장음표시 사용
551쪽
Somnium hic consideramus obiective, quemadmodum scholastici aiunt, quatenus nimirum somnianti res quaedam apparent , quae non sunt; minime aciem subjective, quPtenus nimirum sic ramans producit rerum apparentium ideas. Priori respectu in soninio nulla datur ratio sussiciens eorum , quae apparent admittunturque contradictoria : at posteriori rei pectu dantur utique rationes tunicientes, cur ideas retum mens somniantis ita potius producat, quam aliter, de cur hoc potius ordine, quam alio. Nimirum posteriori respectu somnium est operatio animae, quae revera e imit, atque adeo principium rationis sufficientis sequitur nec ulli contradictioni obnoxia elle potest: priori , re pectu sumimus ea, quae in ideis animae continentur ac si extra eas existerent, tumque deprehendimus hypothesin impingere non minus in principium contradictionis, quam rationis tussicientis. Atque hoc discrimen utique observandum est, ubi rationem reddere volueris, curideis somniantis res nullae extra eas respondere possint, cur autem respondeant ideis vigilantium.
ordo in veri. tale, consulito in scinario.
g. 49 . Quoniam in rerum veritate nihil existit, quod non concipitur possibile antequam existat, ct cujus non detur ratio, cur hic potius existat, quam alibi , ct nunc potius existat, quam tempore alio, dum existit; in somnio autem perinde
sit, sive quid possibile sit, sive impostibile, sive habeat ra
tionem susticientem, sive minus, ubi quod apparet sumitur, ad si revera esset 9. 93. ; ideo in veritate cuivis locus tri. huitur per eandem regulem constantem, in somnio non item , consequenter in veritate ordo es, in somnio confusio
ordo adeo veritatem a somnio, confusio somnium a veritate distinguit, seu, quod perinde est, ordo clistinguit ea, quae reve. ra sunt, ab iis, quae, quod appareant, sumuntur tanquam essent cum non sint.
552쪽
De Ordine, Veritate ae Perfectione. 333 i. 6. 49S, Veritas adeo, qui e transcendentalis appellatur di re-Vetiratia dea.bus ipsis ineste inrelligitur, est ordo in varietate eorum, quae Diuo simul sunt ac se invicem consequuntur, aut, si mavis, ordo
eorum, quae enti conveniunt. Probe autem notandum est, etsi veritatem a somnio distinguas, non ideo in somnio quoque eadem subinde reperiri posse, quae in rerum veritate obtinent, si sigillatim spectentur e sussidit enim ex toto somnio eXulare ordinem, etsi subinde aliquid ordinati eidem fuerit admixtum. Sane nulla datur confusio , in qua non subinde quidpiam ordinati occurrat: haud quaquam tamen ideo confusio in ordi
. 496. Ens verum dicitur, in quo datur veritas, consequenter si in Entis vςrid iis, quae eidem conveniunt, Ordo datur x S. 69S. . . f. 697. Omne ens es veruM . Cons f. I49. I43. 28. II 3. II 6. I 7.I6O. Verita eniis 7o. 3 3. Add. g. 478.486 496. demonstrata. f. q98 Principium renetradictionis es principium rationis si L Foni veritalis .entis sunt fons omnis, quae datur in rebus, veritatis, hoc est, datur in rebu3. in ente veritas, quatevus ea, quae insunt, per ista principia determi nantur. Cons. 3. 497. Π q93- . 499. Si nulla dotis in relus veritos transcendentalis, nee datur veritas hi ira I rop sitionum universalium, nec singularium datur 2 Iai, n nisi in instonii. S. ibjectum scilicet ad quaelibet praedicata indis dentia.. serens est, quae ab , que ulla rρtione mutantur 6. 493. . Fieri adeo nequit, ut demonsti elui . si objecto absolute posito' vel sub adjecta conditione convenite debere aliquod priaedicatum s9. I3o. , id - que necessario . 28 a.) atque adeo conuanter g. 292. . Praedicatum adeo per notionem siti ecli, hoc est, absolutum per de-
finitionem Ribjecti, hypotheticum per adjectam coiulitionem minime determinatur f. 126. . Jam Vid. f. 484. LV.
553쪽
Notio verita. tis num fit signifieatui re.
Part. I. Sect. III. Cap. 'Enimvero cum etiam in somnio, & qui eidem aequi pollet mundo fabuloso quod liber, dum est, sit j. 493. ; sit affirmas A esse, seu ipsi B convenire C, judicium singulare cum re reptaesentata consentit, adeoque logice Verum est g. 476. Log. . Ε-nimvero quoniam in instanti mutatur, quod rei convenit, absque ulla ratione ij. 93Q; propositio quoque illa singularis nonnisi in instanti vera est, ita ut, dum eam pronuncias, jam Vera csse . desipati '
S. 499. Ont. Cons. discursus de habitu philosophiae ad publicam privatamque utilitatem aptae, qui in horis subiecivis Marburgensibus 1729. locum primum tenet. I. Sos. .
Sublato priveipio contradictionis es frincipio rationis sufficientis tollitur veritas Ioglea propositionum universi tam , nec disciplinae udae possUiles Dut. Cons. q98-IOO.
Notio veritatis transcendentalisseu metapb eae disincto, quam dedimus, non contrariatur notioni confuse evus de quae Scho. Iasieis fuit. Cons Suarea disput. Metaph. 8. sect. 7. f. I9a sqq. octemus in Lex. Phil. s. Io3. Perfectio est consensus in varietate, seu plurium a se invi-eem disserentium in uno. Consensum vero appello tendentiam ad idem aliquod obtinendum. Dicitur Persectio a Scholasticis bis
tas trascendentalis. E. gr. Structura oculi ita comparata est, ut flagula tendant ad da. lineationem imaginis cime ac distinctae obiecti visibilis in retina, qualis ad visionem claram atque distinctam requiritur. Singula talia deprehenduntur, qualia esse debere intelliguntur, si imago istiusmodi in oculo de .
554쪽
Io delineanda, Et propter hunc in Buctura oculi consensum oculus dicitur persectus. . SOq. Imperfectio est disiensius in varietate, seu plurium ari Imperfect o disserentium in uno. Dissensus vero consistit in contrarietate via definiti tendentiarum ad commune aliquod obtinendum. Uocatur etiam
E. gr. Oculus est imperfectus, si qua in structura eius occurrunt, quae impediunt, quo minus imago clara atque distincta objecti visibulis in eo delineari possit. Cum enim cetera in structura oculi ita sint comparata, qualia esse debent, ut imago obiecti visibilis in eo deli. anda sat clara atque distincta, & alia talia deprehendantur, ut istiusmodi imaginis delineationem impediant; in strumara oculi inter partes deprehenditur dissensus. Et in hoc dissensu consistere imperfectio. nem, nec in alio consistere posse patet, quod oculus dicatur imperse- , elus, qui non clare ac distincte videt; id vero non contingat nisi in eo rasu, quo clara atque distincta imago in oculo minime desilieariar. Enimvero probe notandum est, etsi impersectio in genere definiatus per disseiasum & persectio per consensem in varietate; non tamen ideo dicendum esse, persectionem e. c. horologii consistere in consensu &i persectionem in distensa partium: nam in casis speciali consensus ille. & dissensus determinandus est, qualis sit. Omnis enim terminorum abstractorum nuda applicatio in casibus maxime specialibus minime satisfacit, cum in hisce specialibus nominibus efferenda sint, quae verbis generalibus in explicatione terminorum abstactorum' indi
Omnis perfectio habet rationem quando generalem, per Ratio peri Pam intePigitur cur ea, quae perfecto insunt, sta se potius stima. Dabeant quam aliter, seu talia potitu sint ae tanta, quam alia
U. gr. Ex structura oculi consequitur delineatio imaginis obiecti. visibilis in fundo rius. Quamobrem cum inde ostendatur, cur singu- lae oculi partes ita potius iactae suerint, quam aliter, quatenus tanquam partes organi hujus visorii coissiderantur; delineatio imaginis
555쪽
natio dete minari I perse ctioiiis quid dicitur.
primaria: Sseeundariae discrimen.
136 . Pm t. I. Se 7. m. Cap. LV. obiecti visibilis in fundo eius clara atque distincta est ratio perse
Rationem illam generalem, per quam intelligitur, cur ea, quae perse ito instini, ita se potius habeant, quam aliter, dicemus Riatisvem det Iimrimit in i m jectior. is.
Si ratio determinans petis bonis fuerit unica; perfectio dieinir simplex: si vero rationes determinanteS fuerim Plutes,per' 'fectio eo osita appellatur.
Persectio senestrarum in aedificio duplicem habot rationem detei minantem, nimirum illuminati Oilem conclavium de commodi tuem prospectus. Est adeo composita, quatenus lingulae carum determinrito nes ita fieri debent, ut utraque obtineatur, qualis desidetatur. Lienim & conchiviunt illuminatio. & pio spectus commoditas luas habet determinationes, quas nolle debet senestrae persectionem inde determinaturus. I'raeterea quo lue sene: ira pars est aedincii non minus atque conclavis, consequenter nova superaccedit persectionis ratio determinans, sed ea generalis, quae nempe partis cuiusvis compositi in organici est, nempe convenientia, quae synunetriam & decorum comprehendit.
I, so8. Ratio determinans perfectionis trimaria est, quae ex determinationibus specificis deducitur; Veroa quae e X determinationibus genericis fluit. Hinc S. perfectio primaria da citur, quae a ratione determinante primaria pendet, seu peream intelligitur; secvndaria vero, quae per rationem determinantem secundariam intelligitur.
E. gr. Si oculus in genere consideratur, tanquam organum sensorium animalis; determinationes specificae sunt, quibus organum visus efficitur. Quamobrcm cum inde pendeat imaginis obiecti visibi tiis in fundo oculi delineatio; clara ae distincta objecti visibilis ima-ζgo est ratio determinans primaria persectionis oculi. Quodsi in specie oculum humanum spectemus, ad determinationes specificas etiam. PG- Diuiligod by GOoste
556쪽
De ordiae , VctitateqPerfectione.
pertinent eae, quibus emcitur organum visorium c ommodum corpo- .ris humani, hoc est, tali menti, qualem homines habemus , uniti. Unde ratio determinans persectionis primaria est, quae a modo visus' hominibus convenientis ducitur. Iam vero si oculum eundem consideremus tanquam corpus vivum, vel tanquam partem corporis, determinationes genericae utique sunt, quibus oculus effcitur corpus vivum, vel pars corporis. lnde adeo derivatae rationes determinanees secundariae sunt. Atque hinc simul intelligitur, quaenam perfectio oculi primaria sit, quaenam ut secundaria spectanda. Prima ia nempe persectio est, qua oculus humanus efiicitur organum viso -' rium persectum humani corporis; secundaria autem, qtia corpus Vi- . Vum persectum, Vel Pars corporis tanquam totius spectati persecta redditur.
. Sic dantur in Architectura civili regulae, per quas senestrarum persectio explicatui ει quarum ope demonstrat Architectus eas nonposse cum rati e reprehenti.
q. SIO. si plures regula ex diversis rationibus perfectionis com taeeptionisi positae stuentes sibi mutuo repugnant, dicuntur inter se collidi. dia nitio. Regularum collisio exceptionem parit. Est Exceptio dei terminatio regulae contraria ob regularum simul observandarum collisionem facta.
Notio exceptionis generalis est. nee in sela persectionis theoria usum habet. Ita in Grammatica habemus regulas de generibus nominum generales; habemus quoque *eciales. Accidit amem, ut regulaebeciales cum generasibus collidantur, atque adeo genus nominis alie ius aliter determinandum sit, quam seri regula specialis. Exemplum exceptionis a natura facta vide in catoptricis s. i88, ubi leges visisnis directae & reflexae colliduntur.
557쪽
Exceptio in qua persectio. ne locum ha
si perfectione simplici exceptioni Deus non es conf
Fenestrarum perfectio composita est, cum duplici nitatur ratione, nimirum commoda conclavis illuminatione de commodo prospecti. Unde regulae architectonicae senestrarum aliae debentur commoditati illuminationis, aliae autem commoditati prospectus, aliae utrique. Nil igitur obstat, quo minus accidat, ut, quae ex fonte priori derivantur, repugnent ceteris ex fonte posteriori derivatis, cum commoditati prosim ius contrariari queat, quod ad commoditatem illuminatio- .nis facit. In applicatione adeo regularum collisio oriri potest: unde exceptioni necessatio locus est. Quod si vero senestra aliqua solius illuminaruit aedificii gratia excitatur; regulae omnes ad commo-ditatem illuminationis faciunt, adeoque nulla alteri repugnat. Nulla igitur locum habet collisio, adeoque nec exceptioni locus d
Defectus apparens est, qui evitari non potest: ex adverso autem defectus verus , qui evitari poterat. .f. SI3. Exceptio gignit defectum non verum, se tant-modo apparantem. Cons. I. st o. Ont. 3op. LV. 477. Ia. snt.
E. gr. In Oculo regulae a claritate imaginis in eo delineandae derivatae contrariari postlint regulis a distinctione imaginis eiusdem pendentes, ita ut imago reddatur obscurior, si sat magis distincta, vel eonfiasior, si fiat clarior. Quodsi ergo in structura oculi quidpiam deprehendatur, quod maiori claritati obstare videtur, id minime de- sectum illius arguit, ubi ad hoc conducere deprehenditur, ut imago fiat magis distincti. Cum enim impossibile supponatur, ut manente eodem distinctionis gradu clarior evadat imago, non immutata oculi magnitudine, & prior si ratio a mente desiumenda, cur imaginem magis distinctam esse mustet quam clariorem; defectus elatira Diuiti eo by le
558쪽
' claritatis maioris in oculo nonnisi desestam arguit apparentem, mi
I. SIq. Exceptio non parit imperfectionem, se fama perfectione fit. Cons. q. IIo. 47S FO3- Τοψ Absonum sane est fingere consensum, qui impossibilis est: impossibile enim nihilum est g. ioi. , consequenter consensus quoque impossibilis nullus est. Mihi autem de exceptionibus veri nominis sermouit, quae oriuntur regulis rite constitutis.
g. SIS. Si in exceptiove regula una 'riteri praeferenda, quae ex ratione primoria fuit praeferenda est ei. quae a secundaria tendet. UId. g. F6. So8. 236.4 6. I. II S.
Si plura simul eonstituunt unum perfectum , Uatio perfectionit totius es ratio communis rationum perfectionis partium. Vid. f. sos. 34I.6Sy. F 6.
E. gr. AEdificium aliquod totum habet aliquam rationem finalem, quae est ratio determinans persectionis totius aedificii. Singulae aedificii partes suas quoque habent rationes finales, quae sunt rationes deter. minantes perfestionis ei undem. Ex ratione autem finali totius aedificii ostenditur, has esse debere rationes finales singularum partium, non alias. Atque adeo ratio determinans perfectionis totius aedificii est ratio communis omnium rationum determinantium persectionis singularum partium aedificii.
Quoniam si plura simul tanquam partes constituunt to. tum percium, ex ratione determinante perfectionis totius conspicitur, cur tales potius esse debeant Partes, quam aliae, vi demonstrationis praecedentis sq. si6. , ratione determinante perfectionis totius apparet, quaevam in exceptionibus regula aliis sine praeferendae, ubi totum aliquod ex pluribus partibus eomponi tur, vel plurasimul uvum quoddam constituunt.
Exoeptio num obstet perst-ctioni.
gula alteri iaexceptione praeserenda. Ratio perfritionis totiu1. Prineipium exceptionum.
559쪽
E. gr. Ex sine alicuius conclavis, cuius senestrae partes funi, inte-ligitur, num magis habenda sit ratio illuminationis, an commoditatis Prospectus, consequenter, ubi regulae ab utroque senestrarum fine de-' rivatae inter se colliduntur, patet, utrum regulae a commoditate illuminationis desumis sint praeserendae iis, quae commoditatem prospectus
respiciunt; num hae illis praeponendae. g. SI 8. Quoniam ex ratione determinante persectionis totius apparet, quaenam in exceptionibus regulae aliis sint praeserendae , ubi totum aliquod ex pluribus partibus componiturig. Ι7.ὶ, exceptiones rationi determinanti persectionis totius conveniunt, hoc est, tales sunt, quales esse debent, ut rationi illi sir locus, consequenter ad eam tendunt, adeoque inter se consentiunt. Si igitur Exceptiones sunt rationi determinanti totius persinonis convenienter ς perfectio in toto
Quodsi e. gr. de persectione oculi statuere volueris, non susscit eum considerare tanquam organum Vi rium, & ad eas attendere determinationes, quibus oculus efficitur ad videndum persectior: sed ad finem totius hominis respiciendum, ut inde appareat, qu lis visus deceat hominem. Ita enim demum liquido constabit, quales exceptiones structura oculi admittat.
S. I9. minitudo perfectionis est multitudo convenientiarum determinationum entis cum regulis, per quas perfectio exHic tur. Cons. S. Io6.47I. O3. 34Ι-43o. . Iao. Quoniam in persectione majore major est convenientiarum determinationum entis cum regulis numerus, quam
in minore t f. si 9 ; in re perfectiore plura observabilia sunt, ana in altera, quae minorem perfectionem habet.
560쪽
SE B fuerint entia ejusdem generis veliseeita, tr determinationes ipsius A pluribus regulis conveniant, quam δε- rarminationes ipsius Γ ; perfectio ipsius A major eis peraestione ipsius B. Quoniam enim determinationes ipsius A pluribus regulis conveniunt, quam determinationes ipsius B per Θpoth. in explicanda persectione illius plura occurrunt, quam in hujus perlabione evolvenda, conlequenter in A plura observabilia sunt, quam in B. Im. . . f. Iaa. Quoniam determinationes ipsius A pluribus regulis conveniunt, quam determinationes ipsius B, si in A paucioressuerint exceptiones, quam in B g. Io. ; ideo perfectius es, quod paucioribus exceptionibus obnoxium es , quam quod plures admittit. . s23. . Si A & B impersectione laborent, minor intem est im. persectio ipsius A, quam B, dicetur Aperfectius ipso B. . Patet autem imperfectionis magnitudinem esse debere multitudinem
repugnantiarum determinationum intrinsecarum entis cum re
Notio perfectionis disiacta, quam dedimus, non auo m
Notio perfectionis distincta non rent rami uir notiori em-
Quaeram νει. sectio major Altera ratio perfectionis majori .
quidnam diua tur respessiva. Desect venas imperfectionis genitor. Imperfectorum victumst persecti . Notio peris.ctionis rium sit usu loquendi