장음표시 사용
181쪽
χ7o Uit. III. Reg. XXVILEmisti a Titio domum sciens eamdem emesubjeliam alicui servituti, puta ut non possit
altius attolli, aut alteri si1 mili fervituti. Emptor autem eam servitutem tibi non declar vit, quia certo sciebat, te esse de eadem informatum . Numquid potes agere contra Venditonem , eo quod rem tibi vendiderit ita subjectam servituti λ Responsum est negative: quia trulla injuria , nullusque dolus contra te commissus est, quia sciebas ipsam servitutem,& tunc tali scientia consensisti in contractu tri Emptionis: scienti autem, dc consentienti, neque sit injuria, neque dolus. Aliud quoque exemplum sumi potest ex c. Si quis ingenuus & c. Si femina S. cau. 29. q,2. ITitius sciens
quamdam mulierem esse ancillam alterius, duxit eam in uxorem: aut e converso semina
sciens Titium esse servum alterius consensit eum habere in Conjugem, & de facto Matrimonium contraxit . Numquid postea praetextu conditionis servilis potest in utroque casu attentari di Glutio Μatrimonii λ Resuponsum est negative: quia sciens eam circumstantiam, uterque consentit , adeoque
nemini vel dolus, vel injuria facta est. a Ratio, & fandamentum hujus regulae est: quia etiam fi aliquod jus tibi competeret contra aliquam actionem , attamen eo
ipso quod eidem actioni sciens , & volens
consentis , censeris cedere juri tuo: dolus autem, & injuria proprie non intervenit, ubi nullum jus laeditur.3 Diai sciens, in volens consentis, utrum rue enim copulative requiritur ad excluden am injuriam , ut notat Glos . ad hanc reg. ex iis verbis : scienti, dc consentienti . si
182쪽
riit. III. Reg. XXVII. III enim scias tantum, & non consentias injuriam pateris; item si consentias, sed nescias, idest non vere intelligas, ut exemplum .esse potest in suriosis, aut pupillis, quorum aetas quid videat ignorat , ut dicitur in LI. C. de falsa moηeta; & sic de reliquis. 6 Notandum praeterea est, regulam istam procedere pro iis casibus, in quibus sciens
consentire potest, eo quod agatur tantummodo de jure , vel injuria ipsius propria Ex hujus conditionis desectu, injuriosa dicenda est verberatio, aut manuum injectio in Clericum; etiamsi Clericus sciat, &consentiat , ut constat ex c. Contingit 36. de sentent. Excomm. quia scilicet Canon ejusdem vorberationis prohibitivus non tam in privatum favorem Clerici, quam in favorem ordinis Clericalis promulgatus fuit , mnde in eodem cap. Contingit, prohibesur graviter Clerico sub poena excommunicationis, ne Vonte se supponat verberationibus ad compensandam hoc modo ossensam
Idem cum proportione dic um est, quando non minus Reipublicae, quam privatae personae specialiter interest aliquam actionem non fieri ; in quo easu actio illa non purgatur per scientiam, & consensam ejusdem privatae personae. Hujus rei calas singularis est in l. Si quis servo 2 . Cod. de furtis, servo cormpto . Si quis suaserit alieno servo, ut aliquam rem Domini surriperet, & ad se deferret; servus autem hoc Domino manifestaverit , & Domino consentiente rem illam ipsius Domini pertulerit ad iniquum eumdem Sua - Η 6 rem δ
183쪽
17 a Tito m. Reg. XXVm rem , in tali casu res illa delata est ad in1llum Suasorem sciente , ct consentiente omino , dc tamen hoc non obstante de .cernitur in illa lege , ut ille Suasor puniatur tanquam sur & tanquam corruptor servi. Ratio hujus est, quam indicavimus: quia scilicet publicae utilitatis interest, ne impune possitnt tal ia in servis alienis comin. mitti , ex quibus valde periclitaretur hut mana fides , dc nec de suis domesticis pol, sti quis eta securus ἀ
a TTAEc regula sempta est ex l. I I contra I 83.. ff. de reg. Iur. quae sic habet: quod contνa rationem Iuris receptum est, non es p ducendum ad consequentiam a ad quod etiam facit textus in l. abod vero 1 q. ff. de Legibus , c. Sane 9. de Privile giis e. quoto de Iudieiis, aliisque Iuribus , unde casus multipliciter figurari potest. Titius Laicus ex concessione Ecclesiae habet jus patronatus super aliquo. beneficio , seu rus praesentandi, Clericum . Nascitur super eodem beneficio aliqua controversia. Numinquid eidem potest se immiscere Patronus , tanquam Iudex , quasi ad ipsi . pertineat in consequentiam Iuris patronatus, quod habetὸ Responsum est negative ab Alexand. ΙIL quia de Iure commvn, Laicus est ineapax juris spiritualis, . & ei annexorum , adeoque uacessio festi Laico de habendo Iure. Patro
184쪽
TIA III. Rex XXVm. III tus, quod est Ius spirituale, aut spirituanan nexum , est concesta exorbitans, hoe est devians, aut discordans a Iure communi quae autem exorbitam a Iure communi non sunt trahenda ad aliquam consequentiam
hoc est ita his argui non potest a similibus ad similia, quasi 'per hoc ipsum, quod unum concessum sit, etiam aliud ta,ueco cemum inferri possit a Ad intelligentiam regulae notantum est hoc verbum Γxorbita, idem significa .re apud' Iuristas quod exorbita , seu via communi deflectere e Exorbitans igitur a Iure eommuni illud dicitur , quod' devia , ct in aliqua parte recedit a jure communi, cujus generis sunt privilegia, dispensa mtionis, aliaque similia, quae sant de togati,
va Iuris communia; 3 Circa hujus generis facultates , aut concessiones a jure communi deviantesdecem ivitur in praesenti regula, non esse trahendas ais eonsequentiam, hoc est non esse extendenda ab una persona ad aliam personam , ab una causa ad aliam causam , sed continendas intra suos terminos rerum , & personarum , sub quibus concessae fuerunt quam in rem faciunt ea, quae supra diximus in explicatione regulas Via Primiritum personala praseaetam sequior, c. item ea,quae diximus in explicatione reg. 13. Odia restini, e e. unde etiam deducitum ratio praesentis regulae: nam ea, quae a jure gommuni exorbitant censentur iaiosa exib..dictis: atqui odiosa non isahuntur ad consequentiam, seu non extenduntur a persona ini Personam , a casu ad casum , ae similibus ad Emilia sed intra suos praecise terminos, re
185쪽
stringuntur : ergo , quae a Iure communi exorbitant non extenduntur.
4 Propter hanc rationem decernitur in L ira, C. de Privilegieta Datis, quod quamvis mulieri competat hoc privilegium, ut pro recuperantia sua dote ex rebus Μariti, praeferri debeat reliquis Creditoribus etiam anterioriabus : attamen illud privilegium non transeat ad Mulieris haeredem , ubi Gloss. illud statu tum extendit etiam ia filios consideratos ut haeredes; docet enim privilegium illud non liransire ad filios jure haereditario, sed istum in re siliationis: quia scilicet de jure communi est , ut Creditor anterior praeserri debeat posterioribus, juxta reg. q. infra explicandam, qui prior est tempore , , potior' est 1ine; adeoque privilegium, quod Μulier pro recuperanda dote praeferri debeat creditoribus anterioribus, est privilegium exorbitans a jure com- imunt; quae autem exorbitant a iure communi nequaquam ad consequentiam sunt trahenda. Idem proportionaliter die in aliis exemplis, quae supra adduximus in explicatione regulae Privilegiam, & regulae odia, puta in eo , qui obtinuerit dispensati0nem pro beneficio obtinendo, cujus dispensati nis vigore non nisi unicum beneficium ob
uod omnes tangit, debet ab omnibus approbari. I T T AEc regula sumpta est ex l. ulta deI 1 aamritare praestanda , & ex aliis
186쪽
Tit. III. Reg. XXIX. 37syuribus . Casus poni potest ex c. is Causis 3o. De Elect. ut communiter a Doctoribus explicatur in iis verbis, a fietulis de Capi- euis saturum est, One. Vacante quadam Ecclesia , Capitulares debebant procedere ad Electionem suturi Praelati . Sed cum inter se concordare non possent, nullumque scrutinium succederet , in quo major Capituli
pars unum, eumdemque nominaret, Pr
posuerunt Electionem expedire per Compromissum; committendo videlicet uni , vel pluribus totam potestatem eligendi , ita ut, quem illi eligerent, esset ab omnibus acceptandus . Huic consilio procedendi per Compromissum consenserunt omnes Caintulares praeter Unum , quod declaravit se non acquiescere Compromisso, sed mentem suam esse , ut procedatur ulterius in scrutiniis. Numquid ea ipsius contradictio satis fuit, ut non posset compromissium executioni mandarip Respondetur fuisse lassicientem ad impediendum compromissum, quia eum ea res tangeret omnes, di singulos Capitulares, ab
omnibus pariter, singulisque approbari debebat ad essectum , ut posset executioni
mandari. Casus etiam poni potest ex l. Nam ita 39. ff. de adoptionibus, ubi decernitur, ut in confirmatione adoptionis moti Iure factae debeant citari, & esse praeseives quot quot laeserentur, si Confirmationi non interessent; & sic de aliis pluribus casibus. a Pro intelligentia r ivlae notandum est, duplici modo posse aliquid omnes tangere,seu ad omnes pertinere: primo ita ut solum pem
tineat ad omnes, ut omnes in communi, seu
quasi collegialiter , & ut constituunt quan da
187쪽
76 Tit. m. Reg. XXIX. personam fictam, qualas iunt Communitates, Capstula, Collegiae, &c. secundo ita ut etiam pertineat ad omnes, ut singulos, seu singula
viter consideratos. Iam vero praesens regula, si legitime explicetur,.pro utroque casu. , ses-vata proportione, pari tormiter procedit, ita..ut eo modo, quo aliquid omnes tangit, de-heat eodem modo ab omnibus approbari. Si aliquid igitur tangit solum omnes, ut omnes Communiter, seu ut sunt una perisna ficta commuillitatis, tunc non opus est ut approbetur singviariter ab omnibus componentibuς
illam fictam personam , sed sus it luna
approbari ab eadem persbna fictis communio talis, aut Capitali, ademne sufficit approbari a majore parte Capituli , quia, quoast a m ore parte Capituli, cenietur factum a toto Capitulo, ut constat ex pluribus Iuribus In 3 O. Decret. sub titulo .his , quis funt a majore parte Capituli , & ex l .. quod maioπ19. ff. ad Municipalam. Inde est quoice istur legitime electus a toto Capitulo, qui pro se tulerit solum snffragia majoris , &saniori vpartis Capituli , ex cia quia propte qa.de aliisque Iuribus, quia scilicet Electio pertinee ad omnes Capitularites, sevi ut stant una persona ficta Capituli quod autem, fit per sus.sragia maioris, & sanioris partis Capituli.,
Censetur factum a toto Capitulo ia3 Si autem Miquid tangat omnes, ut singu- , Ios., se singulariter consideratos ; tunc opus est,ue a singulis approbetur, sive conjunctim , sive separatis, ut traiut Gloss. at hanc regul si muniter reeepta, imituraue etiam ex LPer findum XI. E.-servitusius proessiorum v sucorum . Ratio est, Caia quando aliquia
188쪽
Tit. III. Reg. XXIX. ITItangit omnes ut singulos, singuli habent jus , ne sine suo consensu, & approbatione illud
fiat: ergo, si sine consensu alicujus fieret, laederetur ius ipsius, adeoque injuste fieret. Hinet patet, quare in electionibus procedi non possit ad compromissum sine consensu omnium ,& si ngulorum Capitularium: item quare ad Electionem faciendam vocari debeantomnes & singuli Crettulares, etiam absentes, qui commode possunt, i& volunt interesse Electioni, itaut si, uno illorum contempto, seu non vocato, celebraretur Electio, peti possit ab ipso, ut Electio rescindatur, &lic de aliis similibus casibus. Ratio enim est: quiadstatangunt omnes ut singulos: singuli enim C pitulares habent ius dandi suffragium in Ele-οione, & singuli habent jus, ut vocentur, sisnt absentes in loco, ex quo commode possint vocari et actus igitur , per quem huic ipsorum juri praejudicaretur, debet a singulis approbari , atque ita accidit tum in compromisso, in quo Capitulares privant se pro
ea vice facultate eligendi, eamdemque tranuserunt in Compromissarios: tum in eo, quod aliquis Capitularis non vocetur ad Electionem , quando commode poterat, & debebat vocari, quiquamdiu per consensum non cedit auri suo, petere potest a Superiore, ut Electionem a Capitulo factam rescindat. 4 Notat tamen hic Barbos. ad hanc reg. num. q. consensum ad aliquem ae um requiri tantum, quoad illos singulos , quos principa er idem actus tangit, seu quorum praejudicium principaliter vertitur 3 non a tem quoad alios, in quos solum indirecte, secundario damnum aliquod redundat ,
189쪽
178 Tis. III. Reg. XXX. idque probat ex Gloss. in l. Unoquoque si v. quos causa, ff. de re Iudicata r & sumi etiam potest ex l. penult. in his verbis reuius actio, vel defensio primum sibi compe. tit T. eod. & ex c. a. de pactis in 6. juncta Gloss. v. detrimentum.
s Notat praeterea idem Auctor ibid. n. s. etiam quoad eos , quos actus principaliter
tangit , posse nonnunquam non requiri singulorum consensum, quando videlicet urgens aliqua causa, seu grave motivum publicae utilitatis impulerit, si praesertim iliud aliquorum praejudicium sit exiguum, in quo
casu contingere potest, ut consensus majoris partis sufficiat. Ita contingit, quando plures habent Iuspatronatus in uno, eodemque beneficio, in quo casu admittitur praesentatio facta a majori parte Patronorum, ne fiexpectandus sit consensus singulorum patronorum , diu differatur provisio beneiacii: & sic de reliquis similibus. R E G. XXX.
In obseuris minimum est seque dum .
I Esumitur haec regula ex l. semper is, obscuris 9. ff. de reg. Juris, quae talis est: Semper in obscuris, quod minimum est, sequimur; cui etiam consonat l. semper in stipulationibus 3 q. fe eod. aliique textus, qui citantur hic a Gloss. ex quibus casus ita figurari potest. Titius in testa mento suo legavit Cajo Iota scuta. Cum autem dentnr feecies scutorum diversae, quarum una est majoris valoi is, quam alia, non expressit Titius,
190쪽
Tit. IIL Reg. XXX. I79 de qua scutorum specie loqueretur, nec id colligi potest ex ulla alia parte testamenti,
aut ex consuetudine. Regionis, aut ex qualibet alia circumstantia. Quare, pensatis omnibus, est obscurum, & incertum qualiter intelligendum sit legatum factum a Titio. Pro tali casu quaesiitum fuit,utrum legata censeri deberent scuta majoris valoris, vel minoris, & ad quae solvenda compellendus esset haeres Titii Θ Responsum est iu l. Nummis T . ff. de Legatis 3. in tali casu censeri legata scuta minoris valoris , & conlequenter ad tuenda solum ea compelli posse haeredem . a Ut intelligatur sentus hujus regulae, notanda est lex iupracitata, semper instipulationibus, quae ita se habet: semper in sita palationibus , in ceteris contractibus , id sequimur, quia actum est Unde si non apparet, quid actum est, consequens erit, ut id sequamur , quod in Regione , in qua id actum est, frequentatur. Quid ergo, si neque Regionis mos appareat, quia varius fuitΘAd id, quod minimum est, redigenda summa est. In hac lege praescribitur modus interpretandi actus obscuros, & per quos gradus deveniri tandem possit ad hoc, ut interpretatio sit de minimo. Et quamvis lex expresse solum loquatur de stipulationibus , aliisque contractibus, intelligi tamen potest proportione se vata etiam in aliis regulariter, ad quae extenditur praesens regula Iuris, ut ex dicendis patebit. 3 Primo itaque pro interpretatione , &executione contractuum, examinandus est
contractus ipse, verbaque perpendenda, quibas celebratus est, & secundum ea censeri debet