In Physiognomica Aristotelis commentarii a Camillo Baldo, ... lucubrati. Opus ... Hieronymi Tamburini diligentia et sumptibus nunc primum in lucem editum...

발행: 1621년

분량: 599페이지

출처: archive.org

분류: 철학

181쪽

166 In Physiognomi ustotelis

Mihi autem videtur, quod secundum eortius, & secundum animam iracundus disti in guatur a forti,quin & secundum rationem,ac definitionem,aliter enim definimus fortem aliter iracundum,n amarum, Amplius materia sortis est naturalis melancholia, cum sub doliunio flavae bilit,at iracundus puram bilem requirit cum sanguinis sebdominas iractridus calidus est intensiue,sed ut flamma facile mouetur,agitatur,& extinguitur,at fortis calidue est extensue,&vt ignitum ferrum diu calorem accensum semat racundia ps ecipuhsblet exerceri cum domestipis,cum amicis tenuioribus, cum familiaribus, at sonitudi, te spicit hoste ,& igpotos,& in periculis gliscit iracundia turbat, & sine perturbatione ratio nis nod exercet actum suum, at fortitudo longe ab omni rationis turbatione posita est; esth is igitur quod secundum actum, formam differant clarum est, differunt etiam secunia ibdum coi pd ,nam ς ro sortis robusta est,& dura,eiusdem pectus pilosum, &crura incurua, ct contradi ae suri m ςarnes, quae suram componunt, collum crassum, & non vehementer carnosum, ex aduerso iracundui primum sane pectus habet glabrum, & carnem,ctuinique lenem, & collum lo0gius, neque a carne abhorrens,quare omnino inter se has duaspasmnestide s svndum animam, secundum ςorpus dictae certum est isti5,- , i Levis circa ems, ingus . , t i i P oγeape Septima nota est,qua iracundum cognoscere possimus;&hae etiam a sorti praecipi h di stinguitur,qui partes ba multis opertas pilis habet,quoniam in ulta, lenta,&viscidamate teria abundat, ut dictum fuit, ponemus igitur hanc esse passionem iracundi, siue afflari, ut

pectus haluat glabrum, S circa inguina etiamtastis sit,non quidem quod depilis sit circa pubem, sed inguina,vbi sentemanetoria lacoris nullis pilis sunt vestita, & sub astellis ityonumsi x, Assae cordi deserui uot pauci,acrari omnino,&subtiles fient pili. . Sutonus inquit, quod qu baec loca sunt abra, denotant praedominiam sanguinis in princip libus mombris,sed quid sibi velint,& cur id nolent hic signa,&quomodo ad pro positani rςm faciant,neque ille dicit,neque ego video, ac primu sane si h depilatio prae domini m anguinis denotat, nuquid deinde seqvituliquod ςui praedominatur sanguis it te sit amarus, & iracundu ὸ An ex opposito ille est iucundus,mitis, & omnino placidus γ Ampli'sin quibus praedominatur salignis purus,ac benignus, illos pilis refertos videmus asin dictis partibus, nam calidi,&bumidi sunt,quare,&materia,'essicien sussicit pr6 pilo, t

rem generatione.

Aliam igitur,ut opinor,mationem oportet adducere, qua ostendatur,quod pracundus.&amarus glabrum habeat pectus,&inguina,neque solum, credo legedum esse, glabrum, sed etiam ciuem,hoc est tauigatum,politum,deplumatum,non asperum, & tactui iucun dum ita ut sit sensus,iracundus,& amarus,paucos aut sere nullos habet pilos in pectore,&circaeinguina non multos, 'palles has habet laues,ac politas,d non asperas , sed omnino

Quod pectus sit defle,ac pene glabrum,& quod larusssit cutis;&tactio mollis,& delicata,sic confirmari potest,& ex causa pilorum maletiali di ex uia etiam, quae instrumen talia est,quae deficit si igitur cuius sanguis est si1btilis, ac lentiis vinisti illiperpauce sunt Α' fuligines, quae sint crassae,& lentae, viscidae, cui id adest illi pauc 'materia pilorumsuppod itatur, deficiente materia tollitur etiam effectus, ergo amaro, & iracundo non aderit pilorum multitudo,& eo magis,cum pori cutis fuerint valde laximam sic euaprarni materia,' neque restat unde oriri possit pilus, cuius indici viri est,quod quin aturaliter amari sunt, ac admodum celeris irae illorum dorsu m semper vinctuosum est;& pectus pariter, & inguina ,' quonia in subtilis in ateria est,quae resudat,& laxi meatus.' :Qu id autem circa pectus,& inguina sitit p6ri aperti admodurn,cofirmatur,quonias 'Uultuui calori ignei b iusmodi h lites babene circa praecordi lito autem aperit;&dF lutax

182쪽

i Commentatius. 16

latat,qiuae pastio praecipue contingit in laeui,ar polita cute,nain cum haec sit laeuis, & aequalis, probabiliter etia est subtilinde tensa, quare necessario & apertiores in ipsi insunt meatus; patet ergo hac duplici de causa, quod saeuae, & acutae irae homo glabrum habet pectus,& inguina,cutem similiter laeuem,& politam, di eam praesertim,quae circa partes illas, posita est, quod probare sic possumus. lPrimum quoniam Mesilam habent languinem,&calidum,ergo carnem laxam,& mollem,quare,& cutem laeuem, & in his, pr sertim partibus, quae multo calore abundant, ceu pectus,&inguina, quo patet hos eosdia esse acutissimos in inuentionibus, cogitationibus,sed quam laeuissimos,& in suis opinionibus mutabiles maxime, quae passio illorumtaro sequitur materiam, quinimo, & timidos, ct quae phantasmata,& nocturnos lemures plus tu sto timeant,plus iusto etiam creduli sunt, & qui velint sibiali oedere, & irascatur non credentibus,quae sunt proprietates eorum hominum,qui sanguine bilies subtilique abundant, & igneum calorem insitum habentiunde, & prompte etiam verecundantur, etenim iracundus contemptum abhoret,igitur honorε, dedecus maximε appetit,ubi igitur timet,

ne dedecus incurrat, oritRr passio quae pudor dicitur. - m. cmi Dbθβed dubitare utique poli et aliquis, an verum sit quod dicitur iracundo recurrere sangui nem,& calorem circa corieoque in loco ebullire,si igitur hoc verum est,unde fit, quod ira- An irati quidam adeo cum t,& rubri,imo punicet eficiuntur,& se cotinere nequeunt,& ignem spirare videntur,quasi furiosi labra distorquentin loco stare nesciunt,haec signa sunt cal ',ris Wrna corporis iam occupantis. Amplius si iracundo recurrit sanguis circa cor,&eoro fertur calor omnis,cu hic recursus caloris ad interiora, & sanguinis timoris ratione intret, eον, da, iratus igitur timebit, & eadem erit timoris.& irae ratio, iram uterque affectus significat reia irasit - cursum, contractionem caloris circa cor, esse hoc verum patet, nam eaedem passiones tμ ' utrunque sequunt*r affectu m, etenim, & tum timido siue actu timenti, tum maxime irato contigit sitis,item si entium,ut vox exire nequeat, pallor etiam multis adest,pedumque multa instabilitas, sunt etiam, qui in m ima ira nequeunt excrementa retinere, & praecipue tenuiora, suspirant viriq.dc metem habent turbatam,ut quid sitiix illorum re, quid se ciendum, quid petendum,vel fugiendum lix;omnino ignorent,neque praeuidere possint. Ea aduerso mihi toto genere diuersi videntur affectus ira; α timor, diuerisque utrius. que potentiae,na si ex distinctione finis distinguuntur operationes, & diuersae operationes 3o diuersas potentia inquirunt,quae diuersae potentiaeά diuersisHrmis naturalibus pendent,&cum diuersae serinae diuersam etiam habeant materiam,& diuersa corporea materia inta loco diuerso exist t,effestum est,quoiunctis modo timor,&ira possint esse simul, aut eos dem putari, aut saltem cognatos affectus ,ut spes, Samor quorum alter,nempe amor vix unquam,aut raro de venereo loquor a spe disiungitur,quam quidam poetae amoris pabul morticarunt,quo sustinetur, ea rati Ine,qua ligna ignem alunt, &sustinenti l Pro solutione huius dubitationis supponendum, quod qui sanguinem habent biliosum subtilem,& tenuem illi sunt paratiores alijs ad patiedum,& seruiendum affectibuν quam- pistri is . Videmus enim misericordem Lundem csseiracundum,& adamandum paratissimum,&cum 'almi tifice prones a*d zelotypiam, & ad iram,&plurimum sperarita,

o eundemque faciletimere,ita ut possit dicere se continue,versaeriti a se Tl .

Q'jnimo n0 puto ςgo ritu ella, Q. spei et,et idem no timeat,siquide sperare,est borui ex pin rcili aut expectare est carere est dolere,qui vero dolet,ad iram promptus cst;an plius qhi bonum expectan sero perui ut it ne impediatiir, & ne de spe decidat, quare nctestis e si te metu, nequq ira sine dolore,adde nec erit spes sine laetitia, putatur enim tanquam praesens, Usperatust, quare plurium ROctuum eadem videtur esse materia sanguis tenuis, ac mitus, torni vprodjueribit ou Ie 4m Oiddιμrsimode assicitur, ac diuersis etiam ia

183쪽

16 In physiognoin Aristotelis

Iccis existit. Primm igitur dicamus verum esse ii dirato recuriit sanguiscirca cor, si cuti etiani timenti,sed magnopereditarunt,quoniam' irato sanguis acceditur, & ebullit , i& sie aestuat,ut ex illa aestuatione dilatetur,& moueaturacentro calor ad circumferentia,§is, trahat sanguinem omnem , ynde factum est, quodpxincipium irae,&pauoris viam deatur esse iderii,&in utroque affediu moueatur sanguis ,& spiritus ad ebr, sed in timore

manet circa chr,imι circa palles inserior es,& imum vetrem calor coit, unde sequitur ventiis.&uilaeaessi lXus,nempe calore,&spiritibus eas partes dilatantibus,&aperieΩtibu , at in ira a coice ad supcmae Iecurrit calor,&die ille pallor, qui in principio irae in facie apparuit labito euane x,&1 3us socumluccedit caloriac rubor multus. UEt quod Quaeruxitisur irati clamen maledicant,minitentur,rubri,' punices effician- iob I a soror tuti cuti sistere M R istant,qui splendent,ut Ignis,furiosique suspirent,labra torqueat, si are loco nequeant spumam ex ore, de anhelitum uehementem emittant , quod inferius excrem laeuant aliquibus,quod nonnulli attoniti uideantur,sitiant, sileat,pallescant,

Vnaeeademque disti ilia his satisfit accidetibus,nam iram capere possumus,vel inpiin. cipio cum incipit,vel cum est in fieri,uel demum quando iam facta est, de tota accensa est flamma quae iratum exui it, duplicemq. motum, ac duplicem statum sanguinis,&spiritu.

licet animaduel terς; lmusmotus est accessus ad cor,quando nempe ex oborto damni, Et contemptus phantasmate, ad cor spiritus,& sanguis recurrunt. Alter motus est, quando a corde adtacleis,&ςXtrema seruntur,ptimus etiam status est quando circa cor manent, 'sic dus qu. udo sunt circa faciem,manus, pedes,&totum corporis ambitum occupant, aqquibus ita dispositis,cum quaeritur cur irati clamant,minitentur,oculos contorqueant,' et:

suriosi uideantur inflammatamque faciem habeant,id accidit reuersis praecipitanter ritibus,&sanguinea. Ide ad faciem,&secum serεtibus igneam illam inflammationem, i qua circa cor c5ceperut,quq durat,donec deserbuerit;Eade de causa agitatis spiritibus,&sanguine subtiliori,&calidioritorquentur,mordentque labra, iactant manus,&pedes,st re nequeunt,caloris erum ignes proprium est motum facere, ut frigus quietem ,& statum inducit,at vehemens ille anhelitus,&suspiria,quae in irato reperi utur,&apparent,aliquanido Indicant multum caloras circa cor concipi,&haec passio accidit, quando etiam stat ca λ llor,& sanguis circa cor,neque dum et1am totus ad extrema corporis transsatus est,spuma ι' peros,urmam per inferiora aliquando emittunt;cum a corde spiritus,&calor astatimmo ueriincipito indistincte,tam ad superiora,quam ad inferiora vergit. Contingit igitur propellere quae sese offerun t,dilatare,&aperire,unde.spuma,quibusdam etiam excremes, ta exeunt, aliquibus sudor salsus,noeanullis etiam lachrimar,ut it Virgilius de Gya. i lTum vero exarsitiauem duorossibus ingens

Vellicat enim calor acris,& insuetus cerebri partes anteriores, & et iciuntur lachrime. lSi uero attoniti uidentur aliquando irati,&plem pallore, id fit in principio,quando ad cor colligitur singuis,&spiritus,& tunc etiam silεt,deficiunt enim circa linguam spiritus quonia ad cor recurrere congregati eo in loco,ubi est dolo ut testatur Poeta quidam Italus de quod m mari , qui uxorem suam adulterium molietem reperit,utrique siliquid η' pallidi,utrique attoni ib& taciti stetere. . l. Quae igitur irato accidunt,quatenus illi sanguis,& calorsertur incoheadem etiam timetieuentulat, ut pallor, distis,&urinae emissio;utrique enim uehementes ata assiciuntur, ι. quoniam interna mirifice ex recursu spirituum ad cor incale si utrisque enim cor doler, i iis quae uero timetis sunt passiones quatenus sanguis,&spiritus circa cor coagulantur,&con' stipantur,ibique toti remanen illae nihil cum irato conneniunt,&quae simitimεtis in ira to non apparenticui si quando excrementa exeunt id accidit,quoniam subdiaphragma,

in uentrem inferiorem recedit c lotiunde pedes stare loco nequeunt iubenae, siue mol

184쪽

Commentarius. I

strante natura quaenam debeant in timore particulariter exerceri melabra,& si manus tor pescunt,quae e conuersi in irato agitantur,pedibus tamen timor addit alas, quod ergo timidus, & iratus valde differant patet'; Bene verum est, quod iracundi, & timidi in sanguinis promptitudine ad motum valde conueniunt,& aliquando irae iunctus est metus,& utrique - colluctantur simul,& videntur circa eandem materiam fieri ; sed differunt, quoniam sanguis in timidis currit ad cor, & ibi colligitur, ut insta feratur, in iratis ad cor colligitur, ut

inde totus moueatur sursum: Item multus est calor iracundorum, paucus timidorum tonuis sanguis est timidorum magis aquea tenuitate, at iracudorum tenuitas potius ignem, i& aerem refert;his igitur atque huiusmodi differentijs,& passiones,& habentes p ssionem

distinguuntur. -

, , Farbatus probe.

Alij barbatum solummodo legunt, neque eem probe adiiciunt, mihi videtur Aristotelem voluisse afferre signum,quo iracundus amytus,abeo qui acerbus est distingueretur, tus. utrique igitur tam acerbus, quam amarus prompti sunt ad iram, sed unus facile remittit, alter non facile , distinguendi igitur inter se non solum aliquo signo secundum animania , sed etiam alio aliquo secundum corpu' secundum animam signa sunt, quod ille inexora bilis est,huius Uero ira secile mitescit,ille tristis est,hic laetus,&iucundus, ille malignus,ceu de Tyberio dicitur,llic benignus,&placidus, cum vacat ira,vt Alexander Magnus

Item secundum corpus etiam probabiliter di erunt,nam acerbus lacie remissus est, coia loris nigri,at amarus rectus est corpore,& colore subrutas,recthermis,&nigri in acerbo,at hic,de quo, nunc agimus,capillos deorsum tendentes, & eorum ambitum florido color , , hoc est aureo praeditum habet. Acerbi faciem,& mentum abrasum, & quasi depilem haia bent, ex altera parte amari, ut pote ab illis opposita differentia secundum speciem distincti habent mentum probe pilis vestitum, dicimus igitur, quod amarus mentum, ac malas multa barba obsitas habet,&quod hoc sit verum persuaderi potest, quoniam contraria contrarijs concomitari probabile est,sub eodem genere est acerbiis,& amarus,&oppositis differenti js inter se distinguuntur,hic celeriter ponit iram, acerbus diutissime set uat, acetabum sequitur menti abraso,&demles malae,&barbae paucitas. Amarias versa vice, baiabam plenam,&mentum multis p lis refertum habet.

, , Capillorum ambitus floridus deorsum tendens.

Vltimum amari signum a capillis aeceptum, cum proximum a barba deductum foret; capillorum dico extremitates eas,quae frontem,&tempora,&ceruicem terminat,horum Copi natura est, ut interne nigrorem,&fuscedinem quandam habeant, in parte autem extrema aureum quemdam colorem,quem floridum voca demonstrent,cur autem vocet floridum colorem, hunc subaureum, siue subcroceum, quidam dicunt, quoniam talis color capillorum pulcher est, & decens, & talem colorem volunt esse in iubis leonum, statios crines vocavit Virgilius additos Aeneae a Venere;duo igitur in his capillis requiruntur,naiii ties ni- Α' mirum,&extensio, quasduas proprietates si cum tertia connectas pulchram facies caesariem in homine masculomam crines viriles debent esse nigri ut subfusci in medio, deindella extamltatibiis rutili,sive ut diximus aurei,demum crispi mediocriter, quiae tertia condi- tio in pulchro, & mansueto viro existit, at in iracundo deficit, horum causas, nunc assi

ramus.

Omnia orta naturam suorum principiorum testantur, piIi igitur, δρί. capiti ipsi, quoque id seruabunt, qui ex humorum massa eleuatis vapbribus a calore generantur, igitur reserunt humores, ex quibus nascuntur,qui sunt sanguis,&bilis flaua, hi humores,cum

P purpurei

185쪽

i o In Physiogn Aristotelis

purpurei sint,& ad ignitum aurum accedant,si amplius a calore passi fuerint capillos inter

ne nigriores, externe magis ad croceum accedentes colorem facient, causam diuersi colo

ris puto esse,quoniam remotior est ab humido pars ultima capilli, quare siccior, & obhoeminus nigra,ita enim natura factum est,ut quae humore nigrescunt eadem, cum siccantur Diabit ad alborem accedant,quod in madefactislateribus patet, atque in filo,& herbis,quae fa G, -'insipiunt,sic ergo, cu interi u , c,ppriua cutim sint subuisti,in extremo deinde flavescat. amis . Sed cur in amaro non crispantur,sed potius sunt plani,dc extensi,at sane cum multus, dimon rei igneus sit calor crispari deberent ignis enim,&caloris ignei proprium est hoc,ut crispetidispentur corruget ea, quae ab ipso exiccantur, quod in corio, & in haedina carta omnino patet. Wapuli. An dicendum crispari ab igneo calore intensiori quscunque multum in se habent humo io MIM. viscidi, & oleos, qui dum ex sugitur, ne detur vacuum, necesse est corrugari mee.

tus a, quibus exivit exsuctus humor, at si contigerit, vel humorem non adine in eo, quod ab igne patitur corpore, quare non educi, aut si fuerit ita probe mixtum,ut educi non pos sit,tunc non corrugatur corpuβ, aut demum si calor non fuerit adeo sortis, ut corpus omnino siccare possit; In his igitur iracudis forte dicere possumus,cum extremae capillorum par. tes sint siccs,sed multum remotae a calore illo vehementi, qui exsiccare potest, & calor, qui in iracundo est,quamuis sit intensus,quoniam tamen materiam habet tenuem, ipse sub tilis est, & facile remittitur, quare quo magis distat a suo Tincipio eo minus agit, ut calor flammae remissior est, quam prunae, in extremo igitur capillorum,cum minimum agat calor,illos ninicii spat, sed planos relinquit. io Aut serte melius dicemus,capillos fieri crispos propterea,quod meatus cutis, sunt intorti, in amaro non sunt intorti,in isto igiturcapilli n6 sunt ςrisipi,& probatur minoriquoniam in amaro calor est intensius, &subtilis admodum, celerrime igitur fertur per poros cutis, . - ' eosque aperit, & extendit.rectos igitur facit, pili itaque sunt Nisti, namque exeunt per re

Sed mihi hoς valde dubium est,nain,de sensus,di ratio repugnare videtur, siquidem vi-Dubit. di quam plurimos iracundos, amarulentos, quorum pili in extremo erant crispi iamplius Τ, An ira. praecipua puerorum, puellarum, ut illis crispentur capilli, & hi promptissmi, 'eiadi ha lunt ad iram,quam praepropere sumunt, propereque ponunt,addatur,quod sicci est ci ispa. s.

beat ea ri,& ideo fereomnes capilli,cum in extremo sint sicciores, non solum crispantur, con-piusti trahutur, sed diuiduntur,&subtilior se ipsis fiunt;quando igitur siccissimi fere sint capilli

'εθρε iracundorum, illos etiam maxime crispos dicemus, nunquid igitur mendum est in textu λAn interpretabimur,quod copillorum ambitus deorsum tendens no denotet priuationem huius affectus,qui ponir capilloscii os sed significet, quod hi hominos,qui sunt valde ira- ndi paruam habeant fronWm,& c pillorum extremitas deorsum tendat, hoc est versus, Arres, frontem,& oculos, Π quod careant fronte, sed quod rotundior,& angustior in his, i quam in acerbis,&di in urnaei addictis, Hoc idem etiam videturcofirmari posse Aristotelis dicto,qiii infra ait, qui magna frontem habent,valde tardi sunt, reserunt enim ad boves, ergo opposito modo affecti irae ac tae,celerisque admodum,&pene praecipitis in suis actionibus existent,&propter hoc notia Α' tardi necessario non magnam frontem habebunt, paruam ergo,&cum dicit Aristoteles in iracundo,sive amaro capillorum ambitum deorsum tedere,id significari iuWrpretabimur, quod amarus paruam habeat frontem,& capillis sapradictis termin tam,& si id ita intelligatur,tarte nihil aderit dubij,ut ambitus capilloru deorsu tedens quasi sit figura quedam femicircularis,& semicirculi pars collexi sit versus nasu,de medius puctus semicirculi nas ad perpend ulu immineat extrema vero eiusde iungant cu terminis ipum, videt ut aut id respondere et illi cauis, quae facit iracundum probe barbatum, nam multus calor, multum

vapoitam clauat , qui in partibus,ubi non admodum laxa est cutis, cpm inciderat facile pi

186쪽

los multos generat,& sub saluos quos floridos vocat, est enim quasi flos capillorum flauus ille color,& dioetyr floridus,quoniam,vG delecta elut flos ornatcaΑllos,& frontem. Qualis igitur , ex Aristotelis sestentia , fit vi ii cunilns amatulantus, ex his est manu

Ilis signis addit Polemon,& Porta ilia quaedala escinon faciem rotundam,hoc enim mulierum, de puerorum videtur proprium,& fieri Suirtute Armatrice, quae igne abundat,

dam referunt,hac eadem ratione quorum digitii sunt Min dgRxu Π, caput eum,*ua iracundia erunt praediti , hos vocathristotel ligbe ex ipso; pjI tu Π ad lino fructus pini arboris,¬a impudentia- β vi impudens est,h iv idex ess iracundus, δ'

despicit honorem &infamiam impudens, qu paxillan irac4ωμβ ,I, ii ii iii Andicemu&iracundum,&impudentem in hoc conueaire: quod utrique sit ης Midaces.' & prompti ad petendum,& ad exeq9endum;quo dconcipiunt,valde tamen d eruet, quod impudens aequo animo propter admixtam mςlancholiam, vel pituitam, lari tir p sem, di una atque altera deterreri nequit , t iracundus nullam repulsiasti pati potest , quasnus - igitur in aliqua parte secundum formam Unueniunt,eatenus etiamdccuydum materiam, ε' & corpus conuenire non est difficile,multa alia addit Porta,quod frons sit cir latifuid edium sui declinans,ut supra dicebamus, quando explicabatur Aristotelis te iusdicentis , ambitus capillorum deorsum tendens,quoa sit tumidg frons ac temp8ra, quod supς xcilia tortuosa, quod in vorticem se se promant capilli insincipite,&qua si cristam effpgat, quod color carnis sit inellinus,vel citrinus et hos non puto iram facile deponere posse,ut faciut qui candidi,cum rubore sunt quod dontes sint adpodum acuti i& recti,quod vox inyrincipio sit grquisin fine acuta,&intensa,collum auiusculum,longum,venis Mngui'ςis apparentibus resertum,lingua velox, pectus flammeum siue rubrium, guttur asperuin,&bn- ringis bronchium siue angulus exterior prominens,liuius etiam atteste propriu*n interloquendum maxime iact re digitos, oculos habere sanguineos di qrem Ubrqy. di igneos, quales sunt luporum,&konumn egdidos, di sis sex Plutarshq idem Pqrta in iracun- diam pronos eos appellat,quorum ocrisi siqnitruces, turbidui , cspuniosum minaniter clamantes, sermone praecipiti loquentes, manusiaitantes, sed. qu in dicit faedam vitas

ciem Aristotelicis pictis conuenim non videtur. 1 ndumiphim qnim, iton es turpis qmnino iracundus. . t

187쪽

In .mysiogii. Aristotelis

rum est eadem ratiotac scientia, aut certe non est ne essarium inducenti per omnia gistu

optetiam &teti ipstris ratio habenda est; nani iti templo,ectram principe in ptopria,in Quod igitur ansuetudo sit elarum,at fi potentiam spectemus,libe essuri alam habilita. leni ad lascipiendam tam virtutem mansuetudiois: quae dicitur acquisita, cumhaec potentia sit naturalis qualita efm Arma in materia, & si certa qualitas, & ima oertain vide tur etiam requirere materiam, quae rationim, ac vim sustineat illam. secundum quam di simur prompti ac magnopere habiles ad capiendum habitum mansuetudinis, Si ergo acerbitas iii meta holia, & biIe posita est, amatities autem in praedontinio bilis cum sanguinis subdomi illo, sanguisque causet, quod bilis accensio non diu duret,sed retusa - .eius siccitatena propter praesentiam bumidi benigni in sanguiue reperti cito desinit,ac pincidus efficituramarus restat igitur mediam dispositionem non in pituitie praedominio m stitam esse nain insulsa est pituita, non in atra bile, cum eaden, pituita, sic enim fiet iiisen salsis,&plumbeus aeque,acasinus,ergo inpuro sanguine, cum subdominio bilis,&pituitae in porcloiae aequali ponem ratio mansa et parum declinantis ad oppositum iracundiae,& d defectum potius,quam ad excessum,quohiam sanguis calidus est facile accendi potest, sed quoniam humidus,&aereus facile et refrigeratur,neq. veli emena est,siccitate enim c Ior cuitur,lium iditate retunditur,atquoniam bilis non deficit, promptitudo non abest in actionibu ,& deficiente quantitate melancholite,non permanet tristitia, α acerbitas, sedissim mor ςst miuriarii mansuetus,nςq. illos persequitur, nisi prout recta ratio postulati&

188쪽

Commentarius. I 3

eFesens causa mansuetudinis ea est, quae ita adamussim hanc materIam humorum mi- scuit,ut haec habilitas potius,quam opposita resurgeret,de qua iam supra dicitum fuit, &sicuti virtutum omnium,ita huius habilitatis una prima causa est Deus, secundariae cce

lum,coelique dispositiones,locus, regio,patris,matrisque temperatura, tum simpliciter, tum eo tempore,cum semen emiseruntici genuerunt hominem,adde cibum,&potum &animi accideatia, adde educationem, atque institutionem cuius est momentum maxumum,& quecunque corporis humanitemperiem possunt alterare,& mutare animum, quibus principiis sic constitutis;Nunc qua ratione demonstrari possint passiones, qua&Aristoteles ait reperiri in cor re hominis naturaliter inelinati ad suscipiendam virtutem &ha. bitum Rcquirendum mansuetudinis dicamus. o Grauisssem. lEst mansuetudo, de qua nos isquimur,potentia naturalis ad sustinendas contumelias,& mala mediocriter,quae in quiete sanguinis puri,& bilios circa cor moderate incalesce tis confistit,erit igiturgrauis specie,hoc est eius figura,& corporis effigies grauitati quandam praeseseret; grauitatem in moribus appello secudum apparentiam esse,quandoin facie, gestir,totaque persona apparet quaedam qualitas, qua aspicientes persuadentur, hominem non nisi ratione recta monstrante, de propria opinione decedere, quandoeautem,am habituata est,dicitur firmitas,& constantias quaedam apinii in vultu, in sermone, in motibus,in rebus agendis apparens,qua Epropria est vitorum utierocitas iuuenum ,inconstantia puerorum.ex his igitur clarum est quid sit homo specie grauis,quod inesse mansue to pro habitur, nam mansuetus est ille cui quiescit anguis 'circa cor, i neque Hulto calore eius humores in ventriculis cordis agitantur,qui talis est de propria opinione leuiter non mouetur illi igitur inest constantia,& firmitas in verbis,& in vultu hanc qualitatem diximus grauitatem referre,ergo mansuetus figuram graue representat, piopositiones assum-pis,exterminorum definitionibus confirmantur. 1,, famosus, ea ,humida, dimidia. - εSecundu signfi est,mansuetu esse carnosum,& multa,eamq. humidam haberecarnem, 3 o id confirmatur ζ na caro est soboles sanguinis ,& eius; qui maxime probus est,& sin natura dispositu alimur n. dulci tantum, dulcis autem in corpore humor sanguis est ubi igitur multus,&benignus sanguis ibi multa caro,quatecum in eo qui mansuetus est reperiatur multus singuis,& ssurus,ut diximus,patet illa et esse valde arnosum,quoniaasit tεperies illius est ex praedominio sanguinis cum pituitae subdominio, patet humidum in ipso praeualere, est igitur ili latione sanguinis,lum ratione pituitae tempeties haec paulo humidior,& cu qualis est temperies talis sit caro, necesse est mansuetum habere carnem non solum multam,sed etiam humidiorem quare non duram, mansuetus itur nonest robustus, sed quoniam multus adest hii mori& medideris halti, mansuetus ad insensatum magis, quam 4oad ingeniosum accedet spiritusenim acies ur dictum est ingeniosus requiritia i i i

. Duo ontinet hoc signum, unum respicit quantitate molietum, qualitatem, mansuetus igitur det esse bonae magnitudinis, hoc est mediocris staturae,& magis vergensad magni-itudine,qua ad paruitate,qffvnimis magni sui pene insensati,&quan caudices,udi asini;um . de fuit dictum,homo lon'Maro sapiens test. n. Tabile indigna moles moiseri potest,& qmteor nimissa cerebin distat restigeratur spintiis,prius qua ad ipsum peruehiat,&mtal 5m motu fatiscsit Memmio cordis teperat jpst ipsi' natura pii stillat,si vero iusto minores fuerint inparuo corpore Glandatur spiritas,di plus iusto incalesc5dretati homagnitudo.

189쪽

s, I, puram,ctitus materia talis est,ille essicitur commensulatus. Minorem supra confirmata i/ vadimus Maior ex se clara est. nam ancommensuratio, quae in corpore huin res Diit I9

. sionem

190쪽

Commentarius. ir s

i in plurimis mansuetis videmus, neque sere vllnm talem obseruauimus quam,sgi idem mavistus non fuerit, & moderatus extam,nisi ex cat Irho, aut ex aliquo exter,nQ accidenti incuruari illum contigerit.

m parum dubium videtur,quid sibi uelit cursum capillorum nuphvri,aut verti;Suess.ut sempςr,nihil addit, nisi quod hoc signum refertur ad lep em,&ad ceruum,& ad ovesGed qua rationAhaec animalia pilos habeant sursum versos, neqMisse,neque alius, nec minus ego νόdi; certum es ovium esse pilps irriplexos,& ann ictus, leporu autem, & ceiuru planos, iij ne uerbum quide addunt, quod si aliquid diuin udum est,in memoriam reuocemus,infigura i ςundi, amari no dixisse ilium ipsum fi b ambitqm capillorum deor in tςndcntem, cum autem iracmadqssit mansueto op positus, an dicendum est iure Mansuetum habere capillos sursum uersos P qua ratione igi- tui expositum est superius signum,& cofirmatum,eadem ratione,sed ex oppositonunc id, quod proponitur declarandum erit. . Diximus ambit capillorum deorsum tεdere in iracundo,hoc est ante stontem incur Curmauari,& de cendere,& illam in nitato praecipue angustiorem facere, qua scilicet parte imminet naso,rationem attulimusto ni m id in leonibus, & in tauris conspicimus, &causa sest multus calor ad eam partem delatul,quicunt eo deducat materiam multam pilorum, neque rara admodum sit cutis nam sicuti moderatus calor dilatat, ita multus, sed non in εόβBya', 'rusit cuti effectRm est,ut ςojn loco multus capillus nascatur,multusque promineat,unde etiam adolescentes nostrates cum se pulchros, generososque monstrare velini,hanc pariem crinium praecipue alunt,&ametant, utpote qui se credunt sic animosio-e Ποῦ URgi βψ il pMxere,quod si estius o diximus veriim,ex opposito percursum csti II ium sui ui quisum intelligemus,quod euos sit magna, & capilli non descendant innae n;sed sicuti in iracundo convexum arcus,quod faciebant extremitates capillorum erat versus nasium,&oculos, ita nunc ex opposito concauum arcus respiciat oculos,& fron

R. coquexum uersi a capitis apicem si positum,& hoc siliquod dicitur, cursum capi, qrum hoc est extremitatem c pillorum,ubi incipit frons esse sursum vulsam,sive conuersam: ooed opposito modo: dispositam ad ea,quae in iracundo,&amaro existebant. T. . od aut mans ψepi sit talis patet,namq.antinalia magnam frondsi habentia mansueta' his ut hove ,ut serui & lepores quaeque animalia ad mansuetudinem inclinant a stontis immi udine non absorrem, caulam autem huiusmodi passionis talem possumu) assignare, ibiu moderatus est calor,& circa cor,& circa faciem,ac cerebru illi non multum fuliginos paseris eleuatur,quibus autem id contingit deficit materia capillorum,& praeciu

que circa ea*partes in quibus minor est naturalis ascensus talisluliginis, haec autem sunt ous, partes,quae sunt in extremo frontis,quae primae,& canescunt, & calvescunt: ergo .m nsuetus capillos sursum uersos habebit,&frontem magnam,quod fuerat probandum. s ius ini ulli constans intuitus,tardus motus,vox grauis,Mydq,&molliS,at de ςsnstanti, id dica non habeo,impudentis enim passio potius est,quam uiri inan

liqum plenioque etiam modestus est,nis per constantem intuitum iptelligamus, eum, Ruj vato,&Jram concipie'xi opponitur, . quem intuitum expressit jς Didone Virgilius,

d. v sicuti traxi soculos huc ill lcuertexς solet, ita exaduerso mansuetus constantes

SEARCH

MENU NAVIGATION