장음표시 사용
171쪽
CAPUT VII. I 59s,ulenso, linc Voee Moysen significasse. Quae quum ita Se laal, ni ., tota, quam vocem mId inter ei , t urget Culcimo, anti logia omnino currunt, prorSusque dilabatur oportet. idque suademus 4 luculenterque demonstramus ex agendi modo a sacrae Scripturae interpretibus in utriusque Vocis, nempe et bris potestate in aliam linguam Vertenda usurpato. Non modo enim parum illos sollicitos, ut sartam tectam illam, quae inter has voces Coleum intercedere videtur, distinctionem habeant,
sed contra eos perspicimus utramque vocem quam meo
pissime una eademque significatione complecti. Si e speciminis gratia Vulgatus tulerpres communissime has voees tabernaculum ' latine vertit: idemque de Xauti Pagnini versione amrmandum. Rursus interpres Syrus vocem bris latissime accepit, illamque Udomum' vertit. Imo ne plura persequar, ipse Anglus interpres eamdem tabernaculi' significationem hisee vocibus n2d et , is subesse plus vice simpliei videtur
innuere. Nullam igitur iSti interpretes in suis versio-ii bus conficiendis anti logiain sibi pertimescendam duxerunt. Ac proinde non injuria nos interpretationem quam commentus eyt Colenw, ac Scripturarum pugnam, quum inde se depromere posse Sibi gloriatur, tamquam erroneam repudi9mus.
57. lino laudem 5 si omnia, quae ad hanc rem enodandam protulimus, argumenta, quaeque improprio harum vocum usu inniti, parumque auctoritatis praeseserre V C0lenis videntur, deficerent, nullam tamen anti
172쪽
I60 LIBER II. logiam in Pentateuchum adhuc urgeri posse contendimus: idque suademus, luculenterque demonstramus ex adjunctis. Ecquis enim in animum inducat suum, omnes et
singulos in illa ingenti Hebraeorum multitudine recens Aegypto egressa tentoriis sibi comparandis pares suisse' Aderant quidem, nec eo insteias, diviles, quibus id dubio procul factu facile erat, Sed etiam pauperes, eosque in magno numero, quemadmodum in quavis hominum societate locum habet, pluresque alios, qui utpote laboribus '' assueti parum hisce aliisque id generis commodi- talibus indulgerent, extitisse dicamus oportet. At hoenetessario supposito, facile mihi persuadeo neminem lare, qui huic, quam subdimus, disserendi concludendique formae non omnino suffragetur. Tunc vera ac furinalis scripturarum pugna merito adeMe diceri tur,
optimoque jure obtrudi urgerique posset, quando de
uno eodemque facto, subque iiSdem reSpectibus considerato ea reseruntur, quae nullo modo sibi mutuo cohaerere, apteque conspirare p0SSunt. At juxta ea, quae Supra innuimus commoratio nebraeorum in deserto uounisi sub duplici respectu, saltem primiS eorum peregrinationis annis, consideranda Venit, in quantum scilicet divites sidi tentoriis, paupereS Vero alioSque perplurimos in umbraeulis commorali S esse credendum.
Nullam igitur praeseserre anti logiam dicenda sunt illa Pentaleuchi V loca, quibus Hebraei modo in umbraculis, modo in tentoriis degisse perhibentur. 58. Quid ad haec Adversarius, tenetur undique.
173쪽
CAPUT VII. I sit Verum ipse, relicta scripturarum antil0gia, modo majorem exceptionem obtrudit, ipsamque narrationis Substantiam aggreditur: lum enim Hebraeos in umbraculis, tum intentoriis eorum peregrinationis tempore Vitam egisse negat. 3 Alterum quia magna festinatione ac confusione eos Aegyptum deseruisse ratus: hinc parum de arborum frondibus caedendis, umbraculisque struendis sollicitos eos suisse autumat. ''Alterum, quia quum vix et ne vix quidem 200,000 tentoria pro universa nebraeorum multitudine sat esse possent, quumque Hebraei in Aegypto non in lentoriis, Sed in aedibus commorarentur, contendit haud praesto illis esse potuisse tam ingeniem
174쪽
papilionum numerum: imo etiamsi aliter res se habuisse
dicatur, vel ideo Hebraeos in tentoriis habitare haud potuisse assii mat, quia, quum jam plus aequo spoliis
Aegyptiorum onerati essent, nullo modo haec etiam secum transportasse credibile illi videtur. At in his omnibus congerendis actum egit, tempuS-que trivit Adversarius noster: tuta enim ejus argu men tutio praeconceptis opinionibus innititur, salsoque Φlaborat supposito. Nulla enim sestinatione, nullaque confusione acti uebraei Aegyptum deseruerunt: qu0dsequentibus e incitur.
59. Eviueitur l ex diuturna hujus discessus expinctatione. Ubi enim Moyses populum adiit, ut eorum animos injusta Aegyptiaca servitute deject0s arrigeret, quae in eurum liberationem Deus agere PromiSerat, relegit: pspulus autem: ' Credidit, audieruntque, qu0d visitasset Domitius lilios Israel: et quod respexisset amictionem illorum, et proni aduraverunt.' Ab hoc igitur primo Mose0s cum populo colloquio credendum est Hebraeos avide illum diem, qui sinem eorum malis imponeret, expectaSSe, omnesque animi cogitationes, et curias adjecisSe e0, ut, illo Superveniente, sese ad iter capessendum panulos haberent. Cui expectationi nova in dies singulos stimula, Sese coacervantibus plagiS, accedehant, usque dum Moyses indicta agni paschalis immolatione, explicatisque, quae observandae tunc temporis erant, caeremoviis, diem tu omnium votis habitum operuil, illumque deierminavit inquietis V In eadem
175쪽
16I APUT VII. ilisa die educam exercitum vestrum de terra Aegypti. V duae quum ita se habeant, eequis Hebraeorum discessum ex Aegypto populi incompositae atque praeproperae fugae ila c0aequet, ut vix et ne vix quidem umbracula sibi construendi illis tempus luisse c0ntendat Evinei tur 2 ex divina cura, alque sollicitudine, quae etiam in hae laeti specie enituit. Deus enim, licet Moysen totius Hebraeorum multitudinis praesectum jussit, cujus Dpera, atque consilio, utpote viri in omni scientia Aegyptiorum eruditi, nihil inordinati expectandum erat; tamen et ipse eorum discessus curam rationemque in se suscepit, testante Seriplura Prosecti . . .
filii Israel in manu excelsa, videntibus cunctis Aegyptiis. Sub qua divina tutela nihil confusi, aut inordinati comtigisse credendum eSt.
Evincitur laudem 5 ne quae alibi mihi disertius
dicenda sunt inaniter repetam, ex diserta Scripturae testificatione. Scriptura enim, quin Hebraeos Aegypto egredientes circumfuse ruenies exhibeat, polius illos gaudio persuS , Summa tamen gravitate summoque ordine incedentes quum brevissime exhibet, inquiens:
Eduxit Dominus silios Israel de terra Aeg3pti per
turmas suas. ' At nefas est in exercitu ordinatim incedente vel aliquam consu3ionem Suspicari. Praepostere igitur haec omnia, imo impie, in nebraeos Aegypto egredientes commentus est Colenis; ac proinde jure
176쪽
IM LIBER II. nostro contendimus laetu sacillimam Hebraeis umbraculorum constructionem suime.
Imo, quod capitalius, 4 non solum id factu Deile illis
suisse, sed etiam re actuque sibi umbracula plerosque excitasse contendimus. Moyses enim, narrato nebraeorum discessu, historiam peregrinationis aggreditur, nobisque Varias mansiones, seu loca, in quibus Israelitae castrametati sunt, graphice describit. Jam vero prima, quae nobis occurrit,mansio fuit in Socolli: Prosecti sunt
filii Israel de Bainesse nnad in SocothV ubi prima
vice castra posuerunt. At hujus loci nomen nil aliud, quam umbracula' importat: hinc, quum Jacob e Mosopotamia rediens locum, quo hujusmodi r d seu umbracula fixit, hae Voce md Vocare cor SueVit, te- flante Scriptura dacob vetiit in Socoth: ubi aedificata domo, et fixis tentoriis, appellavit nomen loci illius Socoth, id est, tabernacula: ' optimo jure, contendimus, aliquid huic simile in hac prima Hebraeorum mansione accidisse, ideo scilicet locum, quo primitus Hebraei ex Aegypto egressi castrametati Sunt, nominemn donatum suisse existimamus, quia eorum plerique in hac prima statioue solis Irad umbraculis pro dumibus usi Sunt. 60. Nec minori salsitate laborant, quae c0ntra Hebraeorum in tentoriis mansionem Adversarius nobis obtrudere enititur. Nullo enim pacto illi possumus assentire
dum illud in dubium vocat an Hebraeis possibile
177쪽
CAPUT VII. Ita suerit tentoria sibi comparare: et comparata an potuerint ea secum transportare. Nam hoc ipso quod rejicimus illum exaggeratum 200,000 tentoriorum, quem colenso prorsus gratuite fingit, numerum, perinde ac si omnibus Hebraeis solis tentoriis, et non potiuS, prouti jam supra vidimus, partim lentoriis, partim umbraculis, aliisque id generis operimentis uti permissum, hoc ipso, inquam, ne ullum quidem dubium quoad hanc historiae partem suboriri potest. Nam et ipse Colenso
prosiletur magnam saltem Hebraeorum partem in pecoribus pascendis per universam terram Gessen dispersam, atque intentam suisse; hinc eos tentoriis omnino caruisse nullo modo credendum. Imo si hisee caruissent quum pro comperto habeamns, eos V despoliasse Aegypti0s, atque plura, quae minus ad vitam domesticam necessaria erant, cujusm0di fuerunt ea omnia, quae Tabernaculo excitando, Vestibusque Sacerdotum consciendis accomodata suerunt, secum ex Aegypto 'transp0rtaSSe, ni Sensus communis inopiam prodere velimus, haud opertis oculis credere possumus Hebraeos longum iter arripientes inque tam secundis rerum adjunctis constitutos parum de tentoriis in diuturnis itineribus summopere necessariis sollicitos. Nec landem illis deesse poterant media hisee omnibus transportandis Summopere accommodala: nam diserte Seriptura testatur secum uehraeos innumera duxisse '' pecora, et quod
178쪽
I66 LIBER II. eapitalius, ulterius edocet illis praesto fuisse haud pamVum in plaustrorum numerum. Quae quum ita Se habeant, nemo, ni hujus narrationis evidentiae, imo sensus communis et rationis dictamini stulte valedicere velit, Moysi haec omnia narranti fidem habere dei rectet. Hinc laetum est, ut Christus, et omnes Scriptores sive Iudaei, sive Christiani toti in eo essent, ut non modo hujug Pentateuchi historiae, verum etiam hujus Mosaici praecepti sancti lati consulerent. G1. Hac mente atque hoc consilio i Christus, licet, imminente suae passi0nis tempore, noluit Hierosolymam sestum Tabernaculorum celebratum publice repetere, tamen quin hujus solemnitatis utilitatem vel tenuiter reprobaret, potius Suis discipulis, ut asstenderent praecipere maluit, ipseque nullo comitante et pii vatim celebratum ivit. Ita enim rem esseri Scriptura
Vos ascendite ad diem festum hunc Scenopegia)ego autem non ascendo ad diem festum istum: quia meum tempus nondum impletum est. Haec cum dixisset, ipse mansit in Galilaea. Ut autem ascenderunt fratres ejus, tunc et ipse ascendit ad diem festum non manifeste, sed quasi in oecullo.' At cum hujusmodi sestum institutum, summaque religione ab Hebraeis custoditum esset in memoriam diuturnae Patrum Aegypto egressorum habitationis in tabernaculis, ubi hoc, prouli singit Colenso, salsum esset, potius Christus suis discipulis ne ascenderent praecepiSset, Seque prorsus ab hac festivitate cohibuisset.
179쪽
Pentaleuchi historium cum mentaria incitu S praetereum, uniVerin Hebraeorum gens a primis eorum Reipublieaelum poribuS usque in praesens Summa, quae tingi poteSt, I 0n m0do sedulitate, verum etiam superstitione duci consuevit in hujusmodi umbraculis parandis, exeitandisque. Imo Josephus Flavius deseriplis, quae hisce iurerum adjunctis obtinere solent, caeremoniis concludit Atque haee quidem Hebraei tabernacula si gentes more institutoque patrio celebrant.' Quae quidem omnia nullo modo, ni universam Hebraeorum multitudinem miserrime deceptum semper suiSSe, Semperque labellis indulsisse dicere velimus, cum iis, quae in hanc Pentaleuchi narrationem congessit Coleum, conciliare poSSumus. Hae mente, utque liue consilio o, ne VariaS, GSque doctissimas ium Callioli eurum tum etiam Acutholicorum in haec Pentaleuchi luca aduolutiones inutiliter persequar, Patres potestatem vocis Scenopegiae ' explicautes md veritatem M0saleae narrotionis recursum habuerunt. Sic rem olfert Augustinus: V uuid sit Scenopegia, dicripturuῆ qui legerunt, noverunt. Faciebant die sesto tubernacula ad similitudinem tabernaculoruri, in quibus habitaverant cum ex Aegypto educti peregrinarentur in eremo. Ista erat dies sestus, magna solemnitas.' Ilisee similia protulit Boda, inquiens: Scenopegia est dies sustus quo Judaei mense septimo in lubernaculis sub
180쪽
l6 LIBER II. ramis arborum habitare diebus septem jubebantur ad memoriam habitationis illorum in eremo. Iste erat dies sestus, quem Judaei magna Solemnitale celebrabant, velut reminiscentes beneficiorum Domini, qui eos eduxit delerra Aegypti. VIIae mente atque hoc consilio A ex Mosaica narratione, et ex solemnitate inde subsecuta argumentum hau-Serunt, ut resurrectionem mortuorum credendam proponerent, utque fideles ad totam eorum spem in illa collocandam hortarentur. Sic Theophylactus enumeralis, quae ex Moysi praecepto Hebraeis celebranda erant,sestivitatibus, de Seenopegia habet: 'λ Scenopegia autem signiscat) resurrectionem, quando omnes quidem fru-
luS I 0Strorum operum consummantur: tabernaeulaquentistra per mortem destructa, iterum c0nstruuntur. VHuc mente tandem 5 utque hoc consilio dum omnes, et praesertim labernaculorum, quos nunc celebrant Hebraei, solemnitates reprobant, Summa reguntur cur3, ne eadem inurunt uola divina Pentaleucho conSignata ha rum omnium praecepta. Sic Chrysostomus Suam hac dis re aperit mentem. ' Supersunt adhue sestorum Judaeorum reliquiae. Sed quemadmodum illurum iubae multo seeleratiores oraul iis, quae sonant in theatris, et jejunia qua is ebrietate, et coni mes,u lione erant turpiora: ilia el tubernacula quae nunc apud illus fguntur, nihilo sunt hortestiora diversoriis, in quibus scorta versantur, ae tibiciuae. Ne quis autem orationem hunc audaeiae damnet, nam ausus est extremus Summaquet τὶ Theoph. in Joh. cap. vii.