장음표시 사용
61쪽
49 superet certitudinem. At certitudo hujusmodi nullo modo ut patet, comparari potest ex humana, quaecumque illa Sit, disquisitione et industria, sed nonnisi a divina gratia, seu principio supernaturali produci in nobis potest, innitique prorsus debet divinae auctoritati. 44. Tertio sciendum, posse hominem post SuSceptam iidem ipsius fidei landumenta sedulo investigare, et d0ctrinam fidei ad tractationem vere scientificain evehere; haud tamen posse in suis inquisitionibus a fidei norma desciscere, aut qu0d capitalius, fidei doctrinam ad systemata phil0Sin phim quo is modo inflectere. Et sane : poleSt h0m0 post Susceptam iidem, ipsa fidei landamenta investigare,
quia objectum materiale fidei nostrae totum historicum int, ac revelatio ipSa est factum, adeoque et illa omnia, quae iure elutionc continentur: hinc sit, ut revelatio ejusque Aqjecta possint qu0ad eorum existentium documentis demonstrari non minus ac credibilitatis motiva, quae nempe homini evidenter suadent talem reipsa esse revelati0nem, quae divinitus data perhibetur. Potest itaque humana ratio p tadeptum lidem, siaudamenta ipsius investigare ac detegere, ut eu illis possit proponere, qui ad eam investigationem minus idonei sunt et comparati, eaque ab abversariorum impetu tueri. lino quin dicamus hujus doctrinae revelatae naturam huic scientificae investigationi obstare, potius con-lendimus eam mirum in modum provehere. Nam qu0 modo Deus admirandum hujus universi spectaculum oculis nostri S retegit, ut, n0n modo ceu stupida animalia, unice
inspiciamus, sed etiam, imo potissime, ut per partes Singulas illud rimemur, ordinem inquiramus, expendam l leges,
relationes rerum Varias intelligamus, easque deducamus in usum et commodum nostrum, utque tandem illum sapientissimum conditorem admiremur atque laudemus: Sic 0r-
62쪽
dinem divinum ac supernaturalem, qui ex fide histori coalescit, nobis exhibuit, non ut ejus tantummodo objeclivitatem credamuS, eique unice inhaereamus, Verum etiam, ut intimius, modo cujusque intelligentide proporti0nato, licprout ipsa rei natura putitur, eum peracrulemur, lic Contem plemur, aSSurgamuS ad nitiora cognoscenda, ni tum ui quenSSequi, quae eo Sub cortice delitescunt. Fidos proinde histori ea et objectiva qui dilum veluti vehiculum est, quo in eorum intelligentiam perducimur, quae prius sola fide lenebamus: germen est quod ulteriuris semper evolutionis capaximi: suns denique est speculativae contemplationis, quia nquas haurire homo jugiter potest ad suum scientilicum tu, estigationem magis elaborandum perliciendumque. Non potest lumen homo in suis scientilicis investigni iuuibus a fidei norma desciscere, ut fidei doctrinus ad s stomul iphilos0phica turpiter inflectere. Anni si utiler laceret tu absurdum Sallu maximum sese conjiceret: fide enim divina crederet illus veritatus, quas Simul repudiaret: seu lidem divinum, quum adhuc colere contendit, in discri non occi reliui ejus in locum ni unisi fidum humanam sussiceret. Prau- iurea veritates a Deo revelatus cum xeritatibus immanae intelligentiae propriis irrito curialu confunderet. Tandem summa injuria Deum asticeret: nam ejus infinitae veracilati curtum intelligentiae suae lumen praeserret. o. llisce praejaelis jure optimo contendimus praeps Sture se habere Colenso, qui iidem in divinarum Scripturarum inspirationem ex scientifico processu hac de re instituto traducit dependuntem: num vehementissime allirmamus fidem scientiamque christianatu illi sibi mutuo respondere, it illa siue huc esse puSSil, haec nisi illa praeceSSeril, DSSU
Ei enim l. uou aliud in throedit discrimen principia inter
63쪽
illa per se sunt nota atque origine anteVeriunt, istae Vero ab illis suum mutuantur veritatem, illaque conSequuntur rquod illa sunt radicis instar et sontis, istae Vero ramorum, rivolorumque speciem praeseserunt: et quod illa tamquam laudamentum et hasis se habent, istae vero tamquam hisce innixum aedificium. Iam vero in seientifico proceSsu Vero
realiterque christiano fides ex dictis se habet voluti principium, Scientia autem veritatisque intellectus spectari aliternuit debent, quam ut ea, quae ex principio dimanant: fides Se habet ut radix, scientia ut germen quod ex radice erumpit. Recesse est igitur sidem antecedere, ut altero loco graduxe cognitio et intelligentia subsequantur. 46. Quod quidem 2, summa evidunlid declarat S. Thomas in prima parte summae Theologicae. Iste enim primo Sinquentes sibi proponit disticultates. 'Videtur quod mera doctrina non sit Scientia: omnis enim Scientia procedit ex principiis per se notis. Sed sacra d trina procedit ex ar-lieulis fidei, qui non sunt per se noti, cum non ab omnibus concedantur: non enim omnium est fides, ut dicitur 2 Thess. iii, 2. Non igitur saera doctrina mi Scientia. Praeterea Scientia nun est singularium. Sed sacra doctrina tractat de singularibus puta de gestis Abrahae, Daac, et Jacob, et Sintilibus. Ergo sacra doctrina non est scientia. V Quibus disticul Iatibus sequentilius occurrit: Selendum est, quod duplex est scientiarum genus. Quaedam enim Sunt quJe, procedunt ex principiis notis lumine naturali intellectus, Sicut arithmetica, geometria, et hujusmodi: quaedum vero Sunt quae procedunt ex principiis notis lu-
64쪽
52 LIBER I. mine superioris scientiae, Sicut perspectiva procedit ex principiis notisicutis per geometriam, et musica ex principiis per arithmeticam nutis. Et hoc modo sacra doctrina eSt Scientia, quia procedit ex principiis notis lumine superioris Scientiae, quae scilicet est scientia I ei et beatorum. Lude sicut musica credit principia tradita sibi ab arithmelico, ita doctrina sacra credit principia si hi revalala a Deo. Tandem eas quam brevissime diluit: Ad primum ergo dicendum, quod principia cujuslibet Scientiae vel sunt uota per Se, Vel reducuntur ad notitiam Superioris scientiae: et talia sunt principia Sacrae doctrinae. Ad secundum dicendum, quod singularia traduntur in Sacra doctrina, non quia de eis principaliter tractetur, sed introducuntur tum in
exemplum Vitae, sicut in scientiis moralibus, tum etiam ad declarandum auctoritatem Virorum, per quoS ad nos reVelatio divina processit, super quam sundatur Sacra Scriptura, Seu doctrina. V
47. Huic consonat 5 Anselmus, qui in Proslogio haec
ad rem nostram habet: μ' Non tento, Domine, penetrare altitudinem tuam, quia nullatenus cum paro illi intellectum meum, sed desidero aliquatenus intelligere veritatem tuam, quem credit et uinat cor meum. Neque enim quaero intelligere ut credam, sed credo ut intelligunt. Nam et huc credo, quia nisi credidero, non intelligam. VCujus habilus duas profert caussaS, eaSque tanta perspicuitate declarat, ut nihil quod sit evidentius, expeti pinsit. Quarum alteram sequentibus proponite μ' Solent quidam, cum c0eperint quasi cornua considentis sibi scientiae produ-
65쪽
iiiiii cogno it quemadmodum oportent eum Seire, ante-
quain habenui per soliditatem fidei alas spirituales, praesumendo in ullissimas de fide quaestiones msurgere. Unde Sit, cum ad illa, quae prius sidei scalam exigunt, sicut scriptum est, nisi credideritis, non intelligetis, praepostere prius
per intellectum oenantur ascendere, ad multimodos erroreSper intellectus dolacium cogantur descendere. Palamnam te est, quia illi non habent fidei firmitatem, qui quoniam
quod credunt intelligere non possunt, dispulant contra ejus dein fidei a sanctis patriinis confirmatam Veritatem: velut si Vespertiliones et noctuae nonnisi in nocte melum videntes, de meridianis solis radiis disceptent contra aquilas Solem ipsum irreverberato visu intuentes. Prius ergo fide mundaudum est cor, sicut dicitur de Deo, sile mundans corda eorum; et prius per praeceptorum Domini custodiam illuminandi sunt oculi, quia praee 'plum Domini lucidum illuminans oculos; et prius per humilem oliedientiam testimoniorum Domini debemus seri parvuli, ut diseumus Sapientium quum dati limonium Domini fidele sapientiam praestans par uliS. Unde Dominus: confiteor tibi Puter Domine eoeli et terrae, quia abscondisti haec a sapientibus et prudentibus, et reVelasti ea parvulis. Prius, inquam, ea quae carnis Sunt poSt ponentes Secundum spiritum vivamus, quam profunda fide dijudicando diseuliamus; nam qui secuintiam carnem Vi it, curnalis sive animalis est de quo dicitur: animalis iam percipit ea, quae sunt spiritus Dei. Qui vero spiritu lacta carnis mortificus, spiritualis es sciatur de quo legitur: quia spiritualis omnia judicat et ipse a nemine judicatur. Verum enim est, quia quanto opulentius nutrimur in Sacra Seriptura ex his quae per obedientiatu pascunt, lanio sublimius provehimur ud eo, quae Per intellectum sutiant; frustra
66쪽
LIBER I. quippe conatur dicere, super omnes docentes me intellix , qui proferre non audet, quia testimonia tua meditatio mea est. Et mendaciter pronuntiat, Super senes intellexi, cui non est familiare quod sequitur, quia mandata tua quaesi, i. Nimirum hoc ipsum quod dico qui non crediderit, non experietur: et qui expertus non fuerit, non intelliget. V Quibus dictis pergit Anselmus, alteramque eat Min eX-p0nit. Perpendens enim, quo pacto homo ad Dei imaginem conditus exhibetur, inquit: Quomodo autem ad imaginem suam Attende. Deus semper meminit sui, intellegit se, amat se. Et tu ergo si pro modulo insuligabiliter memorsueris Dei, intellexeris Deum, limaveris Deum, eris ad imaginem eius, qui hoc sacere niteris, qu od semper facit Deus. Ad memorandum et intelligendum atque ninandum summum bonum, lotum det,et homo referre quod vivit: ad hoc
omnis cogitatio, omnis Volui alio curdis retorquentur, acuatur, confiimetur, ut insaligabili assectu memor sis Dei, intelligas Deum, ames Deum, et tuae creationis dignitatem, qua ad imaginem Dei creata es sanima , salubriter exprimas. 48. Ad hujusmodi vero bonum obtinendum opus eSl, ut 'naturalis polentia h0mini indita per voluntarium essectum explicetur. 3'Εxplicatur autem quum ad divinam evehatur
communicationem, in limoque vitae conSortio cum Deo cohaerent.
Quam divinam communicationem iteratis precibus Anselmus a Deo postulabat: μ' ' Doee me quaerere te, et ostendete quaerenti; quia nec quaerere te p0Mum nisi tu doeeas, nec invenire nisi tu ostendas. Αn potuit omnino anima
67쪽
CAPUT v. aliquid intelligore diu te, nisi per lucem tuam et Veritateiuluam' Deus lumen cordium te videntium, et Vita animurum te amantium, et virtuS cogitati unum te quaerentium uni nil me, ut videam te, dilata mentem et attolle intuitumcurdis, ut vel rapida cogitali ine spiritus meus uilingui le, auternam Sapientiam Super omnia manentem. V Atqui haec omnia in ordine si liuruaturali per fidem comparantur: omnis ergo christiana scientia iidem Subaudit, ex qua pendet, et Ox qua e nativo veluti sonte permanat. 49. nunc doctrinam 4 pro virili asseruerunt quotquot in Asia, Africa ut Europa a primis Ecclesiae saeculis scriptoreSi loruerunt. Quos inter sat erit unum citare Augustitium, qui disputationem suam ad Scripturarum inspirationis su-elum coarctans sequentibus fideles hortatur: - yy Ante om-ntu, fratres, hoc in nomine Domini et ud monemu8, quantum P0SsumuS et praecipimus, ut quando auditis exponi sacra monium Scripturae narrantis, quae gesta sunt, prius illud quod lectum est credatis sic gestum, quomodo lectum est; Do subtractu sundamento rei gestae, quaSi in uere quaeratis
,0. Tandem ex absurdis. quae in Adversarii liypothesi profluerent nostra sententia ovincitur, et confirmatur. Si enim sidus a scientilicii proe su duponderet, maxima Chri- Slianorum pars, qui iniic scientiae comparandae impares Suni, iide divinu orbutu nou immerito haberetur. lino sidus ipsa due trinis sibi mutuu excludunt ibus coalescere puSset. Quae Sane absurda Sunt, et a nullone Supernaturalis fidei prorsus vliena. In investigatione igitur veri inlum fide cognitarum, ut x et his Theuduriti utar : Dux sit fides, et scientia Suh-
68쪽
M LIBER I. Sequetur. Pure siquidem ingenueque credentibus, Dominus in quem creditur, cognitionem concedit, fideique adjuncta cognitio perficit scientium veritatis. Quam qui umequitur, felix immo felicissimus est habendus.'
Quod ab initio diuinarimus Colenso Protestantium placitis hava
contentus Rationalistarum in Partes e cessit: - Veritatem lumine rationis comparatam evehit ad principem normam credendorum . hujusmodi principium a Christiana institutione erae Procul amandandam ostenditur, et Dalidis rationum momentis refetigitur.54. Plane compertum est apud omnes ab essentiali prolestantismi constitutione ac natura nihil aliud necessario prosuere, quam rationalismum, eo qiuvi Protestantes, reiecta penitus insultibili Ecclesiae auctori latale, sussiciunt eidem spiritum suum privatum, seu ut modo loqui adamant, ra-lionem suum individualem veluti normam ac judicem tum
in critica lἡblica, tum in exegelica, tum in dogmatica, proclamantque principium liberialis et examinis in religionis
negotio: in quo proprie natura ac vis consistit rationalismi: nullumque proleston lismum inter et rationalismum diserimen intercedere, quam quod alter aliquam rei supernaturalis speciem adhuc relinet, quum Bibliis innitatur, ac veluti symbolorum pallio cooperiatur; alter Vero utrumque rigui editur, utrumque prorsus repudiat. 52. Verum Colenso et haec Christianismi vestigia e sui socia amovere enititur, ipsamque Protestantismi essentialem constitutionem, Vitamque adortus, sacrarum Seripturarum dixi uitalem et praesertim Pentaleuehi in discrimen Vocando,
69쪽
CAPUT VI. STomniaque ad veritatis pro lubito consciae normam exigenda contendendo. Huc laciunt semel atque iterum ad nauseamusque repetitae Adversarii declarationes, quibus se modo Dei
veracissimi servum: modo veritatem oculis mentis aeque' contueri ac corporeis Solem in aere reSplendentem: modo
solo veritatis comparandae desiderio 'actum ad hujuscemodi inquisitiones arripiendas: modo tandem omnibus ossicium Sane maximum injungi, onusque imponi 'veritatem sectandi, verilatisque 'legi obtemperandi, dictitare haud desinit. At ecquae est veritas illa, quam tola mentis adhaesione, omnique studio veretur, colit, Sectaturque Colenso Ipse est audiatur: 'illa profecto, quae pluS minuSVe perspecta hominibus solatio fuit, quaeque lucem inquirentibus, ac pro vero justoque disceptantibus animum addidit, quaeque tandem ab illis omnibus, qui Semper et ubique aliquam
religionem professi, Venerabutur. Non aliam veritatem igitur sectatur, quam quae utpote a mente concepta Subiectiva nudit, quaeque solo rationis lumine cumparatur. Certi enim sumus, ' Subdit ille, Detuu
His service. Diqitigod by Cooste
70쪽
Oct qui nos ratione ornavit, id unum speclare, ne id unum nimbis exigere, ut fideliter, diligenterque ea ultimur in ejus
55. Iam vero ex his quae capite praecedenti innuimus luculenter colligitur humanae rationis munus id unum eSSE, ut se tamquam pedissequa fidei subjiciatur, eique aucilletur: nc proinde, ubi ratio se ipsam unicam fidei regulum Senii lconstituerit, prorsus actum de religione christiana, deque sile objectiva ac historica esse. At ricino est qui nun vidullantum cladem procul csse a re chriStiuua limandundum. 54. Procul est amandauda et, quia nesus est, uti Vidimus, silum scientiamque commiscure, ut ea, quae hujus pr0pria Sunt, inconcinne, ac Vero etiam absurde ud fidem traduci re Est autem non fidei qua Christianismi nota et characturc inlinetur; sed scientiae proprium omnia nil rationum exlgure, omnia rationis momentis desinire, eaque omnia et Solis complecti, quae ratiun purVidentur.
Procul est amandarida 2, quia instituitu christiana osthisl0rieo, positiva, in facto poSito, Superuaturidis, quaeque
lota ex auctoritate pendet, atque in auctoritatum tota re-- funditur. Procul est amandanda 5, quia ad asseclaς christianae iustitutionis pertinet, quod Paulus scribit: ' Ex purio cognoScimuS . . . ' Videmus enim nune per speculum in ii nig-
55. Procul est amandanda 4 quia humana ratio haud est idonea ad ea praestandii, quae Sibi pollicentur Rationu-listae. Cujus rei testem vocamus austitium Martyrem, qui, licet per varias philosophorum sectaS diversutuS, tamen