장음표시 사용
211쪽
axo Tram IV. Cap. III. De Gratia actuali
distis scientiae mediae applieatur. As evidens est di maxitas. Nam eum scientia DEI de conditionata futuritione actus nullo pacto sit ratio natura prior existentiae sen auxilii Gratiae indifferentis, seu ipsius actus; nihil est ex parte actus primi, quod a priori si ratio existentiae actua lassiciens. qua posita eo ipso a priori intelligatur determinari actus, di insuper scientia ipsa media impediri aeque a libertate potest, ne unquam extiterit, sicuti ipse actus liber. Ex adverso delectatio victrix a priori est ratio suffciens extissentiae actus sibi consentanei, nee impediri ullo pacto ab homine potest, ceu indeliberata. Unde scientia media datur ex hypothesi suturi aetus liberi sub certo auxilio Gratiae ; at delectatio non ex ista hypothesi datur, sed vi solius decreti divini non impedibilis a libertate. Compositio ergo, id est, smultanea existentis, scientiae mediae & actus impediri libere potest; non item simultanea existentia deia Ie ctationis victricis & actus illi consentanei. . . Haee duo asserta, quae duobus hisee S Sis praeeedentibus ostendi i etsi ambo scriptores illis ut honi Catholl- ei utique sincere pluribns locis contradicant , tam manifesso tamen eonsequi ex systemate FFr. Bellelli & Betti vis, sunt Illustrissimo ac Reverendissimo DD. Ioanni Archiepiseopo & Comiti Viennens, Galliae Primati, ut adnotatio nes super operibus Doetorum illorum integro in libello eollectas, quem Pat senisna m redivivum inscripsit, una eum Epistola ad summum Pontificem sub initium anni 174s. Romam miserit; qui responso dato promisit, se Theologia doetissimis, & nulli parti addictis, rem examinandam traditurum. Rei eventum ipse Reverendissimus Archiepiseopus Viennensis in Praelatione Documenti Pastoralis, quodan. 17So. Viennae in Galliae typis edidit, hisce verbis x fert. ., AFidure, quibus csummus Pontifex disinetur, o
curationes alio ejus animum fortosse eVocarunt, nobisque, quia in eo examine factum esset, restrδ cupientibus, perlatum
212쪽
fuit, P. Berti, cui summus Pontifex nosras lumbrationes Uadendas censuerat, tam suorum errorum, quam sodalis sui F. Allelii, qui ab aliquot jam annis extremum diem obiit, ologiam impressisse. Si eandem, quam nos, inire viam P. Terti IssusPt; si ad nos suam sologiam, ut factum a nobis es, perferendam iurasset, res peragi sientio ει quieta potuisset. Quod cum ille noluerit; eo aequiore iure de i somnqueri possumus; quod nos pro ea, qvcm simmo Anti
ri prostemur, observantia, opus nosmm plurifus e flentiabus tradere noluerimus. Hae vero Apologia, licet ab anno 2 7. typis mandata fuerit, paucis tamen abhinc men us ad nos tantummodo perlata est ; propterea quod ea vvlaala nonindum fuisset; uti pos modum factum es. Lecta ista Ap
logia. & pluribus jam exemplis ejusdem per Gallias vulgatis , permotum se Reverendisiirrus Arehiepiscopus dieit, ut Documentum hoc Pastorale ederet; in cujus decursu praeter alia eo eolliniat, ut ostendat, utrumque praedictum ouctorem pansensi erroris tradidisse, duarum delectationum indeliberatarum, quoque graduum operioritate invincibilium famoso principio innixos; ita quidem, ut ostendere eo tendat, ex eorum principiis quinque propositiones in Ja senii libro Augusinus ab Ecclesia damnatas u perte tons qui. Et eum P. Berti in sua Apologia pag. 388 contenderet, neque se, nee sodalem suum Jan senismi accusari posse sine legis ab Innoeentio XII. latae violatione, qua cave tiar, ne quis traducatur invidiso Pansmismi nomine; nis prius legitime consiterit, aliquam ex quinque propostionibus docuisse S tenui e; uti habet Deeretum die 5. Junii anno 1694. editum: reposuit in Dorumento Pastorali Revdmus Atehiepiscopus Viennensis, quos Popa traduci vetat, nones eos, qui doctrinam in quinque propostionibus damnatam docuerunt. Porro s iis tantum Pu enismi nota inuri posset, qui conceptissimis verbis aliquam ex quinque damnatis proinpositionem tradidere, neminem unum unquam, ne que esitim quidem, accusandum fore, aut fuisse ; cum nemo si, quι eas nisi mutatis subdole verbis defendat; indeque factum iri, ut e
213쪽
α1 a Tract. IV Cap. III. De Gratia atruali
rorem insectari, illique occurrere nenro psisti; ci rte in toto Que elli libro non esse Wopotionem, qtia eisdem verbis propositiones ab Innocentio A. damnatas referate contra PHRHIelli re ferti non docisin in modo in quisque propositiOnibus contentam propugus sic, Ied duarum de Iectationum principium, unde illae profluunt, amplexos esse. . . . Enim vero eensura haec Revdmi ArchiepiseoplViennensis rigida sc est, ut non possit esse magis. Unde meam ego minime facio, sed moderatissimi Tournelyi ex emplum sequi malo, qui, licet in Tract. de Gratia quaest. Sinter opiniones scholarum hane Bellellii & Bertii doctrinam sub nomine tacito retentiorum quorumdam in Edit. Veneta an . 1736. pag. 48a. quarto loco referens, graphice fateatur, ignorare se, qua ex parte diset hoc Gratia sussi. eiens quam illi admittunt ob ea, quam ga Duus parvam appellat; cum ex utraque parte idem si princ itim, anti illa defuit, delectatio scilicet relative superior ει victrix: id
quod etiam ulterius instituta comparatione urget. Nihilo. minus ibid. quaest. 9. art. a. in object. 7. quaestioni m proponens, an fustema delectationis superioris seu relative DADicis tuto b innocve dGendi pum; modo, qui apud I
senium inde consequuntur, quinque propositionum errores reisjiciantur, G damnentur: respondet 1.: s bona Ide S animo catholico consectaria illa nigentur, ab errore cbsolvi eos saltem pest, qui admisso principio consecutiones negant I at non propterea ipsum absolvi priuἰipium, quod erroneum est.
ac idem semper remanet. Pariter nos R. Fr. P. Berti, ceu bona fide negantem, quinque propositiones Jan lenii, e rumque ex suis principiis consecutionem, nullo pacto stoistamus; sed solum refutamus di ctrinam z eoque amplius
quod doctissimus ille scriptor in Apol. pag. 3Oq. ipse orae Redemtorem suum ει Iudicem universorum, ut, s fraude
aliqua in sua doctrina proponenda usus Derit, ipse mortis aius benescia minime consequatur. Addit tamen to e. cit.
214쪽
Tonrnelyus, Jansentanos omnes, verborum fallaciis seminper tegere solitos errorem suum, etiam alios, innoxie sors
errantes, facere suspectos et Pan tum quinque proposti nes suos ex principio delectationis superioris necessaria con secutione deduci existimasse, & Ecclesiam videri hanc inti-miam connexionem quinque propostionum cum principio dele- nationis superioris agnovisse; cvm illas quinque propositones damnavit in sensu proprio Pan ii: neque enim alium ossignari posse illorum sensum, quam qui ex delectatione superiori oritur, re cum ea connectitur; & quoscunque alios fensus distipuli Pansenti resignare voluerint, non nis vanum erroris phantasma, a ments gyan ii prorsus abhorrens, e hibuisse e libros denique multos gransentanorum, puta Asenardi, Pauli Irenai, Mendrochii, Expostionem mei catholica, DecuIum pietatis Sc., in quibus ea ipsa consectaria d Iectatior. is superioris negentur, tamem proscriptos fa Oe, non
alia certe de caussa, quam quod sema delectationis Pans
nianiar contineant; quo retento, consectaria illa non nis ad fraudem ae verbo tenus negentur. Negat denique Tourne-lyus ultimo Ioco ejus Tractatus, 'Umere, modo non asseratur, delectationem superiorem necessistem inducere, at toia lare veram ad oppostum potentiam, ad hoc, ut innoxium Mens a misimari possi; si id verbo fiorum unus fat, non
reissae secus enim nullum fore Ponfinionum, qui excusari non posset, probat ex principum Iansenistarum textibus alia legatis, imo ex ipso Jan senio; seque. haud dubie i quod editis libris hodiedum quidam in publico asserere non dubitarunt in fumos abiturum totum errorem dyan senii, ominnesque circa sum Ecclesor defvitioneS velut illusorias ει ista nes exsufflandas fore. His adde dicta in Tract. de DEO S.
45. in adnotati praesertim not. 7.
215쪽
214 Tract. IV. Cap. III. De Gratia actuasi
Di crimen Gratia versatilis, F per se estisne so e deIectationis victricis coelisis, a rar. PH Bellelii ει Berti assertum in flatu natura integra re la fae. idemque dyonsenio commune, solido caret fundamento; a. maleque cum ipso reliquo issemate hoe cohaeret. Namque, quod ad primum attinet, probatur id unice ex cap. X. XI. XII. Libri S. Augustini de com reptione & Gratia. Atqui nec satis constat, utrum istud discrimen Gratiae efficacis pro diverso stata naturae ibi asserere propositum habuerit Augustinus;& si asseruisset, solitarius in ista assertione foret inter omnes SS. Patres; nec aliquo S. Scripturae, nec Τraditionis testimonio munitus, doctrinam proposuisset, qua etiam omissa sui loquitur Claudius Fleuri ad an. 426. Lib. XXIV. g. 47. ea, quoeconcordiam eorrectionis re Gratis tangunt, optime possint intelligi; & qua, ut explicaretur, ει eum aliis principiis in S. Doctoris operibus postis conciliaretur, longa oyus esset disertatione. aqI. not. . Posterius hoc dissileri tamdiu nullus adversariorum poterit, quamdiu nullum ex SS. Patribus ostendent, qui praecesserit, vel secutus in hac doctrina S. Augustinum fuerit. Prius sic porro evinco. S. Doctor cap. X. cit. lib. proponit quaestionem: quo pacto se caverit Adam ac proinde corripi possit , s non a ceperit perseverantis in bono gratiam ' Indirecte sis mul quaerit; cur non acceperit Adam donum hoc; qui nondum tunc peccato aliquo perditionis massa involutus erat, nec proin eo dono ob peccatum quodcunque praevium privari potuit' Hanc poseriorem quaestionem mox prae illa priore solvens S. Doctor, respondet: DEUM, etsi prasiret, mala ex
bonis, qua irae feci=et, oritura, id est, Adamum
non perseveraturum, tamen judicasse, magis ad omnipotentis am suam bonitatem pertinere, etiam demolis
216쪽
molis bene facere , quam mala esse non sinere; & idcirco sic ordinasse Angelorum is hominum vitam, ut in ea prius ostenderet, quid posset eorum liberum ambitrium; deinde quid posset suae Gratia beneficium justitiaeque judietum. Enimvero his verbis S. Augustinus aliud etsi obscure non nihil velle discere non videtur, quam quod ego ipse dixi in
Demonstr. Evang. g. I 3. rationem reddituruS, cur
DEUS felicem illum statum, perbrevi intervallo duraturum, praevisa licet Adami inconstantia, &futura culpa, praemittere voluerit: videlicet ut Veluti praesente experimento Adami & rebellium Angelorum doceret, non melius usuros fuisse homines ampla status illius libertate & solicitate ad salutem, si illam DEUS perdurare etiam in posteris voluisset, quam in statu praesente utantur libertate infirma, & non nisi per medicinalem Gratiam lassicienter adjuta: ac proin DEUS ostendit. quid possit libertas ad frustrandam etiam laetistis am gratiam: nunc vero ostendit, quid pollit cir tia etiam in summa infirmitate naturae. Vide etiam dicta in Trat . praeced. III. g. 217. noti I. Unde addit continue S. Doctor: Denique Angelos quosdam in tam splendido statu libertatis tamen refingas a DEO factos esse, qui tamen ejus judicium
lugere non potuerint: eeteros nutem per Ufum liberum arbitrium, id est, per ipsam libertatem rob tam illius status, quae ex Gratiae auXilio. rever' longe majorem bene agendi facilitatem supped tante, oriebatur, in veritate stetise: quibus verbis non excludit Gratiam esticacem. Unde ex his s lis verbis non nisi summa incertitudine, & o scure admodum insertur, a S. Doctore assertum
fuisse, DEUM non aeque gratuita, & insallibili,
enicacique praedefinitione bonorum Angelorum minrita ac perseverantiam praedefiniisse, atque praedefinierit eadem in hominibus electis in statu naturae
217쪽
216 Tract. IV. Cap. IV. De Gratia actuali
lapsae. Et tamen in hisce verbis huc usque aI- legatis praecipua & sere unica vis est argumenti adversariorum. Quae enim deinceps alseri loc. cit. S. Augustinus, profecto aliud enuntiare non Probantur, quam quod DEUS Adamo solum dedent Gratiae tussicientis auxilium . sine quo non habuisset, potentiam perseverandi, idemque multo minus potens Gratiae medicinalis auxilio sum ciente; quod largitur nunc hominibus lapsis: non vero item Adamo largitus fuerit Gratiae emcacis auxilium, quo actu perseveraret; quod tamen nunc largiatur electis in statu naturae lapsae. Ubi iam
2 toto decursu capitis XI. & XII. non amplius
homines contentos in statu naturae lapsae, . etiam electos, comparat cum Angelis bonis; neque usquam negat, litos perseverasse ope auxilii quo: nec ait, Adamum ut perseveraret, non indiguisse adjutorio quo: sed solum Gratiam Adami mere lassici, entem sub nomine auxitii sine quo non Com Parat Cum Gratia efficace electorum hominum in statu naturae lapsae; & duplex inter utramque discrimen allignat, nimirum quod ista posterior electis dari 1olita potentior sit; eo quod vires ad concupiscenti ni superiindam sussicientes det; deinde quod
non dederat Adamo auxiIlum sne quo non. Enimvero plus ab Augustino citatis in capitibus libride correptione R Gratia asseri, nemo mihi probarit. Unde denique cap. XII. dicta omnia bre-
cit. DEUS Sanctis suis non solum dat adjutorium, quale primo homini dedit, sine quo non nos i perseverare , s velint; sed in eis etiam opera- . . l . vi - perse rondi eis possibilitas revoluntas disina Gratia largitate donetur. Id quod totum ultro omnes admittimus. ' '
218쪽
interna theologice tali. et II
Iam id alterum caput assertum quod spectat; quaero: an axisina hoc. quod magis delectat, δε- h dum id operemur necesse est, generale est, an non 8 Si non es: cur valet pro statu naturae la-plae. & non item pro statu naturae integrae Τ Sies generati: an in statu naturae integrae in omniabus Angulis, & in Adamo & Eva, detestatio coelestis nunquam minor, vel major, fuit terrestri, sed semper aequalis ' an vero aliquando suere ambae delectationes inaequales Τ Si in satu integra natura semper fuere aquales ambae delectationes; &tamen determinare se iplam libertas ad unum praealtero potuit; cur non susticiat ad actum salut
rem reipsa ponendum etiam in statu naturae lapsae delectatio coelestis gradu relative aequalis dein lectationi terrestri ex concupiscentia ortae ad hoc, ut liante ejus Daturae infirmitate DEO concurrente libertas se ipsam determinare ad bonum possit 8 Aut ubi demum in SS. Literis aut SS. Patribus. atque in ipso S. Augustino expressum l fimus, Helediationem sanctam ac coelestem inde-beratam semper esse gradu majorem terrestri; quoties DEUS essicaci Gratia reipsa movet ad b
nam voluntatem concipiendam' Ne, quaeso. pro argumento illud exoletum asseras, non posse sine tali excessu sanctae delectationis Gratiae divinae ac praedefinitionis meritorum emcaciam explicari: ni-1i enim Veram antecedentem necessitatem a delectatione majore universe inferri adstruas, non magiS per eam, quam sine ea, DEI Gratia fiet a solute esticis; sicut de delectatione moraliter solum necessitante ostensum est g. 208. Denique
in statu naturae integrae universe aequalitatem
utriusque delectationis supponere. quid nisi sumere aliquid sine ratione lassiciente, imo fingere hoc est y maximo quod in illo statu, absente omni concupiscentiae rebellione . verisimilius longe sit.
219쪽
218 Tractr. IV. Cap. III. De Gratia actuali
delectationεm coelestem terrestri passim praevalui s- se. Si vero inaequales etiam passim in flatu naturo integrae fuere ambae delectationes, eurissis re terr sris: ergo etiam tunc pari modo delectatio victrix caelestis fuit Gratia per se efficax, pari in fallibilitatis necessitate post se trahens actum. α.) An DEUS praedesiniit gratuito actus salutares bonorum Angelorum, vel non praedestiniit' Si gratuito praede iit: ergo praescius praescientia conditionata, non mere scientia postibilitatis, quilessent acturi sub conditione determinati auxilii
Gratiae non solum quid possent agere sciens &volens tale auxilium dare decrevit, antequam haberet scientiam visionis absolutae de futuro tali actu salutari: ac proin gratuito hunc voluntate intrinsece efficaci praedetaiit: quae benevola Voluntas cum rationem Gratiae intrinsece constituat et 3 , Gratiam efficit intrinsece efficacem etiam in statu integrae naturae ca8q. VI. . Si
non proprisniit gratuito: an ideo, quia ante scientiam absolutae visionis non praescivit futuros sub conditione talis auxilii concessi ' an, etsi praesciret hoc, tamen non praedefiniit ante illam scientiam absolutae visionis, quia non voluit' an denique quia non potuit' Non primum; quia secuS scientia vera in se intrinsece possibili & pura perfectione caruisset; imo nec post decretum dandi tale auxilium praevidere scientia absolutae visionis posset; nec denique Adae poccatum sciens & Voluntarie permisisset de DEO g. 45. not. 3. 6c 5. znon secundum , quia sic merita illa futura absoluta
evasitsent sine praevio DEl decreto eorum eXistentiam decernente; quod secundum ipsos adversarios absurdum est: non tertium', quia evidenter
Velle futurum absolute potuit, quod sub conditione j3m futurum praevidebat, quae ab ipsius solo
220쪽
M it itaque aeque ad omnia fiat dogmata empIscanda, atque ad S. Augustini mentem de natura Gratiae esseacis assequendam, asserere Gratiam v Iuntatis dioina intrinsece Ocacis sa8q. V. VI. 243.); qua tamen effectum hortiatur per auxilia illasrati num ae inspirationum nulla prorsus nece tale antee dente per se connexarum eum actu salutari; eo δε- Ium discrimine, quod in statu natum integrae opus non fuerit Gratia medicinali ta55. V1. ; qua tamen opus sit in satu natura lapsae. Dogmata fisi omnia probe per talem Gratiae esticacis conceptum explicari patet ex dictis gg. 20o. 20 I. Voluntate enim speciatim benevola & intrinseca conserens DEUS electis auxilia Gratiae, quae citra
omnem illatam necessitatem antecedentem scientia conditionata praevidet lare cum consensu &cum perseverantia in bono conjungenda. vere ipse donat, ac primo determinat, ut caussa princ
palis movens, bona merita, eaque enicit ipse, &facit ea enicere electos, salva tamen libertate Tract. de DEO g. 83. not. I.): eodemque ipso pacto non solum 'praeparat bona opera, sed facit, ut in praceptis suis ambulemus; aufert cor lapideum,
electos prior; nec est aliquis, qui meritum haberet, quod non a Deo, ceu illius caussa principali aec perit, aut qui de eo gloriari possi, quo' non o emerit. Neque enim dici potest, primariam caussam, cur bonum meritum aliquod absolute & actu
existat, esse ipsum hominem: sed hoc in ista hypothesi evidenter soli DEO ut enti primo libero convenit; qui primus & independenter ab homine libertatem suam exerit decernendo & elige do illud dare Gratiae auxilium, quod in actu seincundo esticax futurum praescit, & homini, ceuenti