In Physiognomica Aristotelis commentarii a Camillo Baldo, ... lucubrati. Opus ... Hieronymi Tamburini diligentia et sumptibus nunc primum in lucem editum...

발행: 1621년

분량: 599페이지

출처: archive.org

분류: 철학

191쪽

i 6 In physiogn. Aristotelis

quiete tuetur,tardus motus,a moderato calore proueni qui etiam uolem tardam,& mollem propter multam humiditatem facit,eandemque grauem grauitas enim quieti, ut acumen uocis motui accedit,quae enim sonum grauibrem faciunt tardiori motu seruntur,qua illa,quae acutum producut, quare cum mansuetus temperatum calorem cum humido iuuacium habeat, iure dicimus illum etiam habere vocem mollem,tardam,&gravem. Notandum semper tamen,quod una tantum nota,aut etiam duae ex li is non possunt in.

serre,quod homo sit mansuetus,neque enim hoc dicitur, sed quod mansueti omnes,vtylu rimum, talibus sunt praediti qualitatibus,&signis circa corpus, quibus possunt cognosci,&haec omnia obseruantes possunt putare esse verum , quod passioncs animae in corpore habeant aliquid, quod illis respondeat, & ut anima equi, vel bouis no habet corpus canis veli cerui,sed certa anima certum requirit corpus,cuius sit actus, ita etiam passiones,& inchna

tiones animς certam corporis petunt dispositionem secundum quam passio illa, & sustintari, exerceri possit, cum corpus animae sit, & subiectum, d organum potentiat iaciusdem.

DE SIMULATORE. Cap. XVII.

, Simulator. Pinguia, quae circa ficiem,Wquae circa oculos rugosa, somnolentali facies de more tuetur . . ': CVius figura hic describitur, οίρων grice dicitur, quem non simulatorem, sed potius diaxeris dissimulatorem,eum nempe,qui cum alios iuuare possit,se posse negat, pii est,

ut ait Horatius. 3 : 3 - 1

Dissi uiator opispropria. ommodus . a Simulator enim profitetur esse, quae non sunt, at dissimulator vult persuadere ea non esse,quae sunt, i opponitur insolens,& arrogas qui persuadere vult se posse,& scire ea, quae neq. p5t,neq. scit ullo m5,ego in hoc loco non dissimulatore ini,sed ersimulatore, de exitio enuat em rerum suarum, & aliena cum irrisone extolletem,&omo non vera dicentem. Socauillatorem notari censeo,& eum,qui res,ac verba cum irrisione in dethriorem partem caperς solet, huius, ex Theophrasto mores sunt,ut inimicos suos adire,&illos alloquimsi, coramque laudare, quibus insidiatur,quod de Domitiano scribit Suetrinius, iiii auesimis summarum priniciquam crucifigi mandaret in cubiculum vocavit,assidere in toro iuxta se cbegit, securum,hilaremque dimisi partibus etiam de caena dignatum, quod pariter iis alios,& in virum quemdam consularem secit, nam cu sequenti die illum capite esset da naturus, secum tamen in rheda gestauit,& in maiori, quam prius gratia habuit,& cospecto eiusdem accusatore, vis, ait, cras hunc nequiminum seruum audiamus quis igitur sit litis .mulator,& medax,ex his patet;cur autem nunc Aristoteles potius meminerit huius,quaissalicuius alterius potetitiar,vel dispositionis, ait Suessanus; quod hactenus oppositos h*hi tus,aut per oppositas dispositiones processit,num: alterum latum habitum explicat;at ego admittendum non pilio Suessanum, quasi quod dissimulator non habeat contrarium , autq; 'd cynaedi contrarium exposueri quare respisnsio nulla mihi videm Dicere igitur, asst Aristotelem nullum seruasse ordinem,&slla assumpsisse,prout sese offerebant,ut suam st*tueret induectionem,Vel Erte melius, eum passionum,& inclinationum,quae in anima r Deriuntur lucedam clarε pendeant ab humorum massa,&mixtione, quaedim autem p scuta, oc appareant a ratione,siue ab usu, de instituto pendere potius,quoniam quamplut

earum

192쪽

Hmm,quae seni prioris generis sui, sit Aristoteles nunc ad alias quasdam, quae potius secundum placitum & habitu,qua secundum turturani nobisi evidentur,enumerand,s,&contemplandas se coniuertit,ut suae inductio maiorem vim habeanvelata dicemus; cum s asstani in quae nobiumsunt,alut sint simplices,aliae compositae,& de simplici b. quasidam enum aucti nunc ali aliam compsittarum etiam asserta milis autem videtuypassio num, siue μγtentiarummateriam posse armonin probecoinparari, quarum quaedam, suptquodammodo prima,vidiapason,&di pente,quaedam vero ex his com mmtur,atqueati, ha,resoluuntur ic etiam iracundia, mansuetudo ucunditas, di iustiti ,timor, zaudae I&his cognatae,&sinites inclinationes,videntur esse simplices' damo do,ni ex se .c, rae humorum simplicium inixtione oriuntur, at dissimulatio veracitas, promptitudoeiad 'dendum, alienorum desiderium, munerum amor,& his opposita non ex amo humore , aut simplici humorum mixtione, sed multiplici, & composita videntur oriri, animaduertimus enim in amatore munerum esse auaritiam, &ambitionem: auaritia quatenus rei famili ru luae amittendae significat timorem, ponit frigus,& atram bilem quatenus autem auidiatatem retunt alienarum dicit calorem, calidi enim est attrahere, ambitio audaciam deno ret,quae timori contraria est, & honoris desiderium, quod nequaqua cum auaritia comvenit, unde verissimum est,quod dicebat Plutarchus vii tutem este squalitatem, & identitatem quamdam, quae nullum contrarium secum admittit; vitium autem inaequalitatem compositionem,&oppositorum mixtionem. b. Hac sors auisatione dicere possumus, post ehumetationem earum passionum, quae si plici es a miseria pendere certum est, ad has quae materiae compositionem requirut etiam

fecensendas animum adiecisse Aristotelem, si ergo dissimulator ille est quem rccesiuimus, quaedam eiusdem sit materia quae, edtrin est, nam potentia quaedam naturalis est, inii agitur in materiat, iam enim supra etiam ex Aristotelis sententia confirmatum fuit omnes illas qualitates, quae in anima apparent, quamis o proprias exercet operationes ansisma esse tu materia, & certam requirere materiam in qua existant . Hoc enim est omnis natu alis formae proprium, visitaIicuius materiae actus;&perfectio, quae igitur erit dissi nituationis Mi perpenderi nusquid nam illa sit,&quomodo fiat, iserte innotescet A. Descripsimus supra ualia esset dissimulator,&medax, qui cum irrisione in deteriorem 3o partem semper aliena dici a Distaque trahit, huius fiunc definitionem,quae demonstratio. Enum futurarum sit principium afferre tentemus,dicentes dissimulatorem esse, qui quoc t,o' testin alienum commodum, se posse 'egat facere, aut dicere, non sine irrisone tacitu, aut materia apparentii mendax agitur est,quriniam irridet contemnit,&quonii alios iuuare non vult, non est benignus, sed inuerecundus,& in humanus, & cum contemnat alios, paratissimu est ad iram alijsercitandam,quar &odio habetur,&quoniam in i det salse sest, quare,&aliquando luctinde auditur, faenum igitur,ut dicitur in cornu habet, proptere quod ridet, nescias unquam veru an falsum, ioco, an serico loquaturὲ iliter eius propris est omnia sua occultare,aliena propalare,dissidere omnibus,pemine sibi vere amicum credo ore,cum ille nullum amet, sea nullo amari, etiam sibi facile persuadet.

v Ita autem factum est,ut d imulatoris viri.&medacistaec sit natura, vinunquam rem dicat,prout est,augeM,altene minuat,semperexcusationita plenus, semper audacium dat

de rebus qua refert,nec sibi constat,huius igitur ingenium,& naturamon simplex nisi aperta, sed astuta,&callida est,& ad decipiendum palata,vi huiusmodi homines magis qua in viperas,summ6pere figere;& abhorre debeamus,si igitur res ita se habet,1 t T aeophra sto etiam videtur, clarum est, quod nolinea tra bile huiusmodi passo esse potest, haec enim terram reseri,ut autemplurimae sumteri ae species,ut in primo coeli,&quarto metetimrum diei nn fuit alias ita etia plures suntspecies, da flarentiae melancholici humoi is,terra mauetem videmus esse obscurat grauear, sigidiun,&quatridam densim tenacem fluctus

193쪽

i 8 Ita Physiogia: Anim telis

sine labore non li lantem,plerunque driumentesti,&stugum spem inenticteda, quatenus, igiturnon est benigniis, que humanus aedi alios conteinmens,n despiciens aliorsim iudi . xium,& bonum nomen eatenus in ipDabundat melam hosia ea praecipue,quae ex ama ira,&flaua nascitur bile tam aduritvi,sic etiim resentetram ullam, tenacem, duram, di sal sam in qua nihil iucci dulcis,cum reperiaturunullumniamplantae geno nutrit, ea cir tione probatur inhρς praeualeremesa*qllamquoniam se a occultat,d te in s factis aedictis Bisob ci sola enim tenaciliter omnia elementa obscur st ,..c. odiapham εα quoniam irridet alios,hoc est alici sis turpitudin Hii eprhidereiputat, etiam Hlus sita sapem videtur,ideo se praestare caeteriscredi superbuxest igitur,d4ropter hosteriami e id a bilis staua siminatur, ita attex erisque flava stilicet,atquenigra exusta fiat miscet lavrtemperata bi aliquando Maliquando illa praeualente,aut calore suscipiente, inor do obscurus suorqm depressor videt ter modimirithr,ac salsusalienorum iubsannat*apa pareat,in ipso igitur licia duos humores melancholia a&ctavam bilem ex adusti0nexxu, serare probabile est e ius reicinditium 1 quod melancholici laburame passione, eii coitiaingit illum ipsum humorem aduri, intilentesin subsannantes videmus si tau prae- sntes,&se valde extollentes,& millia fiducia plenos de laete omnesalios , Muti aute' iis laborantibus haruper aecidens contingere aspiciinus tar&jnt, qui cum sapitauia dΠλαime tamen accedunt aed talium aegrotantium dispositionem,ua dein fiet psisseςit tempe, rie naturali putandum est,ut in progilosticis Hipp. suit dictum j prae dominium igit' melancholiae eum sitam bile,quae duo simul ne stumus mediante pituita crassa, vitrea .

sigida;& qui sortitus est tempetiemhanc malignus est,& propolis mali tenax, Gg6ris agere non vult, quamuis suadente bile flava multum se posse putet;vnde effect*' est,ut vitream faciem vulgo habetedic mustate hominem,&quendam i eius vulyua Hiem, cum pallore lucenti iunctum aspiciamus, qui igitu sit diffinulator, &quom qhaec potentia posita sit in praedominiostauae bibsamare,seu vita linae,quae perexpstioneth

deinde atra,&acerba sigi cum subdominio pituita vitrear, ex his non omnino irratiὀnali Rer colligi potest;quae habilitas tunc ad actum exibit,cum sensus phantasinata produs tiqinealhanc potentia n mouendam sintconvenientia,&nisi vetuerit ratio,aut inflixuti , ct educatio cuim ad actum venerit operabitur,& si saepius id faciet introducetur habitus, secundum quem bo Missimulator,st mendax,& cauillator dicetur:

λ inguia, quae circastam. l . . Huius igitur hominis,inquit Aristoteles,partes,quae sunt circa faciem,esse pingues, Ut sectas,inentum,collumque,siue lamilion dicam autem frontem, quiratam id ad inse satuni referebatur,quod igitur dissimulator talis existat,exemplo Socratis, cuius hoc erat priuatum vitium constrinari potest, ct etiam Domitiant,virique autem pinguem habebat faciem,& maxillas,&imentum,qubd etiam visum est in Vitςllio eodem pene vitio secun- ' dum animam,& secundum corpus laborante,quamuis huic praeter pinguedinem accede' ret etiam rubor quidam,qui illum semper ebriuia, est edicebat. Pinguem eum vocamus cuius calor cum multo humido alente est temperatus,quod o Fnim post nutrimentum resudans ad membranas peruenerit Digore, ac densitate illaru collectum,' efficiturpingue, quare necesse est multo humore cum mediocri calore tempe xata musse eam corporis partem,quam dicimus pinguescete,hinc factum est,quod in quilate animalia pinguescunt,quoniam remittitur calor si probe nutriatur,&nutrimentum c0'coqui contingat. Cum igitur dii mulator,& mendaxille sit,in quo bilis adusta,&pitui

ta praeualeant,remissum ergo quodammodo habebit calorem naturalem, S cum inuerς cundus sit circ. faciem non laborabit, neque multus eoieretur ealor, quare disinrulatori

Δ mendaci quieo est Isecundum vultum,pacti corporis cui accidit quie illi etiam inest mψ

194쪽

Commentarius. I

deratus cais,hic autem si tantus sit,qui possit attrahere,concoquere adiungere, non alia tena resiluere,facit partem cui adest pinguem, ergo dissimulator en secitdum seciem talis. An forte ii reuius dissimulatoro mendax est circa faciem carnosis, quoniam multa pituita eademque crassa abundatUecundum cuius motum,& habitudinem varia mendacia fingit; proprium enim est aquae si crassior est in qualiter, imagines nunquam eodem mmdo,quo recipit reddore, unde diuerso modo in aere, & in aqua apparςnt, quae in utroque

clemento conspicere conxinsit , siceaeo, qui di utares: est, ac mendax, circa faciem eist pinguis.1os, circa oculos rum. Palpebras,& circum circa positas partes rugosas dicit, est ruga cutis duplicatio receden CircMetem, quod cutem extendebat, c autem et humor est, vel spiritus, quibus igitur circia ΜΡ

oculos pauci sunt spiritu & paucus si is subtilis illis insuntrum ςirca oculos, & oculo. Tum angulos,quae passio in senibus, & in his, qui hon probe dormierunt, & in bis qui mul. ti

tu lachrimarunt aut veneri opera dederut spectatur,deficiete sane,vel humore,vel spiritu, vel viroq. quidi partesprius distendebatur,si ergo dissimulator,& medax prsdictae est temperaturoet inuer sidus est,unde nihil patitur cita facie,lpabile est paucos spiritus ex se circa caput habere,&per accidens paucos et eo i,quare factum est ut rugoses habeat

oculos.

Sed dubitandum est,an sit verum,quod dicitur, primum quod pars,quae non mouetur, o nequeexercetur sit pinguior ea,quae exerceturo mouetur, nam videtur hoc esse falsum, o, apparet enim exercerin moueri dextram, quiescere sinistram,& tamen semper sinistra est ρum dotenuior,& minus pinguis quam dextra. derio. An dicendum, quod se pra etiam tetigimus, nempe quod calor idem respectu earumdem partium,si ill rum sit aequalis motus,& usus,caeteris aequaliter se se habentibus secundum naturam partes ill etiam aeque nutrit, & auget, at si continerit motum unius partis augeri in ualiter magis murietur haec altera pars manebit in suo statu vel dico moturi posse capi duplic rer, aut enim est proportionatus et,quod mouetur instrumento, &me bro,&sic membrum,quod exercetur crescit;aut improportionatus, est iustoque maior, &tunc tantum abest, quod vegetum magis; & bustu reddatur membrum, quin strigosus, 3ο &tenui apparet,quod in equis Clacti pis, ac militibus notatum fuisse ab Asdrubala sciabit Livius. Cum ergo motus dextrς fuerit illi proportionatus calor fit magis vegetus, magis igitur attrahit,perseetius c5coquit,& apponit membro,neque enim tantus est, ut reseluat nutrimentum, & extenuet, & huic determinationi accedit medicorum placitum , qui dicunt frictiones in principio calefacere, deinde in medio implere, ad extremum inanire membra, quae multam frictionem sustinuere. Sed dices cum non resoluatur attractus ad oculos humor, quomodo riugosi sent circa oculos ndiximus non multos spiritus, neque multum caloris ad eorum caput, & praecia

pue anteriorem partem, atque oculos ascendere, qui vero ascenderunt spatio temporis sta

cescun i & sic rugae fiunt,cum enim mendacia, & dolos struant, circa cor, qui adsunt spiri εο tus, & in partibus interioribus omnes stabulantur, unde pars exterior his priuata concidit,& sic fiunt rugae circa oculos, ut est dictum,ergo probabiliter mendax rugosus est secundu eas partes, quae circum oculos positaeiunt, quae pario in cogitabundis, & meientibus spectatur. .

, , Somnolenta facies de more midetur Dissimulatores, & mendaces vocat Aristoteles habere faciem semnolenta m de more,

non senti quod hi homines sint somnolenti,& insensati,hoc enim ausquam est verum, sed .L. dicita

195쪽

18o In physiogn. Aristotelis

dieit,quod mendax', & dissimulator affectam gerit faciem eis more, & secundum eandem figuram , quam habet somnolentus;videamus igitur, quae sit somnolenti figura primitivi

igitur somnolentus sere claudit oculos, dosi quid tuetur pene aperit,semi apertoε igitur habet,& oblique, ac limis ri aiunt=oculis spectat,caput etiam inclinat ad terram,vel ad lateara, modo hoc, modo illud non audit, neque aduertit, aut non audire, & non adueitere si mulat,&pallorem quendam splendidum prae se fert. . , Τalem igitur faciem dico habere virum dissimulatorem,sellacem, & mendacem, causa est,quoniam ad eius caput vapor pituitosus,cum atra bile iunci us scandit,ut fere vigilico male assectam prae se ferat faciem, cum autem mendax sit, & sibi conscius mendaciorum, refugit nescio quo modo naturaliter alios aspectare, & lucem tueri, forte iuxta illud diui. ionum dictum, quod qui male agit odit lucem , pessime autem omnium agit, qui mentitur, mendacium enim est per se nialum, & omnis mendax malus, &veritatis inimicus, Dei est' hostis, Deus enim veritas ipsa est, & omnium hominum vel teste Theophrasto pessimus, si ergo, qui male agit lucem od ill& qui lucem odit oculos claudit, aut oculos in terram in clinat, hic autem morem somnolenti refert, ergo dissimulator, & mendax, qui male agit, morem somnolenti expressiam in facie geret, quod fuerat propositum. Aspectum, & filiaciem elegantem his signis addunt quidam, qualem habuisse,serunt, Domitiani,sed Tybe rius omnium hominum maximus simulatos &dissimulasir faciem multis tuberculis pie nam gerebat,sed quatenus isti adulatorium ingenium nacti sunt, eatenus etiam faciem honestam prae se serent, vocem similiter remissam, &tarde verba pronunciantem, quoniam iocum atra bile pituita iuncta est,que frigus naturale auset, cuius operatio tarda est,ad quie

tem enim accedit,

Quod autem hic,de quo agimus omnes se in facies sit facilis conuerti,quod etiam incessum,& motum omnem variabilem inaequalem,& versatilem habentinusquam id nisi a fibuae bile,& pituita habere potest,quarum ultima prompte agit,altera nata est promptistri pati,& passiones etiam magis,quam aer retinere,& ex hoc propterea,quod cum atra bile, iungitur. Notatum aute est, qui continue manus agitant dum loquuntur,plerunque esse mendaces,ac praecipue si digitum ind icem ori apponunt, id enim signu m esse aiunt, se tuc cogitare mendacium, ac Maciam, qua audientem decipiant, videturque id contingere, sapropter motum,quem in fingendis mendacijs interius faciunt,eorundem passio est,ut inmqualiter ambulent, modo tardo,modo concito gradu,amplius oculos paruos,concavos, &glaucos habeant,quod de Aristotele apud Diogenem Laertium legitur, causam puto eandem,quam supra diximus similiter spirituum defectum, ac probi sanguinis, vel aquei hi moris mixtionem,cum bile exusta; qui vero credunt oculos crassos, & prominentes simulatorem, aut dissimulatorem significare, illi sorte erant; nam duplex mendax, alter callidus, de astutus, de huius parui sunt oculi, cuius autem sunt ingentes oculi mendacem quidem aliquado,sed vanum potius, nebulonem,ac blateronem dices,quam fallacem, de suta

dolum hominem.

196쪽

Commentarius. 18i

ἰ- paruorum membrorum paruorum articulorum imacer, paruorum oculorum, 'par faciei, qualis iisquefuit Leucadius Corinthius

PVsillanimo opponitur magnanimus,qui eum re vera sit magnas rebus dignus, te quo- mimi flque ijsdem dignum putat,in pusillanimum dico, qui minoribus, quam re vera sit, se gna.

dignum censet. Cur autem de pusillanimo,nunc agat eadem,quae supra causa afferri potest,haec enim quaedam comp6sita passio est,ex timore,& ambitiorus vacuitate,nec non,&tituitate,nam caret ingenio,atqtie iudicio,cum nesciat discernere,quid ipse valeat,&:quid distent aera lupini timet aurem,ne male audiat,& ne maiora quam par sit actiste desiderat igitur honorem, sed quod faciunt stulti,dum vitat vicium, cadit in contrarium, huius materia est eadem, quae timoris nempe atrabilis per se, & naturalis pauco praedita calore , cum pauca tale flava, cuius auxilio honores contemplatur,sed vetante inopia caloris, non agit,quae debet I nec se dignum censet ijs, quae vere illum decent ; talem fuisse Leucadium zo Corinthium dicit Aristoteles, sed quisnam hie esse ut tuncerat clarum, nunc mihi est o scurissimum, at in eius locum Claudius Caesar Imperator supponi potest, quem timidissumum, pusillanimem, ac omnino fatuum dicit Suetonius, cum igitur pusillanimus sit tem- .i peratu' melahcholicae,& simul paucum calorem habeat,necesse est omnino propter debulitatem cauis asentis, de propter duritiem, & siccitatem, &resistentiam cauta materialis parum distendi,ac dilatari secundum corpus, paruus est igitur, quaecunque enim aliqualiter minora sunt in suo genere alijs, quae sibi sunt cognata,multo magis timida sunt, sic minor canis maiore timidior est,& psier viro ; Si autem corpus pusillanimorum est paruum , necesse est etiam,vi membra sint parua,nam cum ex membris sit corpus, si membra serent magna,corpus esse paruum non posset,si modo proportionem,ac naturalem Symetria ha- , o bere deberet, huic videtur etiam rei allusisse Horatius, qui dum esset corporis exigui fat tur,& se paruum habere animum, dicit enim se corporis esse exigui, & alibi. Dj benefecerunt, me quodparui, quodquepusilli Finxerunt animi, Sic ergo, qui pusillanimus est parui corporis , &paruorum membrorum existit., , Et paruorum articulorum. 'o Nodos, iuncturas membrorum vocat Plinius articulος, ut digitorum nodos, unde nisu articularis dicitur morbus, qui nudos,&iuncturasmembrorum,&ositum occupat, Di 4o cit igitur, quod pusillanimus habet pauos arilaoios,&i uim si paruum corpus, paruaqueis membra, necesse est etiam paruos habere articulos, Nam si magnos baberet articu or, r-tis esset, ut supra visum est,atqui pusillanimus est timet, neque Drtis est, igitur non potest habere magnos articulos, si autem casu contingeret in paruo corpore, paruisquς me bris magnas esse dearticulationes monstrum magis . quam homo diei posset, neque subvllam regulam redigeretur, sic igit pusillanimus, & corpus, & membra parua habcbit, siquidem, & animum habet paruum,prbbabila tem est formamiscam sequi materia, illi consentire. E. . ,α ' Macer.

197쪽

iti In Physiaen, Aristotelis

eraeca deductum putant vocabulum, quae vox longum significat, quae enim macra, & exi

1ia itat longiora videtur, at Varro a Gai ore deducti m eust, nam,quae macra sunt, quasi

mareida dicuntur , marcent autent, lani ad coriispi Anem tendunt ,& ut ait Plautus, misera conditione sunt tantum pellis, ossa, quae talia sunt, non nutriuntur, haec qualitas silet triplicide causa accidere, aut psoptet imbecillitatem inritati dat G in i nonpotest mutare cibum , illumque concoquere, & al onere, aut propter cibi inobedientiam, duri tiem,& contumaciam, qui non potest mutari, haec una eadem est, improportio scilicet laagentis in passum;seeundo, id fieri solet proptercalori sexcessum, qui membra alitemque Iiquat, ut in febrili ardote, & tandem propter vasorum obstructionem, cum calar impediatur, ne per corpus dilatetur, cum autem paruum corpus habeat,paruaque sembra vir p sillanimus,probabile est non ex caloris excessu,sed neque ex obstructionς veprium, sed ex eiusde in imbecillitate, quam deinde sequitur etiam obstructio macredinem corpori'aeci dere,an sorte passio haec est omnium,qui temperiem frigidam, & siccam nacti sunt, nam si pinguedo in calido,de hu mido posita est, macredo,quae huicopposita est,in rigido, & sic. ponetur, cum ergo pusillanimus sit melancholicus cum pauco calore, ergo in ipso praeualat frigiditas,& siccitas, at in quo praeualet siccitas, Sc frigidita ille cater carne,carnis'. caula, quare macer est,ergo pusillanimus est macer, quam passionem si in suas cas redigeri romus,non aliunde,si a caloris debilitate, dc a materiae inobedientia pendere concludemus. ris . . , Et rubrum ocidorum abis Est caloris opus extendere, frigoris eorrugare, & terrestris materia frigida, & sicca est, Iisam . discite dilatatur, quare melancholicus , & pauco calore praeditus parua omnia membri habebit,oculos etiam ed pusillanimus est melancholicus,&pauco praeditus calore,sequitur igitur, ut etiam paruos habeat oculos, neque solum par uos, sed etiam siccos, quodammodo immobiles, de attonitos,ut videatitur illius 6culi quoad statum,&colorem,st siccitatem reserre oculos locustarum, &cicadarum, qui duri dicuntur. 3Φ, , Et Vrsae aciei.

vltima passio pusillanimorum,eadem autem cauti est huius,&creterarum, hamoenia - totum corpus, membraque omnia sint parua, est etiamo ne pretium, ut paruast facies,si facies membrum est corporis. Amplius melancholicus est pauco calore editus , ergo

magnas extremitates habere non potest, ergo neque nasum, neque os,neque demum ocu

los,genas,mentum,aut tantem, tota igitur facies erit parua ; Sed dices si parua facies staquitur volubilem,& mobilem hominem, quomodo sequetur etia nisillanimum. At iam dictum est, non esse absurdum, quod idem signum duas sequatur potentias , amplius cum pusillinimus sit timidus, paruo negotio de sententia deceditin peius semper omnia trahes,& sere de quacunquere agenda dubitans, dede erans, quare non est absurdum si etiam Α' mutabilitatis signum illi adsit.

an , Dubitabitur iterum,quomodo fieri possit, ut pusillanimus sit melancholicus,nam si puisti, si sillanimus est mutabilis, melancholicus non est mutabilis, sed obstinatus, etenim ad te motan . ram refertur,qKae dura*st,& sicca, ergo pusillanimus non est melancholicus; An respon-ctolis'. dendum, melancholicum antequam susceperit ullam impressionem, & in potentia est a opposita tunc paruo negotio mouetur,&qn prior species nondum illi adlis sit,facile tollitur,est enim durae,ac dissicilisapprehensionis, at cu deindesisceperit bene, diu suscepta r

tinet sententiam, ta ergo eum nondum persuasus vere est, c& si videtur aliis persuasus me

198쪽

Co mentarius.

-lancholicti quonlam noei constradicit,=facile mouetur, cum auteni re persuasusest & si non videatur persuasus, tunc dissicile potest de sententia inoueri, ac mutari, vel dicemus, melancholicum non facile mutari ab his, eum quibus habet symbolum, ideo noti facile 1 dolore, a maestitia, ad bene sperandum, & ad laetitiam traducitur, ex aduetio facile muta tur ad ea,ad qu habet inclinatione,facile enim de spedecidit,& facile ad timendis, Missi dendu,de ad dolendu traducitur,vel rursus dicamus,nb Nnὶelacholia,sed N pituita,qui reum melancholia iuncta est,pusillanimum lacile quandoque mutari,eo quUd timidus esti S, Vt Corinthius Leucadius. Non possum non credere,quin mendum sit in textu; nam quis est iste Corinthius Leui. D eadiusΘjaneutrumqqe nomen fefitile est, altenim dedu tum 1 ciuitate,alterum a quadam finita,quam bl Neriton dicunt ironnulli appellatam,quan mis aliter videatur VIS.sen ille,sed quomodocunque res fit;nihil ad propositum nostruis facit.

DE TALORVM AMATORIBVS

in Cap. XIX

lorum tun aliores. Iictis etfrem cubitu huentes gaudentes parta missima. οῖ D diuersi diuerse interpretantur, & textum esse mendosum negari non po- Λ testinec graecti minus, lulim lati sis,putat Suessiillas essetres conditiones Pusillani- ρο- qui hempe sint aleatores iust' breui em habeant cubitum:&sint saltatores,in hoc in ionicitanterloqiuens; nam si piadictrimest; quod nunc qusrimus, quae signa in corpori vim is attonibus animae respondeissa,at ego ab eodem peterem,nunquid sibi videatur,

ii 68 aleatbres sensibili charactere ih corpore 1pparente cognoscatur,cum potant,ves do insilii dei fide qua ratione vellet aleatores esse pusillanimos mihi videntur plus iusto au- . daces, & p arcipites, qui paruotemporis momento indiscrimen ponunt quandoque omnes ias Oreunas; item ubinam inueni quod verbum illudfr um γαλεα κῶρε quod ip te se interpretatur alterum brachium pusillum habentes, id significet ξ & eumiatici um, cur non utrumqueὸ deinde quid cum pusillanimo couenit signum hoc, quod furacitatem egre

ttainius satiatbpec&hingito cois ore praeditos,Maud acissimos a roga ct,ac' erbos, putoque hanc esse passionem fere prori jaryborum,qqisaltationem exercentisaltandique,&choreas ducendi artem docent, s.figi illi actediua utat Porta Aristotelem posuisse

viderit DA egUγhibum hoc camgloria nihil communehabere,nam ulgo nates pre latur habens cubitos breuiores iusto,dicit igitur ex Polemone legedum talammamatores, hoc est,tucri cupidos,nam sunt esdem passiones in cupidis luci i, lus in amatori b. talorum. eb Umsaite, thullo modo accedo uessatio 1iterarum graecarum pene rudi, ita liparto cuiri o Portaeconuenio,credd entiri ininx errore esse,textumq.mendosumn mancia,& unum esse titulum de amatorib ludorti, siue hi sint aleatores, siue t larum lusores. Dicoq unum tam

tum signum huius passionis in corpore afferri ab Aristotele , quod vero subinfigitur.'

'Puto alterius capitis esse titulum, in quo Aristoteles signa pynebat eorum,qui alios superare,illi ue donimati cupiuiit quique ilii pepiosi vocantur; g6asit non agnoscorii poni. r bis,ili aliationi b. docho misera dediti,ssiquis aliqd abilioris steret,illi libet isa sit me

199쪽

sime aecedoAleatores igitur hoc est qui plu nimio delectantur aleis, ut de Vitelliost, sunt quianiusta qRad m ratione a quibus non deberent, quod

peratore scriptum est, se

non debetent lucrari quaerunt, qua is & lucri ςupidi dicuntura habent hans passionem uituito breuiores cubitos habeant, hoc est dearticulationem inue partςm illani, quae est acu bili nodo , usque ad peri carpissm,sRie v manus cubito , &radio iungitur, in his minorem apparere, si cum alijs comparentur huminibus , qui eandem habeant corporis staturam . quod sane id sie ostendi potest, aleatores sunt lucri cupidi , neque modo iusto lucrari malunt, aeris igitus, & pecuniarum auidi, alienorum igitur cupidi,propriorumque parci,comtracti itur, di secvngum c rpus ad dandum inepti; qui tales sunt,probabiliter dearti uultitioi es breues habent, nam d melancholiam dissicile extensibilem , & pauco calore si ii incalescentem talis passin Wd idebet ergo talorum amatores , & lucri cupidi probabit ter huiusdiodi brachiorum brςqitatem habebunt, &e conuerso, quorum brachia breuia sunt,illi eupidi lusores existunt,ac memini sane, me unum,atque alterum adolescetitem vidisse mitialisbfachi Utum figuram habebant, &xtrique uarismi,& asta res no v smi erant,utiat sil aliud meditarentur unquam,praeter ludum ,&aleas His addit ille densos capillos , erectys,o nigros, qui um neutrum ponit polemon lita auari figura, sed densi sorte sunt dapilli, & barba densa. at nigros pilos non puto, cum litabe ni em ut is subruffum ι Porta addit oculos pingues alendidus,&luridos, quod vix quoniὀdo stare post vide6,Polemon legit pro luridis, tittentes,quod puto magis en , pr ibit bib;, 9d vero diximuβ- . . .. . . .. ud 6xe parta vjistoria,glij legunt saltas oret,sane qη ratione id etiam ponatur,non vicini, α Yox graeca quamstis mendosa sit , nusquym gaudentem vistoria virum,seduli ruressi si id abiti hyjug ego saph tituli Rgna omnia deperdita esse puto quare si nihil adest, neqRς qui qu/m addemus,videtur autem mihi quod qui saltatiotiibus,&chontis Chq - Mydent, sint amatores mulier um, las lui, propter hoc sermam solant, Ea a rides hine ni , faciem de tam , subrbs eam , nasum longum, in extremo crassiussi s I rum, uises habeant rident eS, mediocres, humidos, ct calidain, &humidam compest.' xiosteni sint sortiti , up t meo calor humorem superet,ill*Mρος adWrens, plerunque adsissedinem in ueat . l

DE AMATOR IB. MVNERUM

Nihil penitu, commune habet titulus latinus cum graeca voce, & quae signa in textu ΑΦ

afferuptur,neque cum graeca,neque cum latina possunt accomodari interpretatim QR adeo omni manca,&mutila,perplex ,deconfusa existunt, vox graeda significat libera-

t an quod dare,&sonare, sed quod donari velit, sit auarus simul,&ambitiosus, quem sane titulum possibile est Aristotelam posuisse , verum vox illa nihil horum signi .ficat; puto ego sicut titulus , se. lotus liberalis virrcalet signis, ita signa, quae sequuntur, omnino careant titulo, &ponendus sit titul*ssupradicto signo, amatoris contr0yersiarum, litium , quod video etiam in quibusdam interpretibus textus Arisbyx lici

200쪽

Commentarius. - ips

Hei istum fulta, quo autem loco id reperierint me latet; Porrὁ s ambicris munerum,hoc est liberalis,de optantis donare,& alijs benefacere aliqua signa sunt asserenda, dicemus, fictus nare amant, delectantu cum alijs benefecerint,lturales sunt, ergo&placidi,& Libi bensgnierunt,quare,&iucundi,¶ti ad amandum;ast jn calido;&humido,&insanguine positum esse amorem, dii tum est, sangnuinei igitur erunt tum sibdominio pituitae, quare,& colore albo praediti,& magnosoculos,& humidos habetat,& capillos subflauos; .& Ontem magnam,& raros dentes,praecipue autem laxos manuum, & pedum articulos, linigos,&candidosvngues,qui vero ex opposito sunt amatqres munerum,hoc est, quaeruldonari, &muneribus assici;hi cum ambitione coniunctam habent auaritiam, &opposito- evim, io modo sunt dispositi, fiam cum bile flatia, atram quasi aequalibus portionibus mixtam ha- , gna. bent, &dico flauana non autem biliosum sanguinem qua adducuntur, ut alijs supereminere velinto honorari,& magni fieri,indeque dona,vt honoris signa expetunt,& propter atram bilem, cumtenaces sint, &duri etiam alienorum appetitores, eo quod suntauari, ideo hac etiam ratione quaerunt donari, & si si is aequalibus dona data viderint, inuidia . Ossiciuntur, dolent,& 'IUse in tenebris volucramque qWruntur. Ex bile igitur utraque predominante h6minem hirsutum videbis, proIIxos crines,prolixamque tamam inouet enim bilis flaeua,mouetur atra faciem sabfuscam,oculos concavos, mediocres,siccos splendentes super citra inflexa, hi enim talis temperaturae sunt eis ς stus,os latum potius,quam strictum, sed turpe, & hians, in speciemque appetentis,& affe-ao ictantis pueri aliquod cibi genus,dispositum,humeri alti inse,& versus collum contracti,&pectus mediocriter latum, catinatum ut in auibus videmus, totumque corpus erectum, &parum in anteriorem partem inclinatum, ut vix nisi diligenter aduertas id cognoscere posi: iis,quod signum relertur ad passionem & habitum,quem induunt homines, cum dona recipiunt,parum enim mclinantur,&aliquid blanditiarum in ipsorum facie sp atur, quasi donatori applaudentes, se dono jaetari doceant, addunt quidam Ruod homsnes huiusn

di habentaures rasam,& manus valde parua & referunt ad lupos,vel auesrapaces, adde colorem subfuscum faciei, siue subcinericium, splendetem, oculos cum rubore igneohaeus mi passionis proprium esse signum,quandoquidem inTurcarum generes ii Maurorum,&eo. rum qui ad meridiem accedunt,sere hic color, & habitusest, ex utraque bile conflatus, M3o hi maximopcressent munerum amatores: &ambitiosi adeo, ut piaclitumst ad principes,& magnates Turcas,Mauros, Persas, εο Arabas manibus vacuis accedere, quod et laesim in usu fuit apud Reges Persarum, qui regem enim adituri, atque allocuturi erant, sempetialiquid muneris secum ferebant, sitialesiuitur sint, & datores,& captator munerum,eXhisesse potest manifestum. .

Sed oritur dubitatio qhiomodb fieri possit, & sit verum quod diximus, nempe pusillani

mi temperiem esse ex praedominio atrae bilis, similiter,&amatorem munerum,eadem p

ntinus temperie affectum, & quod magis est amarum diximus biliosim, Res seperbum plorartiam,&paulo post misericordem n hoc est impossibile quomodo enim una materia plu- muneres habebit stimul sermas, &Oombdo diuersaes,mae diuersam non habebunt operatim o nem,&materiam siquidem dictum est,quod materia,&forma suntad aliquid, ut factata pUyV

.muratione inuna,necessario fiat in altera Andicimus iram, misericordiam,amore, odiums&huiusmodi passiones posse tripliciter dotaderari,vel cum sunt in energia, &operatim 'GH,m ue,& tunc necesse est una particulare fieri operatione,& particulari,acdeterminato ino af peram sectani adesse materia, bile scilicet flavam, &eam aduri ab excitato calore SPqpparetem. ιε. contemptum,&offensione imminentem, ut proptius corporis organa,quod molestiam af fert,ac uiuidius repellere possint,& nisi talis adesset materia, flaua nempe bilis elica cor quamuis calor excitaretur, quamuis doloria contemptus perciperet pr, non tamen idec

SEARCH

MENU NAVIGATION