In Physiognomica Aristotelis commentarii a Camillo Baldo, ... lucubrati. Opus ... Hieronymi Tamburini diligentia et sumptibus nunc primum in lucem editum...

발행: 1621년

분량: 599페이지

출처: archive.org

분류: 철학

371쪽

men, & ' no'n omnino illiberalem denotat, de hoc autem accidente in figura in eniosi Carnο- mentitam fecimus . . A V d. Η A A l . Osti dον- Plus iusto si fuerit carnosim tergus ait Polemon insensatum significare calor enim re Atilius est , α spintus .fiuitassior es,1 Mobi tores' quale non peraeciam P amost pilosi dorsi hominem sublimis consilij, & altas habentem cogitationeSuocax bi δd a S.Illigni referens,ego ex aduers' hominem hunc rudem belluintim. & amentem putes & ad peco-x

um vitium sit in conserinati hila; h6cque ex multi materii m llitie prouenirest; honsistemisialgacem, & ingenio es signifieat', id enim erasis iecarnis habet, vestim & nia lignus ,rust dolosus, ct omnino impictus e9r,malignus quoniam timidus; improbustium quoi iam vitium est circa cor,tui requitiasti Viti' spiritus sursum deferunt,dum yneu iam, si ei praeter naturam sint di Ulaisecus ad frunis dbu ni secutidum naturam affectu md cet, suggerunt;Si pectus vasteantecofiliῆxum holem coriauti dorsutis,&pineta latenus, habentem erinxerit,illine Scotus putat apprime simplicem: egotamen i ip isbleuisvi itae, quoniam impedita est respiresi , & timidum quoniam suae sibi custi est impoten tiae,&mainignum,quwniun, praeternati rath disposita, est,hominem diderem, &id exeimia plo facile eonfirmari posse putarem,esse H auiei st ex eodeni princi pio, it quos cogninueris crudeles sint auiti &iniqui, 'deles etenim despici timent, quare Θum possunt codtra alios lauiunt, hoc enim timidi,&vilis, &imh6tefiti cum dominaturaest proprium, auasi,quoniam timidi & issiqui si quid eris auari,setiti uni enim, maximum mbmentu ad illorum impotentiam tibi euΥndam' esse diustias, &pecuniam, cu autem inares gibbi mali 3osint, peiores tamen multbsunt foeminae; & iniquio A,& iniustiores,ita,ut illis nullum malum sit, quod magnum videatur naturali enim foeminamin propensioni fictim acciden talis addatur, longe admodum a mediocritate fit recessus,

Post dorsum ,ad partes anteriores se conuertit,atque ad costas, quisunt ossa utrinque

a veitebris duodecim intra ceruicem existentibus, exorientia, & ad partemanteri rem procedentia ad ensiformem cartilaginem iunguntur, th6iacemque statuunt, in quo cor, palinoque, di diaphragma membra respirationi seruientia caloris sens, de principiti, continentur, iplaque costar a pleura membrana il musculis inter costalibus, & cute vestiuntur ntra quinque infe ibres ex utraque parte positae,continent ur membra nutritionis, quae non e currunt neq. simul iunguntur,sed siser minores Gisivit, ita, vi yltims utrinq. oppositet omnium minimae appareant. - 6s 'superiores pectoris maiculae , si sint, magnae, latae, crassae,&bene cum ueta

372쪽

Commentarius.

tebri4-θ cum pectoris osse, mastulorum ossa sunt,quae diximus mastira, &crassisera, ambustiora immitiarunt, de inter masculos homines,qui caeteris sunt robusti res, maiora etiam sunt olli sortiti,iure igitur quorum costae sunt inagnae,ac robusts; illi ad genus ' sculi in reseruntur qui ad genus masculum referuntur, illi sunt krtes, xigo quorum costae sinii magnae ,&Lubustae illi sitiat secundum animam sortes, audacesi trux animo, d robusti so Mn s mihi autem videtur praesens signum roboris , & audaci M qu id eic si iS.sumitulinam prope cor,& orginum omnis calari sunt postae probabilius;eiusdem naturδm docuiς,quam partesilis,quae longe absunt, nequeimmediate cordi,&spiritu hh9s membrisiunguntur scribunt quida maximito ris inditium esse, siccis fuerit m xo guae,&paxum interitiiij unam inter,&alteraiti ceciderit;Kocque exemplo ciuiusdam M sues, tustatitur,viri robustissimi, qui Imperatore Adriano vixit, cuius cadauer constans uni se ossi e ex costis,& stam ora vertebris continebat mebra spiritualia, at egb me milii temporibus nostri , medicum quendam virum, qui cum peruenisset ad annumVtci r Αο is mihi, is usti, qu entibus domesticis causam di secto corpore inuenetuis uno osse rictus inustata, & inter cossalia ossea esse; concludebant igitur Iut se habent fututae ad c NMurmita isthabere interstitiurn costarum S inter Ostales musculbs ad ebs; de sicuti de fiuientib suturis,&nibit transpirantibus male assicituranimalitia immoto reddito osse. Pectori , , deuaporare prohibito calore, necesse fuit animal se eari, de mortem sequi .. Erat.rirricrobustus sane, sed valde melacholicus, etenim barbam nigram; ite magnaso habebativir egregie silens,admodum se iciosus,ine semper terram aspellabat,squae atqι horribilisaracundiae,quam cum semel concepisset vix deponebat ; erat aute siticulos admodum,sed pauci cibi quae omnia illi contigere dicebant ex ad aucto calore dcmateriam adurente,qui cum primum ita est adainstus,ut nusquam proportionatam restigerationem recipere potuerit, necessaritimilli fuit in isti, ac suocari I qualis eius suerit pulsus nescio, neque dicere audiui,probabile tamen est illum magnu,de celerem fuisse,de quod miranduex xljuIussi spmpensese δ:.Hguae ς - magn*N licteret caput si&bumidius forte contingebat; tri agnus enisii sator, dc uehemens humorem illum liqv M.t, in saporem conuertens somnu m inducebat;patet igitur extrema omnia vitiosa esse, ac praeter natis ino velli quie praeternatu dis sita sunt,raM,vel nunquam diu durare potati H-ο vibsenta enistisiniquo trimodo me breui pereulis; caeterum peius est secundum As 'vitatere Ruam secundum magilitudinem peccare de peiorest gibbositas. quam stris lumire 'usi,d siticii usto, minus malum est, quam quod decet strictius, die ho de costis

' rivid Mi 6hbenere statos intelligasAristotelesvidendum, atquiprimo aspectu, ca

Hvid sceni ineuinulli ad masculinuin restrantur aenus; de haec sintduo stet era, vel di fidimnsis vel opposita,necesse eit illa bene costitbsetis esse, qui opponiantur supraeripi utililli igsitu uommoestonet de magitae, neque fuerint robust eristy'patuae. Ait tibine, Meila sequentvit muli ea'nd; molli veillini nun bone cost uost Duc ait Aristoteles, esse molles,hoeest,ut saepius diximiis,timidos, de debiles probatur,quaniam quitiois seeostati timhae parte senti ninis similis, quae dem paruas Ide imbecillis

j hi istebstas,qui foeminis similas senteashabent qua itates quibus Mininaeiseruntur &ωsdein mores,quosilla habenti at foeminarum di sitibneh de moles suillisollities,

timidi

373쪽

3 18 In physiogn Aristotelis

timiditas, & pusillanimitas ergo quorum costae sent parvae', &imbelles illi sunt mollet Apusillanimes,minor prima nullam habet dissicultatem, id enim ipsa experiςntia, ae se uananilestum est.

i, Maior probatur ex his; quae supra dictae sint, diximus enim sceminei generis esse pr6.prium,ut corpus sit inualidius, masculo, anima timidior, dolosior, & mollisi, pipiet quid autem foeminae costas tales habeant,nimirum minores, & debiliorcs clarum est; priamum ratione cauis materiglis,quoniam viro foemina est humidior,ergo minus terrestris quare,& in ea partes, & membra in quibuspraedominatur terra viris caedent, haec autem sunt ossa;ergo minora sunt in muliere quam in viro coeteris paribus,nam, & os caluariae; quo alia pendent est minus ά α debiliusquam virile,adde etiam causam finalem, nam iε homo natus est ad laborandum, & ad parandum res vine necessarias, ill iusque propita vistus est fortitudinrobur,&audacia, di promptitudo ad loquendum, & sermone; remanu ad prosequedam causam suam;ex aduerso foeminae, a natura paratae vidεtur ad meserua tionem partarum rerum, ad educandos filios adiem familiarem ministrandami qua illarum propriae virtutes sunt,temperantia, de pudicitia, formae decor; & venustas ι hone stas,pudo parsimonia,taciturnitas, humilitas,& patientia vicedant,ose accommodendvirorum seorum voluntati arbitrio, & propensionibus, sibique Iegem ponat, certam sitorum maiorum , ut mariti parentumque voluntatem, cum igitur talisesse de at mulier, molliserit,secundum animamj quare&incorpore mollities reperietur, ergo&membra ad aquam accedent,molliaque erunt, parum igitur terra dominabitur, parumquesupera hit calor, ossa igitur non erui magna,neque robusta,igitur faminaenon habebunt sta magnas,&robustas quod suerat probandum. i l ,emAbolia

j . Qicunque autem fine eullis sint, ae ei m tumidi, di γ iustae

nulla dicentessent, referuntur ad boves , di ad r-s. SIne costis non dicuntur,eo quo careant stiribo stimest impossibile Ad,vire is

dicimus quorum ossaneque visat, que tactui apparent, ita nunc ab interprete fictri cabul inc sti dicuntur, quorum cos cum paruaeac subtilessent, istota V cqpertae sunt, ut uisiti, aut tactui nulla illarupatokinio, aut app tantia seporat, non Ium autem haec requiritur conditio, &differentia in subiecto, de quo praedicatu propusim dici debet, sed etiam, ut sit tumor, & inflatio circa partes illas, hoc est in ipsis a uertebris usque ad eam partem inAqa ctistae cum osse ste mi , Elent redisti Iappareat quidam uni sommi, tumor, & quasi inflatio no sane ex morbo,sed a natura,& iiirtute formatrice producta, ijdere autemxstmmplumhuius missationis mx ID,praefesti I twὶ ain ne nasceni nec non etiam in uacca praegnante,ac prope partum iam existente, sed . dc litaraliter educata, &pasta; his igitur primum cutis lenis adest,siquidem extensa. uel dissenta in &caro mollis quoniam multas humoradest,eη quo de multus uapoti natus in mium Inerat. AmpliuI,& uertebram m processus, qui sping dicitur; qItasi in quada vi suntiali depressu Npparebit, depressium e iam, & os pectorispropter tumorem carni ες η pa Vmas existentem, quare uir jRmacris passio haeccorpori poterit praxere. Riglyh μης qpqd costae uidebuntur in his,qu m in alius m medio magis lualcei cs IcA JM gimr

. ibu KRur inerunt hae circa costarum loca differenta cist qualitates s qms ye hin, ait Arist*tella ,circa.anim inrules habere dispositiones. ut sint propensi adloquacivi i

374쪽

M na sint,sive non,siue dipenda, siue cepd ii distincte effutiunt vanilliqui autem, Gue stultiloqui illi exunt,qui ea blaterant.&proserunt,quae nata sunxaudieretibusdisum e citare, di dant occasionem, ut ab illis ridicilli putantur, Polemon etiam idem feraentiens nugacitatem , di nequitiam ait signi ucaria tumore circa costaseris enitis Petri Appo niensis bibaΑs 'inset, Aristote os horum xporram qualitatena declarans assimilat bobus

ranis , yςrum quomodoli anflatio , & tu aior circa costa sit boum naturalis, non via

keoi Nam plurimi bouesnquestigium quidem tumoris huiusmodi habent: in aliquibust Lmenva is pWi per ascidens sum istilicet aut pWgnates,aut depastae suffuidspecta Iur,addeqqωwJNum genere, non videtine esse fatuita , 8c nugacitas,nam' nurritosio rudisiit, cratio chebeti praeduxi φggilio non tamen videtur esse naturaliter vocales , α girrulum ' bii*perstri inestis ipse v ccae,nisi aut cum istus earum abest, aut quan o a secijs i qcis noxi sunt sti uni clamant, quin etiam ranae, vi mihi videtur, omis uni adeo isqqacesi & garrulae, ut jecundum se passio garrulitati di voralitatis illis adsit; id enim, xypino, magis aqibus conuenit; crederem igitur, ut Aristololes, qualis nam osset haec sorporis, &. staruntdifferentia pubisdeclararet,attulisse exemplum boum,sed cumhqc non hineexponeret fors n suam sententiam, addidisse ranas etiam i&re uera bos pastus, ac bene plenus, similia ςst rant cum turgescit, de vento repleta inflatur testergo Ari- Ωqteli senxςnxia. γ εrii Cuj-costat postaxxistunt ac demum ipta costae fuerint tumidae, & in-- Minyiplitum bouem,vel inflathni r nam circa has partes reserat ille erit inuus,' stulti

l At sane noeter quid hos accidat cognoscere est apprime difficile. Nam cuminflatione costa M' nihil videtur inmmune h*bere garrulitas,aut amentia primum. sta quie causa hyrus pastionis, quae plerui qm est in tana es in bove inuestigemus; deinde in licitandis etiam,postga definitionem garr illitati a stultiloquentae quaerere conabimur, vi quo magis fieri poterit ex proprijs huius effectis musam demonstrumus , si unim ex quibus ustinnatio costarum in corpore ex ijsdem punςipus insit garrulita inanima iam propker quidhpc signum garrulitatem, vaniloquςnti m indicet eritperspicuum 3osterrestre animal est,si quidςm pigrum, & sanguinem maxime sibrosum habetitiam celetrime coite raum

natus,crescit alitqm cito, sed, dicito ecitiquatenus crescit multima habetealoris,&humoris multum, quoniam autem cito senescit,ac leficit,humor aqueu est,neque adatodubene cum terra mixtus, &elaboratus, calor autem qui multus est,circa principium in m teria non prQbe elaborata , nequς ad unguem mixta necessario illam dum aificii , mouet, inaequaliter,quare, & operatio uniformis non sit,ergo non aequalis sit dilatatio , sed maior ubi magis obedit materia, contingit auxem eam magis obedire ; ubi naturaliter minor est ipsius portio ; haec in costis est minors non in principio non in fine utrinque enim ossa sint hic pectoris,ibi vertebraru m ergo in medio costarum fit maior extensio,effectum est igitur ut costae in ,,bus, magis quam n hominibus, aut elephaiatis,aut canibus circa medium ita- curventur,unde cum pasti suot distento nimirum amplius ventric' lo turgere videntur, &inflari;haec ergo sorte potest assignari causa, cur boum latera, & costae turgere videratur, ut amem dictum est, mihi videtur hoc potissimum fieri a ventriculo ,qui cum duplex sit,' superior cibo multum repleatur effectum est,'t dum distenditur,coste,&praetertim nothae recedant, &sui semel euentur;quae deinde cum valde sint in medio curuatae figuram illam in boue pleno,quae conspici potest, causa iit,hos ergo ad boves refert Aristoteles, & probabile est tales ex melancholia, & pituita praedominantibus temperatos esse, & tempestatem referunt illam,quam in Italia, & in circumpadanis oris percipimus, cum sol est in piscibus frigida enim tempestas est, de humida propter propinquam hyemem, at non deest calor propter propinquum ver,quare, & arborum cortices, de rami tumescunt,& terra turgescit,

375쪽

3 o In Physiogn, Aristotelis

do herbas.&ssores emittere gliscit; attanas terrae,&aqui filias et ampoetaedine iiiivissiquibus eum pro corporis ratione,ac natura paucus cales adlici neque eius niateria,&hii inoream habeat tri sitatem, quam in animalibus perfectis ,&longaevitte obseruamus . . contingit secundum se multum statum excitari hoc modo turgescere illarum later uel uod reuera diei potest,ra exterra aqua fibricatirparum caloris habent, at lentose quendam,qui eum cra sisusculus sit in rubetis emeitur,primum 'ut siquando comedantu nos leatum lubstantia in talum resoluatur, de animal distendatur, &pereat; eum sint animaliaimperfecta admodum,inchoati In habent pulmonem,quare,&flatu replentus,

desurgent,nequeo es ranae,ut aiunt, sedanares tantum vocales sunt, nee vere vox est;

noli enim fit aspera arteria, neque a pulmone venit, sed duabus repletis ne siculis aere, Saeceptamuae portione esscitur senitus ilicitum tempore c6itus,tum quado pluuia ilistae modergo quorum substantia est ex terra, aqua male simuycomitrixtis.ill6fumeo naturaliter tumeant, de inflatae sint ex his, puto cla'rum esse,qui ergo tales sunt reserunt ist hoc boues, & ranas, &cur boues, & ranae hoc modo assiciantur, est manifestum.quod ait cu- i remquorum latera, & costae sic assectae sint, ii garruli, & stulta loquentes diei debeant,eκ- definitione,& natura garrulitatis,& vaniloquentiae colligi posse arbitfur, tanusi enim diu garruli . cunturex Theophrasto libro de charai reribus,qui langos, di inconsideratos sistitiones es futiunt,sic, & Chri stomus,sermones sine mente, & longos a ga rrulo pronisiiciari dicit,q autem incohsiderate loquunturiac blateranat, illis omnino multa in phantasia contin--uesug eruntur,atque ab externis quibusque facillime mouentur,eig5: de halivdiu ill hrunt igitur spiritus animales maxime participant stere ac flatu, quare si cui multus est diltus circum praecosilia;kdnaturalis,&a prima natur origine formante homillesti pria crus,ini insunt tumescentia latera ,&costae incuruatae ni iam, sed quirerique tituliuncte habet aeris, multuq.status circa praeco dia,illi 'misceammiamcumspilitibus millisi ui talis est,instabilam habeat phantasiam, quam plurima phantalaiata es vanapae Petuo sumerentem qui autem hac passione asscitur plurima in inconsidehaid effutir, i tali3 est garrulusdicitur, & stulta loquens, ergo cui latera, costae intumesturit ille es, garrulus, & stulta proferens . Memini me hominem nouisse cuius fion latera seium,sed totum corpus inflatum videbatur,&ipse tumen tanquam buta iratus cutinue blater, bat, etiam cum solasseret;i & perpetuum flatum a parte ameriori,& posteriori mittebat 36 sed quoniam tantilluni in ipso erat etiam melancholi ideo libenter obsoquebatur,& amicis,praesertimque carioribus detrahebat, praesentem statum continue oderat. α conquin rebatur,modo regum,ac principum,modo rusticorum notans operationes,idem omnina negocia sciebat pace lixas,affinitates contrahendas,omn ia demum facta, atque infecta canebat; sic ventosus sic ampulosus erat,vi neminem loqui unquam permitteret, eX Vna .re icialiam praeter rationem, &nihil ad rem facientem transiens, ita ocij, ita negocij temflui gar pora distinguere nesciebat,caeterum,ut mihi videtur,probabiliter garrulitatem, & amet ruit. tiam sequitur quidam despectus, qui enim tales sunt, & despicilintur, de nescii, qua rati . ne odio habentur,neque sua,neque alienaicurare nouerunt,neq. negotijs apti neque illa. olusibus iucundi,huius mores praeter Theophrastum expressit Horatius quadamsatir in

holentiam , dia fastidium garruli , ct blateronis effingens, denotans.

376쪽

circa Mirerematiotandum. Huius datum est, si fissis ectuunt i Gubc D

378쪽

- C. udo orest igitur pars TV eorematis quotam ponto A Bὶ es nisi j qua D C. i stim levoraces, rotiatur quoniam qui tales suntilli habent ventriculum' hoc est. 'Hiinem bruiti quo appetunt;&continentcibum)grandese;&valde estparent, quorum aurem venter valde capax ciborum est , illorum & Fehemensest ciborum appetitus, & multu iv cibi possunt capere, qui tales fiunt voraces dicuntur, Ergo qui B. talem poritone A. B. maiorum his it quam B. CII siquot voraces . Milior quae primo loco posita est, non ita et difficultatem , etenim s&huUqui naturaliter'Gio sibi tinet vetitaiculum est magnus robabnee iani est ventriculum esse magiium, Scni agnum e st doliuiri, multum vini nixum est continere; quale eniim est; ect I 'A. quantum quod naturalbter continet tale, aotantum etiam se diebet, moliatu

Ex hoc etiam patet,quod sequitur, nam quorum venter volde ciborum est capax . iii iventer natus sit capere c bum, pli,nique ipsum appetere in maiori quanto maior erit e mulatius,&in mM6rimi inori caeteristamen p ribus quare mulierevia rimus cibi,qua vigmaginus appetet, ac comedet, patet igitur quod quotum velifer est Ideerupli, illi milistetit appetent, quae vero sequitur propositio est conueis definitionis v licish6innis Noto autem, quod singula membra habent cenam propensionem Ud ptopria tu Uia tionem,quae Propriam illorudi in consequens formam;vnde cibi appetintia si formaelion est vehiriculi,prout re vera noti est , illius tamen formam consequitur eiu cum ipsius 7 propria operatio sit cibum concoquin TR quae perfectionem huius operationis iacit reeius forma necessario supponiceibum adesse,quare cum non semphradsit necesse est ut inud entiam percipiat, hoc autem est cibum appetere, di cum maiothhmaiotem 3 &cunia perfectior vehementius quaeriti& magissumendo delectathri nam desiderium ob praesentati,m ptiuationis excitatur, quare si quis quaerat cur cuius portio ab umbelico, ad petioris extremi est maior,quam quae est a pectoris mitio,vsque ad initium iuguli, sit vorax, diu

cemus quoniam maiorem habent ventriculunt,id autenacognoscemus; quoniam in mala ri loco maius etiam corpus locatur, in maiori autem corpore caeterisparibus maior etiam j so est virtus, quae secundum quod ipsum in illo existit.

Secunda positio est,qJ qui tales sut,illi sunt insensibiles. Cuiustationε, &caus1 afferti . Arist. vi mihi videtur, desumptam a materia, in qua sensus principiu est probaturigitur. Quod cuius ventris portio est maioriquam pectoris ille est insensatus,hoc est, ut declarauimusrudis, & cras e mineruς, si quidem cuius portio ventris in opis est m ior, qua superior,pectoris, ille in angustum redactum habet cor, diaphragma ,α caetera meit: tu aspiritalia; cui hoc accidit ille est insensatus, de rudis, ergo cui pectoris spatium minus est;

quam, quod ventriculum continet, ille est rudis,&insensatus . psilc i i u

Minor no habet dissicultate,qi si venter,que voc ui A.B.est malom. C. qJEt B C. euit minus illo, & minus spatiu cu habuerint spiritualia membra, ne esse est, ita et in angussit cogi,Maior Et ibatur,qδ quoru pectus sit iusto minus,& i angusu redacta habeat i Ebtam spiritualia, ille sit thsesitus,hoc e stolidus,n imprudes,atq; ineptus,qni cuius pectus tale Gillius mebra,quaesiit principia vitaea talis praeternatura affecta ssit ne a. cu talia sint psecte suas Mationes exequi positit, sed qn Psecte opantur I & sim natura disposita sui, tuc holes bene sensati erut,ergo cu no sim natura disponuntur,neq. 1 natura sabuntur, ita lia. 'co paratu ε,vi si affrmatio sit causa afirmatiqnis,negatio sit causa negati is, patet igitur ana gustu thoracε, praecipue sim longitudine indicare compressione, & angustia quare prasitet Iturale dispositione illarii partiu,ergo,& impedita earside Osatione,at cordis', in par tiu spiritualiu,prima,&lyria OPatiOC, spiritus vitales crearo,aciducere, it primit sensit re risa 5stituere, in quo recipi utur mediate cerebro omnes sesationesteri si vero impediatur sesitio necesse est,uel nulla,vel implaet existat, im ecta asit sesalla,*ditas,&intesibili l H li et ias di-

379쪽

In Physis n.Aristotelis

tas dicitur, quare quorum portio inferioris ventris ab umbelico ad imum pectus est ina tur Mam totum pe risiinterstitium UItyntacea sunt , insensati, vorace quoniam magnum ventriculum , i insensati quod i milacum primi sensit erij habent redactum iri. apgustum,&oppressumab eo loco,qui destinatus est adcibum recipiendum, lix Arist

telis est sententia.

Non Vbi noto cum sensus,ac sensatio sit persectio quaedam naturalis, oportet illam inqua.dam determinata mediocritate, O magnitudiniS, ta temperamenti prim rum qualita tum positam esse,ubi igitWr quantita est maeio aut minor quam oporteat necesse est,seu Iasionis periectionem impediri,sic etiam ubi qualitates primae excedant, aut deficiant,&statu ntur, dc nectantur inter se ita, ut una aliam magis qu m oporteat super e , tol iolitur primum hinninis sensus,qui inmedietate certa consistit,deinde etiam bruti,&selisus simpliciter; qua ratione effectum est, ivthomines mutari, & tandem morid icantur. . Ex hac notatione manifestum fiet documentuin,quod precedenti a deducit,nempe sensusj inpediri propter indigentias S & repletiones ciborum hoc est patet omnem ex cessum, de defectum cibbrum mutare sensus, ac ipsorum naturam alterat dum illos de Ga mediocritate mouςnt, est enim sensus omess, virtus in corpore, decerta ratio corporis, de hic sensus huius corporis, quare,&virtuS. l l νὰ ΕΦ mum Aristotelli documentum, indigentias, & repletiones ciboxuural erale se um virtutes,&de suis naturali statu movere Iita ut earum operatio , & iudicium de sua perfecitone decedat, primit igiturquod sit uerum,deinde quomodo ex praedictis depem ad deat, tertio propter quid omnes indigentiis,&repletiones hoc causant,ostendymus . . Indigentiam cibi, semem scilicet, & sitim uehementer humores acuere ,&choleram, excitare uulgo receptum est,uam, &ieiuno uentri narrandas non esse dicimus fabulas, Virgilius homines in pugnam, & mortem acriter ruentes assimilat lupis Isuos improbauuentris exegit caecos rabies, similiter repletiones ciborum aliud fas insissem, praeter Terentiamim Demeam, & alibi sine Cerere, & baccho uenerem frigEre, indicant mutatio. n uentris ab inanitione ad repletionem ut econtra etiam animista mutare certum est, sic Horatius de replectionibus.

Atque amis humo diuina particulam orae. Ilocidem meraciorpotus, hoc ciborum diuersitas, & tioracitas,animi tentando uirtutes, & illarum operationem peruertendo demonstrat, quomodo aut ex supradictis inferitur patet, na si cuius uenter est magnus ille multo cibo repletes, & cuius uenter talia est, idem dicitur esse insensatus, ergo qui multo cibo repletur insensatusvi; ergo multam re pletionem sequituriosensatio,&quoniam sensus ,&sensatio in quadam mediocritat consistit, ideo ab excessu, &defectu corrumpitur, ergo tum inanitiones tum repletiones sensus gratiant,&alterant, quae sententia assinis illi, est, quae in tertio Aphorismo primae Aoparticula dicitur, euacuationes extremas, extremasque repletiones esse periculosas, nam nocent, corpori, & sainitati corpores secundu Hyppocratem, animo autem, & prudentis ,

secundum Aristotelςm, at propter quid hoc accidat, etiam supra dictum est, si quod se

sus bonitas in mediocritate consistit ab excessu igitur, & defectu corrumpitur,& cum moderata inanitio,& repletio uitam conseruat, ergo immoderata corrumpet; immoderata autem est,quae uel excedit,uel deficit ergo patet cur excessus, & defectus cib8rum , espri Neque solum haec indigentia, aut repletio cibi peruertit sensationem , quini O Omne&caeterarum rerum, quae ad uitam requiruntur indigentis,aut superabundautiae non sensum

tantum,

380쪽

Commentarius .i 36s

tantuin, sed vitam ipsani eouestuc vel destruutivenus enim immoderata, eiusdemque nimia,& praeter rationalis abstinentia corrumpit hominem dem de somno,ac vigilibi, motu&quiete,atque animi accidentibus dicendum est,sic aetatis excessus non minus,quam de-kctus &sensus,&iudicium laedit,unde dicimias bis pueros esse senes,neque secundu co pus tantum debiles efficiuntur, frigentque effoetae in corpore vires, sed etia sm animam. . Quese si corpus, & anima sibi inuicem correspondent, & quae sanitas est corporis, eade est animi virtus,ut sanitas certam quandam requirit medietatem, ita etiam animi virtus,' prefectio in mediocritate consistit, quoniam ex quibus sumus,ex ijsdem conseruam tae ab Sppositis corrumpimur, ponendum est inanitiones, de replectiones omnes ani o mam, & corpus offendere, & naturalem animalium sensum peruertere,aurea igitur Ure est mediocritas, & virtus est medium vitioruin utrinque reduetum. IAd eandem Erte causam etiam redigendum est, quod dicitur omnium rerum ene cietatem,cum enim,&mel,& saccharum, d quod vis aliud genus rei,quamuis perdite ioptatae excesserit modum,sicietatem, & nauseam parit, quae res in amore venereo praeclare paret,quam enim adolescentes efflictim deperiere, si casu consecuti fuerint, illiique ad libitum adsit,sicietate capti, despiciunt, & abhorrent; praeter autem dictas supra proprie- το, ae , tales, quaeivoracem sequuntur secundum corpus, & secundum animam, ille, quem divi mus insensatum,pauper erit,remque sibi a maioribus traditam minuet ; amplius, & oblita . uiosus;& okitabundus,tam in propriis, quam in alienis, & quae negotia incipiet raro ad ro finem perducet,neque laborem,&molestias aptus erit sustinere, sed cito succumbet, manusque victas aduersitatibus celeriter dabit; neque sibi neque alijs consulere latet, iiisen

satus enim est, quare, & imprudens, & qui facile decipi,irrideri,atque illudi sibi patiatur,

haec iam ex Aristotele adducta sunt. At liceat aliquam aliam causam etiam venari quae sorte si nobis non sit notior, tamen prior natura, & magis propinqua erit, primum autem videamus propter quid contingat aliquos habere ventrem pectore maiorem, alios minorem, alios autem aequalem, an id ai virtute pendet formatriceὸ nam cum haec sit, qui in semine spiritus est, & calor, & hie ca- lar cum sit qualitas quaedam substantialis, ratione materiae in qua est videtur aliquando intensior,& aliquando remissior. Intensiorem dico,quando materia est densior quidem,sed obediens,& ductilis contra . remissiorem;cum igitur humanum semen sit secundum sedissimilare corpus, etiam si non secundum sensum, in ipsoque spiritus, calor contineantur, si contigerit in ea parte,ex' quae suturus est venter inserior calorem esse maiorem, & magis obedientem materiam ca-Ior,tunc magis dilatabitur, maiorque sermabitur venter inferior, quam superior, & cum hac ratione excedet,necesse est minui pectoris quantitatem, Et calox, & spiritus ibi minor est, quoniam hic maior, sit A. B. C. semen per quod totum est vis formatris D. cuius si contigerit maiorem partem quae sit F. reperiri in B. dico quod necesse est minorem parte esse ipsius D. vel in A. vel in C. vel in utrisque, quare sic contingit, vel ventrem imum o fieri ininorem, vel summum qui pectus est,uel utroq. a medio, qui est inter umbilicii,& pe.ctoris extremu superari, Cu aut cotringat huc ventre esse maiore,ergo, & coteta in hoc , ε tre,quare,o vetriculus erit iusto maior, & epa multa igitur vetriculus capit, & qm natus est expleri,ergo & multa appetere natus est,qm multa capere potest,multa igitur cogeret, 'tuorax igitur erit; atqnii loco magno pleruq dilanditur calor,&difusa virtus debilior est,siquide contracta,&vnita fortior, cuius indit tu est,qd quorsia1altu corda sui magna,illa sui timida, ut 1 ceruis,&xuervecib.&m leporib. licet obseruare;q singula asalias coi pollis sui inportione magnil ota cor habet,calor debilior appetetis causa ioborat, refrigerati . n. ue

criculi Aipriu est, multo plus appetere q. cocoquere postat,qΤ Gat' uisu est appetetior igitur est talis uetriculus,qua sit aptus ad digeredum mala igirur digeret,sanguine crgo spiritu'. H li 3 genera-

SEARCH

MENU NAVIGATION