장음표시 사용
501쪽
energia ebrietatis,hic polor iunictus est tanquam signum soncomitans illum affectum, Suς affect*S pr rsuntiam,ergo pui naturaliter his adsietit sola ille Utale acti, o promptissime inebriabitur ;ςausam huius signi sic puto dedit si posse, ebri, hii d ijs qui mdlxo vitiose se ingurgitarunt, multus vapor c lidus, α si cos ad cprpbi u N , α caput str- dri di MaxiMe prope oςulos,ςssi hoc acςidit, illi parte. qeae sint circa opulo rubescudix b N minium re niri noli t men splendido,ergo ebrijs huiusmodi colot ciis' genas ap-
s04 esse naturaliter pronunsiabimus, i ii i
At rς vexa Rescio gn rationabiliter ρη uno t*ntum ebriosum dicere poterim uilio, midem; p cipium adtem illorum signum est spiritu ,sive anhelitus creber, α sortis qua- aolem h boot S xςntrionaliores,quam sint Ita i,irem, oculos natu raliter rubro uabinx, o sang*ineislvςnulis pleno humidus,vibrantes; di quodammodo sursum eunt a. Mihi autom vidςtur ebrioses esse naturaliter, & sitici loses eos qu*rum cor , Spulmomul se e lorς siq*dt,nequς suis illis pol tionibus remittitur sitis , sum iam habitum superi adqWrint, deque sitim fugare volunt , sed continue suis coadimenti4 xeuosant qagx tipnς sorte stiv; istiuidiores qui habixant pla asi caeteri Dem Pisbitata η IV,
NTOlim muscolorem quide oculis nunc enuntiatur ad palpebras oculorum,aut ad 1 l iadnatam,quam vocant, sed proprie intelligendum est,hocdici de pupilla; est a Rem sensus s)Qsorum oculi naturaliter valde rubri sunt, ut uideantur reserre carbonem ignitum illi qdeo junt naturaliter iracundi,ut cum in auectum irae cadunt pud seno sint,sςd Og hsi adtindicant,quq vere furiosi facere solant, idem senseruix Polemon, & Adamantius,&quos vulgus habere viderit oculos rubros, di siceos illo valde essedincudos di- Cit,hoc 3ristotςle confirmat exemplo passionis dicens qui vehementissime irastumui, Mi Prae ira apud se nop sint,illisociali supererubescuntur,aut igniti videntus; ergo lisc est pas aoso,quae sequitur vehemontissimam iram;qui igitur ad iramitatem valde propensus est,ille tales ocul a ha bit;Causam huius placiti habebimus, contemplintretiquaril valde iraris, ob iram in seror in conuersis, tales dsint oculi; in problem. enim bibet drotio huj.
modi,oculos in iniurius maxime selesos arbitrari,ad eam igitur partemtanquam maxime
Valde iratis, & prae ita apud se non existentibus ideo lucere,ac rubros eis i quoniaria ira is ansui scirς corobullit,qqistiuor vapores,ac spiritus ealidissimos ad eam emittit, at ead oculos praecipuriunde,& facies rubidunda, &oculi inflammati apparendea desiiqqM MXatione cui oculi naturalirur rubicundi sunt,illum prae ira adewdatacecasone flamimisit dices, ut extra se ipsum fiat, id de irata Alecto canit Virg., de quociale flammatos ocu lo ostendere sessum iracundiae manifestum est, 'ει ii Nuto autςm nter caete' praecipium saeuissimae iraesgnum esset habere plurimas renat i Ride rubicundo sangqiockρnas in albo Ueulorum, &quita affecti suntvalde crudeles , j s 'guinolenti sunt,cum in illo surore irae existunt, de nisi omnem exec*ti fuerint Vltio
Q d minquiunt,sanguineos oculos etiam impudeotiam significare, ac rapacita teriri
502쪽
milesque t leses e panibus, & ranis; at Gque omnes canes habent fraguineos, & rubros oculos,neque sat scio impudente flesse ranas, & pro symbolo impudentiae pominum,& ira Iaesimidae si at, naturastigidae ii li t i Certum qRidem est e , Adqx, quod octin rubet ac minutis veni iisdemque rubentibu pleni callidu' cerebrum indicant, quari cum ex ira ampliu3 incalescat lacili negotio de
ib , : sibis oculi maiiae nil , timidi, hiper enim dolor etralis mirimr timiditatem
V Alde nigros oculos intelligemus atros, & qui scriptorio atramento in nigredine su ti similes,aut carboni in pulqe tam redacto; boa voeat Aristoteleses uernud timo- .ris indicium,quidam dicunt adeo infallibile esse, ut sit necessarium, d addisit homi sumiusmodissse avarissimos,&turpi luao deditos. , --Γ i rt, a - 1a caeterum quoniam niger oculus, multiplex est, adhibenda estdistinctio ; ut de quoio,.quatur Arist9teles, habeamus , qui igitur nigri vulgo vocantur,alij sunt italorem aeri ginis accedentes, & de his infra sermonem iaciet iij vero atri proprie,de quibus nuncest lagendum,iqin autem atri proprie sumalijsplandestumceu rubi maturae rae ,& de his
.etiam non tractatui nunc ali3 hoc carent spleddore;dequabus punctis eontemplatio hoc vocat signino esset na uis,vel pauoru potius, nam tales non latum, quaesitatvulgo timenala .sed etiam non timenda timent, ac seruilicuodam,& Inepto morepannamis sic autem videturud Mistotele3 eonfirmare I. Niger color in corporei morem significat, respiciens Arte ad id quodsupradicebatiirde AEthiopisus, & piegypti;λqui nigri sunt sademque timidi, ergo quibus' adest color qruger i)sdem, adest etiam timon videmus etiam Nurimae insecta sicut cicadas muscas, & scambeos nigra esst,eademque timida: a Xopposito nes nigri timidi non sim , diequi et colore nigro praediti anter timidos nonponuntur Alcemrunam vidimus:&quasdam mulas nigerruna ,quae tamen obstinatissimae erant,neque vecten, aut fustes timhbant i Ad hominum agitur genus Aristotelis ratio reducenda est. v sit sensus hominesmgracolore secundum, nMuram thsostiissent tutudi, quare dia qui oculos huiusmqdi habent illit1-
Potest autem facile assignus causa propter quam nigri oeuli timorem arguant; squia nigri oculi arguunt dominii in atrae bilis in cerebro ,δε quoniam fulgore carpt. mon calu- saetaeidicamus igitur cui adsent nigrimcul llispraedominatur in cerebro atra bilis puta & secundum se, it in quibus haec praedominatur illi sunt Ugidi;&sicei secutidum natura. ffrigidis secundum neruia circa principia tim6r adest; ergo GLadsuntocul gra ille it .maus em&qqomam muri bale timet, haec autem reseriterram quae secundum se sica o est,sunt 1guiuid: insociabilesp& obstinati, & propter eandem causam;alynamidem reos.
Quidam auctor tribuit Polemotii caIlidos, & dolosos homines per oculorum nigredinem significari;at id sinE Polemon Gn dicit,sedetui nigiuiuoeuldm, ignauiam,pauorem, di infidelitatem testari,quand autem dolosos,prauos, & maleficosnq;at, id 'on tribuit oculis atris stilijs,qui cuni notabili splendore iugis ini Mimieti auctor oeulis nigris iram dissiciliorem,impudentiam, & impietatem tribuit;at sane non immitto dic mus nagro oi ulos , & splendentes pallidum, , dolosum humiueum significare; iam cumhil jν attigduri u spiritus etiam subtile),&acuti levamur, p6qpetam ii filio meia
503쪽
inuentionem fiunt homines,quae qualitas non absurde dici potest callidi as, quoniaritem timidi sunt,dolos meditantur, & tali cias, non enim aperto marte ad arma, de adno cendum lijs accedent,qui autem silo nigrore sunt praediti timidi Ehe sunt,quoniam mε
lancholichmelancholici autem frigidi, & frigidi meticulosi, & quoniam frigidi etiani tardi ad mqtum,ignaui igitur, & quoniam timidi, &jgnaui, & tardi ideo etiam duri ad apς
prendςndum, quae dicuntur, & adoredendum, & quoniam neque credunt, neque amant
insociabiles sunt sere, & ideo insidii haec trit*r dehis qui gnos sine splendore habent oculos dici possunt
I teraspecies est nigrotis splendore carentis, sed ab atro declinantis, hi oculi rubiai Lx nis feriear intorem imitati mihi videmur, estenim rubiginis dolor medius intertiugrum, de fulvum: ita tamen,ut nigredo superet; hos Aristoteles bonum animum indicaveait, illos bono apim6pnaedit put quinati sunt ad amandum homines, illisque bene faciendum, qui demum secundum naturam hominis suntdispositi,estentes hse hominis n*tura,visit idciabilis masis quam omnis apes. JHuius passionis rationem nullam assignat Atistoteles,Arth credens ex superioribus possisse colligi,ii enim valde niger bonus non est,ergo probabile est, non valde nigrnm bonum
esse posse,non sequitur tamennecessario,etenim sublato antecedent non necessariotest Laur consequens,atrationem, δο causam venaritentemus; Bono animo praeditos diximus
eos, qui humani sunt, de qui ad ferendam opem aliis propensi sunt: haec propensio arsust conscietitiam,suhanimiduersionem quandam,quod etiam ipse aliis possit eger secinadii quam animaduersionem, paratus est homo adiuuandum alios;tales igitur acuth discurrat quid sit e re sua, dequid hominem deceat, de sibi timentes alijs prouident', secundu igitux quod timore non carent frigidi sunt rigidi terrestres quare melancholici, unde nigredo, secundum autem quod sunt prouidi, de acuti caloreparticipant,bilis igitur portio iuncta est melancholis,quae deinde colorem fulvum illum facit; qui eum nigro iunctui rubigine
imitatur, quod si hoc verum est, Dicemus. l . . l
no animo priniti non sine calore,sed melacholici sunt eum subdhio bilis naturali qui tales sunt oculos habent nigros ad fulvum declinantes, ergo qui bono animo praediri sunt oculos habent non valde nigros,sed ad fulvum colorem declinantes, quod fuerat probradum;ergo, de econuerso quibus tales adsunt oculi illi ad humanitatem sunt propensi', di bono animo praediti, melancholicum autem habitum cum bilioso iunctum facere oeti Ios nigros,ad fulvum inclinantes, decolorem imitantes rubiginis, ex supradictis ia m manifestum est, cum terramreserat,melancholia, de humorhic naturaliter sit ater, ignem ameMis;bie iunctuscum terra nigra sutuum colorem producit; caeterum hos potiusad Demia viarum,qu m ad virorum naturam reduxeris, illae enim sunt viris, de mansuetae,de miseri- .cordes magis quae videmur passiones animi boni de quo supra.
A P O T E L E S M A C I I I. , , βωbus oeusi glauci, aut albi timidisῆnt, misisses enim albus color timiditatem significare.
I coloriqueri graeci glaucum vocant,est ide esi caesio latinorum .necesse sanh erit, illius o speci Imrcurrere non enim verum est simpliciter, caesium oculum esse timoris indi
504쪽
ilam, navis cceiij ut nonnullis placet oculi,sunt ijdein,&caerulei, cum Scythis,Germaiatiisque ferE omnibus caesij adsint oculi,illosoporteret esse timidos,quod tamen certe falsuvidemus,cum his populis,pauci aut nulli sint audaciores; glaucum igitur ponamus cgsium esse, Sihoe verbum a caeli claritat vel aeris deductum esse, tamq. hoc est, cellium nun
cupari , hunc igitur quotuplex sit dicamus, & quomodo fiant singulae species & quae pus ea sit quaecaesia in oculo dicitur, sic enim, & cur timorem significat forsan clarum fiet. Triplax videtur esse oculorum color qui caesius dicitur,unus est,& primus,qui in puet is lactentibusfere semper reperitur,qui ad albedinem valde declinat;& color hic subalbidii sproprie vulgo dicitur, secunda species caesij coloris nescio quid flaui iunctum habet, & ta
o les oculi sunt noctuaruin,has enim graece glaucopas,hoc est caesiosoculos habentes,vocat tertia glaucedinis species ad virorem accedit, & proprie color caeruleus dicitur, quem mari Dctamus, & quem plures septentrionales nationes habent,quid igitur sit color glauclys, "uplex patet, nunc quomodo fiat paucis percurramus. lalimii species glaucedinis,quae in pueris conspicitur,si Meletium audiamus,non Ignobilem veterem philosophum,dicemus glaucedinem quae accedit ad aqueum humore cau sati ae multitudine humoris vitrei, in cuius profundo existit christallinus clatus admodu tia,& multo lumine repletus,si vero paucus fit vitreus humor utrique tamen clari, silicet'iadniodum,hic nempe,&christallinus, tuncilla existit caesietas, siue glaucedo, quae in populis Septentrionalibus spectatur in quorum oculis flauities quaedam apparet, ad oculos noctuarum accedit, at si cum multo lumine multus fuerit humor christallinus iam viro
Isi Ego veroin his valde dubito, neque mihi videtur ocuIos noctuarum i qui aureium imitantur fulgorem,quidquam commune habere cum oculis Saxonum,&Germanoru ,qui circa Albim tauium habitant,quorum oculi inprimis caerulei apparet;nec sat scio an Me leti j ,aut interpretis culpa,quae in ipso leguntur peruerse, de pessime sint seripia.. : Inquit Aristoteles oculorum colorem corpora sequi,quare qui ad septentrionem cum corpora habeant alba,oculos et in caesios habent, qui vero ad meridiem cum corpore ni gro nigrum colorem obtinent quod etiam hic sentit quodammodo,cum oculos nigros timorem indicare dixit. ab Quod dealbicantibiis dicet nunc. Idem videtur in libris de generatione animalium dicere,quod humoris paucitas caesium, multitudo nigrum facit colorem,at probabile seret minus humoris adesse in meridionalibus,qtiam in septentrionalibus oculis , eo magis quod copiam humoris non vitrei, sed aquei causam nigroris, paucitatem glaucedinis dicunt,quod ex eo confirmatur nam cum oculus marcorem patitur,ac aqueus humor amittitur, tunc oculus fit glaucus, nae caesius, & multa aqua nigrorem praeseseri; quae vero pau , ca in flum ine, vel lacu ex i stit caesum colorem habet. Quidam ex recentioribus colorum diuersorum catilis uveae tribuunt,ex cuius diuersitate oculorum varietem nasci arbitrantur. At, ut ego puto,' etiam sine viteae diuersitate erit oculus diuersus,& humorum oculoq o statuentium multitudo,&paucitas,&diuersa inter ipsos habitudo causat hanc varietate, ex quinto igitur de generatione animalium dicamus, quibus nodum perfectus est oculus, neque perfecta tunica, ac bene digestus humor,illis caesius est oculus ad colorem aquae accedens, & admodum albicans, tales sunt puerorum nuper natorum oculi ;& hic color timorem indicat ; nam pueri timidi omnes sunt,signum autem est calorem non dum superare humorem aqueum,qui in temperatura cerebri multus existit. Procedente tempore,&nigriore essecta vitea, & dilspata superflua aquei humoris quantitate, additaque insupermulta spicituum, sed non excedente copia,efficitur secunda speties glaucedinis,qus ad na- uitiem accesit,si vero, & augeantur spititiis biliosi,& minor etiam fiat aqueus humor,ocu
505쪽
ii Scyt harum existunt, qui virorem referunt; sit autem magis, magisque spiritus augeati
tu neque biliosi puri, sed cum melancholicis mixti, Cculi humores repleant, & vvea etiahoc eodem sanguine pascatur,bilioso nempe, & melancholico naturalibus utrisque humoxibus,tam oculum,quem Aristoteles charopum,gratiosum,sulgentem fulvumq. dices,que in leonibus,&aquilis, & gen erosis canibus tueri poteris. Fiaec autem pars quae caesia quae fulva, quaequandoque nigra dicitur ea proprie esse vi . detur,quae pupilla vocatur, quod si per pupillam nonnulli obstinatitis oculi foramen viso riuintelligi contenderint,n5 contradixerim, sat nobis sit,de colore illius partissermonem esse,quae foramini coronam facit, & ab adnata circvitiquaque terminatur. Est ergo sensus Arist.quibus oculi glauci, hoc est albi, siue subalbicantes sunt intellia id gendo deprima specie glaucedinis illi sunt timidi,probatur,quoniam,supra dictum est album collarum arguere timiditatem,quoniam arguit praedominium humoris aquei, seu putuitosi,quare & frigidi,at frigus timorem causat,bac igitur de causa quorum oculi sunt cγsij, & albicantes hi sunt timidi,pueri enim tales habent oculos,qui recens nati sunt, &valde timididunt, quare oculorum hic color alguit timorem. Cur autem Germant caesios oculos habent, & Sauromatae,nec tamen sunt timidi at neque senestigidi, quidam respondent, nam calore interno abundant,&ab hoc fortes xunqe siticulosi,dicerem ego aliam esse glaucedinis speciem, quae est in Germanis admodum diuersam ab hac,de anunc agit Aristoteles,eamquenon solum sequi cutis colore, sed ab opposita quodammodo causa generari,nam etiam quaedam cum siccantur sium colorem induunt, & id praesertim accidit quibusdam generibus olerum, quorum folia cavegeta viridem quandam nigrorem haberent,dum exsiccantur,ad glaucedinem accedui, cum remissa quadam viriditate,qui color ni fallor animaduerti potest in oculis Germanorum, Sau malum a quo coloris genere olim cognominati fuere,quid igitur caesuaoc
tua subal hicans ex Aristotele significet,nec non, & cur accidat ex his patet. 1
SVi charopi sint oculi,& propter quid ta es existant supra dictum est; hos indicare bonum animum dixit Aristoteles,quis etiam sit hic bonus animus, & quomodo humanitatem,liberalitatemque praecipue significet animi bonitas dictu est, porro hunc oc lorum colorem significare bonum animum hoc est naturalem, namque dispositionem Probat Aristoteles exemplo leonum, & aquilarum Leones enim, & aquilae oculos habent Champos, hoc ςst fulvos, vel cum splandore quodam ad fuscum accedentes, cui admixtus sit auri color,at haec animalia sunt magnanima, Iiberaliaque, & fortia,ergo quorum oculi sunt charopi illi tales sunt, qui tales bono animo praediti drcutur,ergo charopi oculi bona animum significant. ΑΦ Propter quid autem hic idem oculorum color bonum significet animum, ex rationes pra dicta,facile probatur cui enim inest oculus charopus,illi inest temperies cerebri, & cordis aquospirgus exeunt, melancholica, cum subdominio bilis flauae naturaliter dispositae,at quibus inest huiusmodi temperies, illi sunt audaces, ta considerati,qui tales sunt bono animo praediti existunt,ergo cui insunt oculi charopi illi bonus inest animus. Quae mimo loco posita est minor nullam habet dubitationem, supra euim in praecedenti apotetcsmate fuit exposita; quae sequitur secundum se manifesta est,nam qui eX naturali atra, & flaua bile proportionale inter se iunctis constant sunt audaces propter nauae bilis
506쪽
iglorem, d permanent constantes propter melancholiam , quae cum calorem recepit illuxetinet; valde consideraxi etiam tales sunt,ut in problem. Sectione 3 p, qui enim spiritus ab huiusmodi mixtione quoniam adest bilis ubtiles, atque acuti, & penetrantes sunt; quianiam autem adest ater humor uniformes, stabiles, aequales, & sicci existunt, sicca aut Lanima, ut dicebat Heraclitus sapientiae,&bonitatis est hospitium; liberales etiam sunt:qui hoc nacti sunt temperamentum,nam caloris est dispergere,ac di funderet, qui cum abat , humore cohibeatur mediocriter dispersol, t dare est liberalem esset quoniam auteni mites, & liberales suntadeo etiam magnanimi,quare & boni animi,ac laudabiles iuro dicuntur,quod ergo charopus,siue cum quodam splendore suiuui,ac leoninus oculus significehi: bonum aninium,ex his patet. INoto tamen unum quod legitur, leonibus duplex esse oculorum genus, & enim viles & non iubati habent oculos caesios,hoc est cetuleos, & ad virorem subnigrum accedentes, ut etiam pantherae,quare & isui sunt, didolosi similiter,ex hoc sunt genere, qui circa radruces montis Atlantis stabulantur, & oculos caesios, & subalbicantes b bent,qusto ait Ioamnes Leo, esse vilissimos, adeo, ut facile ab incolis illius montis mulieribus aliquandosuishus abigantur,qui vero campestria, & calida loca inhabitant serocissimi iubari exis sit quales etiam Indici, & his oculi sului, & splendentes cum quod nigrore inexistunt uenicolorem vocavit Aristoteles charopum,&gratiosum,Poniam spectantium oculos det betat,simul,& quodammodo terret
OVid Aristoteles per vinosum colorem intelligat, explicat cum dicit illumesse,qui in
caprarum spectatur oculis porro vinosus color a Scaligero dicitur ex Theoprastilententia,in libello de coloribus, ille qui ex puro nigro, & aerea luce conflatus est,hunc eo larem spectabis in quibusdam cerasiorum i peciebus; at, ut mihi videtur nihilicommune hic color habet cum oculis capraruns qui mihi rubentes, & staui cum albore videntu , &ao tales qui vitii colorem non nigri sed albi, ut dicunt Itali,aureum, uel croceum colorem ini itantis regresentent,cum igitur album cum lucido solis colore miscueris illum fenerabiscolorem,quem, & in uino tenui albo recolorato , & quem in nubibus albis a sole percussis,& quem in caprarum oculis speetate Iicebit liinc igitur oculorum dolorem stoliditate significare ait, do mores caprae denotare,stolidum, ut mihi uidetur,nomen a stoli bnibus de flexum est, arbores autem, quae stollones emittunt eae sunt, quae ab imis radicibus, aut exi ma parte, quae prope terram est posita, emirtunt uirgas, quibus emissis cum totus humor in uirgas illas tranfundatur,ipse arbores,neque fructum faciunt,neque nutriuntur, ut igitur alienas, & inutiles sectentur, & alant uirgas, ipsis seipsas deserunt, quare stolidae di cuntur,unde stolidus est,qui sua non cinat, quique eorum,quae sunt usui nullam gerit cui a o aliena, & inutilia sectans,quique facile irrideri,facilleq. deludi potest,in quocapram imi tari uidetur, unam enim,quidam scribunt, si quisbarba apprehenderit, reliquas e grege immobiliter haerere,&quasi stppescere;proprie ahtem stolidus,ut mihi uidetur ille est,qui &non multa cum ratione operationesexorditur, demorsas non perscit ; inefficax igitur ad perficiendum, & promptus ad suscipiendum,quod facto opus esse uidetur. at Picitigitur,quicunque uino similes oculos habent limi stolidi, quod probatur;nam capra uino sit miles oculos habet secundum colorem, & haec est stolida,ergo quibus uino similes secundum colorem sunt oculi, illi sunt stolidi dixi autem colorem hunc uinosum no esse nigrum,neque eum,quem mari dat id si nerus,sed color hiculni flavus est, & quemun
507쪽
491 ' In Physiogn. Aristotelis
caprarum o lis spectamus,ille sane album,non nigrum vinum imitatur,est enim siauit c& ad paleae colorem accedens,aut maturoru citrorum,quid igitur sit caprinus color, quustoliditas, & quod haec duo iugata sint, saprinus in oculis color, & in anima stoliditas ex his manifestum. i Propter quid aut id contingat nunc dicendum ;supponamus igitur primu, quod lapius
dictum est,quales sunt oculi,illorumque color secundum naturam, talis ut plurimum est cerebri temperies,qualis utem est cerebri temperies, talis etiam est modus operationum cerebri, item ponamus caprinum colorem, ex pituita cui adiuncta est flaua bilis ortum es semam pituita color albus est,ut aquae; at si aquae adiunxeris colorem crocem, hoc est proprie crocum in pauca quantitat efficietur palearis ille color,sed non lucens,quod accidetiindo admodum clara fuerit aqua, quibus igitur adsunt huiusnaodi oculi, illis praedomi natur pituita cum subdominio flavae bilis in cerebro, sed non perfecte temperatae,atquGelabora*;quibus autem huiusmodi temperamefitum in cerebro adest urgente bile prom pie aggrediuntur, quae facienda sunt, at propter pituit m quae aquam refert ineffcaciter peragunt. &desistunt, & rursus propter bilem irrequieti multa petunt, unde etiam pet leae vocantur capellae,sed propter pituitam quae petierunt subito spernunt, & omittuntini humidi est non retinere,quae facillime suscepit hoc etiam capellarum videtur esse propria ut cum pascunt modo hRc,modo illa petant gi busta, & cum unum carpere caeperint, non perficiant, sed ad aliud ferantur,neque unquam pastu saturari posse videaptur. Ex his puto sic posse demonstratione incondi. Cui insunt caprini oculi illi inest cerebri tempςries expituita multa & turbidiuscula,cum subdominio bilis flauae,at ςui tale inest temperamentum eidem inest stoliditas,ergo cui inest oculus caprino colorci quem diximusvInpsum,infectus,illa stolidua est,sic ergo illi dicent,qui sic legunt textum Aristotelis,&qui caprinos oculos interpretantur varios, & turbulentos.
: i At sum m nulli quibus non possum non accedere,qui putant textum hunc corrupi 'pro e priste ndasAsse es, Primum quoniam rere oves pecus dicitur stolidum, qa'tρssanae stoiples jn libro de histoli animalium; saprae tamen videntur ovibus muito .prudenti xes,quamuis,quod de Crexςnsibus affertur,quae percussae dictammum quaerant, pqtiu videatur intelli ndum de caprejs feris,quam de his quae apud nos degunx; caeterupulo sene id decuibus debere intelligi ,&quos vocavit caprinos, potius ovillo oculos lGigendum esse; qui inultR pituixa cum pauς Umodu bile producti apparent; &Piobe etia lotam vini diluti admodum imitanturὸ x aptum Uteiri vajuitlocus hic apud quosdam huius facultatis auctores, ut ideo librum, igne Aristotelis ei se non putarint,cum hos ab
sibus ignei Ombsenti emundi runtur ad canes
CAmini siue vinosi de quibus supra mentionem seciquodammodo in colore conue niunt,cum his de quibus nunc suturu*est sermo,at diserunt quoniam hi sunt spleno dentes,isi nusquam splandent,lii ad croceu m colorem illi ad palearo accedunt; hi de quiubus nunc agimus imitantur ignem, & prunas accensas, illi corticem mali citri j si splendo
Iem ademeris;hos oculo igneos Achilles notauit apud Homerum in Agamen. & canino; vocauit,& illum impudentem dixit tales etiam erant surialis erynnis, quae Turno apparuit,illumia Troianos concitantis. Dieit ergo ignei oculi inuerecundiam arguunt, quoniam sint oculi canum,canes oculos habent igneos, ct praesertim illi qui ab Italis Mastini
hoc est iustitani, O agnestea dicuntur,c nes autem re hi praecipue sun impudentes,
508쪽
Uuereeuiat, ergo ignei oculi inuerecundiam disignant. - Porro noto ex antiquorumplacitis canisari impudentiam,&Inuerecundiam,procaciatatemque,audaciam, di contumeliam;impudens enim, Q inuerecundus videtur canis; imcitiam nulla habita ratione lo ci aut temporis aut personarum ubique & venereos actus tEntat, di deponere vesicae, atque intestinorum pondera non dubitati iure igitur dicitur iiii pudens, & inverecundu όaudaciam tamen in omnibus non agnosco, sed in his tantum, qui sunt domi su atque in proprio cubili, aut apud dominos suos in quibus spem habenr, contumelia forte ab ijs exercetur,contra peregrinos quibus oblatrant pertinacissime, eo magis si irritari contigerit . Causa vero propter quam igniti oculi impudentiam signi-ib ficantiscitis est cognitu ex his , quae alias dicta tuere, etenim cui adsunt huiusmodi oculi ille est temperamenti sicci,&calidi secundum caput,& cerebrum,in illo igitur dominatur melancholia cum bile flava quae accensa est, cui huiusmodi adest temperamentum ille est ferus,audax, di impudens,ut Iupra explicauimus, amplius etiam contumax, & contumeliosus,&inhospitalis paratissimus ad iram,ad vindictam, effundendumque cruorem aliorum,ergo cui insunt oculi igniti,ille inuerecundu contumeliosus, & contumax erit, & inhospitalis, quod fuerat probandum. 'A'Ρ Ο Τ E LME S M A C V I I. io , , oculos discoloratos habent, s turbatos timidi sent,referuntur adi et sisnem, quoniam qui timent pallidi sunt colore, o inaequalirer .QVi nam oculi proprieu.ceritur discolorati apud neminem me legisse memini,sed puto sane primum hos carere omni fulgore ac splendore, deinde turpes esse, demum representare tetram squilantem , quae ad alborem quemdam pallidum acuedit ;tales autem videntur esse morientium oculi, & proprie turbati sunt, his enim spiritus abeunt,&concidit vuea,&contrahitur,quar equodammodo lucem, acleuorem amittit,unde discoloratus dicitur oculus; est igitur ni fallor hic turbatus,& discoloratus oculus a quo spiritus, & calor recessit, quique pallorem quendam subcinericium praesesert. Hos igitur oculos timorem indicare notat Aristoteles,quoniam qui timent talem colorem, non istulo in facie,sed etiam, & in oculis habent quibus igitur inest color, & qualitas, quae sequitur plerunque eos,qui timentactu,illi sunt propensi ad timorem, & potentiam habent,ad talem actum egregie dispositam , sed quibus inest pallor in facie, & oculi discolorati ac turbidi, ut de Didone refert Viigilius,illis qualitates insunt,quae naturam timentium sequuntur, ergo quibus oculi discolorati,& turbati insunt illi sunt timidi. Haee Aristoteles cuiusdicti non difficile est causam reddere,nam timenti recurrit ad in feriora sanguis, & spiritusereo superiora destituuntur,destituta sanguine, & spiritu pallescunt, & inaequaliter discolorantve, cum ab hac parte prius ab illa posterius recedat spiriatus, & sanguis, ergo timem es pallescunt, quod si id accidit omnibus timentibus; ergo, &cui haec inesse appareburit,aut actu timebit,aut ad timendum valde paratus est,quod sue- o rat probandum. At forte dubitabitur, etiam posse pallidos, & discoloratos habere oculos aliquem, neq. tamen timentem,aut timidum esse;etenim qui irascuntur aliquando pallescunt, & oculos boc modo discoloratos habent, similiter qui animo delinquunt propter dolorem, & mmstitiam, aut etiam propter inopinatum gaudium,pallidi essiciuntur,nec non, & tuibantur
oculi, neque tamen liviore premuntur.
HHuic dubitationi posse responderi puto; primum si dixero iam facultatem hanc nihil habere necessitatis, sed a signoprocedere, & a posteriori,quare licet sorte necessarium sit
509쪽
quod omnis timens sit pallidus,non tamen ob id sequitur,quod necessario omnis pallidule sit timcns ob alias enim ς usas etiam praeter timorem ad interna potest xec rere sanguis,&parte4 siperi res atquς inprimis oculos deserere,sed dicam tamρn, quod suicun-jque quacunque de caula inest talis passio palloris,&discalorationi oculorurn,ix , VI mo ,rientium oculi videantui, quod ille est paratissimus .ad timendum, sed non ideo paralysi est ad timendum, sicuti pyrius puluis ad se scipiendum ignem,&si in ignem promptissimei tr*nsibit. non idςo est ignia , sicuti situr qui praediistum puluerem spectauerit, si dixeriti l hic facile fot ignis,ueruui dicet,quoniam valde magnum habet cum igne symbolum,at si, hunς isdem mcauerit,sella erit, ita qui haec sisn m homi a faςie aspiciςthHminom dicet p x tissimum ad timendum, non tamen ideo timentem, i . - Ici i Mittam ob iram pallescit, ac turbatur inaequaliteri certum est etiam psum naturaliter ςila timidum,na in nisi timeret,aut timidus esset naturaliter, praesenteobiecionocivo, hostili,quod iam iudicatumest elo instatum,&rςpellendum;sanguis. &spiritui ad interna nonresurrerent,sed potiua accurrerent;ac m sit magisque facies fieret rubra, sinuesti pallidi sunt, & non timent, at iam timuerunt de proximo,&propterea quod doloi ςxpςctabant imminentem,spiritu ideo ad cor recurrerunt, i Pallescunt amantes, & studio litterarum plus aequo dediti. quoniam spiritus, ct calor naturalis consimitur,sainguisquς hebescit at etiim hi,quando tales sunt, timidi sunt, nam . melanςholiςiesciunturi melancholici autem frigidi omni auxen, frisidus sti renat rati,quod proprio opponitur calori,timidus est , .
LV centes oculo non voco talorum, aut luporum, qui noctu lucent, sed perlucentes intelligo splendentes qualea sunt speculorum superficies,quae splendenti cum a lumine striuntur,qualiaque sunt levigata omnia, de tersa, hanc autem passionem in oculis g lli apertissime perci potest, hos eosdem oculos lucentes videbis in tribus hominum affecti, bu ,nam qui bene poti sunt,illis oculis lucenti similiter δι lucent ijs, qui hyppocondriaca
passione tenent ur,aut quomodolibet aliter melancholico ametu tentanturi Et lucent sculi, cum ad coitu amante4 primum accesserit, talesque sunt,utvoluptate repleti videanturi sed non puto,solum requiri splendorem,nam splendor,& claritas libro de partibu&an i ma lium,si in oculis fuerit, tumorum etia splendorem, &claritatem docet,quare Mulu splendidos quidam aiunt per optimos more indicare. noi et Credo itaque oculos qui luxuriosiam dregnant de re esse paruos, fulvos, imitantes corticem aurantiorum, d lucentes, &humidulos. 6 mobiles tales autem sunt gallorum Oculi praecipue, cum coitu primum recesserint; sic igitur haec tintentia Ari
Quibus oculi parui sunt,sului,&lucentes, delab humidi illisulit luxurios,hoc est mae- oxime venerem appetentes, &cuius vis generis, de quacunque ratione vetitam;probat Aristoteles exemplo galborum, & coruorum. At in gallis tales ades oculos certain est, do corvis dubium,tum quoniam non apparent in corvis lucentes oculi, tum quoniam si fuςerint non est sorte versi,quod corvi sint luxuriosi,cum semel in anno pariant,& non secus δέ tyr aures Vni tantum iungantur,si modo vera sunt,quae a quibusdam historias animaliu tr dentib. dicunt,quare & praeter ratioue puto, coruu iri texto Arist.& impudeter volasse,ergo dicamu4 relicto coruo. Gallus habet oculos paruos, flavos,lucentes,humido α g llus
510쪽
est balde luxuriosus, ergo habens oculos tales est luxuriosus; utraqtie psipositio sensui,
experientiae nota est. Is Ye I
. At propter quid nunc id contingat quaerendum est;dico quod qui paruos mulque hab , tuo Rendentes, & subhuntidos hi sunt lascivi, luxurios, amoribus dediti; par immbere dico quoniam, & qui amant, & lastiuiuntnculos subclaudunt, y'ruitatis causae, Bycquoniam lasciuientibus spiritus, ct sanguis, & humor naturalis ad inseriora defertur,
dimi nam biliosus saltis, & seroius humor est qui in venerem pronos facit homilies, irritat
enim salsedo vellicans parte genitales, his igitur humqt est croceus, qpare&ocu cxq-ceos tacit, siue flavos propter congeneum humorem qu i in his e st; quales autem dq-' ininantur humores, tales etiam oculi ; splendent demum quoniam flatulenti, pleni: subtilium humorum sontistii spj ritus plerunque ad oculos etiam feruntu unde diste3 dii ur oculorum tunic ,.& taui fit,quare splendet Lbumidiusculi autem sunt quoniam superstuus humor abundM,&.pra calore praeter naturali aliquantis peradauctoqxi umorem congenitum, primitur,quasi inlaclixisnam vapistrosus quidam halitus e
Nato sic sue& ob id paruos esse oculos secundum humorem,qui dicitur naturali . congenitus, S: subst titialis, esse autem humidos humore ςxcrςmontitio,& praeternarurali, cuius inditium est, quod ijdem etiam,qui luxuriosi sunt cito miliescunt quod Caesars νου, Galbae accidit, passio autem siccitatis ςst c luities, & tamen cum calui, hos est si ci sint,c aetati ho, & plurumis excrementis bundaM,nam si naturalis deficit humor ,superat tamen cxcrementiti uiuehIec igitur,nisellorious est propter quam qui tales o glos naturaliter habent, illi sint lasciui: & aspori bita dςditi, &Dcile in omnem.venorem pr9ni , qu9niant i cundurn opriam naturam ei j cete tantum kmen, salsum hy morem partes3enitalis Nellicantem appetunt,quomodo autem M in quem l0ςum n. n quaerunt nihil praeservo
distinximus; prima;ri vidimuscolores iaciei,& cutis,& oculorurn coli templataest, ςΗ- nunc ad pilos considerandos se conuertit;causam ordinis nullam subesse puto,siqummi, ut alias dictum est , haec potiui obiter congesta di inynum compacta, quam digestusqς-rint, & ordine inter se dij posita ut apte &ias abiter dicta dicendis cohaereant,ut igitur propositum explicemus Theorema quid pilus ;&quid pilosum sit,&quid tibia,&quid venereum esse primum oponemus,deinde quod Aristotelis dictum sit; verum, phopter ut piquid o ndere tentabimus . Pilosum corpus est riuod pilisobsitum existit, quod autem o pennae prirnatis auibus, squammae squamosis,ut scibus, d.serpentibu ,idem est Hlosi4 pilus. Pilo materiam praebetexhalatio quida rumida, hoc est sicca viscosa, quaeests rs excrementi tertiae digestionis,causa ei uiaepa inciens est callii naturalis validus, vissicau- .se accedunt poriculta, nam qui nimisimi sunt ,α aperti parum pilos retinem, sta in t riam transmittunt talis videtur esse cutis fiontis,&nasi, assetiamtori sigi bra molitusceminarum corpus,quod penitus pister q*a puemcis in loe depila existit,exti tur si po- si ijdem nimis fuerint occlusi audinullum aut pertenuempit in videbis, cui cuti Sudollam
nus obstructos, vel minimos habetpilo ,ite cum infima polim cutis N ipsa tui sit pi