장음표시 사용
381쪽
370 LIBER III. ι '' Et dixit Deus reptificent aquae reptile animae viventis, et volatile volet super terram sub firmamento meli: at volatilium originem, quam heic praetermisit, Moyses tunc extulit cum dixit: Formalis igitur Dominus Deus, de humo cunctis animantibus terrae, et universis volatilibus coeli, adduxit ea ad Adam V non contradictio igitur sed majur rerum jam narraturum explicatio huic occurrit. Pariterque 5. quando Moyses hominem e terra quoad corpus es formatum fuisse '' retulit, nullo pacto quae de imagine et similitudine Dei,
quae tantum de anima dicta accipi possvul, ' negavit, sed ad hominis creationem tum quoad animam, tum quoad corpus uberius explicandam gradum secti. Ilaec eadeIn 4 sequentibus, quas urget Ad ersarius, an illogiis applicari possunt: ecqua enim antiiugia serio graviterque urgeri deprehendique p03sit in eo, quod
Moyses in secundo Geuese capite totus in eo eSi, ut divinam curam ae solicitudinem ad Vereus hominem recens conditum esserat, nobis enarrans quo modo praeter univerψae terrae dominium lintea illi coll0calum, etiam locum omnibus deletis refertum tamquam aulam regiam principi universae terrae Dominus Deus '' praeparaverat, vel in eo, qu0d hominis creali0nem prius confertilia. ac summis, ut unt labiis '' delibatam, modo ut mulieris praerogatiVas enumeraret, disertius de ejus a viro.
382쪽
cAPUT I. krmatione egerit ' Quae igitur in Secundo Genesis capite Moyses retulit, eo tendunt inque id conspirant, ut majori luce nonnulla subobscure antea relata persundant ; at uberiores rerum illustrationes lucem pol iusquam contradictiones inducant ne rese est. Colenso vero adhuc obgannit, nobisque tamquam contradictoria illa duo praecepta obtrudit, quorum altero Noe bina ex omnibus animantibus secum in aream inducere '' jussus; ultero Vero, quo ex animantibus mundis septena illi '' suscipienda erant. At hele, uti Mite animadvertit' Roseum ulteriis, non de uno e0demque praecept0 agitur, quo in casu aliqua antil0giae Species vix et ne vix
quidem declinari posSet, sed duo distincla praecepta,
universale unum, qu0d omnia animantia respicit, particulare ulterum et tantum munda contemplatur, quiniamen priori dir0garet, conSignata occurrunt, Seu preS-sius unum majori explicationi alteri esse contendimus. Perperam igitur colenso tamquam sibi mutuo excludent a haec duo praecepta traducere Se p0SSe ratuS. Tandem Colenso iisdem insistens vestigiis plures adhuc contradictiones inter ea, quae nonnullis Deuteronomii
locis et aliis tum Numerorum tum Exodi libris eon,ignata sunt, Se reperiSSe '' gloriutur. Ait enim, Moyses in Deuteronomio anno peregrinationis quadragesimo sese cum siliis Israel loquentem inducit, qui lamen amplius
non erant: tota enim eorum generati0 qui legum acee-
383쪽
LIBER III. 372perunt in IIoreb, in deserto antequam terram Clianaan potirentur diem suum obiit: prouti in Numeris legitur: Ille est numerus siliorum Israel, qui descripti sunt a Moyse, et Eleararo Sacerdote in campestribus Muab supra dordanem contra dericho: inter quos nullus fuit e0rum, qui ante numerali sunt a Moyse, et Aaron in deserto Sinai: V ne proinde statuit nullo pacto illum agendi modum a Moy Se, uli narratur, per illud tempus usurpatum cum Numerorum historia conciliari posse. At tota haec impossibilitas prorsus
evanescit, ubi sedulo Numer0rum Verba considerentur: nam non t0la generatio, quae legem accepit tu IIoreb, prouti commentus est Colenso, sed tantum ii omnes qui secundo peregrinationis anno censili fuerit ut, inter mortuos heic adnumerantur. Jam vero illo in censu adnumerati fuerunt qui vigesimum aetatis annum adepti erant: legitur enim: ' 'Α vigesimo anno ei supra omnium virorum sortium ex Israel, numerabilis eos per
turmas suas . . . Fueruntque omnis numerus siliorum
Israel per domos et familias suas, a Vigesimo anno et supra, qui pulerant ad bella procedere, sexcenta tria millia virorum quingenii quinquaginta: non modo igiturdusve et Culet, sed praeter mulieres etiam mulli adhuc superstites crant, qui nondum VigeSimo anno expleto non fuerunt ad radices Sinai densiti sed plane earum
gnari erant, quae heie MoyseS memorare Bggressus.
Imo quod capitulius, Moyses licio non ad singulos ex Hebraeis sed ad universum populum, qui m0raliter
384쪽
373 semper perseverat verba dirigit, ubi igitur ne ullus quidem eorum, qui Dei mirabilia et in Aegypto et in
Sina viderat, adhuc Superstes erat, optimo tamen jure Mobses uno eodemque populo moraliter sibi identico verto dirigere pulerat: nulla igitur eontradictio graviter solideque hisee ex locis urgeri potest. At Colenso adhuc majorem in Deuteronomium exceptionem urgere Se p0Mse contendit: quia huic populi tribunorum ac centurionum electio peracta ''' perhibetur paullo ante Hebraeorum discessu a monte Horeb, dum contra in Exodo ante latam legem ad radices montis Sinai: imo haec duo Pentateuchi loca, prosequitur ille, prorsus discordant ab iis quae libris Numerorum consignata Sunt, quibus id postquam castra e monte Iloreb mola contigisse edocemur. At turpiter hae in lacti specie iterum se hal. lucinari passus: nulla enim Deuteronomium inter et Exodum euutradictio intercedere deprehenditur; Moyses enim altero in loco minime tempus quo hujusmodi electio conligit, determinavit, sed 3'' laeta mentione ad radiees Sinai stationis ubi ad hoc sucium enarrandum venit hac generalissima forma ''' Dixi vobis illo in tempore ' usus est. Nec minori salsi tale laborat quod ex libro Numerorum profert: huic enim de re toto eoelo ii praecedentibus diversa ''si agitur, uti scito ani
385쪽
3I LIBER III. madvertit A Lapide inquietus: 3'' Licet enim ex suggestione Iethro Moses in populo constituisset decanos et tribunos, qui lites populi deciderent, lamen ultima appellatio semper erat ad Moysen. Ad haec, majores
caussae ad MoSen referebantur. Denique ea, quae Deum Dei que cultum speciabant solus Mosct decernebat, quare grave sustinebat onus: ad quod levandum Deus hie jubet deligi septuaginta viros, qui haec tria, aeque ut
MoySes, praestarent.' Omnes igitur contradictiones, quibus Adversarius suam sententiam constabilire enititur, non ex Pentateucho Sed ex ejus superficiali examine, atque ex praejudicatis opinionibus, quibus illo heie indulget, dimanare deprehenduntur. Quae quuinita se habeant, optimo jure a quavis ulteriuri harum
contradictionum examine abstinemus: perpaucae enim '' sunt. imo tales, quae perquam facile, uti videre est apud λ Lapide et M. Poli, sequenti canone c0mmunitern eriticis recepto: V Distingue tempora et loca, et euncertabit scriptura' enodari posSunt; ac proinde ad ea quae secundo loco examinanda proposuimus accedamus oportet. Et sane: Culenso hoc argumento conatur secundo loco evincere Pentateuchum longe post M0seos aetatem suisse exaratum, quod Sequenti formula proponi p0leSi. Liber, quo loquendi modi, lucorum nomina, ac plura etiam historica lacla occurrunt, quae aetate auctori recenti uri obtinuerunt, nullo m0do pro genuino est ha-
386쪽
CAPUT I. 375bendus: atqui in Pentateucho non modo dicendi ' in i, qui posteriore aetate penes nebraeos obtinuerunt, verum etiam nonnulla locorum nomina, historica 3 ' lacla, aliaque id genus occurrunt, quae nullo modo a Moyse sed ab alio longe ab illo diverso post institutam Hebraeorum Rempublicam litteris mandari poterant. Nos vero dum Adversario ultro damus haud esse pro genuinis habendos illos libros in quibus primitus conscribendis dicendi modi usurpati fuerunt, ac quaedam locatis donata nominibus occurrunt, quae nonniSi post mortem aucturis, cujus nomen in fronte gerunt, habuere, et commemoradtur nonnulla lacta historica ejusdem nucioris aevo recentiora, negamus lamen id ipsum de
illis libris in quibus paucissima lanium additamen laol, honum finem primo in margine Scripta, quae lamen deinde in textum ab amanuensibus in lectorum commu-dum, atque ad majorem narrationis persectionem atque expositionem inserta suere, allirmari posse: nam ubi aliterros se haberet, ne ullus quidem liber antiquissimacnelatis tamquam genuinum aucturis, cui ad tribuitur, opus suScipi posset. uinc contendimus non ideo quod
387쪽
376 LIBER III. nonnulla recentiore in uetatem prodere in Pentaleucho Colenso visa, ex hoc ipso libros' ipii Moysis nomine circumseruntur absolute inter Spurios amandare posse: etenim non aliqua lex aut nova institutio, aut ritus
aliquis, vel dogma, vel miraculum, vel tandum aliud id genus addita sunt, sed tantum ipsius Moseos mortis descriptio, et brevis eximii viri laudatio, ut in infinitis aliis factum vidimus, adjecta fuit, nec non
loco dicendi modorum, ac numinum ciVitulum, quae omnia obsoleta evaserant, quae recentioribus temporibus oblinuerunt, sus secta. Im0, quod capitalius, mihi in animo est evincere ea sere omnia, quae urget Adversarius Pentateuchi loca tamquam Moysis aevo recentiora, vere ac realiter potuisse ab ipso Moyse deseribi. Et sane: Colensu Surio contendit nullo modo haec Moysenseribere puluisse: μ' Reges autem, qui regnaverunt
in terra Edom, antequam haberent regem filii Isruel, fuerunt ibi: V quiu haud obscure haec phrasis inutiere illi visa tempore, quo haec Scripta sunt, aliquem jam super Israel regnasse regem. At sul S0: nam Moyses heic tolus in eo est, ut ostendat Dei promissionem da euho ' laetam qu0d ex lumbis ejus reges egredientur, de quu jam capite praecedenti Verba fecerat, nondum suo eventu completum suisse, quando filii Esau plures reges habuerunt. Fulsu item citulendit longe post aetatem, qua Seripla perhibentur, haec dosophi verba
388쪽
CAPUT I. 377juxta rei veritatem usurpari potuisse: μ Quia surto sublatus sum de terra Hebroeorum: ' vel ideo quod tempore, quo id conligisse narratur, nondum Hebraei terra Chanaan, a qua doseph sublatus, potiti erant: nam licet Hebraei in terra Chanaan per illud tempus extranei erant, tot vero tantaque bona et fortunas heic thahebant, ut filii l Ieth sequentibus Abraham adloculi sint: ' Audi nos, domine: princeps Dei es apud n0S: etc. imo et ipso Abraham hellum cum quatuor regibus
sortiter gessisse, ac societatem cum nonnullis illius terrae regibus V tulisse perhibetur; pariterque filii Jacob, qui Josephi fratres erant, perhibentur etiam civitates '' debellasse. Quae quum ita se habeant, nihil prohibet, quominus illam Chanaan partem, quam Hebraei
tenebant, terram Hebraeorum Vocatam fuisse credamus.
Nec minori salsitate laborat, dum illud urgei: Ilaec
sunt Verba, quae locutus est Moyses ad omnem Israel trans III a Jordan em in S0litudine campostri vel ideo quod Moyses nuinquam dordanem transfretavit: nam prouti Verum sit, Movsen citra Jordanem suum Ohiisse diem, sic Eadem certitudine gaudet quod communiter Interpretes d0cent, huic Voci III a duplicem esse potestalem, ac proinde lum loco trans, V tum loco citra
sustici posse: quod quidem tum ex V disertis hae de
389쪽
278 LIBER III. re linguae liebraicae peritorum testificationibus, tum etiam ex eodem Deuteronomio crui atque constabiliri potest: nullum igitur ex hoc loco depromere potest Adversarius contra genuini talem Pentaleuchi argumentum. Nullum pariter nobis lacessit negotium illa Adversarii exceptio ex illo dicendi modo a Moyse suis tu historiis conseribendis usurpato: '' usque in praesentem diem: V desumpta: nam praeterquam quod nihil prohibet quominus huic allerius scriptoris additamentum accessisse credamuS, tamen poMumuS ii Super contendere optimo
jure Moysen hac phrasi usum eMe, quia a rebus gestis usque ad ejus mortem jam aliquod tempus intercesserat. Pariterque nullius roboris est illa exceptio ex mulo-ronomio desumpta, in quo legitur ' Τulimusque illo
in tempore terram de manu duorum regum Alnorrhaei, rum, qui erant ironS Jordanem, a torrente Arnon usque nil montem Herm0u, quem Sidonii Sarion voeant, et Amorrhaei Sanir: V nam plane ex antiquis historiis comportum Sidonem tantiquissimam suisse ei vitalem, ne proludo valde probabiliter contendimus non tempori hus Davidis lanluni Sed etiam Moseos aetate hane dixi alem hoc nomine donulam extilisse. Pariterque
vana Sunt, quae eX V iS uSu communiter in
Pentaleucho m usurpato, et ex illa phrasi ' a nin
l29l Genes. cap. xx. v. 7. EX. cas. vii. F. I. Numer. CDP.xi. v. 29. etc.
390쪽
CAPUT I. 37s ventum maris'' se urgere posse sibi gloriatur. Nam licet nobis ex iis, quae in libris Regum 3- occurrunt, compertum sit, Prophetas, temporibus antiquioribus ni Videntes'' non vero μ' a Prophetas vocari soltos;
lamen optimo jure adhuc contendere possumus Moseos temporibus postremam tantum usitatam suisse, quae tamen ludicum aetate desiit, inque eius locum riten sussecta, poStea Vero iterum usurpata. Ad phrasim venium maris' quod adtinet, quum et ipse Colenso testetur
haud esse incredibile nebraeos in Aegypto dieendi modos
in Chanaan usurpatos retinuisse, 'nonnisi summa impudentia inde argumentum contra genuinitalem Pentateuchi urgere potuit. Tandem ut silentio ea, quae ex siclo
Sanctuarii, de quo jam alibi suse egimus, vel quae
ex aliis Pentateuchi loeis parum scite Colenso ad rem suam constabiliendam ' ' urget nobisque obtrudit argumenta, praetereamus, illa locorum nomina, quae aetati Moysi posteriora esse contendit, examinanda suscipimus. Et sane: colenso illud Deuteronomii urget, quo habetur: Pones benedictionem super montem GariZim, maledictionem super montem Hebel. Qui sunt trans Io danem, p0St Vium, quae Vergit ad Solis occubitum, in terra Chananaei, qui habitat in campestribus contra Galgalam: V contendit enim prorsus mirum esse quod Moyses, qui numquam in Chanaan moratus tam distincta locorum illorum cognitione donatus: imo quod capitalius,