장음표시 사용
381쪽
generabit pituitosos, multamque in sanguine pituitam inducet, vitia enim prio scoctio. nis nusquam a posteriori possunt corrigi,erit igitur aquosus, ac seroses sanguis es di pituito sus ,& cui huiusmodi adest sanguis ille etiomacer non enimbine nutritur, quoniam sanguis frigidus est, & pituitosus,erit etiam somniculosus, quare ,& nidis , ct insensatus, quae passiopendet a spirituum imbecillitate,&a pituitoso sanguin ecirca primum sensite rium existente, sic igitur forte a causa efficiente petita ratione ostendi potest, & voracitas,& insensibilitas,quam Aristoteles ijs tribuit, quorum medius venter maior est pectore; dcirca ea quae ab Aristoteledicta sunt magnopere dubitandum videtur. ω,λ' An verum sit,quod dicitur, pectoris angustiam, & paruitatem facere insensibilitatem, neque loquor de paruitate simpliciter,sed de illa quae est incomparatione ad ventrem me iodium, in quo est stomachus, &epar, &caetera nutritionis membra, nam vileturialium, ἡ insensibilitas, ruditas,&oscitantia effect is est frigoris, indigentiae spirituuiri, auta, is qui humore multo excremetitio obruantur,& quoru motiones pigrae sunt,& tardς, elat in- Cum ex aduerso quorum pectus est angustum, ita, ut cor, & pulmo aristetur,& locum m fens K, gis quam oporteat paruum sortitatur,necessario illorum calor quamuis modicus, i ta conclusus,aestuet; ac spiritus callidiores suggeari cerebro, undevehementior sit rerum appetitus, & ira prompta admodum, quare magi sprarcipite in hominem quam ullo modo inse- satum illum dicerem cuius peeius fit minus,quam venter medius.Huic dubitati tam crederem sic posse occurri. Dupliciter est angustum pectus uno modo, & non dearticulatum, sed tale,ut propter angustiam a primordio cor, & pulmo sint non exacte perfecta , im. i. hoc thorace spiritus fiunt imperfecti,&manci, neque exacte elaborantur, &haec dicitur causa insensibilitatis,similes videmus aliquando pumiliones, qui in somnum sunt prope si admodum, & pueriliter loquuntur,&sapiunt, breuissimum motum localem faci- Ie anhelant , eorumque pulsus est paruus celer, & inaequalis, exemplum mi ius arctationis videmus in his,qui laborant hydrope,qui cumrespirationem habeant diminutam , atta men neque spiritus igneos habent, neque in discursibus, & resolutionibus praecipites sunt; nam secundum naturam,hoc est in quadam certa proportione,oportet calidos, de vehemς tes esse spiritus vitales,non autem praeternaturam, Altero modo dicimus esse angustum pectus, quando paruum quidem est, sed ea quae continet membra quamuis parua magnitudine,qualitate tamen sunt perfecta,ita, ut propriam operationem prompte exordiri, δέ ese ad pedire possint,in h is contingit, de spiritus aliquando calidiores, de acutiores generari, quare hi promptissimi sunt ad iram,quam etiam citissime deponunt, de his non est sermo,nuc apud Aristotelem, sed de prioribus tantum. At rursus supradictum est quod quorum pectus est magnum, longum, latum, illi sunt audaces,& calidi, ergo qui strictum,non videntur tales;an rursus respondendum est, quod Duli, calor duplex est, alter quidem subtilis, & igneus qui facile mouetur, qui tollitur, qui extinguitur, qui non durat, neque essicax est, sed incipit quidem quod est agendum,sed non seisis h. perficit, Alter vero terreus est qui dissicile mutatur, qui non tollitur, non extinguitur, diu Eu, I, durat, de emicaciter incipit, de persequitur usque in finem, quae sunt agenda, quaeque ag- stia, sint greditur;hoc posteriori modo calidum leonem, de aquilam d icimus, priori ratione calidosa a - dicemus domesticos feles, de capras,amplius, & quoddam erucarum genus, cantharides,& buprestes, quarum natura ade alida est, ut cutim quam tangunt valentissime exulcerare possint,a quo igitur fiat haec pectoris naturalis angustia, & quomodo insensibilitatem
producat ,& quomodo non ex his patet.
Dub. autem cor sit primum sensiterium, & membrum quo iudicamus, de sapimus, ut a,4b, humor quo primo videmus supra quaesitum est,etenim sicuti neque solo chri , ινλι uidemus,sed oculo, ita neque solo corde iudicamus,sed toto,ut sic loquar,corporem bis Rut Nombri principalibus, ut autem praecipua pars est in uidendo christallinus humor,
382쪽
ita cor videtur esse primum,ac praecipuam sensiterium,quo i si mus quae se offerunt 1ea sibilia,ita, vi tanquam in specula sit caput, ct principales sensus circa ipsum,in cuius centro iungantur, & inde in cor spectra deueniant,ut eo in loco fiat iudicium,nam si animalis esse di vivere est sentire quod v itae erit principium primum illud erit, &sensus, at vitae est cor, ergo, & sensus,quare cum ipsum contingit arctari, ωiu suo motu, & operatione impediri , illud ipsum imperfecte iudicare de obiectis sens necesse est , hoc autem est insensatum
Rursus dictum est hos homines voraces esse, at contra nulla sere animalia calida , &persecta sunt,quae minus voracia sint homine, leon ; lupi,canes,oues,caprae,nihil fere Vo-aec quam nisi de Abo cogitant;id de equis dicitur, quod vel edunt,vel capite dolent,differen-Itiae liuius dicuntes e causam, quod homo majora, ct longiora habςat intestinorum iu -- lucra, quam ulla alia fere animalia,quaesot eiusdem magnitudinis;quare maiore etiam di lationeris in d censu ponit cibus,tah unine quam inalijs animalibus excepto fortasse camelo de quo legitur,quod de tertio in tertiunt satis est illi,si cibusumpserit, cuius esse 1 causam finalem inerunt, quod homo ad actiones ia & contemplationes natus , in cibo in- qiurendo,&iumendo continue vacare non debebas,quod brutorum videtur este tantunia
bSed si hominesad actiones nati sunt, & ad arte exercendas, & ideo minime omnium alii lium cibo vacant,unde factum est, quod maiorem sentiunt in cibo voluptatelli,quiit, bruta, id multo plura edunt,quam illa, ut quid quid terra, quid pontus, quidathoc letictiturin cibum hominis cadat, & illu vix implere possit, rimatur viscera terrae,ut tubera vorent ι ut quosdam pisces reperiant saXa comminuunt Parborum cariem, & vermes refun-msicrutantur, pisces, fructus, aues,quadrupedes angues etiam venenosissimos in ventreme,
ebhijciunt, & quod nullum brutorum tentat,neque a propria homihis carne,quaedam na
: An diremus hominem ideo esse omnivorum quoniam est parinis mund us, si enim ii minis aeritia intellectus est ,,& hic formarum forma , ct locus dicitur omnes formas in s Geontineris potentiamecesse est etiam;vt corpus illi respoudeat,quare & manus instrumentatum instrumentorum dicitur aK Aristotele, ergo, & corpus hominis animae simile esse de ach bet, illamque ipsam aliquo modo referre, quae igitur ipsum statuunt principia, ceu quattuor elementa sunt,& quae ex quattuor humoribusfiunt sanguine scilicet ;& bile utraque& pituita, referunt quae in mundo sunt,si ergo munducquidam est illique similis; cum ex quibus est,exijsdem conseruetur,ex omnibus est, omnibus igitur conseiuari potest, conseruatur autem ex ijs quae comedit, omnia igitur illi in cibu caedent, quae tamen calore suo eonfici possint, & quae conficere nequit id ipsum praeparat ars culinaria, hac ergo ratione
omnivorum esse dicunt hominem.
At sorte dicendum homine natura scire desiderare, & propter hoc sensusdiligere, quae fit igitur; & sensum gustus experiri, dc rerum sapores agnoscere, ut pote qui prompte rerii o declarans essentiam, Hinc factum est, ut varia in os coniectet,vr faciunt pueri, quorum cualiquando sapor arrideat, illa deinde in stomachum detrudit , d quoniam est animal se elabile, de imitatiuu ,quod socio facere vidit,id ipsum etiam experiri voluit, sic fustu est,
victi tum sibi cibum non reliquerit homo,neque habeat, ut caetera animalia proprium. Qui vero credunt caria emesse hominis cibum naturalem, ut puto non recte sentiunt; nam si caetera carniuora, vel Vngues,yel dentes, vel stomachum ad ciptandam, & conco iaquendam carnem aptum habent cetenim quibus natura dat cςrtam actionem I dat etiam
instrumenta ad actionem illam necessaria cum honio his omnibus sit destitutus instrumεtis carnem non puto esse hominis cibum proprium,sed quoniam, ut ait Aristoteles homo est animal,quod arte, dc eXperimentis, ut plurimum vivit, necesse est; ut etiam ei bum sibi
383쪽
arte,de prudentia paret,ars autem qua cibus hominis paratur multiplex est,ut primo poli ilicorum agricultura,pastoralis,uenatoria, Saliae plures; & ars pistorum, & coquorum ad hunc finem diriguntur. Vt autem mihi videtur ibus ille est hominis valde accommodatus,&proprius qui ad eius naturam complρxionem, & temperaturam accedit,quo que magis, & ubiq ue utitur quo solo deficiens incommodum setitit , quo sine alijs p robe vescitur, si vero alusine ipis isterint,non placent, hic autem est frumentaceus panis, qui etiam a medicis optimi nutria, Itienti, &succi dicitur, cum bene paratus,subactus, &coctus fuerit, aut si quis alius est ei
bus,qui pani ex tritico facto sit similis, qualis est qui ex ind ito grano, & quibusdam legu iminibus fieri solet, quod autem homo maiorem quam caetera animalia in firmendo cibo, ti, voluptatem sentiat, id passim ab omnibus dicitur, at contra canis a corio non absterebi .
tur recto, asinum in laeto prato pabulantem vix ferro, di igne fugabis :- An dicemus aliud esse fami satisfacere, aliud voluptati,urget niale suada fames lupum
di canem adire pericula, & labores tolerare insanos. At voluptate non moueatur,neque curant edere cum non esuriunt, aut bibere cum non sitiunt,quod fiequenter nimium faciunt homines. At reuera maiorem percipjqnt inci his homines voluptatem quam bruta, si quidem exquisitiorem, perfectiorem habent sensim tactus, quam caetera animalia, gustus vero est tactus quidam, nempe quo sapores discernimus; At sapor non est alimentum neque qualitasad alimentu necessaria, sed quae illud concomitatur, & quo tanquam indice tagnoscimus quidnam sit, quod com modum ei Possit, aut incomodum apportare, exactissimum autem sensum tactus diximus hominem. habere,quoniam maxime est animal idest temperatus, & in mediocritate extremorum..i const tutus; cuius inditi umest,quod quae nobis rem rata videntur, canibus calida nimisi apparent,selibus aut frigidiuscula forsan,quam nobis. In sumendo cibo voluptas est,quo niam haec est operatio secundum naturam, est voluptas,quae consistit in perfinione ope rationis secundum naturam,riaturalissimuni autem est se ipsum conseruare, M sibi simite generarciliis igitur dubbuscum dat opera in homo,non secundum quod est homo , sed secundum quod est animal, secundum naturam operatur animalis, quae in ipse perfectior est,animalis enim perfectio Misensu tactus tonsistit, quem homo habet exactissimum,pe sectissime autem operaturi cum nil aliam impςditur, non parte objecti, nouisui , non im 3ostrumentorum, non externaxum conditionum, tunc igitur uoluptatem pereipjet, & quo' miam perfectio sinis est,& finiaccidit eorum,quae fiunt esse ultimum, indeescitur, ut i Extremo naturalis operationis sentiatur usluptas, & si naturali propensiuni addatur etiam habitus,sive habituata uoluntas, aut desiderium, cum non solum secundum naturam, sed etiam secundum uoluntatem contingat operas nos, ideo etiam maiorem percipimus vo Iuptatem,est ergo haec in cibo uoluptas,& in hoc maior, Auam in illo, quoniam hic magis, illo desideratur,uel ex aliorum relatione: uel exudore qui arridet, uel ex temperamento, aut quoniam assueti sumus hocmagis uti,quam illo, quo iactum est,ut quidam delectantur caepis,& allijs, quidam eadem abhorreant,atque edulia in quibus haec sint sustinere no ηοpossint, & cum diuersae sinthominum temperaturς, diuersis exi in delectauturcibis, prout Galeno uidebatur, qui frigidum uentriculum secundum naturam det octari stigidis,caliducalidis dicebat cibi nam simile secundum naturam simili delectatur, & gaudet,contrario
Contingit tamen hanc temperiem a consuetudine hominum uinci,mollis enim est humana natura,& facile in oppositum statum contrarij habitibus deducitur statuitur In sumendo igitur ciboqiuod insit uoluptas,dicus insit dicti min. . ., Cur deinde haec istis, illa alijs placeant edulias probabile est a naturali temperie procedere, quam indiuidualam nonnulli appellant propxiet tem.
384쪽
Non crederem tamen maiorem essevoluptatem veneris; quam cibi si aha circum stri- Cibi nebantur, melius enim est se ipsum conseruare, & esse, quam alios, & prior nobis est conser- an V 'ς 'vi' lanostsas Mioρὶ Orum generatio, quamui natum generationem magis quam indi- uidui quaerat on uatiHnem, at secundum quid maior est veneris, quam cibi delectatio 2 tu' pi omptiu , c auidius ad'lescens amans,coniungi cum amasa desiderabit, spiam cibum quantumiis . is suavem; at si aeque destituatur, de cibo, devenere, puto iuturum, ut fatiles amorem 'nino longe fugabit, sine Cerere siquidem, & Baccho stiget venus, fa-io m sillae quae Ure sedat amorem, de nugas de corde propulsat, corpori igitur pleno, de adolescenti saturo lige suauiprest amasiar concubitus, atqui fame premitur,dccibum . ςppit, aliudqugna venereas animo agitat illecebras.
. , aulamve autem pectus 13 quum habent deanis iam ortes Uecum dum animam , remuntur ad mastulinum. AB umbei ico, ventre,quem secundum dixi ,ad contemplandum pectus ascendit
Aristoteles,cuius unicuin tantum affert theorema , cui inest pectus magnum ,α dearticularum ille sortis est secundum animam,hoc est animam gerit audacem. Duo igi- lux sunt acci gentia,quae pectori debent inesse,quod scilieet sit magnum, secundum omnε di inensionem,nempe longum, de latum, dc frassum siue altum, nam si longum sit, de stri ctum,vel latum, de breue,aut tandem quamvis longum, dc latum foret; attamen tenue, de non crassum nusquam sertitudinem, te audaciam ind icaret, sed cum strictum est pectus,p uidum4pdicat animum, de ad phthisim propς um, cum vero est breue impedita est re ibi ratio insensatumque demonstrat,at si tenueruprit summam arguit debilitatem caloris de spirituum,quare iure diXit pectus magnum,quod arguit materiae copiam,sed requiritur etiam dearticulatio,quae serinam, δι mrmae, aut agentis causae docet virtutem, de praest , o tiam, est autem membrum dearticulatum, de ipsemet dearticulatio formatio, de perfecta distinctio omnium partium certum membrum componentium qua edearticulatum, ducitur membrum, quod Omnes suas partes distinctas, Hecundum naturam persectas, definitas obtinet.
Dicit ergo cui pectus magnum, dc dearticulatum est, ille ad genus masculinum rese tur, qui ad genus masculinum rese riuriac malaulo fimilis est secundum animam, ille fortis est, de audax,ergo cui pectas magnum dearticulatum adest, ille sertia est, de audax. Maio iampridem nota,dudum enim ostensum est, masculini generis hanc esse passionem propriam,ut sit audax, de sorte, do periculis prompte se se offerat. Minor etiam declarata fuit,amplius tamen etiam eXponetur,na cui inest pectus latum,lungumque, de per omnes dimensiones magnum, δι dearticulatu illi inest multa quidem materia, sed magno- α pere obediens calori multo, di cui inest multus calor in materia, illum ipsum secundum na turam continentς, illi inest vis mascula, masculum enim diximus, in quo prsual et calor igneus, de siccita terrestris ergo cui inest tale pectus illi mascula etia inest indoles, de natura, caeterum quamuis plures aliae sint pectoris corporeae,&sensibiles dispositiones, de, hac tamen solum locutus est Aristoteles; Nam hac cognita etiam oppositaecognoscebantur,quae nςmpe neque magnum, neque dearticulatum pectus habebant humanae figurae, illae omnes ad Demineum referentur genu eque audacem,de sertitudinem,uirileque indicabunt ingenium, carinata pectora aues referunti, de hominem vanum, mobilem, Se fallacem indicant, atq; non valde timi tum caloria enim ignei non paucam quantitatem
385쪽
prium est alia omnia, superare elementa, s 'quoniami diei datoris inatura inittrahi te: Iequae in propriam substantiam nata sunt posse conuerti ad se rapere, etiam inc posit ὀ cst io praeualet suae naturae memor,hominem faci; rapacem, atque alienoruni cupidum, & pro pter hanc eandem causam inuidum ; de mahgnum. Concauum autem pectes, si hqmini veni icoso accesserit anhelitus inducit dissicultate, quare timorem cum audacia comp6situm. & cum a pericus is abest hic superbus,ah ax, d terribilis, minaxque videtur, exaestuant enim in angusto, di male sermato pector caloro, spiritus; si uero instet,atque immineat periculum,compressi, & coarctati seiritus mutuo se impediunt,atobrutimur, atque extinguuntur; non secus atque aduenit acsens e candel , quae in parua cum fuerit tinclusa laterna a semetipsa proprio fumo extioguitur, si prohibae o turne pei opportuna exeat spiriaula sie etiam pi'sens periculum , qubditariam eis timogincutere,ad cor sanguinem, & spiritus repellite quare eo in loco, quando' ictus est, in me , Σοdio angustum coacti extinguuntur,&fiigescit coris Hem extinctis,undet amor existit. Quod vero peetus planum est, & macrum mediocre, & glabrum fictat hominem me diocriter timidum,glabrum enim est;*iare,t& sub frigidum, sed morigeratium , & benesi
compositum,nam figura ea media est intercotica uam'; convexa iri, mae viresque sitnei praeter naturam, & quoniam bene rhdfatu spest, etiam humanus,&qui eius erit,& pacis amator; qui neque iracundus, neque terribilis, neque tamen stupidu'IN qilisexistat Pnam ea quam diximus carnis carentia,dMet calorem naturalem non essesen, tus remissa ised pectes sit depile, ac glabrum quoniam rariores sunt cutis meatus,&safiguasnon inuta Oe
tum terrestris crassitiei laese habeat. l . illo t .
' Rubicundum pectus interiorem furorem, & irarum maximum aestiam, sue valde ad 3o iram saeuissimam paratum hominem notat, ignis enim multus intima occupat. -- Quod pilis refertum est, si conuenietuer magnum fuerit, & dearticulatum audaciam, vigoremque demonstrat vigent enim spiritus, & calor qui in materia solidat, di tei Testa positusin, quare suliginem emittit,ex qua pili fieri solent, idem propterienestre praed minium,&.melancholicum, erit obstinatuC &'durae ceruicisaiberalis tamen ι qua ita diuimus supra esse propriam audacium passon emgamplitis,&luxuriosus, &in mulierum amin irem pronus, & qui facit temHercules. &'Sampson illis seruiat; calorenti in melancholia positis multitudinem spirituum aderigenda libidinis membra excitat,&ex humidit te adulta nascitur salsus, ct acuti is humor qui maXinae excitat .& irritat partes in quibus 4o, reperitur ad expulsionem, unde salacitas oritur, sic Martem antiqui ueneri iunxerant,sit ex
, mari ortam di Xerunt. . .. -
Demum qu rum pectus paruum fuerit, &tuberosum illi mali motis erunt, &qitibusa nihil confidere oporteat, monstra enim sunt, de peccatum est circa principium vitae, pami .uus autem error in principio, in processu deinde maximus euadit, eontingit autem tale viti uin, & ex materiae inobedientia, & ex caloris desectu,' quare muliebre genus nonsolumi ireferunt,sed quae in muliere vitia sunt,in hoc hominum genere in excessu esse,est robabita .le, nam timidi sunt, viles,maledici,obstinati, iracundi, inuidi,maligni. detraciotes, &dea, latores,&quaeclinque alia viti a comitari solent, caloris debilitates&eius dei ac tritu ui inordi-
386쪽
tem,quae pectori, & proprie diaphragmati opponitur,ea scapulis,de principio ctonarum, α ' Vertebris per quastra'sit spinatismedulla, constyn - 1 et ix Est igitur sententia Aristotelis . Cui superius dorsui, quod pectoris ossi opponitur fgerit magnum carnosum,&artiςulatum ille erit fortis secundum anim ' Re e udax animaus,& paratus ad subeunda,&sustinenda periculi , causa huius assestionis est,qub
387쪽
deartieulatum illi id genusi ibiculinum rela lintur quod rueta lMaior erat,quod quae stilli mastulini seneris illa sint lecundit animam *rtia,quae qua do satis sperque probata fueritinon est y d quid quam adilaturam ' Ca fum nbioe dicatur: quae mascillita essetis ea sortia ect, semper cohoc dici. &minparationem fers cum indiuidius quae sunt eiusde speciei specialissimae nee speel Atilitum,sed et iam'aetatis temperati SN Shafusae, 36nςm Madqlesce ephebum cum uiro iam adulto comparabis sici Alb auolei defituto, is equό Nisossies, tam sanguineo, aut pituitorii Pheneiuiiccede quan ip opnibus lijs seruata luerit
Amplius noto,quod menabrorum,quae in fisara masculina reperiunturial iqua magis, i. aliae minus ad masculiniim MAdti Ethnus'.'atque ad ipsum instuntur, ea Suti A magi inarem indieant membis,qua istitudinis ludit. Me Imrtitudinisque priveiphasint instrumema,quare massis Ranys,brachia,testes, & lacerti, ampliuspectus, & met phrenu
homi Vm me phrenum est iiybecisse, ita, qt robur lfise non habeas, uet' sit
lati,&nop calanosi dest: non musculosi, hic erit mollis secundum ait imam l Qu. s
388쪽
Hiamlacerto*ii magnos esse, neque musculosto sos, quoniam non est carnosum ;quod fuerat probasdum. Sed subit. exoriturdubitatio , nam diximusscemineum genus esse carnosius mascuIi- P no,amplius quorum corpus est frigidius illorum etiam est pinguius, quare carnosius, subfrigidum autem esse foemineum corpus si cum viro comparetur certum est, demum cui dubium , foemineum pectus esse virilicarnosius, quata etiam metaphrenum, idcxperientia confirmat, foeminatum enim humeri, colla carnosiora videntur, quam
4 Ad hanc dubitationem respondendum est, & ad primum, dictum est lamineum genus esse carnosius quo ad partes inferiores , non autem quo ad superiores, nam coXae, clunes ,& surae inuliebres sunt carnosiores vitis si inter se comparentur secundum proportionem , hoc est caro fimii1ilis' seperat disium pondus, magis quam virilis,quo ad partes inferio-ms, at quo ad superiores non est eadxin proportio, & maior est virilis caro in proportio ne,quam muliebris. At secundum argumentum verum est,'aliquando contingit hominem cuius corpus est frigidiusculum,esse pinguiorem,sed non est verum quod omnis pinguis sit carnosus, nam, ut in auibus clarum est, aliud est esse pingue, aliud essecarnosum ,
nilutaque animalia pinguia sunt, ut maiales, & verveces non tamen carnosa, & Multa de- Mide carnosa,vicerui aliquando,&damae,&lepores,quae non sunt pinguia; pungui origituFPlerunque superius mulier est, quam vir,non tamen semper earnosior;atvlti fisci quam--uisfoemineum pectus uideatur esse carnosius uiro, hoc tantention est uerum, civis enim' non est, hoc est lacertus, & musculus, quae abundet in sceminiti pectores sed cutis, & ade-nes, siue glandul aut glandosium corpus exquo mammilla ad istum nutriendum sunt fibricatae, contingere autem p0test,quod etiam metaphrenum sceminite appareat cardosius,quam uirile,at non est uerum uidetur enim esse tale,propterea quod cutis multa pinguedine tumet ; at quod caro mulculosa, & fibrosa consistat eo in loco, sam id esse falsum diximus; experientia enim constat sceminites humeros, armos,&brachia esse teneriora,
di iliora muli quam sint uirilia,&minus laboris tolerantia.
gustiisque autem metaphrenum curuum e 1 valde , humer is ad pectus contuini mali morisIknt, ineruntur ad apparente conuenientiam, parent enim res anteriores conuenientire sivisio. DVrior huius apotelasmatis sensusesse uidetur,attamen, ut puto haec est senetu, ii des
metaphreno tu uirili uinuliebri sermone fecerit,q sim genus inter se cduenietia 6ppositis differentijs distinguuntur,qn ctintingebat metaphreno praeter has praedietas,alias etiam accidere dispositiones, & qualitates, de his etiam mentionem facit,dicens de Arma . dytione, & figura ipsius duo,quorium unum nunc,alterum infra ponitur;nunc ait, qui habet' metaphrenum ualde curuum hoc est, utresciat semicircurum ab unius principio humeri ad principili alterius ita, ut humeti ualde sint contracti ad pectiis,' ille est mali moris, hic aut mos malit, potest capi tripliciter, uel in uniuersali,ut ta sit aὸ actiones, qua ad cotem silatione,&s etias male disposituquel ad actiones tm,ut sit sesus utra huc esse mali nibris, hoc est in societate hominum non bene versari,quoniam sit inuidus, malignus, suberbu s ,& qui bene cum alijs conuenire non potest, proprie autem, ut mihi.videtur, ille dicitur esse mali moris,qui propensus est ad nocendum, &inserendum malum,&noxam allii sine
causa, quare di superbus, & obstinatus, & irriser est, & quodam rhodo alienis dbibimus '
389쪽
& malis praeter rationem delectatur; unde non multo laudabilis indolis esse videntur illi
pueri,qui aut utensilia frangere, aut domesticas res corrumpere gauden aut torquere,&dolorem incutere canibus, catis, auibus laetantur, & pueris minor, a natu insultare siene io quidam puer natus princeps deprensus quasdam aviculas discerpere, &ed sangui ne cum sedaretur,laetari lauissimum regem futurum augurati sunt; neque sauguriunia fefellit, mali moris igitur in activis sunt, qui alijs propensi sunt ad nocendum;ssimiliter ilia. factivis qui artes ingeniosas,&liberales neque possunt , neque volunt ad distere incon itemplativis autem qui immemores,qui indociles, & incapaces sunt , estiguur, ut puto,i Aristotelis sententia, quae praecipue abiciat vitam activam , ut dicamurimali moriseos, qui alij noxam inserre dejectantur; non lacessitio fine causa, ut id probet Aristoteles i. ait;talam figuram referri ad apparentem uoti uni ς0Iim, dc id quod diurat amplius de. clgrans ait, apparet enim sensui partes anxqristin h/bei ς figuram aptam M vi conuenientem ad indicandum morem malum,&insitam masigniritem,hoc est pectus4taei e dispo situ,ut demonstrct intuenti contrariam disp0strionem 2 figuram illi, quam solent nat raliter habere,qui bepe morati sunt, & benigni, est enim , ut inquit Suessanus, dignitas: in physiognstmicis i. . od si naturalis,&cGueniens, & apta corporis compositio bonas indicat dispositi nes, & mores, mala, & praeter naturalis malos moresostendat, sicuti vha tantum est quae proba est dispositio, nς enim modo rectum est, & bonum,ita mulxiplex est, malaia , di obliquae; id autem pendet ex eo quod naturales animae potentiae quam plures, videntur esse actus corporis, & virtutes in materia erit igitur Aristotelis argume0tum tale, cui in- est metaphrenum incuruatum; & humeri ad pectus incurvati ita,ut puerorum ludentium liensem arcum praeseserant cuiqs chorda sit pectus, ille necessario habςt partem anteriore praeter naturaliter dispositam, & humeros inepte formatori cui, & pectus, ct humeri sunt hoc modo dispositi, eidem inest mos conueniens, & conformis huic dispositioni, sed mos mata dispositioni conformis malus est, ergo cui inest tale metaphrenum, illunest etiam .
mos malus, mala mens, & mala indoles;quod autem hoc verum sit, quod dicitur, lex contemplatione assumptarum propositionum innotescet, harum prima est, cuius mei phrenum curuum est valde, humeri contracti imus pectusest praeternaturaliter lormatum; quoniam bene formatum pectus debet esse planum, latum,ut in figura fortis di- aoctum est ,&ut dicetur infra bene formatum metaphrenum, peque convexum nimis, neque concauum esse debet, quare cui pectus, & metaphrenum xale, ille est semptam na turam quo ad haec membra dispositus, ergo qui non talistion erit lecuridum natura na, ut *ph dictum est, si affirmatio est cau fa affirmationis, & negatio negationis erit causa causatur autem haec pr ter n turalis dispositio metaphreni aut ab inobedientia materiae durab & rebellis,quae catini naturali, & virtuti formatris nimium resistit, aut ab impotensa ciusdem virtutis, quare necisse est in tempe amento praeualere humorem melan cholicum, & terrestrem, & cum error sit in seri natione iis ius membri,quod spiritualiacon tinet, difficile est credere quin error etiam no contigerit circa ipsemet membra,quae totius, o vitae sensitiuae principia existunt.
Altera propositio assumpta est, quod qui sic formatum pectus habet, & humeros, illo
secundum has partes necessario est praeter naturam dispositus, quoniam secundum naturam pectus,&humeri opposito modo sunt affecti, quare necessario humeri.&pectus, qui si cundum propositati lapparent dispositionem affecti, praeter naturam, &ordinem humanae figurae existent. od autem hanc illaudahilem figuram sequetur m0s consormis non habet Vllania.
dubitationem, nam si ad naturalem diibosxione sequitur ingenuitas, es bona indoles, er-
390쪽
po, & ad malam malus mos, & indoles improba sequetur, tui pcm enim animam inhabitare corpus turpe probabile est, &eo 'agycumtulpitudo , ps'ternaturalis dispositio
non est cute tenus, sed penetrat,ita, ut horta seincipalibus membris illata credatur. At propter his , causa non apparetquω cuius tales sunt humeri, S met i arta um , ille sit mali hibribus, & niger, ut dicebat Horat iis , nam certum est, turpem mistes Aesopum , turpςm Plotinum turpissimum Epitectum , qui tamen viri optimi quere': de sanctissim;At forte hi in exhernis, &secundum superficiem erant deformes δ' into anas autem partes secundum naturam dispositas habi aut, 'inquirendi esti turtiui RS. 44 sectus causa . IR : Primu igitur m lis ua sit homo maloru qioru cognoscitur ex eius cliara r8R A pressit Horatius satira tertia primi; hunc inqtia vocans nigrii, quom interpretant urImpr a
bis praeditum m0ribus, & ingenio malo, ad quam facile res xit,etiem Hylli agoses,cuns dixit, De i js, qtiar nigra sunt cauda: non est gustandum hoc est, alios, qui laedere gaudet & hoc diose His sςdulo facit, Taleni dicemus; t . i : -
. - At epilectuis, & Kesopus tales non erant, quod au tem qui incuruum, & globosuim ha ibet metaphrenum ad praecipue a prima metaphreni vergebra,vsque ad quintam,t ma*imet Rutem circa secundam, & tertiam;hoc certum est, & apud nos experienVa con firmat0m; enim quos globosos dicunt habere hui peros,vulgo multa malitia refertos vocamuAS illarunt Marcum Antonium talem fuisse,hρminem impurum,&dolosum;at propter quad. nivii moris esse diximus, qui secundam se studiose prauu, est, ec alios etiam immeren tes laedere gaudet ac rodit absentes amicps, nec alsos culpante defendit, an certe hIo2 mendax est,&dicax,&mediocritertiites diis Inon enim absqntem roderet;cum autem dicax sit,etiam mediocriter est siccus,at cum volens,& data opera sit pNuus,obscurata affectibus habet mentis aciem,& cum siccus sisA mediocriter calidus melancholici αst wiperamenti, refert terram vere nouo calore modico calefactam, ulti igitur vapores genet tantur quare & multi venti mense Martio eleuantur, at vapores sicci adga dii,sed inedio rcriter calidi mentem, agitant turbant,odium,&ipui jam inducunt, ergo si cui talis inest
metaphreni figura, ille circa prin tu Ii φ abundat humurq,vel m*teria sycc valde, sed mediocriter calida, quae cum multos vapores siccos emittat sum spiritu vitali ius ustos hi propensum faciunt hominem ad iniquos mores, vi supradictum est, e gocui inest tale metaphrenum, hic erit mali moris, & eu gh fixontigerit vitium hoc communicariaortae, & pulmoni &cordi, hoc si quidem arteria prohibetur, ne recte sursum in cerebrum feratur, quared spiritus inordinatiores ascendunt,& inaequales, ideo inaequaliter gerit, & quonjam accidit hos eo dem spiritus propter eandem caiisam longiorem moram in ascensu trabere, ideo etiam perspicaces, & astuti apparent, sed, ut dixi maligni, & cum apti sint ad astutias,fingere possunt plura mendacia, &risus hominum captare, & dicaces videri , Hoc hominum genus mitifice odiosiam est, quoniam neque ioc',neque serio, ex usu esse possi insistudio, & ex delectuque praui sint,quar ut ille asta