Georgii Agricolae De ortu & causis subterraneorum, lib. V. De natura eorum quæ effluunt ex terra, lib. IIII. De natura fossilium, lib. X. De ueteribus & nouis metallis, lib. II. Bermannus, siue De re metallica dialogus, lib. I. Interpretatio Germanic

발행: 1558년

분량: 525페이지

출처: archive.org

분류: 화학

271쪽

rana, qtia spectat septentriones. in modum trem patinae eκcuilliti sunt Scaurea armatura rutilant quare & re id mit imaginem & ob solis radios obuersi aridam materiam accendunt . ibidem effodiuntur lapi ides eadem armatura sic ornati, ut auro cosperii uideri possint. at myrmecias lapis niger ex eo nomen inuenit, quod habeat eminentias miles uerrucis. Plinius eum numerat in gemmis. quidam lapides aliis quam cum pennis auium similitudinem habent, tithieracites, quem

Paulus bEgineta in lapidibus rectius numerat, quam Plinius in gemmis.is, inquit ide, alternat totus miluinis nigricans ueluti plumis .inis uelaitur in tractu Hildesheimio, qua itur uersus occasum a iam dicita

moeniorum fossa, in colle ultra flumen, 8c citra. es ip similis specie Rcolore accipitrum mollioribus pennis, quae ipsis sunt in pectore. anter ibidem reperitur lapis qui exprimit striis& colore perdicum petinas, quas item habet in pectore. hieracitem dextro femori alligatu, sistere dicunt sanguinem per ora uenarii profusum. Ammonites hie ro ex arenis ita componitur, ut ouis pisciurn, quod ad figura attinet, similis uideatur essemitro interdum, quod ad substantia in Sc colore:

id genus lapides inueniuntur in Saxonibus ad Alfeldam & Hildes

heimum, micis iuglandis magnitudine,aliqua do etia maiore S. quem

rotundi 8t cineret, sed candidis maeulis respersi effodiuntur in Prus

sar loco qui Rosarum hortus nuncupatur.sunt eiusdem generis saxa quae in septimo libro persequar. at Lepidotes squamas piscium imiutatur uar's coloribus. dicam hoc loco de quibusdam lapidibus, qui in eodem Hildes heimio inueniuntur trai tu . ita inter antruria quod ex nanis nomen reperit, ct charadram, lapis inuenitur fusci coloris planus, animoniaci fatis instar scis ius, tubercula superius habens cla uorum capitibus similia.&ad Hasdam pagium alter huic non dissimilis: nisi quod candidus sit, & careat tuberculis. sed e regione montis in quo situm est templum quod diuo Mauricio facrarunt in lapidicinis marmorum inuenitur lapis pentagonos, a quihc 3 angulis quos habet, appellatus:similiter hexag os,cui sex sunt aliguli. urerw uel ro est candidus, plerun* latus sescunciam, planus, sed in medio listis bens alveolum,cuius margo, ut in tabula lusoria, undi est altior. at in medio alveolo est punctum, a quo radii ad extimam partem, sicut in trochitis procedunt ibidem reperitu rhombites magilitudine ca, staneae uel nucis iuglandis, candidus, undi* plenus squamis paruis eminentibus utrinqν obliquis: unde rhombi speciem gerunt, quae lapidi nomen dedit. quin alterius generis rhombites reperitur in Gaugebergo.is longus esse solet digitos sest latus duos crassus unum .ipis

si figura est cylindri compressi, sed striae tam inferioris quam superioris partis ita se intersecatiqui plures in earum medio fiant eminentiae,

272쪽

DE NATVR A

quibus omnibus itern rhombi est figura. at Salseldae in Toringiis in puteo uiginti duos passus alto effossus est lapis ; qui solidi pectoris speciem prs se ferebat longus sesquipedeni latus palmas tres .crassus

priore parte ubi costae terminabantur, sex:posteriore, ubi es rant uertebrae medis perforatae, tres. sed spina liacua erat ab ho quod medullam exprimeret. extriij secus autem lapidi color insidebat aut niger,aut ratius tantus lapidis Arabici similis. uerum hunc natura pia gularem procreaverat. redeo ad eos quos multos in uno loco, uel in pluribus eadem natura gignit: quales sunt qui nascuntur in terra glutinosa, quae est in uenis, uenulis,comissuris saxorum, testis aquatilius miles.sed quanto terra est crassior quam aqua, tanto impersectiores gignit formas, 5c quae animantibus careant. quod genus lapides re periuntur in Germania; in Hildesheimio Saxoniae tractu. 8c in saxuinclusi in multis regionibus ut suo loco dicam. ita in Strombites assis milis est cochleae aquatili: ex amplo enim in tenue turbinis instar de scit, sit spiram a dextra tortus. is interdum est breuis, interdum lon

gus dodrantem,intus candidus,extrinsecus terrae, in qua nascitur, colorem assiimit. reperitur autem in Saxonia ad Hildes heimum in Galgebergi lapidicinis,& in noua urbis parte cu sodiuntur cellae n quisbus uinum eeruisia ue recondi solet. in eadem Saxonia Alselsae inter speculam 8c oppidum petenti Embecca: Hanoberae in lapicidina fas

xi calcis:in Misena in uico Rabschitio ad Trebitiam torrentem.Ctes nites uero striatus est, omnino p pectinis effigiem repraesentat. color ipsi plerun in cinereus. Hildes heimi reperitur in lapicidinis eius tra

sus qui est ultra montem Mauricii: dc in Prusii te loco, qui Rosarunt hortus uocatur. Myites, quia striatus non est musculi speciem prsse sert.is duplex oblogus, Sc pectinis modo rotundus . hie eolore cis nereus seperitur in Chattis ad Sparigebergum arcem, ubi ξc trochistae , 8c in Saxonibus ad Hildesheimum in lapicidinis tractus iam dissi:ille modo subsuscus modo subflauus effoditur ex fossa moenium Hildeqheimiae urbis qua ad septentriones spe stat. Otaychites unguibus odoratis, quos Graeci nominant onychas,sere similis tam colore

quam figura nasciturin 1hsdem Hildesheimri lapicidinis. Ostracis

lapis ex ost is, quibus smilis est nomen inuenit. duplex est. maior,

qui lapidis specularis modo fissilis est oditur etia ex fossa Hildeshei rniae urbis:qua ut dixi ad septentriones spectat. minor non longe ab Hanobera piope Lindam pagum, reperitus in terra pingui Sc subuiridi, quae est in loco abrupto. Porphyroides purpurae instar aculeis

clauatus, & colore cinereus inuenitur in eadem fossa Hildes heimiae urbis, sed ut purpura turbinatus non est ibidem alius reperitur huic non multum dissimilis, ueruntamen caret aculeis: strias uero habed

273쪽

s ossi LIV Μ, LIB. Vtratis ieri s. Ex eadem fossa eruitur conchites, qui incuruis 11ris ad scapulas redeutibus, Sc aurei coloris armatura decoraturi longus esse solet palmos duos,latus palmu. sed conchites in Prussae loco, qui Rob, sarum hortus nuncupatur,repertus,ex lapide,intus armatura obduis csto eximitur, quinetiam conchae marinae, ut Pausanias scribit,in toto

corpore sapidis Megarici sparsae sunt atqν ob id conchites distus .ars matura autem quoniam Philoginos etiam obductus esset, chrysi tegea appellatus. is uero ostreae Atticue assimulatus inuenitur, ut Pliniisus scribit in .gypto. Lapides autem Hildesheimios maxima ex parte attulit ad me Ualerius Cordus, qui nuper Romae immatura mori, tem ob' Li ienis ille ardenti studio cum alias res naturales, tum ma xime herbas scrutabatur. in Italia quo in Veronae ex monte urbi uicino efiasi sunt coiichar,cochleae echini, paguri, ostrea, stella: pisces; quiu rostra. in ripa insuper fluminis Elis, aquarum impetu abrupta; conchae reperiritur: 8c prope oppidum, ex Florentinis conditoribus nominatum: δc in Germania in Rabschidio Misenae pago ad Trebi tiam amnem. sed de id genus lapidibus satismunc de reliquis dicant. Stelechites stipitis speciem ostendit, cuius rami sunt mutilati, colore cinereus reperitur in Chattis ad Spangen bergit arcem in colle Cno irebergo .at belemnites sagittae emgietia repraesentat: quare Saxones eum Mocabulo ex ephialte 8c sagitta composito nominant, potum contra eiusmodi suppressiones es noctis ludibria ualere dicunt, ac fascinationibus occurrere. huc lapidem hodie quidam medici pro lyn curio habent & utuntur, qui eX urina lyncis non concreuit: nec enim ullum tale fuit syncurium. sed ueteres scriptores succinuim, ut dixi. te appellarunt, quod ipsis opinione persuasum esset ex urina lyncis fie ri. si quis tamen unquam Graecorum lyncurium, quod non esset sucincinum uidit hos belemnitas, opinor,uidit. nam ex eis quidam succlani falerni habent colorem SI pellucent: quidam paleas alias Cp res minutas, tanquam succinum ad se alliciunt. reperitur autem belemnites

in pluribus Germaniae locis: apud Saxones in urbis Hildesheimiae moenium fossa, qua ad occasum spectacin ripa Lani amnis ad Niestadum, quod oppidum distat ab Hano bera circiter duodecim M. passi intractu Brunonis uici ubi gignitur bitumem apud Pomeranos Stetinete . apud Prusibs prope Marte burgum, & prope Regium molem in loco qui Rosarum hortus dicitur, item in Ripa Uistulae fluuih: a Pud Sueuos iuxta Hochingaria, quod non procul abesto a montibus

quos Alpes uocant.belemnites est aut cinere u S, aut candicans,aut in

rubro niger, qui omnes inueniuntur Hildes heimi: aut succini falaris ni colore, ut Prus licus & Pomeranicus. qualem quia sere translucet,

pc ad succinum aliquam habet similitudine, primo solum nostri meis

274쪽

262. DE NATURA

dici lapidem lyncis uidentur appellasse, deinde idem nomen in alteὸrius coloris 3c non pellucidum belemnite transtulisse. ustus uel can, didus fit, uel in candido cinereus. utercy reperitur ii iter urbe Hildes, heimum & arcem Marieburgum in marmore antri, quod a nanis appellant , ad sinistram . nam locum illum quondam arsisse, alia multa,

praeter huius lapidis odore, indicant. quin aurea armatura no modo helemnite Hildesheimi in fossa moeniu generatu ortu sed eius etiam radicem conuestit extrinsecus: quae armatura sine arte mirifice nitet, atque imaginem instar speculi redditi belemnitae autem si confricenatur, ex eis quidam olent cornu bouis limatum aut ustum, ut Hildes heimi in marmoris eiusdem odoris comissuris nati: aliqui sine odore sunt ut reliqui. diuersa uero ipsis es magnitudo. cum enim maximis

esse soleat digiti longitudo Sc crassitudo, Hildesheimiis in fossa inceitiorum,qua speehat ad septentriones repertis, est interdum sesquipedis longitudo brachh crassitudo. at figura omnibus est sagitte eY ampla radice descientis in tenuissimam aciem: omnibus a natura inest quaedam quas a rima, qua sit ut facilius in longitudinem dis in danturi sed ea pellucidis magis quam caeteris est conspicua. eadem interdum aurea armatura uestitur intus.in alηs praeterea inest terra, in alijs arena, in alus lapis qui noli ipse Alum ut belemnitar in conum acutum

est turbinatus, sed etiam arena & terra. uem lapis quem continet beslemnites aurei coloris armatura tectus, plerun constat ex crustis, tanquam membranis quibusdam primo latis, mox magis ac magis angustis. quoniam uero belemnitar exiccant, Prusticis & Pomerantiscis chirurgi curant uulnera. Jsdem medici,& Saxones suis,non aliter ac lapide ludaico frangunt calculos. Ut autem belemnites aut terra, aut arenam, aut lapidem in se continet ; ita geodes amplectitur terra:

aetites lapidem uel arenam:enhydros liquorem .sed hi differunt a belemnite silura. nam plerio omnes in speciem orbis globati sunt, sed modo absoluti , modo cJpressi . eum certe qui comple 'itur terram, Plinius aliis in aetitis numerat, alias geoden uocans, separatim perssequitur . Diostorides geoden ab aeti te distinguit:qudd ille terram,

unde ipsi nomen impos 1 tum, hic lapidem contineat . adeo certe masgnam cognationem inter se habent, ut ex eadem constent materia,no aliter ac belemnitae diuersas res etia ipsi continentes, ut fere in eo

dem loco gignatur. gignuntur aut in Saxonibus ad Hildesheimu:in Misenorum montibus ad Salam,re non longe ab Aldebergo ac uesro etiam sub arce Motescha:in Gargano Apuliae monte.in Taphius se iuxta Leucadem,in Cypro,in Arabia, in India in Africa .inueniuntur uero, cum torrentes ex magnis Sc asti duis imbribus orti terram eluunt. dictus est aetites uela colore aquiis candicante cauda, ut seni

275쪽

FOSSILIUM, LIB. V

in Plinius, uel quod in aquilae nidis reperiatur: quatuor enim earum generibus ii aedificatur nido, ut idena scribit. est uero uel candidus, qualis Taphiusius t uel gallae colore, qualis interdum Arabicus: uel subrutilus, qualis iterum aliquando Arabidus: uel in rutilo niger qualis Misenus no longe ab Aldebergo repertus. Moteschanus uero eae trinsecus discolor est,& cerebri humani similitudinem habetunius lapillos continet figura quadrangulos S acuminatos . at Apuli multu uariant coloreNaam modo sit bcandidi sunt modo gallae colore, mobido subrutili, nunc uero non unius coloris,sed partim fusci, partim lutei.Hildesheims aute interdum ochra sunt infecti, ac Miseni, ad Alis debergum inuenti, olent uiolam uel radice iridis lilyricae. uerum no ipsi solum ita suauiter olent,sed etiam tum saxi in Calebergo ad idem Aldebergum reperti fragmenta tum silices in Berningero monte in confin is Misente&Boemiae sito. hi tamen ob muscum qui ipsis ad haerescit, olent uiolam. illo enim abraso abit odor. quod ad figuram

attinet, cum plerisin sit globosa iacies, Miseni ad Salam sunt inaequa iliter rotundi:Arabici dilatati A non raro Miseni non longe ab Alde hergo inueti quibusdam etia anguli existunt sed hi rariores. at quantitas aetitis magis uaria est:etenim atqs est imagnitudo mali armenias

ei, alqs p exsici, alqs punici, aliis melonis, pusilli sunt Africani, ampl1 Cyprii maximi Moteschani deinde duri aliqui sunt,ut Arabici, Apuli sub candidi Miseni quos mares nominant: aliqui molles & friabistes ut Cypri j 8c Africani, quos foeminas. tum quidam sunt larues, ut non pauci Apuli: quidam asperi, ut Miseni ad Salam reperti. aetitae

Praeterea intus in concaua eorum parte, tanquam in aluo, continent

aut terram,aut arenam, aut lapidem . qui terram intra se habet, soliis

geodes etiam dicitur. ea uero est uel candida ut in Africatio mel pallida ut plerunc in Miseno ad Aldebergu inuento: uel lutea ut in Hii desheimio.inest arena in no nullis nostratibus,in Apulis,lii Cypri j s. grauidus lapide aut unum continet in utero sicut Taphiusius S Arahicus:aut plures, ut Cyprius, & Apulus interdum .ato in his o natalis hus calculi plerun* liberi 8c soluti intus iacent, quare conquassati sonant. Miselao autem ad Salam nato; & Moteschano, at* etiam Hil

desheimio, quia plerun adhaerent, cum quatiuntur, sonum non erdunt. adhaerescunt uero ad eum quem gignunt montes ad Salam si

1i parui et candidi ac crystalli instar splandentes:ad Moteschanum diuerserum colorum gemmis simillimi sed parum duri. ad Hildesheianisum perexigui lapilli ochra tincti. in Lyg's ad Sitta in aetite grani di lapillus magnitudine fere lupini repertus ex altera parte crystalli colore & perspicuitate, ex altera in cadido paululum subflatius. is nopellus et: in sinistram uersus parte non perspicua puellae faciem expri

276쪽

264 DE NATURAmit: uiuersus alius rugola: at etia ex aetatis praegnantibus quidani

in altio habent terra simul & lapillos ut interdum Hildesheimii: qui dam arenam simul & lapillos, ut Cypri j, & fortassis alii terram dc arenam ali terram,arenam,lapillum .ad haec lapis queim Taphiusius ae lites in se continet uocatur callimus nec quicquam,inquit Plinius tenerius. nec uero parantides, gemonides etiam uocatae, quae in Macerdonia inueniuntur, iuxta monumentum Tiresiaemec cissites, quinas

scitur in AEgypto circa Copton: nec gasidane quam Medi 8ί Arbellitae mittunt, atri sunt lapides quam aetitae candidi. quia enim ipsi me. dentur parturientibus,paeantides uocantur quia praegnantes quasi fiunt,3 pariunt alterum lapidem appellantur gemonides:quia conscipiunt,cissitae nomen inuenerunt. Sed quanquam quid significet extre num gasidanae uocabilium ignoramusuamen quia concipere diicitur 8d intra se partum fateri concusa, satis intelligimus etiam aetiaten est e. quoniam uero paeantidibus est species aquae glaciatae, gasi/dane coloris es olorint,veluti floribus sparsa, cissiles est candidus,color aetitae non dissidet, qui interdum esse solet candidus. quem non

nihil diuersum diuerti scriptores lqsat in almis uerbis expres crunt. ut aute ex his lapidibus aliqui sint angulati, uideaturin sgura distino

gui posse ab aerite, non aliter ac bele innites terram in se continens, ageode praeter caetera distinguitur figura : tamen ex aetitarum numearo excludi non possunt, quod etiam ipsi compres linterdum non careant angulis. ueruntamen an fuerint angulati , scire non possumus,

quod Plinius sue magis hi autores,ex quibus sua transscripsit, nihil de spura eiusmodi lapidum dixerunt.uerum de his lapidibus quis

quod sibi uidebitur uerius sentiat. omnino autem iam dicti lapides sunt hi quos Theophrastus 8c Mutianus parere crediderunt. sed os vines aetitae exiccantiquidam uasiapex astringunt: ex quibus geodes ea quae obscurant oculos, purgat SI cum aqua illitus, sedat inflama tiones in amarum &testium . qui uero lapillum in aluo continet is,ut Graeci perhibent alligatus sinistro grauius mulieris brachio,scetunt ne uuluae excidat lubricae continet 8c custodit: sinistro parturientis femori,ita adiuuat eam,ut sine doloribus pariat. sed uis illa tantum nido direptis quod Plinius scribit ad aetitas quo* pertinet en hydros, qui ex aqua,quam in se continet, nomen inuenit. semper rotunditatis absolutae in candore est laeuis sed ad motum fluctuata intus in eo uesIuti in ovis liquor ut plinius sentitrui uero Albertus noster & alii etiam aqua stillat. quin liquidum bitumen interdum suavi odore, in fas xis, tanquam in uasis conclusum inuenituri ac quidem belemnites Rgeodes, ut dixi, in se continent terram. Samius uero lapis contra in terram Samiam reperitur inclusus. quo sua opera poliunt aurifices.

277쪽

candidum Sc subduru excellere bonitate Dioscorides tradit: ex quo intelligimus 8c alterius coloris . 8c molles inueniri, quibus assimiles sunt Hildeshetinti lapides non longe ab Has da pago ad molatii fruis

mentariani in Ioco abrupto reperti. nascuntur autem in uenulis terrspinguis S glutinos e Samiae,quod ad substantiat in attinet silmilis at que hi quideria sunt cinerei aut palliduinterdu molles inte=dum sub iduni pleri onines plani ex crustis constant,mtus nitentes, extrinse cus asperi: quare etiam ipsi auro poliendo utiles. sed ex candido, quia speciosus, facta est gemma, quam Zoroastres exhebenum 14 omina uult. Samius praeterea quia refrigerat Sc astringit,cotibus atthitus cum lacte prodest 'ad oculoria lachrymationes Sc ultera. Sed ut Samio la vide aurum Si argentum poliunt aurifices, ita annularii si iride genirnas duras purgant & exterunt . sed eodem etiam uitrarii laminas uia treas diuidunt. reperitur in Misenoru metallis argentas 3s Anneberis gi 8c in at scipsi ferri duricia dc color utilis ad laxitatem gingiuarum et ad dentifricta,Et iii Armenia nascitur lapis,quo scalpunt gemmas, dc sigilla essiciunt, ut autor est Stephanus.1ed utrum smiris sit; an cos Armenia an lapis alius non explicauit. Verum ad cutem levigan idam , Se pilos amouendos conuenit ostracites, ita dictus qudd tes se similis sit. eum iuniores Graeci uidentur nominasse ; ut ab o istracorum testis distinguerentrueteres Sc ceramiten, cum tests habet

colorem:8ccheiamiden, maxime cum eum caeruleae bullae cingunt:

ex crustig constat:facile findi potest: digitis percusJus,tanquam otita, senitum edit. hodie reperitur in Prumae loco, qui Rosarii hortugnominatur, Sc iri Hildes heimio circa antrum a nanis appessatum, coolore subrubicundus. eum tradi um, ut dixi, quondam arsisse multa in dicant. Ostracites autem exiccat Sc asthingit:iccirco drachmae ponde ire cum uino potus continet menstrua. ex aqua uero illitus sedat manimarum inflamationes, δc ulcera, quae serpunt pascendo, sistit. At Phrygius lapis ex Phrygia cuius insectores eo uestes tingunt, home inuenit,sed nascitur in Cappadocia.is gleba est pumicosa misti sapo/ris: nonnihil enim & astringit 3c mordet. optimus autem est colore

pallidus, uenas uero tanquam cadmia, habens candidas: non robuis

stus compage corporis: mediocriter grauis uino respersus 8c ustuέ magis fit fulvus. huc aliqui hodie pro lyncurio uelidunt:sicut ali3 pro eodem ut dixi, belem niten: in medicina exiccat. sed praeterea mistis Diribus praeditus est: nam Sc repellit 8c digerit. utilis ad ulcera putris da,&ad oculorum medicamenta. ut autem Phrygio infectores utuntur,ita agerato coriarii autore Galeno. is cum misti fit saporis, sic modice astringit A mordet, ut gustatus neutrum manifesto sentire posis st:quia uero repercutit digerit, columellis inflamatione laboranti

278쪽

hus prodest. Aliquem etiam tingentiuria officinis utilitatis fructum

praebet lapis qui cineraceus est,uel fuscus, uel in nigro caeruleus isto minutus 8c cum cinere, ex antiqua abiete, permistus in furno coquis tur fito cinis quem insediores lanarum simul cum lutea molita & siccata in uas in 'ciunt:nam eam ita dissipat, ut lanas totas caeruleo colore tingat. Sequuntur cotes, quibus ferramenta exacuuntur. etenim omnes homines eis cultri aciem excitant:kenisex praeterea falcis:tonsor nouaculae:faber materiarius serrae. quid plura omnia instrumentita serrea artisices, qui uel ea fabricarunt, uel eis utuntur, cotibus acurunt. earum multa sunt genera, tum liquoribus quibus indigent, tum regionibus in quibus nascuntur,distinet a. primum enim quibusdam oleum quo trahant aciem illinitur,fitin eo delicatior acies: quas oleas rias uocant. his in Germania solus tonsor nouacusas exacuit. in Italia quondam falces foeni sex, qui cornu propter oleum, inquit Plinius, ad crus ligato incedebat. hae reperiuntur hodie in inferiore Germas nia in tractu nobilis oppidi, quod ex aquis nonae inuenit,quibus primas tribuunt: in Saxonibus non longe a Garleba, quibus secundas: in Boenais,quibus tertias. Creticas olina diu maximam habuisse laus dem,secundam Laconicas ex Taygeto monte Plinius tradit. deinde quasdam cotes aqua madefaciunt, quas aquarias nominant,plurim g in Chattorum Ruu's reperiuntur, praecipue in Lano ad Marburgu, S in Edera ad Francobergum .repertu tur & in Italia Sc trans AlpeS, ut Plinius scribit, quas Passernices uocant.reperiuntur quo in insula Cypro ad Naxia in eadem ad Arsinoen atin in Armenia. sed quondam in aquar's primam laudem habebani akiae: secundam Armeniacae . tertium earum genus ex oleo 8c aqua pollet: quales sunt Cilliciae. quartum saliua hominis profici quo quondam tonsoreS, ut nucoleario usos fuisse ex Plinio intelligitur, qui Flaminitanas ex Hispariata citeriore in eo genere praecipuas esse dicit . disterunt autem cotes colore:na aut nigrae sunt, ut Saxonicae. 8c nonnullae in inferiore Ger linania natae:aut uirides, sicut Italicae,& multae ex Boemicis, quarum

aliquae candida uena distinguuntur . quinetiam in quibusdam ex iniferiore Germania allatis, conspiciuntur hi colores alterni, nigror Acandor . in Chattorum uero fluuiis repertae plerun* fuscae sunt: sed magnae, quib. tympani figura datur lapidis molaris,ex quo formans tur colorem habent,'sunt quidem apud nos modo candidae, lavos do cinereae,nunc autem in cinereo candidae:apud quosdam lutear:aσpud alios rubrae. quod uero ad molliciam Sc duriciam attinet, oleas riae molles sunt molliores quae saliua hominis proficiut:utrae in si uel exciderint e manibus, cassi aliquo selent frangi. at aquariete contra dusunt sed uirides Boemicς quia caetexis otiar's non raro duriores,

279쪽

usum etiam aquariarum possunt praebere. quarum uenae candidae, si non fuerint reliquo corpore duriores, ut mollioreS sint, non impro hantur: quae uenae interdum ita molles sunt, ut oleum alteri parti illi, tum,ei contraria altera exudet. tum aliae per se figurani sere quadrata

habenti ex quibus aliquae longae sunt,quas deplanant modo,& peroforant:aliquae latae, quas etiam in duas plures ue diuidunt. utraech in Chattis reperiuntur. alis ex id genus saxis excisae in eandem figuram

quadratam formantur, sicut ex Naxio marmore Naxiae, ex Armeniaco,Armeniacae. paucae aquariae nuper in Boemia ex ligno ad Cracais uicium arcem in lapidem uerso . in figuram fere triangulam formatae sunt:quae longae erant duos palmos. solis uero gradibus, quae etiam aqua trahunt aciem,quas , uel rotula uel homo uersat tympani figura datur S ex saxo molari duro fiunt. ex his autem ipsis quae ex infe riore Germania asseruntur uariae nigro & candido colore, quaedarii Baetae ossis speciem repraesentant. quas iccirco ἰνοαέουρ Graeci appellas rent cum autem omnes usum in acuendo serro praebeant, duris prae terea sternunt focos: quod emblema in Chattis sicet cernere. postre/mo cum ferrum cotibus aquariis redditur acutum,id quod utrinque deteritur,refrigerat, quare illitum uirginum inamas 5c puerorum ted

sticulos augeri prohibet, at podagricis prodest cum idem cotibus

olear is redditur acutum, quod deteritur,abstergit, iccirco capilloru . defluuiis,quae Graeci alopecias uocant,utiliter inungitur. At coticu la probatur aurum 8c argentum: quam rationem in libris de re metallica exponam .hanc multi ex Graecis, ut Pindarus, Sophocles, Antiophon, Theognides, uocant, quod aurum ipsi attritum colo. Te,tanquam trutina examinet: at 3 eadem de causa Lydium lapidem atq; quod in Lydia reperiatur : at 3 Heracleuna, ab Heraclea Lydiae urbe. coticula' autem etsi circa Ephesum etiam in Ionia reperistae sunt, tame omnes Theophrassi teporibus inueniebantur in Timo

so fluuio:Plinii pasminimo die apud nos in rivis Hildesheimiis 8c Go

sesarianis, at in Albi ac etiam circa Visam pagum, qui est iriter op pida Egram 8c Eredorsum. pleristy omnib. est color nigerrimus dc saeuor insignis. in Albi tamen repertarum sit perior pars est nigra

inferior, quae terram attingit obscure uiridi'. quanquam uer' eas Pii ritus quaternas uncias longitudine, binas latilludine no excedere scribit, tamen longae senas uncias, aut amplius reperiuntur, latae ternas: dc quidem maximae circa Visam pagum . inueritarum autem partes quae respiciunt solem, es Ie meliores ad experimentum: quae humi iascent deteriores Theophrastus tradit iccirco quὀd superiores sint sicciores etenim humor impedit, ne auri argenti ue colore capiant. quocirca magnis etiam caloribus experimentum fit deterius, quod tum

280쪽

26s . DE NATURA propter humorem quem ex sese emittunt lubricae sint In locis autetit qui olim arseruiat, aut etiam nuc ardent, pumeX reperitur ex terra uel

lapide conseditus, δή ad hanc spura redactus: sicut in Campani e monte Moderno & Vesuvio in AEnaria , in Sol as insulis, in Sicilia cirrcunt Sin m in Melo in Nisyro ii collibus Mysis adustis .effoditur etiam ad Confluentiam oppidum, ita appellatum quod ibi Mosella

8c Rhenus confluant . in inferiore Germania in tractu nobilis oppis di quod ex aquis nomen duxit. pumex autem, quoniam no aliter ac spongia est fistularum plenus,dicitur, ut Vitruvius autor est, sponsgia. Graecis uero Γιακορ uocatur quod nometa, ut quidam purant, ex Herme frumenta erodente inuenit, qui Graece nominatur, Latine gurgulio . ut enim is frumenta perforat, ita natura pumicem. Theos phrastus uero etiam halcyonium, quod ex maris spuma cocreuit, pumicem nominat, sed nos de eo iam diximus . differunt autem inter se pumicesmam primo non omnibus unus color,sed sunt aut nigri, aut

cineret, aut catadidi. tum alη molles sunt, manibus p teri in arena posisunt, quales in Nisyro reperiri Theophrastus scribi aist duri. deinde omnes rari sunt leues ob fistulas, quae aerem in se cotinent. eao de causia innatant in aqua: sicut etiam caeteri lapides pumicosi, quamuis

magni, qualis est Thyrrhaeus,& alter e Nisyro insula, si modo lila dis

eri a pumice in eadem reperto .uerum tam isti quam pumices integri innatant,merguntur cominuti. sed cum omnes pumices sint leues Scrari tamen nigri plerun* sunt caeteris densiores grauiores , candis di 8c cinerei rariores leuiores cp. cum praeterea multum aerem in fistulis habeati non tarnen ignem concipiunt, nec comburutur, qudd carreant humore, iam ante: ignium uico insumpto. pumice, quia propter

asperitatem abstergit, foeminae potissimum utuntur ad levigandam cutem;& ad pilos attenuandos imminuendos j. uiri pariter ac staminae ad dentifricia. uiri insuper ad alia multa. nam librarii eo poliuntlibeos:medici his quς gignunt carnem,admiscent:qui curant uina, ita feruentis musti dolium immittunt,& statim cedat feruor: potores incertamine bibendi eius farinam praesumunt, sed istos nisi immenso potu impleantur,periclitari Theophrastus tradit. medici uero eligulcandidum admodum leuem, fistulosum, scissum, eum qui lapidibus caret fragilem. Postreimo restat ut de his lapidibus dicam, quos nostri ab eo quod in ardentes fornaces coniecti fluunt,facile enim liquescunt igni,nominauerunt. eoru tria sunt genera: unu gemmis simillismu translucidis: alteru eis non multu simile. na pleruno no pellucet, raro ex aliqua parte, rarius totu.illud sere sparsum reperitur in argentar's 8c caeteris metallis .hoc in proprηs uenis saepe copiosum. tertiuest ex quo coficitur uitru: quanqua etiam ex alηs duob. potest coscu

SEARCH

MENU NAVIGATION