장음표시 사용
421쪽
xv m νςm ineptum ci ratorem, haec autem crasi te inollia vel hiscerς possunt ita, ut dete apy Nant,ie hi sunt somniculos j egeritia sapiet pes, itoniti, epilepιjςo morbo obnoxii ni inium enim humorern pyaedon inari in capite putri inediocri figore li0c sigsti genus in.
jςat, crassa sunt humorς multo,isi 30re autem coii tracta appδrent. Si vero nod patescant,*d ii dg hthri omnia haec symptomata minuuntur , non tamen penitq tollunt ir, sed iii norem quident arguunt, ast ludicrum quoddam, ςurn de ore i gemuiri iucWndunt, muliebre, pium tamed ad dolos,& fraudes sic edim fra idulentos
tini crassta, dux ,qqale haben; asini,hominis fatuitatem rguunt, imprudenti m. de ut vhlgo dicunt indiscrepionem, si nRm ςst enim siccum, aς melancholicum xerrenumque 1, principis in cum pauco calore sirca caput dominari, qu0d m glido cuiu3 m snu, osseu
est caput clarς vidςmus i igit*r ςra sa labia simpliciter fatuum,indiscretum,im,rouidu, R impudentem indiςgnt i ergo gr cilia simpli iter oppositum designabunt, nimirum bene natum &sensatum hominem,cglymi&p uidum, sibiqRe nsulere scientemiprudentem oratum,&discretum, si vero spasia; &mollia timidumisi dura indiskretqm, atque
dicabit,potiusque timid im, & irresolutum,qu m praecipitςm, ut etiam maturum. si δη 'tem crasitam fuerit simul, disperius excesserit inqidum, durae ceruicis hominem rWdem, di malignum demoqstrabiti a mei nchesiaeni in crassai sum sanguine mςdiocri mixta oritur passio haec, qu*cum duritur obstinatamqWandam nimi pervicaciam docet, in-
μntumeliarum refrNitur ad camri 'RIctum,quem nunc describit Aristoteles poterio tuerim rustieano eane, cum irritatur a. 'hς ad mordendum sς p rat,labia ςnim superiora contrahit, dentes acutos e Gij qui alijt in ordineprominent,soras' te extenduntur,si qui, igitur naturaliter talem ri , m habuerit probabile est,inchoationem quandam in anima, & dispositionem habere eam aetiqnem,e s smii 'nem,quae huic caninae 1iso timi sic congene ,ut enim supra dictum fuit,membu 'ut dionum animae instrumentat&secundum varias actiones, v rias habit ines praestheiqnt, illarum sunt exordia, quare si quem videmus Oculos habentem disposito th morem gemjs illum ad titum dicemus propensem, pariter igitur si viderimus hominem e ni* rixanti , peregrinum appetentia hibentem rictum , ita, Vt nobis in memoriam req0cet talem ςadi ctionem,illum sane dicemusesso amatorem co, o tumeti rum, haee go, ni fallor,est sentςnti Aristotelis. Primum ergo videamps quisitam, de qualis est amator contumeliarum, deinde qum modo cui t te idest os,qualem dixi. us, qtumptiosus sit demum propter quid hoς aςςidat, di quaeqaM eg 4iqi animi *ccide ti*,quae sontumeli torem solent comitari. Am turem cont*meliarum dicerem pum,qqi qu*cuqqqe ptiam minima de causa cumqu0ς que in istin e rixatur, & cui,ut die ba; Iiomeru , sempζr cordi sunt rixae, bel la , di pug N, ni*mςliae g sontemnendo distae: sunt, inditi nimi nostri quibus testamur, de alio trialis sentire,id autem fi; hel dictisnet iactis seiunoim, ι utrisque .imu -
422쪽
Male autem de aliquo sentimus dupliciter,aut quoniam illum hominem pessimum iniqumque iudicamus, aut quoniam contemnendum,& nullius pensi censemus, prior od io habetur ac timetur, posterior colemnitur,& de eo perinde ac si caudex esset,vel stipe,, aut asinus nulla ratio habetur ; Qui antem facile alios contemnit,& nullo se egere posse putat,ille amator dicit ut contumeliarum, parum expertus,&prudens,quales sunt iuuenes,
& diuites, & nobiles nostri temporis,hi enim nullo se egere arbitrantur, quare & supersi, alios spernunt,de quasi sibi ipsis adulates, putant V alijs meliores siit,&excelletiores Secundum aetatem igitur adolescentes sunt , secundum fortunam diuites, & potentes, δ&laeti qui nunquam experti sint infortunia, neque de spe sua praeter opinione deciderint , io temperamentum illorum est biliosum cum subdominio sanguinis puri, unde elati confidentes indignabundi sunt,petulante procaces, audaces qui sibi placeant,laquaceriniaga-lces,amoribus muliebribus impliciti, & quas amant saturi cito despiciant,de illisque aeque facta,& infecta canant,monitoribus asperi, in vitium ganear, & iurgiorumproni,de quales esse hos testatur secundo rhetoricor. Aristoteles, qualemque fuisse,serunt, Alcibiadem,& o liquando, & Neronem, & Othonem Imperatores. Habemus quid si maior contum liarum, & qualis tum secundum animum existat, tum etiam secundum corporis temperie. Restat,ut videamus propter quid cui tale inestos, quare dixit Aristoteles fit contumeliarum amator, ait ille,cuicunque labium superius,&singiuae in ea partein qua sentinsericti can ini dentes,prominent,ita, ut speciem ringentis canis praeseserat, ille est amator conto tumeliaruris,pres,atur exemplo canum maiorum,&rusticanorum illi enim talem habent' rictum, & tunc praecipue quando ringunt, &peregrinum, & pauperem aegrotum aggredi instituunt,at canes huiusmodi, & eo potissimu tempore , contumet ijs, de rixis se laetari in idicant, ergo q uorum dentesgingiuaeque, & labia illo canino ritu naturaliter tumescunt illli prompti sunt ad ira rixas, & contumelias,neque id praeter rationem iudicandum est , nam sepe diximus quales sunt affectiones instrumentorum talem etiam putandum estAia se propensionem illius principi j quod tali instrumeto utitur, propensionem inquam ad illa iam operationem,cuius imago aliqua, & rudimentum in organico corporis membro,sen
sui apparet; quod ergo id sic se habeat: iam clarum est. Nunc propter quid, cui talis inest
rictus,illi & contumeliatum adsit cupiditasquaerendum,dicamus ergo in hoc theorema 3o te sicut etiam in alijs,huius rictus siuedispositionis labiorum,&gingiuarum causam esse in propensione ad contumelias,non autem econtra, & ut rictus hic ad corpus humanum; ita contumeliarmn cupiditas ad animΙm;quae illiust corporis actusest j se habet, de sicutii deprehensio turhitudinis in alio sine dolore,es causa quod nos ridemus, ridere autem est signum quod illam deprehenderiinus turpitudinem; ita etiam cupiditas contentionis eau
sam in se habet,suius canini ri tus; & hoc signum dicitur, quare si uti ex definitione de I, praebensionis turpitudinis dicimus propter qui dinest risus illi insit. Itariune ex ratione, latque essentiam iditatis contentionum, &contumeliarum,propterquid homo talem ha bens caninum rictum appetat contentiones, de paratus sit ad contumelias aliis inflammdas,sori sim ebit . l . 36 diabet praedictam oris disp6sitionem; illi homini naturalites contracti sunt nerui versus suum pisindipium, nam si disset uti labia sedivit dissoluta, & ut medici dictitit, reso
I tuta; eron rei'luta, sed contracta labia neruos labiorum nastidiesversus suinis ineiulpium recitatosesse docendi rerrahuntur autem ob siccitatem, & eiit ofelli,caelidi enim, it sicci proprium est contrahere ;&constringbrenetu6tim, & membrans sala substantia in ut in haedinis nisi & coriis, maniwstum est , edi hye,ccidit hecesse et Fin principio hero rum, siccillitem &calorem praedominari;ersi cerebrum erithiliolum, ergo, & prope λsiones naturam ignis referentes suppeditabit,ignis autem proprium est iijs superem stes elementit aliena ad se i apere,inuerterrimulare, de aliorum cessuptionem moliri, ut te ip-
423쪽
suin extollat, maioremque faciat, operationes huiusmodi sunt similes actionibus adole scentium, &diuitum, & potentium, ut dictum est,supaborumque,& superioritatem ambientiunt; at tales vocamus amatores contumeliarum rixus os hom ines, & inquietos, ergo manifestum est propter quid cui tales aderunt gingiuae, & dentes cum tali labiorum. dispositione ille erit amator contumeliarum, quod fuerat probandum. Neque videatur praeter rationem dictum, quod nunc positum est, calore sicco neruos contrahi,cμm supra dixerimus contractos humeros frigoris esse operationem, nam scienes dum est, tum calorem,tum frigus congregar attamen diuersa admodum ratione, nati calor similaria congregat, dc praecipue cum siccus est,dissimilaria vero disgregat, & ea pnsertim,quae sunt humida; porro neruus tum similaris est, tum siccus a calore igitur cotra- 14hitur,at humeri cum organica sint corpora, & ideo dissimilaria a frigore cogi,&contrahi,
a calore dilatari, & ampliari probabile est , &quod sint dissimilares, & organici patet,
quando ex carne, pssibus, neruis fibris sanguine tum arterioso, tum venoso constent, quae omnia inter se omnino tum nomine, tum ratione differunt. i
autem nasim extremum crassium habent, signes referuntur ad boues. IEVndem sequens ordinem ab inferioribus ad superiora procedendo post labia de naso in
mentionein secit , est nasus membrum satis notum, &cum dissimilare sit,ex quadaconsistitcartilaginta&certis ossibus,ac cute qua vestitur;ei quinque oscula tribuunt, cum . cartilagine quadam,quae naresd iscriminans inter septum dicitur, nasi ossicium est meatui praebere aeri,quo & cor, cerebrum refrigeratur, & odores sentiuntur, habet eius extreΑmitas paruos quusdam musculus , quibus eiusdem foramin , & magis a riuntur, & elediuantur,ut facilius odore aptet:doh0ς ita que mςmbro quid Aristotele ,& propter quid, deindequid alij sentia testsemus, cum ergo nasus idcipiat in ea parte . qu* im Mediate subest stonii ubi utraque supercilia coninrrere videntur dedescendat per faciem usque ad extremas nares,ab his navibus exorditur Aristoteles, & ait, quicunque homines habent extremum nasum crassum , hoc est partem , quae ambit nares utrasque, crassam d00 - ς tundam dico, sed hobus similem , ita, ut p*rs, i dc acutis illa quae narem utranque sex et 3 omat si crassa, δη c roosa,adde etiam, di non flaccida,non pie ata, sed potius depressa, illi sint segnes, hoc est in suis utionibus pigri,ci motibus tardi, neque solum id puto in montibus corporis, sed etiam assimi verus se, nam referuntur ad boves, ut sit Arist. ratio, quo rum naeres in extremo sunt crassae illi inint bu similes,at qui bobus simile ,mente dcco tporesunt segnes, igitur qui talem sortiti sunt nasum segnes dicentur . de minor dissiculi stem non videtur habere. quod scilicet quiesares boum h bent,illi bobus secundum ea par
At si a parte ad totum fiat transitus,id sane videt ar esse durum,possibile enimnst,de lemnem, & aquilam in aliqga particula lepori similem esse, non tamen ilibriim mores isti siit Msimi ipsiqJuare crederem opsrterς minori prpplositioni adiungere, quod sint similes in hac parte, & jdem in mai 're deinde replicaretur, nempe quicunque secundum narium extre mitatem referunt boues,iluania O, di corpore sust segnes quae propositio primst per ephlygismum confirmabitur nam boues huiusmodi nares habent,&boues animo, &: corpore tardi sunt,id de Aulo Vitellio,idem de Honorio Romanis Imperatoribus: egitur, qui viri' que segnes erant, de igiem n sim habebant; huius autem rei causa inuentus ne videtur esse dissicilis, attamen an. aliquid probabiliter possit afferri videamus. : , uino huius positionis demonstrati ne dub mihi supponenda videntur, alteyum est nas
424쪽
sum eiusquepraecipuam extremitatem iracundiae siue iratabilis potentiae esse quoddam particulare membrum, in quo eiusdem exitus ad actum apparet, aut in quo eiusdem potentiae effectus elucinunt; etenim si quem deridemus, eum naso adynco suspendere d icimus, & si quod despicimus,illud idem naso reiicere uulgo dicimns, & cum aliquid displicet nares distorquemus, & attollimus, id etiam antiquis ussum est, de irriseic, di reprehensore ast Mart. Nasutussis que licet isdemque nasus ia
intum tueri erre rogatus Atias.
ao Nasus etiam pro sermonis acrimonia, ct dicacitate capitur a Plinio,& ab Horatio, &Persio,quare natum habere,nihil aliud sibi uelle uidetur, nisi paratum esse ad mordendus di reprehendum acriter alios,sic Horatius dicebat de quodam qui esset Callidus excusso populum sustendere nas. si ergo nasus est indicium affectuum irascibilis potentiae, ergo, & qualis erit potentia ir
scibilis, tales eruntextremanario, &pro illius potentiae dispositonibus dispositae etiam nares erunt,quare a naribus ad potentiam irascibilem,rta signo ad signatum argumentari licebit,amplius neque solum irascibilis potentiae,sed etiam iudicijdjspositionem,&adii ritudinem designatiunde,&nasus pro iudicio ab antiquis captus est,sic Horatius cum di- oixisset antiquos laudasse rancidum aprum, subiungit, non quia nullus, nasusillis erat, hoc: est non quia carerent iudicio, idem auctor prouerb. testatur,cui adstipulatur Martialis,cunescio quandam nullo, vel paruo vivere naso dicebat, quare ponemus non solum irascibi: lem,sed etiam fiudicativam potentiam,a naso nasique qualitatibus designari, & iure nam,& si iudicium ψ,vel cum ir scibili,appexitui, vel saltem non sine virtute irascibili suas operationes facit iudicium enim nihil aliud est nisi potentia per quam quidnam depropositis eligendum, quid reijeiendum sit, homo determinat, sine appetitu igitur non
. est iudicium, videmus insuper, & qui irascuntur magnopere secundum nares rubescere, & partem illam instari, & valde calefieri, non igitur praeter rationem dictum est,nartu, extremitatibus irascibilis potentiae dispositionem denotari; propter quid autem hoc con- so tingat,addam quid putem,alias alij melius. Virtus quae hominem format a centro ad ci
cumsexentiam mouet, quare abum lico ad partes externas videturque per lineam re
etam pr cedere, diametri vero extrema simul natura sent, quare & simul fiunt, & opposta sunt secundum spetiem, eadem autem secundum genus; opponuntur secvadum diametrum , & genitale, & nasus, quare si genitale unius ppetitusest instrumentum, & si gnum,ergo nasus erit sorte alterius; At concupiscibilis appetitus praecipuam instrumenitum est genitale,si quidem actio generandi propter conseruationem s ciet naturalissima est,quare, & iucundissima, &propter hoc uehemqntissime appetita, ergo irascibilis facul- . ras,oypositam corporis partem secundum diametrum possidebit propter conseruationem indiuidui data, cuius erit is di ym nasus, quare i scibilem facultatem a naso, & eius dispositionem put rem indicari, 4 nam oppositarum potentiarum siue habituum oppositae sunt opegation quain; de opposita instrumenta, & si in opposito membro adest oppositum disp'sits is oui ,. a litatu in altς ro derit; qiure si qualis est penis talis est ad uenerem appetitus, & sos inpiscentiae dispositio, cuius concupiscibilis appetitus obie- umet est secundum nos uolupta , . iucundum quod tactum respicit, cuius maximae, &principalissima species est ueherea uoluptahergo, qualis est nasus talis etiam est disposi tioir scibili o cultatis. HL i
425쪽
ditatem sequi caloris dispositionem,calor autem talis est, & tantus, qualis, & quanta est
bilis naturalis, quae in corpore nostro ignem refert; neque id dubium est, nam quae minus calorem participant animalia,ea videmus esse tardiora,promptiora vero ad morum, quae
calidiora sunt, & ignis est iii continuo fieri,continueque mouetur, ex opposito quae Fg re, ac gelu rigescunt,bmnia quiescunt, & terra quae frigida est, quiescit; si igiturcalor mo. rus principium est, & maior calor maioris motus, & inquietudinis causa est, unde qui tabriunt,quo maior febris est,eo magis etia mouentur, & agitantur in lecto,ex his puto iam posse nos dicere propter quid, qui habent nares quales habent boves hoc est latas,drassas, carnosas in medio detpressas, duras sint segnes hoc est in corporis motib. tardi,& in suis cosiderationibus, & re lutionibus segnes, & irrcsoluti,id probatur, quoniam qui tales habent nares illi remissam habetit irascibilem potentiam, quare in his non abundat flaua bi. 46lis,non igitur sunt calidi,ergo neque celeries ad motum, segnes igitur, ac tardi secundum corpus, amplius-quorum remissa est irascibilis potentiq ,&bilis pauca est, &remissus calor,illi spiritus non habent subtiles,quare neque acutos,non igitur sunt acri ingenio praediti,quare neque ad negocia peragenda prompti,& resoluti, ex quo sequitus illos segnes, S remissos esse,&Niciae Atheniensium Duci similes secundum animum, idque illis secae dum naturam accidit,quod senibus ex aetatis contingit dispositione, qui igitur nasum i tum, & nares crassas habent, & bouem referentes illi sunt segnes. Haec ex Aristotele, &satis,ut arbitror,probabiliter denaribus crassis, di bovi similibus dicta sunt. Quida recentiores hocide signu indieare aiunt timiditatem mendacio,&iure, nam si paucus est calor, ergo& sanguis subfrigidior, talem autem sanguinem sequitur timor,qui
timidus est, idem etiam mendaci s delectatur,timet enim, & quod sentit ideo plerunque
non vere profert, apertus ergo non est. IAt quod idem sit luxuriosus,qua ratione non video, nam si luxitriosus est, qui veneruest appetens, hunc necesse est abundare multo humore salse, etiam non paruo flatu', sit sedo caloris sobolesest,in hoc autem de quo loquimur remissum esse calorem, neque a dominari bilem dicimus .' Scotus qua ratione hunc ipsum pugnacem, &superbum peta hibeat, neque ego plane viderineque ille dicit, non enim pugnaces sunt castrati boves, Deque superbi,&njsi multiim, &diu irritetur, non incalescunt,neque iniurias, di in iram ruunt, quod vero addit 1ssieram, & iniquam sortunam designare, id sene ridiculum est, tum quoniam suae fortunae sibi ut iisque maiori ex patii Dber est , tu tu quonia ii nusquam 'est haec fortuna, quae res singulates disponat nullum q. numen abest,si sit prudelia praesens. Quida alij aiunt crastis, de latas nares lude,fallacE,subdolu,gloriosa, inuidum, &luxuriosu demonstrare ; at postro ut mihi videtuo includit e6tradictionem, na quomodo fieri Potest, ut ide, homo sit rudis,utaiunt,simplexq.necn5 lallax,&subdolus,ngm si fallax est,
aptus igitur ad fallendii, sallere igitur potest, at simplex pessus falli q fallere nouit,& si luxuriosus est,& gloriosus,qua ratione fit inuidus non facile est viderei haec enim non sunt tauis, quatenus bos est praedicata propria; neque ab eiusdem proueniunt complexione. 't Alibi ijdem auctoresquasi sui smmemores,aiunt,nares magnas, de amplaSarguere ho minem proditorem , luxuriosu,vanum,falsum,audace, infortunatu 3 sed cu trulla ratio a ferenda est,unusquisque, quod sili placeat,eflari potest,sanh si talesnares sunt bovis, pro- θditorem nunquam, & audace dixeris bouh Porta Polemoni adstripsit, quod nares huiusmodi inuerecundit, & .iquu hoIem demonstrent,hoc in meo codice n5 legitur,sed timisitate plerunq. quidem sequitur iniquitas, raro aut inuerecundia,ut supra in figura sertis dictum fuit ;inuerecundus enim est,qui alienas reprehen fit,nes, &quid de se homines dueant,despicit,n6 igitur timet,quares timidus est,qui tales nares habet raro nisi ex habitu acquisito, vel affectu,vel qm insensatus est dicetur, inuerecundusue Duo supersunt,antequLEula apoteIesnati coronidem impingami sinorum alaetum est, ad quodliaingenus homi
426쪽
ruim reseraturristi talem sortitus est nasum,nunquid ad masculinum,aut scemininum.Sacie foeminam reserre mihi videntur,quoniam stigidius est horum hominum temperamenetum, & timidius quam mares deceat,exectos n laque tauros reseri; Alterum est,an vere: ues temperiem frigidam, de pituitosam sertiti sint, qualem habere probabile est, quo segnes,&simplices dicimus. At contra videtur, nam serocissimi tauri sunt,&robustissimi, que ullo modo timidi apparent i ex altera parte breuem vivunt vitam citoqRe len stunt, quare veI paucum calotam habere,vel in tebui humore positum esse uerosimile estat posterius falsum est,non enim adeo robusti essent tauri, & boues,restat igitur, ut parum caloris habeantiquare, & segnes sunt, & tardi motus. Putarem ego tauros in aetate Ao- φ renti constitutos neque exestos esse temperamenti melancholici,&terrestris,at cum sub dominio bilis , a qua calefacta melancholia, & retinet calorem, & animal ad rixas, & ad lina instrendam promptum facit,.& robustum, & pro eius dispositione, ac natura etiam sitis celerem ι xxectos autem boues, & iam extra iuuentutem suam constitutos, & ad senium inclinantes puto, contrarium habitum sortitos esse,&pituitosos clim melancholiae subdominis factos, ius inditium quod exectis crescuntcornua ,& corpus in ampliorem molem attollitur, hoc autem augmentum humori praecipue secundum materiam attria ituriremis 's utem calonin pituita,& mela bolia,simplices, & segnes, neque admodum, geniosos;escit homines
I I autem nasim extremum summo crassῖm habent insens bilissum,restem
SEcundum de n se estapotelesma,cuius,ut opinor,haec est sententia; qui homines nasum habent incipietntem a medio usque in finem crassum, tundumque,cum paruis narium foraminibus, & circum sita carne crassa. & rotundiori, ac demum talem qualem
ha ut sue illi Bnt insensibiles,hoc est cra δε rudi sensu, & ingenio praediti, ut neque Deile aduertant cum aliquid sensibile sibi obhcitur,neque illud ipsum acriter percipiant, neque rerum disserentias exacte dignoscant,& discriminet. Quid sit insensibile,siue insensitiuum , hoc est ineptum ad diudicandas rerum sensibilium differentias, etiam supra suit declaratum,hos ait philosophus ideo tales esse,quoniam reseruntur ad sues, dia praecipue
Nos maiales uocantica stratos nempe. Hi enim cum admodum obarsi sint,multaq. referti pinguedine,obtusum sensum habent, unde memini quosdam perpingues sues aliquado a muribus supra dorsum corrosos fuisse,cu illi in nihil sensissent; est igitur epilogismus,quorum nasus talis est qualem supra diximus, illi sui similes in ea parte rostro, &naso suillo, qui tales sunt illi suibus sint similes secundum animam, & secundum eam animae poten
Uam,cuiuso ratio,& dispositio in hoc membro elucesci haec autem est insensibilitas,&sensu quaedam carentia,ergo cui inest nasus talis suillum rostrum reserens,ille egit insen sitiuus,&indiscretus,nequeaptus cognoscere,quid deceat,&quid non; talem sane porcu o e pate quin&i secundum illam partem praecipue esse sensu destitutum, nam rostrum suillum dux est,' cartilaginem, rumigitur aptum ad patiendum, quare quoni/m sentire secundum tactum,est quoddam pati proprie, minime porcum secundum partem hanc dicimus esse aptum ad sentiendum;hoc autem praecipuum & principale suis instrumentum,quo&uictum quaerit,& pugnas ciet di in hoc uis eius tota posita esse uidetur . multiq; nerui eo deseruntur,quaresi rostru exactu sensum non habui multo minore alias, partes sensum habere, putandu est; propter quid authomo tale habes nasu sit insesitiuus,
hoc est rudis, & indiscretus,n5 cognosces O deceat, & gd no,nihil ,praeter cibu, & uenere forte demonstrari poterit.Cui adest nasus crassus a medio ad fine usq.& suillum
427쪽
referens rostrum, in ho virtus formatrix capitis non hine inhiata est mra humidum aqueum, cum multa terra cbnmfictum unde i nproponicinatus it fg s Sinon denticuis alus euasitn sus,qitando autem cabor naxuralis, evirtus sem maeni mehe dominatur
huic materiaefrigidae; v eta etiam uerebrutastigidii istiemsii iii estritic spiriti stigitur crassi, & confusi I quibus autem tala spiritus-nt nasutitiillissifenillillus dicuntur; quae insen sibilitas praeter suci etiam jn qui bii Q in anisti sidusi eluueta tum 'taturae aganoscitqr,sens tum autem obtusit 3 impbimili in quassem ad patiendum argolafizemuntur miterialitςr a terra, & qua non bene sumi pommixti ut aiunt Dissimillii in qua sane mi tione terra pneualeat inaequalite v& eadem Armstister φmnpostendesectu spuritu mi & caloris innati, etenim isti stasiri farinaeeam ει Rime umeristrat, tibii. i. gunt m teti m r xioremq. faciunt, & maxime aptam ad e, thmas passi M'&pei et pie da , & retinem suequaFe ratio sentiendi prydipue secti Adiim factum tisi e videturi inia mi do, α sicς6 terrestri apte, disecundum certam quandam proportionempas aeris. a uin ipsoςxistente. dominante, quid itaque de iiiSisatibussctifiWAristoteles ex his Mahifestum, per llogismum ponsequentci etiam in mus litiuiti, iniωὰufino illi, qui in hae insensibilitate refert fuerit,esse temperamenti Mimidi subffigiallie,'&α cxl xii defectu insensibilitatem pontrarine, hirmidi enim pri lum est , vlmustallutessi humidorum simpliciter est er,Vbi igitur non praeualet aerissinu 'Mis latis taexuctus,neque sine igne est recepi xqm imaginum iudicium,hic Utem his utrisque caret; Am plius, & hic erit inόerecunaus, quόniam Assisibilis, Mex eadescat mm mundus, & luatosus,inde rus e iam, & in seis rebus orginς carebit,nam si prdia tus, ergo de ius. Pulcher, Scaptus adiudicandum quid deceat quid non exstaret: 'φ -. Alii ex hoc sisnq arguunt hominem Ppidum, simplicem vastum, secretum: vanuin, quod autem Faece, pb rei temperie rastantiit 'disicile ut mihi' i seu i histi vinoldire, 'cupidi sunt qui prompte desiderant; re maenonhabist apsis vixi, prinis herrim dite trahunt, quod igni est, calidum enim qu tenus ealidum est propri ix habui ad se arahere quibus nutriatur eupidi igitur in Morequbea exciaiam: at suisiit senustat Hi diximus, ergo qui ad suillum temperamentisin acceduntiost videbunt iure dicendivi tidi,nis c hi potu ite, &id exuentriculi stius, quam et totiuscorporis tinipei , si autem tales homines simplilaea sunt,qqom6do vafri & si inniniuit quomodi se rein & si secrὰ δ, tisorem ideo noamruli neque vani essςptauit si do vanosed diuomus i qui futiles
Aliqui alij nasumaeisibentes, .lum aiunt, hunedebere esse inbgrium IIa extremoterassum, & laedum, & rotundum, S patuis nitium Minminibus praeditumIisit enim putant proprie lostruin suillum inferre attine si parua sunthiatium sorani tua,patet quod nσque multa erit naturaliter spiratio,quaru neque multus calas in multa mater la,eaque tera
restiti quam multitedinem faeditas, Rurassities docent; id lilitem praecipue d icendum, si pares naiqr liter non erunt rubrae,sed inalborem decima int. ' - lbunt alisqui nasum huiusmodi suillum hoc est summecfzssum in fine,ostendere dicut hominem nullius pensi qui vero derident Albertam quod hoc signo dixerit immundum Iamin nem uniuinii , non video cur id saei rit, nam dis rei propriuiti est immunditiis '
428쪽
nasim extremum aeutum habent, sene is cibiles siunt, referuntur ad canes. TErtium hoc est de naso pronunciatum,quod est tale; quicunque habet nasi extremitatem acutam , illi sunt valde iracundi, primu autem declarandum est datu nempe,qualis sit haec nasi acuta extremittas, deinde,qualis haec saeua,& valida iracudi , & post haeccausas, & consequentia hanc passionem, sive potentia contemplabimur; nasus in acu- . tum desinens duplex est, vel tenuis, & paruus,vel mediocris, & potius ad magnitudinem, quam ad paruitatem inclinans, de priori sermo est; nam posterior non canum nasum, sedauicuIarum rostra imitatur ; at quoniam multiplex est canum genus, & alij alia sunt sorma praediti,quos canes intelligat Aristoteles videndum, non san ut opinor,venati Miluli enim non sunt lauae iracundiae,sed blandi potius videntur, neq. etiam quos gallic'S VO'cant,sed neque n olossos,nam hi non habent acutu nasum,quos igitur dicemus'est quo dam genus canum rusticanum,quod apud nostrates villicos in pretio est, horu pilus tibi albidus cum nigro mixtus,vel corticem chelydri, aquei nempe serpentis imitatur, veli Picolorem, &figuram,aures paruae,acutae,rectae sicuti sunt equorum,oculi flammei paruilia percilia eleuata, & tumida,maxilla superior longa, & nasus longus in acutum desinens o & parum admodum resimus,os autem magnum longe, & late diducitu, tales mihi videntur esseluporum nasi, quos nunc Aristoteles vocat acutos. Hos igitur ait saeue iracundos, hoc est propensos esse ad iracundiam,non quod facile irascantur, sed qJ si ira fuerint mr . . repti, ceu Tydeus in Menalippum, illam acerbissime exerceant, & in hoc rusticanos imurentur canes, qui saeuissime irati mordent, & quos iam cedere vident, de victos fugere in illos vehementissime desaeuiunt, haec igitur,ut puto est sentetia Aristotelis, quam ipse prohat exemplo canum a vi sit eius ratio, quicunque nasum acutum habent illi sunt similes
rusticanis canibus supradictis, qui his brutis similes sunt, illi sunt saeuae iracundiae, ergo qui talem nasum habent sunt valde iracundi, vel canes rustici talem nasum habent acutum scilicet, hi sunt valde iracundi, ergo qui nasum habent acutum, sunt val-3o de iracundi. XAt propter quid quorum nasus talis est,illi sint vaIdc iracundi; nunc perscrutadum esti atqui iam supra dictum fuit, nasum irascibilis facultatis esse membrum, in quo tanquam ita subiecto signum illius dispositionis apparebat,sicuti venerea cupiditatis videbantur esse genitalia,qualis autem est virtus irascibilis talis igitur erit nasi dispositio,quando signa
tum, & signum sint correlativa, si autem virtus formatrix in calore excelluerit secundum eas partes,quae circa nasum sunt, flammae atque ignis vestigium apparebit, huius autem figura est piramidalis, quare acuta, cuius igitur nasus est acutus huius vis formatrix nafivia est acriori, & vehementiori calore,at vehementior calor magis ignem refertiqu4m r niissus, ergo cuius nasus acutus est ille maxime prompus est ad agendum secundum ean clo partem in qua calor excellit,nasum autem diximus esse irascibilis potentiae indicem, qRatir & haec calore vehementi praedita summe erit activa,quando autem excellit vis irasun diae,tunc saeve, & sine ulla inisericordia operatur, homo, ergo cui talis nasus,illi est propellisio ad iram acerbissimam, & crudelem,vel breuius. interrogati cur,quorum nasus acutus est illi summesiit iracundi,dicemiis, hoc ideo cotingere, qm eoru natura est maxime bi' Ιiosa , &violeta, & vehemεter calida, qui uero tale sortiti sui natura,illi sui iracundi valiade,elucescit autem bilis furiosae ac lauae signu in naso praesertim,quoniam nasum diximus:
esse alterum uirtutis formatricis extremum,ut in medio sit ratio,siue potentia ad utrunq;.
extremorum,in superiori irascibilis in inferiori concupiscibilia cultas, & seeundii quod
429쪽
haec vel illa org1na parat, talis dicitur cile propensio, ut si quis artifex sibi sua pararet Instrumenta, secundum quae serram,vel malleum sibi perficeret, seditor vel faber, vel malleator diceretur, sic quoniam secundum quod futura est concupiscibilis, generationis sibi fabricat organa, qualia sunt organa generationis talis etiam est lacultas , quae illis utitur. Vtrum igitur aliquid se ipsum generat3non sane,sed alia est ratio virtutis generantis, de An ali- alia generatae, & si facultas generans non re,attamen ratione differt ab ea quae dicitur go,q-s nerata, sicuti faber idem numero dicitur differre a se ipse tabricante mallelim, & utente, - ῶ infigendos, ex his igitur puto causam claram esse apotelesmatis Ari-
Ex praedictis aute sequitur ex syllogismo,quod si quis sit seruae, & crudelis irae hic mare
potiusquam sceminam refert;erit igitur, &calidioris temperamenti saltem circa cor, pectus,adde quod caput non admodum erit magnum,aliter non esset iracundus calorem cnim cordis temperaret cerebri magnitudo, cum subdominio igitur melancholiae praedominabitur bilia flava,&adustionem sentiens quare, & non paucas facile in visceribus habebit obstructiones, unde vehementior continue calor efficieturi frigidiusculum igitur hic stomachum sortietusi di plerunque a capite distillationes acres patietur; caput autem erit macrum,siccum, osseum,ergo capiti rari, & crassustuli subnigri & in girum siue vorticeta contorti,iacileque in caluitiem incidet;talem reserunt fuisse syllae faciem, nisi quod iubisscebat eius vultus, &sanguineus color ad nigredinem accedens multi, &acriscaloris tri- dex, in illo praeualebat, his addunt alii hominem hunc esse sagacem, debilem,memorem, at sicuti non dico insensibilem,itaque neque sagacem puto,peruertit enim animum ira, ct illa ad iram propensio impedit animum,ne possit cernere quae sint e re sua, eadem de calla si non dicam memorem, nisi offensionum, causa est,quonia meminisse, & suscipere proii te, & suscepta retinere, ac diutius seruare hic terra non ignis est effectus; dictum autem no in sola bile,aut acri,& igneo calore positam esse iracundiam hanc quam,do qua loquimur sed in bile quae aduritur,& adusta in melancholiam verti iur quae cum ignem ac furias eo- aceperit,ceu carbo accensus multo serocius coquit ardet, atque exurit quam iaciat flairima,&.sicuti videmus plures esse ignis specie ac dispositiones sic dicendum plures esse naturas iracundorum; qui enim iracundi sunt eo,quod singlune subtili, & biliose, & mult o 3o calore abundant, illi ceu pueri prόmptissime in iram ruunt, sed iacillime sedatur illorurn furor, etenim flammam referunt, in paleis, vel stuppa accensam, aut in puluerem pyriuin
receptam,quae subito in immensum erumpit maximo cum fumo,sonitu ac fragore, & su bito concidit ac deficili quivero amarabile abundant,tardius aliquanto accenduntur, seci, rediutius seruant iram, & non cito neque sine multa prece desistunt,ab ira,videntur aut e
similes lignis salignis,aut populneis ardentibus, nam minis potius, & rabiosa quadam indignatione quam vigore pugnant,haec bilis si aduritur, adustaque per venas, & circa cor permaneat,igne iracundiae concepto,latentem qnemdam subpectore excitat furorem, ite acerbitatem ,quae tempore non facile sedari potest, nisi cum offendentis dolore, aut mor te, videturque similis ei igni qui in lignis marcidis roboris conceptus cinere coopertus sine stam ma, & sine multo fumo ibi permanet,sere insensibiliter perardens lignum, doniectotum consumpserit, & in cinerem conuerterit, hoc iracundiae genere qui tentantur,sinies, multo sanguine, & maxima ultione noli quiescunt, si vero cum flaua bile, atra iuncta sit, struatur ita, ut inueterata in odium vertatur;hac correpti ira locum tempusque obseruatntes nihil aliud cogitant, nisi qua ratione latenter, & insidiose nocere possitit, ac de medio tollere eos, quosodio habent, & a quibus se offensos putant, quibus, quocunque pignore Pacem contraxeris, fidendum non est; nam haec eorum propensio est, ut dolose semper amisere cogitent,neque ratione ulla mitescant, ignem referentes mortuum quem potentiale
430쪽
dicunt, tactu frigidum,at sicarni diutius applicatus steterit, illam exuIcerat, & ad ossa vcque exedit; N asi itaque acumen non omnes has species iracundiae denotat sed solum primam,ac secundam in quibus multus igneus calor apparet, nasi igitur acuti significatione,&propter quid habemus: APOTELES MAXXXXIX. aute habent nasum rotundu,' obtusium magnanimi referuntur ad leones.
ro π Eonis nasus, quorundam canum magnanimorum,&placidissimorum naso similisl ι est,nam illae partes quae foramina ambiunt, eleuatae, & rotundae sunt, &pars superior ubi carneae portiones iunguntur nullum fere signum anguli demonstrat ita, ut quaedam circuli portio ea sit, quae totam nasi extremitatem circumdat. Qu icsiq; igitur nasum habent magnum proportionatum, & circa extrema rotundum, de obtusum, cum naribus mediocriter apertis, & ut aiunt,ad latera expansis,illi magnanimi sunt, quid haec naturari lis propensio ad magnanimitate importet, quae etiam magnanimitas dicatur supra explicatum est , satis igitur sit nunc dicere, quod magnanimus vocatur, qui neque paruis mouetur probris, neq; paruos curat honores,si autem grauius offendatur terribilis ontra maiores,vel aequales,surgit inferiores autem despicit Mne audire apud probos prae omni-d O bus rebus maxime curat, paucarum rerum, & non nisi magnarum operator. Huius igitur temperamentum ad bilem cum subdominio naturalis melancholiar referemusias, secundum naturam enim omnino dispositus est a bilisque naturalis est cum sanguine mixta, haec coagmentatio, & temperies,placido facit, & cum amicis iucundos, quamuis sint taciturni, & per pauca loquantur; gaudent autem vino, ali- qu ando amotibus delectantur,sic martem ueneria amasiam fitinere poetae,& heroas antiquos nes sereamata legitur. Qui ergo nasum habent mediocrem,&circa extrema rotundum ,&obtusum, hi sunt magnanimi,probatur quoniam referuntur ad leones. Hi enim cum taleni nasum habeant etiam magnanimi sunt. 3o Mi hi autem uidetur,quod haec, & superior positio habeant praedicata diuersa, ne dica, Dub. opposita, etenim acutus, & obtusus a medio qui rectus angulus dicitur discedentes, alter excessum alter deffectum significa si opposta,ergo ab oppositis causis, ergo, & opposita erunt signa, de oppositas designabunt animi affectiones;primum igitur non ab re dicemus extremitatis nasi has esse oppositas dispositiones,&differentias, ab oppositis igitur erunt causis, quare si excessus bilis naturalis subtilissimae, qua utitur cum multo calore igneo ut tus formatrix causat talem nasum,ergo opposita dispositio uirtutis formantis causabit oppositum, Bilissauae, maxime mobili opponitur, melancholia quae stabilis est, ac temram referens at ipsa secundum se non agit, calorem igitur adesse oportet, haec ergo naturalis melancholia cum naturali bilioso sanguine composita, & calefacta deseruiens, o uirtuti formatrici circa extrema opposita, & nasum magnum moderate, & eundem obtusum, ac rotundum producet, eademque de causa neque parua, neque debilia erunt genitalia, & hic ad masculinum, non autem ad scemininum genus restietur, cum itaque ab oppositis causis fiant, ut manifestum est , oppositas etiam animi indicabunt assetiones Oppositae autem, ut mihi uidentur sunt dispositiones istae,nempe magnanimitas, saeua,atq; acuta ira;na illa petruas,& minimas iniurias spernit,neque mouetur, nisi tardo a magnis, at hic saeue iracundus a paruis etiam celerrime mouetur;magnanimus promptissimus est ad parcedum, hic nisi exsaturato animo quiescit magnanimus grauiter offensus retinet