장음표시 사용
351쪽
Nota. Nam etsi ut post docebimus , proxima Passionis causa ut asin uis tamen e conti ario etiam Passio non raro rudw-.sor-rnat, ita ut illari omnia videantur jucu Mittata omnia adversa, etiam ea, quae,dum animus erat tranquillus, convenientia judicabantur. Huc ypectat, quod de gravi lit, te avicularum Sc paulo superius adsertin
Habitus Saepe etiam ab Atilita, 1 meo arbitta-
. Eid tu in partibus si is sedem h- , adere,que
it ad priorem 'ia is modo propossimus, causarum classem referri debet, deternuna' Nora tur Facultas. Utropterea incit
sit, quodjudicium quis 'im fer de Objecto aliquo plurimum enim Valat prim
sis, aut praeoncem opinio. usu ' curer igitur tam maria sint animaliunt, - secundum cerebrum,& alia membra,dispositiones,4 cause determinantes adeis dista nil mirum, non alum interdi raeja, sed intereaismanimantium genera, prae cipue interim uno inter plexionum discrepantia visitur,quique cir- esse de rebus, seu ἀυersis, seu u Am iuverso tempore, judicia Dratque adeo sensis esse quo capita; Sua quemque voluptate. Porro Assiimatio iraturaliter determina-
352쪽
ra, h. e. a 'congemia non acquisiit aut habi- bibitituali ruerebri aut corporis dispositione dependens, si praesertim totam aliquam animantis speciem assiciat,vocatur alio nomine Instinctu , quod illo inclinentur animantes, ac velut instigentur ad se,& non aliud, judicium serendum . - scilicet S si tutela. sibi relinquantur, nec aliquid per accidens interveniat, V. g. pathema insigne, coactio violenta, asseefactio sive Habitus contrarius, institutione hominis introductus,&α quod judicium postea suscitat,ut audiemus, petiti , cum Appetit Facultatem
loco-niotivam, ut haeca alia agat ac operetur, imo aliquando constriιat, cuivis speciei nsentanea, despeculiaria.
Quae omnia etsi vera sint, .suo loco Fon se suffccre queant praestat tamen causam αδ propositae varietatis quaerere simul in
sca animarum diversitate nimaruin
Quia enim animantium diversarum ani div si mae specie differunt,4 tamen, praeter pe' minat. rationes vegetativas, sensibus tam Externis quam Internis, privatim 2Estimativa, convenire creduntur omnino praeter vegem
lationem sensum animabus illis peculiare quid adscribendum erit. Nihil autem aliud occurrit,quam diversa quaedam ad aestimandum propensio seu inclinatio naturalis seu animabus congenita aestimationum determinatior
353쪽
natio, seu quomodocunque appellare libeat, propensionem illam consequens ap- Instantia petitus ac operatio, seu motus. Nam si inu iVix curationibus morborum, similibusve rebus aliud animal prae alio quid habet,id non animae, sed co=pori debetur raro enim ιυa adhibentur animalia. Ac quaestio hic est
non de actionibus Transi intibu , sed de
Cossi Ergo praeter positiones tam membrotauch rum, quam spirituum, sanguinis praeter- Astinia. que Habitum , aectione una, Vel pluribus, xxiςςm comparatum , determinatio Estimativae,
nantes tantoperem diltinctis animalium generibus variantis, pendebit simul a speciati, de singulari animae natura vel Essentia : quae Qu*libet proinde per peculiarem et singulis anima- .E lium speciebus propriam Facultatem con- obtinet curret ad actum Estimativae, seu ad sereno temp. dum judicium. cultatem Imo fortes cultas illa peculiaris, tan-Pheui quam causa quaedain universalis, non cum
it d δ' Llimat,a solum, sedis cum e Velitu,nes quin cum ipsa Locomotiva , concurret adactus eorum speciales. singulis proprios Fκem neque v. g. ad sela inL7rumenta sed ad ipsam Plμ sinuat aniniam , ejusque virtutes , referen-h. di i '' quod rept/le aliter moveatur quam huiusvio gressite. di cui Dico autem, per peculiarem Facultatem diam
354쪽
Nam anima non operatur absque Facultate, utut hae ecundum rem sit ipsa anima , Debet autem Facultas illa esse peculiaris, Cur po- alioqui nullum parere disicramen i ta . . . . Heullari, Si scisciteris ... . ea sit: respondeo, ist inlid siti
hanc, ut caeteras animae Potentias, cognoscendam es deis effectu, seu finctione, quam exercet. Unde nominabamus eam eon emtam animae, sive internam aestimationum, reliquarumque functionum determinatricem internam, inquam, animae; nam corpo ris dispositiones non sunt animabus internae di
Sine dubio autem omnia explicarentur Notas planius, si Estimativa seu Instinctus, &nonnullae aliae Facultates in diversis anima libus statuerentur feci diversae , quippe promanantes stinctarum animarum fontibus sic enim ex hac postrema acui tate peculiari, quibusdam aliis causis dem terminantibus constituendis supersedere
Unum est circa hanc sanctionem studio Nota II. se notandum , vel potius, quia ejus jam mentionem fec1, repetendum aestimationem nommodo locum habere in sensibilibus tam praesentit in quam absentibus , sed etiam in intest Datibin, h. e in iis, quae alioqui is Intellectu percipiuntur. Nam res ms .munes,vi sensius, non minus quam aliae,
355쪽
saepe cum judicio convenientis aut Inconve-Gem. nieritis apprehendi solent ut cum Diabo-pi tum tanquam hoHem Mortalium concipimus; omnem generatim serpentem tan
Λ a Frustra autem fingeres in homine dupli niatrix casam fistimativami per consequens, δε- tibi ii ' plices Passiones: cum aestimatio, si pro Modi illius, a nobis annotati, productione praecise sumatur, prosin eadem ratione fiat in Sensu communi Phantasia, Giuelle Iud;e. - utem Facultas judicatrix oealia iacotiva in ter in anima Intellectiva ponitur, habet os humi*ς ficium plane aliud, de quo infra. M4m, Potinema sensus interni operatio est, ο - oficereprate um, seu ante ognitum; s.nsu semis ante cognitum est Ut cum canis sitia . Ut Oscit herum suum gallina pullos suos; Eκem citem quando ciconia recognoscit nidum, a se constructum, in quo ova ponenda aut posita, aut soboles alenda est &c. Diciturque Memoratio, seu Memorandi actus, seu
Memo Fit autem haec operatio non sine aliquam iri qx reflexione habetque plurimum simisitudinis
Phanta cum ea, quam inter interiores primo loco
.uisdis numeravimus, qua scilicet animal unoseis sit, eom se videri, se audire, c. Sicut erit illa ten nixi u δ dit in Objeci tun praesens, Facultasque adera tunc
356쪽
hunc deprehendit se sentires, quod prasin ad s.li
est: ita haec fertur in Objectum a in Mex-
praeteritum, sive jam antea cognitum , a ς -- cultasque ea deprehendit, se , ouod nune cognoscit, antea quoque sensisse leu cogno Tribuitur actio haec Memoria,h. e. Fac et Faeuiti, ta ab hac functione appellatur Memoria. Quamvis Memoriae simul acce of 'sim se Alemo rendae omnes omnino, cuiuscunque gene 'η ris, operationes, quae circa OKcctum ab plute, , occupantur. Quandocunque enim ab isentia non cito concipere, & probe magi nes nari possumus, Memoriam mox incusamus, & de obliυione, Memoriae opposita , con . .
Ex quo colligo, Memoria vocem proprie, Meino aut secundum consuetam vulo usurnationem, nil aliud denotare, quam psalvam genui
quandam potentiam , non recipiendi qui dem, sed receptas Species astrethmdi, seu re . tinendi. Quae ipsa tamen vox privatim Facultati memorandi h. e. illi, quae fertui in res pris cognitas, non simpliciter, sed ' Our prius cognitae QR. communiter a Phi iis,-losophis accommodari solat , cum alio pro natisPoeptio nomine deitit nturi uiu Et quidem: eoiam fimulachro, seu eadem ut una
Specie Habituali fruitur tam his actus quam P
in to tis. Tantum differentia est, quod habitu:
357쪽
Lib. . c., 6. de Memoria. perii MimSpeciem maginatio in Objectum b, quemadmodum petitu per Speciem
visualem sertur absiliu in colores Recor- latio, id tendat in idem Objectum, antea cognitum, non simpliciter, sed quatenus ante cognitum est; quemadmodum Sensu com- per eandem. Speciem visualem saepe sertus inseolores nota absolute, sed prout ab H A in 'pprehenduntur , h. e. percipit, Olota egr=λι.
d. od vero Memoriam duplicem faciunt;
sitistin aliauit Se υam, iis omnium animalium, Memolia saltem perfectorum , cerebro residentem i in Sensi alias diuilectinam, reon nisi in ipsa animae in elle humanaessehlantia inhaerentem inde origi-oi'R ne mirarat, quod'Facultates tam ab anima
imam human m a materia consortio prorsus exim t. Quod utrunque quia probavimus, in hoc quidem sensu Memo- riam duplicare non possumus. . ,hm, Nahilominus fatemur, animam humanam .' ' ἡ nota iriod rerum sensibus haustarum, sed tius se eatam etiam recordari, cruce a brutis nuta modo verum a sala Intellectu percipiun- bestia tur. Recordari, inquam, non solum qua . teuua, ob asservationem Specierum , semel ' cogit ita Ηι rursus tempore conciperei'
tela sed , ub eis praeciseratione . quaten
358쪽
eoncipit tanqὐ- is apprehensa Ut resem meminimus, nos heri de Deo, aut de ob pi . jecto aliquo universu quorum Deturum in Phantasiam cadit,speculatos esset: Ex quo tamen nondum sequitur in imo inrimine propter hanc Objectorum diversita-ntem necessario ponendas esse inrin mo- Eu ut' randi Facultates, totogenere interis distin-ectas: quemadmodum neque binas Sesai ' 'matrices in eo admisimus, quantum vi circa Objecta similiter diversa occupatas. Sed solum sequitur, Memoriam hominis alio φιatenus distingui a Memoria brutorum, quein admodum etiam plurimarum bestia ,rum Potentiae Memorativa haud dubie sal . tem accidentaliter inter se differunt.
- Cum Memorandi actu assinitatem gerit . 1 ἡ 'Remit; centia dicta, qua nempe ex sensu,
Imagmatione aut recordat1one alicu)lis, aut
aliquorum , devenitur in recordationem ejus, quod paene meiderat , seu paene o,si mon traditum fuerat.
Solet haec tribus denegari, honi inibo . . .
li adscribi. Quamvis non sitis assequetr,cur ini ea brutis plane adimatur. Neque ni fem bivii, persquod quidem volunt fit ratiocinatione compe' seu discursu expresso I neve investigatione arbitrariari sed saepe contingit, jormito incidere aliud ex alio, citra discursum. Nisi fortuitum hunc succursum censeas Norari.
359쪽
indignini nomine Reminiscentia tamen etiam ad si1mplicem recordatiqnem refelici nequit, cum confletur seu constet corticepti . bus aut imaginationibus diversis, quaru in , prior ponit, aut post se trahit alterani , ita ut si esset absque priori, altera non ponerCF adem tur. U. g. canis non recordaretur ossis, an
tehac a se fitiato sub terra sepulti, nisi sentiret redeuntem famem, aut nisi sertuito rediret adnodum osssis, eumque agnosce rei, tibi, i Forte autem de solo nomine haec quaestiopst: possetque postremus hic actus reduci
ad continuatam rerum se invicem consequentium imagfriatiotim, de quaribus. oblivio . . Quod oblivionem attinet, est ca immi- nutio aut desectus non modo Recordumnis, sed etiam Imaginationis pendetque ex oboli, furatione aut extinchqne Specierq habi-
0ha Obscurantur autem extinguuntur Pς ς-n Species, quando vel in ipsa nativitate sua D, h, debιles sunt, hoc quando aut ob imbecillitabituales tem)revitatemque sensioniam tanquam causae effectricis aut ob subjecti recipientis inhabilitatem, non nisi remis producuntur : vel quando cerebrum earum multitudines vanitate nimium oneratus, ita ut posteriores vehit obri es istocent priores: vel
360쪽
Lib. 3. Ca 46. de Oblivione. 3s' vel quando temperamentum .dispositio in fisjesti, eas sustentantis peculiari enim
qualitatum symmetria ad retinendum opus esto per morbos, aut etiam intra Ianitatis limites ratione aetatis ingravescentis, similiumve causarum, tantopere labefactatur, ut gestare eas diutius nequeat. vel quando idem illud subjectum, h. e. substantia cerebri iv adeoque promptuarium Specierum habitualium diruitur, h. e. ad ritum reliquarum Viventis partium omnium, continenter diglatur, & interim Species per iteratos actus non inflaurantur, h. c. imagines parti culis cerebri per nutritionem subeuntibus, non de novo appinguntur, repetitione vel sensionis, vel imaginationu, seu meditationis. Interim, quemadmodum Habitus caeteri omnes,ita hae Species sita sunt conditionis, ut si maxime subjectum , quod eas sustinet, non dilabatur, neque alias noxam gra viorem incurrat cessante tamen causa effectrice de inflaura=ite, h. e. omissa reiteratio-acthium, paulatim exolescant, & veluti a seipsis minuantur, ac pessum cant. Nec reseri, Species hasce appellari, a Obje- nobis appellatas esse qualitates permanentes,& sua natura conflantes , quippe habituales. Nam hoc non intelligendum est nisi in o tutio comparatione ad eas qualitates, quae a ἶ- in causa conservatricis. influxum requi