장음표시 사용
201쪽
insurgetet offensusad prosuit sandum, quod dolorem affert idemus enmi, qui multo su guine abundant,qui stolidi sunt,quamuis despiciantur, &offendatur, & se offendi doleat.
aliquando,fident tamen,neque irascuntur,deficiente nimirum bile,quod etiam in lethar igicis conspicitur,quos ad iram prouocari volunt medici , ut detergere possint hae ratis e spiritus,sed vapotes pituito s , qui cerebrum, de partes corporis internas occupant, sic igitur cum in energia sunt affectus necessarium est, talem materiam non simpliciter ,sed tali quodammodo affectam circa cor, & in eius ventriculis reperiri, latumque caloris tali madorecipere. At si fuerint in entelechia , &inhabitu, nihil aliud docent, nisi praeuale materiam . in qua silet esse propria ratio illius affectus, ut si quem video habentem habutum iracundiae, dicam illum abundare bilioso,&sibtili humore, in hoc elaim residet habi. i. tus, hoc est, antina dum in iram fuit, & ex ira operatur spiritibus ex lacchumore generati utitur ad suas operationes iraeutidas,ut faber utitur ascia, vel serra ad lignum diuidedum,& sic ad energiam cum ventinus , ut unu m perficiatur opus uno egemus, d timur maeei me instrumento,utoculo ad videndum, lingua ad gustandum,& tunc cumgustamu ,non loquimur,nihil tamen vetat,quin ascia,& serra cum non secamus,de non sttamus, notia diuidimus pbsilinus etiam uti ad aliquod aliud opus, nempe ad poliendum, aut etiam adpellςndum inimicum,qui nobis vim inserte vult, at si iram,&cdium,& huiusmodi passim nes contemplati fuerimus,quatenus neque in energia sunt,neque quatenus sunt inentela chia, & habitu, sed tantum quatenus dleunt potentiam , inclinationem, & propensionem quandam secundum magis,& minus, in omnibus enim sunt omnes potentiae, di inclina, lationes homini naturales, potest enim fieri omnia hominpotest etia omnia facere si inquam iram,& odium capias,ut potentias,& inclinationes quasdam diculat, tunc non deterii inat sibi certam,priuatamque materiam, sed ut ipse sunt in inchoatione, & rudimento comui ita etiam materia communis adest,neque ad hanc magis,quam ad illam sermani determinata,& actuata, quamuis facilius hanc,quam illam possit suscipere,ut si in taberna fibrili gnarij videro multas asseres,& multa ligna,nusquam dixero arcas,vel scamna haec esse,sed
bene illam esse paratiorem, &aptiorem materiam ad faciendas arcas, quam sint tigna, Strabes qia Ham,sic etiam cum talia in homine, si in Callia video signa,vina sum acutum,&oculos flammeos, in illo dico esse aptiorem materiam ad habitum iracundit iustipio, sadum,quam mansuetudinis, ut liberalitatis, at scuti ex illis asseribuspotest contingere, vi fabet areas non faciat,sed potius paret navim, aut tabulam, sic etiam intellectus,&anima 1 ex temperie humorum pro libito, hanc vel illam potest educere formam, &operationem, eum humbres illi sinitalium participes formarum, & materia huiriorum secundum natu ram humanam disposta sit talis,ut naturaliter omnes suscipere valeat,bsc enim naturalis, humorum temperies refert musicum organum,&simile est illi instrumento, quod vulgati
homine harpi chorduim vocant,in hoc enim multae sunt chordae inter se certo modo coco des,non sonant tamen, nisi pulsentur, cum autem tanguntur a sonatore secundum artemta operante,variae modulationes pro tangentis libito oriuntur,ita cum secundum virtutem 'intellectus;& voluntas humorum illam tangit temperiem,armoni sexcitat habitus is laudabiles facit operationes, ut autem contingit quosdamsonatores magis partem vocum ε' acutarum,aliosautem magis partem grauem exercere; ita acciditquosdam homines ma- beis uti billosis,alios magis melanchollicis spiritibus, &scuti eotum instrumentorum qum
. dam sunt aptiora ad sinitum acutum, quaedam ad grauiorem, ita humatiorum corporum quaedam aὸ hos quaedam ad illos affectus, do operationes exercendas sunt magis idonea & sicuti supra idem muscum instrumentum contingit,isinatorem diuersas cantilenas, a tamelodia, etiam quodamodo oppositas mouere ita non est absurdum animam humanam pro libito ex hoe instrumento corporeo ita affabre facto varias , & omnino diuersas ciere
actiones,& affectus,hoe ergo modo serte nihil absurdi seque tur,si dixerimus. Neque inia
202쪽
rum est ellcontingit unam,&eandem animam pro diuersmarinis instrumentis varias actio flacer ea em etiam prointernorum,&nonvisoru strumentorum diuersi tectierson oppositas moliri operationes o
' ,, maiores munerum . sugumque est Aperius labium deuatum, s sim
pr- rubicundi. CVrid reponam tituli in locumesus,qui altamatores munerum,dustum est, nam qua asseruntur signa , neque amatori munerum hoc est liberali, neque eidem munera appetenti, α auidocon eniunt, adde quod quidam latini textus hunc habent titulum, quo iactum est, ut supradictos titulas carere signis, & signa haec careretitulocrediderim , Purrolis, controuersia, ct disceptatio videntur idem, veIprom significare si controuer,
sa,vi Plautus,certarum personaru inde realiqua disceptatio contentio, aut propter existimationem, aut propter utilitatem,&commodum, aut propter voluptatem etiam, namao contendunt ,& rixantur propter hoe etiam quandoque homines,quamuisid potius brutorum quam hominis esse deberet passio. νStergoqui certant alterum alters supereminere, illumque superare contendunt,nesque est contentio siue ira, neque ira sine bile, amatorem controuersiariun biliosamesse proba.hile est,&quoniam cedere nota vult, stinatum quoque,uam si Tederein contenderet, ergo etiam atra bile nore caret,utraque igitur bilis dominatur,cum stibdominio sanguinis. cuius causa invictoria exultat,nam haec passio est iuuenum, in iuuenibus aurem promptus est sanguis. Cum igitur talis sit amator controuersiarum qualem etiam aitAgamem a noti,fuisse Achillem apud Homerum,cui sempererant cordi contentioneR pugnae, , Q la,probabile est virum hunc esse superbum,inexorabilem,acrem, iracundum,impudenso tem,importunum,amarum, quandoque etiam dissimulatorem,&simulatonem ,prout e esea sibi esse videtur;quis igitur sit introuersiarum,Se litium ma ri&quod iram sit illius
temperamentum, ex bis ratere arbit r. i. hi
. Caeterum posset dicere ali pars, nunquid igitur reperitur vllus, cui si cordi contentioλ. saneμperitur cui contendere placet,non tamen per se sed per a seden ,per se enim quςxit Aissis superare,& alijs prςstare,cum autem vult quod alii etiam cupiuM. hinc iactum. vi per Minib- accidens dicatur aliquis amare contentioues, Stontroversi ruin maior, his tris signata. nib. do . Ocribit Aristoteles,miinum est quod superius labrum habent elevatu,qu sane signum uisι mihi videtur ad passionis speciem in inione existente qa reserri posse,quosenim cuten-ι duntesti respexeris,cum iidue farium audiuntiij lique respondere gestirunt,mdperiunx,& i , o superius abium attollunt,nimirum non est umentio sine ira,vel ira: saltein Mim Mi jore. non est tragii si linguini sebullitio circa cor, quo bulliente attestiti copi , summio ij rituum, his sursum petentibus ursum enim ferri eertum est,quopigm ign6 m, unde illas, qui in iram ferri liacipiunt,attollere brachia videmus, quosdam alios,ut de oci in lagitur iactare manus & sibi vellere comas; donein inducit Virgi ius,sibi pectus tunderem patim i ,4t comas flaventes abscindentem, quod si hoc verum eiu probabile est etiam superiu, I bium attolli,& ex habitu deinde, sublatum apparere,ut sit demonstratio. Amatures diu
Loidiatum,&cuntentionum sunt propensi ad iram,qqixalassum his facile V. it sanguis
203쪽
circa cor, & multa copia spirituum calidorum fertur in caput', istis membra attolluntur, dimotum spirituum sequutuunea quae ira affecta sunt, vi d pati possint i ta te est superius laubium,&manus,&oculi, ergo amatores contentionum naturaliter habent labium superita eleuatum, & caput etiam tollunt, & manus iactant, &eadem de causa colorem subeum
, Et sorma proni. 1 Secunda est nota hominis pntentios hanc proPrietatem vqcat porta alio modo,& ait, ia
qui sunt contentios, sint tales,ut in ipsorum facie, & figura aspicietibu&appareat Nedari propensio,adque promptitudo ad praecepitandas omnes actiones suas, immodestia,teme- istas, & costrumadia,&prMetua quaedam; & insecenis petulantia, passio haec in oblita diuitibusque adoloscentibus Opilis elucescit, gerunt enim eleuatum caput, irriderit alios, vel illis maledicunt,d deposito pudore sibi licere arbitrantur,quae alijs ipsi magnopere vitio vericiant,exsybilatat, qium,aj ij suspiciuntIdieta, di facta moliuntur praeter rationem, ut oeulos omnium in se ipses conuertant,qtios etiam,vel non nouhrunt, Pelalias offenderunt,aiit offendere gestiunt, conuenirint, ab illisqueorici si flagitant,ut velequum,vel pallium, Vel nuinoscoriam enit, atque si casu negarint, aut se non posse causaverint, subito conuia rotiantur.& illisvel praesentibus miledicunt scite par pari relaturos spondent,ea deitium ira ipso vitia siue qualitates spectabis,quarum mcminit Theophrastus inlibrode characteri bilis, unde Suessanus ridiculus est qui locum; hscdeclarans ait, amatores munerum esse in figuris immodestos,quasi qui donari desiderant immodestas faciant ore, & vultu figura quod totum oppositum esse delari, promereri enim, non irritaridisinines volunt , a quibus
donari expectant. λἰδε. . at fl-
i- Sed nillil ut arbitror , sibi vult Aristoteles in hoc secundo si no ,nisi quod contentiosi habentos,& faciem dispositam, ita, ut protervitas,o petulantia quaedam,&praeceps ita meritas in ipsa spectantibus appareat. . - 3s Et rubicundi. i rtium signum est quo contentiosi dignoscuntur,quod scilice uni rubicund non eo rubore,qui rosim refert, sed illo,qui in malorum punicoru conife depreheditur,neque so- sum geriae hoc colore infestie sint,sed si onsio pectus; causa est,quoniam bile,& sanguinGintillae ut dictum est abundant cura subdominio melancholiae, undefactum est, ut eorum rubor sta Tandam achedat fuscedinem V. malorum granatorum cottices imitetur ad illo haec 'pioseles quibus,si liber;ωμmuςaltat,quibusadamusia contentionum,&iuigiorum;&iniuriarum am orem delineatum habeamus, ut illum tanquam boueminis
Huius rapilli subnigri citd canescunt, infidnte medij descendunt, rugosa frons, capera. q. in dixit Porta; quae crebro attollitur, multis lineis signata, aures mediocres, sed patuis, 'εt inconcinni culi igilat, splendentes, siccition magni, sed neque parui, immobiliter, de procaciter tuentes, supercilia eleuata fere iuncta,magna,in arcum tendentia, cilirugalita, genae non minus,quam frons rubrae,ruberque nasus acutus infine,cum naribus patulis,collum carnosum non minus, qά1mfacies tota medios iter carne plena, barba, quam seprata diximus rara,extensa subfusca,cum quad sti flauedinis fiaspicione,caput eleuatum, acies lata intum crassum,&earnosum,& breue, manus crata,&digiti breues,&vngues r
tundi,& parui, braclinque breuia potius, quam looga, totumqtie corpus rectum quidetu
204쪽
cum scapillis tamen inuatis ita, ut circa dorsum videaturadesse gibbositas Daedam, vox in principio magna, grauis naequalis, quaeque deinde inaculum desinat, praecipuum a tem signum est illud, dum loquuntur exii billatio in sine verborum,& quae in facie apparet in lens, proteruaque procacitas; Talem quendam nouimus omnium hominum ama issimum controuersiarum, contumeliarum 2 iurgiorum, qui nisi alijscontradicere mortuus esset, quem cui ille ait=Odit, se ipse pater Pluton, odere es
ρ DE MISERICORDIBVS.Cap. XXII.
, , Misericordes. 'debri,Walbi coloris,. habent oculos pingues, nares deorsum distantes, di simper plorant. Idem etiam amatoressunt mulierum , enitores feminarum,'circa mores in amorem propensi, di semper memores, stingeniosi, calidi. horum autem signa dicia sent. Misericors Hysapiens , dus, modestus. immisi ora insipientis inuerecundus is
MIsericordiam definit Aristotelas in rhetoricis esse dolarem ex apparente mala corruptiuo, & nocente, quod in eum cadit, quem indignum putamu*, quodque nos etiam,vel nostrorum aliquem posse pati quandoque credimus ita,ut sere propinquum e dubitemus; sed Viues non silum putat misericordiam mouere, ea,quae dicunturmala co ruptiua, & dolorem inserentia, sed omne malarum gelius quale nameunque sit, aptum. mouere misericordiam dicit;miseremurenim deformium tardorum rudium,& stultorum, quorum nullus dolorem sentit, miseremur simpilicium, infantum, mulierum,senum, de aegrotorum, quos videmus,illis quae sustinent ut quae imminent malis,esse impares, & qui magna deturbati fortuna fuere, & qui cum boni viri fuerint,suis votis secundum rationem imbo stitutis mitti non rituere;nemo enim est,qui non misereatur Bruti, Cassis, C tonis, Serto, rij,quinimmo GnetlPompei j,&eius filia Sexti,quare,ut mihi videtur tam ad notos, quam Iid ignotos,praesentes,&praeteritos extenditur miseratio,& tam ad eos, qui passi,quam ad eos qui passuri sunt, aut nunc actu patitinui malumnam, & Dido miseretur Troianorum
defunctorum tot periculorum generibus .Miseratus est Deiphobum Aeneas in inferno inuentum, in quem sciebat nihil mali amplius casurum esse, quin idem miseratus est Did nenlieamque i chrimia prosequens, nihil respondentem, nihil curantem quid ille diceretos inlid, & quorum sit misericordia ex his patet, Agesilaus simul sapere posse, de misereribogabat virum bonum,de sic Stoici hunc etiam,vt alios omnes affectus ex humanisanimis . euellere conabantur, at ni fallor ut quidam sentit Italicus scripto nihil est aeque secundum o hominis natur1,ac afflictoru siserescere,nasse renim ex congruentia,& similitudine humanorum animorum inter scisi enim unum est summae sapientiae,summaeq. bonitatis prata ceptum, It inuicem se homines diligant, & unusquisque proximum suum, scut se ipsum, coles,nihilqqe a Deo dilectus Apostolusio eraliud cotinue sinabat,&repetebat,quam Diligite vos fili j ad inuicem, & peccatrici mulieri;quoniam multum dilexerat, multum e tiam peccatorum remissum fuit, quare si amare opst imum est, cum qui miseretur,ncin possit non amare,optimum utique est misereri,&miserebitur vir bonus alietiorum malorum,e xorum,mistimiorum,stultitiarum.nequeutipemo aitus ridebit,sidpotius &humanius
205쪽
. multo ut Heraclitusini Prymasin fle insilueturit Miseres suma vanimis inises .i icosutam,quia in illiustuc maiiestitues, et re immiani tela i saeuitiem inbnxiii, dein humanam P quare alumis, minum auserre misericordiani;ῆsta ossi iidbiis' humanita item e Gller de illos instra conuertet dolanti litur condolere,&eum ficti lus elidi i ulyp'ssis, afflicto opem sex re,id ussicum est hominis prybi, lasecundum iamram dis siti, Mansitetissimus igitur est hi affectus,¶t animosadamicitiani beneficentia, est igitur quaedam placida mollities cordis truseratici alantauri 2 atque crudeles sidit, qui nec lachrimantur neque alienis malis ingemiscunt,& possundisine ulla motione pati, διίinteresse,& videre, miserijs magnis, tormentis doloribus grauibus hominem male lita
cruentadi se, &saevieddi ut in milu iadnfima,ite 3IRIMessa conditio, omnibus afflictata mali ita, ut putes te non am litis ullo in or impio posse assici,& suprema conditio, ut ex litimanis te exemptu' casibus, nihilque tibi nocere posse putes,cum igitur talis sitas
ruriere sustinebia cinus indicium,quod pueri,& puellae, virgines, quae ut plurimurii magis ad tale temperamentum accedunt, Rhis etiam sunt ad miserandum' probensiores, in amplius si amor sanguinis est passio, mouetur autem praecipue affectus hic in ijs,qui amata, et fugi emigivit m ymamssipat uotis miseris diar probatale est. Ixit P. r, iam alitem qui unquetra emoris tanguntu*ill ijdem etiam irastvhtur Mi ipdignantur contra ςqs,qui lapis causa videi tur,ideo non est Miseraeordia si te ira, liri
. .seretur qui timi sibivgς hi sistem posse,accidere,humanae codicionis memor,einb&priri .escipium timoris in eod- eo a Muare & aliquae particula melancholiar in hac misericordis a pedς reperitur, attiMQhad frigidum rescitur,non ergo vehementi calore aestuat,qui . mis Ntur, cuius indicium,quod irati, Siuriosi,ut in bella,nusquam miserescere Blent. ετ ιο. iT Rul miserationisii Minyas nunc Aristotelica signa exponamus. Us, ta
., aut . Pulchro S:vocamuseos, qui secundum quantitatem,&qualitatem corpus halsetiῆ marimesecundum naturam dispositum, pulchritudo corporis estdispositio, iiiiiiiiiii Ssseu fici des. dum pagur m ad omnia naturalia immera perlaeto obrupta Ii quχ dispi fi5 hihil'aliud est, is proportio quaedam mutuamembrorum sitis coloribus;distantijs Si tibis , HS '. tibi; patur libus persecte fabricatoriam ii Misericordes igitur uim pulchri quBEifi liihi: thonii ne maxime humani inquibus praeualet sanguis cum subdominio bilis, ais iij infam, hi sunt di i siti sudundum natura ergo pulahri,nam hominis natura in calidin&sumi do existit,& in calore tempςram, cum itaque tales sint sanguinei atque hisiuit pacti hini s
Iam didit miserieordes e pulchros, at lata inquini,&se elim te sunt albi;
xuboremis mixti ergo misericordes suntalbi; unde factusti est; ve Arabas, ethi ς; θ Lybicos humines, quidam auctornobiliqvocet crudelissimc Mimmises,abuntanis elim; atr δε ridi parumlanguini nisi adustitiabent'uatet quam se ieceperunt impris sid. , et inrclinent, &DdMM, atque iram , quam cini ceperint quies, nisieciti exteria mi ,
206쪽
/ eius.quem 'derunt, Sponunt, Spropter id quando taurist immaniter se gerunt,cum g odam odio, de dolore id agunt; contra septemtrionales,ridentes. &l stabundi in alienis Mis lasciuiunt, & exultant, atque crudeli quadam ratione iocantur et Non enim putantidem ipsis ex ingeni j habitudine, aut mala educatione obduratis, accidere posse. , , Et habent oculos pingues. Lipposos legit Suess.hoc est lippos vel ad lippitudinempropensis, quam bene id faciat ipse viderit, Dicit igitur ille, qu vi misericordes habeto talipposos, quoniam cerebrum habent hum idum, quasi viderit ille cerebrRm ullum siccum; tquomodoerunt lippi,&pulio chri simul,qui misericordes sunt & si lippitudoest morbus,deficiente morbo desinent misereri;quare relicta Suessexpositione,& vulgari etiam,quae ait misericordium oculasem pingues,cum Phavorino,& Budeo dicamus,esse tres proprietates misericordis,quae ab eodem veniunt principio, prima est,ut si pulcher, festiuus,&iucundus assectu, dcqui vulgo appellatur mitis,ic placidus, secunda est,ut sit albi,sive cadidi,& rosei colous simul misti, qui color est pulchriorum sternin rutn;quarum genae, sicuti candida mala autumno rube-xe silent,tertia vero est, ut pulchros, placidos, & nitentes oculos habeat, quae tres passones ex eodem principio pende , nempe a sanguineis spiritibus, cum pauca bile coqiunctiv.caput petentibus,&Oculo unde,&festiustas,&Placiditas coloriqui placet, tum in ma- athium in oculis elucescit, dc sese promit. - . '
Surium distantes Iegit Porta, quid sibi velli non vIdeo,nam si sursum dis anies erumn
res, ergo patulae, at patulae nares iracundi hominis,&immitis indicium es , si vero sursum distantes, ii qst sursum contractas significare velit,iam hoc simum est irridentis, de alienas actiones, icta subsannanti , quod si dixeris vocem graecam significare sursum, non autem deortum, primum respondeo, non esse hoc unum ,&solum mendum in hoc textu , deinde dicoetiam, aullum,si re stemrpendantur verba graeca,mendum extare, iamid sibi volunt,nempe isericordes habero nares sursum,hoc est ex ea parte, quae versus sos est, politas,exculptas,esilaus,de tandem bene, dc affabre factas,&pulchras, iurequoid intellia gi hoc modo debet,nam misericorsest pulcher,&praecipue secundum oculos festiuus, U3o iucundus, partes igitur,etiam illae, quq sub oculis posis sunt,ubi primum nasus incipit sunt
subtiles,quasi abrasae,& quodammodo expolitae, & excavatae, ut cauitatem quandam si tuere videantur,quae figura est ut plurimum in his mulieribus,quaelongumsiectum,& puluchrum nasum habent, huius rei ratis est,quoniam misericors pulcher est secundum faciem, quare, de benefactum habet nasum, de partesnarium, quae circa oculosbene fabricatas, de' probe exculptas, molles, de delicatas, & quasi abrasas, quae omnia vox graeca significια,
- posse videtur, sine detrimento ullo propriae significati onis., , Etsemper plorans.
Non id intelligedum est quod misericordes orentact*, nimium enim inseli sessent, Iis q. neque ulla pulchritudo, aut iucunditas in eorum esset aspectu, sed semper plorant, hoc in iis pio- eorum facies nescio quandam figuram in se habet hominis ad plorandum properis, & ac- ranu . commodati,vel semper plorat, hoc est semper prendiens sunt ad Iachrimas, i illis facile sit
lachrimas excutere non minus,quamrisum,ad utrumque enim propter sanguinem,qui in ipsis abundat, aeque sunt parat hoc autem in puellis inanisestum est, quae eodem temporis mometo, minima de causa,& rident,&plorant,cause autem,propterquamistiseticordes proni sunt ad lugendum,quoniam sunt humidi,de mediocriter calidi, facile igitur eic multo humore eleuantur vapores,qui cuin ad cerebrumierantur venantur inaquam,&lachii
207쪽
asi In physiogn. Aristotelis l
isas,& sic sacile plorant,videtur autem,ut disci passio, puerortim, a mintium q. puellarum & quasi omnium,qui humido Uulto abutidant,vnde& qui pituosi sunt,dumodo pituita si naturalis, & dulcis, si mqd' modicum caloris amplioris conceperint in lachrimas sumdunturi, nam cum calore pituita aliquid salsi concepetit vellicado cerebri inferiores memebranas per oculos,vinares, ceu aquaeXit . .
Iidem ream siunt amatores mulierum Hoc nihl ri videtur esse signum corporeum , quod sensu cognosci possit, qualia sunt z. eanuae in superioribus recensuit, sed videtur potius esse quesdam proprietas misericordis, ut sit mulierum amator; per amatorem mulieriam intelligo lium, qui pronys est in mulita lares,quique illarum delectatur consuetudine,qni illis obsequitur, qui illas depe it, quicum ijsdem libenter versatur,& iungitur,in hoc a lasciuo,& libidinoso distinctus,quod lasciuus est,qui in Vita,& se mone mollis est,& plus teneri,&mollis, quam robusti,& virilis habet,&lasciuia dicitur mollities,cum petulantia quadasti,animi virtutem, & probitatem nona curantis ed cum procacitate solam voltiptatem asstetanti uelibidinosus aeque mares,acili. minas cupit,non quod illas amet,sed tantumquod eae illis lucerat voluptatem, quare libi do erit effraenata quaedam cupiditas venerEi voluptatis , affamatorij dicuntur; qui certas mulieres appetunt,&afficenato desiderio stlas depereunt,&efflictim persequuntur,absen tia dolent,praesentia summopere delectantnta Amor igitur de quo loquimur est maximiam quoddam desiderium potiendi, ac fruendiconsuetudine persone amatae,ac sumendi exilia rola omnem c pilam voluptatem,promereri igitur gratiam amasiarum quaerunt amatores, quod neque lasciuieurant,neque admodum inuestigant, misericordes igitur dico esseta Iesamatores,&foeminarum,non autem puerorum , nam qui pueros amant, praeternat 'ram dispositi sunt,& valde melancholici,& frigidi,& turpes visu, quorum nullum est in mi : sericorde,amant igitur diemin .s,' illis mirifice obieetantur,quoniam sunt calidi,& humidi, sit ergo ratio talis. Misericordes sunt calidi I humidi, maxime secundum naturam dispositi,in calidi St humidis,cum calore moderato reperitur propesio ad amc Tem foeminarum,cuius indicium est, quod eiecto semine, quod calidum est; & humidsi in ramatum corpus,amor, aut extinguitur, aut delinitur, ergo misericordessunt adamam 3adas seminas propensi,&misericordiae,&amoris maxima est familiaritas, amantes enim nihil aliud unquam petunt, nisi, quod amasta illorum misereantur, & illarum misericota diam implorant, idem Dido apud Virgilium, nihil praeter misericordiam Aeneae petit,ut labentis domus misereaturn mentem crudelem abeundi exuat,& eadem per Annam verba iterum, atque iterum referre facit, misericord iam ab amato Aenea quaerens, sic igitur natura factum est, ut amor misericordiam moueat, & misericordia ad amorem sit aditus,
3, Elgenitoresminarum ' mi' Secunda proprietas est misericordium, ut naturalitersint aptioses adsceminas, quam , U-mares ginerahdos, causam puto, quoniam propter humiditatein multo semine abum Astrii. dant,at quia mediocris est calor multitudine seminis abunde concoquereno possunt;Vm de cum semicoctum sit semeimperfectius generat, imperfectior autem est mulieris,quam viri natura,&pauciori calore ege quare hac de causa amatores mulierum,& qui maxime dant operam Veneri,aut nullumἰaut steminas tantum generant, idem videmus in hisqui debiliores sunt,& subfrigidiores, nisi mulieris temperametum semen mutet,atq. adiuuet, at modo id fieri potest, ut aliquando masculum generet-, qui deinde totus matrem re- praesentat. l .i Mihi igittar videturmisericordes esse viros molles, &ecteminatos, d adscemin in
208쪽
magis quam ad virum aecedere,cur ergo Virgililas heroem Aeneam inducit gentem,dicit enim cum Didonem vidisset in sylva, cum his qui impotenter ex amore sibi manum comsciuerant,illum emisisse lacrimas,&alibi de eodem;
. Mens immota manet, Lachrimavolvuntur inane
An dicemus maxime pium ,&humanum a Poeta Aeri Aeneam, quem dicit secum patrios portasse penates, Σαε ῖkMe humeris confectum aetate rentem. Atheros cum sit homo virtutes habens in excessu , humanitatem etiam in excessu habet, de alienis malis dolet, misericordiamque quoddam modo heroico, sicuti iram etiam ab aliquandoexerce Lausum etiam inimicu,& lauissimi Mezenti j filium miseratus est,qu re heros misericordia quidem tangitur, prout ipse valde humaniis est, attamen mens in net immota , neque misericordia illum derecta ratione flectit, miseratum fuisse propriam filiam Agamemnonem est credibile illam tamen,cum id crederet esse eRepub. Dianae offerebat, & sacrificabat nulla habita ratione propris aut alieni doloris, quod igitur misericordes sint staminarum amatores,& genitores ex praedictis satisparere posse arbitror. . Et circa mores in amorem propensi. Φ rtia passio,quae naturam comitatur misericordis, Ille enim est propensus in amorern, hoce natus est misericors ad amandum alios,ad humanitatem,& placiditatem, dictum enim est,quod maximE est secundum naturam hominis dispositus, natura hominis est hu in po manita ad humanitatem igitur natus,& cum humanus sit placidus,& paratus ad benefa-i ciedum alijs,beneiacimus auiam his quos amamus; iquare mores habet amatorios talis ho- mo,& ad amoremest propensis, amare enin inbene velle, cui autem bene volumus , hi etiam prodesse quaerimus,& dum prosemus laetamur. & hoe opus estisficios viri, & eius qui sit,ut dixi,valde secudum hominis naturam dispositus, ciuilis enim est homo, &soci hilis,quare,& no potest esse nifi cum alijs,& sic aliena sententia, &voluntate est termina . hilis,quare obsequiosus,&humanuclare igiturratio,& temperies illius in humido,&ca. . Iido aerem1 esste posita est,at calidus, & humidus ad amorem, & eoniumstionem cum alijs propensus,in igitur ad amorem pro sus est misericors, quod autem amor calidum,
&humidum astinetiargumento inuemum tempus,etenim amori,generationi, cogressu, o bus,&conuentibus dicatum est tempus,& ideo veneri sacratum est,& ab ea Aprilis etiam mensis cognominatus est,sic igiturad amore,qui cisca mores est, hoc est ad placiditatem, δε ad humanitatem nati sunt misericordes. nert laudatorestacti temporis;& sibisidentur semper,qua praeterierunt, siue bona sint, sti. ue mala,esse pinsentia,&pmsentibus maiora Verum etiam quod gratus sit,&acceptorunti go beneficiorum memor;primum igitur quod memor sit,hoc est aptus ad recordandum misciricors probatur. Nam aptus ad memoriam illeest,qui facile imagines externorum sensibilium reciperein retinere potest, hie autem necessario est humidus, nam humidi est recipedi &requirit modicum calorem, qui terminet, talis est dispositio misericordi ergo missi. ricors est memoriamplius,&semper aliquid rememorat,nam misericors paratus est ad 'ditiendum ompatitur enim, quare, quoniam facile, de omnino patitur, illi inexistulit muti
impressiones, cui insunt multae impressiones, & phantasmata, ille etiam multa didicit
209쪽
dicere gutem referreque,quae fuerunt i memorare,quare miserimn semper aliqua recta serepotest, semper igitur memor dicetur. Et ingeniosi,qcalidi. l Duas passiones unam animae, alteram corporis hoc loco qffert, quod sane ingeniosus sit ζ β nati sericors dubili est,na humidus est,&memor, ingenisi aut insiccq posuimus an sane djc mus ingeniosum ess emisericorde quoniam mollisest ollisautem me, tus est men . π,mollis autem est, quoniam ad patiendum paratus est,dicendum igitur quod ingeni j dui plex est ratio,altera in Dercipiendo,& recipiendo,ac demum patiendo,altera vero in inquirendo, & iudicando, & omnino in agendo, misericors ingeniosus est; in recipiendo, in dia iit' stendo,in cognoscendo, Ad in inquirendo, & iudicando suo marte qua: sinde re, non iam est perfectus, amplius quid si dixerimus in actionibus ingenio valere at in contemplati nibus non ad Z prior tamen responsio magis sorte probabityr. is, Et calidi.
Haec est altera passio, quae corporis est, misericors habet membra eo horis tactu calida quinimo non misereri poterit,nisi calor per externa corporis membra dilandatur,nam ων se exi est aliorum iis pati,&illis desiderare ferro opem, inomni desiderio, quoniam ea inotv ad e)ctra, pro bilo est calpNm ab internis ad extra ferri, qui igitur miserantur in) lalusvis instandiij sespydymp xx coxpurisςxt nascitescunt, nisi timor aliquando huic ροpas qui iunctu igimpediat, qi pd idum in traxis accidit, illi enim multo stitiam calore i et iis pavi cDFO lis NIn ri*flent Scumjgitur qui istu Miseratur sintcalidi, ergo&mi
1, Epilog tqu d mmodo,qu*dixi sinemptae sericordispassiones corporea signM psimis nos quod ali non sint,nam misericora quoniam1nollis est, aet suras pingue sus,oellum inclinatum,cardiosa femine genua frontem emissam, pedes re- 3ερ re , ali quam plura, quae molli conueniunt sed quoniam fortequae sunt pnecipua, ct m ime commi eruia proposito relata suere, post ha estiam se ipsem colligens, & huic i. Op λςm imminεεMMi se misericors, pavinos.quae ipsum sequuntur,etiam ex o positis docebit,at puto ego, & in hoc loco praecipue,&m tortalibello multas esse lacunas, multa inueria,Puers mutata,& abolita esse, quare cotinuatione ub1q. no expectabimus.
. Ηος est b- mrdum,&eaurusinon insensatus,non praeceps non delirus,rum seriosis,M WH .qponiam in illo umosindat bilirumque atra adeo imbutitur, ut talis fiat est enim mobeor a- his, humidu qu re non potest furiosus άi Resphaeceps, cum igitur fit humidus, in Hiergo mollis, quare bene sensatus, , Sinigeniosus, cautusag1tur, &prudens, hoc est Aqne quidquam enim sapit qui sibi non sapit, Est&timi das mis i icors, nam in idiusculuaest , demollis came,amplius misericorsdoletccum vi Met aIiquem eam lapyn, quae putat sibi posse euenire, hoe autem est timereosita parare malum assideriposse, igitur timidus est vir misericors. Item est modestus; deman sani cupiditatum moderationem secundum quod recta rati raeseribit &earum cupi tatum,quq homini simi propris,qua fetieq. ainbitiosus est,neq; superbus.&ex altera past neque despicit 'lum honorem sed rς modestus est: nei multumirascuur ob patu i i contu
210쪽
eontumelias,&offensiones, causa est,quoniam est temperatus humidus, &tiGdus,&quii . sibi consulat, tales autem non sunt inibientes, neque ambitiosi, sed moderati,& temperan. res,ergo modesti erunt, qui misericordes sunt, sic modestos di istos fui est non quoahabitum modestiae consecuti sint, cum primumiunt misericordes, sed quod proni, ac propensi ad misericordiam,&ad dolendum de alienis malis, ijdem etiam parati s udi dispq siti ad timorem,modestiam, &ad prudentiam,cuius indicium est quod
Immisericors est insipiens, dii erecundus
Insipientem voco furiosum, stultum, arrogantem plus iusto confidentem, qua omhi io illi ex immoderato calore inexistunt, secundum quem, & agitatur, & furit, est igitur, hic immisericors,& talem esse dico,qui non ex ira,non ex odio, non ex alio affectu, sed ex natura propria est talis, ut nullo modo moueatur, sed delectetur,& gaudeat alienis malis, ut 'de Caligula, i de Vitellio legitur quorum hic beneolere mortuunt hostem dicebat,& melius ciuem, & coram sumpto supplicio noxiorum dicebat oculos se pascere velle, alter iu-: gulari iubebat deprecanteis, ut expirantium videretfaciem quibus modis pallescerent. I Est etiam inuerecundusalle,qui misericordia caret, nam inuerecundus,ut diximus, in 2 motibus est praeceps o Misericors non est talis, ergo misericors non est InuerecundFs,: inuerecundus non est misericors, quare immisericota inuerecliuidus, h8c est nullatenetiit verecundia, sed ut supra dictum est, petulans procax, & explodendus de communi hornia
i num societate,ut pote cui deest veracudiat, illi non latum virtus,sed ad virtutem etiam de poscit propensio,& habilitas.
I, Coraces Sunt hi quibus i 1 odra ab α-bilico adflectus . maius ea, qu quod inde est isque ad colism . -
T Oraces appello non gulosos qui circa qualitatem tantum pehcant, qui ederenolsit nisi adsit pauo, ai peregrina lagois sed voraces dico, qui in quantitate peccant, qui cenant quod tribus visas satis esset; ut de Maenio dicebat Horatius quae passion solum animi est, sed corporis; cest quamuisomnes sint passionescompositi, mhilominust rhanu magis dgoreus; O in ad 4nimum pestiuerecertumst p Voraces igiturillislint, inquit Aristoteles, quorum ponti ocorporis terior I qive est abolitico pectust est ad extremum eius ossis pectoris, quod dicitura graecis Sternon, a latinis Erte ostii racis,ubi scilicet ensiformis connectitur cartilago est alijs maiori conciui pias lineamre iam transi si in Antein per umbilicum , quae sit A. de alteram libeam,quae transeat per prii cipium ensiformis cartilaginis, ubi illa scilicet nectitur thoracis inferiori parti sit B. deinde protrahas aliam quae tertia sit, sub ossibus iuguli quae sterno nectuntur, & sit C. sunt ergo -- tres lineae A. B. C. Si e go sit maior stantia ab A. ad B. quam ab ipsi B. ad C. dico talem esse vbraceni, sulti cibi cupidum, quod probatur, si enim inter A. B. ca dilueutricos 1 locus in quo ponitur magnus est,rationabiliter etiam ventriculus magn φ,dc si magnus est ventriculus,opere, praetium est, cum hoc sit vas, de receptaculum cibi, in magno vase multum cibi poni posset, i