장음표시 사용
61쪽
lqχque confirmat Curtius in Tyri obsidione , scribens: Non tamen defecere animis laris , quamquam ab ingenti spe desituti erant , sed Conjuges Liberosque d ebendo Carthaginem tradiderunt, for-rius , quidquid accideret, laturi, se ebariinmam sui
partem extra communis periculi sortem habuissent . Cumque unus e civibus Concioni indicaset , obla
tam Use per Aomnum mi speciem pollinis, quem
eximia religione colerent, urbem deserentis, molem
que a Macedonibus in salo iactam , in s lisserem
saltum ese mutatam ' quamquam auctor levis erat , tamen ad deteriora credenda proni, metu, aurea catena devinxere smulacrum , araeque Herculis , cujus Numini urbem dic erant, inferuere vincurum ,
quas illo Deo pollinem retenturi. I ) Idem praestitere aliique suos erga Tutelares Populi, compedibus eos vincientes, sa) ut e nummis etiam patet; fg ne videlicet excederent, ne avitas desererent sedes, & ad hostes se reciperent. Heinc Graecis Thebas oppugnantibus exauditae ad Deos suis in sedibus continendos illae preces, quas aeschylus in Tragoedia Aria ἐπι Si βας:
62쪽
Desieres o Mars Terrisenex mam terram Z O auream qui habes Galeam Dama Re vice , respice Urbem. Respondens vero Etheucles Virginibus:
Capta Urbe deficere dicitur. Geminavit vota Populus, ct inquit: Dii Urbem exercitum Cadmi genam defendite. Heinc etiam Neptunus apud Euripidem: Relinquo inc*tμm Ilium ρο aras meas. Hacce tamen etsi communi ex opinione marile quis inferret ceteras etiam praeter Togatam Gentes aliquid de Evocati ope cogitasse. Ex illa siquidem Populorum omnium Theolosia, Deo rum videlicet arcibus presidum , accedentium , di excedentium, deserentiumque, quas pridem in coluere sedes , peculiarena statuere Quirites eos ex hostium Urbibus evocandi caeremoniam ς ρο- culiari nempe am lege, peculiari usi sormula , aut peculiari verius ex consilio, atque dominationis arcano. Porro Romanarum ingenium rerum probo ut concipiatur , quaedam ad agendi
principia Quiritum propria referendae illae sunt. Erant illa, Religionum maximum, & inenarra. bile studium , Patriae ac libertatis i mensissimus amor , immensa cupido gloriae, infinita libido dominandi , uti e sensibus Scriptorum omnium Romanorum, uti e Polybio etiam patet , sa)qui Gentis illius fuisse aiebat proprium, omnibus i Lib. IV. Histor.
63쪽
bus praeesse velle , & regere imperio Populos , imperium dominiumque concupiscere , suspici ab Omnibus optare, & cunctis adnuere; hocque in illis incredibile studium, non ad summum mo do erat imperii culmen evectis, ac in maximo Reipublicae incremento , sed ejusdem pueritiae etiam atque infantiae tempore, quo , uti magnis in Civitatibus evenire solet , ubi Servi quoque elatos gestant animos , nihil augustius esse Roama cupientes , unde auspicato condita dicereatur , evaderetque Fortunae sedes, sedes imperii aeterna, & domicilium, & pignus, orbis caput ,
1 us & gloriar, & universalis imperii insatiabiliter cupidi; quare optime Gradivus ad Vatem: sa
Parea fuit, s prima velis elementa referre, Roma, sed in parva spes tamen hujus erat. Eorum igitur acta, & ritus, & caeremoniae, &quicquid nec praeter spem , nec praeter Votum accidit, ea sub imagine, eo concipiendum quum sit sub aspectu, easque ad caussas, & principia,& fines esse videatur referendum, quis haud viadeat Romanorum propriam fuisse Evocationis Deorum caeremoniam, quod omnium Deos Gentium sibi demereri exoptarent, ut omnes inde possen 1 debellare populos, sacras omnium opes Romam deserre , atque per haec universis cum Diis veluti foedera, ac, si procul essent fraudes & irae ,
Omniaci Ovid. Lib. Faltor. III.
64쪽
s. omnia mortalibus rapere , ac Romani majest . tem nominis dissitas ad usque Gentes & Regna Deliciter propagare λ Romanus ille Ethnicus, qui apud Minucium Felicem disputat, huc usque dicta vehementissime confirmat. Iude adeo , aje-bat, s I per universa imperia, provἔncro, oppida , videmus sngulos sacrorum ritus gentiles habe re , oe Deos colere municipes, ut Eleusinios Cererem , Phrmas magnam Matrem , Epidaurios a cis lapium , Chaldaeos Belum, . sanem Dros , Dianam Taurios, Gallos Mercurium , universa Roma nos. Sic eorum potestas ct auolaritas, totius orbis ambitus occupavit e sic imperium suum ultra Solis vias , o ipsius Oceani limites propagavit , dum exercent in armis virititem religiosam, dum urbem muniunt sacrorum religionibus , casis virginibus., multis honoribus, ac nominibus Sacerdotum e dum
obsess , m citra Capitolium capti , colunt Deos , quos alius jam sprevibbet iratos I per Gallorum acies mirantium si persitionis audaciam pergunt te lis inemes, sed cultu religionis armati Respice modo Evocationem J Dum captis in Eoisilibus moenibus adhue ferociente iactoria Numina victa venerantur dum undique hospites Deos quaerunt , m uos faciunt e dum aras extruuut etiam ignotis M. minibus, ae Manibus. Sie dum universarum Gen. tium sacra suscipiunt , etiam Regna meruerunt.
Consonat hisce Vir O. Stephanus Morinus, dum scribit: Tullius Deos dicit pluraliter, ut Gentilis,
65쪽
Gentes scilieet plures Deos agnoscebant ' sed in pnamas ut Romanus, nam quo longius latiusque dissu- sum es eorum Imperium, oe victoria numerosiores fuerunt , eo plures Deos coluerunt , quia evocare Deos urbium obsesarum, iisque aras , templa σeultum vomere solebant e quamobrem pro numoro urisbium captarum , o Provinciarum subjugatarum , o infinitum numerus Deorum Romanorum debuit
augescere. s i)Graeci quidem plurima & ipsi, immo universa veluti Numina venerati sunt. Ast id non ex imperii cupiditate, non ex spoliis , aut Evocatione effectum, sed ex hospitalitate potius erga Deos, sive ex eorum in Hellada itinere' unde apud eosdem Θιοξενια , & peregrinationibus reserta Graecanica mythologia. Sane quidem ritum , quo de agimus , aliis etiam gentibus nonnulli
asseruerunt. Nam, ut Antonium Borremansium
praeteream, sa) Viri Clarissimi, qui Acta Eruditorum Lipsie summo plausu scribunt ι hujusmet nostri operis Conlpectum contexentes, uerae pretium videri ajunt, eam in quaestionem singulari studio inquirere, utrum apud gentem etiam aliam, inprimis Romana antiquiorem , nullum plane moris hujus vestigium spectetur . Persis profecto atque AEgypti is haud ignotam fuisse Deo. rum evocandorum rationent e loco Alexandri ab Alexandro confici statuunt' Graecos autem ab eo. fitu
66쪽
ritu non excludendos, nisi ab antiquitatum gro
carum ex asse gnaro. Allegatum Tyriorum eris
ga Apollinem exemplum in medium proferunt; Viris iue doctissimis probatam sententiam animadvertunt , qua instituta gentis Hebraeae ad aegyptiam , AEgyptiae ad Graecam, Graecae ad Romanam migrasse imaginantur , quare haud inscite conjici opinantur posse , Quirites hujus ritus originem Helladi acceptam referre . I) Nec denique a veritate alienum duxit Philippus Camerarius Tutelarium Deorum Evocationis vestigia in facto quaerere arioli Balaami , haud semel a Rege Moab Balaco advocati , ut Exercitui Israelitarum malediceret. si
Ut sensum tamen meum candide patefaciam , haud video profecto, quI Evocatio unum ex institutis esse possit, quae ex Hebraea gente ad aegyptiam, ex aegyptia ad Graecam , ex Graeca ad Romanam denique migrarunt. Ut omittam enim Huetianum illud Systema, nostra aetate, nemioni probari; utque haud inficiari placeat , nonnullos veterum Hebraeorum ritus a posterioribus populis aliqua adservari ratione potuisse ; quis imaginetur tamen Israelitas, in hostilium oppugnatione urbium, Tutelares, salsos scilicet, eum casse Deos . precatosque ut adessent, ut Hier solymorum ad urbem suo Numine advocati properarent , ut Gentes relinquerent, & ad Dei po-
67쪽
pulum accederent λ Graecos autem hoc e ritu ideo exclusimus, quod illo usos eos fuisse nullo monumento doceamur. Dum in somniis Apollo vi ἀsus est dicere, ad Alexandrum se transisse , nil significare aliud voluit, ut Plutarchus docet, I fabulae si credimus , nisi sibi cordi non esse ea quae in Urbe agerentur. Catenis aut funibus devincientes Deum Simulacra , ignorare se imo Evocationis ritum Graeci satis ostendebant, quum ejus vi atque carmine, immotis adhuc Simul asicris, Deorum evocatum Numen obsessa ab Urbe, Romanorum pro prae conceptis, discedere 1oleret. Quid vero Alexander ab Alexandro, quem allegant Scriptores celeberrimi λ Persis vero, inquit , m 2Emptiis nullos patrios habere Deos iis usu fuit, quod Evocationibus illos migrare ex is pidis , oesine tutela deseri timerent. s1 ὶ Si haec vera fiant, de quibus valde dubitandum cum quod unde ea Parthenopaeus hauserit, neque indicare valuit, qui cetera ad fontes revocavit, doctissimus Andreas Tiraque lius: tum etiam quod Pe sis & AEgyptios patria coluisse Numina satis constet ' ea, inquam, si vera sunt , quid aliud sequitur, nisi eam quae apud Romanos obtinebat caeremoniam eos calluisse , pertimuisse etiam 'non vero in usu habuisse λ Quum ad Ρontificalem Quiritum Disciplinam spectare hunc ritum propugnamus, haud inficiamur ideo, ceteros po-
68쪽
pulos aliquid de eodem audire potuisse , quod
inferri modo potest ex allegato testimonio. Mispulis demum omnibus persuasum semper & undique fuisse, maledictiones, carmina, Incantationes , & anathemata eorum , qui 1 uperno quodam , sive felici, sive infelici adflati credebantur spiritu, maximos parere effectus, non in privatos modo homines, verum etiam in regiones, Urbes, & exercitus, numquam dubitaVimus' eam isque ad opinionem pertinere remur factum Balaami, quod cum Evocatione tamen , Exegeticorum instar, I in haud opportuna eruditione , minime confundendum est siquidem varias inter incantationes, Evocatio speciale quoddam erat earum genus, Romanorum proprium; aut saltem tale incantationis genus eos modo in moribus habui ta vetera, quae reliqua sunt, testari in praesens possunt monumenta. Num enim quia obsessis Salinusiis, Annibal Syracusanorum Legatis , ut fanis Deorum abstineret, postulantibus, respondit, Deos incolis infensos Salinunte jam excessisse,
τοῖς Dοικῆσι, , s a) hostilium Evocationem Deorum apud Poenos etiam obtinuisse consequemur λOrmanicus , qui ώι ἐν παρόδω de Evocatione pertractat , eam ex Hebraeorum arca ab Philistaeis capta illustrare pergit, quo videlicet e facto subsequuta ea omnia, quae peracta apud Ro-
69쪽
mnos Evocatione eVenire consueverant, arbiaetratur. Iὶ Lachrymatus est enim universus P pulus , quod translata esset ob captivitatem Ariacae omnis gloria, Virtus omnis , omnis sortitudo Israel; ululavit universa Civitas Silo, auditoque rei nuntio, inexsuperabili dolore actus Heli, cecidit de sella deorsum juxta ostium , fractisque cervicibus estinctus est. s 2 ) Philistaei igitur videntur tulisse tunc Arcam Dei, eaptivumque duxisse Numen in Azotum , ac veluti novas istud evocassent in sedes, amplroraque eidem
polliciti fuissent Templa, intulisse illud Dagonis
an Fanum, statuisseque juxta Tutelarem suum , ne viderentur illud habere captivum , ac victum is Sie & Nabuchodonosor tulerat vasa Templi Domini de Ierusalem , posueratque ea in Tempta
Errare tamen Ormanicum hoc in loco arbitror Philistaei quippe arcam Dei ferentes in Azotum, eamque Dagonis in Fano statuentes, nullum se credebant abstulisse praesidium Hebrais , nullum , quem Venerarentur novas, evocatum in sedes Deum, Verum ut Iosephus Flavius optime describit, in Urbem is totum eam deportarunt . ut eximium quiddam e manubiis juxta Deum suum
70쪽
titi ho Ira captam Dei arcam , tamquam exuvias opimum quoddam Dolium donarii loco cuidam idolo consecrarunt, cui nomen Dagon erat. Sic quae vasa quondam e Templo Solymae abstulerat Nasuthodonosor, suoque veluti trophaea , & triumphalia Deo spolia dicarat, Rex Balthasar adserari iussit , & mensae adhiberi suae , ut illis non ipse modo, sed & Regni Proceres, uxoresque& Concubinae abuterentur, suorum inter laudes Deum, ut ait Daniel , sa) quod eorum virtu, te superatum , triumphatumque autumarent Iudaeorum Deum, ejus excisa domo, excisa Gente , & Templo , detractisque spoliis . Laudant auteni Deos suos , ait hunc ad Danielis locum S. Hieronymus, insultantes Deo Iudaeorum, quia iliis mictorium tribuentibus , bibebant in visis eius. Ex Evocationis autem principiis, ac doctrina , devictorum Numina Hostium fiebant Uictricis Gentis propria, eaque cultu Venerabatur aut patrio, aut proprio , quod & eorum numine n stilem se expugnare potuisse Urbem obsessores credidissent; unde quum prostraturn Ilium esset, vers Penates, ita Andromacba adversus Graecos