Isaaci Casauboni De satyrica Graecorum poesi, & Romanorum satira libri duo. In quibus etiam poetae recensentur, qui in vtraque poesi floruerunt

341쪽

longe studiosius Graecos hanc poe- sim excoluisse, quam ipsi fecerint: apud quos sub alterius poeseos nomine ista latuit comprehensa. Non ausim ad Satyricam poesim istam, referre Uersum Ouidij de scriptis Fontani, in quarto De ponto:

Naiadag a Sat ris caneret Fontanus

amatas:

nam ut non omnis lateris dolor est pleuritis: sic nec quodlibet carmen de Satyris ad Satyricam, de qua loquimur, pertinet: sed tantum dramata. potius exist imem, vel Bucolica, vel aliud quoddam rusticaeCamenae genus coposuisse hunc Fontanum. Ac de Satyrica quidem Romanoru quae hoc loco diceremus, haec impraesentiarum suppetebant: quid autem comune cum hac poesi habuerint, quid item diuersum, ve iustissima Satira cuius meminit Li-

342쪽

uius, supra disputatum est. Nunc ad

propositam της ο οτητος του ονο--τος quaestionem accedamus: de qua eo accuratius videndum, quo

dissicilius est g μ δεδιαρ,&a Vulgo hominum impetrare , ut semel receptas opiniones quatum uis falsas & absurdas, patiantur ex animis sibi reuelli. Quum ergo clarissime probauerimus, non simplicem &uniformem poesin: sed plureis forma diuersas uno Satirae vocabulo Romanos appellasse: omnino colligere vel ex co debemus, aliquod nomen prima sua notione hoc esse : quod rebus etiam specie differentibus fuerit accomodatum. Iam olim grammatici nonnulli,

sionem e similitudine illa nominuarripuerunt, ut Satiram a Satyris

343쪽

3 ι Is. CAs AvBONI pariter esse dictam pronuntiarent. Diomedes: Satira dicta, siue a Sas-ris, quod similiter in hoc carmine ridicula res pudendaque dicantur, qua veluta Satyris proferuntur. hoc elymum

secutus est Elpidius poeta Christia nus, de quo superiore capite diximus : cum in allatis ibi versibus, Satiras vocavit sat romata. quia enim Graeci, quod libro priore obseruabamus, λυεύδων pro Satyricas fabulas scribere usurparunt: tanquam dici posset Goρουν pro Satiras facere, non dubitauit Elpidius, Gmύρωμα. Vocem cudere, & iure Latij donata, pro Satira ponere. in quo vereor ut peritos Graecae linguae - νοτο Moes approbatores sit habiturus: multa enim posse opponi video. caeterum ab hoc elymo consuetudo manavit, quae per aliquot retro secula obtinuit, & nunc quoque

344쪽

obtinet, non aliter hoc nomen scribendi, nisi cum Graeca litera SATYRA. Atqui si a Satyris derivatu est Satyrae nomen, ut placet sententiae huius ainstoribus: quid caussae esse dicent, cur Graeca formatio non sit retentaὶ cur inquam SATYRΑ dictu pro SATYRiCAZ quaenam haec ana logia est ξ aut quo exemplo illam

tuebuntur Θ nam via voce rhetor,

rhetoricam cum Graecis dixerunt: sica dictione Satyrus, Satyricam cum iisdem formare debuerant. Auetor est Varro a cithara citharicen non

potuisse dici: quoniam videlicet,

nec Graeci αδ ρυικην

dixerant: sed - του , ra- . cur igitur in hac voce abbac obseruatione discesseruiὶquum autem Romanae Satirae plures sinti deae: cui potissim im ex omnibus conuenire appellationem hac exia

345쪽

dum iis quisisse istud in medium

attulerunt. nos enim negamus

πή-ι e variis formis Satirae,quas ante recensuimus, ullam reperiri posse, cui nomen Satyricae proprie co- ueniat. negamus insuper absurdae huius etymologiae venisse in mentem primis Latinorum criticis: quibus nullum fuit dubiu priscos Romanos poesi huic vetustissimae Ro-

. manum imposuisse nomen , non autem transmarinum & Barbarum. vetustatem Satirae apud Romanos

initio huius libri demonstrauimus. multo enim prius quam Graecanicae poeticae studium ac aemulationem Liuius Andronicus in Urbe infer ret, carminis genus sibi familiare, SATIRAM Romani appellauerant. Romana igitur vox Satira, & quide

antiquissima apud illos: ac proinde

346쪽

DE ROM. SATIRA L. II. 3I

ante illa tempora iis nota, quibus . Graecas disciplinas cum illarum nominibus simul acceperunt. tunc MSatyrorum & Satyricae Graecorum vocabula primu illis innotuerunt: nam ante , non Satyri, sed Fauni numina illa agrestia Romanis hominibus dicebantur. Enimvero estinuenire in omnibus linguis similes Voces, quarum alteram ab altera

originem habuisse, facile sibi per

suadeant qui leuioribus coniecturis duci amant: at qui maturius iudicium adhibent, & harum rerum maiorem usum, aliter sentiant. 'iniuster Ebraris est, qui tegit: Graecis cm τηρ totidem literis qui protegit,&seruat.& tamen nulla originis communione iungi has voces ratio v-triusque linguae ostendit. i rat uest voluntas, quae multis pro ratione est. ratio tamen Latinorum, &

347쪽

nostrorum rason, nihil ad Ebraruvocabulum spectant. n-η at trita est μ ισχάλη, axilia. Vox tamen Latina certam originem habet, ab ala: Vt a palo paxillas: a mala maxilla: a talo taxillis: quod &Cicero indicat. mesura,mensura est sed ab alia Origine vox Latina deducenda, &quae ab illa ortae, ut Gallica & Italica. βραδ pro purum putum Graecorum verbum, quo per turbatio & pauor denotatur. Thracum populus inquies & quem perturbandis vicinis natum, Graeci crederent. quare de iis venuste Imper. Iustinianus initio Nouellae xxv I. ὀνένο , inquit, 'οινωφλos

εποια. non dubium allusione

fieri ad illud elymum quo docti

348쪽

cem Θρὰξ deducebant: cui etymonon magis fidedum, quam illi Heu lanici siue Ephori, qui Ιἐροσολυ E in ἱή, voluit dicta. Sexcenta sunt hoc genus: quorum obseruatio nisi analogiae legibus, de historiae cognitione fulciatur,atque adeo coerceatur, nihil nisi monstruosas in literis hereseis potest parere. Euenit hoc in hac voce de qua sermonem instituimus. ου-εας νεβα - , sed solam literarum similitudiἡem spectarunt, qui Satiram a Satyrica primi derivarunt. Qui/ antiquas membranas inspexerunt, non ignorat, scribi in illis hoc nomen varie: SATYRA, SATIRA, dc SATUR A. quomodo semper scribitur in peruetusto Budensi codice, unde Petrus Pithoeus sitam Persij dc Iuvenalis editione emendauit. non

349쪽

solum autem in hoc libro,sed etiam

in aliis multis trium Satiricorum &Prisciani caeterorumque gramma ticorum, SATUR A semper inuenimuS eXaratum, aut certe SATIRA:

quod idem est, ut ante noS admonuit Sol ille unicus doctrinarum&eruditionis,Iosephus Scaliger. sicut nihil differunt maxumus & maxi-m- , optumus dic optimus, citumus δceia

timus,supare dictare ,genuclare &Π-niculare, de similia multa: nisi quod prolatio per u vetustioris est Latinitatis: ita inter satura &satira, non aliud discrimen statuendum, quam

aetatum. Saturam veteres Romani

dixerunt compendio sermonis usi, quum saturam lancem intelligeret: quomodo multa dicuntur praesertim Graecis. Erat mos antiquorum quando Cereri Baccho aut aliis diis agri annua vota soluerent, pro laeto

350쪽

DE ROM. SATIRA L. II. 3Is

frugum fructuumque perventu: Vt primitias rerum collectarum in lacem congestas cuique deo pro ratione eius cultus offerret. in Illibus Graecoru huiusmodi sacra miscel

leguminibus fiebat sacrum : item

Θ εαωνη. Latini vero lances ita refertas variarum rerum copia , tincessaturas vel simpliciter saturas appellarunt. satur enim proe pleno & cui nihil deesset usurpabant: sic color satur, cui ad perfectione nihil deest,

quando lana colorem δευσο μον imbibit. Porphyrio in Horatiae Lanae plena diues vibus in templo Cereris infertur, quae satura nomine appellatur. plenius Diomedes: Lanx resedita variis multisque primitiis sacris Cereris inferebatur a copia oe saturitate rei satura vocabatur : cuius generis