장음표시 사용
51쪽
CE rerum vinculo desiderii uxoris atque concubitus , quo amctissimo tenobatur, & secularium negotiorum seruitute liberatus est potissimum opera Potitiani, Afri, militis Palatini. Qui cum ad eum , Alipiumque quodam die venisset,attendi lietque sortὰ super mensam lusoriam tesseras enim honestas non respuit, i. I. coni. Acad. c. I. Apostolum Paulum; gratulatorie miratus est, cum esset fidelis Christianus, quod eas, & solas prae oculis ipsius litteras comperisset. Hic vero Augustino asserente, illis se Scripturis maximam nunc operam impendere; ortus est sermo de Antonio AEgyptio Monacno, cuius vitam Potitianus ignorantibus serat enim recens tum adhuc Antoni j magni, Eremitae uti sanctissimi, ita toto terrarum orbe famigerati exemplum, ut qui tantummodo ab annis circiter triginta, puta 3 38. ex humanis excesserat recensuit. Cumque audientes obstupescerent, deuolutus est sermo ad Monasteri orum greges,& ubera deu:rta Eremi: quorum audientes adeo nihil sciebant,ut ne quidem accepissent aliquid de Monasterio quod Mediolani erat extra urbis moenia, plenum bonis fratribus , sub Ambrosio nutritore. Continuans igitur coeptum sermonem Potitianus, addidit de duobus qui apud Treveros in casa monastica, lecto codice de Vita Antonii, rebus omnibus ,& quidem sponsis suis etiam neglectis, continuo id
vitae genus amplexi stat. l. 8. Cons. c. 6. Anno Hisce nauationibus adeo est inter audiendum commotus, ut per
387. admirabilem luctam sibi ipsi displiceret: cum iam ab undevigesimo
anno aetatis eius, cffluxi sunt forte anni duodecim. d. t. cap. r.
. Terminato autem sermone, & abeunte Potitiano, quis eius status iterit , ita breuibus d 4ribit, Deum alloquens: Abiit ille. Et ego
ad me, qu.e non in me dixi l quibus sententiarum verberibus non flagellaui animam meam, ut sequeretur me conantem ire polite ' Et renitebatur, recusabat, & non se excusabat. Consumpta erant & conuicta argumenta omnia, remanserat muta trepidatio. ιbid. Qia propter Diuitiam by Corale
52쪽
propter excitata tanta intus rixa cum anima sua,ut non tantummodo
mente, sed etiam vultu sese turbatio proderet; invadit Alipium , &exclamat: Quid patimur η quid est hoc quod audisti' Surgunt in docti, di caelum rapiunt: & nos cum doctrinis nostris, ecce ubi volutamur in carne & sanguine. An quia praecesserunt, pudet sequi,& nec pudet saltem sequi ἰEt cum dicto abcessit in hortulum, qui domui haerebat, premente pede pedem Alipio. l. 8. COU.c. 8.
s. XXIV. Sub ficu prostratus, voce e Mo misi
admonetur. I Bi fremebat spiritu , indignans turbulentissima indignatione,
quod non iret in placitum pactumque cum Deo, in quod eundum esse omita eius ossa clamabant, dc in caelum tollebant laudibus. Ibi Eique displicebat, quod facilius obtemperaret corpus tenuissimae V luntati animae, ut ad nutum mentis membra mouerentur; quam ipsa tibi anima, ad voluptatem suam magnam in sola voluntate perficiendam. eod. I. O c. Excruciabatur igitur, accusans semetipsum s Iito acerbius, voluensque ac reuoluens in suo vinculo, donec totum abrumperetur: quo licet iam exiguo teneretur, tenebatur tamen rDeo interea in eius animo ingeminante flagella timoris & pudoris, ne a conatu abrumpendi vinculi cessaret, donec esset continenter abruptum. i. 8. Cons. c. I I. Ibi, quantum a sanctioris vitae proposito deterrere eum conabantur nugae nugarum, & vanitates vanitatum, antiquae amicae ipsius; tantum attrahebat casta dignitas Continentiar, extendens ad eum suscipiendum manus plenas gregibus bonorum exemplorum.
Quas diceret: Tu non poteris quod illi & ite An vero isti & ilia in semetipsis possint, ac non in Domino mo suo i Dominus Deus eorum dedit me eis. Quid in te stas, & non stas i Proijce te securus
in eum: noli metuere, non se subtrahet ut cadas. Proisce te securus e excipiet te, & sanabit te. Cumque adhuc talia suggerente Continentia, veterum suarum nugarum murmur audiret, quo veluti cun-
53쪽
38 LIB. I. CAP. I. ctabundus pendebat; rursus illa quasi dixit: obsurdesce aduersus
immunda illa membra tua : narrant tibi delectationes, sed non sicut lex Dei tui. I. 8. Cons. c. I I. Huius controuersiae non nisi de seipso aduersus seipsium, chminusitato motu ederentur, exitum Aliptus,qui iuxta assidcbat,tacitus opperiebatur. ibid. Sed ubi alta conlideratio contraxit & congestitante oculos cordis eius totam miseriam ipsius, siue cxactam perdite aetatem; oborta est procella ingens , serens ingentem imbrem lacrymarum: quem ut totum cum vocibus suis effunderet, quarum sonus iam fletu grauidus erat, surrexit, & ab Alipio secessit, seque strauit sub quadam fici arbore. Vbi laxatis lacrymarum habenis proruperunt flumina oculorum ipsus, intermixtis fere eiuscemodi vocibus: Et tu Domine usquequo' usquequo Domine irasceris in finem l Ne memor lacris iniquitatum nostrarum antiquarum. quibus scilicet teneri se sentiebat. Pneterea: Quamdiu, Quamdiu cras & crast Quare non modo' quare non hac hora finis turpitudinis meae t l. 8.
Haec dicens, Ramarissima cordis contritione plorans, audit de vicina domo vocem, cum cantu dicentis & crebro repetentis, quasi pueri vel puellae: Tolle lege : Tolle lege. ibid. Mutato vultu , intentissimus cogitare coepit, utrumnam solerent pueri in aliquo genere ludendi cantare tale aliquid : neque occurrebat audiuisse se uspiam. Quare interpretabatur, quod erat, diuinitus sibi iuberi, ut aperiret codicem, & legeret quod primum caput inuenisset. Meminerat enim Antonii, quod ex Euangelica lectione , cui forte superuenerat, admonitus; Vade , vende omnia, &c. confestim fuisset ad
Repreta igitur lacrymarum impetu, surrexit, concitusque rediit ad locum ubi sedebat Alipius, quia ibi codicem Apostoli reliquerat. Eum arripit, aperit, & legit in silentio capitulum, quo pri-
Rom. I 3. mum coniecti sunt oculi: Non in commessationιbus ebrietatibus, non in cubitibus ct impudicit,s, non in contentionι σ amulatιone ; sed ιnduite Dominum Iesum Christum, ct carnis prouidentiam ne feceritis in concupisicen
rijs. Ultra non legit, neque opus erat: statim quippe cum fine huiusce sententiae, quasi luce securitatis infusa cordi ipsius, omnis dubitationis tenebrae diffugerunt. I. 8. Cons. c. ΙΣ.
Id ubi indicauit Alipio, isque lectionem Apostoli prosequens OL
54쪽
fendisset: Infirmum autem in fide assumve; ad se retulit: adet, ut sine Rom. I cunctatione, placito propositoque bono, Augustino coniunctus sit: Matre, postquam iismet narrantibus rem intellexit, gaudio exulta te. Deoque Lenedicente, quia amplius sibi de filio concessum vidit, quam petere solebat miserabilibus gemitibus. i. g. conss. D.
AD Deum igitur ita iam conuersus crat, ut neque uxorem quaereret: ibid. neque honores: l. i. soliisq. c. I o. neque aliquam spem laeculi huius. I. 8. conf. c. ia. Et quidem uxorem quod attinet, quo vinculo omnium aretissimo tenebatur; quantumcumque pulchra & cumulata bonis omnibus foret, nihil tam fugiendum sibi, quam concubitum esse decreuit. Sentiebat enim nihil esse, quod magis ex arce deiiciat animum virilem , quam blandimenta seminea, corporumque ille contactus, sine quo uxor haberi non potest. Itaque si ad ossicium pertinet Sapientis, dare operam liberis ; quisquis rei tantum huius gratia concumbit, mirandus ci videri potest, nullo vero modo imitandus: nam tentare hoc periculosius est, quam posse felicius. Quamobrem satis iuste. ut credit, atque utiliter pro libe late animae suae, sibi imperauit non cupere, non quaerere, non du
cere uxorem. ι I. soluoq. c. IO.
Stabat ergo iam in ea regula fidei, in qua futurum illum ante tot annos matri eius Deus reuelauerat: cuius proinde gaudium, sicuti erat multo uberiusquam voluerat; ita quoque charius atque castius, quam de ncpotibus carnis ipsius, requirebat. l. 8. cons. c. m. Vbi itaque haec vincula dirupta sunt, & carere suauitatibus nugam rum , factum ei subito suave ; eo quδd pro eis intraret Deus, easque eliceret: liberum habuit animum a curis mordacibus ambiendi dc acquirendi, & volutandi atque scalpendi scabiem libidinum: tantumque restabat excutiendum onus lectionis publica . lib. 2. cos.
Id vero placuit non tumultuosu, sed leniter abrumpere et praesertim
55쪽
o LIB. I. CAP. I. tim eum iam paucissimi dies viginti circiter superessent, usque
ad vindemiales serias. Illos igitur, ut sellemniter abcederet, neque videretur captare inanem aliquam gloriam ex bono suo proposito, auod inter eos conuenerat ne passim effunderetur; tolerare adhucatuit. Quamquam magisterii sarcinam pene iam necessitate, si non deponere, saltem intermittere cogebatur: eo quod aestate illa adeo pulmone doloribusque pectoris laborasset; ut is etiamnum & dissiculter traheret suspiria, vocemque clariorem & productiorem recusa
Elapsis totidem diebus .professionem fraenauit maxima animi laetitia, prosectusque est cum Luis omnibus quorum haec nomina sunt: Monica, Nauigius, Adeodatus, Alipius, Trigetius, Licentius, Lastidianus 3e Rusticus in villam Calliciacum et quam benigne Verecundus obtulit , hoc unico summopere tristis, quod ob coniugem quam habebat, huius esse pars societatis non posset. eod. - .
y. XXVI. In Ῥista Casticiaco , Catechumenus scribere incipit.
I Bi iam Catechumenus, prolog. Q Retract. o Ly. cons. e. q. ad scri bendum animum applicuit: ac primum pauculis diebus transactis postquam in agro vivere coeperant, i. r. coni. Atad. c. I. inchoauit libros contra Academicos: ut eorum argumenta quae multis ingerunt veri inueniendi desperationem. &yrohibent cuiquam rei asim tiri, & omnino aliquid tamquam manifestum certumque sit, approbare sapientem ; cum eis omnia videantur obscura & incerta ab animo suo, quia & eum mouebant, quantis posset rationibus amoue
Hos libros quibus finem imposuit, anno aetatis trigesimo tertio, ι. 3. co r. A d. c. 2o. completo , ut apparet: adhibitoque Notario conscripti sunt, ι. I. coni. a d. c. r.) eloquentia pariente, & Obste tricante amoenitate, dedicauit Romaniano mcecenati suo admodum munificor cui nimirum iam tum referebat acceptum, quidquid
56쪽
de otio suo gaudebat: quod a superfluarum cupiditatum vinculis euolaueriti quod depositis oneribus mortua n curarum respiret, resipiscat, redeat ad se r quod quaerat intentissimus veritatem, quod iam inuenire aggrediatur. quod se ad ipsum summum bonum perin
Ad eumdem postea scripsit librum De vera Religioner eius. I. c. 7. denique nescire se, quod aliquid sue ad eorum qui extra Ecclesiam Dei sunt, sue ad aures fratrum scripserit, quod non habeat Roma nianus, ait Dist. 32. Eratis, uti opibus affluens, ita generis nobilitateia conspicuus, Ciuis Tagastensis: magni animi, neque minuris ingenii, .sed Manichaeis erroribus obnoxii: qui tantam utique selicitatem per
id tempus, iuxta cum pluribus alijs tricis & litibus quas indignis modis patiebatur, & plerumque diuitias sequi solent obnubilabant:
ut videre est l. r. coni. Acad. c. I. Emersit nihilominus ope Dei, operaque Augustini Romani anus: in Italia subinde Paullino Nolano
summa amicitia, & litterarum commercio coniunctus. Dis. 36. apud Aug. Adhaec ruri existens Augusti nus internis gratiae diuinae stimulis vehementer perdomitus est, & complanati prorsus sunt cogitati num ipsius montes & colles. l. 9. cons. r. 6. Vnde tametsi pene quOtidianis Deum fletibus rogaret, ut sanarentur quae habebat animi vulnera; indigniorem tamen esse se, qui tam cito sanetur qu1m vellet, sepe semetipsum conuincebat. I. I. de oes. L. I o.
Psalmos Dauid praeterea quos Cantica fidelia, & sonos pietatis
excludentes turgidum spiritum, appellat intermixtis vocibus ad Deum internis extemisque, deuotissime recitabat: exardens eosdem recitare si posset toto orde terrarum, aduersus typhum generis humani . Quapropter indignabatur Manichaeis, eosque rurius miserabatur, quod illa Sacramenta , illa medicamenta nescirent, & insini essent aduersus antidotum, quo sani esse potuissent. Peculiariter tamen commotus fuit meditatione Psalmi quarti, Cum inuocarem&c. t. 9. cons. c. 4. Atque hic Psalmorum commentatione , dum animi sui affectus pientissime fouet & pascit, existimo eum orationem illam B. Monicae concinnasse,quae nuncupaturi'salterium quod matri composuit, habeturque inter eius legitima de proba, fine Tomi r x.
deuotionis ictibus calidissime micans, & digna plane,quae si precum Christiani hominis quotidianum penium. F xx riti
57쪽
Professioni Rhetorica renuntiat. 2uadam ab eo tum scripta.
ΡEractis interea vindemialibus seriis; Mediolanensibus renunti uit ut scholasticis suis alium magistrum prouiderent, eo quod seruire ipse Deo statuisset, & prosessioni pristinae, prae dissicultate spirandi, ac dolore pectoris non sussiceret, ι. 9. cons. c. s. Idibus porro Nouembris, die suo Natali, quo aetatis trigesimum tertium compleuit annum, coepit disputare cum suis de Vita Beata: ubi tridui disputatione constitit, non esse beatam vitam, nisi persectam cognitionem Dei. I. I. Ret. c. a. Hic liber, Manlio Theodoro inscriptus est : quem inter amicos Mediolani habuisse colligitur ex initio , ubi se aliquando in sermonibus ipsius animaduertisse ait, cum de Deo, deque anima cogitaretur, nihil omnino corporis esse cogitandum. L de Vit. Beat. Fuit vir doctus,& religione Christianus: l. i. Ret. c. a. idem cum Manilio, cuius exstat Astronomicum versibus conscriptum C p. Geaartius ad Stati, Diu. In Consulatu, quem Romae gessit anno 399. panegyrico laudatus a Claudiano Poeta. Μιram in Chron. Ceterum occasione Natalitiorum suorum Augustinus exhibuit conuiuis prandium solito lautius. I. de Vit. Beat. dist. L.
Anno Paullo pbst . atque inter libros de Academicis, duos de ordine 388. scripsit: in quibus quaeritur, utrum omnia bona & mala, diuinae prouidentiae ordo contineat. I. r. Ret. c. 3. Hos libros in autussin scribi coepisse, patet ex caussa quam assignat Licentius, cur alternaret sonus aquae, ut nunc clarius, nunc pressius streperet, silicibus irruens per meatum suum : LI. de Ord. c. s. imo tantumnon hieme. La. de Dia. c. I. Sunt vero ad Zenobium scripti, Li. 44 Ord. c. I 'uem etiam inter amicos Mediolani habuisse apparet lib. i. de Ord. cap. T. o 9. Atque hanc scribendi foecunditatem minus admirari debemus, quando amor inueniendi veri, iam in consuetudinem ei verterat: ut aut primam, si tales curae inerant, aut certe ultimam, dimidiamque
58쪽
tamen sere noctis partem peruigil quodcumque cogitaret. Lx. de Ord. c. s. ct s. Sed neque interea cessabat a gemitu, lacrymis& or
A dentium dolone miraculose sanatur.
ΡEr id tempus tantus eum inuasit dentium dolor, ut nihil maius aliquando pertulerit. l. 3.soliis 3. 2. Loqui enim prae dolore non poterat: l. 9. cons. c. . neque sinebatur animo voluere, nisi ea quae iam forte didicerat: a diicendo autem penitus impediebatur, ad quod ei tota intentione animi opus erat. Videbatur ei nihilominus, si se mentibus ipsius quem desiderabat veritatis fulgor aperiret; aut se non sensurum fuisse illum dolorem, aut certe pro nihilo toleratu
Huic dolori ut mederetur, ascendit in cor eius, admonere omnes suos qui aderant, ut deprecarentur pro se Deum. idque scripsi, i quelae impos , in ceratis tabulis et deditque ut legeretur. Mox ut genua supplici assectu fixerunt; fugit dolor ille, eo sane modo, quem 1e fatetur expauisse: nihil enim tale ab ineunte aetate expertus fuerat. . 9. ω f. c. q.
s. XXIX. Ambrosium constulit per litteras, oec.
I N sinuauit subinde per litteras S. Ambrosio pristinos errores suos,& praesens suum votum: ut ab eo eliceret, quid potissimum de libris sanctis legendum iudicaret, quo percipiendae Christianae gratiae
paratior aptiorque fieret. Iussit Ambrosius Esaiam Prophetam rcuius primam periodum non intelligens,totumque talem arbitrans,distulit repetendum, ubi exercitatior esset in Dominico eloquio. l.9.ωκ. c. s. F a Etenim Dissiligoo by Gorale
59쪽
LIB. I. CAP. I. Etenim nulla iam peste detinebatur, nihilque praeter Sapientiam
amabat: cetera verbi vi sunt amici, honores, vita ipsa; non nisi propter istam quaerebat aut volebat. ι. r. βbuq. c. it. 13. Porro a libidine adeo iam erat alienus, ut etiam cum horrore atque aspern tione, talia recordaretur. rad. ιι. io. Neque tamen diffletur, eius rei adhuc aliquid curandum remansse. eod L c. iq. Quamobrem flere non durans et nihil promittit, nihil praesumit, &c. ibid. Iam quod cibos attinet, ea quae statuit non edere, nihil eum commouebant : iis vero quae nondum amputauerat, delectari se praese tibus fatebatur; ita tamen ut fine ulla permotione animi, vel visa,vel gustata subtrahantur. Cum autem non adsunt; prorsus non audet eius appetitio se interere ad impedimentum cogitationibus ipsius. Summa : de cibo di potu & balneis, ceteraque corporis voluptate , tantum petit, quantum in valetudinis opem conferri potest. ι. r.
Inter haec, scripsi duo volumina, secundum studium suum, &amorem rationis i asandae veritatis: de his rebus, quas maxime sciare cupieba, semeti plum interrogans sibique respondens, tamquam duo essent. Vnde hoc opus, Soliloquia nominauit et L I. Ret. cast. 4.l nouo quidem de fortasse duro nomine; sed ad rem demonstrandam se fatis idoneo. i. a. solusq. c. 7. Hos libros videtur ipsemet seripsisse,
non dictasse. L I. solitoq. cl3. cad. cum I. cum ageret innos trigintal quatuor: eod. i. c. Io Imperfecti remanserunt. I. . Reg. c. q. Denique ruri existens,quae disputauerit cum absente Nebridio,testantur epistiniae: t. s. cois c. 4. quarum una est, Epist. 1 FI.
Mediolanum reuersius , bapticatur.
INM ubi tempus aduenit, quo nomen eum dare oporteret, relicto rure cum suis Mediolanum remeauit. t. si, cons. c. 6. Istic scripsit librum de Immortalitate Animae r ι. r. Ret. c. s. δέ conatus est libros disciplinarum scribere, sed e quibus solum de Grammatica absoluere potuit. De dialectica , de Rhetorica, de Geometri , de
60쪽
Arithmetica, de Philosophia, sola principia remanserunt.De Musica, libros sex: quamquam sextus, post Baptismum adhuc , in Africa
conscriptus sit: Iul. 3. Ret. cap. 7. ct II. cuius prae ceteris meminit, st.
Cum in eadem Civitate Mater ei adesset, & sollicitudinem gerς et ipsis adhuc Catechumenis parum illa curantibus virum secunt dum morem suae ciuitatis, sibi esset Sabbato iei unandum, an Ecel f siae Mediolanensis more prandendum y ut hac e m cunct tione liberaret, consuluit Ambrosium. At ille: Quid possum, inquit, hinc docere amplius, quam ipse facio ἐ Etenim Sabbato ipse prandebat. l Quapropter adiecit: Quando hic sum, non ieiuno Sabbator quando i Romae tum , ieiuno Sabbato: N ad quamcumque Ecclesiam vene-- ritis, inquit, eius morem seruate, si pati scandalum non vultis, aut sacere. Quod responsum retulit ad matrem, eique suffecit, nec dubitauit esse obediendum. Hoc etiam ipsi secuti sunt. Epist. 36. O II S.
Propinquantibus igitur diebus sancti s Paschae, Posid.c.1. Ambrosio Christi ministro lauacrum regenerationis accepit. I. I. ιρο r. Iul. c. 3.-LL δε nut. O concup. c. 3s. υι LM a. cap. 23. Placuit & Alipio rei nasci cum eo in Christo: adiunxitque etiam sibi puerum Adeodatumi quindecennem: l. 9.-U.c. 6. denique multi alij fratres cum illo Baptii aati sunt. Enarn in Ps. 3 6.
HVic vero rei nihil par ab initio Ecclesiae suit, nil est secundum:
quod baptiaato videlicet Augustino , ad agendas Deo optimo maximoque gratias, incinuisse Ambxosium serunt, Te Deum La damus : & respondisse Augustinum, Te Dominum confitemur: e rumque alternis vocibus, suauissimum hymnum lad finem usque esse compositum et quem porro quotidiano iubilo frequentare Ecclesia
Datij Episcopi Mediolanensis scuius praeclare meminit D. Gre. P 3 gorius