Institutionum opticarum partes quatuor : conscriptæ in usum tironum

31쪽

coloratum quasi stare . nec amplius attolli, vel deprimi videtur), si, inquam, metiamur longitudinem imaginis , sumpto latere rectilineo . ubi semicirculi in utro Vis eXtremo incipiunt aut desinunt, & latitudinem, erit illa fere hujus quintupla. Item si comparemus angulum νErcum angulo totius refractionis , is sere erit pars 27, Vel 28 totius. Quibus cautelis opus sit, referre longum foret, & habetur tum apud Newtonum in intica, ct Lectionibus Opticii, tum apud alios. Magis necessaria attingemus in Dioptrica.36. ado Si totum spectrum excipiatur lente ampla vitrea, in cujus foco radii colorati rursus colligantur, atque ibidem charta alba constituatur , Videbitur circellus albus, uti erat radius incidens. 3eio Si in tabula , in qua depingitur spectrum coloratum, fiat foramen , per quod Tadius unius certi coloris, V. g. Violaceus, reliquis interceptis, transire possit, ct hic sub eodem, vel alio quovis imcidentiae angulo post tabulam eXcipiatur prismate 3tu, seu aequali, seu inaequali, Vel etiam colore certo imbuto, v. g. Viridi, Vel flaVo. refringetur quidem eodem modo, ac prius, ct si quidem anguli sequales sint, etiam eadem quantitate; at colorem non amplius mutabit, nec in spectrum sensibiliter oblongum dispescetur , sed nova tabula exceptus coloris Violacet circellum Q depinget. 4tO. Quae diXimuS, non tantum vera sunt de radiis solaribus, sed etiam cujuscunque lucidi, cujus lumen ad album proXime accedit 4pse enim color solis aliquantum favescit , licet in aliis colores sine

plerumque Obscuriores, nec tam accurate discerni possint. 5to. Si fig. 17. Tab. II.) 1nensurae intervallorum coloratorum Fig. 17

in lateribus parallelis, v. g. AG, accipiantur, Aa. Ab, Ac Ic., de- Ru prehenHit Newtonus in suo, quo usus est, prismate, posita AG - Ι),

Intelligatur GA producta in se, ut sit A Q - AG, erunt intervalla enposita eadem cum intervallis, quibus chorda Μusica G Q saltem in paullo antiquiore systemate) dividi debet in i, e, d, &c, ut progrediem

do a G versus A edat tonos illos 8 Musicos per tertiam minorem, &Iextam majorem, ipsa Vero intervalla singula ad unitatem AG relata erunt Aa - ἰ, ab - , bc - - , cd - Φ, δε α Φ, ef - ά . -6is. Si ope plurium prismatum duo diversi colores permisceantur, V. g. flaVUS . & caeruleus, orietur quidem color mi Xtus Viri desscens, sed qui ope prismatis iterum in pristinos resolvitur. At color viridis ejusdem gradus, qui habetur ex separatione prima unius prismatis ope instituta, nunquam in alios duos specie diversos dividi potest.

Haec omnia innumeris propemodum, atque certissimis eX perimentis Newtoniis confirmavit, ingenti simul varietate methodi adhibita. Sed Videamus, quae ex hisce paucis necessario consequantur.37. Et Imo quidem ex Ι & ΙI eXperimento evidenter constat,

lucem , quam albam dicimus solis, etsi reapse aliquantum ad flavam D s accedat,

32쪽

INs T. OPTIcAR. PARS Ι. CAPUT L A nTIC, III. accedat, haberi eX permistione omnium colorum. Etenim in pris malux alba incidit, in quo nil aliud patitur, nisi quod diversae ejus particulae diversimode refringantur, quoniam spectrum multo longius fit, quam esse deberet, si in omnibus particulis haberetur eadem refractio: igitur sola separatione oriuntur eY albo radio colores. De in iidem colores ope lentis in focum collecti reddunt lucem albam, hoc est, talem, qualis prius fuerat. Secundo. Assectio, vi cujus certae particulae lucis certi coloris ideam eXcitant, constans esse debet, uti & ea, qua facilius, dissiciliusve refringuntur. Etenim si haberetur color e X qua dem modifica tione per prisma, is in secundo prismate Vel intendi, vel mutari deberet; hoc non sit per III eXperimentum; igitur est quaedam assectio constans. Idem dicendum de gradu refrangibilitatis , uti tum eX I, tum e X lli eXperimento liquido constat. Utraque hujus sequelae pars magis adhuc firmatur per eXperimentum VI. 38. Atque e X his jam intelligimus , quomodo spectrum colara' tum priSmatis estormetur. Scilicet cum incredibilis sit particularum diversitas , Viribus, ac celeritate discrepantium, illae quidem, in quas vitri actio minimum potest , ad r refringuntur, atque imaginem soliScircularem depingunt; tum paullo supra r depingitur altera imago circularis per particulas paullo facilius, magisque refractas, atque ita deinceps per innumeros circellos quorum diameter est spectri latitudo,& centra in eadem recta jacent) estormatur series imaginum, quarum peripheriae utrinque infinite fere propinguis intersectionibus latera rectilinea esticiunt. Jam Vero etsi sint innumeri gradus refrangibilitatis,ci infinita pene discrimina impressionum , ex quibus alterius semper

coloris sensus eXcitari deberet; nequimus tamen disserentiam inter gradus admodum Vicin OS percipere quanquam etiam oculuS eXercitatus probe adhuc in diversis rubri V. g. coloris gradibus , diversam colorum rubrorum intensitatem advertat; idem est de aliis , sed omnes ad septem praecipuos revocamus, quos ipsos si attentius inspiciamus, discernemus in singulis aliquos gradus minores, quibus successive cum contiguis committuntur. Res prorsus se se habet, sicut in sono : in dimidia chordae longitudine infinita sunt intervalla infinitis tonis musicis respondentia . interim tamen e Xiguum eorum numerum satis accurate distinguere possumus. 39. Praeterea, si communem incidentiae sinum ponamus - I, luce e vitro communi in aerem eXeunte , sinuS refractionis a principio longitudinis computando erit intra sequentes limites. Ρro radiis rubris usque ad confinia coloris aurantii ab 1,54 ad 1, 5425Α confiniis aurantii ad confinia flavi ab Ι,54 et 5 ad 1 544 A confiniis flavi ad confinia viridis ab I, 544 ad 1,54667 A confiniis viridis ad confinia caerulei ab I, 54667 ad 1, 55 A confiniis caerulei ad confinia indici ab 1,55 ad 1, 55333

33쪽

Α confiniis Indici ad confinia violacet ab I, 55333 ad 1, 55555 A confiniis Violacet ad finem longitudinis spectri ab 1,55555 ad 1, 56

Ex hac tabella perspicitur, discrimen virium agentium indiversas Iuci S particulas, eX quibus refractio pendet, esse pereXiguum, cum disterentia inter eX tremos colores I, 54 & I, 56 tam modica sit. At cum ipsi colores tantopere disserant, necesse est, ut aliae adhuc sint in luce affectiones non minus, ac eXpositae, stabiles. Idem refrangibilitatis discrimen deducitur etiam ex diversa longitudine focorum lentis alicujus vitreae, qui a radiis rubris, & violaceis efformantur, in quibus differentia e st proxime ψj pars totius dis antiae a lente usque ad focum radiorum violaceorum. Et id quidem in eo vitri genere, quo usus est Newtonus. Est tamen hic aliquid humani passiis , quod rem non satis eXploratam ad omnia refringentia corpora transtulerit, cum tamen haec discriminis ratio nec in aqua semper, nec in quavis Vitri specie subsistat, uti Dodondus magno Dioptrices emolumento reperit, de cujus emendatione jam plerique optici, auctoritatis tanti viri, quantus Ne tonu S erat, pondere quodammodo oppressi, spem fere omnem abjecerant, & ipse fortassis Dol-londus se se parti majori adjunxisset. nisi dubitationibus Euleri, & argumentis D. de Mingeni sterna excitatus fuisset ad ulteriorem disquisitionem per eXperimenta faciendam. do. Illud unum hoc loco addimus. discrimen refractionis in diversis luminis particulis. quae diversi coloris sensum eXcitant, non ponse eX integro pendere a diversa propagationis celeritate, aliquem enim etiam hanc posse habere influxum haud negavero. Nam si celeritas absoluta particulae esset in eadem ratione cum refractione, cum inter

hanc sit discrimen in coloribus extremis o,oet, etiam idem discrimen in propagatione foret; unde cum lux a sole ad Tellurem tempore 8/80 - 4880 propagetur motu aequabili, radii extremi violacet tardius a /,88 ad Uenirent, quam eXtremi rubri; & si sumamus rationem distantiae mediae Telluris a sole ad distantiam mediam Jovis a sole, I COO: 5 I98, a Jove ad Tellurem circa Q fg. 9. Tab. I. versantem Fig. radii Violacet saltem I 40, 97 tardius appellerent, quam rubri, ideo- V / que hoc discrimen temporis ad 18 / ascenderet tellure prope t posita, ct adhuc aliquantulum foret majus in spatio at, quod luX conficit,

antequam satelles ex umbra emergens Videatur. EX quo sequitur, quod cum lucis celeritas per reflexionem non mutetur, debere satellitem e X umbra Jovis egressum saltem per plura secunda in positione Telluris assumpta alterius coloris apparere, quam candidi illius, quo semper primo emersionis momento, dum videri incipit, se te nobis conspiciendum praebet. Multo magis hoc discrimen coloris sentiri deberet in satellitibus Saturni. Quoniam igitur id vhaeno inent S repugnat, saltem illud conficitur, refractionis disserentiam di fierentiae celeritatum diversarum particularum Luminis proportionalem non esse.

34쪽

ARTICULUS IV.

De Vidibus alternis facilioris reflexionis & transmisitis. I. Iersecutus est hoc argumentum et suse, & dilucide, & accura.

L te R. Ρ. Carolus Lenvenuti in Dissert. de Lumine Romaea 754 edita, & Viennae 176Ι recusa, ubi etiam multa sane supplet, quae Ne tonus Vel solita brevitate indicat, vel data ponit. Nobis praefixi limites id tantummodo permittunt, ut methodum indicemus, qua Newtonus usu S est in hujus rei pervestigatione , calculis, euanon dissicilibus, sepositis, atque ut inde profluentia corollaria adferamus, quae plurimiS Phaenomenis accurate eXplicandis viam sternunt, ac tandem ut conjecturam nostram de natura harum Vicium aperiamus. Acceperat Ne tonus majoris tubi optici vitrum objectivum, parum admodum Con VeXum, quod alteri Vitro plano imposuerat. In conclave obscurum immissum radium solarem , atque interjectu prismatis in colores divisum, ita eXceperat tabula perforata, ut non nisi, cuius vellet, coloriS radiuS tranS eam in chartae albae plagulam incideret, e qua tu X illa colorata magnam partem in Vitra, ut diXimuS, composita refleXa, atque inde denuo velut a speculo in oculum remissa, exhibebat in medio, ubi se se contingebant superficies plana, iaconveΚa, maculam obscuram C fig 18. Tab. II . Inde intervallo Ca quo semper indicatur intervallum a centro usque ad peripherias quae vel lucidissimae, vel obscurissimae videbantur ambiebat priorem maculam annulus lucidus ejuS coloris, quem charta in vitrum reflectebat. Tum interjecto spatio annulari obscuro, alter intervallo CB sequebatur priori concolor annulus lucidus. & hi alternis obscuri, lucidique annuli intervallis Ud. Ce &c plurimi se se eYcipiebant. At cum Newtonus trans Ultra aspiceret lucem incidentem, non exciperet refle Xam; eae parte S, quae refleXione Obscurae apparebant, transmissu coloratae Videbantur, & ex opposito orbes illi, qui prius colorati cernebantur,

nunc erant nigri.

a. Quando mutabatur color lucis, atque loco radii v. g. rubri immittebatur Viridis, annulorum non modo color mutabatur in Viridem, sed etiam eorum diametri aliae erant, atque id in omni colorum specie accidebat. Eodem modo alia erat annulorum amplitudo , ut mutabatur obliquitas radiorum incidentium. Praeterea quando superficies conVe-Xa vitri magis apprimebatur planae, annuli semper una cum macula Obi cura, quae medium occupabat locum, majores fiebant. Tandem dum non certi generis radii, sed alba luX in cadebat, annuli diversorum colorum Videbantur, ita, ut idem annulus incipiendo ab interiore peripheria

35쪽

DE VICIBUS ALTERNIS FACILIORIS REFLEXIONIS &c. 33 'ripheria usque ad eXtimam plurium esset colorum, neque horum ordo in singulis esset constans, & tum quidem lucidis non interjiciebantur obscura intervalla, sed macula tantummodo in medio fortiore vitrorum compressione efficiebatur. Erat adhuc inquirendum, utrum iidem manerent annuli, si intra superficies vitrorum, qua parte se se non contingebant, aliud medium , quam aer, Comprehenderetur. Quapropter OraS Vitrorum madefecit, & illico aqua se se circum quaque interposuit, attracta Ver-1uS centrum, usque ad maculam mediam. At tum colores omnes erant

notabiliter dilutiores, & annuli multum contrahebantur. 43. Ex hisce facile collegerat Ne tonus, dum vitra singulis collustrabantur coloribus, per spatia ab annuli S coloratis occupata lumen reflecti; per illa Vero, quae cernebantur obscura, tranSmitti. Secundo inferebat, res leXionem hanc non posse adscribi vitro, sed laminae aereae a Vitris interceptae, alias enim aqua interiecta nulla fieri potuisset in artitulis mutatio. Tertio non eandem crassitudinem laminae aereae aptam esse reflectendis radii S V. g. caeruleis , quae apta est reflectendis rubris: quippe primus annulus caeruleus minor erat primo rubro, secundus caeruleus secundo rubro, & sic deinceps. Atqui in minore distantia a puncto contactus vitrorum minor erat laminae aereae crassitudo, major in majore. Ouarto multiplum aliquod crasti- tudinis certae posse rursus ejusdem coloris radiiS reflectendis esse aptum, quibus apta est simpla crassitudo: etenim erant plures ejusdem coloris annuli, & singuli efficiebantur reflexione aeris, cujus crassitudo femper augebatur recessu a centro Vitrorum. Quinto ad certi coloris radios reflectendos, quando incidunt sub certo angulo, Vel perpendiculariter, necessariam crassitudinem aeris non esse eandem cum illa, quae requiritur, quando oblique, vel sub alio angulo incidunt; & quidem quo major est obliquitas, eo majorem requiri crassitudinem. Idem dicendum de harum crassitudinum multipli S. Sexto quando angulus est idem, idemque genus radiorum, crassitudinem lamellae refleetentis in diversis mediis esse diversam. Sic quia interposita aqua contrahebantur annuli, necesse est, ut tenuior lamella aquae effecerit primum annulum, quam fuerit lamella aeriS, eX qua habebatur antea annulus primus latior. Se timo quod hic dictum est de reflexione, intelligi oportere etiam de tran Smissione. Octavo nullum amplius observari colorem , vel annulum obscurum , quando laminae reflectentes, Vel transmittentes lucem crassitudinis majoris evadunt.

44. Supererat jam, ut debitae dimensiones haberentur crassitudinem lamellarum . quae radioS vel reflectebant, Vel transmittebant, ad quas determinandas haec se se Via Ne intono aperiebat. Repraetentet MCN lectionem Vitri conveXi, O CP plani, transeuntem per aXem lentiS QC. C punctum contactus fg. I9. Tab. IL). I bini Cu, Cc, Ce &c radii annulorum, qua parte erant lucidissimi, vel ly

36쪽

ΙΝsΤ. OPTICAR. PARS I. CAPUT I. ARTI c. IV. vero sint radii. annulorum obscurorum , ubi maXime nigrescebant. Manifestum est, crassitudines aeris singuliS corres podentes ab, cd, re, gh, &c esse sinus versos arcuum Cc. Ce, &c, quoS ipsos dimensus est. Cum igitur nota fuerit diameter sphaerae, ad quam lens tornata fuit, habebat hoc ipso sinus eorum Vers S. Eodem modo inis notescebat crassitudo lamellarum aeris certi coloriS radios transmitten. tium, qaamquam hac in re opus fuit, ut haberetur ratio refractionis, quae fiebat in radiis per superficiem planam QN ad oculum venientium,& quae refractio mutabat situm punctorum G, C, e, g Sc apparentem. Hujusmodi dimensionibus accurate captis, ceterisque rite subductiqCalculis, reperit Ne tonus, radios, qui in confiniis flavi coloris. &aurantii sunt, requirere intervallum, 1eu crassitudinem lamellae aereae

dum perpendiculariter incidunt) aequalem I sibbb unciae, ut per pri'

mam ejus superficiem ingressi a secunda reflectantur; ut autem transmittantur etiam per secundam superficiem, debere et se crassitudinem

duplam nempe unciae. Eodem modo pro radiorum eXtremorum violaceorum reflexione requiritur crassitudo sere unciae, pro

77 38

mittitur, quae crassitudo sere 2OP continet crassitudinem Iamellae necessariam ad reflexionem luciS Violaceae. 45. Ex his principiis resolvitur etiam sequens problemae data crassitudine lamellae, b angulo incidentiar, nec non ratione sinus incidentiae ad sinum refractioni3 invenire colorem lamellae, quae conditiones cum in multis corporibuS notae sint , patet fructus pulcherrimus hujus inventi. Etenim uti haec intervalla determinata sunt pro radiis diversi generis perpendiculariter incidentibus, ita determinata quoque sunt pro variis angulis incidentiae; suntque pro obliquitate paullo majora, ita, ut licet via obliqua longior sit perpendiculari, haec tamen majorem Vicium alternar Um numerum contineat, quam obliqua. Sed nobis haec generatim indicasse satis est. Ex quibus etiam illud intelligitur, quod Num. 4 et ultimo loco attulimus, nempe luce alba incidente debuisse non modo dempta media macula nullum apparere Anuulum Obscurum, sed in singulis annulis colorum series definitas ab

37쪽

DE VICIBUS ALTERNIS FACILIOR Is REPLEXIONIS &c. 35

interiore usque ad eXteriorem peripheriam, quae jam interior respestu

sequentis annuli erat: utpote laminae aereae crassitudine usque crescente, reflectebantur ibi certi colore S . ubi luce homogenea, v. g. flava, incidente Videbatur color niger , qui requirebant pro reflexione paullo majorem crassitudinem, quam et Tet lamellae in annui, praecedente flavo. Et quoniam innumeri crassitudinum gradus succedebant. habebantur quoque ejusmodi, qui diVersa multipla inter UaJlorum plu- .rium colorum ad resteXionem necessaria continebant, Ut proinde etiam colores miXti orirentur . V. g. dum tanta fuit crassitudo, ut tria intervalla unius, & prope quinque alterius minora contineret. Quod autem diximus de hisce crassitudiribus, non ita rigide sumi debet. ut summa aequalitas requiratur: satis est, si intervalla ad hujusmodi dimensiones proXime accedant, Ut patebit e sequentibus.

46. Quaestio hic jam oritur, quaenam sit affectio in luce, ut post certa intervalla decursa in eodem medio, facilius reflectatur, post alia facilius transmittatur id quippe intelligimus nomine Vicium alternarum facilioris reflexionis, & facilioris transmissus , & quae ceteris phaenomenis e Xpositis faciat satis Fateor lubens, nil nisi conjeeturas hic dari posse; placet autem prae ceteris illa oppinio, quam R. Ρ- Boseouich in Dufert. de Lum. Pari. g. & in Phil . Nat. Theor. a N. 49O. edit. Uien adfert, scilicet, uti iam diXimus, esse in diversis luminis particulis diversi coloris impressionem facientibus praeter eXiguum velocitatis discrimen, aliud magis notabile, e compositione & combi

natione Virium ortum. Jam cum talis mole cula non tota momento ad

illos limites repulsivos in corpore lucente Veniat, per quOS tRnta Velocitate eXcutitur, partes jam limites illos paullum praetergressae retardari debent mutuo neXu ab illis, quae nondum limites attigerunt :postquam vero hae posteriores mari mam Velocitatem acquisi Uerunt, priores ab hisce rursuS Accelerantur, quae reactione iterum illarum motum aliquantum retardant, ut consequenter oscillationes quaedam, &eXcursus partium anteriorum, & posteriorum . longiores, brevioresve pro virium habitudine in diversis mole culis lucis oriantur. Jam lucis motu aequabili eXistente. cum ejusmodi oscillatio, & figurae reciprocatio delinito fiat tempusculo . pariter in eodem medio a particula totali 1nterea definitum percurri spatium debet: igitur ut post certa intervalla ejusmodi peragatur oscit Iatio, necesse est, quae intervalla in diversis particulis diversa esse debebunta Dein oportet, ut alia si summa virium in alia particularum mole cu- Iam lucis componentium dispositione. Quapropter fiet, ut dum in una dise' positione ad diversum medium advenit, magis attrahatur,ac proinde facilius transmittatur quam dum medium attingit cum altera di positione.Jam, ut in excursu pendulorum contingit, in quibus corpora oscillantia circa limites lentissime moventur, & plus temporis insumunt, quam circa medium, ubi maxima agantur Velocitate, ita probabile est, in utrovis E a Teci-

38쪽

reciprocationis figurae limite moram haberi longiorem , quam ubi particula in medio quodam statu est, ct illi figurae proXima , quam haberet, si oscillatio abesset. Et probabile quoque est in diverso hoc virium

genere moram in limitibus este res pestive multo longiorem , quam sit apparens illa mora penduli circa terminOS eXcur suum alternorum. Liquet autem simillier, in medio illo statu, qui omnium brevissime durat, virium summam posse plurimum discrepare ab illa, quae habetur in maXimis , & oppositis mutationibus particulae lucis per oscillationem inductis. 47. His positis , ratio intelligi potest, cur primo intervallum,

seu crassituto lamellarum reflectentium in eodem medio pro diversis radiis perpendiculariter incidentibus debeat esse diversa, quod nempe post majora, vel minora spatia decursa eXtremae dispositione S redeant in diversis particulis. Secundo cur alia sit magnitudo inter Uallorum pro iisdem radiis , quando est diversa obliquitas. Nam eX diVersa obliquitate fit alia combinatio virium totalium particulae cum Viribus medii , cum sit alius situs particularum mole culam lucis constituentium respectu particularum medii. Tertio cur eadem inter Valla mutentur pro diversitate medii in eodem lucis genere, quippe cum medii diversitas inducat in particulam lucis aliam accionem. Quarto cum ejusdem magnitudinis vice S in egressu V. g. e Vitro in aerem redeant, quae erant in aere ante ingrestum in Vitrum: quia scilicet Vitrum velocitatem ad ejus superficiem parallelam non muta Vit, perpendicularem autem, uti jam eXposuimus, quantum in ingressu auXit, tantum in egressu imminuit, ut proinde eadem restituta sit celeritas absoluta, quae prius habebatur. Praeterea Oscillatio contracta per Vi- S Vitri, moleculae lucis extrinsecas, restitui p st egressum debet. Animadvertendum enim , per Vitrum non mutari Vires particulae, quibus ad oscillandum impellitur, sed tantum effectum earum aliquem Impediri ; unde cum rursus ad aerem Ventum fuerit, prioribus Viri-hUS e X trinsecis agentibus eaedem Vires internae particulae lucis eundemespectum habere debent. Aliud foret, si ipsae Vires mutarentur. Rem

hanc sequenti exemplo declarare licet. Si globulum plumbeum e filo ius pensum impulsu in latus oscillare facias in aere, & dein ita jam

oscillantem immergas aquae, oscillationes in aqua multo fient contra,ctio leg, quam in aere; ct si denuo globum oscillantem e X aqua eX traha S, quin novum ad oscillandum impulsum addas, manebunt in aere Oiellationes aeque parVae, ac in aqua, quippe cum e Xtracto globo eX aqua, etsi idem redeat medium, is tamen non incipit oscillationes per eandem gravitatem respectivam, quae agebat in globum ante immersionem in 'aquam. At vero si sumas Virgam tenuem, quae non Vi gra Vitatis itiae sed peractionem lanii Lar elasticae oscillet, ejus oscillationes tam ante Jmmers O- ne in aquam, quam post eam ejusdem erunt magnitudinis, licet obm Orem resistentiam medii intra aquam aliquant Lm minuantur. Ouinto

39쪽

DE VI cIBUS ALTERNIs FAcILIOR Is REFLEXIONIS &e. 37 cur haec intervat lorum vicissitudo effectum ad diversos Co3ores reste. Etendos vel transmittendos habere non possit, nisi in laminis admodum tenuibus. Nam non est credendum, ejuSdem generis radios,eXempli causa rubros, cum appellunt ad primam superficiem Iaminae, esse omnes, qui hanc penetrant, in eXtrema dispositione ad faciliorem transmissum: sed uti est immensa eorum copia , ita aliae eorUm particulae adveniunt cum hac e Xtrema dispositione, aliae prope eam, aliae in medio intervalli inter e Xtremas dispositiones, aliae prope dispositionem contrariam, aliae denique in ipsa dispositione reste Xionis. Jam, uti di Ximus, cum circa eX tremos terminos oscillatio sit lentissima, ma-NimuS numerus earum erit, quae prope illos terminos ad Ueniunt: unde credibile est, spectata hac assectione Iucis rubrae totidem particulas reflecti debere a prima superficie, quot transmittuntur, etsi possint etiam plures transmitti, immo & debeant, quando vires attractiUae fu-perant vim dispositionis contrariae, ad quam accedunt quaedam particulae. Quod si jam crassitudo lamellae, sit exigua, ut intervalla quibus mutantur dispositiones in oppositas, pauca in ea contineantur, disserentia, qua ab integro aliquo inter Vallorum numero deficit, vel eundem superat, respectu unius integri intervalli erit itidem eXigua, ut consequenter VireS mutari debeant; si sint numero pari, vel redire, si sint impari. At quam do crassitudo major est, discrimen multiplicatur, ut jam non amplius possit esse parvum respectu unius intervalli debiti eidem radiorum generi, ac proinde habebitur eadem inaequalitas in egressu, quae habebatur in ingressu, hoc est, totidem fere radii reflectentur hac spectata a Tectione quod trai Smittentur. Et quoniam id verum est de quoViS radiorum genere, nec reseYa , nec transmissa luX habebit colorem sensibilem in crassioribus laminis , radiis scilicet omnium generum sussi- cienter commistis. Sexto ex hac assectione lucis partem maXimam pendet ingens illud discrimen quantitatii luminis transmissi, ct reflexi, prout major - Vel minor fuerit angulis obliquitatis lucis incidentis. Sic observavit cet. Eouguerias t. de grad. Lum. L. a sed . a. Art.

3b ingentem copiam ludis reflueti ab aqua, dum admodum oblique incidit, cum tamen in majoribus angulis, propius accedentibuS ad rectum, parum reflectatur, V. g. sub angulo a 5 minus decima parte incidentis. Lyse, inquit, non nunquam ambigebam, utrum radiorum T nexis e superscie aquae sub admodum Parvis incidentiar anguliS non vehementior sit, quam e luperficie argenti Diui; omnibu3 tamen coni deratiδ ea tantisper minor reperitur. μanquam valde operohum existimem risius discrimen con siluere. Id certo coni tat, lumen ex aqua reflexum PTOPemodum tres quartaS e se luminis uirecti sub anguloexiguo incidentiS. Etenim cum in figurae particularum lucis reciprocatione tantum adesse possit virium totalium discrimen , citius utique multo Velocitas Perpendicularis, e Rigua respectu velocitatis parallelae, quando est magna obliquitas, extingui potest, & vero debet, quam sub aliis majori-

40쪽

38 IN ST. OPTICAR. PARs Ι. CAP. I. ARTI C. IV . bus angulis, ubi Velocitas perpendicularis ad parallelam maiorem habet rationem, uti id clarius etiam siet, quando de reflexione 3 gemuS. Interim hoc loco juverit observare, nos jam monuisse, dum de diaphanis corporibuS egimus, nobi S nullum notum esse, quod non magnRm Iuci S Vim e Xtinguat, Vel absorbeat. id, quod non modo provenit a deflexione luminis a Via caepta e X inaequalitate Uirium particularum CorpOxis diaphani, sed etiam eX contrarietate & oppositione virium, quoniam etiam reflexiones plurimae contingunt intra ipsum corpus diaphanum. Unde corpus erit diaphanum etiam tum, cum vires attractivae

praeValent repulli Vis, & refractio peragitur differentia virium. Jam Cum alia sit 1umma Virium particulae lucis, prout fuerit in alia dispositione vicium alternarum, fieri debet quandoque, ut pro Valeat in una dispositione lucis vis corporis refringentis altera , ct altera in dispositione lucis contraria, atque adeo loco refractionis, & trAΠS- mistionis fiat reflexio, consequenter ex sola diversa inclinatione phae

nomenon aliud oriatur.

48. Eaedem fere colorum alternae series, quas in vitris leniter appressis observari diximus , se se spectandas praebent in bulla, quae

eX aqua admisto sapone tenaciore reddita inflando fiunt, modo caVeatur, He motu aeris quicquam turbetur, atque adeo in hunc finem di- . Fig. Q. naidia fere bulla incumbat plano cuivis alteri corpori, ut fig. 2O Tab-

δ - i exhibet, ut nempe vitro cavo obtegi possit. Quemadmodum enim defluens ad ima liquor superne semper bullam tenuiorem reddit, ita in

Vortice macula nigra, circum Undique autem annuli colorati apparent,

alii aliis succedentes , dum primi latius semper se se e X plicant.

Iisdem alternis vicibus debentur annuli illi, quos Ne tonus observavit in refleXione speculorum cavorum Vitreorum, quando fere e centro cavitatis speculi radius incidit per chartae perforatae plagulam. Fig. ar. Vide fg. et 1. Tab. II. Etenim in ipsam chartam reflexum lumen e X-

- - ιἷ- hibet annulos quam simillimos Duχ de Chati e Monum Acad. Paril . A. 1755 cum advertisset, speculo vitreo halitu oris inducta tenui pellicula eos annulos reddi vivaciores, dein aqua, cui aliquid lactis instillavit, oblinivit speculum, quo ejusmodi pelliculam durabilem Obtinuit, qua colores annulorum in chartam refleXorum distinctius cernerentur. Sciendum autem, hoc phaenomenon non adscribendum esse

radiis regulariter refleXis, sed illis, qui irregulari reflexione a speculi vitrei secunda superficie remittuntur. Di Ximus enim. cum mora oscillationis sit maxima circa limites, minima in transitu per medium ad dispositiones oppositas, admodum probabile esse, in eo transitu paucissimos radios appellere ad aliquam superficiem; & cum in hoc statu nec refleXioni, nec transmissioni aptiores Videantur, debebunt irregulariter Vel refringi, vel reflecti, uti reapse in omni refractione, Vel xenexione ejus generis aberrationes ObservamuS

Ratiis