장음표시 사용
171쪽
generale erypseos syllog, sinorrum.
aquatore; vel in modo ponente: A tempestra anni nos eadem, Ses non movetur in aequatore. Sed tempe o anni non eadem. Ergo Dinon movetur in aquatore. g. 4OI.
Quoniam in Syllogismis disjunctivis membra uno posito
alterum removetur; uno autem remoto, alterum ponitur g. 39i γ, absente autem majore non apparet, utrum utrumque Ponatur, an alterutrum remo, eatur 3.38o. 393. , atque in hypotheticis posito antecedente, ponitur quoque consequens g. 38i. ;enthumema Sysiogismi disjivactivi non istieri ab enthmemate θ-pothetiei, nee ab eo discernipotes.
E. gr. Aut dies est, aut nox est. Sed nox noves. Ergo dies est, enthymema: Nox nou es. Ergo dies es, haberi quoque potest pro enthymemate Syllogismi hypothetici in modo ponente: Si nox non est, dies es. Sed nox non est. Ergo dies est.
I. 4O2. Quoniam porro in eo casu, ubi antecedens S consequens idem habent subjectum, enthymema Syllogismi hypothetici cum enthymemate categorici idem est fg. 398. , enthymema autem disjunctivi idem cum enthymemate hypothetici g. 4oi.); evidens est, enthyUema quoque Flugismi disjunctivi idem esse rementi emate categorici. E. gr. Enthymema: Deus es sapienti mus. Ergo facit, quod est optimum, est enthymema syllogismi disiunetivi. Idem vero est enthymema huius categorici: Gicunque es sapientissimus, is facit quod es optimum. Sed Deus es sapiens vi. Ergo Deus facit, quod es
Statim ex hoe apparet, enthymema esse syllogismuni crypticum; videtur enim impingere in regulam 3a8. cum tamen eidem sit co famis, unassitem praemissa omissa. g. 4 . Diuitigeo by Go le
172쪽
Si eadem vox absolute posita fuerit terminus medius , sed cum determinatione adsectasininta unus extremorum p byogismus er se quadam Ieri Iaborat. Dico coysis levem quae facile tollitur. Videtur scilicet medius terminus ingredi conclusionem: , quod cum fieri non possit 9. 332.s J, syllogismus crypti quadam laborat g. 4o3J. Enimvero modo ad determinationem adjectam respicias atque ad animum tibi revoces vocem absolute PO- sitam &cum determinatione adjecta sum tam non esse unum eundemque terminum, cum diversa in utroque casu ei respondeat Morio s. 3s. ; crypsiis illa statim evanescit.
E. C. Omne triangulum habet tres angulos duobus rectis ualer. Sed triangulum rectangulum est triangulum. Ergo friangulum rectangulum habet tres angulos duobus rectis aequalen
S. gr. Si quis argumentetur: Homo es mortalis. Rex es mino. Ergo Rex es mortalis, non apparet, an in Barbara, an vero in Darii efle debeat syllogismus, quemadmodum id statim liquet, ubi signa qua titatis praefigulitur.
f. 4O7. Si in primo figura medius terminius fuerit negativus, Bl gi us crypticus es. Minor scilicet tunc speciem negativae, habet ergo syllogismus videtur impingere in regulam g. 36a.).-E. gr. Quicunque non prossicit futura, sustus es. Sed ovari non ossistunt futura. Ergo Quidam avari sultis r.
Si Deo majoris in figura 'ima ponrtur Nas converga, 1 t- Iogismus ac motivus erutieus evadit. Cons. k. 279. 339 debitur itaque syllogismus esse. in secunda figura. Sed amrma Logica contracta.) Ucrypsis syno
etivus Crypsse de. actu signo. rum quanti tatis. Crypsis ex
medio termino negativa oris sive ne
gasionis. Crypsis effpropositionis
conversione orta sive es-ptacationis.
173쪽
Crypsis obibseratis. Crypsis. agna in erypsi reei
Is Pare. I. Sect. IV. Cop. IV.tivus est per Θpothesin, qualis in secunda figura esse nequit. Est igitur crypticus g 4o3. .
E. gr. Omne triangulum habet tres angulos. Haec figura habet tres angulos. Ergo haec figura es triangulum; syllogismus videtur esse insecunda figura, quod medius terminus his praedicetur. Sed loco majoris: Guaecunque figura habet tres an los, triangulum es, ponitur eius conversa: Omne triangulum habet tres angulos.
f. qO9. Si praemissa uerint oblique universalesqparticulares, θι Iogismus er tuus est. In propositionibus enim oblique unive salibus & particularibus subjedium casu obliquo ponitur Videtumque subjectum esse, quod non est β. 243.2 4. . Cum igitur signa quantitatis non reserantur ad sit ecta apparentia; genuinaiyllogismorum forma non apparet f. 3 o. , adeoque iidem cryptici sunt i g. 36O.
E. gr. ita argumentamur in theologia naturali: Cujuscunque voluntas est perfectissima, is non appetit nis optimum. Sed Dei voluntases perfectissima. Ergo Deus non appetit vis optimum. Sublatiq propositionibus crypticis syllogismus ita sonat: ciuicunque voluntatem habet perfectissimam, is non appetit nis optimum. Sed Deus habet voluntatem. Perfectissimam. Ergo Deus non appetit nisi optimum. f. 4Iovi
Si in praemissa aliquo indefinita subjectum praedicatum
transponuntur, quae retentis iisdem flavis converti seu reciprocari nequit; Bllogismus crypticus evacit. Demonstratio eadem
fere est, quae crypseos reciprocationi S I.qO8. LE. gr. Si quis argumentetur: Dimidium parauelogrammi est triantiatam super eadem basemediusdem altitudinis. Sed hae figura est triangulum constitusum cum parastelogran o Iuper eadem basis ejusdem attitudinis est. Ergo Metriangulum sparaPelogrammi dimidium. PropOstitio maior laborat crypsi transpositionis, cum praedicatum collocetur in loco subiecti. Unde syllogismus videtur esse in secunda figura, quae tamen affirmativum respuit. Quodsi maiorem debite enuncies; syllogismus a crypsi liber talis erit: omne triangulum constitutum cum para legrammo super eadem bases eamdem altitudinem habens es dimidium parasielogrammi. Sed hae figura oce. Ergo die. In ille
174쪽
Si determinatio subjecti, salva propositiovas Perrtute, ab eodem ad praedio iti m transferri potest, facta hac translatione in modiore, DENUmus fit crysticus. Etenim si determinatio in majore propositione a subjecto transfertur ad praedicatum, in minore autem adjicitur termino, qui subjecto majoris respondet; fyllogismus videtur impingere indictum de omni & nullo j. 3 3. ,
consequenter crypticuS est q. 4O3. . E. gr. Si quis argumentatur e Omne triangulum es dimidium paralyelogrammi siver eadem bos re ejusdem altitudinis. Sed hae figuras triunguium cum parasielogrammo super eadem basi es ejusdem astitudinis. Ergo hae figura es dimidium hHur parasielogrammi, syllogismi forma non apparet genuina. In maiore determinatio referri debebat ad subiectum, quae praedicato adhaeret. Facta igitur transpositione, ut maior sit: omne triangulum cum paradriogrammo super eadem bas sejusdem altitudinis est parasielogrammi hujus dimiaium, d llogismus formam genuinam habet 3. ι 3).
Si qua propositio in f Porismo fuerit ei Istica ; Dyogismus
er ticus erit. Cons. 9, 3O9. 3 O.36O.3 4Ι3.ΘPogismum eruticum a crdi i liberaturus I. ex praemissis eruat medium terminum l. 33I. , retenta conclusione formet syllogismum in prima figura ig. 37o. . si V conclusione Imteat crytsis , vel ex medio termino ortum trahat ; in casu priori per substitutionem propositionis aequi pollentis f. 27s. i' posteriori vi synonymi se S. 3as. a crypsi liberabitur syllogi-
E. gr. Si quis argumentetur: Avari cupido habendi satiari nequit. Sed Petri cupido habendi satiari nequit. Ergo Petrus est avarus; Syllogismus non una crypsi laborat. Videtur medius terminus his praedia cari, adeoque syllogismus esse in secunda figura: id quod tamen repugnat ob conclusionem affirmativam. Ex praemissis negativis videtur inferri conclusio affirmativa: id quod tamen repugnat regulis generalibus q. 3sa. 313. . Sed sume conclusionem: Petrus es avarus & erue medium terminum, quia ejus cupido habendi Moriari nequit; prodibit
crypsia tramis latae determi. nationis.
logis norum erypticorum principium. Quomodo syllogisinus a crypsi libere.
175쪽
Graiici. Quomodo crypsis ex syl. lollisinis eom positu tolla.
Propositis,min aequi. pollentium
is avarus est. Sed Petri cupido habenia fatiari nequit. Ergo Petrus es avarus. Quotis ulterius cnpsin obliquitatis, quae adhuc restati . Αο9. , tollere volueris, quamVis ViX opus osse videatur, cum eadem sit familiarissima; mutetur maior in aequi pollentem propositionem, in qua signum quantitaris ponitur in catu recto & habebis syllogismum sequelitem: Omuis homo, cHus cnfido habendi sotiari neqciis, es uvarus. Petrus es homo, ι us cupido babendi satiari nequit. Ergo Petrus est avarus. ifacile apparet, crypsn obliquitatis ortam fuisse ex medio termino, qui nonnisi in casu obliquo de ibbiecto conclusionis praedicari poterat: quamobrem prima statim vice crypsin obliquitatis si- .mul tollere Iioteras, sumto medio termino de sabjecto conclusionis in casti recto polito predicabili, nempe quod fit humo, injus evido babendi satiari nequit.. ψiq.
Quoniam in sUlogismis compositis perinde ac in categoricis locus esse potest propositionibus crypticis, a propositionibus autem crypticis ortum trahit crypsis syllogismorum . 4ia. ; distogismi compositi erunt ei Iptici , si propositiones er licue eos
ingrediuvis r. E. gr. Syllogismus disiunctivus: Aut dies es,aut nox est. Atqui est. Ergo nox non est, crypticus est, cum ipsa propositio disiunctiva cryptica se ij. 313. aequi Pollens nempe huic manifestae: Hoc tempus aut dies est, aut nox es, Vel omne tempus, quod metimur motu Solis αε- urno, aut diurnum', aut nocturnum. g. 4IS.
Quodsi ergo propositionibus copticis substituantur manis f sae aequipodentes S seqq. 3eto. & seqq. M.) BPogismus crIstulis compositus si mox sus.
CAPUT RDE CONSEQUENTIIS IMMDDIATIS
Si duae fuerint propositiones aequipodentes, earum una admissa, admittenda qmque cris alurin t . C I. S. 273.
176쪽
E..gr. Propostiones aequipollentes sunt: Ss Elaminat aedisium &AEdisti tum i minatur a Sole I. 27s . Quamobrem argumentari licet: MI utaminat aedificium. Ergo AEdisuium ilium natur a Sole, de comtra: Sol non utaminat aedificium. nee aedificum utaminatur a
E. gr. Si Al illaminat adscium, aedificium a Sole ritaminatis . Sed AI utaminat aedificium. Ergo AEdiscitim a Sole litaminatur. g. 413. Si duae fuerint propositiones contradictoriae, earum uvaρυ- Aa, tollenda es altera. Legre 29 I sq. 28
E. gr. Omne triangulum habet tres angulos & qnadam triangula non habent vel hoc triangulum non habet tres angulos. Quamobrem si ponimus, Omne trianguium habet tres angvios, poni non potest, quod qnaedam triavvla non babeant, Vel hoc triangulum non habeat tres simulos. f. 479'.
Si uno propositionum contriadictoriarum sumatum ut ant cedens, oppo ita alterius hi consequenIς Dilogonus nascitur sypotheticus. Conf. 9 4i8E gr. Si omne triangulum habet tres οππων, falsum es Me trian- gulum.non habere tres angtitos. Se d Omne trInugulum babet tres angulos. Ergo Falsum es, hoc triangulam non biabere tres angulos.
g. 42O. Si duae fuerint proinsitiones contraria, earum uva posita, rostitur altera. Vid. 9 94 377 - , E. gr. Propositiones contrari ae simi Omms planeta 67ιorpus rebarisimile di Nullas planeta es corpus testuri simile. Quamobrem si ponis, quod omnis moneta si corpus telguri finite, eo ipse tollis alterum, quod unctus planetast corpus telluri sinit 3 42I. Si propositio eontrariarum vva Iumatur ut antecedens per modum consequentis removeritur alteras BllogismuI noscitur hπο-
num contra- rurum repis gnantia.
orti proposit albus. Duiligod by Cooste
177쪽
sithalternantis in universidi sineXuti Enthymema a subaltemanti. bus pendens.
hypi theticus a sui, alter nute ortus. Nexus propinsitionuin ne gativam n .
E. gr. Si omnis Haveta es corpis trigini simile, falsum est, visumstlanetam esse corpus tellari simile. Sed omnu planeta es corpus testari ILmile. Ergo falsum es, nullam planetam esse corpus testuri simile. f. 422. Posta quacunque propositione liniversali, una ponitur Ψπα vis subalternans. Cons. f. 296.3ψl.
E. gr. si ponis, omne triangulum habere tres angulos, eo ipso ponitur, quo Mam triangulum, vel hoc triangulum habere tres ungulos.
E gr. Si argumenteris: Omne triangulum habet tres angulos. LUOuuochiam triangulum vel hoc triangulum habet tres angulos ; habes enthymema, ubi deficit minor: Guoddam vel hoc triangulum es triangulum.
E. gr. Si omne triangulum habet tres angulos, etiam hoc triangulum habet tres angulos: Sed omne triangulum habet tres angulos. Ergo etiam hoc triangulum habet tres angulos.
g. qa S. Si de omni A negatur B, etiam de omni b negari debet A. Quodsi negas, de omni B negari deberi A; concedendum erit, . de quodam vel omni B affirmari posse A. Quoniam judicium affirmativum in notionum conjunctione conssistit l* zor. ; si1 de quodam vel omni B amrmatur A, ea, quae notionibus A & B continentur, eidem subjecto una inesse postunt. Contra cum judicium negativum notionum separatione constet si de omni B negari debet A, ea, quae notionibus B ct A continentur, eidem subjecto inesse nequeunt. Jam cum sit absurdum, quod eadem eidem subjecto una inesse & non inesse possint et 8ueo; omni A negatur B , de quodam vel omni B assirmari nequit A, consequenter de omni B negari de bet A.
178쪽
De Consequentiis immediatis. Is 9 E. gr. Si nusius avarussortes contentus est, etiamnusiis, qui sortesia
g. 426. Si de Quodam A Grmiatur etiam de Duodam Γ .rmari potest A. ooniam enim juclicium assirmati sum in notionum conjunctione consistit et oi. ; si B de quodam A assirmari Potest, ea, quae notionibus A S B respondent, eidem 6ubjecto simul inesse possint. Enimvero si non repugnat, ut, quae no tionibus A cit B respondent, eidem subjeEto una in sint, notiones quoque B S A conjungere, consequenter de quodam B as firmare A licet. E. gr. Si quidam doctis es moderatur, etiam quidam, qui es m e
ter a mante, Ionatur etiam utriusque couUer . E. gr. μίδω, avorus forte sua contentus, Ergo Nulgus, qui sortes a
- 428. Si propositio universister negans , vel particulariter afr-mans sumatur ut antecedens, correersia Dero ut consequens; habebis Dyogismum Θpotheticum. Demonstratio eadem, quam dedimus 9424. .
E. gr. Si nusius avarus forte sva contentus es, nusius etiam, qui forte sua contemus, es avarus Sed nudus avarus forte sua contentus, Ergo nusius, qui sorte sua contentus, es avarita. Dicitur haec conversio Logicis simplex, quae fit retenta propositionis quantitate & quali
Generaliter si propositione una posita simulponatur altera, sumta una pro antecedente, altera erit consequens Iyllogismi hπο- thetici F. 424. . - E. gr. Si nihil es fine rationes ciente, uec mundus est flue ratisnes iciente. Quamobrem s argumenteris: Nihil essne ratione su
cientea, Nexus propa sitionum pax tieularium. Conver&unius ex al. tera illatio.
Syllogisinus hypothetieus eκ propositio
Peinespium generale syl. logistii hy.pothetici.
179쪽
Consequentiae immediatae definitio.
Hente, cur potius fit, quam non sit. Ergo etiam nrundus mn estfineratione fisciente cur potius si quam non sit; ei Rhymema habes syllogisini hypothetici. g. q3C. Modus ratiocinandi , qtio lina prcpositione posta simul poni alteram Per rationes logicas manifestum est, sicitur Cons
quentia immeatu ea. E. gr AEquacia eidem tertio sunt aequilia inter se. Ergo hi duo an-giat aequales eidem tertio sunt inter se aequales. idem: Nulgus homo es immortalis. Nullus, quι est immortalis, es homo. Nec non: Π tim est pater cibi. Ergo Cadiis es statis Titii. Etenim coniequentia in calii primo patet per totum dictum de olimi k9 3 i. ; in secundo ex notione propositioniam negativarum 4rs.); in tertio ex notione aequi pollentiae proposui onum, in relatione hic sundata
s. 4i6.). g. 43LQHdsnteon- Quoniam si una propositione posita simul ponitur altera, si luς 'tiae im' modus argumentandi est syllogi sint hypothetici euthymema μ ' 429. ; evidens est eoW-quentias immediatas esse enthymemaeas L, Agismorum Θpotheticorum, sedubi consequentia per rationes Iogicas patet
E. gr. i. Si aequalia eidem tertio Iunt aequalia inter se, hi duo anmci eidem tertio aequales sunt inter sie aequales. Atqui verum es anteeMens. Ergo es consequens. a. Si uultas homo est immortalis, sequitur quo nu ἰω, qui es immortalis, si homo. Sed niaquae homo es immortalis. Ergo sequitur, quod nusius, qui es immortalis, fit homo. 3. A Catius es Eliarius Titii, Tritiuu es patre Cai. Sed Cabus es Filius Titii. Ergo Π-rius es pater Cas. S. 632. Cura nonnul. Cum adeo' consequentiae sic dime immediatae sint eniti'
i Πςglig/n' memata syllogismorum hypotheticorum f. 43i.); ideo plurimita iij Σ 'μ Logicorum eas prorsus insuper habent, ad syllogismos hypothetita
cos confugientes, ubi iisdem est locus, non attenta ratione, oti . quam patet consequentia. Ceteri Vero enthymemata ista propeculiari argumentandi generae habent, quod ratio consequentiae P regulas logicas pateat s. est. .
180쪽
Quoniam istiusmocli syllogismi hypothetici oriuntur ex Modi eonia. Propositionum aequipollentia g. 4i7. , contradictione qi9.), q*ς contrarietate I. 42I. , subalternatione I. 424.3, conVersione g. 428.): ideo theoremata de propositionibus in istis casibus se mutuo tonentibus f. 4I6.4I8.42O.4aa. 427. sunt totidem modi cons
g. 434 Unde patet, emclusionem per eo equentiam immedia- Ρns uda. tam referri beneficio Bilogismi categorici, ab iis scilicet, qui mo- 'dos ex Logica didicere, vel in aliis diseiplinis sibi plures condide. - P re, cujus major es propositio generalis de propositionibusse mutuo ponentibus, minor affrmat, has propositiones, quae nobis obviae sunt sub casibus sis contineri, eonestola vero infert, bas quoque propositiones se mutuo ponere. Ita praxis dirigitur his syllogismis generalibus.
I. In Casu aequipollentiae. a. in Casu contradimonis. Quaecunque propositioncs sunt x- Quaecunque propositiones sunt con-quipollentes,earum una posita, tradictoriae, earum una posita, reponitur altera s*.4i6. . movetur altera g. 4i8 . Sed hae propositiones sunt aequi- Sed hae propositiones sunt contradi- pollentes. ctoriae. Ergo earum una posita, ponitur Ergo earum una posita, removetur
4. in Casu subalternationis. Quaecunque propositio est unive silis subaltemans, ea ponitur P. sita universali 6. 422. . Sed haia propositio est subaltemansistius universalis. Ergo haec proposirio ponitur posita ista universali.
3. in Casu contrarietatis. Quaecunque propositiones sunt eontrariae, earum posita una, removetur altera β. 42O. . Sed hae propositiones sunt contrariae. Ergo earum una posita, removetur altera. s. in Casu conversionis.
omnis propositio universaliter Omnis propositio particulariter an negans smpliciter potest con- firmans simpliciter converti pot- Verti I. I. . esto. Απὰ.