장음표시 사용
721쪽
solutionis mixti deflabito. Mixti in sita miteibilia se .lutio.
mediata. Solutionis imo mediatae diniediatae de finitio.
vicem segregentur, ut non amplius mixti corpuscula constituant.
g. 26s. Mixtum omne in sua miscibilia solubile, unde ortum rea xit. In mixtione enim particulae miscibilium suas qualitates retinent, quas ante mixtionem habebant sy. 263.), immo retinent etiam suas figuras , quae ipsis tanquam particulis miscibilium conveniunt. Quare particulae miscibilium a se invicem iterum separari possunt di in unam massam congregatae, quae sunt ejusdem speciei, miscibile denuo componere debent, quod ante mixtionem ex iisdem constabat, cum eaedem numero particu Iae iterum combinentur, quae antea in miscibili combinatae lae. rant I. I 8a. Ovt. S. 26 . G .I.
Pulvis pyrius ex sulphure, nitro & carbonibus Ortum traxit: idem vero etiam in sulphur, nitrum & carbones solubilis. Alia vero quaestio est, num dentur in rerum natura causae, quae solutioni huic susticiunt, ita ut singulae particulae sulphuris a particulis nitri & carbonum, singulae particulae nitri a particulis sulphuris atque carbonum, singulae denique particulae carbonum a particulis sulphuris ac nitri separatae in unam massam congregentur, atque vel in pulverem nitrosum, sulphureum&carbonum, vel in massam quandam nitri & sulphuris atque carbonem abeant. Etenim hic tantummodo loquimur de absoluta possibilitate so- Iutionis, non vero de modo, quo solutio ista actu fieri possit, potentia ad actum traducta.
Si in mixto medicto seu proximo particulae miscibilium . PDuntur in sua misellulia, mixtum quoque fomitur . as. Us
Solutio immediata dicitur, qua miscibile solvitur in sua miscibilia. Solutio mediata a nobis vocatur, qua Particulae mi- scibilium solvuntur in particulas miscibilium, ex quibus ipsae
constant. q. 268. Diuitiaco by Corale
722쪽
De ortu Corporum ex Mementis. TRq. a 68. In solutione tam media ea , quam immediata interit mim Interitus mix. rum. Doe solutione immediata Vide g. 267. 26 . 262. Cosm. 341. μ' Ont. de mediata cons. I. 267. 264. 263. 262. Cosm. 34I. Ovt. I. 269.
Miscibilio, quorum particulis combinatis gignuntur codi Mistibilium puscula mixti, vel, quod perinde est, quae sunt miscibilia mixti, pro imorum dicuntur proxima , Vel etiam immediatae ex adverso mistibilio, β m' 'rum quorum parriculi S combinatis gignuntur corpuscula miscibilium, seu, quod perinde est, quae sunt miscibilia miscibilium mixti, remo.ta, vel etiam meiata a nobis appellantur. E. gr. Nitrum. sulphuric carbones sunt miscibilia proxima seu immediata pulveris pyrii. Enimvero cum nitrum, sulphur & carbones sintdenuo corpora mixta miscibilia singulorum immediata sunt miscibilia remota Palueris pyrii. g. 27
Sotatione immediata mixtasotirantur in miscibilia proxima Solutionis, seu immeriatae Iositione autem mediata in misit ibitia remota sive medi ιη' mediata os . a s aQ. - effectus. Pulvis pyrius solutione mediata selvitur in miscibilia nitri, sulphuris & carbonum, adeoque in miscibilia remota: ast si in sulphur, nitrum de carbones selvitur, solutione immediata abit in miscibilia pro
Si mixtum solvitur in miscibilia siue immediata, slae me- Mixti genesia diata, ου aliis secedentil/ms alia coalescunt in eorpuscula, novum p ribtulit 'mixtum gignitur, prasertim in solatione mediista. Ponamus nςmmi xi miscibilia immediata esse quatuor A, B, C &D: singula igitur corpuscula componuntur ex particula quadam ipsius A, particula quadam ipsius B, particula alia ipsius C dc denique alia ipsius D f. 234.3. Q ioniam mixtum solvitur in sua miscibilia per hypoth. particulae lingulorum A, B, C dc D in unoquoque corpusculo a se invicem separantur. Quare si jam porro unum vel alterum miscibile, veluti B, vel A SD, secedat&reliquorum particulae
723쪽
ticulae iterum coalescant in corpuscula, nempe in casu primo particulae ipsorum A, C ct D, in posteriori particulae ipsorum B S Cper b*poth. prodibunt alia mixti corpuscula, seu ab iis diversa, ex quibus mixtum constabat, quod in sua miscibilia fuit solutum d. 27O. Cosmd. Ponamus porro mixtum solvi in sua miscibilia . mediata, consequenter solutionem esse mediatam g. 27o. . Sint jam mi.
scibilia A, B, C & miscibilia ipsius A sint H & I, ipsius B vero L, M&N, ipsius C denique O, P, Q&R. Quoniam mixtum solvitur in sua miscibilia mediata per Ipoth. & H, I, L, M, N, O, P, Qic R sunt miscibilia mediata q. 269. ; mixtum solvetur in H, i,M, N, O, P, QS R. Enimvero miscibili.
bus aliis segregatis cetera, quae lupersunt, in mixtum denuo
coalesunt per Θpoth. Ergo si ponamus segregari miscibilia H. M, N, P S C miscebuntur l, L, Ο & R. Mixti igitur geniti miscibilia sunt , L, O & R I. as 3. ; mixti autem Ioluti erunt A, B & C per Θpoth. Quare multo magis patet, in mixti solutione mediata genitum mistum a mixto soluto prorsus differre I. I 83. Onton . Illud praeterea notandum, accidere etiam posse, ut, li- cet mixtionem in genesi mixti per solutionem immediatam in. grediantur miscibilia, quae eadem numero fuerant in mixto so. luto, ratio tamen eorum ad se invicem variari possit I. ass. : id quod etiam accidere potest in mixtione mediata miscibilibus mediatis.
Si mixtum soluitur in miscibilia sive proxima , sive remota, D' aliis segregatis aggregantur cetrari, quae superflui, alia, qua non inerant mixto; notum inde glenitur mixtum. POnamus miscibilia mixti immediata esse A, D, C Sc. Ponamus PO ro facta mixti solutione inde segregari B, vel A & C; relinqui B JS C, vel solum B. Ponamus denique residuis superaccedere Foc G. Erunt itaque in casu primo miscibilia immediata mixti
geniti B, F ct G; in altero A, C, F & G I. 269. . Quare cum miscibilia mixti geniti immediata prorsus diversa sint a miscibilibu S
724쪽
De ortu Corporu111 .ae mementis. Iosbus mixti soluti immediatis, mixtum quoque genitum prorsus
diversum est a mixto soluto. Quodsi mixtum solvitur in miscibilia mediata; miscibilia immeuiata in ea solvuntur miscibilia, quibus ip rummet mixtio determinatiir S. 269.). Sint miscibilia immediata A &B, miscibilia ipsius A vero C, D & E, ipsius B denique F & GSolvitur adeo mixtum in C, D, E, F, dc G per bditoto. Ponamus jam secedere D&F, relinqui C, E & G; superaccedere L, vel L, M & N Sc. erunt adeo miscibilia immediata mixti geniti C, E, G & L in casu primo, vel C, E, G, L, M&Nin ca si altero: quae cum serorsus diversa sint a miscibilibus immediatis mixti soluti A dc B; mixtum quoque genitum a mixto soluto prorsus diversum esse debet.
Exempli loco esse poterat nitrum, quod gignitur, si calx terrae com miscetur ac libero aeri exponitur. Calx enim est resduum quoddam ex solutione alicuius mixti dum terrae commixtus adri humido exponitur: nova fit 1blutio, unde sal quoddam aleati sinaratur. Accedit vero ex. aere sal quoddam acidum atque it/ nova mixtione gignitur ni
Si plura mixta simul solvuntur, sive in miscibiliata, sive in inimediota, o miseibilia quoedam diversorum mixtorum tabl. 2.
iterum misentur; mixtum prodit a mixti olutis di rsum I. I8I. mixtorum. Ontu. 27ῖ.CUm. . f. 274. Organicum dicitur erepus, quod Vi compositionis suae ore.nieisse. ad peculiarem quandam amonem aptum est. Dividitur in or- finitiu&dixi. ganicum simplex, quod ex nullis aliis partibus organicis com . . Ponitur, & in organicum eompositum, cujus Partes sunt organicae. Subinde organicum compositum per excellentiam organicum appellari solet, & organicum etiam organon appellatur. Habemus partes organicas in corpore nostro, ipsumque corpus organicum est. Ita venae sent partes organicae, quatenus sunt tubi seu canales languini vehendo apti. Quodsi ergo tunicae, quae hoc modo
725쪽
Structurae do. finitio. Corporis odiganici essen.
tia. Ratio eorum, quae corpori organico comveniunt. Ratio aptituadinia Brgano rum ad certas acti ea.
consormatae sunt, spectentur ut similares, non attenta nisi aptitudine ad vehendum sanguinem: pro corpore Organico simplici seu organo simplici habentur. Ipsae nimirum tunicae, quatenus considerantur ut vivum corpus, nutritioni aptum, & quatenus ad peculiares quosdam motus vi suae compostionis aptae sunt, etiam corpora organica sunt. Similiter ossa sunt corpora organica, quatenus ita conserinata sunt, ut peculiaribus quibusdam motibus inservire possint. Quatenus vero ossa spectantur instar extensi innexilis & materia eorum taliquam similaris respectu istorum motuum, quibus inservit, spectatur, pro corpore organico simplici habentur. Enimvero oculus corpus organicum compositum est: constat enim ex partibus organicis. Et eodem modo corpus organicum compositum est auris, maxime autem integrum corpus
f. 27s. Compositio corporis organici dicitur Structura. q. 276.
Corporis organies essentia consiuit in fructura ejusdem s.
es, eonDeniunt, hoc est, vel adita infunt, vel inesse ptisunt, in Ammira ejus continetur . a s Cosm. Iv. Ontol. . I. 278. In eadem fructura ratio contineri debet sussisiens, eureorpus organisum ad istiusmodi adlionem aptum sis F. 274.
6. 279. Messim iii actione, ad quam corpus organicum vi fructurae suae aptum es, continetur ratio , cur partes ita potius eo ορο mandae sint, quam aliter, hoc potius modo conjuugendae, quam alio s6. Ontol. .
Ita ex circulatione finguinis rationem reddimus, cur cor hoc po tius modo constructum sit, quam alio. Praesens adeo propositio sundamentum continet tractationis de usu partium, corporum scilicet naturalium
726쪽
De ortu Corporum ex Elementis νον
turalium organicorum, quae non infimam Teleologiae partem constituit. Probe autem noluidum est, vi huius propositionis subinde exaesone, cui organum destinatur, colligi posse, quale ipsum esse debeat: id quod usui esse potest in iis, quae sensui, praesertim non armato, minus Obvia sunt. I. 28O.
Si partes eorporis organici a se in ivvicem disellantur int meor- vel etiam diυ duntur, aut quocunque modo destruuntur οῦ corpus organicum interιt. De divulsione vid. f. s 3I. Ontol. a s siq. O . ' s i. Ontol. de divisione & destructione cujuscunque modi conff. 3 I. Oct. g. 28 I. Si partes corporis organici consent ex materia mixta es Interi se mixtis linus quomodocunque solviturς corpus organicum interit.
Corpus A eobaerere dicitur corpori B, si unum A movea cohaesionisti nequit, nisi simul mOVeatui & alterum: ut adeo cibaso corporum vel corpusculorum sit istiusmodi coexistentia, vi cujus
unum absque altero moveri nequit. Ita partes globi plumbei cohaerent: etenim fieri nequit, ut pars una globi moveatur, nili limul moveantur ceterae omnes. g. 283.
Si idem corpus seciurdum contrarias directiones urge- virium aeq tur, nullus subsequitur motus. Quoniam scilicet vis utraque trinque aequalis est per hypoth. nulla sane ratio est , cur corPuS A. 4..s , A potius versus austrum, quam Versus boream tendat. Atqui ne, agentium vid. f. II 8. essectus. g. 284. Si idem eorpus A dupliei vi urgetur, motus sequitur δε- Virium inae. eundum directionem fortioris seu mavoris. Vis enim minor est qualium mi is parti majoris aequalis f. 3sa. γγ adeoque corpus, quod vi mi: nos nore urgetur, non movetur, sed quiescit sq. 283. ; adeoque pedi inde est ac si sola vi fortiori urgeretur g. 728. Ont. . Uu uu a . . I, 8s- Diqitired by GOrale
727쪽
Cohasio eor. Pomm peepressionem oppositam ete. qualem.
An sit animeohasionis eausi pressio fluidi ambien
I. 283. Si duo eorpi semis vel corpora A V Γ immediate sese contingentia secundum contrarias disectiones premuntur; corpora ista coorerent, nec nisi vi majore a se invicem separari post Di. Urgentur enim eadem vi versus se invicem, neutrum ergo loco cedere potest 9. 283. . E. cohaerent f. 282. & posita vi eadem quiescunt q. 283 posita majore vi a se separantur β.
284. . Hinc De. Bernotissius de gravitate aetheris p. 48. & ualebrauchius de inquirenda veritate L. 6. c. s. p. 28a. omnem omnino firmitatem corporum seu partium cohaesonem compressioni alicuius corporis externi tribuerunt. Sane duo hemisphaeria cuprea Ope antliae pneumaticae evacuata adeo firmiter cohaerent sola vi gravitatis aeris compressi, ut experimenti inventor Otto de Guerii e in EXperimentis novis Magdeburgicis de Vacuo spatio ad hemisphaeria, quorum diameter erat ὲ ulnae Magdeburgicae, distrahenda equis sedecim; ad separanda vero alia,
quorum diameter erat integrae ulnae, a4, immo 3o equis opus habuerit. Simile est eXperimentum, quo vasa evacuata cum catino antliae pneumaticae firmiter cohaerent. Huc etiam pertinent duo marmora polita vi aeris comprimentis cohaerentia. Denique eodem quoque e perimento constat, quod corpora per comprellionem tamdiu cohaereant, quamdiu compresso ista durat. Etenim quoniam hemisphaeriavi aeris ambientis comprimuntur, tamdiu durat eorum cohaesio, quamdiu in aere constituuntur. Atque adeo ex uno loco in alterum salva cohaesione transferuntur. Quamprimum vero spatio ab aere evacuato immittuntur, compresso ista tollitur, adeoque etiam cohaesio cessat,
consequenter hemisphaeria veluti sponte sua dilabuntur. Idem patet aptiori ex g. H8. Ont.
Quoniam ante dentur corpuscula suidum quoddam necesie est, quam cohaesio per illorum compressionem concipi possit f. 283. , atomi aurem materiales nullae existunt f. i 870; cohaesio corpusculorum ger compressionem vec es si ima, nec unica cubaesonis cassa.
728쪽
De Ortu Corporum ex Elementis.
Ostendinius in superioribus elementa rerum esse unita g. rro. &qualis sit corum unio prorsus diversa ab unione corpusculoruin mechanica. Arque adeo non opus eli, ut primam & unicam cohaetionis camsam in compressione corpusculorum quaeramus.
f. 287. Corpora dicuntur, quam CS D, si Firmior eois. major requiratur vis ad illa a se invicem separanda, quam ad haeca se invicem divellenda requiritur. dicatur. f. 288. Eadem eorpuscula A firmius robuerent, si vi majore, Firmioris eo. Vams minore comprimuntis st. 237. aD. , haesionis ratio.
Si figura corpusculorum Aer B impediant, quo minus alte- Alia eohaesio. rum B moveri possit, quin moventur aethfum Ap corpuscula Ata B nis ratio. vi Agurae cohaerent i. aPa. Cosm. 721. NI. Ovt. .
Communis experientia loquitur cohaesionem eorPorum figuris eo rundem tribuendam. g. 29O.
Si eorpora vel corpuscula per compressionem a fluido am- Firmitas eo. bieti te factam cohaerent , firmior es cohaeso, si planum contactus haesionis apta . fuerit majus , quam ubi minus Derit. Etenim quia corpuscula in utroque casu vi fluidi ambientis compressa cohaerent, per Θpoth. fluidum ambientis nil quicquam confert ad cohaesionem , nisi quatenus sese immediate contingunt s*. 283. , cumque fluidum agat secundum direreones ad planum contactus perpendicul res perinde omnino est, ac si superficies, inquam agit fluidum, esset plano contactus aequalis. Quoniam itaque major fluidi quantitas in superficiem corporis agit, si Planum contactus majus est, quam si idem minus fuerit, vis autem per fluidum aequaliter diffusa concipitur; majore utique vi corpuscula ASB, quorum planum contactus majus est, comprimuntur, quam corpuscula C &D, quorum minus est contactus planum.
729쪽
Vix motrix quali modo percipiatur.
reque impressa fecundum contrarias directiones urgeantur ahem susse in vicem; eo ipso cohaerent .
Illustrationis loco esse possunt duo digiti, quorum unus alterum urget aequali vi q. 292.
Si eorpuscula vi quomodocunque impressa vel insita, aut etiam vi extrinsectis applicata secundum isti modi diremones vrgeantur, vel istiusmodi quoque sint eorum Mura, ut utilium eorum alterι cedere postp cohaerebunt s. aJa.). Exempla specialia suppeditat illa Architecturae civilis pars, quae de
lapidum sectione agit. Etenim lapides isto artificio caesi obstetricantibus figuris sola vi gravitatis cohaeresit. dum fornices ex iisdem construmuntur. Atque hinc intelligitur, quid sibi velit Len nisi is, quando motum conspirantem dixit cohaesonis causam. Etenim cum absque vi motrice nullum corpusculum concipi unquam possit, nisus continuus 'in eodem deprehenditur. Quare si vel directiones, vel figurae una cum imis impediant mutuum motum; resultabit inde corpusculorum cohaesio. Atque adeo patet cohaesionem motui conspiranti tributam esse 'causam propostionis p sentis. Quous vim omni corpori instam concipias, nec aliter quietem concipere licebit, quam ea de causa, quod unum impediat motum alterius, tum ob directiones, tum Ob . figuras. g. 293.
Dantur in elementis actiones passiones I. I 33 sq. Com.
68. Ont. 177. I 82. Co . . Facile apparet, nos hic considerare actiones& passiones prout integro composito accidunt: id quod in conflictu corporum contingit. q. 29 .
In elementis datur principium activum θ' pessivum fg. 293. Com. 7o. 866. Ont. . q. 79I. Vim motricem in corpore nonnisi confuse poripimus. Quoniam in substantiis simplici Dus, tanquam corPorum elementis S. I 8a. , datur principium activum f. 294. aut vis activa I. I96. ,
730쪽
De ortu Corporum ex Elementis. 7 II =. I96. , vis activa autem sive motrix corporum ex substantiis simplicibus resultare debet I 8o ); quae in corporibus a PDaret vis non diversa est ab ea, quae in singulis elementis inextitit. Quamobrem cum is distincte rem percipiat, qui notas, quas nobis exhibet f. 87. Log. , consequenter quae rebus intrinseca sunt, unde agnoscuntur est a se invicem discernuntur s=. δ. distinguere a se invicem valet; vim activam in singulis elementis, ex quibus corpus aggregatur, a se invicem distinguimus, dum vim activam seu motricem corporum Percipimus. Enim vero quilibet sibimetipsi attendens statim agnoscit, a se ea non distingui. E. vid. 87. g. 33. Out. I. 296. Vis motrix es phaenomenon ari. aa Ag. 297.
Vim inertiae nonnisi confuse perripimus. Ostenditur id vis inertia eodem prorsus modo, quo vim momcem nonnisi confuse a no- quomodo per. bis percipi modo ostendimus f. 29s. . eiplatur. I. 298. Vis inertiae phaenomenon es G. as . a I. Vis inertiae
Phaenomenon substantiatum dicitur, quod substantiae in- Phinomenistar apparet. substantiati Materia phaenomenon est, est etiam phaenomenon vis motrix, de ceteris tamen phaenomenis recte ratiocinaturi in Physicis cum materiami g. 168. J, tum vim motricem instar substantiae concipere debemus I. 169. , etsi substantiale si in solis elementis compositi, adeoque materiae & vis motricis rationem suffcientem continentibus, sed extra sphaeram imaginationis constitutis, intra quam phaenomena continentur. Quamobrem ut, quod veritati consentaneum est, unica notione complectamur & phaenomena ista sundamentalia, quae ceterorum rationes immediatas continent, a ceteris distinguamus; phaenomeni substantiari appellatione utemur.