장음표시 사용
121쪽
vnn x1pLvvsv xx TERRA, LIB. Iroppiduna,quod hodie,ut dixi, Salzeburgum nominamus:atre in Aipibus duobus in locis in Cillera ualle, quς distat ab Oeno ad octauulapidenr,imeridiem uersus . eius uallis 1ncolas S habitatores nation ΦMedullorum Vitruvius uidetur uocasse: δί in Sundera ualle:quar ashest acuria oppido Rhetiae circiter duodecim millia pass. ubi praeinterea fons est, cuius aquae potae adeo laeduri t cerebrum, ut stolidos faciantiatqν etiam in Italia Equiculis guttur intumescit aquarum, quas hibunt, uitio.attamen aurum argetitum' ue purum lambentes eor resncere quidam putarunt. quae uero aquae argenti uiui uenis imbuuno tu potae rapiuntur ad caput id sp multis i umoribus quos secum se runt, replent . qui rursus delapsi labefactant gingiuas & artus . quod latis indicant inunctiones ex argento uiuo compositae, SI catapotia inde facta. non tamen nego alias res intra terram inueniri, quae limistes habeant nocendi uires. Arabiae quidem peculiares morbi stomaschaee 8c scelotyrbe partim ex aquarum oriutur prauitate. quorum arter os intiat, alter crura turbat . & in Germania maritimo tractu sons fuit aquae dulcis: qua, ut Plinius inquit, pota intra biennium dentes deciderent, compagesin in genibus soluerentur. nec dissimilis Susis, quae urbs est Metropolis Persiae,fonticulus:ex quo qui bibebant, asmittebant dentes ut Vitruvius scriptum reliquit.at aeratae ori, glansdulis, uuae praecellenter prosiliat, similiter oculis : repurgant enim ea quae ipsorum claritati ossiciut. ferrais uero utiles sunt uentriculo lieant,renibus,prosunt colicis:dolores articulorum pellunt auxilium auferiat in exulcerationibus uesicae. unde in Tuscia, ad quinquagesimuab urbe lapidem,serratae appessabantur uesicariae. qui locus ut Mars cellus medicus scribit,suit Milonis Brochi pi storis. Ex mistis aut enis lapis plumbarius insecerit aquas,ipsar,ut plumbi generibus imbustae, laedunt neruos & artus . Pyrite uero non aeroso insectae discutiut duricies:arroso sunt arratis similes. de quaru uiribus iam dixi. at cadamia acri insectae,interiores corporis partes erodunt.si tamen cadmia multum argenti in se continet non adeo ipsis nocent. Sed de his satis:redeo ad succos liquidos. ita* bitumen sic iii aquis innatat,ut fatile colligi possit id autem nostri si copiosum cum aqua sontana effluo Nerit, uasis hauriunt:sin paucum, colligunt alis anserum,& linteolis rallis ac uero etiam, quod Plinius noti ignorauit, arundinum pannio culis: nam his citissime adhaerescit . ignium uis adeo magna eis inest, aliquod eo maxime, quod naphtha uocatur,perunctum, si ad igne admoueris, exuratur, nec aqua restinguatur: nisi admoduni naria. ueruntamen luto, terra, pulvere,at omnino quibusvis aridisturi'caturi quoniam uero facile ignem cocipit, eo uti ad lucernaxum
lumina olei ilice uetus est, ct multis in locis usitatum, sicut in Sicilia
122쪽
in Aorigentinoa oro, unde oleum Siculum dictum:in Cilicia iuxta Solos Babylone:in Ecbatanis in India:in dithiopia Saxonum ru
mi inria ς faces aridi uerbasci caulibus mi plum intinctiS, Iacu.
ciuam sacrificatura, ut si ibit Plinius, ad aras accesserat,corona igne raepta. unde naphtham N edeae oleum Graeci appellant. nam id genus hilumen ad tum ignem ad se rapit, & Alexandrum operimen ruorat' aiunt in balnei; puero affudisse naphtham, Alucernam admouisse eacn de causa puerum adeo flagrasse, ut prope interieris, nisi mi nistri multam aquam affundentes, incendium uiciment, ar' ira Pue rum seruassent at Strabo scribit eodem Persias illinae tela ipsi Sq; m censis A lentius emissis hostium tecti cremare autor est Semiramis etiam eo calcis uice usia,flabyIonem latericio muro sepsi ita fer s quom S aereis operibus illinitur, firmatq; ea contra ferruginere aeruginem. quin Saxones ex eo postes ligneos tangunt,ut ab iniuμriaimidium defendant.ijsidem de causis statuas eo ilitum fuit. serpentes ustum nidore fugat, & comitialem morbum desprehenditi medicinae etiam usum Praebet potum enim, uraqueitu minata discutit sanguinem concretum, Sc stemmarum purgatione elicit illitum pecoribus A iumeritis eorum scabiem fanat ad suffusioditur pras,lichenas, pruritus corporum: illi itur etiam PO dagris. At alumen liquidum eas dena uires habet, quaSalia eiuSgene
ra e quibus in libris De natura fossilium dicam. Succus autem lapidescen: aut in speluncis ex commissuris & uelauiis uenaS uel antea quam deciderit,durescit in lapides, pfridentiu eius c eris:sicut non longe ab Augusta Tiber', A Miezae in Macedoσnia uel cum eius guttae iam desiissiarint uertuntur in Iapidem ut in antris Coriciis. uel utro in modo: ut in spelunca illa nobili, quae est ad Ambergum: ubi columnas candidaS facit. ac uetro etiam discolori
ectu erinde ac iii Phausia Cherson est Rhodiorum dio, ut Plinius tradit. & in Demoneso insula Cartilaginiensiu in sipe
nunca quam politam uocant, sunt columnae. aut cum reS Ipsum suc cum lapidescentem combiberint, eas conuertit in lapides : sicut orto
bello cum opifices in metalla Lydiae circa Pergamum coniugissennobstructo ab hostibus exitu suffocaxisiunt. sed longo post temporuinteruallo apertis rursum & repurgatis me liS, inuentae sunt am Phorae aliat id genus uasta,quae ad usus necessarios adhibueram,res pletalium eq dam,&in lapides indurata:&1uxta etiam ossa huzana. aut per se effluens ex terra fit lapis: ut in Cepusio non longe a
123쪽
UAE EFFLUUNT EU TERRA, LIB. Ir iii sonte. quo etiam succo incolas,cum muros extruunt,calcis soco con
glutinare cementa dixi.aut cum aquis permistus effluit: quae uel ipsae lapidescunt etiam: sicut Stygis aqua ad Nonacrini Arcadiae: calida in Euboeae Lelanto, ubi, ut Plinius, quae alluit i tuus saxa in altitudiis nem crescunt: calidς Hierapoli:rivuli ad Laodiceam,aim etiani in exitu paludis Reatine s xii crescit. uel res in se immisas in lapidem conis uertunt, priore forma manente: ut in Isiandia fons, qui non longe a best ab Hecla monte ardente: & alter in Germania non procul a Uiadro: tertiu in Hetruria, de quo Elsa fluuius oritur: quartus iri Eury menis: Crocanus fluvius Brutiorum: Sarnus Campaniae, Silaris untra Surrentum: Surius Colchidis: unus in Colossis. nam in eo uni a quas coniecta uirgulta, lia,coronae, lateres, ossa, chirothecae: quid plura omnia quae foramina habent, lapides extrahuntur. uel aquarquibuscum succus lapidescens est permistus, arbores quas alluunt cum ramis saxa iaciunt: sicut flumen in Scyretico metallo. uel terram
quam rigant, lapideam facilit ut rivulus fontis qui est in Parparenis 5 riuulus Cnidii fontis. uel lignum in eas deiectum lapideo cortice obducunt: quales sunt aquae fluminis Ciconum, & lacus Velini in Piceno, S fontis cuiusda in Cepusio. 5 semina in Albulas quae sunt in Tibustino, coniecta similiter lapideo cortice obduci uidentur. quibus nonnulli puerorum procacitati imponunt. Sed succos liqui, dos hactenus: reuertar ad aquas. quae quia cum duabus, tribus, pluribus ue ut dictum est, febus interdum permistae sunt, multas & uari
as habent uires: at g omnino earum rerum ex quibus sunt composiυts. uerbi causa:est aqua cui mistura falis 8casu minis, ea pota ex calfacit 8c exiccastid enim utrisque commune est. qudd si plus salis in ea inest quam aluminis aluum quidem turbansed nec eam, nec intestina multum laedit,quis d alumen eius uim reprimat. sin plus aluminis; astrino
sit de aluum sistit. atm ita de reliquis utrius in uiribus iudicadum est.
Sed scriptores misturis aquarum, tam simplicibus quilin compo sitis, no intelsectis, plurimaru uires simpliciter cGmemorant:aut Maude admirantur, cum parum aut nihil admirationis habeant, si temper rationes rerum ex quibus oriuntur , suerint explicatae . quod genus
multa apud autores qui extat,sparsa 8c disiecta inueniri possunt:multa Plinius partiria ex iisdem partim ex aliis qui perierunt iniuria tem,porum, collegit sed datur haec uenia geographis:datur certorum locorum scriptoribus: datur his qui ex diuersis autoribus talia colleges
runt, ut interdum ex rebus, quae mirabile nihil habent miracula facuant philosophis non datur. narii quia scientiam rerum naturaliu profitentur,aquarum temperationes at uires debent explicare. quonitr
124쪽
dicio quod multo certius erat, uti non possum ,ratione fretus ex est esctibus, quos memorie scriptores prodiderunt, de quarundam aquas rum misturis iudicabo . etenim de omnibus non possum, quod non omnes effectuS certam rerum, cum aquis permistarum, significatiosnem dent: sed aliqui ambiguam, aliqui nullam. atque ut inde ordiar, aquas quasdam autores scribunt uulneribus mederi, ut iuxta Romambulas Plinius lacu stres in Scotussa Theopompus: Altheni amnis iuxta Podalirh tumulum Timaeus. at. hi simpliciter,& ex uiribus
tantum aquas considerarunt: Galenus autem rerum naturς magis Pe 'ritus quam historiarum scriptores, Albularum temperationem et misturam contemplatus est.ita explicate scripsit:aquae aluminosae, ut in italia Albulae uocatae,cum Mns ulceribus prosunt, tum ea quae fluxionibus infestantur, facile exiccant. quὀd si Galenus aquis alurninosis Albulas exemplum non adiunxisset:tamen ex effectu, quem ipsis tribuit Plinius, tales es se percipi posset . aluminosse enim sanant uulsnera ato Ulcera. eodem modo ex esse stu tales esse cognoscuntur a
quae lacus in Scotussa. quarum uires Theopompus,temperationem nemo ex scriptoribus, expositit. similiter uero aquas Altharni, cui nuuio nomen Graeci a medendo duxerunt, ex eadem ui aluminosas φse percipimus. deinde Plinius scribit Ciceronianas, quae fuerunt in Campania inter Auernum lacum & Puteolos,priuatim oculis mederi. ex quo sanὸ esseetu intelliguntur esse seratae. nam hae ipta, ut dixi, oculis prosunt. Leucogaros autem sontes, in eadem Campania inter Puteolos , Neapolim uires ostendunt esse arratas pariter 8c alumis nosas. oculis enim,ut idem scribit, sc uulneribus medenturi tum Plionius dicit aquarum aliquas sterilitatem sceminarum abolere, & conoceptus ipsis repraesentare: sicut Sinuessanas in Campania: Thespia
rum sontis in Boeotia: Elati fluminis in Arcadia, qui effectus signifi
cat eius modi aquas esse nitrosas . etenim hae uuluam, quoniam eam
abstergunt, conceptioni faciunt habilem. dicit etiam aquarum alias custodire partum, & abortus fieri non pati: ut Lini sontis in eadem
Arcadia . quaedam etiam in Lycia aquae conceptum sceminarum cusstodiunt.quas,ut uerbis Senecae utar solent petere,quibus Parum tenax uulua. eam enim roborant 8c claudunt.ex quibus uiribus rursus
apparet tales aquas esse aluminosias.na ipsis prosunt mulieribus,qus, quia inordinatis temporibus purgantur,non concipiunt: 8c his quae crebro abortire consueuerunt. at quae sit aquae Nili temperatio, ob quam pota quarundam uuluam longa sterilitate praeclusam ad cola iceptum relaxet, Seneca non explicauit: nec Plinius cur foeminas ita
foecundas saciat, ut uno utero quaterni, quini, seni, septeni simul gi ignantur.sed etiamsi eam nec AEgyptii in nitrarias insunderent, ut inade
125쪽
Q VAE EFFLUUNT EX TERRA, LIB. II
de facerent nitrum, nec Theophrastus scriberet nitrosam habere mi, sturant: tame ex hoc ipso emeetu non esset obscurum talem es Ie. nam nitrosae uuluam ad concipiendum, ut dixi, aptarn iaci t. quoniani uero colata quotidianum oc salutarent potum praebet Aigyptiis ; sa itis intelligimus modice cum nitro esse permistam. Sed cur aquae in Pyrrha,in Pheta in Tarrha, quod idem Theophrastus tradit, foemionas faciant aut steriles aut tales, quς multos foetus procreare no pos sint, causa est obscura&nobis adhuc ignota. quasdam autem aquas autores tradunt uitiligines emendare: sicut lacus Alphionis Varro: fluit' Alphei Strabo:fontis ad amnem Anigrum idem. Sed hae non modo uitiligines tollunt, uerum etiam sanant impetigines. ex quo fane effecitu eas omnes sulfuratas esse percipimus. tam uero lacus Alaphion, quam amnis Alpheus ex eo quod emendat uitiligines, nomeapud Graecos inuenit. aliquas etiam aquas aiunt podagricis mederi, ut Plinius Cydnum amnem Cilicis, qui Tarsum praeterfluit:cuius aclquar iterum sunt sulfuratae. quod ex ut illa cognoscitur. sulfuratae emomnium articulorum morbis medenturit nihil uideatur quod Solinus scribi Syros quicquid candidum est, cydnum gentili lingua discere. quasi Cydnus amnis sit eius coloris,cuius est Sulfurea Nar albus aqua. Nam Tibullus, qui caeruleuni appellat, non uidetur tantam cosoris aquarum habuisse rationem, quantam Virgilius habere consueuit. eontra)nquit idem Plinius aquarum culpa in Troezene omnium pedes uitia sentiunt. quae uidentur esse metallicae . tales enim potae non solum pedes,sed etiam reliquos artus pituita replere et inflare senti rursus Cutilis ait in Sabinis gelidissimae, sit qu quodam corpora inuadunt, ut prope morsus uideri possitiaptissimae stomacho, neruis, uniuerso corpori.sed eas idem alibi nitrosas esse dicit. salsae autem Zenitrose integram cutem reuiter mordet: aluminosae 8c mordent 8c ais stringunt: atraimentos, mordent ualidius & contrahunt. exulcerata uero omnes ualde mordent. certe si Cutiliae aptissimae stomacho,aut
aluminosae sunt , aut plus aluminis in se habent quana nitri . at multo minus explicate quam Plinius de Cutilijs scripsit Strabo. aquae frigidae linquit,in Cutilης ni orbos curant. quas bibiit, & in quibus sedet.
nec plura. tum Varro tradit Zarinae in Africa fontem esse , quo canos rae uoces fiant. cuius aquae sandaraci infectae uidentur esse. ea enim uocem purgat. cum uero scribit Plinius , Sinues anae aquae uiroruni insaniam abolere produntur, id ipsum non amirmat: nitrosae men quales esse Sinuessanas ex as s uiribus conqcio capita,succis frigidis qui mentem obtundunt, repleta exiccantes 8c roborantes, eandem mentem denuo acuere & sanitati restituere pomutat. sed non nitros,
126쪽
modo exiccare possunt, uerum etiam salta, aluminosae,sulsura is, ac by
mnes fere calidae. quocirca non plane cognosci & percipi potest qualis fuerit temperatio rivi, qui fluit in Sicilia apud oppidum Ius tim ex quo bibentium subtiliores sensus fieri Varro tradit . deinde aqua
sontis Tungrorum,ut ait Plinius purgat corpora, tertianas febres discutit, calaulorum in uitia. ex quibus effectibus intelligitur esse acida. nam ea calorem restinguere,& calculos frangere potest. purgandi uero uis ex alia mistione oritur, at o serrata esse ferrugineus sapor, que ei tribuit Plinius, indicat . aquae autem iam dictae nihil habent quod mirationem facere possit: ex effectri omnium, ekceptis paucis, gnosci potest, qualas earum temperationes fuerint at que sequunturmis urar, magis in obscuro latent. rursus simpliciter scribunt quosdafontes, fluuios, lacus, animantium generi mortiferos e sie: ut Theoriphrastus Stygis in Arcadia ad Pheneum: Theopompus in Thracia apud Cychros: circa Thessalica tempe Plinius: L3ci in Leontinis, quam Plinius tertio die, usus Ephesius illico necare dicit: alternis ritii in Macedonia non procul Euripidis poete sepulchro, iterum Plianius: trium fontium in Beroso Taurorum colle, quos idem sine remedio sine dolore mortiferos esse ait. nostri deni in mei notant de fonte in Isiandia non longe ab Hecla monte ardente. ntem autem Sorasistis Varro scribit sole oriente cxundare feructi similem aues cp, quae gustaverint iuxta mortuas iacere . quod etia fit in Elbogano ad rem acidulae quod insana dicitur ut accolae nobis narrant:& in Dacia ad sontem quem Eperienses in sua ditione tenent. quin quaedam pei stilentes aquae alunt pisces, qui etiam ipsi mortem asserunt in cibis : sicut Styx Arcadiae: stagnum nyrnpharum in Lydia:1n Armenia fonset circa ortum Danubii, inquit Plinius, donec lacniatur ad fonte alueo
appositum, ubi finitur hoc genus piscium: in Caria iuxta Idimum urbem. ibi enim cu nouus exilisset amnis, pistes lethales simul effudit,
ut scribit Seneca. cum autem aqus mortiferae non unius generis sint Dalde obscura est eiusmodi narratio.nam primu quibus exhalatioires Pest ilentes se immiscuerunt,sunt mortiferae . deinde quae succum lapidescentem combiberunt. tum multum atramentosae. postea quae cadmiam fossilem, nimis erodentem, aut aliud simila rapuerunt. postre mo singulari aliqua ui praeditae:quae ex multiplici rerum, cum liquore misi arum temperatione orta nulli uni earu que insunt in mistura ;iure tribui potest:ex eo quide quod autores scributaqtias mortiferas esse, nullius teperatio cognosci potest. nec uero miria historiarii scri iptores id fecisse, cum etia Rufus Ephesius, 3c Galenus Pergamenus
iraedici,aquarum bonitatem persequentes, pestiferas aliquot commemorarint tantum, non explicarint misturas. Veruntamen ex esset tui
127쪽
intelligitur qualis sit aqua Stygis ad Nonacri n. quia em minius scribhit profluentem lapidescere, non obscure significat succo lapides en ite esse infectaria, ut iam ante dixi. nec eadem res latuit Senecam, cum de eadem scribit his uerbis. Summa celeritate corrumpit, nec remedio locus est:quia protinus hausta duratur, nec aliter quam gypsum, sub humore constringitur, et alligat uiscera. eX altero autem quodam Meetu teperatio aquae Stygis, circa Theti alica tempe, cuiusmodi sit, percipiturm empe ex eo quod erodendo perrumpat uasa Mnea & ferrea.id enim facere potest multum atramentosa: quod Smbinicu licet cernere. aqua enim id genus ex puteis hausta, & in canales per quo defluit, in susia erodit ferrum. quod incolae iccirco in catiales inlacere
solent,ut colore mutato in ars uertatur. reliquarum uerti lethalium a quarum temperatio qualis sit,scire no possumus; quod scriptores no aliud de ipsis tradunt quam mortiferas este: ad haec alias aquas autos res scribunt uim habere quae abstrahat bibentes a sensu mentis .etenilia potando,ut inquit Plinius aquam Galli Phrygiae fluminis necessarius modus, ne lymphatos agat. quod in AEthiopia accidere his qui fonte rubro biberint, Ctesias scribit. tales esse dicit Ouidius, o Ethiopaso lacus, quos si quis faucibus hausit
Aut serit, aut patitur mirum grauitate sopore in . Et equos, Cassinitum Thraciae fluuium potantes alui esserari. ex quibus essectibus apparent esse bituminosae. nam hae caput isdere solet ato ita furore inflammare. deinde quaedam uini modo faciunt temulentos: sicut amnis Lyncestius; Quem quicunq' parum moderato gutture traxit, Haud ali tertitubat, quam si mera vina bibisset.
Eandem uim habent aquar 8c fontis cuiusdam apud Ligures, in Paphlagonia et in agro Caleno. at qui ἡ Clitorio lacu biberit,imo uero etiam in eo se lauerit ab stoemium fieri dicit Philarchus & uirit odorem serre non posse. quae iterum ex esse stu cognbscuntur esse bitumi nota. ut enim pastinacae sylvestris semina linteolo inuoluta A in uitanum impositams p pulueres florum hermoda styli, quibus Turcs u. tuntur cum eodem si impii faciunt ut o cytis fortius in ebriet ita bi tuminis aliquod genus cum aquis permistum solet inebriare . Odohenim uel usti adeo petit caput, ut comitialem morbum deprehendat. quanquam Seneca putat sulfurea uim huiusmodi aquae habere quiddam acrius ex aere noxio, quod mentem aut furore moueat aut sopore Opprimat. nec mirum eos, qui Clitorium hiberint,auersari uinum:
quando etiam ipsum ebriis, cum sobrη facti fuerint, nauseolam dare consueuit. tum quaedam obliuione asserunt: ut aquae fontis in Boeostia ad Trophonium deum, iuxta flumen Orchomenon, quem Les
128쪽
then appellantialiquae sensus hebetes secuit: sicut aquae soniis in Crainsulaὰ quo qui biberint omni alacritate deperdita, saxeos habebui
sensius ut Graecum epigramma dicit. utraeq; autem ex effectu natet untur esse metallicae,nam hae stolidos facere, & omnes memoriae iMzniculos solent extinguere. Postea scribunt : equi Sibarim potantes
Litantur sternutamentis. quas atramentosas esse ex eo perspicuum est. qudd eaedem nigros faciant, non tantum boues Sc oves: 1ed etiali ominum capillos. atramentum enim sutorium,ut alia res acerba,morore tin mimi acris,sternutamenta moueti si uero soli equi sternuut, zon etiam caeterae animantes, formae temperies in causia est. quo lane modo cicuta sturno cibus homini uenenu et cribunt etiam: ex amώnibus quidam pol candidos boves faciunt, ut Clitumnus Vmbris: aut oues sicut Cephisus Boeotior Nilaus Euboeae, Aliacmon Mace doniae: aut utris in candorem faciunt, ut Crathis in Thurris. quinetia homines q ui ex eo biblit, candidiore,molliore, ac magis porrecta coma sunt:aut equos candidos faciunt, sicut aquae quaedam in Cappa docia. aliqui cotra oues nigras, ut Galesus Cesabriae Cereus Euboe Melas Boeotiae Axius Macedonie, Peneus Thessalie flumen quo cladam in Galatia:aut tam bobus quam pecoribus faciunt nigrorem,si cui Sybaris in Thur is, atin etiam homines qui eum bibur, nigriore, duriore magis crispo capillo sunt. aliqui rufas faciunt oues, Ut Nanothus iuxta ilium: Zc in Ponto, inquit Plinius, fluuius Astaces irrigat campos in quibus pastae nigro lacte equs gentem alunt quanquam autem non facile ex his effectibus temperatio aquarum dignosci postest: tame quia in aquis quibusdam nigris, quaru mistura nobis prorsus non est ignota, nigriores pisces sunt lac de ignotis aliquam conie stura fieri posse arbitror. sunt uero salares subnigris maculis in Misena & in rivis ad Crotendorsum, & in fluuiolo quem nigram aqua appellantiis Suarceburgum praeterfluens in Muidam infundituraeuius tamen colorem hodie permultum mutant aquae emuentes ex domicilns,in quibus uenae metallicae lauantur Blattae alii scp in locis fluuiolo propinquis . ita primo nigras aquaS colorem contrahere vividemus ex sol as arborum putrefactis, quercus scilicet, ilicis, roboris,
fasti alni,S similium: riui aut id genus in maximis sylvis fluunt quo. rum aquas si solas potarent greges ovium , nigrae perinde ac pisces, qui in ipsis uersantur, fieri possent. deinde suun qui multas capiunt aquas palustres,nigri sunt: ut Allera, qui in Visurgim influit 'Isia, qui in Alteram in tractu Luneb urgens:& spreuus,qui in Ha uelam. is tamen in nigro, ut dixi, nonnihil ruber. aquae autem pauco, & qd uix sensu percipi possit atramento sutorio,& metanteria alii, in se ictae tametsi ipsae no uideantur esse multum nigrae, animantiu lanas,
129쪽
setas, pilos nigros potae essicere possunt. quae uero iambunt atramentum sutorium, pariter & plumbi candidi uel nigri uenam, flavos. qus soli plumbi alterius uenam,candido S.qua parte ars tingendis capillis naturam imitari potestatΦ etiam aluminosae 8c atramentos, colore aeris dant ferro, caeteris p metallis candidis , etes Sc aurum magis illvis strant: quales int in Boemia calidae ad arcem, cui nonae est noua dos
musmam annuli in eis lauantium argentei colorem aeris contrahunt,
aurei fiunt illustriores . quare non satis explicate scribit Pausanias, as, quas Pirenes sontis in arce Corinthioru ad tingendum etes aptas esse, si candens in eas immersum restinguaturi quia enim suauis est ad poαtandum in dubiu uocatur, an aquae illius alumine uel atramento modice sint in se stae, an aliam temperationem habeant. Similiter uero arquae aluminosae 8c atramentoste ad tingendas sanas accomodς sunt:
quod tinctoru officinae ostendui. pingue igitur est quod scribit Straho aquas quae sunt Hierapoli, ad tingendas lanas aptas esse. etenim non dubie uel aluminosae uel atramento is sunt. aluminis instiper Scatramenti mistura ferrum indurat. ergo etiam Plinium temperatione aquarum par erat accuratius indagare & explicare, no tantum scribere. summa autem differentia in aqua est, cui subinde candens immeris
gitur haec alibi atm alibi utilior nobilitauit loca gloria ferri: sicuti Bilbilin in Hispania,& Turassionem, Comum in Italia: cum ferraria metalla in his locis non sint. 8c paulo post scribit ferro bonitatem prsitare Salone aquam . nam aquarum mistura explicanda fuit,an aluminosa,an atramentosa,an alia fuerit. simplex enim aqua ubis' idem, quantum in se est efiicit. tum stribunt quasdam aquas homines,qui eas bio hunt,caluos sacere:ut in Orgeiaipeorum regio e,Win Agypto, Sc in Gadaride:quam si potarint pecora,non tantu pilos arnittunt,sed etiatingueS Zc cornua. quae uidentur cum auripigmento aut simili re foGsili esse permistae. nam id de pilat, ad quas pellitur partes extremaSputrefaciens,ungues & cornua ab eis diuellit ac distrahit. contra Clocero ait Plinius) in admirandis posuit, Reatinis tantia paludibus ungulas iumentorum indurari.sed ea res nihil habet admirationis. ex essectu enim perspicuum est succo lapidescente illarum aquas esse insectas. quod Plinius facile intelligere potuisset, si reuocasset animu ad memoria eius, quod alibi scri psit:in exitu stilicet paludis Reatinae sa xum crescit. sed de his nunc fatis . cum autem aquae frigidae plerun pisces, dc bestias aquatiles alant, item herbas uirentes, calidae his casrent. attame pisces degunt in calidis sulfuratis in Pannonia inferiore ad Budam:& in aluminosis ad Iuliu Carnicui :S in Hetruria ad Vetulonios non procul a mari. atin etiam in Pisanis ut Plinius scribi ranae sunt,in Patauinis herbae uirentes nascuntur. frigidae uero quaedacarent
130쪽
carent piscibus:ut aquae lacus quem A asphaltiten-mare mortu uocanti etsi is totus frigidus non est, quod ita medio eius ebulliat fer
uidum bitume. 8c aquae Anigri fluuη qui ex Lapitho Arcadis imons
te defluit. no enim alit pisces priusquam recipiat amnem Acidantem. sed qui tum ex hoc in Anigrum ingrediuntur, nota sunt edules, cum in Acidante sintrat autor est Pausanias. quin Ochra Saxonum fluuisus ab ortu us p ad Ramelum montem alit pisces. oritur uero in sylva Meliboc quam nunc etiam Hercinia vocamus. at tibi rivulus ex illo rhonte efflues in ipsum exonerat, caret piscibus. nec ullos alit uso dii 'ad Stadam arce defluxerit, quae distat a Goselaria circiter duodecim millia passe Arethusa quo Q lacus Armeniar nitrosus unum genu Shabet piscium,quod transcurrenti Tigri non miscetur: sicut nec ἡ Tisg i inquit Plinius, pisces in lacum transnatant. quae omnia rursu S propter misturam aquarum accidunt. etenim multum bituminator, qua les sunt aquae maris mortui: multum sulfuratae, quales Anigri: multu
atramento sutorio infectae, quales Ochrae, non alunt pisces siue calis dae siue frioidae fuerint:modice aut parum, alunt. sed coctis sapor est non bonus. at in falsis 3c nitrosis aquis degunt pisces. uerum quia mant dulces,iccirco ex mari cate uatim per ostia in fluuios solent iii gredi. quare mirum non est in Arethusa lacu nitroso unum genus est se piscium ut Plinius: uel nullum, ut Strabo. cuni cotra in Tigris, qui eum permeat aqua dulci multi sint.paludes etiam pIeror omnes, aquas contineant corruptas,piscibus carent, ranis 5c serpentibus plenae sunt: atin interdum hirudinum nexibus a ut palus Agnana inter Puteolos Neapolim. Abeo ad reliquas aquarum uires: in quibus clam scribunt autores, nihil mergitur, sed omnia fuitant: sicut in lacu Siciliae Agrigentino: qui etiam sustinet ea quae in aquis natare no solent signorum enim modo innatant: in Iudaes asiphaltite:in Armenis
maioris Arethusa: in Mediae Sputa:in Africue Apuscidamo: in fonte Siciliae Pythia:in Mediae puteo Saturni. contra alis nulla pondera sit
stinent,sed in eis omnia mergunturivi in lacu Aethiopiae. qui ut Meia adeo est siquidus. ad sustinenda quae incidunt, aut immittuntur infirmus,ut folia etiam proximiq decisa frondibus innatantia non ferat sed passim Sc penitus accipiat. item in lacu Averno folia subsidet: 8c in stagno Indiae, quod Ctesias tradit Siden uocari,omnia merguntur,ut autor est Plinius:& in eiusdem Indiae fluuio, quem Megasthe nes Silam nominat. Lacum etiam Alcyonium apud Lerna si quis natandi uel alterius rei studio siue uolens, siue noles ingreditur, statim
eum mergi.&ad imum magna quadam ui trahi memoriae proditum est. ne. id genus aquarum ullam miratione facit rerum peritis. nam
in aquis multum mistis ut grauibus non facile aliquid leue,prs sertim