장음표시 사용
681쪽
66a Sect. I. Cap. LI. sumto continuo receditur: sed Circularis est, in quo ad terminum,
a quo receditur, rursus causae rerum restituuntur. g. 93. Progressita in
ctilinei impossibilitas. Casius puri definitio.
Progressus in infinitum rectilineus es impolsibilis I. si. 9et.
Cosm. f. 31 o. 7o. 3.79. Out. . Progressus adeo rectilineus in infinitiam per principium rationis suis- cientis tollitur, qui communiter non satis evidenter refellitur.
q. 94. Casis purus dicitur actualitas sive existentia destituta ra. tione sufficiente. f. 9s.
Casus purus enmundo Pro scriptus. Quanam a muri conis. quantur in mundo.
Casius ιrus imp Uilis g. 94. CVm. 7o. 43. 79. One. . g. 96. Ergo in mundo, etiam a pectabili, caseus purus dari non potes S. 93. Cosm. I32. Ont. . f. 97. In mundo nihil actum consequitum, nisi cujus eausa inserie rerum, ex qua constat, continetur l9. 88 3. Ont. 94. 93. CUm I. 98. Si quid intrinseel bile fuerit ae inserie rerum, ex quari . m eonstat mundus, habet eausam esseientem susscientem, id necessineressario eon rio actum consequitur S. I33. 886.898.288. Ont.).seqv mvr E er Ex semine foecundo planta progerminare potest. Quares in mundo existit homo, qui semen illud solo foecundo committit, nullumque impedimentum adesse ponitur, quod actionem alicujus causae ad vegetationem concurrentis intervertat quod utique in propositio. ne nostra supponitur, cum nulla eius mentio fiat); planta ex eodem ni cessario aestit. g. 99. g. IOO. Diqilirso by COOste
682쪽
De Essentia MundiVejus Attributis. 663
Si quod intrinsece ρ Uile astam consequi deberet , quod cur existen- in mundo adspectabiti actualitatem non consequitur , alius exsere' it xiv
deberet mundus mundi requi S. I cI.
Alii mutndi possibiles sunt, in quibus adactum dedueerentum Passibilitas ali. po bilia, quae inpraesente actum non consequia7tur f. I33. Ont. 99. orum in 'O Or. 9a. Ont.. Coi . . dorum.
Habemus historias fictas de hominibus eorumque factis, quos orbis nunquam vidit, nec non de regionibus, quae nullibi terrarum repertinuntur. Quoniam hae non involvunt, quod sit contradictorium; possibiles utique sunt 8s. Ontoc ὶ, atque adeo existere possunt li33. Ontol. . Enimvero quoniam historiae istae nonnisi talia continent, quae contingenter existunt; si quidem existere deberent ea, quae narrantur, mundus quidam integer existere deberet ab eo, qui nunc existit, plurimum diversus I. IOO. .
suae in mundo , etiam adspectabili, contingunt, Hypothetita tire nece via sunt i f. 369. Ont. 8o. Com. 316. Ovt.). eventuum ne Idem etiam patet ex modo, quo actum suum consequun- tur. Quae enim in mundo, etiam adspectabili, eveniunt, actum ideo consequuntur, quia praecessit causarum contingentium sortes, quarum una Per alteram tanquam effectus per suam essicientem determinatur f. 89.). Atqui tantummodo impossibile est, ut id, quod eVenit, non eVeniat, quatenus illa causarum series
quae in mundo , etiam adspectabili, eontingudit , non des. conting tis nunt esse eomingentia, eo quod vecessario estutingunt Ont.
n ratione si ciente rerum , quae in mundo rentingunt, β' nulla manui absoluta rerum necessitat A. 3at. 3 . Ont. . Ratio semel.
Sane gas eventibus Diuitired by COOste
683쪽
non affert ne-eessitatein inevitabilem. Nexus rerum absolutae ne-eessitati, sons non eae Veritatis doterminatae desiuitio. Veritis determinata eOntingentium in mundo. Certitudo eventuum se. turorum.
NecessitatIs Maturalia definitio.
Sane s stante ratione suffciente contingentia subsistere non posset, nil seret contingens, nisi quod per casum puriam edi isteret. g. 9 . , qualis est rerum in somnio apparens existentia, qualis etiam est eventuum in mundo fabuloso, in quo rationis loco stat hominis voluntas I. 77. Ontol. 49. IOS. Ex nexu rerum in mundo nuda in earum exassentiam ne
Veritatem determinotam habere dicitur id, de quo alteram contradictionis partem aflirmari, alteram negari oportet. Ita veritas determinata est, quod die 29. Martii 'huius anni celebrandum si pascha. f. r 7. Veritas eortim, quae in mundo contingunt, determinata est, antequam conti uvi g. 97. Cosm. 883. Ovt. 48. Cosm. i I S. Ont. 2oa. I97. Log. 886. 898. Out.476. LV. io6. Cosm. .
Futuritio eorum, quor in mundo olim contingent, certa es S.Io7. Io6. Cosm. 3 S. Log. . Utemur hoc principio in Theologia naturali, ubi de praescientia suturorum eventuum, quae in Deo datur, agendum. Etenim ex principiis rationis demonstrari nequit, Ucum praescire omnes eventus rerum
futuros, nisi per quae constat, quod tales in se spectati sint, ut praescire possint. f. Io9. species illa necessitatis hypotheticae, quae a constitutione universi & causarum serie, seu, ut alii loquuntur, a Praesente rerum ordine pendet, Nerestas Ibysica seu naturatis appellatur. Appellatur ideo physica, quia in veritatibus physicis seu naturalibus obtinet, quemadmodum ob similem rationem Necessitas absoluta etiam geometrica oc metaph ca Vocatiar. f. IIO. DiqitjZed by oste
684쪽
Quae ais h)me mutulum spectavi, ea velextiter mi, veliroe- .ae in sentia fitur, veI olim ex sient. Quae enim ad hunc mundum spe- hanc seriem St. nt, ea, antequam conringerent, erant adhuc futura, perinde ac ea, quae in posterum contingent , I. 38 . Ontol. . Enimvero fulti ririo corum, quae in mundo hoc contingunt, certa est q. IOR.). Ergo ea vel extiterunt, vel praesentia sunt, vel olim
Iutrisfore posbile est, quod in se spectatum tale est, hoc Differentia est, in se consideratum contradictionem nullam involvit l. 81. possibilitaria Onto . Ea trisyere possibile cst, quod determinatam causam in Rmundo adspectabili habet, hoc est, quod in eodem existere valet 'η in sq. 97.). Extrinsece poppilio dicuntur Po bilio istis mundi , qutia cetera ipsis opposita existere nequeunt in hoc mum do , adeoque extrinsece impossibilia sunt.
In mundo extrinsece tos'bile non est, vis quod vel extitit, Numemata. vel aciis prasens es, vel olim existet: Quod enim eXtrinsece pos trinsece post, sibile non est, illud determinatam in mundo causam non habet f. III. , adeoque in hoc mundo actum consequi nequit f. 97.ὶ.
Ergo nec existit, nec extitit, nec olim eXistet. εPossibilitas rei intrinseca constituitur per ea, quae rei insunt; ratri seca autem per ea, quae eidem coexistunt eamque praecedunt. Unis de non mirum, quod numerus intrinsece possibilium plurimum superet numerum extrinsece possibilium de numerus extrinsece possibilium adaequet numerum actualium. Et qui animo recolit, quae stipetius de modo, quo actus contingentium in mundo determinatur, dicta sunt; is facile intelliget, cur actualia cum extrinsece possibilibus coincidere debeant. . IIJ.
Quiequid in sendo extrinsece pomile est, id veritatem Veritar detin.
685쪽
Possibilitas ex. trinsis contingentibus
Quid pendeata praeternatu. tali contingentis immutatione.
Si contingens unum, quodis modo contingere debet -- tari ponatur in contrarium, vis in seriem rerum aliquid intrudi suppovirtvr, cujus actus per pracedentia von determinatur; sequens udi pars non a Ilus erit eadem, quae alias futura erat. Sit series contingentium successivorum A, B, C, D,'F dic. ct A denotet totam partem seriei antecedentem ipsum B, unde actualitas ipsius B pendet S. 83. . Ponamus jam non perduci ad actum B, sed ejus loco aliud quid, quod dicatur T. oniam B, C, D, E F &e. inter se connexa sunt 3. 48. S4. C aB, Da C, Fab ESc. dependent tanquam effectus a sua causa 3. 23. . citiare sublato B tollitur etiam C, consequenter Si , E, F&c. tolluntur g. 898. Ontot quatenus nempe B est causa ipsius C, C ipsius D, D ipsius E, Eipsius F dic. f. 886. OrtoI. . Quoniam vero loco ipsius B jam existit T, diversuin a B per Θpotb. erit T non amplius causa ipsius C, sed alterius cujusdam ac diversi, quod dicatur V b. 883. Ii 8.
Ontos. . Et eodem modo pater, fore etiam id, cujus actualitas per V determinatur diversum a D&ita porro, in quantum scilicet praecedentia influunt in actualitatem sequentim per id, quo disserunt ab aliis per A determinandis. Quare cum series successivorum a tempore ipsius T immutetur; evidens est,sequentem mundi partem non amplius fore eandem, quae alias futura erat g. 48. CosmoL E . rJI. OntoLI.
Quemadmodum propositio praesens ex nexu rerum successivarum evidenter resultat; ita etiam experientia confirmatur, quantum dependentia sequentium a preexistente aliquo percipitur. Ponamus e. gr. Aristotelem vel prorsus non extitisse, vel litteris operam non dedisse.
686쪽
Dὰ Essentia Mundi di ejus Attritidis. 66
g. M T. Mundus propemodum se hirbee ut horologium automoton. Mundi eum Etenim si partes horologium constituentes repraesentare ponas ea, quae in universo eadem Perdurant, Veluti corpora mundi totalia, dc motus observabiles repraesentent ea, quae continuo mutantur; quae de mundo hactenus demonstrata sunt, in horologio . quoque locum habere deprehendes & ab horologio abstrahere licet, quae de mundo demonstrata fuere. In horologio enim quilibet rotarum situs, quem dato quovis tempore habent, situsque indicis in orbe horario determinatur per structuram horologii rotarumque motum a pondere descendente ipsis impressiim, quamdiu scilicet structura horologii non mutatur, pondusque idem manet. Similiter in mundo mutationes observabiles, quae in composito accidunt β. 69.), per modum compositionis determinantur 9. 7s. , atque Per motum, Per quem contingunt g. 71. , quamdiu nihil in structura mundi vel motu corporum a causa quadam extrinseca mutatur. Quemadmodum vero non repugnat, ut tum striacturae horologii, tum motui etiam rotarum, ac indicis praesertim, a causa quadam ex terna ab horologio diversa mutatio quaedam inducatur, cum S structura illius, ct motus mutabilis sit; ita etiam absolute imposibile non est, ut in structura mundi, immo etiam corporum eorundemque motu quidpiam mutetur, si quidem talis causa externa existat. Ostendemus autem talem causiam esse Deum, cum ejuS omnipotentia extendatur ad possibilia omnia. Possibilitatem autem mutationis in structura mundi loquuntur diversa mundi systemata ad explicandos motus siderum ab Astronomis excogitata. Et structuram motumque corporum mutationi Obnoxium esse nemo negare ausit, cum eam experientia quOViS momento loquatur. Sicuti igitur ab automato necessitas absoluta exulat, uve existentiam ipsius, sive actualitatem eorum, quae Vi structurae ejus heneficio motus consequuntur, spectes, neque ipsum nisi hypothetica necessitate existit, neque necessitate alia situs tum rotarum, tum indicis actu dantur; ita etiam mundus ab omni necessitate absoluta liber, sive existentiam ejus spectes, sive mutationes quascunque in eodem accidentes, sed ipse quoque nonnisi
687쪽
Sect. I. Cap. II. contingenter existit, quemadmodum suo loco ostendetur& jam ex plurium mundorum possibilitate s9. Ici. probabiliter colligi.tur, dc quaecunque in eodem contingunt, nonnisi hypothetice necessaria sunt g Ioa . Quemadmodum denique situs indicis
atque rotarum Per Omne tempus sequens diversus prorsus cst ab eo, qui futuruS erat nulla mutatione extrinsecus indueta, ubi a causa quadam externa Vel retro agitur, vel Promovetur, Vel instructura interna horologii quidpiam immutatur; ita quoque in mundo per tempus omne subsequens status mundi idem non est, qui alias futurus fuisset, ubi a causa quadam externa, ouae a mundo diversia est squalem Deum esia suo loco ostendemus quidpiam mutatur, ut actu existat, quod alias in eodem extiturum non erat, vel non existat, quod alias extitisset f. II 6. . Habet itaque mundus se propemodum ut horologium automaton. I. II 8. Quoniam itaque mundus cum horologio consertur, quatenus ens utrumque generi cuidam communi substat, quod machinae voce indigitavimus fg. 63. S utrumque ens contingens est, in quo series continua successivorum contingentium datur, ut hoc respectu veluti parvus quidam mundus horologium dici possit, quatenus in contemplatione generali, quae tota applicatione notionum ontologicarum contin
tur, subsistis i f. 48. , illustrandae contingentiae & eidem cohaerentis necessitatis hypotheticae gratia s. II7. ; teν tium comparationis minime es modus agendi necessorius in oppintione ad libertatem hominii expensus , dum mu vis; cum Porsogis
688쪽
I. II9. Entia composita, ex quibus tanquam partibus componitur Mun dus, dicuntur Corpora.
Ad eorpora ea omnia applicari possunt, quae de entibus eompositis in philosophia prima demonstrata sunt 3 3. Log. . Iust. O .I.
Omnia eorpora sunt extensa cy. IV. Cosm. σιν. t. . I. I23. Omne eo us terminatum praeditum est Agina aedetermina-
corporibus. Extensio emoporum.
termina a ma gnitudo cur. purum.
689쪽
Spatium coroporis. Otiui ct inimritus eorpo
Mutationes corporum quale , Mutationes corporum sus medio fianti
In corporibus nuda munitio contingere potest, visi quoad βguram, magnitudinem , partium situm Er locum totius , quiatevus extensa sunt . tist. Iaa. Cosm. F. 1 O. Oiat. .
Addimus restrictionem, quatenus extensa sunt, propterea quod deinceps ostensuri sumus, praeter extentionem in corporibus quoque dari vim motricem, quae suas etiam mutationes admittit, sed cliversas sane ab iis, quae in exictiso accidunt. Quous objicias propositionem prae- sentem repugnare experientiae, quae aperte loquatur multas dari in corporibus qualitates sensibiles, quae non minus ac figura, magnitudo de partium situs mutabiles sunt atque actu mutantur, veluti colores, OdOres , sapores; notes velim per ipsam praesentem propositionem Patere, quod non mutentur nisi figurae, magnitudines ac situs partium, dum qualitates istae sensibiles mutantur. f. Ia8.
In corporibus mutatio maa accidere potes nise per motum, neque eorpori inducitur mutatio nis ab alio contiguo f. 6 7. Out.
Omne corpus resistit motui. Pone enim corpus aliquod, quod motui non resistat. Quoniam itaque in corpore nulla datur ratio, cur motus non sequaIur, si vi quacunque impellituris. 726. Oviol. di vis, qua corpus impellitur, est ratio sussiciens actualitatis motus praeciso mobili speciali 7aa. Ontol. , corpus quod Diui jam by GOoste
690쪽
De uentiaqNatura Corporum. 67I quodcunque vi quacunque movebitur, neque jam ulla amplius erit ratio, inir Vis aliqua corpuS potiuS moVeat, quam non moveat, & cur in mobile non omnis potius celeritas tranSseratur , quam aliqua ejus pars I. 6. Outol0, adeoque motus communicatio in congressu corporum erit casus purus j. 94. : quod est
q. I3Ο. Principium resistentiae motus in corporibus dicitur Vis inertiae vel inertia, sive Vispas a. passivae defini. Dici solet vis inertiae, quia per eam cossam quasi segne ad motumessicitur, ut excitatione indigeat, ubi moveri debet. I. I3I.
Vis inertiae non determiniatur per extensionem f.I δ.yses. Via inertiae 7aT. III. Ont. , sed in extenso supponitur. unde sit. Quoniam scilicet in extenso haec vis deprehenditur I. I29. 13o. , nec quicquam sine ratione lassiciente es e potest S. 7o. OntoI.)ς ratio illius existentiae in coexistentibus, quibus extensum constituitur, quaerenda. Quare cum posita ratione sumesenteponatur id, quod propter eam potius est, quam non est f. II8. 'Ontol.) ς resistentia ponenda est antequam cogitemus extensum, consequenter Vis inertiae eXtensione prior concipienda.
Corpus vi inertia omni mutationi resistit f. 13 o. Postqvens
9. 133. Dum eorpus B alterum A quiescens movet, vel in motu Garpus quan- constituti motum immutat; corpus , agis, corpus autem Asotituri do Pr, qΠan-Vid. f. 29o. Ovt. I32. αμ. 7I4. Ont. de eo, quod corpus A pa- μ' tiatur ; & 9. 29o. 36. 713. Ont. de eo, quod corpus B agat. I. I34. Si duo eorpora secundum contrariam directionem isse mu' Mudiet ene. tuo impingunt ae a se invicem recedunt; in se invicem simulquΠt porum amον ose invicem patiuntur. Quod a se invicem patiantur, discis nes passio ex