De regulis juris canonici liber unicus, authore Francisco Antonio Foebeo societatis Jesu. Opus posthumum

발행: 1735년

분량: 341페이지

출처: archive.org

분류: 그리스도교

161쪽

1so Tic III. Reg. XIX.

tus in arte Chirurgiae operationem chiriaragicam exercuit in infirmo, causa pietatis, ct adhibuit omnem diligemtiam', ne quid mast obveniret infirmo: , unde S infirmo praecepit quin necesS1ria erant, ut operatio illa sumti effectu haberet. Accidit autem contra Monachi mentem , ut infirmus eκ illa operatione moreretur, quia infirmus ρος-cepta Μonachi non servavit . Quaesitum ureum in tali casu Monachus ille irregularitatem 'recurrisset 8 Responsum est 'ahirma live quia quamvis ea. moici secuta. Clara contra ejus intentionem, di consillium, om nemque diligentiam pro ea cavenda' adhibuerit 3 attamen non fuis sine culpa, quia se immiscuit exercitio Chirurgiae , quae ad ipsum non pertinebat. Item poni potest casus ex c. Curico dist. So. Titius Clericus projiciens lapidem , vel sagit m , praeter intentionem interfecit hominem transeuntem. Numquid censendus est irregularis p Res nium est assirmative , quia projectio illa lapidis , vel sagittae non competebat statui clericali , & sic fuit in culpa , quae praecessit homicidium. a Statutum hujus regulae se extendit etiam

ad eos , qui artem aliquam profitentur, cujus sussicientem peritiam non-habent, ut, pluribus relatis, tradit Barb. ad hanc regulam n. a. &sic Medicus imperitus tenetur de damno secuto ex sua operatione, tanquam

culpabilis, & aliquando etiam puniri potest,

ut tradunt communiter Doctores in c. ad aures 7. De aetate, qualit. t e. Idem juris est in Iudice, qui per imperitiam imque iudicet, in Praesecto navis, qui per imperitiam

162쪽

e,ana artis nauti naufragio naVem op nat, triclic de alid similibus, Ratio istorum omnium est: quia ea daemitur ad aliquem non pertinere, qme iudem repugnant , seu non conveni mi, vel ,atione Penonae, vel rationestatus, vel officii, vel etiam ratione alicujus circumstantiae, per quam reddatur ad ea ineptus, Mia metrio attentare ea

debet, in quibus, vel intelligit, vel inteuligere debet infirmitatem suam alias periculosam futuram , ut dicitur in l. Gem ris ad DT. Aquiliamin

Nullus pluribus uti defensionisus probibetur. I T TAEc reg. sumpta est ex L Menis ex his

Nemo de Ereceptione/Casus figurari potest ex o auditis I de praescriptionibus ..causa vertet atur inter Episcopum quemdam

di Abbatem super quadam Oclesia, quam Episcopas contendebat esse sibi subjectam , idque petebat definiri per Iudices deput

ros . Abbas ex altera parte tueri se volens in possessione ejusdem Ecclesiae, excepti Mem opposuit. asserendo se haberi privit gia antiqua' donationis factae suo Monast

rio exempto a iurisiictione Episcopi. Item posuit, quod etiamsi nullum tale privit pium habuasset, attamen ejusdem Ecclesiae I itimam possessionein longissipio tempore Praescripserit, adeoque quia non esset ea Bessione privandus In hoc casu Abbas alle duab defensionibus usus est, inter se diversiis, quia si per privilegium com essum

163쪽

rya Titi III. XY mssidebat Ecclesiam , non erat ei necessaria praescriptio. Propter hoc dubitatum fuit,

utrum Abbas admittendus esset ad probandam utramque exceptionem , itaut si, in unius probatione deficeret, posset recurrere ad probationem alterius. Responsim est assirmato Ab Innoe. III. propter hanc regi

lam, in qua permutitur Reo , pluribus defensionibus se tueri.

a Ratio& fundamentum hujus regulax desumitum ex aequitate, juxta quam causa defensionis est favorabilis', ex favorab, liores Iq7. T de diversis rQ.Juris. Ex quo etiam facile dissicultas silWkur, quae hic ita contrarium proponi solet petita a paritare actoris, cui a lege non permittitur uti pluribus inionibus, ut patet ex Cis.

Paritas enim est quia causa Mensionis , quae Reo competit, est favorabilior, quam causa actionis competens, actori y eum praeterea praesumatur actor aecedere ad Iudicem magis instructus de suo jure , qua in praesumatur Reus, que invitus trahitur ad 3udicium, adeoque est condonabile Reo, ἀnon omnino certus de fundamento sti ju-xis , cuius conservationi studet,. plures titulos. ad cautelam multiplieat , quanam unus si inse lassiciens. st , substituatus alius: quae ratio non aeque nianat ima re cirea actionem proponendam quia ita libertate ejus eranaccedere, vel non aecedere ad judicium is di antequami accederet , poterat, & debebat se certificare, quodnam genus actionis; sibi gompeteret eontrae reum , quem trahid assi tib M. Iudicis..

164쪽

Titi IIL Reg. XX. II 3. 3 Ex his etiam solvitur difficultas,quae hic

Proponitur contra praesentem regulam, petiata ex I, 3. Ex pluribus T de acquirenda possess& ex inter dilectos 6. de fide infrument. ubi habetur non posse ejusdem rei dominium plu-1ibus simul titulis ab eodem haberi, itaut v .g. quod tuum est ex aliqua causa, vel titulo, fiatum ut tuum ex alia causa. Hinc enim videtur

inserri, quod Reus in judicio pro conservatione sui juris non possit limul titulos de sensionis multiplicare ; nam multiplicando titulos, declararet, se pluribus titulis habere dominium rei, pro qua vocatus est ad judicium ; hoc autem est impossibile. Sed facile respondetur falsum esse, quod Reus multiplicando titulos declaret se pluribus titulis habere dominium

rei: intantum enim multiplicat titulos, inquantum non est satis certus , utrum unus sit efficax, &propterea plurea ad cautelam adducit, ut si unus non probetur, substituat aralius, adeoque multiplicat quodammodo conditionaliter, &disjunctive. Inde est, quod Reus potest etiam pro se proponere plures defensiones inter se contrarias, quae ad eumdem finem tendant, ut docet Glos. ad hanc regul. Cum non proponantur, nisi conditio nate, dc

disjunctive. Quod tamen est intelligenduin ,

dummodo, vel implicite, vel explicite ala- quibus non renuntiaverit, ut est exemplum in c. Reniens I9. de Praescript. ubi quidam Reus, cum prius proposuisset pro defensione

sui juris concessum sibi privilegium, dc postea vellet proponere beneficium praescriptionis super hac secunda exceptione, auditus non fuit; quia qui impetrat, dc proponit privilegium sibi concessum a Principe, re

nuum

165쪽

nuntiare videtur beneficio praescriptionis is Item praedicta intelligetida sunt, dummodo non ita directe sibi invicem adversentur defensiones illae, ut quod ponitur in una, nec conditionaliter poni possit in altera , quin reus convincatur de mendacio, sub quo genere plures particulares defensiones prohibitae sunt, simul proponi per jura civilia sui videre est apud Gloss. in hac reg. Mapud Gloss. in I. Ne no e e his q3. F. de diversis reg. Iuris v. Nemo.

Iuod semel piacuit, amplius di licere

non potes . . . a

1 3 Esumitur ex I. C. de obliga- I tionibus , Ore actiovibo ex GT. Im diriis, aliisque 1uribus; unde casus ita formari potest. Titius conventus fuit super aliqua causa coram Iudice, quem recurare pinterat, ut suspectum 3 sed interrogatus de hoc ipsb, utrum ellet ipsum admittere, vel re Culare , re bondit , quod quamvis haberet justam eausam recusandi, vittamen confidens. de legalitate , & justitia ejusdem Iudicri , eum non recusabat. Postea pgnitentia ductus, voluit istum recusare absque alia causa supe veniente, sed tantummodo propter illa /m tiva, propter quae potuerat ab initio recusare. Quaesitum fuit utrum illa recusatio admittenda emet tanquam legitima ρ Responsum est negative in eodem c. I. deIudicris , quod enim semel placuit, amplius displicere non potest. Item casus poni potest ex c. Dio . 2. 8. qu. a. in electione, proequa Ele

166쪽

Tit. ML Reg. -XXL II selaresilibertatem habent eligendi , qarem HO-neum rudit averint; postquam ta n elegerint aliquem idoneuna, inina possunt ab electione jamj iacta resilire , sirumque susti gium asteri dare in tarde atiis plinibust, quae sese hic indic-ur aclesia. 2 Haec regula locum habet, On in electionibus, Ut modo dictum est, tumin judiciat μbus; unde Reus, suppolito, quod Iudicenia emaverit, Non Potestilluc,st ni sese causa superveniente, recusare , di ipse Judeκ post, quam sententiam definitivam tulit , nequit i iam corrigere,. vel mutare, 'ex t quouIussui. 1η. ff.dere justieata Nisi tamen sententiam tulerit. ipso jure titulam', in quo casu Iudex ordinarius potest iterum judicare,' MMajuineta regulam infra plicandam , quiae eo

tra ius fiunt, debent pro insectis haberi s

sicus autem Iudex delegatus , ut tradit Glos. 4n q. Iudex ss. ff.- ressu dicina , 8c expresse habetur in a. si ut ruponis q. C. quomodo , ore quando dumiturque etiam ex C. Si Compremissarius 37. Si vero eligae DeElech. in s. Dixi postquam sententiam definitivam YHis I hoc est eam sententiam , quae principalis causae quaestionem definit; solus enim accidit circa sententiam

mere interlo topiam, quo nomin* a Iuri

s is intelligitur ea seistentia , quae inter principium, & finem causis principalis pronunciatur super aliquo incidenti ε eam

enim Iudex revocare potest, etiam nemi- ne petente, ex C. Cum cessant M. De --

pessatiouribus p ubi videndi ooctores , quoad

aliquos Casus exceptos'ς -& inter reliquos

Panorm. ibid. num. a P.

167쪽

, 3 item. praesens reg.locu m habet in Contra ctibus, praesertim in iis, qui dicuntur contra ctus mominati , ia quibus neuter contrahen pro arbitrip suo resilire potest , altero invito, sed tantummodo si etiam alius consentiat, in quo casu locum habet alia reg. ruris, alias explicata 3 Omnis res per quascumque causas nascitur , mr easdem dissolvitur ; excepto Μatrimonio , ut ibid. explicatum est . In contractu tamen Depositi , in contractu S cietatis, in contractu Mandati, licitum est

poenitere. : ut constat o l. I. g. pen. ff. Dep siti, ex t sedis inocius IT. f. a. ff.pm Focis, ex Instit. Dr Mandato S. recte, OceX c. a.& penult. de Proeurat. in α quod intelligesi res integra sit, seu non inceperit interesse alterius partis. Idem dic regulariter inco tractibus is quos innominatos appellant, a quibus contrahens re integra resilire potest, ut traditur a Iuristis in L Si pecuniam S.C Conditione causa data, Item in SponsVl ibus contractis per verba de futuro, quae unon licite, saltem valide dissolvuntur per sponsalia contracta cum alia per verba de - Praesenti, ex c. Si inter 3I. de υonsalibus.. Demum , aliis praetermissis , idem dic detestamento , quod mutari potest usque ad

supremum vitae exitum , .ut sumitur ex c.

Cum Marthae G. de celebrat. Μissarum, & exl. Iuod si iterum q. ff. de adimendis , veI

transferendis legatis.

- Ratio istarum, aIiarumque similium exceptionam fundatur in desectu alicujus ex iis conditionibus, quas hic enumerat Gloss.

tanquam necessarias ad regulaua , quaru

'alii in deficiente id, guod semel placuit, dis-

168쪽

Tit. III. Reg. XXL ' 337plicere potest, & aliquancri etiam debet. 3 Prima conditio est, quod placitum non sit improbatum a jure, ex cujus conditionis desectu pactum illicitum , quod semel placuit, potest, ac debet displicere, atque resciddi , ut constat ex cap. sin. aliisque

pluribus de pactis. 6 Secunda conditio est , quod id, quoa

placuit, scienter placuerit, &non ex errore probabili, seu ex probabili ignorantia facti, ut est exemplum in c. fi n. de solutionibus in eo, qui per errorem solverit pecuniam indebitam, &in l. si per erroremff. de Iurisdict. omnium Iudicum: ubi dicitur, quod si duo litigantes inter se convenerint, ut iis cognoscatur a Iudice, quem falso putabant esse competentem pro illa: causa, eorum consensus validus non fuit, &rescindi potest, ac debet ue cujus rei ratio ibidem assignatur , quia non consentiuηρ, qui

errant scilicet tu Tacho, ut notat Glossa 'suid enim tam est contrarium consensui , quam error, qui imperitiam detegit 37 Tertia conditio est, ut id , quod placuit , non placuerit ista mente , 1ed placitum aliquo actu externo manifestatum fuerit, puta verbis , vel factis . Quod tamen intelligendum est, quoad contrahendam ligati ena civilem cum homine : obligatio enim in ordine ad Deum etiam sola

mente contrahitur.

8 Quarta demum conditio est , ut alterius intersit, quod placitum observetur, ad quod etiam facit alia reg. juris infra e li-dunda. Mutare consilium quis non potest in alterius detrimeatum, & reg. 7s. ff. de di-

169쪽

338 Τιt. ΠΙ. Reg. XXII. versis reg. juris. Nemo potes mutare confitium suum in alterius et iam vi

u debet aliquis alterius odio pr.

gravari. ,

197. K. eod. Casus. poni test em c., Si Compromissarius 6. Si vero eligat de elech. in o. Capitulum , cui competebat jus eligendi constituit Titium Compromissarium, itaui quem Titius, eligeret omnes essent acceptaturi. Accidit Titium sive scienter, sive etiam ignoranter elegisse indignum , adeoque feci sie elviionem invalidam. Qua situm fuit, utrum pro ea vice: potestas eligendi devolveretur asSuperiorem, puta ad Epitcopum, aut Summam Pontificem, ves. utrum res exteretur, M. capitulum ita esset in potestate Capituli brocedere ad aliam Uectionem Θ Responsiami est , r eiti ad Capitulum , quia non debet Capitulum odio Titii praegravari, nisi tamen idem Capitulum scienter rata' habuerit electionem a Titio factam , quia tunc etiam Capitulum esset in culpa . Item Masus proponi potest ex leg. quis seto 33. Cod. dei inescio ιν Testamento versus finem , ubi corrigitur lex antiquae, per quam matri permitte-t ex haeretare filium. suum i odis mariti 3. atque decernitur , ut id amplius fieri non m sit, . ne filius, absque. cat' sua. Ium alieno Odio praegraωρο- .

170쪽

Τι . III. Reg. XXII. II a Fundamentum hujus regulae est aequitas Naturalis, quaei petit, ut unus non gravet odio alterius, hoc est, ut damnum non patiaturi in odium alterius, in qua naturali sequitate fundatur etiam alia juris regula infra explicanda. Delictum personae non debet in detrimentum Ecclesiae redundare, propter quod

etiam in jure civili statutum fuit, ut si aliquis Abbas, vel Episcopus habens laudum a Principe, ill nd perdat ex alIquae culpa, non debea exinde detrimentum in Ecclesiam redundare 3 sed post mortem ejus Episcopi revertatur seudum ad Successerem, ut videre est in lib. seii de Capitiais Corradiam si clericus . 3 Hatamen intelligenda sunt, quando unus nihil contulit ad factam alterius,. unde eκ eodem facto detrimentum pati debeat. Pluries enim contingit factum unius censeri per fictionem iuris factum alterius, in quo casu dfactum illud sit causa alicujus gravaminis, vel damni, praegravat etiam alterum. Exen, pium habes in eo, qui aliquod factum damnosum fieri mandavit, vel ratum habuit: qui enim facit per alium, est perinde ac si faciat per se ipsum,. quae est reg. juris infra ex- minanda 3 adeoque si aliquod damnum eκ eo facto patitur, patitur quodammodo ex facto Iuo.. EX Ruiu ratio ne procedit, in negligentia, vel dolus, vel aliud factum procuratoris, prosit, vel noceat principali inquantum fines mandati patiuntur, ut notat Gl. ad hanc regulam ex pluribus juribus ab ipsa citatis. Idem proportionaliter di de haerede, qui gravatur pro defuncto, de fidejuGre,. qui gravatur pro principali, &sic de aliis similibus. 6 Rursua notandum est, praesentem regin lam

SEARCH

MENU NAVIGATION