De Ajacis origine, cultu, patria: Accedunt commentationes tres: De Amazonibus, De Carneis, De ...

51쪽

Homeri carminibus reperiretur, facile videri poterat ob Aiacis scelus esse commotum; sed potius amplectebatur tria argumenta inimicitias inter Minervam et Aiaces certis indiciis in Pindicatas vindicia Troianae dea tutelaris in victores urbis suae actas Minervae iram Iovis illi similem ob victorum immodestiam motam Tria haec argumenta, qua haud dubie aliquando a rhapsodis fuso tractabantur admodum parva vestigia in Homericis reliquerunt, at vestigia sunt, quae semel monitum lectorem fugere nequeunt. Ceterum de naufragiis Achaeorum in reditu factis pro certo valet Vergilianum: quidquid delirant Ages plectuntur Achivi ;nam ubi tot naves, tot milites peribant,

oeero δ α δυο μοsνοι δέχαιSν - ἐν νόστι δλοντο, nimirum Aiax minor et Agamemnon. Quamquam Agamemnonis mortem Iovi imputare minime licet. Iovem enim hanc mortem noluisse tosiantur, 38 sq.:

neque Agamemnon ἐν νόστω mortuus esse dici potest. Aiax quoque invitis Iove, Minerva, Neptuno effugisset mortem, nisi exstitisset fama popularis, quae in Aegaeo mortem eum obiisse ferret qua de re mox plura. Nunc vero statuor licet, odium illud sive Iovis fuit sive Minervae multa milia hominum, qui Troia capta in Graeciam non reverterunt perdidisse, sed quod ad heroos attinet, procellam illam in mari Aegaeo potius fuisse procellam in simpulo.

m. auea de ninervae in Iliade partibus.

Minervae, qualis in Iliade aspicitur, sub persona latent duae deae. Altera est Minerva, quae Graecorum a partibus pugnat, quae Diomedis aucendit currum, qua fulmine armata procedit.

52쪽

Depingitur Palladiis antiquissimis telum vibrantibus simillima;

Dino μέγα στιβαρόν - κλαλκομενηὶ κε νη. Est dea quam gloriantem audimus apud Aesch. Rum. s. 82T: - κλθδαψ Iδα δώματο μόνη θεῶν ἐν κεραυνό ἐστιν ἐσφραγισμένoσ. Iovis ut induat arma exuit, Mao ibo.xcto si Fb Hi otin - καὶ κάμε χερσί vestem igitur, qualem Aθην ' γάνη tam suum ipsius in usum quam ceterarum dearum in commodum facere solebat. Eiusmodi peplum quinto quoque anno ab - τίνα. Atheniensibus accipiebat. Altera est Minerva cuius in cnt mentio, quae, quasi emet urbis patrona, templo in arce praedita describitur. Ut Erythraea Minerva sedens in throno depingitur, donatur peplo non quidem die festo, sed quo tempore matronae Troianae opem eius

deprecantur.

, πότν θηναίη, υσίπτολι δῖα θεάων, Fδξoν δὴ ἔγχo Aioμηδεo ηδὲ καὶ αἰτhν πρηνέα δ πεσέμεν apparet hanc quoquo eam ut Itoniam tam Erganam quam Promachum fuisse, ut ipsa res ferebat. Alibi in Iliade non reperitur, quinimo unico loco ubi in scaenam procedit opem deploratam Troianis denegat: ἀνένευε δὲ Παλλα -ηνηl quid huic numini cum Troianis ' Nihil certo Neque inimicitiae, quae inter Minervam et Aiaces exstant, haberi possunt pro solemnibus inimicitiis, quales inter urbis cuiusdam patronam et nutu urbis oppugnatores visere solent. Nam nequaquam ut

53쪽

Troiae hostes Aiaces a Minerva in se ludibrio habentur. Huius odii causa et principium in Oraecia quaerenda sunt quod idcirco memoria tenendum esse iudicamus, quoniam nostris diebus Bethius probare conatus est ante alios omnes Telamonium Troianorum habendum esse hostem (Ηomor und die Eeldensage; Die tro . Ausgr. un die Bomor riti j. Unde facile, sed falso si quid videmum deduxerit aliquis Minervam utpote oe-oΠν

persecutam esse Aiacem.

At non cum Minerva cuius numinis ut in Z describitur posteri rationem habuerunt nullam testibus nummis Iliensibus, teste quoque sacrificandi ritu in Troade solemni , sed cum Apolline, cum Diana et Latona, Aiax identidem dimicare debuerat. Hi enim Troiam defendunt, hi habent templum in arce Eri 63.

Nec mirum Apollo enim ab origine Graecus non erat velut tot aliis locis maritimis Asiae Minoris sic Troiae quoque sedem habebat. Saepius observarunt viri docti omerum inter Troianos et et Graecos nullam fere discrepantiam sive morum, sive cultuB, sive linguae constituisse. Unam autem discrepantiam poetam paene serumse dixeris, nempe Minervam cum Graecis Apollinem cum Troianis pugnasse. Sed ne haec quidem differentia intacta mansit. Supra iam egimus de Minerva, hic sequatur exemplum, qui Apollo ad castra raeca transmigrarit. Quantum ScimuS, hodiernos hucusque fugit vera vis loci. Audimus enim in libro X, in fine Iliadis antiquissimo Graecos ectoris ob mortem laudibus honorasso numen coeleste, ut tragoedia peracta choreutae de scaena discedere solent illum deum celebrantes, cuius poteE-tas et voluntas in fabula quam maximo spectatorum animoScommoverint. Exspectarit igitur aliquis Graecos ob victoriam reportatam si quem alium laudasse Minervam. Non ita St.

54쪽

Acute observavit schesiasta ad ultimos duo versus . ociaris bais Id enim Graeci abeuntes cecinerunt Bed cuinam deo canitur V-ιαν si quia nescit inspiciat Aset sq.:

Apollini nimirum . Eunc igitur concelebrant Achaei, quoniam

tantum non ceperunt . . . Apollinis urbem l

appellavit Troiae hostem acerrimum Dum Achilles stomachatur pugnat Aiax. Hic naves defendit, Patroclis cadaver Troianis eripit, bis cum octore certamen init singulare. Qui horum certaminum fuerit exitus, minimo incertus eat. Η2TI aspicimus Hectorem magno lapide, quem iecit Aiax, resupinum humi con stratum nec nisi Apollinis ope servatum: δ' πτιo ἐξετανυσθη, ὰoπίδ' ἐνιχριμφθε o δ' αἰ- ώρθωσεν πολλων. r. 18 simili modo superatus Hector humi sternitur validimimi autem Troiani oraecorum manibus eum surripiunt: A -σ' Enetoeo Aκα χαμαὶ μένo ἐν κονίyσιῶ Troiani3 τόν γε πρoτὶ άστυ 'φέρον βαρέα στενάχοντα. Malo ab hoc certamino in textu nostro divulsum est epiSodium pulcherrimum N 8s-882, ubi extant Aiacis injectorem minae, quae statim nos de ultimo Hectoris et Achillis certamine admonent:818 resti novi o θυ ιδ ἐFέλπεται ἐξαλαπάξειν

55쪽

Ubi vero Aiacis maioris in Iliade exstant facta Inveniuntur WI-812 inde a a. os; avio2- finem; GA 15-nn.; Io - 1.o passim in ceteris versibus libri P.

Post Aχιλλ- αναστασιν subito tam altum de Aiace servatur silentium, paucis versibus in Q exceptis , ut si forte Septemdecim libri praeeodontes interiissent, e ceteris Septem viX efficeres unquam Aiacem quondam exstitisse.

Neque dici potest in ultimis septem libris Aiacem in Achillis

latuisse umbra, quoniam revera nullus in iis Aiax existit. Cuius silentii minime deest causa. Aiax enim nελωριo ingenti Sua statura, clipeo suo praegravi ad hostem persequendum minime aptus est defensor est navium, tuetur iacentes; verum vκoσο χαιst tum demum suas agit partes, cum Troiani castra fraeca aggrediuntur. At simulac repulsi fuga salutem quaerunt Troiani urbem celeri cursu repetentes, tum opus est Achillis pedibus celerrimis, quos ne Hector quidem effugere potuit. Fac igitur Iliadem dividamus bipartito ita, ut prior pars con tineat Oraecorum castrorum oppugnationem, altera Troianorum repulsorum fugam, tum apparebit utramque partem peculiarem sibi suum habuisse heroem priorem Aiacem, alteram Achillem. Neuter Troiam cepit, nam hanc ad rem neque opus erat rω

De Troiae vero oppugnatione cum paucis agat Ilias nostra, omnino autem non agat de Troia capta, Ulixes vix in Iliadis ambitu partes suas invenit. Nam tertia trilogiae pars abest. Videmus Achillem, qui altera in parte ectorem persequitura intersscit; videmus Aiacem, qui in parte priore, ubi Graeci usque ad Hellesponti litus repulsi aegre naves suas defendunt, surgit defensor qui cedere nescit. Neque iniuria summus poeta ingenti eum instruxit scuto est enim defensor oppugnatorum,

est ioctor Graecus. Non ibi momen Aiacis laudibus efferri

56쪽

potest, ubi raeci bellum inferunt, oppida expugnant; uno magnus heros carminibus dignum se praestat, ubi Graeci, qui ad oppugnandum venerunt, ipsi repulsi, in angulum detrusi oppugnantur. Celebratur igitur Aiax in maior Iliadis parte Iliadis enim nostrae, cui deest Doία ὰλωσιc, ut ita dicam, OdyBSeis, maiorem partem occupat Alanteis castrorum graecorum oppugnatio quam Achilleis Troianorum fuga, Hectoris caedes quam quam Achillis nomen clarius iam in carminis initio lectorum animum in se vertens Aiaci haud parvum detrimentum attulit. Est alia quoquo res observat dignissima. Nullus fero est heros sive in castris graecis sive in troianis, quin interdum ab aliquo numino adiuvetur. Certatim Iuno et Minerva heroibus opitulantur sive pugnantibus sive fugientibus Agamemnonem harum dearum sub auspiciis in pugnam descendentem ostendit nobis A sq.:ἐπὶ δ' ἐγδosπησαν θηναίη τε καὶ Κρητιμῶσαι βασιλῆα πολυχρυσοι μυκήνησ.

Menelaum in eo ut Pandari sagitta mortali conficiatur a Minerva periculo exemptum videmus I 28 sq.: δ θυγατηρ ἀγελείη

In E ipsa Minerva Diomedis adscendit currum Eadem dea nusquam non opem fert Ulixi Patroclo, ubi Troianos in fugam conicit Iuppiter ipse adest. In certamine inter Achillem et Hectorem habito Troianum potius Minervae dolis quam vi et armis Achillis superatum esse dicas Apollo diu stdum socium se praestat octori Aeneas a matre hosti ereptus ab Apolline servatur, a Diana sanatur.

Aiax autem solus nulla deorum ope conflaus init proelium. Iovem quidem pro eo invocant Achaei antequam cum Hectore certamen init, sed Iuppiter utrumque pariter adiuvat vel potius non adiuvat. Nam licet Apollo Hectorem iacentem erigat FI 22 23, de ope a Iove veljectori vel Aiaci allata altum poeta servat silentium. Ita eum nullus exstat locus, ubi peculiari cuiusdam numinis ope heros noster in proelio adiuvatur, mirabundi legimus Ver

57쪽

sus, quibus incipit liber N. Neptunus ibi et Aιαντε ad pugnam incitat remedioque, quo alibi in Iliado nullus deus utitur, ad

certandum magis eos reddit idoneos: ὴ, καὶ σmqπανα γαιήοχο ἐνοσίγαιοσαμφοτέρω κεκοπω 'πλῆσεν μένεο κρατεροῖο,

γυῖα δ' ἔθηκεν ἐλαφρα, πoδα καὶ χεῖρα βπερθε. Miri versus; cur enim pedes celeriores redduntur iiS, quos modo obsecravit deus, ut firme insistentes Eectorem repellant. Magis versus placet Eo 22, ubi Minerva Diomedem ad hostem persequendum viribus novis corroborat:xos ' εκλυε Παλλα κθηνη, γυῖα δ' ηθηκεν ἐλαφρα, ποδα καὶ χειρα ρπερθε, nulla Neroe virga magica adhibita salia enim ab Iliado sunt aliena meliusque quadrant in Odysseam n 288, - 2s, nT23. Ω 8 8 excipimus, quoniam ibi, ut in Odyssea Mercurius deorum est nuntius. Accedit, quod σκηπάνιo seni potius regi, qualis est Priamus cf. s 2 23, attribuamus, quam deo robuSto, qui τρίαιναν g8Stare solet ire et . . At , dixeris, Neptunus ibi induit Calchantis figuram . Id ipsum proditis. φαυλον ποιητ=ην. Calchantis enim non erat horoe baculo ad pugnandum incitare, quod exspectaris de Agamemnone de Ulixe, non de vate Deus quoque sua forma

servata facere id potuit, ut faciunt Circe Minervari 288, Q 283. Quare sano adstipulamur, qui totum libri, initium si I 253 ab Iliadis stilo simpliciore alienum esse statuit. Quanto melius placet ille Neptunus, qui Aiacis minoris superbiam indignatus τριαίν apud Myconum eum perdidit, eodem igitur toto usus, quo superarat Titanes s Apollod. I, 2, 13. Initio igitur libri v excepto locus restat nullus, ubi Aiaci proelium vel ineunti vel exeunti divinum praebeatur auxilium, nam licet aquila adsit Aiaci, ubi Hectori instantem mortem

58쪽

Dixeris forte cunctis ex Olympiis Neptunum Aiacibus favisse, quia, quamdiu liceret, Aiaci pepercerit nec nisi invitus interfecerit. Quinimo exstitit quaedam fabula, qua non Neptuno sed ipsi Minervae Aiacis mors imputabatur, nam Vergilius cecinit Aen. I 2 sqq. de Minerva: ipsa Iovis rapidum iaculata e nubibus ignem, disiecitque rates, evortitque aequora ventis; illum expirantem transfixo pectore flammas turbine corripuit scopuloque innxit acuto. Unde haec sumpsit Vergilius Idem invenitur apud Hyginum fab. 116 et in nummo quodam epicnemidio apud Echhel D. N. vet. 2. 1s13. Macrobius vero Bat. V 223 annotat . nec hoc sine auctoritato Graecae vetustatis est ' revocatque ad Euripidis Troia, dum initium, ubi legimus Iovem filiae suae dedisse:

Plinius praetore memorat XXXV, s fuisse picturae argumentum D, Aiacem fulmine incensum ' ab Apollodoro Atheniensi factae. Quanto acriorem advorsarium habuit Ulixes optunum Sed hac quoque in re Ulixes et Aiax inter o differunt, quod ille constanter Minervae usus est amicitia, hic autem numquam non Minervam ad perniciem suam et dedecus paratam sibi invenit. Nullus auctor fusius egit de iacis naufragio quam quintus Smyrnaeus, qui in libro XIV horois depingona superbiam alia dixit et haec: φῆ δέ, - εἰ μάλα πάντε 'ino amo e Ut inωνται

χωομενοι καὶ πεσαν ἀναστήσωσι θαλασσαν,

ἐκφυγέειν neque miramur Neptunum auditis verbis: καὶ πασαν ἀναστησωσι θάλασσαν ' ira exarsisse, quamquam hucusque Aiaci peculiarem ostenderat favorem Euius enim numinis auxilio Aiax servatum so sciebat. Nonne, cum tot viros aequore haustos tot naves circum se mari submersas heros videbat, Γυρησίν μιν πρῶτα Ποσειδάων ἐπέλασσε πέτρησιν μεγάλησι καὶ ἐξεσάωσε θαλάσσησ2

59쪽

sed suo ipsius fato Aiax coactus fuisse videtur, ut unum deum, qui bene ei vellet, a se avorteret atque in Eo armaret. Scilicet ut Gyris in rupibus exstingueretur. Dixeris exstitisse fabulam popularem, quae Aiacem hoc loco . e apud Myconum mortuum vellet.Locus revera erat poculiaris, nam Strabo (X p. 82 memorat:.mnovo dc μυθευoυσι κεῖσθαι τῶν γιγαντων του ιστάτουσ Gigantum igitur ultimos ibi interiisse ferebat mythus, ubi Aiax uno omnium deorum, qui eum adiuvabat, superbia laeso vitam amiserat ineros, qui nullo divino auxilio fruebatur, qui maior esse videbatur, quam cui tali auxilio opus esset, quom tamen Neptunus adamabat, interierat Minervae fulmine percussus quo loco et Gigantes do superbia sua in deos manifesta poenas ultimas dederant. Audiamus Quintum, qui o/δεμ υπorota usus, sed fortuito, Aiacem circumnatantem sic descripsit:Aία δ' ἀλλoτε μὲν ρινήχετο δουρατι νηοσ, αλλoτε δ' - χείρεσσι διηνυε αλμυρα βένθη, ἀκαματω ιτῆνι βίηνυπέροπλo ἐoικώσ. XIV 5.8 Sqq. . Mira profecto comparatio Aiax minor, Giboc: ἀκαμάτω ιτῆνι ἐοιaae atque in ea ipsa regione, ubi oί στατοι Γίγαντε ἀπέθανον. Non nescimua quintus imagine modo est usus, nil voluit amplius; sed res miranda manet. Adde et hoc Aiacis mortis aliam quaesiverunt causam auctores posteriores, empe Cassandrae raptum alium quoque tradiderunt locum, ubi Aiax periisset In Cycliis enim carminibus Nocetoici promunturium est Caphareum, ubi heros interit optuni tridente. In antiquissimo vero mytho, qui narrabat Aiacem apud Gyras ipsius fortasso Minorvae manu interlime, pro causa afferebatur neque Cassandrae raptus neque aliud quid, quam Minervae in Aiacem odium. odium vero hoc internecivum unde provenit 2 Philostratus Esroic voti in Aiacis exitu describendo multis partibus a narratione vulgari discrepat. Nam post Cassandrae raptum Agamemnon dicit, Minervam propoSitum sibi habere, ni quantocius Achaei interimant Aiacem, totum Achaeorum exercitum exstinguere. Qua fama perlata Aiax minor Palamedis

60쪽

mortis bene memor cito parvum nactus navigium noctu Troiam relinquit, quo in itinere apud Gyras submergitur. Cuius exitus nuntio ad exercitum perlato Graeci ingenti dolore et luctu animis afficiuntur. Itaque navem ligno expletam, rogi in formam instructam, nigris victimis caesis oneratam incendunt velisque sublatis ventis ab Ida stantibus committunt. Eaec fabula caret additamento, quo in Odyssea mythus de odio inter Aiacem et Minervam internecivo obscuratur alio enim argumento, ab Aiace alieno, hoc cum odio coniuncto in Odyssea res fit intricatior Abest enim apud Philostratum procella, qua Minerva totam fraecorum classem vegasse ferebatur. Id modo docemur Aiacem naufragium fecisse apud Syras; huiusce calamitatis causam fuisse Minervae iram Graecos heroi tulisse inferias. Sed in Locride quoque do Aiacis honoribus, de inferiis quibusdam audimus. Primum habebantur ibi diffνεσ, sacrificiis coro-DiSquo hν ἰαντειον βωμὲν κατεκοσμησαν ἐτίματ Aiax ἐν τῶ Λοκρίδι Iσα θεῶ Κενοταφίω herois pro isto ceu utebantur incolae t 'Onoυντι(schol. Pind. l. IX 161-16 3. Verum enim sepulcrum Myconierat Aristot Pepl. 16 , apud A ντo πέτρα (Ηygin. f. 1163. Quid vero, nam quod narravimus de agonibuS, do ara, de coronis, differt ab inferiis, fiebat 'Onosντι 'Audiamus gelge ad Lycophr. 365 - μαθουσα δὲ Aoκρὶ σ

Naviculae igitur expletae sacrificiis magnificis incendi sole bant incensae vero velis sublatis gubernaculo remoto in mare inmittebantur inferiae heroi. Comparatis inter se quae tradidit Philostratus atque quae de Locrorum ritu solemni servavit gelgos, statim apparet fabulam Philostrateam non de nihilo fuisse fictam, revera morem navicularum sacrificandarum in Locride exstitisse. Quaeritur quit ille mos sibi voluerit. Fortasse sunt, qui ex