장음표시 사용
481쪽
materia vel minus fit obedies,vel paucior iusto,miuus etiam eruitur naembrula;& si materiae sit,uelmasis obediens, molliseo etiam promptius extetulit usi xtςrum ki 'dicendum est cum materia simpliciter respiciat formam,&utraque ad iramque sera uli& humana materia ad Armam humanam reseratur, probabile est etiam hac D ai' g huius materiae hanc sermam , &hanc materiam talem sermam numelo determinatamiubi asciscere; quares materia minu impressam formam habet,etiam laim est imperstet Aidi si serma ineptaest, operae pretium erit materiam tali sermae conuenim secudum aute nquod est larma,&materia ex qua situm euistit,sequitur etiam Opuratio, vi pNpiis passio,quare & materia auris sermam auris sibi proportionatam dςterminabit,st tale tuetur compqsitum; si ergo parua auris a mediocritate deficit, erior igitin incompos Si cidit materia,vel rebellis fuit escienti cauis; effciens autem causa eadem est secudum Istibnem cumserti sieantem &aritia etiari deficiens erit,quare Opςrati0qua' paerugaures designant,erit impersecta. vitiosa, hasparuas aures mox Arii Ptelςβ simiales, simiarum reserre mores, simiales quidem aures sunt secudum serm m. qm arassius simia, rum sunt Miles,paruae siquidem e5tractae,infra iunctae,ut auriculi 'Roda modo careane, sisan, parto cui mulieres no les appendere gEmas,& vni V klant um ana eniti si υινι auricula, quae ciuilam, &secundum naturam dispositum designat hominem, ea est, quae ρνοbi rubra,quae carnosa,mollisque &craffuicula est,& disiuncta probe a carne suppostae myxj I
auri. lae,pura,pili, carens,& decora;porro simiales mores dicutitur, qui simiam referunt; id animalis genus est cuius proprietas, ut plurima sacere;&imitaritentet,atque inopte affectet, quae deinde ridicule equatur,& nequiter perficiat. Lasciuum,petulans,& procax iracumdum, nequam, in sua opersitate, ac sedulitate, morosum,&molestum . , a. Didit igitur cui parui adsentaui es,& in simiae, more coruractae illi adsimi mores simia- Iesbat huiusmodi mores sunt; imitamenta operationum humanoru ruditari ducula, & scur rilia, amplius iracunda saeua,cstprocacitate,&petillatia plena, ergo cui tales adsunt aure mores et tales habebi quasi sit Aristotelis sessis,cui aures simiae,ac corporis partes simiam
relatetes,illeet sinitae ,πεsione in t imia ad imitadu parata est;amplius lasciua,lcax i uerecti Argoo ide de homine cui simiae aures,& facies est,poterit ρbabiliter atam rΗPropter quid autem amiculae potius,quam reliqua eorporis membra,cum imiam restorant, simiarem designent morem . non posse explicari sane puto, sed tota facie totumque 30 eaput esse signum par gnomonisum, n6 autem hoc solum quod ab auribus desemptum, est,putarem dicetidum,utcunque tamen,propter quid cui aures simiae adsunt illi etiam 4i,
An resp6debimus, qm cui chrpus simiale est,ei & materia silis quire &serma qu/xς,& propria operatio simiῖ, unde humanu corpus qrcorpori simiarum simile strix ςt Prq Ptissimum erit ad operationes simiet similes peragedas, aut ex propiirquiorib. dicemus, ει aures hominis sunt si tales,ergo&essiciens illaru & capitis, simi erat ei escienti causae, quq imiam producit, hoc quod simiam fabricat, est anima simiς, potentia eiusde perfectio, quare cui aures simiales illi eidem est qubdam ' Lillina simiali 4 ὴt ex ac anima sequuntur mores,atque dispositiones simis, ergo& cui tales aures illi tales inesse mὁ et
DEauribu etiam sermo est, aitque magnas aures asininas esse, disi mitur asinuSababath. animantibus,quet videntur, congenea, ut mutuet, & equus, quod ipse My ι
482쪽
g aures habeat hoc illi videtur proprium . Tale autem signum secundum animamcdncomitatur dispositio, de promptitudo ad imitandum asinum; Ille igitur primum omnium animalium est ingratissimus, deinde si parum ocij uactus est,iasciuus, atqueineptus piger tamen, ac negligens in bis quae ad sui pertinent conseruationem,oblitusdecoris neque curans omnino,quid de ipse bene, vel male homines sentiant, Causam putarem esse iquoniam cui tales adiunt aures,illi materia asinina, & forma quodammodo appatetjqu re & anima interior has habet propensiones ; Vel melius sorte cui tales adsunt aures illis peries melancholica, & frigida cum subdominio pituitae at cui tale temperamentum ille asini mores refert a boc enim illius animalisest temperamentum, ergo cui aures sinum 'io reseretes adsunt, illum eundem putadum etiam mores asininos i bere;quod si contingat aliter fieri,nusquam mirandum est;naturales enim propensione equorum, di brutorum, quae proprie sunt, eadem aut ijsdem similes in homine,qui omnium est quodammodo co- p dium, probabiliter apparere possunt, & sicuti nullui est mos,qui no in aliquo homineιua omnes in omni reperiri rationi consentaneum est.
, videbit autem aliquis, di canum optimos moderatad aures habere . di
Ξο Xtrema sempervitiosa esse diximus,lamediocritate autem virtutem positam . quae' , est dispositio naturae conueniensi Cum itaque qui paruas aures babent sint tamquasimiae,parati quidem ad agendum,ridicule tamen, &inepteeaequantur,quyd susceperud&cum omnia facere velle videantur, nihil concinne essiciant. ili';
Exaduerso qui magnas aures habent s oppositas etiam inclinationes ipsas habere pro babile est,&asininos mores praesesehetardosqι, rudes,& ineptos, timidos laborios duros esse quod si extrema haec sunt viti ba,quae in medio posita runtlaudabuntur,uuare aures mediocres signum ὀrunt quod nobis insint mediocriter praedictae inclinationes, ex quo prompti ad agendum, & in actionibus onstantes cum recta rationeoperabimur, d
nec ad propositum Mem perueniamus. 1
ais Mihi autem videtur Aristotelem attulisse exemplum canunt, quq niam hoc adimal inter caetera.est huiusmodi, ut idem secundum speciem habeat,&maximas aures,&aniniumas, valde auriti omnes sunt timidi,qugies pene omnes canes villos, qui vulgo barba livocantur,quales &quidam gallici craefra gni,nec non,& qui melitei in delici js habenturi omnibus enim magnae adsunt aures , & omnes etiam timidi, vel minus caeteris audaces. Exaduersi lupi,quod videtur esse quibusdam,quoddam canis siluestris genus,amplius,&corsici seu corcyraei canes, &qui rurepta tutandis domibusdegunt minores aures habent& sentaudares, & quandoque etiam ex insidiis viatoresadbriunturi vix ullos petaeterquam dbmesticos agnoscunt, aut illis parcere seisi, qui medio modo dispositi sunt,ceu venatic qui vulgo leporarij dicuntur, &mediocres aureShabent, di ad opus prompti sunt, & ex altera parte mansusti, & placidi valde existunt. iPropter quid autem qui mediocres sertiti sint a ures,proborum sint morum, bonae indoli, facile nonest e proprijs asserere, sed tistum execiqqoddictum est: omnem mediocritatem secutidum naturam esse,quare &laudabilem se Putarem tamen, &id confir mari posse ex locotomo ,a minori ad muus psi enim natura perfecte elaborauit ea quae minoris seret usus,minusque necessaria; ctandus' ad decorem pertinentia, ergo tanto magis probabile est, illam elaborasse, &perfecisse quae ad esse '&Ubene esse requirinarur ἀhaecautem sunt organa si inueinxerna ptabilite igitur est cui exactae elaboratare minini res illum etiam interna bene disposita habere, cui autem interna organa bene secund lim
483쪽
naturam sunt disposita,ille bonae indolis pst, ac bybe moratus;Ei gocolligendii est, cui me
diocres sunt aures, x exculptae,& benes malae,illii ipsum esse Mimprobu,& bon, indole praeditum, neque asinino neque simiales mores habentem; haec de auribus. Aristotcles ., Aures Alii paruas,&subtiles putarunt esse signum boni,&sapientis ingeni j. At paruae, dip m , subtiles. si praeter naturam iuerint,nihil boni portendunt,visupra di etsi fait; Oblogas, vel' s ti plus iusto latas,aiunt,docere hominem audaeem inuerecundum, c te ruptorem, Vanum,&pigrum,tria priora attributa sorsan adesse possunt nam magnae aures, di noniaepte e sectae, temperamentum sanguineum cum subdominio bilis, vel pituitae, nisi caetera prolii beant,demonstrantiqui autem audax &inuerecundus est,ille non omnino videtur esse pieger, siquidem pigri ad asinos reseruntur,audaces autem contumeliatores,& iracundi prq, i 4 properi sunt, & plus iusto ad oporationes prompti uuenilem enim morem imitantur; At vanitas,&insipientia bene &valde auritorum passio propria uidebitur,plerique etenim, qui huiusmodi sortiti sunt ures,ludes,vani,insulsique sunt. l .
An id accidit, eo quod huiusmodi aures cerebrum plus iusto humidum,ac seigidum discent ita tamen,ut multa sit humiditas paucς terrae turbidae mixta, quare no facile propter frigus recipiat,&diffsleprdetersu moretii recepta lexmeatu ' ML Noto quod animaduersum fuit a quibusdam recentioribus,mibus plerunque magnae suntaures illi collum breuius est abeunte nimirum in aures partς m teriae, qui ad veris-brarum structuram destinabatur,quibus a utem collum est breue ijdem auctores aiunt iii- esse calliditatem, & staudem, quod videtur repugnare iam dictis, nam si cui magnae aures ad illi adest collum breue, & cui collum breue ille est astutus, & dolosusinon igitur erit rudis di insulsus, quiliabet mi gnas res, Adeo huius artis profestares parum sibi constant , qui sine ulla ratione sua dficta enuntiant,quid enim ineptius, quam dicere, qui habet au- res equb similes futurus est princeps; & cum dominio moriturus ξAt revera puto mo magnas, & crassas ures non bene elaboratas propter causim sukpradictam significare iudicij; & interiorum sensuum hebetudiisem, neque aduersatur su, pradictis ab AristoteIe, qui dicebat hos ad asinos refctri,adde quod sit, verum, magnania aurem c6lsum breue,&crassum denistare; aassities enim colli robur indicat, decum robo.
re Plerunque ingenii obtusitas consistit; Mihi in videtur,ω de colli letu ea breuitate, cisiderandum omnitio,etenim potest est breue,&crassum,ut in tauris,vel breue, δι subtile ut infelibus, quorsi priores sunt robusti, posteriores vero insidiosi, omnino aut quae praeter temperamenti principia,l&fine Syllogisnoin physiognomicis enuntiatur, ea omnia nul Ilus esse momenti videntur.&solum excositata, ut vulgaribus hominibus imponitur,iQuod vero dixit Polemon; aures elaboratas,& bene exculptas rudiorem naturzm significare,non video quomodo sit rationi consionum;nisi illaspiu iusto magnas d camus; etenim aliterrepugnaret's, quae supra dictasinit,mmirum elaborata,& bene exeulpta eη- trema ostendere naturam probabiliter meliusetiam interna excoluisse. Illa eteniin, sicuisarepropter finem operans, in hoc ab illa differt, quod ar a principio externo Vndens, abi extra ad intus procedit,at exaduersonaturacum sit internum principium, ab intusta extra mouet, ac fertur, quare si exteriora bene se habent, interiora optimedisposita esse pio. 4
At si quis dixerit, unde igitur factum est, quod pulchri Nerunque sunt milth. 4e latita
alias dictum fuit ; Nunc etiam dicitur, quod duplexest pulciaritudo, quae virilisests vi xumque decet,ea nusquam malam indolem arguit, aliquae in xjto muliebrimp rei pul chritudo, praeternaturamin illoe, istens; praeternaturalem etiam in eodem osteniatidia,spositionem,hinc factum, ut hi pessimi omnium dicatur iacv id estaudulenti,qui potum Finis Quartae Partis. COM
484쪽
οἱ DE FACIEI COLORIBUS, AC PILORUM, MOTUS ECorporei differentijs. APOTELES MA LXXXVIII. Iibum iuuenim, iidi sunt, 'fruntur ad eramoso, E MINI dubium esse debet corruptissimam esse hanc physiognomi
praeceptorum farraginem, quare & peruerso ordine interseis coniungi, & quamplurima deficere,quae ab Aristotele, notata fueret atquando inceptus labor, ad umbilicum iam spectat, hanc etiam 2 ratione qua superiores exegimuS,declarare tentabi Σ-Aristotelicorum dictorum rationem afferentes, si poterimus Ore Pars hec in sex portiones commode distingui potest, prima colores persequitur tum corporis,tum faciei,ac partium, & contentorum in ipsa, unde sequitur secunda, quae de pilis tractat, tertia motus totius corporis, es partium agitationes considerat , qualia vocis dila ferentias speculatur, quinta proportiones membrorum seruatae quid indicent, quid ion seruatae doceant, animaduertit, tandem in fine epilogum quendam facit anta4o maduersionum, ac praeceptorum quorundam, quae debeamus continue in iudicando: obseruaria. l γ Ad primam partem 1 eniamus;in hac exponenda videndum est,quid sit color, qua co-
lorum disserentia j qui in brutis, & in homine nati sint fieri ; & ex quibus oriant vi princupijs in illo,deinde contemplandum est,an regio, regionisque dispositio agat in hominum corpus, & illud magis ad hanc, quam ad oppositam determinet dispositionem ; quaenam sit cause, propter quam varia hominum oritur dispositio, & temperies,caelum ne, aut sol laut ter ae plaga . Aut planetae, & planetarum, ut quidam volunt, imperi , demum unde factum est, ut in . ypto, in Britannia aliquando nascantur,aliqui qui neque Aegyptiamticiem, nec morra Aegyptios, aut Britannicos habent.
485쪽
Igitur ad primum dicat scolorem posse duplicitem iiderari et secunduse,vel qua
Mnus est viimilis, pro uteii obiectu invisit Quin Aristotele sectando de anima definiuit esse motivum diaphani secundum quod est diapbanum, verum de hoc non est sermo, decolore quatenus est qualitas secundum quam qualesdicimur,albi nempei nigri,&rii bri; t si qualitas est, ct de genere earum,qqae passibiles dicuntur, non quoniam pissionem in erant,sed quoniam per passionem introducuntur,inanimum est, rim ex passibiae mu ltua primarum qualitatum inter se,quare, plorerit ministas uorporis mixti. e murum- lbitudine marum qualitatum cuin luce d iam linoque ei Ariens. In corpore igi-ὐnplici non est color, sed coloris principium ob id neque caelum, neque aer, aut aqua, quae sim. Plex est,neque ignis est colorain ille nempe qui in propria sphaera ponitur;at dices terra, iuex Theophrasto,simplicissima alsa est,non is itur,onine corpus simple colore vacat . . An dicam ego album duplex e se alterum quod est, color,alterum vero quod natum est recipere colores omnes,quare est quodammodo inchoatio,potentiaque&rudiment uoti nium colorum, & quasi mater' i & basis, pilor non est in terra sed lmsterior, quam distinctionem etiam in nigro licet acciertere, qu hum aliarti est priuatib ut tenebrae, alterum autem proprie est color quale habent, & corvi pennae, & lapides quidam, qualis ille, queindicem vocant in quem conuersum fabul si'ui quelidam pastorem nomine Battum, lignis autem secundia quod nati sest littere sermain coloribus praestat,&duo media, quae
diaphana Sut elemeia,nectunt extrema;simulq. iuia ista faciut omnes coloru species. Diximus causari colores obmutua hibitudine primassi qualitatu,seuxor ru,smin b ch bib rotudine sicci, de humidi inter serat oritu posita est; unde dixerat Arist. fas esse qualitates introductas p pari Ine,hoc est a reciproca passione q inter se faciebat primε qualitates.
Quodque hoc sit verum suteti, rici sit tela, eahumectetur zotarcin stratat, sit pannus purpureu aqua diluatur colorem perdit; idem exsiccetur, ut reuertitur,aut alium acquirit,idem in hominibus, ac caeteras viventibus app et, secunduin quod magi minusue sic cescunt,aut humescunt, varias colorum differentias suscipiunt,additcim est,ex habitudine
quar habent inter suprincipia passiua cum luce , siquidem ludi qui in rebus est dua& itionς su sitnexive ut principium loris, vel lucis secundum quod ρst suoris principium , vi sens facit odores, ac separo, at secundum quod est natum ex se pr cere lumen, ca
Dicol/ζβ,n n enim putandum est,caelestem lucem corporibus his annexam esse, & in Eo 3οrum mjη nelu ue enore caeluri Miqi aratione, nisi spiritualiter, & metaphoride id intelligamus,vel effecti xt poli cluton ut eiqs inest si tuae secundum quod caelum, lique lationes. & lux, quae una a superioribus in haec inferiora sensibiliter transfunditur uniue salia agetuti eηjstunx,omo quq sunt,educunt,tonseruant, perdunt, eo quod vel calore proportionaIu; uel improp'rtionatuWbus imp rtiunt,ex his igituro sit color simplex patet,nec nou. cimixtorum es o h nc passisenem, & re liter inesse corporibus color tum est Breuiter autem, suae ad splorum differenti 5 principia psrtinent contemplandites dicamus, corpori ona posti seu mixti passio color est ; omne a tem corpii mi Sis ψς id diaphanum sit,siux emphanssm,sive ex utrisque p4rticipans,ex quatur constat elem et, tis,esementa secundum se corpora simplicia sunt,simplicium corporum alia dipphana sit, οalia terminan; dii banum hηptat dicitur, illisunt Mur,ael, dc ignit borsim qu nuor duo dicuntu principia passiua, Siluo stiva;terra βαις st,quate terminata, aqua humi
486쪽
-t Si mod uis aeraceedat, I tantum calmis , ivtprobe duo haec elemῆnta misceantur si thnul fiet vitor, si ampliori inihectatur ignis ericietur luteus color,quoniam in hoc maior Est lux, qua ii viridi, si etiam atquinetiam ignis in mixtionem vetadrit, purpureus nas e et ur,at maior ignis magiis rasiecans id quod a seco,&humido tantat, obscuratilucem, ut Midemus in lignis,quφvrimtur,s cedit igitur collaneaeruleus, quem exi ipitiuscus palli lci, espondensAt nigrum alborseqstitur autenisset color qui soboles erit terret aquosiimul Lm calore exiisti tot igiturlutat simplices colores, qui ex mixtioi elui necarium qualitat si, electetitorumque irascuntur; his siecum, & Iuniadum videntuniussiridi aeriam secundui quod in elementis passivis siccum,d humidii repriliuntur ealidum,' hi frigidum secun idum quod activa existunt Idast krmam,vtautem passiua forniat ibi es, vel ad emcdsistituendos ueniunt no quatenus su icca vel humida,sed quatenus diaphana sunt,uel n6 d iaphana,ita aliiva non is quod calida, sed sini quod lucida, vel non ucida existituit. Quod si aliquis non lucentem diceret aerem, & terram noti albamstiendum est elemeta, & principia esse talia nondasti, iam si actu talia serent, iaminuta perfecto, dc notri
principio: & principi1 essent sed principiata forent, & composita*sint igitur talia in esse
sichoato , &potentia non aurem actu, & in esse e pleto, aep sectauit - Porri,cu octo sint colores simpsces,albus,pallidus,lutςus, vimis, purpureu'caeruleus,
sustus, de niger, ex his penia infiniti statuutur, si & in floridi &In aliinplumis aliquadorei.
perlutur;ani inaltu pilos,nec virides, neq. caeruleos, neq. purpineos facile repeties, sed i u-bros,ubos, flavo Anigros videre poteris,qni qualis esti bruti se Ilor cutis,tales pili existu sicutis aut talis est quales sui humores ex quib ipsa & caro illi lxima statuitur; secus 1 hole. Humores aut ex quibus artim l perfectum statutum est licet amor elementis militiadi respondeant, hi tamen omnes ad rubedinem, &colorem purpureum accedunt,cuba sinnatura dispositi sut,hunc enim plactorum animalis dolore diximus esse suoru humoriqui in vasibus existunt,sicuti virorem plantarum iam ex omni lar planta,qui educitur succus virorem habet,viridia folia, viridesque rami, ex omni simia liter animali perfecto,&ex coi . tu nato, non solo vivi paro,sed etiam ouiparo si rGpiret, atqueptilmonem habeat,eductus naturalis succus purpureus est, & ad colorem rubeum acceden9. Hic in no simplex est: nadiluta purpura pituita docet,pura sanguinem, splendida &rutilans flauam bilem,exsatu. ob rata,&ad punice si accedes colorε,&fuscior effecta melancholia naturale nobis exprimit. Si vero praeternatura unus,aut alter fingillatasi disponatu acat ore, aut frigor nigro di nem,livorem,pallorem,stauedirigi albedinεlduc unt, &gplures alios colores quos medici notant,ut bile porracea quada vocat, vitellini amplius aerugin6sa,ves pallidam; inqJ magis, aut minus ab externo calore passii burit humores,siue sim se, siue cum aliis mixti. - In humani aut corporis supficie in uniuersu furesduobus ut 'plurimu in naturae norea periuntur cisores,nεpe albus,&ater, tib qui b. tang generib.quoda modo omnes alij possunt reduci.g in hominu facie, ac cute solent apparere;ad album ii in pallidii, & cinerici si referes,colossi,qestin Hispanis,& Mauris,amplius et,& roseuἰque videmus in Germanis es Polonis, & iubsauu cu quoda splendore,que speetiibis in Graecis de in his si in Troade, in & Lycia, & Bithinia nati suti ide Et color,sed magis fuscedine cedes cu liuore mi ple dore quoda in Armenus,&Persis 'ectatur, sic autordinare licebateolores humane cutis; quos sub alboreponas eoru,si in Europadegsit nulliatem i liae plaga naliter nigriori unla Liuidum uidebis in Tartaris,& Moschouitis,squalidum in Hispanis,qu6s Castellanox uocant,& in Illycis,liuoreti facit frigus, quod si remissius meriditaturalem S & iton rno se sum producit squalorem;hunc excipit roseus colo qui id externo rosarum uidetur solio hic Gallis,Germanisque proprius uidetur,rutilus Hagis in Gallis,lubriorin Germans illi uehementiores, hi stabiliores, succedit cinericius qui adfuscedinem accedit, qui&inia Italis, & Neapolitani regni accollis,nec non, & Graecis pleris'. apparet,huic cinereoquin
487쪽
niam addimi est sulgor quidam, & quasi littoros itur se, Duus olor; tot igitur natur va sunrajborum hominu a solores . Nigri prinia species est hasce do, iustos eos voco qui
sum subflaui forent multo calore eductus sui; hutnor, i qui in superficie exat, unde fuscus remansit, ruscos dicimus Mauritanos, S AEgyptios, acteta im magis, & magis exsicc xa cute a calorefuscedo eruitur, si puti vidςmus in his qui dipti ps insole pexmgnent,aut ruri habitapp;fuseis si iccedunt serru in i multo nigriore qualis supx qui prope aequatorem&quioi s sinus naicili bitant, de qui Cale ut oppidum Indi um incolunt; Αxabas et hoc esse colorς praedito aiunt, Qui vero littora guineae tenςnx, ac Aethiopςs, & qui uia sub tropico canat ut ultra illum ii bitant, ocaque grpnosa, ςarenxia aqua tenent, omnς nigrum omnino ςollatam hiςnt, de proprie atri dicuntur,carbonemqsse ζη inctum,aut pi i cem rςpresentant,nepi men rubore priuati sunt, sed similes sunt rosis quai nigro vitro gutvςlaminς aliquis veruςrix, Aethiopum putem,&accolarum fluminii illius,quod Nigerpppellatur, alij pro eatri, ' extinctum sarbonem referentes, alij vero picei sunt, hi tu nioxςs, de meli pris habitus, ac magis succosi , illi verbseniores. & minur humore naturali xςferti , Tox prso videntur esct napux les humanae cutis colorq3,qui a ςglore, uri frigor θςXterno loci,atque eius qualitato mutantur;cum enim hominis corpus,ut plurima ali c
posit ex terrae,' aqua certam speciem h bente, secundum quam dicitur mel ncholi , &pituitast squam pasuit elementis constatum situntensum frigus elidens humore, as ibi xus ad intςrna rςpacutien luridum ςolotem secit,siue liuorem quemdam in cute, si remis rum fuerit,repercutiatque tantum calorem ad interna,no in illum extinguat, color quem pein Germanis sonspicimus pparebit, minus otiam si suprir frigus,roseum Gallorum color psipiςiς , qvando mum calor, de frigus successiue, α xqualiter secundum annum mutan-xux Ru Iormi Italorum, iphlorum spectabis, fuscus. & ferrugineus, 2 ater escitur is,sundum quod maiori,vel minori s lore corpus p titur,de humora sicco separatur,& aduritη cum putem iamtotus stre in cylte deiecerit hnmotitunc non color ater. sed cineri.
si apparet, Quoniam avtpm hominibu diuersarum n tionum utitur Aristololes in physiiugnomicis;qusrendum rest i a regio,regionisque diuersi dispositio, liuersas etiam aciat dispositiones de si id faciat proptςr quid, de quomodo hoc sontingat. Quod varii humihςs diuersa loca incolen ς3 varias habe ldispositiones, & inclinationes, varijsque tene mur stud ijsi di desiderij , per se notissimum est .aliud enim septentrio- 3. pale i liqd Ieridionales affectant,apud hos turpissima est ebrietas, illi mirifice scelus u
nςri praetern turgiis abhorrent, Huius varietati ς nsaeptorunque sunx, temperamentu,
nam alia hisςt inςli laxiones iracundus, i qui nactusςst temperamentum biliosum cum subdominio sanguini , alias item qhi pituitosus est cum sebdominio melancholiae; hic adparςndum humilis,ille impςrandum superbusexistit, ducationi, consuetudini, dc instit*tiouisechndaep rtes trib*ςndae sum, deo ςnim a teneris assuescere multum est,ut i Pςrδmςntum,tςm rgmςntiquς instinatione corrigere,superare, mutare, de in opposituprabere possit consuetudo &ςdus tio,idque robori praesertim in homine nacta est,si quidem homo maximς adtςmperampntum secvpdum pondus accedit hoc autem videtur e
se in aequilibrio,quq vero talia sunt facile d oppositas partes vertuntur, de hjnc p xet quo, εο modo etiam ab hominis i mppramςnto dedusi post, hominem in manu sui arbitrh pos
tum ςsse, de sitarum oper tionum essς dominum,ut facere, di non facere possit quae a temperamento ut hassectri ut abali sapsa illi ruppeditantpr. . bub educationςm ducitur institutio, lex,roiigioqde patriae,nec non,& conditio, omni cultu qui pderis nobis adhibetur. Tertio loco *ςcedit xςgio inqua,de aeris,& solisdiuersita coiitemplatur,una egio ab altera diuersificatur propter diuersitatem habitu dirus,quam terra habet cum cclo soleq. ac stellis; duplex haec,una uniuersalior quae nasci-φureX maiore, vel minore mora solis supra ori possiem laci dcta projςct mi dij λὶ ri
488쪽
areas ,rariae enimReate&varus ter en stilactibuSu ςςt ς m Uri xii K. in pOM Na, pra ter Horatium in Rhetoricis Aristotelas oti Is t talem seqlaimtur studia quae tantum possunt ut iuxtauir gredictum omnigitanduininores abeat. studia voco vitaegentra excicitium de operation tu quam quis exescet illaei siue elemone siue easu, siue sitorum pla cito susceperit: inditiaes doctrinae. medicinaeuoo audiheologiae,aecon0micae exercitium,artificiaque quotidiana quibus ciuitatestibulidit ea nomnli: studiorum continentur,demum ad omne quod ruinam emoccupali &secundurquod ad certum finem operatur,cum enim homo animal ae limi it agit agitur, &omno agens propter finem aliqinem agit omne igituriquod ad certumsitae cumuletisne ho
i Si quis igitur studium militiae exercuerit,quid Eud qmm militares illum mores habe re dixeris, aduerso streis glom addictus fuerit,humanum, uiguum; miliet idem v cauur1s, at medicdm plerunque omnem,eadem de causalin tristem,&querulumMidebis, asscistus etiam ab extern is causis orientes si diutius permanserint icertos in homineanotest, senta ant qui m bahitu. vocantur,quos eosdem etiam ratio siue ea rectast fius non re 4o ista I suadet;tot igit pene cauis sui quib. variaeuthumanae dis sitiones, induxis ic d
uerlaeopationes diutur, ex qui tam arii fiuthahiae & illo, varios est sti rebedimus.. Nusqua aut hominu diuersitas auetis assignanda est,e qrhi sub Matthiillhsub Sampnosintorti, cinuis enim unium ubi sinae particillarissimos jacui Mesunt cistuk; datidiculi sunt,quipopullas quosda audacei,quonia Leoni, alios timido Arsi Capricorno subiectps esse aiunt,ceu Bononienses mineae deditos, actarieris, hinnapolet,& damandu procli ues,qm sub Tauro ut,& a Mei curioin Venere regunthi certA dtlocis, ut Aegypto, Araghia,Germania, Scythia fuit determinatς hominu facies, tuti & morus; in alijs si tacui a
489쪽
neque una facies, idem de his qui sub aequinoctiali habitant scribitur, rie eadem caua est,quoniam, & qui sub aequinoctiali simi qui sub s. gradu habitant, aequae tem pera 'ti sunt,& aeque ab extremis distant, non ob hoc tamen tollitur quin in Germania et ianita fieri possint,qui faciem Hispanicam habeantn in Aegypto, qui, & facie, & moribus gret cum aemulentur, possunt enim summi viri,di magna exempla daturi,
Vervecum inpatria ramquesubuere nasci. . IIU
At praecipue in principio, medioque sexti climatis,&fine quinti,ubi haec faciei diuersiatas animaduertitur, exerceri potest liri a moribus regionnm desumpta praedicendi ratio Quod igitur talem a regione diuersum colorem, &faciem sortiaturariquis causam puiato particularem,ac priuxtam quae uniuersalem 4mpediat temperaturam patris,&matri aut a ratione vivendi, aut ab aetate, aut a cibis alteratam, unde tale fluxeriisemen, ex quoecorpus huiusmodi notis,&inclinationibus insignitum fuerit phoductum. His ergo longius nimis enarratis ad rem veniamus, quales sint Aegyptii docet Hermdianus in Caracalla,item Capitolinus,es Dion,leues sunt locis, Risibusqe dediti, litardi seditiosi ani,superstitiosi, & qualesab his auctoribus tractatur, id puto accidere, quon cum calidam, & humidam colant regionem,sintque naturaliter melancholici cum subdo minio bilis, & pituitae effectum est,ut ij ceu aviculis accidatique cum vere nouo incalue rini,huc atque illuc volitant &perpetuo cantu aerem circum situm fatigant;dicit ergo . c. Qui valde nigri sunt timidi, referuntur,ad Aegyptios,Nigrorem debemus intelligere, qui multus est,si cum calore Italorum, aut Graecorum comparueris, at si cum Aethiopibus
fuscum dices,cui igiturinest calor qualem Aegypti; habet, ille est timidus,siquide AegyAptij timidi stat, &ijdem lasci, timido, esse docet etiam Achilles Tatius Alexandrinus δnatus ea in regione,qui ais,in fugam conuersos praecipitosissimos fugere, neque posse tene-xi,ijdem si vicerint, ae p6tiores sint insuperabiles esse, propter quid autem fusci, & paruit corpore plerunque sint imbelles, & timidi sciemus, cum causam propter quam tales Aegyptij sint perceperimus; Aegyptijs ab externo calore multo,interior euocatur,interna igitur,rigent, naturali calore vi accidentali aliquando incalescunt, externo vero euoca humore ad cutim eoque adusto nigrescunt, inde factum est ut nigri fiant his ita positia dica mus,cui exteriora nigra sunt illis euocat est humor cum calore ad partes exteriores i Elique ab externo ambiente avdstus,at cui hoc accidit interiora frigent, frigenti interiora cotingit metus, quare cur faeiesnigra, siue fusca est naturaliter, & oculi parui ,dc capilli crispidi nigri ille timidus est malitiosus, dolosus, ct cui vel unquam fidere non possis, maXimaeeriam, & vehementissimae irae, di quam diu latenter seruet, locum, & tempus nocendi CN, Poctans,neque Aegyptiis multo robustiores sunt Aethiopes,qui verolittora guineae habitant omnium omitinovidentur despicatissimi,ut tantum serviant a natura producti ; quique praeter cibum; & venerem nihil aliud cogitent; illi autem nigerrimi sutit, extinctumqι carbonemimitantur; exhis quasdam mulieres noui, quae quamuis,&Italice loquentur, ct fidem Christianam profiterentur,adeo tamen prostitutae,& infamis ebant libidinis, ut ignotos quosvis praesentarent, & ut secum rem haberent, flagitarent, di vino etiam adeo
erant deditae,ut semper ebriae vinum olerent.
At dicet quispiam quomodo accidet nostratibus,& i n Italia natis colorem habere H-.gyptium,aut Aethiopium si quidem ubi non adest causa efficiens,neque adfuit unquam, neque ibi affectus existere potest; In Italia calor Aegypti,aut Aethiopiae non est, aut eL sep'test; ergo quecolor Aethiopemque in Italia etiam ex parentibus Aethiopibus nopenitus nasci puto, quando qui apud nos ex his nascuntur valde' dilutum habent colore ;at quod nascantur qui fusci sint,& Ae gyptios imitentur,aliquando contingit,hoc autem fit ut aliquis Aegyptiacam sortiatur temperiem in sui ipsius constitutione, duplici de causa,altera est,quoniam paternum semen,eiusque temperies a principio est melancholica ,
490쪽
eum subdominio pituitae,ac bilis,nec multus adest calor quo possit incalesieremelanblim lia; quare frigidior permanet,altera quoniam in matris utero contingere potest, ut ille plus iusto caIidior euocet ad partes exteriores naturalam humorem, & calo m embrioianis,eoque in loco,qui circa cutim est humorem adurat.& sic scelum tingat, iuscumqkessietat,utide postea interioribus frigidioribus e stis,suboritur illa ad metum seruilem μοι pensio; quae est in Aegypt ijs. μν, Possem tamen etiam dicere hanc esse uniuersalem regionum esuriatiationem, di asseq; Ariistotelem quod qui nigri sunt sicuti Aethiope qui proprie atusint,& simis Aegyptij iob fuseos dicimus, illi sunt tirhidi;quam timiditatem sequitus, leuitas,&c illidita , &in superstitio,&promptitudo ad scientias, dc contemplationes,ad artes autem, ad arma pertractanda inhabilitas quaedam, & ineficacia, unde in pugna stataria, non adeo valent, ut nationes septentrionales,&temperatet.
Ω' Valde autem albi timidisunt , referuntur admulieres. H Vius apotelesmatis in promptu causa est secundum quam , &valde albos appellat
timidos,nam ad mulierum naturamreferuntur,quae secundum se timidae existui; sto causa est,quoniam parum caloris secundum cor habet,quoniam multus est circa uterum, quare non multus circa cor, propter quid autem valde albus timidus est, quoniam pitui
tofus,secundum naturam igitur fiigidus,&humidus, at frigus sequi timorem iam e
diximus,sicuti audacia calorem. 1 a . l
Sed dubitandum videtur, quanam rationidoctrina haec ssit subsistere, quo is,m di1 Dμ i ximus valde nigros esse timidos,at valde albi deberent esse audaces. Amplius Angli, &Germani valde albi videntur,iidem tame audacissimi sunt; Ad hoc puto re φωdeti posse ι vehementer album intelligi colorem,quiri tueus est,quique freminitis, & hic in pnere naturam sit viri,qui audax est,secundum quodest vir,arguitetim timorem,q uipriuatio est audaciae. Ad argumentum autem prius dico,multam nigredinem non esse causam ii R Φ.3n moris, secundum quod excessus est nigredinis, sed esse signuω dispositimis praeternatu talis,quae virum possit statuere;sie& multam albedinem esserinum alterius exitemi mnia autem extrema secundum quod talia,vitiosa sunt, quare qui vere viri meret nomen, neque albus,ut stamina,neque niger, ut Aethiops esse debet, Ad alterum autem quod de Germanis,& Scythis dicitur non cst verum,illi enim non sunt albi,sed roseo colore,aut saevo,& mellino cum purpura mixto praediti, Ignaviam igitur & ine sicaciam inoperationi abus docet color nimium albus,& timorem insitum qualem videmus in virginibus plus i sto candidis.
Color autem qui eonfert ad fortitudinem messius horum oportet esse aut enim magnanimi ni, re eruntur ad leones. Non tanti videtur esse physiognomonica apud Aristolem,ut apud quosdam recei -
. res,qui omnia illi adeo tribuunt,ut etiam futura contingentia, & quae ab externo agente penitus pendent se posse praedicere,ac iudicare praesumanti videtur itaque hic se pus Aristotelis i contempletur,atque inquirat,qualis nam sit constitutio uirilis secundunaturam,& qualis mulieris,& quibus nam signis excessus,desectus, & medium coniect