장음표시 사용
191쪽
Prima paschatis institutio ac celebratis e endiιur - Quae ab Adsersario in hune facti meciem congesta avnι, ad trutinam revocantur:- nil tamen eoriam quae ipse reyrehendis graviter solidoque urgeri posse restenditur, idque rariis
rationum momentis comprobatur.
69. Cum nihil a sapientissimo naturae auctore in ordine ei vili homini tribui possit praestabilius, nihil praeclarius, florentius nihil, quam regia potestas, Summumque reipublicae imperium, in quantum ille, qui haec potitus
omnium civium salutem, vitam, libertatem, b0na, sortu Das, dum icilia omniaque alia suae sapientiae, fidei, potes-latique commissu, cdncredituque habeat; haud diu impune ubire potest, qui divino hoc munere ac dono iii Deum ipsum ilhuti non eruhescit: hoc ipso enim et suam et populi sibi cummissi perniciem perquam stulte molitur. Et re quidum vero, nolens Aegypti tyrannus primis Muscus exhoribli 0uibus, imo divinis praeceptis obtemper ire, veniumque ubeundi universae Hebraeorum
multitudini concedere, Aeterni Numinis lacessivit iram, qui primo cum levibus, dein gravioribus, tandem terri bilissima plaga a Suo pravo prop0sito rev0cavit, et ad populum Israel dimittendum c0egil. Adhuc enim post no em plagarum genera in suis pravis consiliis obfirmato Phuruone, Deus ut omnes perspectum haberent nihil esse quod suae voluntati resistere poSSit, utque Pharaonem ad dimittendos uehraeos compelleret, omnium prim0genitorum Aegypti caudem decrevit, ne vero Hebraeos eadem puella culilli ciuius cerneret, illis per Moysen ut sese expeditus ad iter haberent, utque Phase celebraretii
192쪽
180 LIBER II. praecepit inquiens: Ite, tollentes animal per familias vestras, et immolate Phage. Fasciculumque hyssopi tingite in sanguine, qui est in limine, et aspergile ex
eo superliminare et utrumque postem: nullus vestrum egrediatur ostium domus Suae usque mane. Transibit enim Dominus percutiens Aegyptios: cumque viderit sanguinem in superliminari, et in utro lusi p0Ste, transcendet ostium domus, et non sinet percussorem ingredi dom0s vestra8, et laedere. Cusiodi verbum istud legitimum tibi et filiis tuis usque in aeternum .... Et egresSi
filii Israel secerunt sicut praeceperat Dominus Moysi et Aaron. Qua in Pentaleuchi historia prouti divina cura atque sollicitudo in lutandis Hebraeis sibi acceptis et injusta servitute oppressi S elucet ex una parte, pari modo ex altera div na justitia refulget in impiorum consiliis frustrandis. illusque dignu pilena plectendis.
70. Verum quae tuto caelo diversa sunt, heic Colenso occurrunt: nam tota haec paschalis historia salsa, credi-iu dissicillima, et impossit,ilis illi videtur. Ille enim mur- dicu8 potestati pronominis ' adhaerens contendit
193쪽
CAPUT IX. 18 Iuno lanium die h0rum omnium, quae a Deo prima vice jubentur, omnΡs et singulos Hebraeos notitiam accipere acceptamque executi ini mandare debuisse. Atque
hoe vel ideo illi impossibile videtur, quia l. ' inspecta
natura tot lantorumque eaeremoniarum ae rituum quae
in hac prima paschalis celebratione usurpanda erant, et obligatione sub qua ab omnibus et singulis Hebraeorum familiis ad unguem observanda, non aliquo generali signo
ini rined hesore. They must he pia in ly and sui ly de livere dto euch individuul head os a fami ly.
194쪽
I82 LIBER ll. sed singula singulis Israeliturum. patribusta milius Hare, distinete, et in individuo, ut aiunt, liaec omnia palesa cienda suisse contendit. Quum vero hisce in rerum adjunctis ' Hebraeos non in uua eademque civitate degentes sed adhuc in pascendis gregibus occupatos atque
195쪽
CAPUT IX. IMhie illic dispersos luisse ex nonnullis scripturae locis parum Mite in medium prolatis Se conjicere poSSe ratus, quumque ex numero agnorum in hac lacti specie immolatorum plusquam Vicies centies mille pecora per
400,000 terrae jugera dispersa illis suisse arbitratus:
hinc inserendo colligit prorsus esse impossibile solo duodecim horarum spatio horum omnium, quae tunc prima Vice praeeipiebantur, omnes et Singulos Hebraeos claram hi disi inclam potuisse sibi notitiam comparare, comparatamque executioni mandare. Praeterea ideo 2 hoc illi impossibile videtur, quia praeter ea, quae agni paschatis immolationem respiciebant, injunctum quoque Hebraeis orat, ' ut haud parvum auri et argenti, atque aliorum
id generis pondus ab Aegyptiis acciperent. At quum unius diei spatium celebrandae paschati impar viderit, potiori jure illud et huic diuturno negotio nullo modo
accommodatum suisse contendit.
At bona ejus pace contendimus totam illam, quam in hac Pentateuchi historia se rep0risse contendit, dissiculta-iom ita se habere, ut ne leviter quidem Moysen, Ve-
196쪽
184 LIBER li. rum e contra ipsius cerebrosa commenta assicere deprehen datur. Ut enim nonnulla minoris momenti huc illue disseminata, ac nonnisi temere ab illo in lucem inque medium edita, cujusmodi est ille perquam exaggeratuS
caeremonia immolatus suil, vel illa 400, 000 terrae jugerum exlensio, per quam re ueluque Hebraeos dispersos fuisse ' ratus, ut inquam hujusmodi nonnullii lacitus praeteream, hanc disputationem hisce cancelliseohibere malo, utrum scilicet uno lautum die ante ue-brae0rum exitum ex Aegypto, et ante primogenitorum caedem, an potius pluribus diebus antea, illa omnia, quaelum Paschae celebrationem, tum Aegyptiorum despoliationem respiciebant, Hebraeis annuntiata suerint, annui - tiataque opere completa. Qua de re Statu0, ac vehementissime contra Colenso allirmo, pluribus diebus ante Hebraeorum liberationem haec omnia fuisse a Moyse universo Israeli annuntiata: id enim suadent, luculenter- liae demonstrant varia rationum momenta. 7l. Idque enim suadet, luculenterque demonstrat I' totiis narrationis contextu S. Sic enim Moyses hanc narratio. Dpm exorsuq ' Dixit quoque Dominus ad Moysen et Α- ron in terra Aegypti, mensis iste vobis principium mensium primus erit in men ibus anui. Quibus verbis Dominus praeler annum mileni, cujus initium tempore autumnali Inen ψeque 4 iEri, qui lunationi Septembris respondet, erat et annum faci ii in condit ejusque initium in mense, eui no-
197쪽
CAPUT IX. IMmen Nisan, constituit: hinc halde rationabiliter contendimus quae heic narrantur ipsis Nisani kalendis contigisse: quod quidem adhuc ulterius suadetur ex lotius narrationis Serie. Et Sane prosequitur Scriptura, ac divinum Paschatis praeceptum sequentibus esseri: ' loquimini ad unive sum coetum filiorum Israel, et dicite eis decima die mensis hujus tollat unusquisque agnum per familias suas: V ex quibus aperte liquet haec dicta a Deo fuisse ante decimum diem, imo quod capitalius, Moysen ante hunc diem haec ipsa uebraeis promulgare juMum, quo p0SSent commode agnum ex gregibus Seligere, Selectum Vero servare: ' Et servabitis eum agnum) usque ad quartam decimam diem mensis hujus: immolabitque eum universa multitudo filiorum Israel ad vesperam. Inter agni igitur e reliquis separationem ejusque vespertinam immolationem quatuor dies dubio procul intercessisSe dicamus, oportet. Ac proinde non eo ipso die, prout i singit Colenso, quo haec a Deo praecepta suerant, Pascha immolandum, comedendumque erat cum omnibus ritibus inserius indieatis. Deus enim, praeiacto PaSebae praecepto, Sequentes ritus observandos statuit: Et Sument de sanguine ejus, ac ponent Super uirumque p0Stem, et in superliminaribus
domorum, in quibus comedent illum:' ex quo praecepto primo sanguine hujus agni aspergere debebant Hebraei
suarum d0morum oStia: secundo Et edent carnes
198쪽
I86LiBER ILlactucis agrestibus: V ita ut earnes hujus agni die decima quarta immolati haud pro suo genio comedere possent, sed nrn ri a istius diei nocte panem azymum, cum
lactucis agrestibus adhibere deberent: lerito Non comedetis ex eo crudum quid, nec coetum aqua, Sed tantum assum igni: caput cum pedibus ejus, et intestinis vorabitis. Nec remanebit quidquam ex eo uSque mane: si quid residuum suerit, igne comburetis:'' scilicet ne liberi quidein erant carnes hujus agni rirm diei decimaequariae noctu pro lubito condire, vel residuum usque mane SerVare, Sed hac nocte totum agnum agSum igni Vorare praecipiebantur: quarto laudem: Sienulem comedelis illum: reues est roS accingetis, et calceamenta habebilis in pedibus, tenentes baculos in munibus, et comedetis sestinantes nempe Sese omnino ad exitum comparatos rirn n ,2 nocte ista habere jussisuerunt, quod clare ipsa rituum natura ostendit. igitur omnes praelati ritus ac caeremoniae in hac agni Paschalis immolatione tantum, ac proinde S0la decimaquaria nocte mensis Nisan observanda ab omnibus Hebraeis erant, si ab Angelo mortis sani ac Sospites eVadere cuperent: ''i ran
sibo enim per terram Aegypti dixit Deus) rirn n, ba
no: te ista, percutiamque omne primogenitum in terra Aegypti ab homine usque ad pecUS. . . erit autem Sanguis vobis in signum in aedibus, in quibus eritis: et videbo sanguinem, et irai Sibo Vos: nec erit in vobis plaga disperdens, quundo percus ro terram Aegypti: V
199쪽
CAPUT IX. I 87 ea die igitur primogenita Aegyptiorum interimenda erant, qua Hebraei Pascha celebrare jussi erant. Ac proinde ni impie elimus asserere, Deum parum in hisee statuendis sibi constantem, sibique cohaerentem fuisse, non illa die, qua haec Moysi praeeipiebat, quaeque et ipsius agni non modo immolationem verum etiam ejus e gregibus Separationem praeeessit; sed potius die deei-maquarta mensis Nisan, de qua in tota narratione disseritur, Angelo Aegyptiis infenso veniam dedisse, ut eos hac plaga percuteret, dicamus oportet. Quae quum ita
se habeant, praepostere Colenis lotus in eo est, ut flendat eo ipso die, quo Deus Paschae celebrationem mandarat, debuisse Moysen de hisce omnibus caeremoniis ac ritibus omnes et singulas Hebraeorum sa- milias certiores sacere, ut inde Pentateuchum tamquam
suctu impossibilia narrantem inter sabulas amandare possit. Nec est cur nobis potestatem pronominis rim iste prae alterius pronominis re nn nempe ille obtrudat eontendens quod si Deus non eo die, quo haee Moysi relegebat, sed ad diem decimamquartam moriem primogenitorum diSiulerat, non pronomen rim iste,' quod practeus tempus, sed potius alterum Mille' quod laturum designat, usurpare debuisset: nam pronomen rim iste ' designat quidem simultaneitatem,
non modo praeSentem, Verum etiam tum praeterilam,
tum suturam, uti sequentibus scripturae loeis ostendemus. Et sane: Moyses Noeticam alluvionem deseribens, haec habet: ' Anno sexcentesimo vilae Noe, mense secundo, Septimodecimo die mensis, rimi iu
200쪽
I3s LlBER II. ista die, rupti sunt omnes sontes abysSi magnae, et cataractae coeli apertae sunt: ubi illud appositum rim avanon designat quidem diem, qua haec Moyses Scripto consignabat, Sed ex contexta oratione illum diem respicit,
quo defrenato cursu aquae Super terram ruere coeperunt,
ac proinde pronomen rim Histe' tempus jam diu prae ierilum innuit. Itemque de Noe in arcam ingressu agens, subdit: '' In ariteulo nm dr m istius diei ingreSsus est Noe . . . in arcam:' at Noe ejusque filii jamdiu vita suncti haud potuerunt eo die, quo haec Moyses scribebat arcam, ne aquis diluVii obruerentur, ingredi. Pronomen rim igitur simultanei talem quidem designat,
sed etiam praeteritam, Si hanc prae ceteris orationis cun textus subaudit. Eamdem simultanei talem sed suturam designare perspicitur ex eo qu0d Moyses praeter hanc Paschalis immolationem festivitates, quae p0St terrae promissae ingressum ut, univerSo Israeli celebrandae erant, enumerans, Singillatimque recei Sens, sic de solemnitaleagymorum mandavit: '' Quintadecima die n mistius mensis solemnitas aχymorum Domini est: '' itemque de sesto Pentecostes Scripsit, Vocabitis rim a in diem istum celeberrimum, utque Sanctissimum: V at cum haec praecepta tempus futurum respiciant, ni Moysen sensus communis in tae insimulare velimus, potestatem vocis rim non ad tempus, quo haec promulgabat, sed ad illud, quo haed abs0l Venda erant, designandum usurpasse