장음표시 사용
541쪽
Quantitatum eodem modo determinata. rum propoP-tionali ina. Mensurae v ea. riae applicatio
Altitudines Mercurii in barometro sunt gravitati aeris proportiona. Ies p. Φso. . Gravitatem aeris dum metiri iubemur, metimur alti-mdinem Mercurii in harometro per aliam altitudinem ejusdem in eo. dem datam, quae unitatis ac mensurae loco sumitur.
Omnis determinatio rei intrinseca, quae sine alio assumto telligi potest, dicitur QuatitaI.
Differt hoc ipso qualitas a quantitate, quae sine alio assiumto intelliis gi nequit. Quantitas enim rei tantum dari, alteri autem explicari non potest, ita ut solis verbis eius in alterius animo excitari possit notio. E. gr. Coloris rubri notionem nonnisi consulam habemus Si vero alteri clixeris, globum t e desiderare rubrum; fine alio quodam dato, ad quod globum desideratum reseras, intelliges qualis ille sit.
Color adeo ruber, quo superficies globi insecta, est eius aliqua qua- . 4 3. Ex adverse adeo Quantitas definiri potest per determinationem intrinsecam, quae tantum dari, sine alio assumto autem intelligi nequiti Dora autem tantum scio dicitur, cujus notio. nem habere nequis nisi ubi idem actu Praesiqns intuearis, notio
542쪽
De qualitare agnotis notionibus.
nem adeo absentis excitare non potes, nisi id retuleris ad aliud homogeneum praesens 1ive datum. S. 4s . Quoniam enti determinatio alia inesse nequit, nisi quae Determinatio. vel sine alio assiimio intelligi potest, vel sine alio assumto intelli num intrinsegi nequit fg 13. ; omnis determinatio intrussea vel is qualitatum, vel in quantitatum numero es.
q. 4 II. Omnis adeo determinatio intrinyee a qyantitate diversa s litatumo alitas es. Iimiles. g. 4I6. Quoniam essentialia, quibus determinationes genericae SMntralia& specificae seu universales constant g. 248. , intrinsecae determinationes sunt a quantitate diversae f. I 43.3; Edentialia sunt spta. qualitates g. 4ss.), genera pecus per qualitates tam notio- determinantur f. 247. . ingredi I. 4 ZSimiliter quia attributa & modi, si a quantitate discem. Attributastris, sunt determinationes intrinsecae a quantitate diversae f. qu ii3149. ; attributa quoque γ modi , exciso quantitate, sunt qualitates 3. 4 Io I. 438. Quoniam possibilitates modorum vel inter attributa I. IM. , ves inter modos referendae S.I66. ; quoque possibilitates in numerum qualitatum referuntur , s a qmantitate '
g. 4s9. Qualitatum aliae se priores in ente non aknoscunt, Unde reddi post ratio , cur eidem insint; aliae autem risionem susscientem in se prioribus agnoscunt, mr vel actu insint , vel inuo possinti Cons. I. ss. I a. II6. 7o. Idem Patet eX g. I 9. 436. seqq.is 6 sq. I6O. I. 66αstualitates primitivae sunt, quibus aliae priores in ente concipi nequeunt, unde ratio reddi possit, cur eidem insint.
543쪽
sa Part. I. Sect. III. Cap. V.
si Ilitates erra. adverso derivativae sunt, quarum reddi potest ratio ex qualitatibus aliis, quae simul insunt, cur ipsae meti vel actu in sint, vel inesse possint. Qualitotes deris istivae vel sunt neces sariae, Vel contingentes. Necessariae sunt, quae rationem sufficientem in primitivis agnoscunt, cur actu in sint: contingentes autem, quae in primitivis tantummodo rationem habent, cur inesse possint, sive proximam, sive remotam. q. q6I. Quaenain ad Palitates primitivae sunt essentiolia s9. Is 6. , derivati singula *ς' nec aria attributa, derivativae autem contis evieI movi
Qualitatum in rebus a se in-vieem dis inguendia usus. Ratio quanti
sit qualita . Identἰtas qua' litarum in similibus.
Res a se invicem distingui possunt per qualitates I. Asa
i9s di quidem consanter per qualitates primati s ot deriUa'tivas necessarias p dato tempore per contingentes I. IS a, Iso 46I. . I. 463. Ratio, quam babent quantitates in eodem ente obviae, in qualitatum numerum referenda. Cons. f. Ia6.132. Arithm. S LVI a. Ont. Hinc etiam quaerenti, quale sit triangulum, respondemus, quod sit aequiangulum, aequilaterum vel scalenum, hoc est, quod anguli &l tera sint in ratione aequalitatis, vel quod latera habeant rationem inaequalitatis. Neque hic quicquam dissicultatis nobis obiicitur, modo
notemus, rationem magnitudinum non esse ipsas magnitudines. Quamvis adeo magnitudines ex qualitatum numero excludantur . non tamen ideo ex earundem numero excludi quoque debet determinata earundem ad se invicem relatio, quae rationis nomine venit. Sane ipsa quoque figura extensi ceterminati seu magnitudinis determinatae qualitas est, etsi magnitudo in quantitatum numero sit, non vero in num ro qualitatum.
g. 464. In similibus omnes qualitates eaedem esse debent s*. 46a. I9s. ct ex adversio si omnes qualitates rerum eaedem sunt, res saesimiussuvi I. II, 462. 4S3.δ9I J. Consistit
544쪽
De qualitate di agnatis notionibus. sas
Consistit adeo similitudo in identitate qualitatum, quemadmodum aequalitas in identitate quantitatis. 9, 463., Si similia fiterint aequalia, congruere dicuntur: ut adeo gruentia sit aequalitas simi luim. Ita triangula congruere sibi invicem dicuntur, si & similia suerint,& aequalia.
f. 466. Quoniam aequalia sunt quantitate eadem G.3so. , similibus autem omnes qualitates eaedem sunt sq64. ; in congruentibus quantitates singulae , quae in iisdem concipi possunt, qualitates eadem sunt g. 46 - . Consistit adeo congruentia in identitate & quantitatum, & quali
f. 467. Quoniam in rebus non distinguimus nisi quantitates Squalitates β. 14. , in congruentibus autem ct quanti rates, ct qualitares oeaedem sunt s3. 466.3; res congruentes prorsus eadem sunt , consequenter unam aueri subsiluere licet famo omni praescato, quod uni eorum vel obsitate, ves sub data conditisne convenit
Congruentiae definitimident iis quantitatum in similibuti Identilas em gruentium. Termini definitio.
Notio quali. talia usui lo. quendi con-
545쪽
eomniunt lo quendi usui consumis. Oid is definitio. Identitas de
Ratio ordinii Regulae defini tio A plurali.
Part. I. Sect. III. Cap. VI. Euelides non aliam supponit notionem congruentiae, quam quae respondet axiomati ipsi lis: Quae sibi mutuo congruunt, ea sunt aequalia. Enimvero ex eo, quod unum alteri superimpositum eidem congruat, Vulgo etiam concluditur, quod unum alteri aequale sit. Quoniam autem nullo in casu ex congruentia aequalitas inferri potest, nisi ubi ea, quae sibi mutuo superimponuntur, etiam sit milia fuerint; novo quoque communis aequalitati superaddit similitudinem.
g. 472. ordo est smilitudo obvia in modo, quo res iuxta se invicem collocantur, vel se invicem consequuntur. . I ψ73. Si in rebus coexistentibus vel sibi muto succedentibus ordo datur: Deasingulorum eodem modo determinantur c . f. 674
Quoniam ex modo, quo loca singulorum in ordine determinantur, intelligitur, cur unicuique hic assignarus fuerit Iocus non alius ; in modo, quo loca sngulorum flue eoMisentium, sive se invicem sequentium, determinantum, continetur ratio, cur uni. cuique hie potius, quam alius assignatus fuerit Acra f. 36.). S. 67S. Propositio enuncians determinationem rationi consormem Regula dicitur, ut adeo regula ipsa determinatione rationi conformi contineatur. Quare fi ratio Assciens in plures resolvi sos.st, unde tanquam totum aliquod ex partibus componatur ; regulae plures noscuntur simul observavdae, ex quibus regula una com
546쪽
De Ordine, VeritateΦPerfectione. . Ia
E. gr. Ratio, quae in collocandis libris observatur, ex pluribus particularibus constat. Eicnini argumentum librorum idem esse debet. eadem lingua conscripti sint necesse est, eadem forma typis ut descripti
sint requiritur, annus denique, quo in lucem prodierunt, respiciendus. Quamobrem regula, quam tanquam unam enunciare possumus, inplures a resolvi potest, nimirum insequentes: I. Libri, qui de eodem argumento su de eadem materia tractavi, eodem in loco reponendi. a. Libri eadem lingua conscripti in unoquoque eorum genere sunt conjungendi. Liabri ejusdem formae in suo genere sunt conjungendi. ψ. Liber, qui trius. prodiit, in sua serie praecedere debet eum, qui tardius lucem adspexit. I. 476. Quod plures regulae sumti observa Le, ea ita ordinari de . ordo regulabent, vi praecedunt, quae observandae sUrt primo loco,sequiantur, qua observandae demum sunt sost alias 7o. . I, 477. Determinatio regulae contraria dicitur De Ofius, in ea ni. Desectas desi mirum re, in qua determinatio locum habet. g. 678. Omnis ordosuos habet reeulas, per quas unicuique coexistentium De uecessivorum locus determinatar f. 474 sq. . f. 679. Regulae, quae simul observari debent, sibi mutuo non contrariantu I. 28. , tamen earum per alteram determinatur .
E. v. Ponamus libros gallicos involucra habere gallica, & praeter regulam, quae libros eodem sermone conscriptos in eodem repositorio reponi iuber, in inim ordinandorum librorum afferri quoque alteram de libris involucra gallica habentibus eidem repositorio inserendis. - Patet hic involucrum libri determinari per sermonem, quo conscriptus est, consequentet ubi determinatur locus, quem liber vi sermonis, quo conscriptias est, habere debet, simul determinari locum, qui eidem vi involi is convenit, cum per utra' que determinationem nonnisi unicus hie prodeat locus: eui in genere non necesse sit, ut in omni casu id, Regularem in
547쪽
quod per regulas determinatur, quarum una determinatur per alteram, numero idem sit.
E. gr. Latera trianguli rectilinei ita iunguntur, ut sinus angulorum ipsis oppositorum sint iisdem proportionales g. 33. Irigon.). Quoniam vero vi demonstrationis .cit.) impossibile, ut tres lineae recte iungantur aliter, locus illorum mutari nequit, salvis angulis, consequentes ordo laterum, qui datut f. 4 a , absolute necessarius est. Enimvero aliter sese res habet in ordinandis libris, ubi iidem libri aliter collocari possunt, quam iubent regulae supra traditae. Quamobrem ordo iste contingens est.
E. gr. Ponamus in ordinandis libris iuxta regulas supra notatas μοt. f. 4 3.) librum aliquem anglico sermone conscriptum reponi inter libros lati iii idiomatis, vel librum mathematicum inter historicos; in priori casu aberratur a regula, quae libros eodem sermone conscriptos in eodem repositorio collocari iubet, in posteriori impingitur in regulam, vi cuius nonnisi libri de eadem materia tractantes in eodem repositorio reponuntur. In utroque adeo casu ordo librorum desectu quodam. laborat. Probe autem notandum est deiectum non considerati abitute.
548쪽
De Ordine , Veritate γ Perfectione. s29
sed respectu ordinis dati, qui totus a regulis in ceteris ordinandis obser
ue i g. 78- 83.). Exemplum commune librorum ordinandorum propositionem prae- . . sentem illustrat. Etenim si juxta regulas iuperiores t. f. 4 s.) ordinentur libri, ordo desectu laborat, si liber anglico sermone conscriptias reponitur intcr libros latini tritomatis Oret. 483J. Enimvero sin ordinandis libris tantummodo respicias ad materiam, formam & annum, quo publici iuris factus est liber; nullius ideo desectus arguitur ordo, quod liber anglico sermone conscriptu compareat inter libros idiomatis latini.
g. 48 I. Oppositum ordinis, quod Confusionem appellamus, est dissim uitareto obvia in modo, quo res juxta se invicem collocantur, vel se invicem consuquuntur. Potest etiam dici AOrdiniatio.
Si in F ebur coda sentitus Delsibi mutuo succedentibus confv. Diversitas de- distur: lora earum GPesso modo determinantur. Cons. S. 48 I. aas. In directe demonstratur ex s. at 7. 47a. 8s. i*ς in Mo di I, 487. Quoniam in confuso ne loca rerum diverso modo deter- Regularum a minantur I 486.ὶ, consequenter per eandem regulam determi- confusionunari nequeunt ; in confvsove nuda datur regula constans , per 'μη
quam loca rerum determinantur. Hanc regularum absentiam loquitur responsio vaga eius, qui sine ullo ordine libros Bibliothecae intulit, qua affirmat, libros suisse repositos, prout casus tulerit, hoc est, ob rationes, quarum non amplius : ecordatur. Probe nimirum notandum est, etsi ex confusione exulent regulae; per quas ratio reddi potest in omni casu, cur A, B, vel & C Sc. hunc potius teneat locum, quam alium; non tamen ideo deficere rationem, cur A hunc teneat locum, non alium; B
549쪽
istum, non alium; C illum, non alium &e. sed rationes iste ita sunt comparatae, ut casui, quemadmo 'um dicimus, hoc est, aliis rationibus anterioribus tribuendum sit, quod in a:ligilando loco ipsius A ad lianc potius attenderimus rationem, quam ad ceteras . quas in determinando loco ipsius B atque C secuti sumus, ita ut soli tempori ae . . ceptum reseramus, quod in collocandis A, B C rationes non perm
usui loquendi dicit dispositionem rectam antecedentium dc consequentium, cum M vrmi . scilicet quulque suo loco collocamus: cum quo consentit Eudouesbus sociemus in Lexico philosophico ordinem explicans per dispositionem variorum, sua cuique loca tribuentem. Apparet adeo, nostram notionem ordinis f. O . a communi non disserre, nisi quatenus nostra distincta est, communis autem confusa, ita ut nos distincte enunciemus, quod verbis vagis vulgo Tertur: quo ipso vocis significatus non mutatur . rso.
l. 488. ordo quando QuoΠiam ordo suas habet regulas, per quas unicuique intelligaine. couxistentium Vel successivorum Iocus determinatur 8. , confusione autem constantes istiusmodi regulae minime dantur ν. ordinem coguescit, qui cognoscit regulas, juxta quase que Deus tribuitiam . q. 489. quomodo eo. rasimem inquirit cur cuique in eoZxistentiam .gnoscitur. se uec Sisorum multitudine hic potius , quam otius cesprit Deus, b in si neulis eandem deprehendit; is ordium cognostis G. IV. 73- Π, ΙΙ. AContinetur hoc theoremate modus cognoscendi ordinem, seu laia tentem in apricum producendi. E. gr.' Si quis videt Prosetares Aeademiae tabulae cuidam assidentes & nosse desiderat, num ordine eidem' assideant, an vero unusquisque occupaverit locum, qui ipsi commodus visus suerit; is inquirit, cuim nam Facultatis si unusquisque &quinam prior, quinam posterror in Facultatem receptus. Etenim
550쪽
ubi id constiterit, statim pates it, num ratio Facultatis & ordinis in 'acultate qualibet habeatur, consequetuer ordo constabit, quo tabulae assidept.
g. 49o. Si non singulti determinationes Ioci regula eomprehenduntur, sed quaedum arbit= aria sunt o aliquid ordinis confusioniet et co i. iunis quid Iiam ordini admistum es prout determinatioves plures ves regula comprehensa, vis arbitrio relictae. Vid. . 2IT: MI 49 r. Si res ordinanda Agulae discrimine intrinseco di eaane, quod in focis eortina determinandis attendi ac regula compre-Dendi potes; nndius Deum ci m Deo alterius solvo ordine permutare licet vid. Myo I: quodp vero quaedam si-tismodi riserimine des trauutur , eorum Deasmo ordine permurare Iicet C . ISt. s. 492. . Si in rebus eoi cavis nullae dentur raui es intrins-cae, per quas earum Aca determinare licet; per rationes extrinyeens ordo constituitur vid. ν. Log. & arg. a II.
Ont. . Patet idem exemplo sedilium in conclavi ordine collocandorum, quae a se invicem non differre ponimus, quatenus ut sedilia sp dantur. Deficientibus autem rationibus intrinsecis, per quas eorum Ioca determinari possint, non omnis ideo ordo exulati consu-gimus enim ad rationes extrinsecas, eorum nempe relationem ad conclavis partes diversas reεque alias in eodem simul locatas.
Et per has conduntur regulae , juxta quas sedilia collocantur 9. ΑδF. .
f. 693. In somnio omnia sunt absque ratione sussisiente' π- tradictonis Deus es: in verita te rerum singula sunt ae fiunt eum ratisne sussciente nee contradictoriis secus est. '
Loes remmordinatariam quando per. mutari possint Rationiblis em trinsesia in re. hus ordinan.