Introductio ad scientiam naturalem, in regiâ nobilium Soranâ discentibus exhibita à Joachimo Bursero CamentioLusato, .. Introductionis ad scientiam naturalem, pars tertia in regiâ nobilium Soranâ discentibus exhibita à Joachimo Bursero ..

471쪽

rum , idetur requiri S intercutiere adhuc actus peculiaris,quo bini Termini in

Enunmitionem, ternit, e iumentationem, plures in plurium Aigumentorum concatenatis em coordinantur. Cum enim Subiectum iraedicatum in P 'Enunc Arione, item Extrema medium in tionis e

Syllogismo, non sinue nisi partes Materialeii

necessum est, ut Fora m aliquam csipiant: tionis.

quae mina potissimum consistit in recta collocatione seu dispositione Terminorum, absque qu neque δεες--fit, neque re-- ab uno ad aliud. Nempe, aliud est minos Apprehen cis . aliud, eosdem Mimaste, aluid denique ' de iis ordinatis Iudicii- ferre. Quamvis differat xam Apprehensio quam ordinatio Terin norum possint uni eidemque Faςultati a&sione. scribi , cum saltem ordinatis nequeat esse isse'. prehensione; imo ordinatior Monam nihil liud quam Or m volensio. ut ait M minorum positione o ostendi-riuntur divetis Arguanentiu-- species, omMhbvaria sylli dolorum S tura ac indifferre, quibus omnitas eum cillationis simus mori, de aque potens licet hic clarior, ibi iusturior &c0 tet rursus , Coordinationem Terminorum esse quomodocunque

472쪽

o δ. 3. p. 24. de Inteae disponente.

simile cari actionem peculiarem , ad eum fere modum, quo CAELAmatio differt a Sensione sim-ri plici Q id ipsum etiam inde evincitur: quia Φpe nota alicui est Major Propositio ,nota etiam Sub sempii r nihilominus , si duae hae separatim dijudicentur, nec debite inter se coaptentur, nullo modo innotescit, ex iis sequi abud,4 tertium quid. Nota Eadem Dispositio celebrem locum habet in ordine tradendarum Disciplinarum. κhuh Diligenter autem hoc loco advertendum, tionesta tam Coordinationem hanc quam Judicium inhes Discursum, non modo in Objectis Intelliones ciessius propriis,sed etiam in singularibus sen-: sibilibus, Phanto, apprehensis, locum ha- lingularia bore; e quibus non minus Propositiones Argumenta conficiuntur ab Intellectu, quam ex Vniversilibus desisseensibitibus, pari simile . ferme ratione, ut sistimativam non circalabsintia solum,sed & circa praestenti nec mo-d circa sensebilia, sed Malia versari;adeoque tam Sensiιs commimis, quam Phantasia, quam etiam Intellectὴ Speciebus uti, supra dixi-

Hoc autem, ut paul post apparebit,multo commodius in nostra sententia explicatur, quam si in alis subjecto ponamus Species Intelligibiles; in alio Sensitivis, rursus alibi Areuinum collocemus , alibi Sensem

internum&c.

473쪽

ctione, h. e. de Apprehensione, quae veluti β' findamentum est reliquarum, nolinulla in Eleatius sunt expendenda. - . Rus Objectum censentur esse res omin obie-

Quasi mili quicquam si ullibi gentium, dicet

quod non cadat suo Intellectum hymanum. Appre-

Verib ---is quadam hic opus est, ' μ',

quam ad bina capita redigendam putamus. Inprimisonini Entia cognoscuntur qui inteli dam ab Amma humana, sed non omnia per Inuictim verum aliqua per Sensiim dan, hondit saxis Nam sngularia sensibilia non Inte lectus, sed F Sensus percipit , externus 6ci--, Nisi quatenus confuse desimplisis in Nota, conceptu comm- ea simul comprehendit Intes ectus. Etenim quando de resingulariabsente pu Ostenduta, sensibili, cogitatio subit,quilibet expe- ' ritur, se non duplo, sed unico simplici conceptu cognoscere Petrum mg. helterno die visum: qui conceptus non fit,saltant-- si , cadum etiam in bruta. Neque quisquam

ostendere potest, eum conceptum tunc ab Intellectu formari, d non a Sensu interno. Plane veris temeractim esset,asserere,dum iota Petrum Imaginamur. nos eundem etiam ρ- necessariis Intellirare, adeoque uno eodem' que temporis momento ab uno eodemque

homine Petrum dupliciter cognosci erte si

474쪽

4ria L. 3.Gaq.de Obj.Intel appre nilenim duplex ferret cognitio,posset ea per reflexio . nem a nobis observari, cujus oppositum experientia evincit. v i d. rgosti m Objecta merito tribuuntur Objecto Intellectui,quae homini spropria sunt,&inter , shis substantias corporeas ab eo pol cognoscun- tantia. tur, adeoque cum quibus caeterae animantesnιhil habent commercii;uni Derlaba nempe insensibilia,tam spiritualia quam corporatia. ch ih Neque ero denegam us Intellectui con tellectui ceptum singularium sensibilium ob aliquam:. scit, ejus is perlemonem quandoquidem tam Insibilium tellectus,quam Sensus,fecundum rem,sunt

.. es anima humana;proinde distinctio inter

iur nobilitatem & vilitatem in anima non habet locum nisi racione functioniis , estque adeo merὸ verbalis: neque ob quandam repugnantiam, quam fateor miliam esse esse quia temere ac praeter omnem rationem anima humana diceretur rem eandem uno tempore

diquciser Apprehendere interius, idque per Facultatem duplicem, nempe tam per Inte Vectum,quam per Sensium; aut saltem nunc per Intellectum , nunc per Sensum, os; a Oppon Intellectus freci uentissime erai. satur circa res Mutires ensibiles, vel Astrasenis ut quando ex duobus aut pluribus phantasmatibus format conceptum communem ut postea dicemus vel Disiurrendo ut cum per Inductionem ex singularibus colli-

475쪽

git unive sale fabrich syllogitavin Termino sing3M- continui L. aut inro, que singulari concinnat rustion m vel distinguo ut cum disserentiam cognosci inter singula o dc universiler' vel

prini J andri uix cum prudentiam circa actiones potieulares exercet aut ex ante di .ctitat cisum v. g. hac potius Mam alia Ggura, magnitudine ci Mi. e. parandam: vel sensum externum risenis, cui cum ostendit, blem 1 inulto majorem νε-ra ess quam app/rε ocaeis. Ergo abantes' lectu concipiamin quoqm M apprEben' duntur res pilares, sensidus obviae,nisi ve. lim- ω-, uix sim ignota negotiari,

Respondeo, causam emicem realem solutio. omnium csunmem alarum operationum animam humanam, quaestiunctionibus diversis varias Potentiaruris puellationes

simitur, μά-- tam interae quam ab ipsa animae substantia isterentium , ut

centies dixi Licet autem singularia sensibilia non cognoscat anim per Inteilectum, h. e. Metabilia singularium sensibilium cognitione anima humana nondenominetur βω- να

476쪽

Quemadmodum enim sistimativam ostendimus tam circa res praesentes quam circa abstentes versari, quas tamen ipse sisti- matrix, qua talis non cognoscit, sed partim Sensus communis, partim Phantasia. Ita proportionaliter Intellectus tam circas uiam sensibilia, eam circa alia versatur, quae tamen ipsemet non Apprehendit omnia preseimmediate , sed quaedam per Sensum tanquam ministrum aut comministrum. IV. Ad Argumentum igitur , admista toto Antecedente, negatur Consequentia. Nam &Intellectus Iudicativ--Αpprehendit, tamen judicat: ν ianta nil cognoscit, tamen fertur in objectum suum. Neque tamen Intellectus Iudicativus,4 Voluntas, dicuntur circa res ignotis versari. Atque haec de primo limitationis, quae circa communem de Objecto, Intellectus sententiam adhibenda est, Capite.

ζ ir Deinde cognitio Objectorum alia est

cti, eo Dιrecta Dialm L, Perfecta pro modulo hu-gnitio vitae , ouae scilicet fit per Species propri- ,

a rebus4pus cognoscendis prosectas alia est O cura, Impersedi. Induesta quae fit per

Species mutuatitia MatienM. Ab intel . Priori cognitione apprehendit Intelle-hii, si ustantum 1 Ubilia puta conceptu com- turriensi muni, nam singularis conceptus soli remanet sensui, ut dixiυpoIImor vero intelligi

477쪽

spiristidia, Misseensibilis. Nisi quori side di

xur, conceptus, rebus sensibilibu cum im alia. piantur etiam insensibilia iurecte adhuc ra-inencolis seu ἀ- , d valde goom

sera

Sin, inquam,' . ab Intino anima humani, dum est in hoc corpore, sibilia cognoscuntur perfecte de directe: quia omnis et cognitio nostri est per sens- , seu incituta eo vis. sensibin , ad quos sensibilia cunde etiam Sm ,- nomen adeptasunc Specie eusimulachra,& similitudines mittunt. Ab his autem Sensi uim speciebus axim M postea,&Formari debent alia species, Interus inservientes, ad modum, deinceps explicandum. Cum igitur Species Intellectuales sint rerum, terialium S sensibilium/r pria exceptis, in amὸ monebam,paucissi'mis, quae sorte simul rebus insensibilibuι com--itutisum dummodo quaedam sint tales, easque solas directe repraesentent; ideo in illas Inrellinus sirines DF. Reliq;veryres,sive sinistiniuisi, ut An dii: geli, Mura; sive alioqui instas , utFor-fietisibilia inae substantiales, Materia prima quesitates ' ζ' ζ'

occultae, Speciessensitivae , operatione In nisi india

478쪽

sed cognoscendae sunt 'species': -

eas videsicet, quae rerum

st, .---buistis,abstractae, aliis re,

bus intelligendis aecommodiantur. Inseo Ee quia bestia Species alien usu pare, Altho rebvsoue aliis aecommodare nequeunt ideo

.mi intelligendi, seu concipiendi Objectae, senendi in sum fimie a cognoscendi inquam, per Species isniorerum sensibilium. insensibis quidem in Neratisnem,seae perre, finem rei sensilis ut um Spiritumip-- , Exei dimita, si v prout Subs opponitur, concipimus tanquam Enc2 3- extensem, mori nescium; Materiam primam tanquam quid ' -- qualitates occultas, tanquam per se in=3Viles,&c. rarationes,mei 1Qonsalis ad sensilem ut cum v ense Materiam minat cognoscin ius per rei y issem ad materiam artesectorum meum eoncipimus ut parentem, α - M adenioue perienomisistionematis . Exem extemissensibilibus, ut quando miram concipimus, tanquam triti ei m ,

Deum

479쪽

Deu tanquam prunum es o rerum, umbique obviarum Sic adeoque intestigeti is motum, substantiam creatam c. eamque ad Naturam D in re Nis quod quatenus in his involvitur conceptus Fri Caul. seientis c. Wrtia haec ratio spectet simul ad praeceMntem sicundam, aut etiam ad ipsam directam cognitionem , antὸ

commemoratam.

Verum,cum Primas opust, beat pe-2 eis sensiciva, ab externis is nisad cere--ne Imbrum ingressa,ut inde determinetur proxi- .:: φni ad actum suum proseondium imo prebe omnes Sc guti sensus provocentur ad agendum a Specieb- Objectorurn, ad sed latis: jure quaeritur , unde nini Atel-- mx-ὸ terminetur ad agendum. h. e. ad apprehendendum suum Objectum nam Rean rum determinans patet esseo sectum ipsum

Responderisilet, riciae sin id im

quoque per Speciem.

mirum t etsi ex phantasmate, seu specie Iectuali. sensitiva, qua Phantasia ad iniusto imprios utitur sorsan is mediate peti Merui possit determinatio illa intellaictus a quasi phantasina tam Senisi quam Intellectuli m--ediat. ministerium praestet qm enim obstat quod alii perpetina causaniau, acti nefante pectinesse in m multo conditio ει nis,

480쪽

distile diu, contuitae esse possint. λ Tamen

ei is pio in phantas in stativuitur species pecu m pro ιο εν Intellem objectorum re- tum imitorices, mirum inter tentutia intelligendi potentir constituatur lai-

tesse stus. Emin Sicut ergo Phantasia, qtietuis operatin,

zr' iquis Ioeoti Q Speciem rei concipiendae prosere, per Speciem illam

senu in rem cognoscendam , seu incistognitionis in istum. Neque enim in Speciei vel productione , vel receptione, conisistit imaginandi aetiis r d. Species, quatenus a Phantasia Armatur, ndu actum cognitionis, etsi non te rure, Applica Ita credendum est, Intellectum, quando operatur, simul S cuin rei intelligendae expromere, interventu specie ipsum imialligendi,her Myrehendendi adimn exercere; Intellectualemque adeb Speciem, naturae ordine , praeire ipsum Apprehensionis seu Intellectionis actum. minio. Quod etsi ita sit, antellectus ad exercendam intellectionem determinetur a Spe cie; remanet tamen adhuc quaestio, unde-- 4n lectus. Oeeasionem , Mosam accipiati Speciem nam formandi Quae quaela