장음표시 사용
131쪽
CAPUT IV. iis pro virili inculearunt. Non ea mente igitur, eoque consilio totam legem tum Moyses, tum lusue coram universa mullitudine perlegerunt, ut rem jum aliunde nutum illi relegerent, verum ut ejus observantiam magis magisque constabilirent, omnesque sub ejus jugo re-Vocarent: seu prcSsius ut legem promulgarent. Quum
igitur legis promulgatio haud exquirat, ut omnes et Singuli cives ejus verba intelligant, imo etiam cum totali nonnullorum ignorantia consistere possit; dato etiam, quod hi tantum, qui prope aderant, verba legis, prout i
innuit '' Colenso, perceperint, veracitas Mosaicae narrationis in discrimen, inque salsi suspicionem nullo modo vocari poteSt. 55. Et hue satis esse posset ad plenam huic narrationi fidem conciliandum, ut ad omnem ColenSianae exceptioni vim adimendum, illamque sunditus evertendam. Tamen ut Adversarii impudentiam prorsus retundamus, et alia adjicienda ducimus. Quamvis enim haec legis lectio, quam ad ipsius promulgationem institulam suisse contendimus, quamdam etiam divulgationis speciem praesutulisse dicatur; nil tumen dissicultatis inde sequi potest. Quod quidem variis rationum momentis evinci
idque l' evincimus ex acceptatione, quam populuS DXM0ysis praecepto post legis, et praesertim benedicti0uum, et maledictionum lectionem edere jussus. Stultilo enim temp0re et lueo, quo legis promulgatio serenda, Moyses subdit: Et pronuntiabunt Lexitae, dicentque ad 0mnes
132쪽
120 LIBER II. viros lsrael excelsa voce. V Dein recitatis variis maledictionum generibus in legis temeratores latis subdit et respondebit omnis populus, et dicet: Amen. ' Qui igitur prope aderant, ac Verba legentis audiverant alios, qui procul stabant, quique sorte haud probe verba legis auscultabant suis clamoribus suisque tumultibus, ad voces, clamoreSque adjungendos excitabant, deque maledictionum promulgatione admonebant. Idque evincimus 2, ex inSpectione l0ei, quo legis promulgatio a Iosue, ut a Moyse jussus, peracta sui l. Toloenim tempore, quo haec contigqrat: Omnis populus, et maj0res natu, ducesque, ac judices flabant ex ulraque parte arcae in conspectu Sacerd0lum, qui p0rtabant arcana laederis Domi ui: ut advena, ita et indigena Media pars eorum juxta montem Garizim, et media juxta montem Bebai, Sicut praeceperat Moyses famulus Domini. V Quibus verbis Scriptura lineari quadam pictura ordinem, silumque graphice designat, quo lota audientium multi-iudo constiterat, ita ut in Valle, quae inter duos montes Garitim et flebat jacet, quaeque eos a Se in Vicem parva distantia separat, Sacerdotes arcam portantes, hosque circum reliquos SacerdoteS, nc Le ita S, et majores natu, duces et judices populi imo et illos, queis erat promul; alio legis commissa consedisse rati inubit ter credatur: iribus Vero omnes, partim Stetisse ascendendo Versus montem GariZim, partim Versus montem l Iobal. At hoc in casu, ubi Vox humana per Se haud omnium percelleret aures, ipsa loci natura hujuscemodi dese tui ορ- currebal: Vox enim per illa lota pervolans, seSeque inter
133쪽
I 2Iduos montes reperculiens Verba legis resonabat. Ne vero
conjecturis indulgere videamur, et aliam Scripturam in medium, inque lucem proserimus, qua edocemur Ioa iliam a vertice montis Garitim viros Sichem ad radices utriusque montis Ilebat nempe, et CariZim commoranteSadlocutum esse, e0rumque perversitatem exprobraSSe.
Non modo igitur qui prope, Verum etiam qui longe a promulgationis l0co, constiterant, inspecta ipsius loci
consorinatione, potuerunt verba legentis arripere. At hoc in casu non modo Mosaicae legis promulgatio, verum etiam ejus sere divulgatio contigisse vere dice
idque evincimus 5 ex numero personarum, quibuS erat lex promulsanda. Licet enim ita rem esserat Scriptura, ac si tum Moyses, tum Iosue per se, ac Sine aliorum opera et auxilio legem pr0mulgandam Susciperent: tamen
iunge lateque receptum eSt illud adagium: qui per ali facit per seipsum sacere videtur: ac proinde nil prinhibet, quominus et alios sibi hae in re adjunxisse credamuS. Verum, quod capitalius, et ipsa Scripturaiestatur sibi adscivisse Moysen sacerdotes Levitici generis, qui legem p0pulo explanarent, illamque promulgarent: ait euim: Dixerunt Moyses, et Sacerdotes Levitici generis ad omnem Israelem: attende, et audi Israel, hodie factus es populus Domini Dei tui: audies vocem ejus, ei lacies mandula, alque justitias, quaS ego praeeipio tibi. V Itemque ipsius legis promulgatio, imperante Iosue, facta n0n ab aliis, sed a Sacerdotibus erat facienda:
134쪽
IaaLiBER II. nam Moyses ipso destinaverat locum huius concionis, dicens: 'Φ ΙIi stabunt ast benedicendum p0pulo super montem Cariatin, Iordane transmisso: Simeon, Levi, Iudas, Issastar, Ioseph, et Benjamin. Et e regione isti stabunt ad maledicendum in monte uehul: Ruben, Gad, et Aser, et Zabulon, Dan, et Nephlali.' Insuper praeceperat: se '' Εl pronuntiabunt Levitae, dicentque nil omnes viros lsrael excelsu x0ce: maledictus humo ecc. At prouti vidimus, ne lutum quidem unguem l 0sue n loseos praecepto qui uis luci circumstantium, discessit: hine et illud summa roligiuue, qu0ad personarum jure
suo logem pr0mulgantium circumstantium, ObServasse, illique mordicus adliaesisse credamus, oportet. At Ver-hurum sonus tot Levitarum V icum cuncursu ruburatu',
plusquam singit Culcuso, sese porrexerat: non modo igitur promulgatam verum etiam sere divulgatam fuisse Moseus legem adhuc contendere p SumuS.Idque evincimus 4 ex circumstantia tempuris, quo id peractum suisse perhibetur. Moyses enim clare innuit se plus vice simplici populum ad audiendam legem convocasse: itemque lusue tempus, quo haec peracta sue runt, in determinale extulit, ita ut si adhuc contendero velimus non modo legem promulgalam, Verum .eliam divulgalam fuisse, nil prohibere posset, quominus hanc caeremoniam non una, sed plurilius vicibus absolutam consectamque suisse putemus. Lique ea certitudine
135쪽
CAPUT IU. Ira urgemus, qua contendimus neminem fore, qui nos men-dueii nota inurere posSet, Si, nullo praesiinito tempore, dicimus Colonis quatuor libris genuinitatem authentiamque Pentaleuchi adortum esse, nobis obtrudens eum non potuisse uno die huS quatuor elucubrationes in lucem, inque medium edere, typisque committere. Ubi igitur lum Moyses, lum Iosue praeter legis promulgationem et ejus di uigationem intendissent, uterque puluit pluribus vicibus, Voti compos esse,lem puS Vero, quo id absolutum, Suis in Scriptis indeterminate esserre. idipsuin laudem 5 ex incimus ex abSurdis, quae ex judio a Culeuso criticos principio profluere identur. Nam histiaria protina plura nobis refert exempla, in quibus. et regre ad Su0S Subditos, . Vel i ieratores ad omnes suus milites Verba sucientes, illisque nova praecepta injungenteS inducuntur, et clamores inde orti nar-runtur. At Semel jacto ColenSi principio, quod omnes ei singuli, qui hisce in circumstantiis Versantur, Verba loquentium audire tunei lur, liaec omnia inter sabulas amandauda eSSeni: quod Sceptici8mum quidem, imo nihil ismum in rem historicam induceret. Prouti igitur, nun nisi temere, imo stulte illas historias in discrimen
vocabimus, quae innumeraS c0nciones nec non et loquentium et audientium Verba reserunt: sic ni insuper otiam impie aliquis Sese gerere Velit, et hanc Scripturae narrationem amplectatur, illique Summam habeat fidem,
56. Hinc laetum est ut nedum Hebraei, verum eliam scriptures gentiles, et Ecclesiae Patres specioso legislatoris nomine Moysen e0b Glareul, ejusque legis promulgati0uem summis eveherent laudibus.
136쪽
l24 LIBER II. Hac mente atque hoc consilio Manetho Aegyptius scriptor apud Josephum Flavium testatus est, 'quod reipublicae suebraeorum) conditor erat, legumque lutor, Sacerdos, genere ueli0politanus, nomine osureiph, ex Osiri de Deo, quem colit urbs ueliopolis, denominatus, cum ad hoc hominum genus tranSiMet, nomen mutavit, et Vocatus orat Moyses. VNee minori gaudent perspicui tale quae hac de re tradiderunt ' Apion, Chaeremon, Lysimachus, '' aliique. Hae mente atque hoc consilio locuti sunt Sancti Pa tres. Iustinus enim Martyr ad lectionem Prophetarum Graecos adhortatuq, subdit: Dueam in ilium a primo apud nos propheta et Legislatore Mose: ac prius quidem quibus temporiti is fuerit, ex gravissimis iapud vos testimoniis expunam. V quum rem udhuc clarius explicat Theophilus Antiochenus, inquietis: Nos autem et Deum consilemur, sed unum, condit0rem et creati rem, et Opiscem hujus universi: et provideratia gubernuri omnia scimus, Sed ab eo solo: et legem sanctam didicimus, sed legislatorem habemus verum Deum, a quo et justi
liam colere et pietatem et bona opera sacere edoc In Ur . . .
Hujus divinae legis minister fuit Moses famulus Dei, toti quidem inundo, praecipue Vero uehraeis, qui et Iiidaei diuti sunt: quos antiquitus Rex Aegypti in servitutem redegit, cum essent semen justum hominum piorum et
fel in i ons.' Strab. lib. xvi rer. geogr. Tacit. Annal, lib. v :
137쪽
CAPUT IV. 125 sanctorum, Abraham, Isaac, et Iacob. uorum recordatus Deus, lactisque miraculis et stupendis per Moysen prodigiis liberavit eos, et ex Aegypto eduxit, ac per eam regionem, quae deserta dieitur, deductos restituit in terram Chananeam, quae postea Iudaea Vocata eSt: legemque posuit, et haec eos edocuit. VHac mente atque hoc ccnsilio tandem opportunitatem
legis Mosaicae promulgationis sequenti extulit Ambrosius disputatione, inquiens: 'Quid opus suit ut lex promulgaretur Si profutura non erat ' Habebamus jam legem naturae; erat enim unusquisque sibi lex, qui opus legis scriptum habebat in corde suo. Illam non tenuimus: cur addebatur et altera, in cujuS operibus caro non posset justificari . . . Profuit tamen mihi, coepi consteri quod negabam: coepi delictum meum cognoscere, et injustitiam meam non operire. V57. Adeo igitur factum promulgationis legis Mosaicae
ratum exploratumque erat, ut non modo Iudaei et Patres, Verum etiam et ipsi gentiles Moysi insansissimi illud tamquam salsum traducere erubegerent.
138쪽
Praec tum, quo Summus sacer a Iussus esturre comburendas extra castra reliquias vituli 'ro suo, ae ιotius populi peccato oblati, exuendiIure Quid absurd. hoc in praece pio reprehendiι Colenso innuitur: Haec exceptio variis rationum momentis prosi iuro. . . rosigantur etiam alia minoris momensi, quas huc ab eodem Adsersario fuerunt
58. ideo vel maxime sapientia uebraeorum legislatoris elucet, quia non modo ut reliqui, iique praeStantiores, in praeeeptis a se talis bonum civile, verum etiam bonum religiosum, et quidem primario, Sibi prom0Vendum omnibus, quae illi inerant viribus, duxit. Feliciter bonum religiosum promovit, ut cetera Silentio praeteream, illis omnibus praeceptis ad ingens in peccata odium Hebraeorum excitandum, illorumque mentibus instillundum
summopere accommodatis. Sic ut eus edoceret, qua poena digni evaderent tum Summus Sacerdos, tum reliqui omnes, si sorte aliquo Sese macularent peccato, non modo vitulum inerri, Verum etiam illum extra castruelatum cremari jussit, inquietis: Si sacerdos, qui
unctus est, peccaVerit, delinquere faciens populum, osseret pro peccato Suo Vitulum immaculatum Domino: et adducet illum ad ostium tabernaculi testimonii coram Domino; ponetque manum Super caput ejus, et immo lubit eum Domino. Hauriet quoque de Sanguiue vituli, insereus illum in tabernaculum iestimonii . . Pellem ero, et omnes PBrnes cum capite et pedibus, et intestiuis et limo, ex reliquo c0rp0re esseret extra castra in locum mundum, ubi cineres essundi s0lent: incen
139쪽
CAPUT V. 1s denique ea super lignorum struem, quae in loco effuso rum cinerum cremabuntur. ' et alibi de hui0eaustu statuit: 'Cremabitur in altari tota nocte usque mane: ignis ex eodem altari erit: vestietur tunica sacerdos, et heminali hiis lineis, tolletque cineres, quos vorans ignis exussit, et ponens juxta altare spoliabitur prioribus vestimentis, indutiisqqe aliis esseret eos extra castra, et in loco mundissimo usque ad lavillam consumi laetet.' Feliciter etiam promovit bonum civile illis omnibus praeceptis, quibus non modo proVictum consultumque suit publicae felicitati, verum etiam incolumitali servandae: cujusmodi illa erant, quae cibum immundum, ac insalubre prohibebant, quaeque multiplices ac varias lustrationes ob varia immunditiae genera statuebant, quaeque tandem totali eastrorum munditiei consulebant:
petii, sequentibus contentum: ' Habebis locum extrae stra, ad quem egrediaris ad requisita naturae, gerens paxillum in balteo: cumque sederis, sed ies per circuitum,
et egesta humo operies, quo relevatus es. V59. Quae quum ita se haheant, Optimo jure Marchinius duxit exh0rlandos omnes, qui in legendis scripturis aliquam collocant operam, ut haud segniter, Sed summo studio, summaque adhibita diligentia Pentateuehum rumentur: Scripta enim uosis, ait ille, legem, ritus Religionis, caeremonias, et publicae administrationis Dr-
140쪽
128 LlBER II. mam complectuntur, unde antiquissimae Reipublieae initium, atque originem ducimus: at vero libri id genus non eduntur fortuito, neque leguntur otii consumendi gratia, perinde ac Si parum referret, probentur ne, an reiiciantur; sed summo studio, ac diligentia perpenduntur. Postulant namque adhiberi in eorum lectione
praeparationem diligentem, quies, tranquillitas populi, decus, et bonum publicum, quod inde proficiseitur: igitur diligenti omnium, ad quos pertinebat, pertinebat
autem ad universos) consideratione perlegi debuerunt. VIam vero summam legislationis Mosaicae sapientiam. divinamque ejus originem, quam omneS uno ore summis esserunt laudibus, Colenso de nationalistarum more se inlietari posse blanditur. Nam praemissis nonnullis
observationibus quoad Hebraeorum castrorum expansi
nem in deserto, quam deinde ' cum Scott ad duodecim milliaria reducit, praveque intellectis Levitiei verbis