장음표시 사용
701쪽
differenti . Qualitatis Doeultae defini. tis
. f. I 87. Quales atomi Elementa rerum materialium sunt atomi natur I vero fini elemenis. atomi materiales I. i8 s sq. . Patet hine ratio, cur atomi naturae ita dicantur, nimirum quod natura rerum non alias atomos, quam tales admittar, quae in se spectatae indivisibiles sunt, adeoque ne quidem per omnipotentiam divinam dividi .. possunt. Dici etiam poterant atomi physicae. . I 88.
Atomorum Atomi materiatis figuris mole a se ivvD'em disserre pos 'materialium in j. 186. Com. 636.33I. 798.6 22.624. Out. f. I 89. stualitas occulta dicitur ea, quae sufficiente ratione destituitur, cur subjecto insit, vel saltem inesse possit. .
Ita e gri qualitas occulta est gravitas, si concipitur per modum vis . primitivae, aut vis a Deo materiae impressae, cuius ex naturis rerum vinulla ratio a priori dari potest. Talis etiam est vix motrix, s sumitur pro vi primitiva a Deo in prima creatione rerum materiae
Figura atomὲ π Figina atomi mate)ialis es qualitas occulta. Figiire materialis enim atomi materialis ratio sussiciens nulla dari potest, cur ei-. qu iis, dem insit, vel saltem inesse possit, quoniam in ea nihil supponitur, unde intelligatur, cur ea ipsi potius figura conveniat, vel 'convenire queat, quam alta g. I 86. cim.&g. F6. Oviol. . Atqui figura est qualitas As4. Ontol). E. . I 89. . . ...
- Nulla est exceptio, quod atomis materialibus necessario haee con-. veniat figura, atque adeo ratione alia a priori opus non sit, cur eidem conveniat, vel convenire possit. Figura enim limes extensi est t*.6ai. OntoL . Quare si figura atomis necesilirio conveniret, ratio in extenso in contineri deberet: ted extensium in te ad quamlibet figuram S molem indisserens est, quod nemo negat Atomistarum. --ione ex- tensi a priora ratiwddi nequit, eur atomis talis conveniat fid in. gura, quam alia. tribuenda igitur ipsis est absqu4 arione lassicientq' si vel marias necessariam dicas, Quamobre hoc quod ' '
702쪽
necessariam dicis, in numerum qualitatum occultarum eandem refers. Nemo quoque atomistarum, qui materiam a Deo creatam fuisse asseverat, atomis figuram necessario convenire statuit, verum eam iisdem a Deo arbitrario tributam esse affrmant.
In elementis continentur ratrones ultima eorum , qua in rebus materiatibus deprehenduntur c . rδI. Com. δω. Ont.I. - β. I92.
In elementis, consequenter sub ntiis simplisian /δa. ,
ratio ultima covtineri debet, cur materia atque vis cm tan
quam dua subsontiae a se invicem diversae appareant Of. Is I.
III. P. I. I93. Si elementa sunt eadem, composta etiam eadem sunt Cosm. I 89. Out. . I. I94.
Si eomposita diversa sum , etiam elementa diversa sunt
- Elementis sngulo di milio sunt , seu, nulla datur sui n-
tia simplex, quae in numero elementorum est, is alteri cuidam in emdem numero His sit. Ponamus duo elementa esse similia. Cum nihil in eorum uno detur, quod non etiam deprehendatur in altero , I9s. Ontol.ὶ; unum alteri salvis compositis substituere licebit, quae ingrediuntur. Nulla igitur ratio est, cur una potius in uno composito S altera in altero constituatur, quam ut eorum loca permutata fuerint. Sic vero aliquid est line ratione fifficiente S. Qq sq. .
Elementa rerum singula vi quadam praedita sunt. Si in Libstantia composita vis dρtur, ea ex viribus substantiaraim simplicium resultare debet f. 79s. OntoI. . Quare cum corpus sit, cns compositum I. II 9.) S elementa, per quae constituitur, sint substantiae simplices f. i82.), vis quaeuam elementis rerum ma Rrrr a Ieria-
Rationes ultimae .5rum, quae rebus ma. terialibua conveniunt.
Ratici stilis an-rialitaris i late. ria: ἄψ activae ubi quaeretici. identitas e .positorum unde. Composito. rum di, ersitas unde.
703쪽
Sect. II. Cay II. terialium inesse.debet, quia datur in corpore vis activa g. I 3s.
Mutatio status elemento ex statu praesente colligi potest, qualis sit . elementorum futurus, qualis fueritpraeteritus g. I99. Com. 8 I. I 6. Ovt. .
u .: ut, rem quutenuI hoc potius modo, quam alio coExistunt, in .ssentires, Uin elementis contuetur. Quoniam elementa sunt substantiae mentotum 'simpliceS, quibus agi regatis corpora oriuntur g. I 8a. 176. , Dubinam quae' tium vero ex ordine coexistentium demum resultat h. 389. sui', - μ λ coexistentiae nec in spatio, nec extra elementa in re quadam M alia datur. Cum tamen necesse sit, ut alicubi deprehendatur I. Ii8. in ipsis Uementis contineatur necesse est.' Hac ipsa propostione via sternitur ad maiestatem natur in mimimis agnoscendam, ad quam perspiciendam in magnis viam praemonstravit, opernicus. q. 2M.
Elementa rerum materialium sunt entia finita. Omne elementum seriem quandam mutationum continet g. 398. ,
704쪽
De Dementis Corporum. . c83 quae simul tota non existit 3. 397 , iminum praesens comtineat rationem sequentis .cat. , adeoque sequenS Poni ue . queat, nisi an seponatur Praecedens 9. II 8. Onto ), tota .simul inesse nequit. E. Idem pate erindirectum ex I. 839.. 7OI. Oxt. 197. Com. f. 2 4. - Eumenta rerum materiali- omnia inter se eonnexa sunt ' Hς
.aοa. δου. . mentorum. Nexus eorum pendet a rationibus sinalibus & per rationes finalesc ordinari potuerunt, quatenus per intrinsecas disserenuas certa lege ordinari potuerunt. aos.
Nexus rerum materialium a nexu elementorum pendet Fons nexus G. I9l. Gor. 6. . zoq. 199. cylla. 36.8 3 a. t. . f. 2o6. Status ouilibet elementi relationem involvit ad cetera coe- Relatio elu
Pa nes elementorum sunt continua. Etenim potentia Consinuit passiva, quae corpori competit g. I 0, eidem semper inest. one, si fieri potest, ut tunc demum insit, quando actu patitur: ' ergo nulla jam dabitar ratio, cur ea tunc insit, consequenter c se puro inerit sq. 9 . , quod cum poni absurdum sit i*.9s. , re- . ferenda ea est inter determinationes corporis constantes. Atqui ejus ratio in passionibus elementorum continetur S. zo7. Cosm. I Fq. Oit.). - ' .f. ais. Mutationum omnium ae in uno elemento eontingura, si ratio reddi potest ex mutationibus, apuae in altero contingvvt. Elementa a se invicem patiuntur I. zo7. . Quare cum passio nes sint mutationes status, quarum ratio extran ectum, quod Rr rr 3 . sta- .
705쪽
Nexus muta. tionum elementorum.
statum mutat, continetur . 7I . . elementa rerum materialium ita murant statum suum, ut mutationis ratio reddi possit ex iis, quae in aliis accidunt. Enimvero Passiones elemento- rum sunt continuae . . ao8. . Nullam igitur in elemento concipe re licet mutationem, in qua non patiantur ab alio, adeoque omnium mutationum ratio reddi potest ex mutationibus, quae fiunt in alio.
Mutationes Hementorem omvitvn inter se es omnes in eodem elemento convexasunt ioniam itaque id, quod propter rationem aliquam est, tum ponitur, quando ratio sum- ciens ponitur G. υδ. Ont. , ct ad rationem sufficientem etiam requirantur rationes remotiores, cum sine iis plene non inteli, gatur, cur quid sit ν. 16. Ont. ; posita quacunque mutatione in uno elemento, ponendae sunt continuae aliae in phis elementis. 'Cum adeo quaelibet mutatio rationem sussicientem demum agnoscat in mutationibus, quae in ceteris omnibus simili contingunt, mutationes elementorum omnium inter se connectuntur j.
sequuntur, ut ratio sequentis contineatur in Praecedente: g. I97. 'Omnes igitur inter se connectuntur f. IO. . ' -
menii uritu, Status quilibet elementi relatiovem involait ad omnia com- , . ad omnia eor. posita coda sevtia quae succesve extiterunt Of. Ios. Ont. aos .pora. CUBA . Quare si elementa omnia simul considerentur, atque ea, quae ipsis in se spectatis seu absolute conveniunt perpendantur, exinde intelligetur, cur cetera omnia ita successive mod ficari in diversis diverso tempore modis aggregari debuerint, ut mutatio haec ad actum pervenire potuerit, quae in dato uno quo-' dam elemento deprehenditur. Status igitur quilibet elementi relationem involvit ad cetera omnia, quatenus ob siiccessivas mutationeS Per universum rempus tali potius, quam alio modo G
aggregata fuere st. JIC Ontol.9. Enimvero dum elementia spectantur, quatenus aggregata sunt, cum sint fissistantiae sin-
706쪽
plices I 82. , corpora constituunt I. II 6 . Statiis igitur qui-Irbet elementi relationem involvit ad omnia corpora, live com- posita β. Ii9. , dato tempore coexistentia ct quae successive evtiterunt.' Sequitur haec relatio ex elementorum dissimul itu sine & eorum ne- Tu, quorum illa non minus, quam haec principio rationis sufficientis . nititur.
Motus quilibet elementi relationem involvit m status omVes ResitIoelmelementorum futuros corpora omnia, quae per Omve tempus fu- menti ado-turum extitvraiunt. Status omnes elementorum suturi eriint Munun aliquando praesentes . Ont.I. Quare cum status quilibet Relementi relationem involvat ad omnia composita sive corpora praeterita β 2II. , consequenter etiam ad staturn quemlibet singulorum elementorum, in quibus ratio ultima continetui, cur olim talia extiterint corpora I. 19I. 4; status etiam quilibet elementi futurus relationem involvit ad statum quemlibet elementi cujuscunque praesentis. hiare etiam status quilibet praesens elementi relationem involvit ad omnes elementorum omnium status futuros, cum relationes sint mutuae atque reciprocae I. 8ss. Ont. .. Et quia elementa in corpora aggregantur f. I76.i82 , -. quatenus hos status habent 3. I9I. ς status quilibet elementi, dum ad omnes omnium futurorum simul relationem involvisi ad omnia quoque corpora, quae Per Omne tempus futurum exutura sunt,relationem inVolVir. . . vf. 213. Motus elementi uniuscui satis quilibet relationem ad alio unius, mundum integrum revolvit . μδ. Co . 'U. Jδ . tia. 2II sq. elemeisi ad Gy I. integrutri
Ex flatu praesente elem ti cujuscunque dati cossigi potes, Cognitio o-
qualis fuerat praeterituster omne retro tempus , qualis 'praesens, innioni eΝ qualis sit futurus ceterorum e mentorum omnium totiusFue vrietur- uno sςmpnti
707쪽
Sect. II. Cop. III. tus singulorum elementorum ae totius mundi G. aro. Io. Cosm. IosIL TIO. I . .suos. auo. I.-Com 9. Ceterum hic tantummodo enunciamus, quid rebus in se speciatis con veniat citra relationem ad nostrum vel entis alterius cuiuscunque intellectum. Absit enim, ut affirmemus tantum esse hominis intellectum, ut tam vastae rerum cognitioni sit sciati Ex hoc ipso potius principio elarissime ostendi poteli, infinitam esse cognitionis rerum naturalium abyssum. Praeterea ab hac ipsa propositione derivandum, quod fieri possit, ut in rerum naturalium cognitione ab uno dato ad aliud quaesiorum perveniri detur.
aliam de admittit, seu minimum in extenso uniformi, quod nullam puncti Zeno. I RVnctum Zenonicum dicitur ens simplex, quod praeter carennici definitio. tiam partium nullam aliam determinationem intrinsecam prorsus habet partem. . Appellatur punctum Zenonicum, propterea quod Zenoni tribui soleat ea sententia, quasi rerum elementa snt puncti, in quibus praeter partium carentiam nihil concipere liceat. Sunt autem Punci illa non alia, quam
708쪽
eompositionis extensi expuncti a Zeno, nicia.
Ex punctis Zenonicis extensum oriri nequis. Quodsi extensum formare debent, necesse est ut extra se invicem existantct hoc tamen non obstante uniantur I. 3 8. OntoM. Iam cum puncta Zenonica A & B sint similia I. a16. & ob partium carentiam 9. ais. magnitudine destituantur . 43 o. qua sola limitia differre possunt j 3 8. Ovt.); si eadem numero a se invicem diversa ponimus 9. 184. Ont.), unum equidem extra alterum existit g. sqq. Ont ); quoniam tamen praeter carentiam partium nihil in iis concipere licet g. arso, nihil in iis datur, ex quo intelligi possit, cur fiant unum, adeoque inter se uniantur 3.
g. 224. Extensionem continuitatem in eorpore nonnisi eon se Poeeptis ex terripimus. Quoniam corpora sunt substantiarum simplicium o S. 176- , adeoque elementorum aggregata f. ua. , in ele. si Gomologia conracta. ἐς O
mentorum. Unio elemen torum. Extensio ua de
709쪽
Extensio &continuitas eursint phae.
mentis vero rationes ultimae eorum continentur, quae rebuSno-terialibus conveniunt I. i9i ; in iisdem omnino extetitionis quoque ratio contineri debet ultima. Quamobrem cum is rem
distincte percipiat, qui notas, quam nodis sistit b. 87 consequenter quae rebus intrinseca sunt, unde airno sic. ntur di a se invieem discerium tur F. 78. distin ruere a se invicem valet; iluaenam in sint esementis recum,' ut iis ago regaris exiensio Si continuitas resiliter, a se invicem distinguiariis. Enim vero quilibet sibi me ipsi attendens it uim agnoidit, a se ea non distingui. Quamobrem paset, quod nec distincla percipiat continuitatem atque evensionem c δ7 Log. dc OUto I. g. 22 s. Phaenomenon dicitur , quicquid sensui obvium confuse percipitur. f. 226. Extensio-continuitas phaenomena sunt .aa sq.9. g. 2a7. Corpuscula dicuntur entia composita per se inobservabi- 'lia, seu adeo exilia, in omnem visum effugiant.
Dantur corpuscula in mundo adspectabili. Quodsi enime. c. particulam quandam auri microscopio subjicias, quod oh.jecta quantumciriaque amplificat, ni hyl tamen in eo distingues
quam auri particulas. Enimvero aurum est corpus mixtum, quod oritur materiis aliis simplicioribus invicem permiXtis. . allatenus vero corpus mixtum est, partes quaedam ipsius ex aliis minoribus a mixto diversis componuntur, nempe ex particulis materiarum simplici Ortim, ex quibus mixtum prodiit. Dantur igitur in auro particulae quaedam, seu entia composita, adeo exilia, ut omnem quoque sensum armatum effugiant, consequem ter corpuscula. I. 229.
Corpuscula primitiva sunt, in quibus nulla compositionis
710쪽
De ortu Corporum ex Elementis. 69r Tatio assignari potest, preterquam in elementis. Corpuscula aurem derivativa appellantur, quae rationem compositionis in aliisse minoribus agnoscunt. g. 23 . Philosophia corpuscularis dicitur, quae Phaenomenorum rationem a corpusculis desumit. 4.sh. . ' g. 23 I. Corpora observabilia omnia consant ex corpusculis deriva- Corpora ob tivis . aay . . ser ahilla ex
Corpuscula derivativa non sunt iatomi Materiales C.
E. P. Aurum constat ex corpusculis derivativis, quae ex aliis minoribus componuntur ab auro diversis, cum singula derivativa avia particulae sint. Gare ratio eorum, quae massae auri ex istis corpuscu. lis per mixtionem enatis compositae conveniunt, ex qualitatibus illarum auri particularum & modo, quo eadem inter se iunguntur, ut massa auri prodeat, derivanda. Itae. gr. color inest toti mas e flavus, quia singulis corpulculis convenit iste color. Ductilitas vero ab illorum corpusculorum figura & modo, quo invicem iunguntur in massa auri comitituenda, petenda est. Mutationum, qua eorporibus observabilibus areidunt, in. Μοrationum. 'trinsecarum ratio, cur tales potius es e debeant, quam aliae, in qualitatibus corpUcubrum deriviativorum es Modo, quo eadem tu' bilibuti Iersejunguntur, contiuetur O - 233 )- . . E. gr. Plumbum ignis calore liquatur. Quodsi quaesiveris, cur talem mutationem subet, hoc est, cur si liquabile & ceteris metallis ficilius liquetur; ex qualitatibu, corpusculoru)n plumbi, quibus ea dimiunt ab