Paulli Rosarii Farrugia in Venerando melitensi seminario philosophiae, ac Sacrum scripturarum professoris De Genuinitate et Authentia Pentateuchi disputatio

241쪽

CAPUT XII. 229peregrinatione c0mpaesa, certo interiisset, nisi validum in divina ope sulcimentum, ei paleret. Hinc Moyses antequam diem suum obiret supremo edito carmine, ' caelum terramque hortatur, ut arrectis auribus adsint, suaque pronis animis verba haur ant, vel ideo quia Deus populum suum sospitans, ceu aquila, quae pulloS pro leniis pennis tutatur, atque ad alarum remigium edocet, illuma deserto ad sertilissimam terram in humeris portavit. At ubi ad terrae Chanaan contines Ventum est, adhue majora tum ab illius terrae incolis, tum a bestiis illius regionis per cula subeunda. uiue non solis Hebraeorum viribus magnopere attritisae debilitatis Deus sapientissimo consilio haec noVa pericula declinare voluit, sed in se ipsum horum omnium curam Suscepit. Ut autem Hebraeorum animos erigeret ' de hae sui cura ac sollecitudine eos adm0nuit, inquiens: Terrorem meum millam in praecursum tuum, et occidam omnem p0pulum, ad quem ingredieris

cunctorumque inimicorum tuorum coram te terga ver-lam: emittens crabrones prius, qui sugabunt Hevaeum, ct Chananaeum, et Hethaeum, antequam introeas. Nondiciam eos a laete tua anno uno, ne terra in solitudinem redigatur, et crescani contra te bestiae. Paulatim expellum eos de conspectu tuo, donec Augearis, et pus

sideas terram. V Clare heic igitur totius terrae Putrihus promissae dominium Hebraeis pr0mittitur, verumne simul cum ejus habitatoribus serae bestiaeque desertitum viribus tum rabie poliores in e0S irruerent, neve

242쪽

LIBER II. 230haec regio alias lac et mel fluens eorum adventu squalida, desertaque evaderet, paulatim antiqu0s ineolas, n0li vero omnes simul subigere sus licitumque Hebraeis erat.

Igitur Divina Sapientia factum ut temporis dilatio, licet

sorte Hebraeis invisa, in eorum tamen comm0dum, atque tutamen cederet.

85. Verum quod tamquam reale perieulum ubbraeis ex Dei praecepto declinaudum erat, prorsu8 Vanum et inane, ac proinde divina cura indignum a nostro Adversario damnatur. Sic enim ille argumento a minori nil majus ut Vocant, prop0Sito, ratiocinatur. Colonia Natat sub multiplici respectu similitudinem terrae cha naan praeseserre deprehenditur: nam per 18, 300 milli i-ria longe lateque dilIunditur, illamque non amplius quam 5 9,000 mortales incolunt. Jam vero etsi incolarum numerus cum terrae extensi0ne collatus plusquam pare5t sese exiguum prodit, iamen hi omnes quiete helcvllam agunt, nullumque ex ingruentibus seris pericu -

243쪽

CAPUT XII.

lum metuunt: imo plurimae belluae, quae alius regionem hanc invadebunt, jampridein perierunt, ita ut hac n0Strane tute quam tutissime illum peragrari possis. At terrat hanaan, ' prosequitur ille, praeter uitliquos habitatoreS, superlicie l2,000 milliariorum, et alius 2 000,000 lle abraeos continerei, qui illam tuerentur. Hinc inserendo uulligit, quod si in Natal majori extensione, sed minori incolarum numero di uolo, nullum a bestiis civium incolumitali damnum umquam provenit, aut pro Venire poleSi, multo magis Hebraeis numerosioribus et angustiori tu extensione constitutis nihil simile occurrore

poterat.

Ita se habet Ad ersarius: nobis Vero in animo est evincere, turpiter hac in laeti specie Colenso errasse, ac omni lius rerum adjunctis rite perpensis periculum a Deo prae istim Vere adsutSSe. N,. Idque 1' evincimus ex vera terrae Hebraeis prinmissae extensione. Parum enim Colenso accuratus suit in determinanda iserrae Chanaan extensione: licet enim illa pars, quae tempore di sue inter uehraeos distribula si ii l. haud majorem extensionem quam illi Adversarius nutribuit, praesetulisse dicatur; nil tamen contra Dei sapientiam dum huic aliisque similibus occurrit periculis gravi let solideque urgeri potest. Deus enim hujusmodi peνiculum relegeus majorem adhuc terrae extensionem

244쪽

LiBER II. respiciebat, nam recitatis, quae supra allegavimus verbis subdidit: Ponam autem terminos tuos a mari Rubro usque ad mare Palaestinorum, et a deserto, usque ad fluvium: tradam in manibus vestris habitatores terrae, et eliciam eos de conspectu vestro. V Ilisce etiam consona sunt, quae ad Abrahami animum erigendum prastilixerat: Semini tuo dabo terram hane a fluvio Aegypti usque ad fluvium magnum Euphratem: V vel quae Iosue adloquens protulit: Senuisti, et longaevus re, terraque latiSSima derelicta est, quae necdum snrte divisa est, omnis videlicet Galilaea, lPhilisthiim, et universa Gessuri, a fluvio turbido, qui irrigat Aegy-luum, usque ad terminos Ac uron contra aquilonem. Val universa regio, quae hisce explicitis verbis designabitur, alque Hebraeis possidenda promittebatur latioribus illis, quos singit Colenso, limitibus dubio procul ' eon. linebAlur; ne proinde ubi uno anno subigenda, maxima diis pars non modo deserta, verum etiam informium cadaverum inhumat0rum aggeribus disseminata, serarum incursionibus subjedia remaneret. Non absque provido eonsilio igitur paullatim antiquos iterrae Charinyn habitatores Deus eurum e sedibns deturbandos

Id ipsum evincining 2, ex eo quod licet plure3 an pipublicae Hebraeorum constitutione delapsi fuerint anni, Mohraei tamen serarum molestiis adhuc obnoxii erant. Et sane: cum Samson simul cum parentibus descenderet

245쪽

CAPUT XII. 233

in Thammala: Apparuit catulus leonis, Saevus et rugiens, et occurrit ei. Irruit autem spiritus Domini in Samson, et dilaceravit leonem, quasi hoedum in lausta discerpens, nihil omnino habens in manu. V Et

eodem tempore adeo Fulpium numerus excreVerat, ut Samson Philistinorum frugum stragem in animo Volven

et cepit trecentas vulpes, caudasque earum junxit ad caudas, et saces ligavit in medio: quas igne succendens dimisit, ut huc, illucque discurrerent. Quae statim perrexerunt in segetes Philistinorum: quibus succensis, et comportatae jam fruges, et adhuc stantes in stipula

concrematae sunt. in tantum, ut Vineas quoque, et olivetasamma consumeret. V Saeculis insequentibus etiam leones, aliaeque serae in homines irruebant, ac regionem vastabant: David enim, ut veniam a Saul cum Goliath manus conserendi facilius obtineret, haec habuit: POscebat servus tuus patris Sui gregem, et Veniebat leo, vel ursus, et tollebat arietem de medio gregis: et persequebar eos, et percutiebam, eruebamque de ore eo rum. V Tandem tempore SalmanaSSar gentes, quae Samariam loeo Israelitarum occupare, eamque pravi moribus laedare ausae sunt: Cum ibi habitare eoepisSent: . . . immisit in eos Dominus leones, qui interii.

ciebani eos. V At si Hebraei jam in terra Chanaan constituti, ibique in secundis rerum adjunctis versantes

246쪽

ea l

haud inane, et Vanum fuisse periculum, quod Deus ue-braeorum in cominudum antiquitus sibi proposuit declinandum pId ipsum evincitur 5, ex leniri illorum temporum

cultura. Recentiores enim aetates in multis, et praesertim in armorum qualitate atque natura venerandae

praestant antiquitati: ubi enim primis hominibus gladii lanceae, Sagitise, aliaque id genus tantum comperiuorant, hac vero recentiori tempestate alias atque alius armorum species Suum in commodum, inque Suos usus

humines derivarunt. Facilitas ergo bestius arcendi. illasque absque ullo periculo prostern di, qua praesens gaudet aetas non ex hominum numero, imo potius uxqualitate armorum, quae illis praesto Sunt, aut esse P0SSunt, est omnino repetenda. Quae cum ita se habeant, ecquis non videt praeposteris inniti Adiersarium deductionibus, dum ex eo quod hac aetate nullum exseris, hestiisque perieulum hominibus provenire poloel, evincere praesumit prorsus inune et vanum fuisse illud periculum, quod antiquis temporibus ob specialem in Hebraeos henevolentiam Deus declinandum censuit Id ipsum evincitur 4 ex ipsius Palestinae situ atque natura. Nam, ut omnibuS compertum est, haec regio continentalis, ut aiunt, '' eSt, uc undique riuallidis, atque horrihilibus desertis circumsepta jacet, in quibus varias, ac diversas serarum Species suum perfugium habuisse jam supra vidimus. At dum ita indoles ac locorum nutura se habet, nulla diligentia sat est ad

247쪽

CAPUT XII. 235 omnes ferarum incursiones cohibendas, prorsusque eompescendas: nam prostratis, quae hisce in locis sese occultabant seris, hujusmodi latibula in vicinioris regionis ferarum commodum cedunt. Si igitur dum quieti pacem agunt, homines, qui hujusmodi tenent loca, a quavis

bestiarum aggressione haud facile sese lutos habere possunt: multo minus Hebraei exitialia praelia cum habita. ioribus Palaestinae inituri a bestiarum periculo, prouti illis Deus praedixerat, sese legere potuissent. Divina igitur Bonitate factum est, ut non anno uno, Sed paullatim qui terram patribus promissum jamdiu obtinebant, Hebraeis illam cederent. Ac proinde summa injuriatiique impietate dicieriis et contemptu Moysen lalia narrantem Se proSequi P0SSe Colenso sibi gloriatur. Idipsum 5 evincitur ex eo quod Deus hoc agendi

modo non tantum bestiarum incursionibus, verum etiam illius terrae desolationi Occurrere, non tantum Hebraeorum inculumitali, verum etiam Palaestinae sertilitati con. sidere animo in lendit: ait enim: '' Non ejiciam eos . . . anno uno, ne terra in Solitudinem redigatur, et crescant

contra te bestiae. ' Dulo igitur, liberalitate quadam quod temere injusteque a nobis extorquere enititur Colenso, quod nullum serarum periculum instaret, qua

lamen ostendere queat contra Omnium temporum experientiam, universali eum hoStibus pugna commissa, desolationem illius terrae alias sertilissimae non suisse secuturam: quum parum tum Hebraeos. tum indigenas in hisce rerum adjuvetis de agrorum cultura sollicitos fuisse credamus oportet 2 Ubi igitur hoe unum malum

248쪽

236LiBER II. temporis dilatione Deus avertere vellet, veracitas Pentateuehi semper rata, fixaque maneat, oportet. Idipsum si ex ipsa omnium saeculorvm experientia evinciιur. Hac enim magistra edocemur, primum ac saturalem bellorum essectum loeorum desolationem esse, secundum iurarum, si quae talent, irruptiones. Ne vero omnia, qMe ad rem nostram saniunt, hujus rei exempla urgeam, tantum Galliam testem invoco, quae superiori aetate, variis seditionis motibus agitata, adeo luporum incursiqnibus subjecta situ. ut qui tunc temporis reni

publicam tenerant, cognito, quod imminebat periculo, hilam adhibiti. omnibus, quae illis inerant, viribus lamen ingruenti Reipublieae discrimini prompte occurrere haud

potuerint. Non sutile et inane igitur censendum periculum, 'quod Deus a populo Sibi acceptissimo removere

decrevit.

87. uinc factum est ut non modo Patres, qui ''pr prie haec Peulate hi verba accepere, Sed etiam illi, qui nonnulla improprie Sumenda eme genSuerunt, Veracitatem Pentateuchi quoad hanc partem agnoscerent. Sic Augustinus licet per crabrones contendit timorisaeuleos hele designari, tamen totus in eo luit, ut historiae veracitatem constabiliret, inquit enim: 'Deus loqui, ur, in cujus sermone si figurate aliquid dicatur, quod ad proprietatem non sit jmpletum, non impedit historiae iidem, in qua perspicitur veritas narrationis. V

249쪽

Primogi nitorum Hebraeorum numerus secundo peregrinaιionis avno eum totali virorum multitudine consertur: Illa exisceptio, eι quiaem grasia, quam contra Pentaleuehi geonvinitatem atque authentiam urget Colenas, rite expenditυν. et declaraιur: variae insuper hae de ra rarer re- tum lententiae entimerantur, et quonam in prelio habendas sinι Ostenditur:-eera tandem colensianae di cutiatis so- ιio profer ur, variisque rationum momenιia eonatabilitur.

88. Quum indiscriminatim omnibus et singulis hominibus, utpote qui cum Deo essentiali devinciantur

relatione tamquam cum suprema Eorum caussa et ultimo sine, ossicium et quidem gravissimum imponatur religioso cultu tum interno, tum etiam externo illum prosequendi: quilinque id ipsum alio etiam ex capite, redemptione nempe et liberatione distrietius, ut ita dicam, illis injungi possit, ecquis non Videt omnes et singulos Hebraeos, et praesertim primogenita omnibus amoris significationibus in totali Aegyptiorum primogeni lorum clade a Deo servata solum divinum eulium

meditari debuisse Θ Deus autem, qui haud homines tentat supra id quod pussunt, optime sentiens Hebraeos aliis atque aliis Reipublicae curis distentos hisce muneribus iungendis impares sore, eaque impossibilia illis evasura, iribum Levi ab omnibus prosanis curis liberam prae uni versa multitudine si hi elegit. Hinc Moysi praeeepit ut silios Levi per domos, et familias ab uno mense et 'supra num0raret, itemque ut omnium primogenitorum censum laceret. Quo facto Levitae omnes ministerio tabernaeuli addidit, et in locum primogenitorum quoad ea, quae cultum respiciebant sussecti fuere. Iam vero

250쪽

tas LlBER II. hujusmodi perhibetur suisse Ortinium primogenitorum numerus: Et suerunt masculi per nomina sua amense primo et supra viginti duo millia ducenti septuaginta tres. V89. At Colenso summam hoc in primogenitorum numero impossibilitatem deprehendit, ac proinde Pentateuchum in discrimen, inque salsi suspicionem V at. Et primo Κurtii verba urget, qui hae de re ita se habet: ubi primis peregrinationis annis omnes mures nebraei numero 900,000 Virorum conlinerentur, quadrageRimus secundus quisque vel quadragesimus quartus esset primogenitus, seu aliis verbis in singulis familiis 42 par via. los natos suisse credamus oportet. Quibus recitatis ipse

Colenso subdit: idque lacile innotescit considerantibus omnes 900,000 mares sub hisce singulis 22,275 primogenitis suisse contentos: hoc GSu tantum excepto, quando natu major vel mulier fuerit, vel jam suum diem obierit, de quo in praesentia Rgem US. s