장음표시 사용
691쪽
Via motris definitio. Prineipia ex plicandi mutationes eor peruin Causa muta tionis.
ex g. 29o. 7Iq. s. t. quod vero etiam in se invicem aganti intelligitur ex 29O. 7I3. Oiat. I. I3s. Corpus in motu covsitutum vi agendi praeditum es g. 722. Oum . I 33 sq. Co . . I. I 36. Quia Vis corporum activa motui locali adhaeret, ut sine ea corpus concipi non possis, quod movetur β. i3s. , Omnis autem mutatio Per motum contingit l, Ia 8.); vis corporum activa est Irincipium mutationum ff. 866. OotoL .
Vis illa corporum activa dicitur vis moti is, quia nempe motui locali adhaeret. Et hinc definitur, quod sit principium
mutationum in corporibus, quatenus nempe sine vi motrice nulla accideret in extenso mutatio. g. I 38. Per exlevsiovem, vim inertiae es vim activam omves corporum mutationes explicari postvt. Ex notione extensioni Sintelligitur, quaenam mutationes In corpore accidere possint β. 127. I 22. co m. 6 I9. Our. I 23 sqColm. 6O2. Dut . . Enim vero nulla mutiatio in corpore actu fieri potest nisi mediante motu I. I 28 ). Quoniam vero Vis motrix est principium mutationum s f. i37.) ct vi inertiae corpus mutationi actuali resistit 9. 332. ; ex vi motrice intelligitur, cur, quales vi extensionis postibiles concipiuntur, mutationes actu consequantur, & ex vi inertiae perspicitur, cur tales potius consequantur, quam aliae per extensionem di vim mo- Iricem non minus possibiles. S. I39. Omne corpus mutatur ab. alio f. I 32.).f. IψO.
EFentia corporis consipit in modo, quo partes data, boeesy, talea, uon astae inter se junguntur 6. II9. Cosm. g. 333.
692쪽
De Edsentia B ' Inlura Corpo: um. g. I I. Materia est extensum vi inertiae praeditum.
Desinitio haec nominalis est, adeoque arbitraria: eius vero realitas constat ex eo, quod non minus vis inertiae g. ir9 quam eXtensio Corpori competat s . iaa. . Neque etiam a communi loquendi usu recedit definitio, cum nemo non ultro fateatur, materiam poculi esse argentum, I er se autem pateat, poculum argenteum esse intonsum, quatenus ex argento constat. Neque minus quilibet largitur, corpus resistere i, qua ad motum concitatur, cum operiamur aucta materiae quantitate augeri resistentiam.
f. I 2. Per essentiam corpus agere potest: vi vero actu agat, vi activae tribuendum. Cum enim corPOra agant g. 133 13 q. ; actiones eX eorum numero sunt, quae corpori con 'enire possunt I. 7O Onto . , consequenter corporis motus quidam sunt ρ. Is r. ontoL . ciboniam igitur in euentia rei ratio sussiciens continetur, cur modi ineste possint, non tamen, cur actu insint g. 16o. Oatol. ; cur corpus agere possit, ratio sufficiens in essentia ejus confinetur, non tamen, cur actu agat, consequenter per essen. tiam corpus agere Potest, non Vero actu agit g. II 8. Ont. . Vir vero activa secit, ut actu agat S.I3 S. G . 723. Cur manus hoc modo moveri possint, per structuram corporis intelligitur, hoc est, per essentiam eius g. ι o. . Enimvero ut motus isti producantur, principio activo opus est, & quod vim activam corporis absolvit f. f. I43. Potentia af a corporis nuda ex ejus essentia resultat 9.
Datur in corpore potentia possva I. I33 sq. Cosm. I9.
Out. . I. I4s. Vis corporum activa agendi patiendive potentiae ac vi inertiae jincta est id, quod nomine compellarunt veteres di
blateriae definitio. Cur eorpus agere possit &cur actu agat. potentia agen di eo oris unde. Potentia passiva corporis. Naturae dest. nitio.
693쪽
nos cum iis compellamus. Qilare cum eκ potentia a oendi reddatur ratio, cur talis actio locum habere pollit in corporibus t 9. I6. Outol. , ex vi activa Vero, cur actu ab iisdem proficiscaturi Φ. 22. Oviol. dc ex Vi inertiae, cur corpus unum ab altero Pallatur
f. I3O. , eX Patiendi autem Potentia, cur passio sit possibilis . t 6. Onto &Iψ4. Com.)ς Natura definiri potest per principium actionum&pallionum corporis, & in genere per principium actionum &pallionum entis internum. f. I 46. Materiae mo. Materia modificatur ger Rura variationem c . 1 gr. Cosmditieatio. 6a I. Do. Ont.9. Confirmant idem exempla obvia. Etenim cerae successive alias aliasque figuras inducere licet, extensione salva, qua spatium eiusdem magnitudinis constanter adimplet, quaecunque tandem suerit ipsius figura. Et quis ignorat artem omnem in eo versari, ut materiae quaedam inducantur figurae, quas vi naturae non consequitur.
g. I p. Via activa um Vis activa eorporum nec per materiam . Us Ua CUM de non sit. Da. IUL. Oct. UT. Com. tra Ovt. Cosm. I, nee per essentiam corporis determinatur. Alioquin enim posita essentia corporis, poneretur Vis activa ν. MT. t.9. Gare cum posita vi ponatur actio ν. u. Ont. n, corpus per essentiam aget actu. Sed vide nunc g. r. a. Cosm. f. I 8. Aloim actua. Ergo motuI corporis Nec per materiam, nee per essentiam litta unde sti eorporis deici minatur . I a. UTQ.
Dareolio mobilis dicitur linea rectat juxta quam in dato momento progreditur, vel progredi nititur mobile, quatenus ea positione datur.
694쪽
Celeritos es modus vis octιva s . VII. Tll. 3. Iam ce Modus vis i teritas mutabilis est, interea vero, quae enti insunt, modi soli mutabiles sunt g. III.). S. I 3. ' Qitoniam adeo in variatione modorum modificatio rei ςQnsistit sq. 7oq. Outol.)s modiscatio vis iactiva confisit in varia. .m'
Celeritas dari nequit, nisi per spatium t Hui
dam determinatum , aut per rationem gradus celeritatis ran aa alium celeritatis priori modo data Ua. .aritis. 3. Ont. .
695쪽
finitio. Directio m . bilis in quo consistat.
E. gr. Si quaeratur, quanta sic celerit.is mobilis A, aut respondetur, tantam esse, ut intervallo unius minuti conficiat spatium triginta sex pedum; aut eam essh duplam, qua fatur naobile B, ubi constitviit ipsum B intervallo unius minuti conficere spatium octodecim pedum. In utroque casu celeritas tantummodo uatur, minime autem intelligibili proisus modo expἰicatur: res bivitur enim notio gradus ces eritatis nonnisi in talia, quae saltcm dari, per se autem Misinime intelligi possunt. Etenim in casu primo magnitudo pedis dari tantummodo, minime autem intelligi potest. Similiter intervallum unius minuti non potest per se intelligi, sed vel dandum est, vel resiliendum in talia, quae taen nisi dari possunt. In altero casu supponitur data celeritas mobilis B priori
modo, adeoque denuo recuriunt, quae ad casum primum monuimus.
Nimirum illud etiam nonnis dari, minime autem prorsius intelligi potest, quod analysi quantumlibet continuata non resolvitur nisi in talia, quae initummodo dari positui. g. I6I. Terminus a quo dicitur locus, a quo mobile recedere co-
natur. Terminlis ad quem appellatur locus, Ed quem mobile accedere conatur. Utei que locus consideratur instar puncti g. 6o8. Ontol. , cum ipsummet mobile, quamdiu motus solius ratio habetur, instar puncti considerari soleat g. 648. OntoL . Solius autem motus ratio habetur, quamdiu continua tantummodo loci mutatio spectatur g. 6 a. Ovtol.)
Ina,mni motu dari te imum a quo & terminum ad quem, ex ipsit motus definitione nominali manifestum est. Etenim cum per motum locus mobilis mutetur I 6 a. Oratoci, necesse est, ut a loco, in quo haeret, recedat&ad alium quendam tendat.
Dirrelio eis it in relatione te, Dini a quo ad terminum ad quem. Determinatur enim per lineam rectam, juxta quam mobile in dato momento Progredi conatur, quatenus ea positione datur g. Iso. , atque adeo ducitur per punctum, in quo mobile instar puncti conlideratum, haeret, hoc est, p er locum ipsius 9 6o8. Ontol.) , &locum ad quem mobile tendit, qui itidem im
itar puncti considerari debet si est.), adeoque ex loco, a quo
696쪽
De Edsentia Natura Corporum. 677
recedere conatur mobile, in locum, ad quem accedere nititur, consequenter a termino a quo ad terminum ad huem I. I 6 i. . Quamobrem cum de directione mobilis cogitamus, terminum ιa quo ad terminum ad quem referimus I. 833. O ito adeocque directio non consistit nisi in relatione termini a quo..ad terminum ad quem. I. I Q. Oniam adeo relatio nullam enti realitatem superaddit, quam in se spectatum non habet sutol.); etiam vi activae nultam realitatem superaddit, quam in se non
habet. Quamobrem ubi vim absolute consideramus, nihil in ea deprehen dimus, quod directioni respondeat atque ideo quoque aestimationem 'virium non ingreditur, sed in ea tantum massae mobilis ac celeritatis habetur ratio, quemadmodum Geometris notum est. Respondet nimirum diremo mobilis simi corporis, quem motu variari constat. Quemadmodum itaque situs nulla habetur ratio, ubi corpus quoddam in se consideratur sine loco, quem inter alia obtinet; ita quoque vis activa per 1 e non involvit directionem & praecisa ea spectatur, ubi non attenditur locus, in quo mobile initio motus haeret. Et sicuti situs corporis nullam intrinsecam mutationem eidem superindscit; ita quoque dire- 'cio vim activam intrinsece non mutat. g. I64.
Per directionem solus vis activae externus determinatre Sintus extrin. svid. f. I 63. Com. I. Ovt. . Ergo directio extrinsecuna quid secusvis acim est. Quare cum eam mutabilem esse nemo negare ausit; status vero rei externus mutabilibus extrinsecis contineatur i .7o6. Ont. ; de vi activa hic status externus assirmatur, quia eidem haec, non alia competit directio, atque adeo status vis activae sive motricis externus per directionem ipsius determinatur cf. II 3. Onold. . I 6s.
Mutata igitur directione mobilis, vis assisa statur συν- Maratio M
697쪽
involvati Quomodo vis activa eoncipi debeat. Substanti albias crateriae. Substantiali. tra via activae. Motus continuus materiae.
g. I 66. In eonatu adest di celeritas, tr directio. Etenim posito conatu, ponitur motus mobiliS, nisi Oidem resistatur i. g. I 49. O . a 8. Ovt. . Iam cum motuS in continua loci mutabo ne consistat g. 6 a. Ontol. , sine celeritate, qua ad datum spatium dato tempore absolvendum aptum eiulCitur s,. 613. Outol. , dc sine directione 9. Iso. concipi non potest. 9- Iδ7. Vis ossiua in corpore perinde ac viatena concipi debet per modum rei perdurabilis. Celeritas enim limes vis motricis est 3. Is s. , quemadmodum figura materiae la 62I Outol. N S. I r. fm. , neque vis activa per materiam & essentiam corporis ciet terminatui I. I 7. l. Est igitur vis corporis activa subjectum a materia dive tum I. TII. OItol.) , quod, cum Per celeritatem I. Is 3. , sicuti materia per figuram modificatur . I 6. , per aliquod tempus durare aptum, adeoque perdurabile est ij. 766. Ontol. . g. 168.
Misteria concipi debet instar substantia. Materia, vicujus corpus extensum est β. 14I. , apta est ad durandum. Concipi adeo debet tanquam Perdurabilis g. 766. Oviol. . Quoniam vero per figurae variationem modificatur I 6. , porro ut modificauilis concipienda f. 764. sotol. Nunc vide g. 768.
g. 17 Omnis materia in continuo motu est. Corpus enim ma
698쪽
679 De Essentia di Niatura Corporum.
unius determinatur dotis celeritate di directisve mobilis Ratio meruin β, 64 II a. 6 9 sq. 6 1 3. Ont. Is o. fm.). deterini an . - β. 173. In motu nihil reale existit nisi conatus, quo scilicet ad mu- Realitas in rationem loci nititur mobile. Dum enim corpus movetur, Vi agendi, sive motrice g. I37.), praeditum est 3.13 .l: qiisecum in continuo conatu mutandi locum consistat j. 1 9. , in mobili adest celeritas atque directio I. 166 . Enimvero data celeritate, data -- que directione mobilis motus determinatus est, ut nihil amplius in mobili ad motum in eodem desideretur I. ira.). Nihil igitur in motii reale existit nisi conatus, quo ad mutationem loci nititur mobile. Dum mobile ama movetur sive Iocum mutat, nihil mutatur nisi ordo coexistendi s . 64x Ontes.), neque locus aliud quid est, nisi determia, natus modus coriistendi aliis simultaneis . ME. Ont . Modus vero coexistendi crum aliis nulla est realitas in re ipsa, quae aliis coexistit, cum eidem absolute consideratae minime conveniat. Est igitur non nisi re latio ad alia quoad coexistentiam, hoc est, quatenus ad alia ideo reserti
potest, quia simul cum iis existit. 17 . Motus totus nummam existit. Omnis motus fit in rem. Existentia, Pore II. 649. Ontol. , adeoque si toto tempore, quo duravit, . sumitur tanquam ens unum, singulis momentis singulae ejus existunt partes 9. 34 I. Outol.).f. 17s., Quoniam motus totus nunquam existit s*.i74. , adeoque Motus qu lepartes coexistentes j. 34I. t. , tanquam determinationes essen. ςn Itales non agnoscir S.Iaa. 33. motra nou exsper manens ed- successivum est.
699쪽
sint Unde sit substantialitas eo υ m. Materia & vis activa nuin sint subitan tiae Corpora qua te, lini sis stantiae. Unde vIs mo. trix corpu-
Corpora sunt substantiarum simplirium aggregata 9. II9. Cosm.
S. I 77. In corporibus viburitui substantiale prater entia simplicia β. II9. Cosm. 792. Ou. . I. I78. . Materia igitur es vis activo subinxtiae non sint . /I . :quoniam tamen instar substantiarum concipi debent f. 168. I 69. , subsantiae opparent. q. 79. Corpora sunt substantiae compositae G. r .I. Nil scilicet obstat, quo minus stibstantiam compostam appelles , quod substantiarum simplicium aggregatum est, ob simplices nempe substantias ipsius compositionem ingredientes f. 79 . Ont.).9. 18o. Vis activa sive motrix corporum exsubsantiissimplicibus resistat f. I79.I37. 13s. I67. II9. I 7. Is 3. . Enimvero si in substantia composita vis datur, ea ex viribus substantiarum simpli- cium resultare debet I. 79 I. OntOLI.
f. I 8I. Elementa dicuntur principium internum corporum irresolubile in alia, sive primum. Intelligimus hic principium essendi corporum, quod in se continetrationem possibilitatis eorundem l. 8 4. Onti. , seu unde intelligitur, cur corpora possibilia sint f. s6. OntoL . Dicitur autem irresolubile, quia ab aliis i e prioribus non pendet. Quamobrem vis motrix & Ma- . teria, Diuiligod by le
700쪽
na , etsi sint principia essendi corpollim, cum per eas explicari possit,
cur corpora possibilia snt, si vim motricem atque materiam sumimus' tanquam pollibilem: elementa tamen corporum dici nequeunt propterea quod alia principia se ulteriora praesupponunt, unde eorum agnoscitur possibilitas, adeoque in principia se priora resolvi possunt g. i 876. Ontia. l. Lt idem quo lue communis vocis significatus est. Etenim literaa elementa vocabulorum dicimus. Constat autem ex literis probari possibilitatem vocabulorum, adeoque eas esse princimim, , idque essendi i g. 874 Outol. . Constat literas in ipsis vocabulis conistineri, nee ea sine literis componi posse, adeoque eas esse principium internum q. 88o. OntoL . Constae denique literas in alia principia. simpliciora non resolvi, sed esse prima, in quibus subsistimus, vocabula restituturi in sua princisia, adeoque eas esse principium irresol bile in alia. Qu.ue si ex definitione nostra, qua elementa torporum4 definivimus, omittas corpora; habebis definitionem elementi in gene- ..re, quod nempe sit principium rei internum primum sive in alia lite- 'ue solubile. I. I 82
. Elementa rerum alias Dorsu qualitates habent quam res Ptηlsitates ele. materiales s f. i82. Cosm. 683. II 2. Iaa. 43. Ia . sui. II9. Cosm. . -
Elemensa rerum 'ateri ullum sint prorsus Inimisibi Illiari I, I 82. CVm. 676. tota λ clementoriam. Atomus Nati a dicitur, quod in se indivisibile est, adeo- Atomorem que partibus destituitur, in quas resolvi possit. Ato-s autem dςfinitio. niateri is appellatur, quod in se divisibile, sed cui dividendo non . sussciunt aliquae causae inrermn natura existentes. . cosmologia istracta, M R Fr . . g. 187. -