장음표시 사용
111쪽
CAPUT III. 99gationis non venire seniores populi, ' sed totam Hebraeorum multitudinem, Seu ut minimus numerus ' petatur,
illa sexcenta tria millia, quingenti quinquaginta h0minum,
qui lotius Hebraeorum exercitus robur constituebant. Insuper hos omnes, ut vere dicerentur constilisse ad ostium tabernaculi, ipsius atrium divino obtemperantes
comparationem numerum hujus multitudinis inter et longitudinem et latitudinem atrii tabernaculi ' instituit, eoque devenit, ut nullo modo hos omnes totius atrii Superficiem capere potuiSSe contenderet. Ilaec enim occupabat in longitudine cubitos centum, in latitudine quinquaginta, qua in extensione vix et ne vix quidem, ut patet, quinque millia hominum con SiStere possent. Hi ne inserendo pessimo jure' colligit prorsus esse impossibile Deum per Moysen tolam Hebraeorum multitudinem ad ostium labernaculi voluisse congregatam, illamque re actuque hujuscemodi praecepto obtemperaSSe. At ne levissimam quidem umbram, qua vel tenuiter insitam huic narrationi veracitatem insusces, humanissime
5ὶ Colenso oper. cit. par. i. cap. iv. l 3I-32. 6J Colenso loc. cit. l. 33: But let ua confine Our ait utior for the present to ille 603, 550 warriors Num. ii v. 32 who certainly inust have foruled a part of the whole Congregation. Vlτὶ Colenso loc. cit. l. 35: As the texi says uistinetly at thedoor of the Tubernacle, they must have come Willi in illo
112쪽
I00 LIBER II. lector, colligas, ubi veram atque Sincerum horum verborum pri ille coetus : et niui bi . ad ostium ' notionem perspectam habueris. Saeer enim Scriptor totus in eo est, ut ostendat l, seniores ac principes populi ad hauc solemnitatem praesertim suisse convocatos: 2, hos omnes ita convocatos potius ad ostium tabernaculi conversos, quam intra ejus septa constitisse.
25. Et sane: quod primo loco posuimus evincimusi'. argumento phylologico. Moyses enim quoties de populo suae fidei commisso verba fecit, illum quatuor nominibus 'zy nempe, np, et ' ri P praecipue designare consuevit. Et licet quandoque indiscrimi
natim in eadem narratione hiSee usuS; tamen praeter ideam his omnibus communem, eamque generaliorem, scilicet
multitudinis, aliam secu9darium, eamque singuli Spi priam, praeteriri: i haud est passus. Multitudinem enim Hebraeorum immine zy cohonestavit, ut illam Speciali cura, divivoque praesidio munitam a ceteris gentibus ethnim superstitione imbutis, Deoque exosis secerneret: iteinque fit e vocavit, ut Pius nobilem originem, pro uti verba ipsa innuunt, celebroret, utpote quae a Jacob tot tuuiisque Dei promissis, divinisque visionibus donato prognata. nunc ipsam vocibuSet III designavit, ut eam non dispersam, Sed in
unum congregatam innueret. Hi ne laetum est ut quoties
congregatio iudicii uilii, Moyses modo H: p modi, 'I'
113쪽
CAPUT III. 101 usurparet. Qua ratione vero' Certe non semper indigeriminatim, sed prouti vel generalem, Vel partialem et nonnullorum tantum coelum innuere vel el: quod ex ipsa V iam radice demonstrare enitemur. Vox enim 'pripa verbo , p in sorina Κal inusitata originem ducit, quod congregare significat; ac proinde UX ,rip congregationem,
quaecumque illa sit, importat, sive ob bonum, sive ob pravum finem coadunata, tum e gentibus, tum ex hebraeis constata, tum in qua res maximi, tum parvi momenti pertraetantur : seu preSSius congregationem quidem denotat, sed prorsus indeterminatam. Vox my e contra, a verbo quod idem est, ne constituere, desinere, destinare, ei determinare, oritur; ac proinde, prouti cetera
hujus verbi derivata, cujusmodi sunt ' π u bri κ
tentorium nempe ad Deum adorandum destinatum, seu tabernaculum, et dies scilicet designati seu festivi: ' licet varie insIoxa non amittunt significationem vocis radicatis: sic Vox ri y congregationem sed desti natam, statutam, ac determinatam Significet, necesse est.
0uum igitur Moyses hele et in V nonnullis aliis locis a Colenso ut legulis non vore , p, prouti in '' aliis ab
eodem Adversario pro sua sententia luenda in medium, inque lucem editis, usus, sed sola Voce my, merito dicimus, eum huic et in ullis parallelis locis non quam-
114쪽
IMLiBER ll. cumque congregationem et indeterminatam, Sed quae jam alias nota, determinata, ac Vocari solita, innuere voluisse: 2 . Cui interpretationi haud leve robur accedit ex praefixo n voci mp adjecto: plane enim apud omnes compertum, hujuscemodi praefixo Hebraeos loco articuli definiti uti ad ea quae sunt determinata ab indeterminatis discriminanda: hinc Vox quae in hac narratione semel atque iterum repetitur, non Simplicem congregationem, sed illam jamdiu destinatam, omnibusque perspectam italice la congregagione) praemonstret, necesse ost. At ecquis erat ille coetus jamdiu notus, et prae aliis determinatus' Sublato coetu seniorum populi, ndicio profecto quinam alius fingi atque excogitari possit. Id ipsum evincimus 2, argumento ex consequentibus deprompto. Moyses enim, praestituto hoe di Vino praecepto, ulterius progreditur, et graphice nobis describit Aaronis et filiorum ejus consecrationem, tum subdit: Facto autem octavo die, vocavit Moyses Aaron, et sit os ejus, ae majores natu Israel. Paucis dein interjectis prosequitur: Cum omnis multitudo astaret n 'od ait Moyses: iste est Sermo, quem praecepit Dominus: sacite, et apparebit vobis gloria ejus.'' Ηeic Moyses, ut clarissime patet, de institutione Aaronici Sacerdotii, de qua in capite praecedenti, narrationem pri Sequitur, ac ulterius edocet quomodo m,n ,2 omnis multitudo prompto acala ri animo, quae ad sacrificia necessaria, protulit. At hujusmodi multitudo majoribus natu Israel constabat: vocavit enim majores natu Israel: V nec insuper
115쪽
ulli, modo credibile majorem populi coelum Voluisse Moysen, jubente Deo, congregatum ad fratris sui conse- crulionem, quam ad gloriam Dei coutuendam. Seniorum populi coetum igitur et non universam Hebraeorum multitudinem in hac laeti specie innuere Moysen vo luisse dicamus, oportet. Insuper evincimus 5 ex parallelismo inter vocem, qua Moyses in advocanda hujusmodi concione usus, et illam, quam in illo coetu designando, cujus homicidium voluntarium ab involontario discernere erat, uSurpBVit. Legitur enim: ' Ait Dominus ad Moysen: loquere filiis Israel, et dices ad eos: quando transgressi fueritis Iordanem in terram Chanaan, decernite, quae urbes esse debeant in praesidia fugitivorum, qui nolentes sanguinem suderint; in quibus cum fuerit profugus, cognatus occisi non poterit eum oecidere, donec Stet in conspectu multitudiuis et causa illius judicetur.' Iam Vero coditus ille in qui de homicidio sententiam dicere heio jubetur, toto coelo ab universa Hebraeorum multitudine diversus, distinctusque sit, oportet: prorSus enim et quidem physice impossibilem heic rem Moyses praeciperet, Si omnes et Singulos Hebraeos per totam terram Chanaan dispersos in unum locum congregatos Voluisse fingi velimus: et hoc praesertim, quum D0n omnes et singuli in varia distracti, VaritSque Reipublicae commodi- talibus intenti apti esse possent serendae hisee de eriminibus sententiae. Hujuscemodi coetus igitur ab illispersonis eoalescere tantum poteriat, qui Sedula praeceptorum judietatium meditatione ad tam grave munus sibi a
116쪽
IA UBER II. Moyse demandatum recte justeque obeundum idonei evadebant. Prousi hele igitur nomine My coetus' illi necessario veniunt, quibus Hebraeorum Respublica gerenda administrandaque erat: sic quando idem metus' in Aaronis cum suis initiatione convocatus eurrit, de iisdem ipsis heie agi non immerito contendimus.
Imo si omnia alia argumenta descerent, id ipsum tandem 4 evinceret loquendi usus communiter ab hominibus usurpalus. Nam Sacra Seriptura in hominum institutionem conscripta non modo ab hoc loquendi usu haud refugit, Verum etiam tum divina praecepta, lunam quae eius persectissimam naturum attingunt, hac ratione emere consuescit. At neminem umquam latuit, imo ne latere hisce nostris temporibus quidem potest, eos, quiri*ium partes in Reipublicae negotiis sustinent, non nomine proprio, sed totius ciVitalis, quam repraesentant, quaecumque egerint, stis bona, sive prava illa sint, solitosesso cohonestare, eorumque Sanctiones, qua Voce, qua
seripto, ae si omnium et singulorum civium una Voluntas esset, esserri consuevisse. duum igitur nimis a vero aberrasse dicendus quicumque eommunis lιquendi usus haud satis gnarus, ea omnia quae a paucis, iisque in summo reipublicae gradu constitutis, peracta fuerint, tamquam omnium et singulorum civium Voluntate obfirmata aestimaret: non immerito solenso, qui Dei prae-eeptum Pentateucho consignatum , pri r a r ,2 et in
Vulgata sequentibus redditum, congregabis omnem metumV omnes et singulos Hebraeos vel saltem sexcenta
tria millia quingentos quinquaginta, et non potius juxtaeommunem loquendi uSum principes tantum populi
117쪽
CAPUT IIl. imeomplecti ratus, tamquam homo no us, recensque in mundo hospes a nobis traducitur. 25. Sive igitur verba Moysis In omnem eoetum' ex philologia, sive ex loeis consequentibus, sive ex locis parallelis, sive tandem ex communi loquendi usu ab hominibus usurpato perpendamus, eertum est, Moysen
non omnes et singulos Hebraeos ad hanc caeremoniam
convocasse; ac proinde colenso in latissima significatione, quam illis adtribuit, et in deductione inde deprompta
turpiter errasse, prouti primo loco demonstrandum assumpsimus.
Verum salsitas Colensianae exceptionis in Pentateuchum impactae ulterius evincitur ex iis, quae Secundo loco nobis observanda veniunt. Contendit enim ille omnem multitudinem filiorum Israel intra Atrium Tabernaculi constitisse, qua in interpretatione, tota, ut Vera latear, quam reprehendit Colenso, impossibilitas consistit. At quam praepostera sit horum verborum nPB ,re ad ostium,' Coiensiana interpretatio sequentibus ostendemus: potius enim modum, quo consistere ille coetus jussus, quam locum, in quo mugregandus erat, praelatis verbis contendimus denotari.
m. Et sane: quod Moyses potius modum Standi, quam locum apposito illo nPBriri innuere vellet eruitur largumento philologico. Nam particula bes eui respondet latina ad, toto melo ab his, quae statum in lom indieant, a nempe, et by diseriminatur: licet enim illa in varios,
inque diversos sensus minus Sibi communes ac proprios quandoque distrahatur, tamen et unum universaliorem
118쪽
I06 LIBER M. atque communiorem praeseserre conglunter deprehenditur. quo tendentia unius ad alterum, quod particulae ad Vapud Latinos aeque pr0prium rei, significatur. Quum
igitur agiographus Scriptor prae particulis 2 et by lueum
denotantibus semel atque iterum'Sola dire usus, nihil prinhibet, quominus verba textus originalis superius truu scripta verius reddantur: Congregabis In coelum
illum intendentem, seu convereum ad ostium tabernaculi conVentus . . . et congregatus est ille coetus intendenS, Seu converSus ad ostium tabernaculi. '' Potius
heic igitur modum quem Stando observare jussi, quum locus, in quo erant congregandi significatum habemus. Id ipsum eruitur 2, ex primario hujus concionis sinenique eonsilio. Clare enim ac diserte ipsa Scripturatam solemnis concionis linem nobis aperit, dum dicit: γ Cum omnis multitudo astaret, ait Moyses: iste est Sermo, quem praecepit Dominus: facite et apparebit vobis
gloria ejus. ' Et paucis dein interjectis subdit: Iu- gressi nutem Moyses et Aaron in tabernaculum testimonii, et deinceps egressi henedixerunt postulo. Ap paruitque gloria mmini omni multitudiui: et ecce egressus ignis a Domino idest e 3' coelo) devoravit holocaustum, et adipes, qui erant super altare. Quod cum vidissent turbae, laudaverunt Duminum, ruentes in lacies suas. V Db hune finem igitur coetus ille em Mutus, ut spectator esse pusset gloriae Domini, atque me ius intelligeret, qua Veneratione digni, et quo h0nore, atque obsequio prosequendi Summi Regis sacri Ministri, quo-
119쪽
CAΡΠT III. I 07rum initiationem miris atque stupendis suae omnipotentiae signis haud dedignatus est Deus ipse celebrare, ac veluti quodam sigillo confirmare. Sed tum qui longe, tum qui prope dummodo ad tabernaculum conversi aderant, gloriam Domini, ignemque e coelo advenientem contueri poterant, quin ipsius atrii septa ingredi eompulsi essent: perperam igitur Colenso universam multitudinem ex hoc Divino praecepto intra atrium tabernaculi consistere jussam ostendere enititur. id ipsum 5 eruitur ex parallelismo inter appositum heic a Moyse ugurpatum, et illud quo similis metus stationes in aliis Scripturae loeis designari consuescunt. Deus enim explicans Moysi duarum tubarum usum, modumque aperiens, quo populi conciones indiceret, haec ad rem nostram habuit: ' Cumque increpueris tubis, congregabitur 'I',s ad te omnis turba 'pru bris rina ,s ad ostium tabernaculi conventus: ' ubi omnis turba diserte coram Moysen, in ostio tabernaculi constituto coire jubetur; ac proinde, quum hujuscemodi tabernaculi aditus jam a Moyse occupatus, Hebraeorum multitudo n0n intra, verum ante illum huc illuc dispersa, inque eum intendens consistere poterat. Pariterque ubi omnes majores natu, aliique plurimi arcam foederis Domini de civitate David in Templum a Salomone excitatum delatum iverunt, prius regem ipsum adierunt testante Scriptura: ε' δ' Congregati sunt omnes majores natu Israel cum principibus tribuum, et duces familiarum filiorum Israel ad regem Salomonem
120쪽
MBER II. laederis Domini de civitate David. ' Iam vero partimis
bes nihil aliud hete innuere potest, quam quod hi omnes
coram rege Sese colloearunt. Γbi igitur nobis deseripsit Moyses populi congregationem ad ostium tabernaculi tum ad Aaronis consecrationem conluendam, tum etiam ad Dei gloriam concelebrandam, haud necaesum est ut hos omnes physice vel ipsum tabernaculi ostium, vel ejusdem atrium tantum implevisse singamus, quum vere dici possent nritris coissedisse, fit extra ovium, imo extra ejusdem atrii septa, dummodo ad haec loca
id ipsum eruitur 4 ex communi hominum Sensu. Plane enim comperium, perspectumque est, homines in hanc unam coire sententiam, ut in publicis con enlibus, quando unio physica aliquo intercedente impedimento, haud haberi potest, unionem moralem Satis esse credant: sic eos fidem habere cernimus etiam iis, qui se ecclesiam adiisse, conciones auscultasse, deque aliis recte fiasticis bonis partecipasse testantur, quamvis extra
templi septa ob ingentem multitudinem positi, dummodo
cum ea, mente et animo seu moraliter eo uncti. duae
quum ita se habeant, ecquis Moysi dicenti omnem c tum Iad ostium tubernaculi constitisse vel ideo sidem habere detrectat, quia non omnes physice Osuum, et atrium tabernaculi occupasse, sed partim pbysi , partim moraliter hisce in locis adsuisse videntur pid tandem 5, eruitur ex loquendi usu eommuniter ab hominibus usurpatio. Neminem enim lutet, quotidianadiuria, quin vel minima ignorantiae, aut salsitatis nota inurantur, plus Vice Simplici reserre innumeram hominum