In Physiognomica Aristotelis commentarii a Camillo Baldo, ... lucubrati. Opus ... Hieronymi Tamburini diligentia et sumptibus nunc primum in lucem editum...

발행: 1621년

분량: 599페이지

출처: archive.org

분류: 철학

491쪽

imittime sumiammto Iul osito, Virili sciaturespersectionesume tatem quandam esess,eibu mima se passiora nanimitas luesortitudo animi,&corporis ibi t Maiiij αι:& Dramiquandam medictatem esse naturam ii miliebrem; cuius pavicit pulchritud6 uel irata imae oonporis conforma pio , animraiiaem iidfectio: propriaest illiberatim q dana iugurinonici 1Κomnae omnes dolola sint ed naturaliter diei, viros pertiores,& magis audaces,taminas veru esse magis coopertas, Amagis animi pr mi Mist 3: in drunusessa audaces,quod si quando audacissimae quaedam appareant,illaeta praeternatinam suntd spositae ut l-l- lnA. Sed dAristotelam AiAit ille quod color conserens ad fortitudinem est mediu ulisti ualde ea um ustidenigrum;Non putandum es colorem hunc medium Mesemadi ptitudinem mcaus άsed tantum sui signia quare sensas est, olor vidinas corpus iuum num natum esse ad animi fortitud mem.&piopesimast audaciam,est, grus inter glirii, αcandidum, sed non putandum hunc colorem,quem dixi medIuna,debere esse uiri dein,

lant,audacia,& robore carcbunt, timidi igitur & imbelles dicentur. Iuluun igitur,sust cydon item colorem esse fortitudinis indicem,confirmat exemplo leonum . qui cum fortessiit,& masculi hunc c*orepΤha bent fortibus ergo hic idest eolore i. At propter quid fortes, ac robusti sunt sului causam ex praedaetis in promptu esse puto ; .pr.

492쪽

Commentarius.

, a ubet value anuli refr-- sumtu i Coloremde quo loquitur Aristoteles in vulpina pelle eiusque praecipuo tergoreb

istare poteris,ille enim proprie est qui ru us dicitur,di qui astutum declarat; altu, ii dicuntur qui perspicaces sunt, & in malis prompti ad inuenienda media , qui assuum..iinem obtineant;haec itaque videtur esse prudentis,& astuti disterentia, ut prudem is bilem,ac bonum finem sibi proponat, deinde sit potens ad media inuenienda,eaque naturaliter pmba,&laudabilia quibus finem suum obtineat; ex duerse astutus,neq. iumri ac laudabilem sibi finem proponit sed omnia ad se unum tantum trahens, nihil de Mienis commodixsollicitusest, perspicaxque, ac promptus est ad media inuemenda, nihili facies siue illa sint laudabilia,sive non, da modo quod intendit perfieiat; dicit igitur quicunque, rubeo sunt colore praediti, ac praecipue secundum sectem illi sunt vulpibus similes, at tyles sunt astuti; ergo qui rubet sunt secundum faciem sunt astuti, quod rubeo infecti colom sint secundum colorem similes tergoribu3 vulpium, ex se patet, nam ct rubeos pilo haruvulpes,&astuta valde est,ut etiam ex Aesere colligitur, qui primas astutiae partes vulpib. assignat, propter quid autem rubet sint astuti; id explicabitur si prius notauerimus, quod o rusor duplex est,alter splendore carens saturatus de ad nigrorem cum pallore pauco inclinans,qualem fere, in aere deprehendimus, alter autem est splendidus purpureusque, aut roseus oculos quod modo eabilarans rubor aut, spledescens duplex est unu incarnatum vocant, qualem in malis autumni tempore,qualem in rosis vere nouo spectamus ; alterum quem dicuntproprie rubeum,siue purpureum quem in cocinneis pannis,quem in storibus

lychnidis coronariae, tque in ipso cinnabari conspicies, de priori ruboris specie, carentvsplendore est sermo, qui constat ex multa bile atra adusta cum naua coniuncta'; qui b. trasque simul certa ratione commixtis .si calorem c5ceperint, S utraqueaduratur, nihil nobilis, nihilque magnanimi sectent sentire hominem sed propter naturam melancholis,semper timor,semperque suspicio,& incredulita illi erit cordi,&insociabilita).Haec enim tera o rae propria sunt,secundum quod est frigida,& sicca,quare , alimo termino dissicile terminabilis,difficileque cum alijs coherens,quod suscepit diu retinet,quod reiecit non facile recipit,at bilis calorem ignis restres, inquietam agitationem,inquisitionemque molituriunde fit astutia,multo autem maior est portio nis quam flauae latis,unde& superat timor, qui nisi superaret, iam audax,non a aut timidum esset animali sit ergo r5.Astuti sunt quorsitemperies ex multa bile atra iuncta cum flaua bile virisque naturalibusquidem, sed cal lactis mediocriter constat,at quorum temperies talis est illorum cutis,& corporis color est rubeus siue splendore colorem aeris reserens,aut pellis vulpinae, ergo astutis color rubeus inest,quare di quibus inest color rubeus illos esse astutor probasile est,quonia non necessario conuertitur in terminis uniuersalisaifirmativa, hoc autem etiam communi Italorum prouerbio confirmatur, qui vulgo dicere solent,neminem rubeum esse bonum; minor spocul ntibus definitionem,& essentiam astuti manifesta est, nam si propeso ad astutiam est virtus,& passio quaedam materialis, necesse sane est,ut sibi certam materiam determinet, quae simul constantiam in inquisitione,& acrimoniam det in inquirendo hanc a flaua,illa

ab atra bile dari hominibus iam supradictum fuit,quod ergo qui valde rubet sunt illi astuti existant ex his manifestum est; plures Cretenses, di Sardos tali colore praeditos vidissovideor;at Germani non rubet sunt,sed rosei,vnde illi non astuti, sed suspiciosi facile fiunt, decepti enim suo malo,non credere discunt;id etiam & virginibus accidit,quae suspiciosa sunt, quod calor benignus, sinpuinisque subtilita. facere solet. 2

493쪽

8 In physiogn. Aristoteli,

,, Pallidi colore turbati,sunt timidi,tUruntur a Usionem, ii Hex lim re I Idlidi qui ara sint dictum hic duplex est,uelari bile assatam iam,vi medi iisticunt,in cinerem versi,vel ex pituita;prior nescio quid fusci admixtum. bebpinenosad candorent accedit,utcuqu utena duplereest,alier VHkrmis,aequalinustiorescta, di quodammodonaturalis,& aliquid *lendoris in se continens,qualis istillemuem videau sin adolescentibus naturaliterpialidis; bono tametvliabitu praediiis , pallorem huius mmodi m qiolas albis.&in vota augustanis,quari vulgo in osch ttas vocant, percipies, sed de hsc insin sermo tinn est quamuis &riste non sit admodum sistitus in faciebus xiirbrum seruiuium reperiri:alter patior esti inaequalis turbatus, pcssime se promens,&'u6damodo,vel duridus,vel saltςm represeruans lotem,quem gipsium habet cum aqua fuerit dilutum,der ne exsiccatum; tuem conspicies in eo, qurrepente ex timore palluerit, nam cum ad cor recurrant spiritus es sanguis faecie in deferat concidit cutis,&sanguine vipiritu priuata .aeficitur pallida,riigosa Giusta turpis,& msqualis, quicunque igitur naturaliter nactus suo rit hunc color ullum Aristbteles p nunciat timidum;&probat a signo, quoniam quihiment pallidi sunt;& colores turbati,ago'& e conuerso,qui pallidi sunt &colore turbati illisunt timidistiliuspropensionis causa di cultatem non habeε;timid parum habet spi Maitiis;&sanguinis,&wfutri,quem habet ille ad inferiora,&ad diaphugma recurriit,atque stabulatur, cuius indicium est,quod timidi fere omnes, cuin actu timenesubricain haben .aluum; bile nimirum,&sanguine & spiritibus ad inferiora delatis,& quicunque parum hahet caloras,& spiritus, & quem habet totus ad inferiores partes stabulatu demanet illi su seriora,&ficies sanguine,&spiritibuςest vacua,cuius superiora sanguine ac spiritu sunt - deserta,&facies praecipue, ac partes quae sunt circa oculos, ille est pallidus,& colore turbis itus ergoquitimidus est ille est pallidus,&colore turbatus; &e conuerso, qui pallidus est;

accolore turbatuserittimidus. t . . l

M . At fortedubitabit aliquis dicens non conuerti propositionesvniuersales interminis,ad quod respondere si primum propositiones demonstrabiles conuerti siquidem sunt 3o per se in secutido uti,do a sed amplius probabile est conuerti non autem necessarium,& ut tignum solubile,concludunt, saltem in pluribus, si enim omni timenti inest pallor,& nolitarimetqui non palleat, obabile est; si cui inest pallor, vel illum timerci vel ad timorem prope tum esse,siue id illiex habitu,silie a principio interno,de secundum naturalem dispo sitionem inexistat. ii

A. POTELES MA LX XXXIII., , sivi autem mestri doloris sunt rigidi rigida autem mobilia di FHier, mobilibus autem di culter exist entibus iis quae iuxta sunt corpus erunt editique tardi. Α'N Ullam difficultatem habet huiusmodi a potetesma , si modo cognouerimus quid

melleus sit color,& propter quid mellinus color tarditatem docea cum totum oppositum videretur significaret siquidem mel calidum est, & abstersorium, quare & color, qui illud primum indicat,effectus eius temperamenti videri deberet,mellinus color utiq. a melle denominatusest,sed mellis color non est unus,nam mellis aliud pallens est quale est ligustrum,aut cera dealbata, tale aut estmel quod ex illyria affertur, aliud cst flainim quale est Italum,quod etia sic vocavit Lucretius , est alius mellis color subitauus,& quasi

494쪽

Commentarius. 679

cum quodam splendore pallescens, quem videre poteris in melle hispano, de qualem pr hiile est fuisse in melleattico,siue linnettico;huius igitur coloris mellei,qui refert ii ispanum, aut atticum mel, nunc sermonem fieri puto ab Aristotele; ut sit eius positio;mellino Osore praediti, sunt frigidi,frigidi autem sunt tardi,maior probatur, qudniam kigida sunt difficulter mobilia, quod videmus in terra,&in his qui hyeme frigent, qui vix attolli posistit. Amplius animalia sere omnia frigida,ceu cochleae,testudines,insecta quors plurima,&salamandrs,& chamaeleon uni motus tardi,&dissiculter mouentur,causa est quioniami igidum calori opponitur, calor principium motus est ; & primum calidorum,quod est ignis semper mouetur; quare frigus principium erit quietis; & quae a coelomaxime absunt

frigida sunt,quod in terra videmuS.

At si d ixeris aquam moueri,Responderem non a se ipsa quatenus est aqua sed vel quatenus est extra suurn locum,& secundum quod grauis est, non secundum quod frigida moueri;vel si in suo loco mouetur,nempe in mari, iam id illi accidit,ut a motu primi mobilis, ipsa rapiatur, siue solem, siue lunam sequatur; at iam aqua cum vehementer frigescit, quiescit, ac gelu riget;patet igitur frigida dissiculter esse mobilia. e , , , si frigida sent,quae iuxta corpus. π Η est si membra cesporis erunt frigida frigore naturali, quod significat propi sica- Ioris absentiam , erunt etiam dissicile mobilia, quare tarda , &honamem facient

tardum,minor erat;mellini sunt frigidi, haec ab Aristotelenoriprobatur cum tamen probatione egeati mellinus color tertio modo dictus, quatim in Chloro Cesare notaui ζ Vo-ipi scias constat ex multo phlegmate albo, cui admixta est bilis statia, cum modico inelaii. choliae quare flauities illa albedini iuncta colorem subflauum,&proprie melfinum facit, uidemonstrat diminutam esse coctionem; hic eniti color in conualescelitibus'lerunqdeespectatur: mellinusigitur color victoriam pitu stae supra languinem docet*'st fuamque bi Epraeter naturalem abundare , cum melancholia temperatam,sive confutati moli strat ;. quod hanc constitutionem humorum,diminutamque coetionem anguit, id frigidiiastu

dominari ostenditi mellinus igitur in homine colorfrigiditatem parti seos potis docet. quod erat probadum, iure igitur dictum est, quorum costor faciei mellinus est,&subflauus, i illi sunt pigri,&tardi,&si tardi igitumiam ad magnas actiones irresoluti,di inepti, ergonio nullius pensi homines, & quoniam frigidi est aphetere plusquam concoquere possit, t lesi etiam voraces,&gulones,& circa cibos intempe ati,& quoniam flaua bile non destituun tur,erunt etiam iracundi, sed quamnon exercebunt, nisi cum inferioribus, & domestici ct cum ijs aquibus vix malum, di talionis paenam posse recipere putant; quod si irascantur. in aioribus vicente metu patientur silent,& ad dolos,& blasphaemias,& nugaces m inas in

Eubblautes se conuertunt.

lis i. t quoniam omnia, quae sent sic tam crepus amotu calefacta erubsunt. 646 U Vber hic color no est,qui in apotelesinate si . ponebatur, quique erat vulpini tergo: iis color; ille enim,ut eo in locodilatum est, sine splendore erat, constam ex multa . . melancholia assata,cum flaua bile coniuncta;at hic rit ber color conflatus est ex multo san-

. quine subtili; iuncto cum bile flava naturali, quae cholera dicitur rubra, & tenui pituita; &ille est,quem videmus in adolescentibus vehementi mbtu calefactis, quique purpurasas proprie est hic igitur color si cui saturaliter inest,illum dixeris acutum ;dicitur acutus,qui cito penetrat,accognoscit, quae respondenda, quaeque agenda sint, aciemque intellect0s: talem habent ut celarrime,quae alij in multo tempore noli consequerentur, ipse aduertat; ε probat Aristqtelasi si ponens rationis signum. IJTq. - i. Quibus

495쪽

48o In Physiogn. Aristoteli,

Quibus inest color rubeu illi sunt temperamenti biliosi, & sannithei,qui tales sunt eadlidi nahuraliter existunt,quorum complexio est calida, & biliosa illi tenues spiritus habet, habentes spiritus, & sanguinem tenuem acuti sunt,ergo qui rubeo colore praediti sunt, illi acuti existuntiprobat in textu minorem nempe quod rubet sint calidi dicens,quorum corpora,multo motu sunt agitata illi incaluerunt,& calidi existunt, at quorum corpora mutilum tuerunt exagitata illi sunt rubet, ergo rubet sunt calafacti,quare de cali di; causa autem propter quam rubet sint calidi est, quoniam rubet sunt, ut dictum est,biliosi,&sangui nei, qui humores cum calidi sint si praedominentur corpus etiam calidum efficiunt, & si secundum naturam dispositi, & sani externa rubent, mediocriter calent, tanto magis etiam interiora. &calescent,& rubra erunt. 1RA POTELES MALXXXXV. r. , auibus color flammeus,maniaci, ea sent in eorpore mehementer ea fi

cta flammeum colorem habent. FLammeum colorem umo illum ruborε, in quo splendoris est multum, qui flammam

imitatur, cinnabarim, 'coccineos pannosi qualem colorem aliquando spectatell-cet in facie eorum,qui multo uiho se ingurgitarunt, & iam ebrij sunt,eundem dolorem vidimus in duabus steminis phrenitide laborantibus, quorum altera mortua est, altera cum ex haemorrhoidibus multum sanguinis eiecisset, tandem seruata fuit postquam capilli omnes defluxissent; Maniacus appellatur a Mania, haec autem furor est,qui sequitui uita branarum cerebri inflammationem, inflammanturque a quouis humore ebulliente; praecipue autem a bile tum flaua,tum atra exardente, & capitis interioria exurente; est igitur positio talis. a IQgorumcdior faciei stammeus est,illi propensi sunt ad phrenitidem,&maniam, probatur quoniam quorum color faciei est flammeus illorum interiora vehementer sedit. calefacta,& exaestuantia i qu ibus praecordia,& memhra interiora exaestuant,iis facile a cenduntur cerebri meninges, quibus haec accidere facile possunt, propensi sunt ad mania; ergo quoxum color est flammeuhilli ad maniam sint propensi quod fuerat probandum a D. signo coriarmat Aristoteles in textu minorem, quo erat flammeo colore praeditam faciem

. arguerς vehemuntem:membmrum corporis calefactionem;& ait. iΗuius indicium est, quod omnia corporis membra vehementes calefacta colorem iii, i iduunt sign)meuna, quare si contingit faciem aliquam naturaliter flammeum colorem habere, probabile est faciem illam esse vehementer calefactam; non enim in secunda figura necessaria sequitur, ex utrisque ahirmativiSconclusio. . . Mihi au em videtetur multo facilius, atquectiam multo conuenldntius Aristotelicae methodi s angueremus,prubaturi, flammeum iaciei dolorem denotare propensionem ad inaniam, hoc modo; Maniacis interiora, & praecipue, quae circa meninges cerebri, & ventriculos posita sunt, vehementer aestuant. & incenduntur; quibus interiora exaestuant, illi

flammeum colorem in superficie corporis habent, & circa faciem,ergo maniacisfacies est fiammea,ergo,& quibus il ammea facies est,illi ad maniam sunt propensi; ponitur maior

an teX. nempe quorum interiora eo oris membra vehementer aestuant, illi flammeum colorem habent.Sed clarius, di ad tex. accommodatius dicemus hoc modo . lli color flammeus mamari, mea, quaesum in corpore vehementer ea sectasam

meum colorem basiem, tabuiautem extrime calefacti maniaci utique nri. δ

Est huius Apotelesinatis sensus;Quprum iacies est flammei coloris, hoc est vehementer instammat illi propesi sui ad furorem,& insaniam, quoniam hos indicat partes intern s

496쪽

Commentarius. οῖ s

icerebrum scilicet, & cor etiam esse vehementer calefacta; 2 ideo taIem colorem in faciespparere, Non dico autem hos qui habent flameum in facie colorem esse maniacos, sed bene propensos ad maniam;Na si interda essent in eis cesse calefacta non iam inclinati enen: tantum,sed in actu,& realiter essent maniaci, cum nihil aliud sit mania, nisi internarum partium cerebri inflammatio; citaquς fiat syllogismus.Quibus color flammeus est in se cie,illis interna viscera,&pnecipuecerebrum,&cerebri membranae vehomenter sunt co tela 'ae: Quprum cerebrum,&cerebri meninges valde calcfacie sunt illis inest propensio ad maniam ergo,quorum facies flammeum colorem habet ad maniam sunt propensi. Minor probatur ex euidentia; Nam videmus corpuris nostri membra cum vehementer caio Jefacta sunt hunc colorem flammeum babere; Maior ea definitio ipsius maniae, aut ex definitione maniae clarum est, maniam , gni Mςdici inflammationem membran rumcerebri, conuersionem spirituu in ad igneam naturam i, & in lib, Gal.de Anat. vivorum dicitur,maniam esse signum quod praecordia sint plus iusto ςalefacta, si ergo maniacilli bent interna viscera summe calefacta,ergo,& quorum uiscera calefacta sunt illi ad mania propensised qui videbat Aristoteles,posse aliquem obij re,hpsnon ςsse maniacos I qua- uis sint vehementer calefacti ; Respondet,non esse in summo gradu calefacta interiora , Nam cum ad excessum pesueniunt, iam sunt actu maniasi. . Flammeus color fit in nostru ςorpore,uel a sausa ςxterna, nempe motu uel igne,aut te, uel fit a causa interna,hoc est a sanguine bilioso,&spiritibus affatim.& simul id patiemae, unam concurrentibu , ita ut praemultitudine impedita transpiratione/qgeatur calprsqqei sequitur inflammatio,& praedictus color Maniam etiam describun esse corrupta m cerebri functionem 4 calore igneu citra tumorem illud oscupante , bi* apparet,quomodo flammea facie propensionem ad maniam indicet, ii Non erit igitur cordati,& prudentis uiri cum hominibus flammeam laciem habentib

' Qibus autem erit flammeis color circapeetis di ita iraesunt referuntur adpas

nem, iratis nisefferaceen ty ea,quaesent circvectis. istiit stant meuscoloride propter quid inexistat, & cur exaestuantis temperamenti signum sit diximus Hune igitur coloremsi circa pectus contigerit dissicilem iram significare ait, hoe est trucem,& perniciosam,& mali modi, quam alibi Aristoteles vocat acerbam,quae nisi extrema pernici iJlius, qui excitauit finiri posse, non sit uri. risimile;est igitur Aristotelis sententia,quibus dirua pectus color inest flammeus, illi sunt lauae,&di cilis irae,piobat, misi irim qui hac pissiope tenentur, ac laue irascuntur, runcalli ,quae sunt circa starnum pane lammeum concipiunt colorem, quare dc quibus nat . tali Ur talis color adest circa praecordia, illis propensio inest ad saeuς,& crudeliter ira-isendum; ut sit tota uis ratiquis huiusmodii; quicunque dispositi sunt naturaliter sc- undum corpu4άθέ particul*sco Goreas,eo modo,quo contingit ex affectibus certis disponi homines, qui illis tenentur affectibus, illi ualde propens sunt ad eos affectus, sed quicunque habent cutim, quae supra pectus est colore flammest imbutam , illi hiabent

lorem,quem videmus in pectore illorum , si ii saeua,& dissicili irg tenentur,: ergo

Ss quibus

497쪽

8a In Physiogn. Aristotelis

quibus inest flammeus colorcirca pectus,illis inest propensio ad saeuam, de crudelem iram ut enim dicitur,in habentibus symbolum facilis est transitus,cause vero propter qua fianti meo colore praeditum habens pectus sit valde,ac vehementer iracundum, haec est quoniaei qui detinetur saeua,ac dissicili ira,ebullit atque vehementer exaestuat sanguis subtilis, dibiliosus circa cor,at cui circa cor aestuat biliosus sanguis, illi interna pectoris exuruntur, ct inflammantur,inflammatis internis,color flammeus externis participatur,& apparet in cute,& in pectore,ergo vehementer, & isue irato talis adest color,ergo,& ex aduerso, cui tali color circa pectus erit,uel vehementissima tenebitur ira,ssi id illi naturale non fuerit vel paratus est admodum ad huiusmodi affectia, quavis etiam minima de causa. Tota vis rationis in hoc consistit,quod natura semper eodem modo operetur,nis quid impediat,& 16

cui adest signum,adest etiam causu siani; &cui causa illi essentia, & principium operatio nis,unde cuius facies,vel lugenti, vel deridenti naturaliter similis estultum in hos affectu, Prispensum esse dicimus magis quam qui opposito modo sunt dispositi,

, ibin circa colluvi,st iems brin menae distenta sent,di cilis ira sires rurAE -m, 'ia iratij haec accid stocum 'vehementer des ut i, FIsdem S hoc nititur principi js; quibus saperius,nam si in eo,qui laue irascitur talem in

ι videmus venarum distensionem,erso, & cui tales venarum apparent assectiones nisi ille actu iratus est,prispensum tamen ad inuam, & dissicile iram esse dicemus,circa colluduae venaessiunt, quae iugulates dicuntur, arterie duae,exutraque parte ad caput ascendε- res, & se implexu m irabili, & in cerebri, & membranarum substantiam inferentes, ut, & ljmentum, dispirituscerebro, ac capiti toti suppeditςtur, oriuntur autem ab arteria magna, & avena caua,&circa tempo Mquae venae sunt, & arteriae, harum sunt propagines, de prope cutim, eo in loco apparent ubi temporalis musculus implantatur . Distentas voco venas turgentes, & sanguine repletas ita, ut multo quam prius , magis perspicuae appareant ; est etiam una in fronte vena, quae ad perpendiculum naso videtur superstare quae cum listenta est,aut hom inem bene potum, aut bene risisse docent, aut tan c3odem calefactum a causa interiori circa caput,sic Silenum inflatum venas hesterno Iaccho,

ait Virgilius,sic S: Siluanum, & Priapum fabulantur venas temporum, frontis infla- '

Est Aristotelis placitum,quibus uenaeiuguli, ae temporum distentae apparent, illi sustiuςhzmenter iracundi, probatura signo, quoniam qui uehementer irascuntur, illi uenas hos modo affectas habent,ut turgeant, & distentae apparean ergo quibus uenae circa epilum xurgent,illi propensi sunt ad lauam, de difficilem iram exercendam;consequentia re-net,quoniam correlativasum anima, & corpus, passionesque animae, & corporis, quae sunt uirtutes in materia, cum gutem affectus nihil aliud sit, nisi exitus ad actum , potentia,quae

habet po in determinata, & certa materia, quo propinquior est actui, di ipsi exitui ad Dactum, eo etiam materiam elaboratiorem, magis sern satam accidentibus,quae ipsum Actum concomitantur, probabile est habere, nam potentiae uerbi gratia irascibilis est,ut sorin ,&entelechia quaedam, quae sibi certam determinat materiam in corpore,nempe xilem sanguinem, 'calidum,&rubrum huius compositi propria operatio est irasci ess-gnum quod hanc materia, sequitur est si inmeus color in peetore,quare sequetur propenuonem sitam, & habilitatem. LCgu δ' Vm propter qham iratis turgesnt uenae circaeollum, & tempora ex se facilis

ςstid mirgii 4 valde, linguis biliosus ebullit circa cor, quibus hoc aceidit multus spiritus,

498쪽

Gommentari s. I

stultusque calor, & sanguis tenuis fertur in cerebrum, & caput, adeo,ut aliquando ocuIMdi faciem flammeam habeant; & a naribus ignem spirare videantur lanateria auinin haeeuusseruescens per venas, iugularesque arterias fertur, unde illae dilatantur, & extenduntur lolidi enim est dilatare, ergo vehementer iratis extendunturiugulares vehae,nec nota es adem dc causa,quaesunt circa temporaetiam dilatantur,ut non nulli prae nimia irae, sinstis experietia cognit aest ex oculis,&auribus sanguis eruperir; ergo iratis valde vens inquae ii distenduntur,ergo, & e conuerso squihus iuguli, α te Morumate naturaliterdictendiae sunt;illi propensi sunt ad iram am,&mali modi. i Hii M. Animaduertendum etiam est,quod si quis nbn naturaliter, sed casu aliquo tales uena habuerit,ille secundum quod talem venarum affectum habet, tunc etiam ad iram aether propensus erit;nam memini quosdam nimio vino repletum cum caput haberetI i dem laturgerent venae minima de causa in tauissimam iram inciderunt aluetiam cum multoris eslocoque inflatas venas,&calcisi uni haberentcaput, pente in iram uissimamcomae; si sunt; &hoeest qd ,sorte diccbat Horat. Iudas enimgenuit trepidam amamen, Causa est iquos iam in habentibus symbolum facilis est transitus,iracundi omnes circa praecordia prius,deinde circa caput calesecti sunt, quibuscunquς igiturquacunque Jceatisa partes hae internae incaluerint,pmnesad iram promptissimos dixeris, eadem de causa et amantes cum in promptu voluptatem cupitam habeo ad iram sunt paratissimi , amor si calor est circa praecordia gliscens, non minusquam ira, Quamuis morin sanguine benῖαο gno, ira autem in acti,& bilioso sedem habeat,facile in ab hoc adalla fit transitas,utabas

FAciem supererubescere puto, hoc est,circa fiontem, & partes superiores concipere colorem rubeu;qui proprie sanguineus est,ac purpurascens, q super erubescentia spectae tur in pueris, &virginibus quando erubescunt;porro ut mihi videtur quamuis calor naturali ac sanguis,&spiritus totum titistrum corpus occupet,regat, & gubernet,neque sit ut so Ia pars uiuens,&sentiens,quae utroque,aut altero saltem ut forte posset accidere ossibilo non fruatur attamen est quaedam portiodanguinis,&spirituum, quae paratior est,per totucorpus discurrere, & laboranti parii subsidium ferre,non secus atq. in praelijs plerunq. co tingit, Imperatores enim quandoque agmen militum quoddam extra pugnam locarat , ut laborantib. & inclinati aciei,si coligerit,praesidio esse possint,& valeter ope ferant; Accurarit aut saguis hic,&spirii'qusi in subsidijspositu diximus,ut puto adp*cipuas corporis iac oripatres,sm 9 estingit has,vel illas magis,aut minus affici hoc vel opposito mo disponi; - Vel enim fertur in caput, & faciem & partem ipsius anterioremnc praecipue in oculos, cum hiamur,aut in promptu est voluptas ex ira,qui enim uindictam sumunt,aut iam ian, issumpturos esse sperant,neq. quidquam timent,illis effervescit sanguis, & Wior ita facie; oculiq mmas euomere videtur;similiter si nobis vehemeter exoptatus anticus, aut ex pectatum se se nuncium offerat,quasi occurrens sanguis,ac spiritus rei quae placet,videleactabiliter iungatur obiecto,saciem, & oculos occupat, qui etiam miserescunt rubore quoada suffundi videtur,similiter, & ijs, qverecundatur,calor, & spriritus in caput sertur lirc tainter pudore affectu,&l stante extultione sperata,& in proptu iudicata,aut miserescentem est differentia,quod illis qui pudore fiunt rubet,color ad aures, & sanguis ad ceruicem, &superiorem partem capitis fertur, utique spiritu destituuntur,unde erubescentes propoenpudorem demittunt oculos, & claudui, ac uultum deij civit,& uix loqui possiit, destitum L

499쪽

M Physiogn; Aristotelis

de balbutiunt, quoniam tam inultitudo,quam paucitas spirituum impedit locutionem, ditam improportionatum mouens in exsessu,quam in deiectu motum ineptum facit, qhod patet,siquis plumam proijcere vellet, auti saxum ducentum librarum ; Amplius ad cor pretcipuli, ad membra,qus circa ipsum sunt in omni pene affectu nascente ex malo corruptiam praecipue , 'aut iniucundo sertur sanguis, & spiritus tanquam ad arcem, & principium totius vitae,quo conservat'illa seruatur,' quo amisso procul dubio amittitur ; in dolori. bu autem adipsum recurrit,ut adtermitium d quem, di in ira etiam circa ipsum recurrit ac furit, dc aestuat quatenus ira est dolor, sed post paulo fit cor terminus a quo cum ςstuans spiritus, ac sanguis per totum corpus deinde, & maxime ta partes superiores seratur osium autem incaluerit cum corde pulmo, & fiequentior fit inspiratiopropternecessi iotatem, multa verba praeter rationim effutiuntur, ratio enim medietas est, quae vitiatura

vehementibus , atque exaestuantibus spiritibus, & vaporibus, a quibus tanquam ventosis procellis, diarube densissima impeditur,ne proprijs iungi muneribus possit. Etiam in epar, & mqmbra prima mitritionis citorem,&spiritus recurrere puto; n5qδeo iii loco sit concupiscibilispotentiae sedes , sed quoniam contingit haec aliquando etiam Praetcst naturam assici,vel propter inanitionem nimiam et propter oppositam repletibne, aut propter obstructiones, unde praeter rationem manus, pedesque aliquando incalescere,

quandoque etiam male inci corpus sentimus .

Qua rio si circa diaphragma seratur: sanguis,&spiritus affatim;exoritur risus,& in risu iocisque calor,& spiritus eo in locopraecipue aui tur bam & pals illa maSis incalescar,& in ea est,quae praecipue agitatur in his affectibus, ibi quando autem vehementi motu, & pauore turpiter opprimatur, di pene conficiatur homo,tanquam spiritus calor, & sanguis impotentiae suae sibi conscius sit, & offendi ac ex-eingui stereatur,ad intestina. & paneg inferiores circa umbelicum larturint ibi delitescat ;cxquo sequitur, ut venter, & vesica vehementer timentibus, turpiter soluatur, calidu eni in sua praesentia dilatat. & aperiti & hic quintua est locus,ad quem ferri contingit;at tunii super lora frigescunt, vox saucibus haereat, &comae horrore arrigantur pedes stare neques. Sexto ad testes, de genitalia seruntor , cum libido venas in narit, & veneris voluptas in

promptu est; quares Q in his etiam sicuti in alijs partibus ide enuntiari potest;quod qui- seunque multum sanguinis,& spirituum existit circa genitalia,illi libidinosi sunt;& qae 3ο

sigila indicant multam spirituum, ac sanguinis circa inguina stare copiam, eadem pTethsen-taoea,& certa sunt vehementis libidinis signa. Sed h isexpeditisad Aristotelem deuenia mus,eius est placitum.Quibus facies superem scens est, illi sunt verecundi; affert sui dicti xationem a posteriori, & eo modo quo fecit in superiori b. dices, qui qui verecudia striciatur illis rubra fiunt trons,supcilia,& aures,& incalescimi partes lapsores capitis;ergo e co- uerse,quibus naturaliter hic rubor in predictis partib. inest,' illi sunt ad verecudialcliues. Noto autem non omnem ruborem,sed illum qui purpureus est, quemque incarnatum diximus,ex puro sanguine subtili exorientem eum esse de quo, nucest sermo, causam aut, propter quam ab oculis recurrat sanguis, & spiritusin verecundia, & pudore ad aures, &partem superiorem,& ad eum locum, ubi dicitur,rationalem partem positam esse lanc pu otarem,qmcu obi jcitur aliquod dedecorosum,quod tale iudicet et ratio. seeundumq.illud ipsum de se male existiment, aut existimare posse homines putat,percellitur ratio, intellia gens quod nolabat,laborat igitur, quare ad eam partem spiritus, & sanguis quasilaturi auxilium recurrunt ό & sua praesentia illam turbantes magis magisque praepediunt. An dicodsi sicuti primmenentε iniucuditate,& dolor si danu refugit color,& spirit ad inseriorabita Pp immines vituplu,&dedes ab oculis ad posteriora,& stote recedit calor. At 1 Ierecudia suffudi rubore genas,& no fiote,aut auresd icet aliquis,idqat testa i Vir :2evientia docetisetis .n, pallidio fri natura, de male dedec timetib aures tatu a cales cstra

500쪽

Gommentarius.

se rubore suffunduntur ι An respondendum est,genas prius rubore tings, quisnia ni gens simi loca media per quae spiritus, & sanguis euocatus ad caput sertur,ut ad aures & ad fictiem feratur,' autem locus ad quem,sint aures, & sinciput,ex hoc patet quoniam ibi rubos

diutius pes manet,atque aurest iniunt,&cutis frontis agitatur, neque foco quiescit , dei orcisau tetri sunt oculi,ca iam a malis ad superiora deferaturspiritus; & strepis,ve dictu est rI Propter quid autem quidam sunt,qui nusquam erubescunt; alij qui semper de sine eauI 2 erubescere solent ὸ memini ei lim me vidisse quὀidam adolescentra liberaliter, &4ngernue educatos,qui cum primum aliquem de re quapiam sitasublata quae t audiitissent fugito erubescebant, vi colin posset aliquiscredestillas esse eius mihia quaeratqisere a reos,&vere culpabiles: An, ut quispiam dicebat, eius quod praetegnaturam est, nulla saturalis reddi potest causa P An vero id ridiculum est dictuὸ effectuumenim,ut plurimucauis etiam sunt, ut plurimum,& qui in Raucioribus, similies etia habent causas, qdam pu lasem ex principijs naturae cuiusque id sequi. Ili. .m Hiiii Animaduerti qvod qui quavis etiam minima causa,aut etiam sine causa erubescunt, qmomnes sunt calidi ,& humidi sanguineo ,&pituitoso habitu praediti, Et praecipue circά caput,creduli igitur, quare quodaudiunt ab alio turpe igdicari, idem etiam, &ipsi turmiudicant,iudicium factum sequitur ab horritio,& ut sic loquar detestatio illius rei,huic ii meta est displicentia,displicentiassi sequitursuspicio nunquid tale quippiam de se ipso credi possit hoc excipit dolor,doloris proprium est ad se calorem, & sanguinem trahere,suini Ho igitursertur sanguis,&spiritus,qu niam valde mo&lis est,hinc facturnest,quὀd uacuu-que leui de causa,qui tali praediti sunt temperament 'erub scunt,eti m si id shi adesse noputent, quod ab aliquo vituperari audiunt,qui veho nulla ratione erubescuntΤmpudentes, I&perfrictae frontis viii sanguinem crassum, & mel ancholicum habent; dispiti scPassiores,neque facile ciedant quoniam sicci,neque dedecus curant admodum; quoniam frigildi,&impudentes sui, quare male mobiles, sed tardi,hinc sequitur quodnecfstile ne .le uitertii bole suffundantur; sed ijdem omnino immobiliter, &impudenter periti ineant. 'Sed ia causam Aristὀtelici placiti afferamus propter quid quibus faciessu pere ubescit - illi sint verecundi Causa est,quoniam qui verecundantur ijs recurrit sanguis ad superiores partes faciei ad Dontem, aures,&siaperciliabat quibus ad haec loca feruntur sanguis,&spi-jo ritus, illi rubeum,seu purpureum circa illas partes induunt colorem, ergo qui verecundaritur illi secundum faciem fiunt rubet,vidietum est;& e conuerso dicendum est ex supradi cetis principi)s,quo deuicunque os, ae facies purpurea est, & ceu rosa coibrata,quod ille est verecundus,&ingenuo pudore facile suffunditur, quod erat probandum. -

i, i inpererubescim amatoressunt mi referuntur ad passionem, quia ebryssupererunsiunigenae. ΜVlto diuersus est hiccolor ruber qui in ebrijs spectatur, ab eo qui inpudibundis v

detur, di aliae partes sunt, quae rubent vinosis, aliae quae pudentibus, quare non mirum si diuersς etiani passoties a diuersis ruboribus significentum; primum igitur verecu- dantibus color non stat in genis, sed ad aures, & frontem peruenit; in vinosis non pertra Gsit genas nisi inflammato tandem epare & nasum, & faciem totam occupet; amplius lita pudefactis color estprbprie roseus.& imitans purpuram cum quadam candoris adumbratisne secus ivinosis,geng m. suboculis,ac oculi ipsi iiibbie mmisi reserete,n5 in splendεte coloraturi loco igitδε ruboris diuersitate distingulitur,vinosi,&pudefacti,aut pudibudi'.

Qmb. igii genae, hoc est partes q sub oculis sunt valde rubescunt,illi sunt amatores vin hibatus eo quia,q. asstd ebri j sui hoc colore genas inipressas habet; si igii cu actu secudo, &- 1 Ss 3 energia

SEARCH

MENU NAVIGATION