. & dilucidauerat, doctor tot nobilium Senatorum:qui etiam ob insigne praeclari magisteri j, quod ciues
huius mundi eximium putant, Statuam in Romano soro Traiani, ut scribit Hieronymus in Chron. ) meruerat & acceperat: cum usque λ ad illam aetatem venerator Idolorum fuisset ; non erubuerat esIepuer Christi, de infans Baptismi, mirante Roma, gaudente Ecclesia.
De Victorino ubi talia audiuit, exarsit illico ad imitandum. Et posteaquam addidit Simplicianus, quod Imperatoris Iuliani temporibus, lege data erohibiti essent Christiani docere litteraturam &Oratoriam : eamque legem Victorinus amplexus, loquacem sch lam deserere maluisset, quam verbum Dei; non fortior, quam felicior, Augustino visus eu: quia inuenerat occasionem vacandi Deo. Cui rei quamquam & ipse suspiraret; contraria tamen voluntate quam ferream inolita consuetudo secerat, quamque vetustate roboratam, noua Deum gratis colendi fruendique voluntas superare non poterat in retrahebatur. Illud placebat & vincebat, hoc lubebat& vinciebat. lib. 8. cons. c. F. Vt enim antea excusationem aliquam ab arcta Dei seruitute habuisset, eo quod nondum percepisset veritatem .' iam cum certam haberet, ob nihil aliud equidem Deo militare, contempto saeculo, re-rcusabat, quam quod adhuc terra obligatus, impedimentis omnibus sic timeret expediri, quemadmodum impediri timendum est. ibid. Etenim ne in Philosophiae gremium celeriter aduolaret, uxoris honorisque se illecebra detentum fuisse , alibi fatetur : ea tamen mente, Ut, cum haec esset consecutus, tum demum se, quod paucis selicissimis licuit, totis velis omnibusque remis in illum sinum raperet, ibique conquiesceret. ι. δε Vii. Beat.