장음표시 사용
571쪽
36o LIB. IV. CAP. V. maxime servi Dei qui ibi sunt , ut venirem et quia post obi-
, , tum beatae memoriae fratris & coepiscopi mei Seueri , nonnulla , , la ibi perturbatio populi timebatur. Veni, & quomodo volui, si Dominus adiuuit nos pro sua misericordia , ut cum pace Episco-
, , pum acciperent, quem vitius dcsignauerat Episcopus corum. Hoc ,, enim eis cum innotuisset; voluntatem praecedentis & decedentisse Episcopi sui libenter amplexi sunt. Minus tamen aliquid factum
, crat, unde nonnulli contri itabantur: quia frater Seuerus credidit, , posse sussicere , ut succctarem suum apud Clericos dosignaret, a ., pud populum inde non in locutus: & erat inde aliquorum nonia, , nulla tristitia. Quid plural Dco placuit: tristitia fugata est: gau- ,, dium successit: Ordinatus est Episcopus, quem praecedens Episco-- pus designauerat. ,, Ergo ne aliquis de me queratur, voluntatem meam, quam credo,, Dei esse, in omnium vcstrum notitiam periero et Presbyterum Era- , , dium mi hi succc tam volo. A populo acclamatum cst: DEO GRATIAs , CHRIs To LAvDEs , dictum est vicies ter. Ex AvDI CHRI- sTE : AvGusTINO VITA, dictum est sexies decies: TE PATREM, H TE EPisCOPvM , dictum cst octies. , , Cumque reticeretur, Augustinus Episcopus dixit: Non opus esto me de laudibus eius aliquid dicere : fauco sapientiae, & parco vere-- cundiae : sussicit, quia nostis eum: & hoc me velle dico, quod vos , , velle scio: & si ante nescirem, hodie probarem. Hoc ergo volo,hoc a , , Domino Deo nostro nunc etiam in aetate frigida votis seruentibus,, posco: hoc ut mecum oretis exhortor, admoneo, rogo, ut omnium, , in pace Christi collatis & conflatis mcntibus, confirmet Deus quod , , operatus cst in nobis. Qui misit mihi eum , seruet incolumem seruet, , sine crimine et ut qui facit gaudium viventis, locum suppleat mo-o rientis.,, Λ Notariis Ecclesiae sicut cernitis, excipiuntur quae dicitis: Δ:ri meus sermo , & vestrae acclamationes in terram non cadunt. Aperia, , eius ut dicam, Ecclesiastica nunc gesta conficimus. Sic enim hoc esse, is quantum ad homines attinet , confirmatum volo. Λ populo acclari matum est trigesies sexies , DEO GRATIAs , CHRIs To LAvDE s. Ex AvDI CHRisTE , AvGusTINO VITA , dictum est tredecies. TE PATREM, TE Epis CopvΜ, dictum est octies. DIGNvs ET , , Ius Tvs EsT , dictum est vicies. BENE MERI Tus, BENE Di GNus,
, , dictum est quinquies. Cumque
572쪽
Cumque reticeretur, Augustinus Episeopus dixit. Scio, quod sci-tis & vos: sed nolo de illo neri, quod cie me factum est. Quid autem factum sit, multi scitis. Illi soli nesciunt, qui tunc aut nondum nati fierant, aut nondum habebant aetatem sciendi. Adhuc in corpore po- sto, beatae memoriae Patre & Episcopo meo sene Valerio, Episcopus ordio atus sum.& sedi cum illor quia Concilio Nicaeno prohibitum
fuisse nesciebam: nec ipse sciebat. Quod ergo reprehensum est in me, nolo reprehendi in filio meo. Α mpulo acclamatum est. DEO GRΛ- TIM, CHRIsTO LAvDEs , dictum est tredecim. Cumque reticeretur; Augustinus Episcopus dixit: Erit Presby- sster, ut est: quando Deus voluerit, futurus Episcopus. Sed planc mo- do facturus sum, adiuuante misericordia Christi, quod adhuc non seci. Nostis ante aliquot annos, quid facere voluerim , & non per- misistis. Placuit mihi tk vobis,propter cura Scripturarum,quam mihi εfratres & patres mei Coepiscopi duobus Conciliis, Numidiae & Car-ς thaginis, imponere dignati sunt,ut per quinque dies nemo mihi mo- lestus esset, Gesta confecta sunt. P lacui tracclamastis. Recitatur placi- tum vestrum,& acclamatio vestra. Paruo tempore struatum est circa me, & postea violenter irruptum est: & non permittor ad quod voIo vacare. Ante mcridiem &post meridiem, occupationibus nominum teneor. Obsecro vos & obstrinso per Christum, ut huic iuueni, huic s Presbytero Eradio, quem horiean nomine Christi designo Episco-
pum successorem mihi, patiami ni me refundere onera occupationum mearum. A populo acclamatum est Iu DICIO Tvo GRATIAS AGI - οΜvs , dictum est fgeias sexies. Cumq; reticeretur, Augustinus Episcopus dixit: Ego chasitati &
beneuolentiae vestra . apud Dominum Deum nostru gratias ago: imo ς
de ill Deo gratias. Ergo, fratres,quis uid est quod ad me perfereba- εtur,ad illum perferatur. Vbi necessariu hab verit consilium meum,non negabo auxiliμ. Absit ut me subtraham. Tamen quiriqnid illud est, ε quod ad me perserebatur ad illum pecteratur. I pie me consulat,si fortes non inuenit quid facere debeat: aut poscat adiutorcm,quςm nouit pa- trem r ut & vobiς ni Lil desit, Nego tandem Eliquando, si quantu-
lumcumque spatium mihi huius vitae donauerit Deus, ipsam meam squamulamcuque vitam non dem segnities, nec donem inertiae, sed ins tardis scri ptu Iris, quantum ipse permittit & largitur,eΣerceam. Hoc fidi ipsi proderit, diter ipsum etiam vobis. Nemo ergo inuideat oti
573쪽
L I B. DI V. C AP. V. Lis meo; quia meum otium, magnum habet negotium. - Video me de hac re, propicr quam vos inuitaui, om nia vobiscumis egisse quae debui. Hoc ad ultimum rogo, ut gestis istis digneminetis substra re, qui potestis. Hic mihi responsione vestra opus eii teneam
is responsionem vcstram. De hac assensione abquid acclamate. Α p is puto acclamatum est: FIAT FIAT , dictum in vicies quinies. Dr- GNvΜ ΕΤ IusTu Μ Εs T, dictum est vicies octies. FIAT FIAT,di- , , ctum est quaterdecies. OLIΜ DIGNus, OLIM MERI Tus, dictum is est vicies quinquies. IVDiCIo aevo GRAT i As AGI ΜUs, dictum is est tredecies. Ex AvDI CHRIs TE, ERADIvΜ CONfERu A, dictum, est octies decies. is Cumque reticeretur, Augustinus Episcopus dixit: Bene habet, ut ,, ea quae Dei sunt circa sacrificium eius agere valeamus; in qua hora, , supplicationis nostrae maxime commendo charitati vestrae, ut omnes,, vcstras causas & negotia intermittatis: S pro ista Ecclesia,& pro me, ,, di pro Presbytero Eradio, Domino precem fundatis. Atque haec sunt gesta Ecclesiastica, a Notariis excepta: quae sub titulo Epistolae centesimae decimae continentur Tomo II. vel idcirco a capite ad calcem exhiberi digna, quod praeter historiam, plura ha beant scitu lectuque iucunda.
Augustinus quot annis cum Valerio sederit2
QVoniam memorati in principio Gestorum quae iam retulimus.
Consules incidunt in Annum CCCC. x.xva; agebat tum Augustinus aetatis septuagesimum secundum et cumque pecialiter mentionem faciat, in Actis,erroris circa se a Valerio commissi, de quo antea egimus lib. i. cap. 3. q. I. dicam tantummodo quot circiter annis
una cum Valerio sederit in Cathedra Hipponens. 1 Ac Valerius quidem tum adhuc supererat, cum Augustinus inui-ιauit Procclianum,Hipponensem Donatistarum Epistopum, ad mutuam collationcm, sicuti patet Epistola I 7. ubi ait: De animo beati L simi & Venerabilis mihi patris Valeri, nunς absentis, tota securitate pol-
574쪽
ΑVG. A SE EDITA RECOGNOSCIT. 's 63
te polliceor, hoc eum cum magna laetitia cogniturum. Ea vero inuitatio eum sit facta post Concilium Carthaginense, habitum Theodosio iuniore& Rumorido Cossi qui incidunt in Annum CCCC. m. ipseque Augustinus creatus sit Episcopus Anno cc C. xCv. Olybriodi Probino Cos . ut ex Prospero supra retulimus; colligitur octo saltem aut nouem annis cum Valerio sedisse : aut etiam pluribus, quando mortis Valerii annus, postea secutae, ignoratur.
Augustinus orditur Libros Retractationum.
CVra igitur Episcopalis oneris in Eradium Presbyterum trans lata , Operum suorum Retractationem auspicatus est, hoc eveordio: Iamdiu istud facere cogito atque dispono, quod nunc adiuuante Domino aggredior, quia differendum elle non arbitror: ut opuscula 'mea, siue in libris, siue in Epistes is, siue in Tractatibus, cum quadam iudiciaria seueritate recenseam i & quod me offendit, velut censorio stylo denotem. Neque enim quisquam nisi imprudens, ideo quia mea
errata reprehendo, me reprehendere audebit.
Sed si dicit, non ea debuisse a me dici, quae postea mihi etiam dis.
plicerent ; verum dicit, & mecum facit. Eorum quippe reprehensor est, quorum ego. Neque enim ea reprehendere deberem, si dicere debuissem. Sed qui primas non potuit habere sapientiae; secundas habeat partes modestiae: ut qui non valuit omnia impcenitenda dicere; saltem poeniteat, quae cognouerit dicenda non fuiste. Sed ut volet quisque accipiet hoc quod facio ; me tamen Apostoli cam illam sententiam & in nac re oportet intueri, ubi ait: Si nos ipsis iudicaremis, a Drmino non iudicaremur. Illud enim quod scriptum est, Ex multiloquia non effugies peccatur mi terret me plurimum: non quia multa scripsi ; vel quia multa etiam quae dictata non sunt, tamen a me dicta, conscripta sunt e absit enim ut multiloquium deputem, quando necessaria dicuntur, quantalibet sermonum multitudine ac
prolixitate dicantur;ὶ sed istam sententiam Scripturae sanctae propte B b b b a ea timeo,
575쪽
s6 - - LIB. IV. C A P. Vo . ea timeo, quia de tam multis disputationibus meis, sine dubio multa colligi possunt, quae si non falsa, at certe videantur , siue etiam conuincantur non necessaria. Quem vero Christus fidelium seorum non torruit, ubi ait: Omne verbum otiosum quod myu dixerit homo, reddet pro eo rat em in du iuta, i &c. Prol. E. Retract.
Posidi, hac de re testimonium.
MEminit eiusdem rei Possidius, dum ait: Ante proximum diem obitus sui, se dictatos & editos recensuit libros: siue eos quos primo tempore conuersionis suae adhuc laicus, siue quos Presbyter, siue quos Episcopus dictauerat: & quaecumque in his recognouit liter quam sese haberet Ecclesiastica regula, a se fuisse dictata vel scripta, cum adhuc Ecclesiasticum usum minus sciret, minusque intelligeret; ab ipsi met & reprehensa & correcta sunt. Vnde etiam duo scripsit volumina,quorum est titulus: De recensione librorum. Praereptos etiam sibi quosdam libros, ante diligentiorem emendationem, a nonnullis fratribus, conquerebatur et licet eos postm dum emendasset. Imperfecta etiam quaedam librorum suorum , praeuentus morte reliquit. Possia. cap. 18. Sane inter praereptos ante emendationem, testatur Augustinus. ipse fuisse libros de Trinitate r i. a. Retract. c. is s. ρytam id si de Trin. quos alioquin , quod essent vii & libri de Geru si periculosissimarum quae itionum, diu laus tenebat quam ferret desiderium eos habere volentium et ut si non potuerint nisi habere aliqua quae merito P prehenderentur; saltem pauciora essent,quam esse possent, si praecipiti festinatione inconsultius ederentur,&c. D s. 7. Hinc etiam contigit, ut, licet ad hoc usque tempus De Genesi ad litteram libri undecim eueut compositi; nunc adimeriet duodecimum : in quo di ligentiu siae Paradiso disputatum est:jinto ovem opere, plura quaesita, quam inuenta: 8 eorum quae inuenta sutit; u-ciora fit malaiunt: cetera ita posita, velut adhuc requirenda. hb. 2. R traa. cap. Huius nihFloruinus opctas praeclaram elogium Cassio-
576쪽
ΑVG. . A SE EDITA COGNOSCIT.dorus contexit, ubi ait: De iisdem principiis sanctus quoque Augu.
limus, disertus atque cautissimus disputator, duodecim volumina conscripsit, Quae doctrinarum pene omnium decore vestiuit: haecque vocavit De Genesi ad litteram. Cassi a. de civ.IM .sap. I. Ergo quos iuuenis de Trinitate inchoaverat, senex edidit: emen datos tamen non ut voluit, sed ut potuit: ne ab illis qui subrepti iam in manus hominum exierant, plurimum discreparent. Dist. ρνε-ti . ad li. de Trinit.
Librorum numerus. Speculum ab Augustino compositum.
REcensione paullo post finita, opera nonaginta tria , in libris ducentis triginta duobus, a se dictata recoluit quando haec retractabat ; antequam scillaei Epistolas ac Sermones ad populum, alios dictatos, alios a se dictos, retractare coepisset: tota que recensionem in duobus libris, fratribus urgentibus edidit: virum adhuc aliquos esset dictaturus, ignorans. E Q. st. Retris. Quod licet ita tum haberet; attamen prodesse omnibus volens, Scyolentibus multa librorum legere δέ non valentibus, ex utroque diuino Testamento Veteri oc Nouo, praemisia praefatione, praecepta diuina seu vetita ad vitae regulam pertinentia, excerpsit: atque ex his unum Codicem secur ut qui vellet legeret: atque in eo qu mobediens Deo, inobedicusve ellat, agnosceret: de hoc opus voluit Speculum appellare. P6ud. Exstat Tomo I M. Nam cum coiiliet in Scmpturis sanctis quaedam se esse proposita, ut tantum seirentur de crederentur: ut est, quod in principio Deus iacit caelum & terram , & quod in principio erat Verbum, &c. quaedam vero sic esse iussi, ut obseruarentur re fierent; vel prohibita, ne fierent: ut est, Honora patrem dc matrem Non moechaberis. Horum autem quae iubendo δέ vetando strina sunt; alia esse Sacramentorum velata mysteriis, quae a populo veteris Testamentianandata
suat fieri, si uti est Sabbatum, ad visibilem vocationem: sicut avis
577쪽
166 LIB. IV. CAP. V. ma, in pane sine sermento, &c. quae soli nunc Iudaei obseruant. Alia vcro etiam nunc facienda esse, si facienda praecepta sunt; nec facienda, si prohibita: qualia sunt quae dixi,Honora patrem & matrem:&, non moechaberis; idcirco de his quae ita sunt posita in litteris sacris,
vel iubendo, vel vetando, vel sinendo, ut etiam nunc,id est tempore Noui testamenti , ad vitam piam cstercendam, moresque pertineant; hoc opus componere aggrcssus est: vi quantum Deus adiuvisset, omnia talia de Canonicis libris colligeret; utque facile inspici possent,in unum tamquam Speculum congereret. Praefat. Speculi. Atqui ad componendum hoc opus, vel oportuit eum memoria uniuersam prope Scripturam tenere ; vel mirabili sollertia& attentione ab initio ad finem legendo decurrere. Et quia omnium hic saluti, atque utilitati spiritali sudauit; quo vicinior fuit patriae caelesti, eo flagrantiori charitate, quae numquam excidit, arsit.
DVm sic omnia perlustrat; quia Epistolas & Sermones ad populum retractare non coeperat et euenit ut neque Commentari
rum siue Enarrationum in Psalmos: neque Tractatuum in Epist tam primam & Euangelium Ioannis, aliorumque meminerit. De his tamen Cassiodorus agens, atque in primis de Psalmorum codice: Hunc, inquit, in quibuMam Psalmis beatus Hilarius, beatus Ambrosius, de beatus Hieronymus; in omnibus tamen beatus Augustinus, studiose nimis latiusque tractauit: ex quibus iam duas decadas, Domino praestante, collegi: a quo Vt fieri solet, mutuans lumen de lumine, aliqua de ipso, Domino largiente conscripsi. I. dιuis. Dct. cap. De Euangelio vero Ioannis: Ioannem beatus,ait, Augustinus, eo-liosa & insigni expositione lucidauit. eod. l. ev 7. In Epistola prima eati I anis, sanctus Augustinus decem sermonibus multa & mirabiliter dei charitate disseruit. ιbώ.cap.8. denique meminit quaestionum quarumdam, & sermonum de Iocis quibusdam obscurioribus libro
578쪽
ΑVG. A SE EDITA RECOGNOSCIT. 36
rum Regum: eiusd.Lc. a. sed quae iam non exstant: uti neque Sermones septem , de septem diebus Genesis. ibid. cap. I. Et quamuis, ut dixi, rem posteris omnino necessariam Augustinus exegerit, dum quaecumque olim scripserat, recensenda suscepit; attamen si quod est fateri volumus, tam feliciter ipse, absque ullo Magistro seu Doctore, Theologiam uniuersam exant lavit; ut unico errore Semipelagiano excepto in quem aliquando ante Episcopatum inciderat, ut post dicemus: sed mox Scripturarum luculentia conuictus emersit, ut patet ex Libris ad Simplicianum nihil docuerit tradideritve tam infinitis lucubrationibus, quod quemquam posset iure meritoque offendere. Atque hinc duo, de quibus agimus, Retractationum libri, magis in explicanda doctrina ipsius, ac praecauendis alienis erroribus, castigando phrasium quarumdam aut vocabulorum usu; quam in propriis erroribus , vel rebus alicuius momenti corrigendis ver
Mirum vero alicui videri possit, quod a morte ipsius tam multa sint edita, quae nomen eius mendaciter praeferunt, ut videri potest ad calcem cuiuilibet operum ipsius Tomi: sed mirari desinet,u cogitauerit id adhuc vivente Augustino actitari coepisse, uti ipsemet test tur ubi ait: Mihi quidam traires nostri nonnulla opuscula, sub meo nomine in Hispaniam venisse dixerunt e quae quidem ab eis qui alia nostra legissent, non agnosterentur, ab aliis tamen nostra esse cred rentur r ι.dego. Palast. cap. 6. Vt ideo minus mirari debeamus, si plura partim ei supposita sint, partim ab incauta posteritate falso tributa.
Librorum numerus quem init Psidius: de iisdem Cassiodori, aliorum iudicium.
TEstatur veris Possidius, qui operum ipsus indiculum concinnauit, secisse ad instructionem animarum in Ecclesia Catholica libros, Tractatus, Epistolas, numero mille triginta: exceptis quae numerari non possunt: quia nec numerum designauit ipsorum. Epitandi Vide eumdem c. i8. vide Diuiligod by GOoste
579쪽
Vti autem duos aut tres libros, quos adolescens conscripserat De Pulchro & Apto, nescire se ait quomodo sic aberrauerint, ut ne ipse quidem eos haberet, ι.ε. Con . I 3. ita existimandum est Panegyricum periisse, quem Bauloni Consulatum ineunti dixerat Kalendis Ianuariis Mediolani. 1.3. cent. Petti cap. 2DSed & Cassiodorus aliquod pronuntiat de eis iudicium, & librorum Retractationum meminit his verbis: Vtiles sunt ad instructionem Eccl salticae disciplinae, Sancti Ambrosi de Ossiciis melliflui libri tres: nec non & beati Augustini de vera Religione liber unus r& de Doctrina Christiana libri quatuor. Item clusitem liber unus, quem de Agone Christiano composuit, maxime vobis necessarius,qui calcato saeculo, desudatis in certamine Christiano. Similiter etiam
liber eiusdem , quasi Philosophiae Moralis , quem pro moribus i nstituendis atque corrigendis ex diuina auctoritate collegit, Speculumque nominauit, magna intentione legendus est.
Iam & Sancti Augustini viginti duos libros quos de Ciuitate Dei confecit, infastiditati s u litate percurramus: ubi & Babylonia con- filia,ciuitas diaboli, di splendida Hierusalem urbs Domini Christi,in
hominum conuersatione , competenti diuersitate monstratae sunt. Scripsit etiam quinque Quaestiones de Nouo Testamento ad Hon ratum Presbyterum : & octoginta tres alias, mirifica deliberatione
Si quis autem dicta se a diligenti cupit examinatione purgare, nec incauta temeritate delinquere; duos libros Retractationum Sancti Augustini, studiosa lectione percurrat: unde & se comat imitando,Magnoscat quantam sapientiae copiam beatissimo patri indulgentia diuina contulerit: ut quem nemo poterat fortasse reprehendere, ipse se videatur cautissima retractatione corrigere. ιρu.DdI.c. s. Est igitur Aurelius Augustinus & acumine ingenii, & rerum muItitudine , & operis mole , veluti quidam Chrysippus argumentandi virtute, aut Zenon sensuum subtilitate,aut Varro noster voluminum magnitudine, quit Claudianus Mamercus I. a.de tu Auinis . lo. Quamobrem ipsius Augustini tam alte visa in omnibus sermὸ disciplinis est auctor ita ut extra omnem sit aleam posita et sic ut ab ea iamne transuersum quidem, quod dicitur, unguem recedi fas habeatur.
Etenim tanta ingenii constat eum celeritate viguisse. ut quidquid de arte loquendi di differendi, quidquid de cim lionibus figurarum,
580쪽
de Muscis, de Numeris praecipitur ; etiam sine magna dissicultate, nullo hominum tradente perceperit: tanto deinde acumine praestitisse disputandi, ut iure in uno isto potissimum totius veritatis niti patrocinium videatur. Ruec PoliIian. LMiscellan.cap.L
C A P V T VI. PELAGIANORUM ANALECTA.
Ab pius in Italiam adfert Librumsecundum de Nuptiis oe Concupissentia: cui Iulianus
libris octo rastondere voluit.
Enerat Anno huius taculi cCCC. xxv I. circiter, Alipius ite- rum in Italiam: quam ob caussam, incertum : nisi sorte, ut Pe- ''lagianam impietatem recenti iussione coerceri procuraret. Hanc ve-qφ7'ro fuisse itineris caussam , coniectare licet ex petulanti Iuliani dicacitate, qui in id inuectus paullo post, tantum esse garriebat Catholic Tum pauorem, Ut contra Pclagianorum sanguinem pecuniarum effusione, hereditatum largitione, equorum transmissione, populorum seditione, potestatum corruptione pugnantes, fidem suam erubescerent profiteri. LI. operis impers cap. 7s. Eiuscemodi confictis logis sugillari videtur Alipii in Italiam aduentus, de uo paullo superius Augustino improperauerat: Vereor ne frangaris: &, si Philosophorum ego senatum aduocauero, tu continuo sellularios opifices, omneque in nos vulgus accendas: vociferans cum seminis cunctisque calonibus & tribunis, quibus octoginta amplius equos,tota Africa saginatos,collega tuus nuper adduxit Ali-- C c c c pius Diuitiam by Corale