장음표시 사용
161쪽
De Generatione, dc Corruptione.
Videtur etiam esse probabiliter dicendum quod lux caelo propterea lux tali,&lux elementaria actigenialiter dis 2 6. Ai h ptius in si quam motus, quia potest intelligi in esse illi mo ferunt specie, non autem essentialiter. vii et ius etiam diei, eoru quae iti no in existente,υt quando caelum quiescit adhuc lucere quod lus est prior motu he est poserior Secundum subiem' ' *l intelligi potest ctum quidem motus prior est, quia insequitur quantitare i , ,' Propter haec primo declaramus opposita horum. Se seu corpus in eo quod quantum lux insequitur caelum in
quanis ad cunso ad rationes t. sponsebimus in contrarium Me pri- eo quod quale modo quantum is prius quali Seu tietinia β ηM- mo υidetur secundum Arist. esse dicensum editum asthre prioritatem coniequentiae lux prius cceio inest, avia po- in nos lumine & motu is natiqtie calorem incit in sphaeiara hac elementaria quo euncta lunt & agunt . Verum isa calor non semper idem & aequalis. Est enim nune intensus nunc remitius nunc generativus, nunc interemptiuus di varius ae υ aratis prout stellae variis talionibus con figurantur Sadstin illatia de inter 1e υna coin niuit plex sit caelestis mistura,& loi iste lumine S motu eausatus v rius existit. hoc sequitur quod infitientia & calor non disserunt risi ratione .ui enim productio iis coloris institae cto apto calefieri calor est ut veto aptuς encee Omnia
quae virtute cati sunt, influxus siue influentia sici potest secundo sequitur qiae ἡ omnes sella apud A tisto.insuunt
calorem vi Auerto declarat secundo caeli commen. 4et verti aliquae dicuntur influere frigiditatem aliquae siceitatem, aliqua humidi atem, non quidem frepliciter sed in respectu ut dicit Et sic prout cum luminaribus variis confgurationibus constit Duntur sic variant calorem cum nunc diorem facientes in respectu, nune humectiorem,nuc siceiorem ae variis rationibus ψarium . De hoc in libro
eaesi h& in libro de substantia orbis satis . Tunc ad rationes caetra hoe . Ad primum dico quod cxtera qualitates non sunt immia latea caeso nivi in respectu .sed b ne medrate CGlor enim calesis eleuans vapores aha qua in media regione generat pelacidia, ad qua frigiὀitas sequia
. tur maxinis,sin iluere litians exhalationes in septentri
Ne generat ventum septentrionalem ad quem se sit ut fit gus. Et sc calor ille immediate stipis iratem non generat sed bene mediate Et si immediate nant illae a caelo nen futtiis in respecto. Similiter de taeteris dicatur. Ad secuduci ad tertium paleiat responso per ea qum dicam de locis elementorum Ad secundum dicendum quoὰ mouet ignem pet insuetitiam n i, districtare a calore caelesti. Ad quintudicendura quod penetrat illuc calor caelestis cantus per immen,quod calefacit terram per partem postpartem, Spmotum variis figulis sustent Iludvari do Ad utum negator smilitiad qui, in illis non sufficit qualitas sens bilis pro specie illarum eo riseruanda sedcκlo satis senes enmotus. Adseotimum Ptolomeus loquitur de illis in respoctu . Ex his sequitur quod naulla uita spe se, & ira me diate keongum esse simpliciter, citur a caeso prater calorem. Caeterae vel sut in respecio, ut in hyemhmgus, in υete humor in acta te eator, in autumno siccum .el filii sui pliciteri & hoc mediate ut quae irer calorem calum pro D. i. ό, ducat ea quae caelesti sequuntur quali ares De hi; aliqua
., Esthhio tetigi in libro Mararuna calamitatum de toxis elemento-a
Uult enim quod elementum continens sit se, rnais finis relementi colenti Bhoc propter qualitatem symbolam ut ignis continet Ierem propter saltatem symbol aer . aquam a Da terram propter idem: gi proptolea no oportet poni re aliud prater symbolas,& coram uties qualit
res pro locatione elementorum . nec oportet locum essecmnino in omnibus simillam lorato sed satis est, I sit iulius conseruatiuus per aliquia eius Tunc a a rationes Ad prim tiro sum erat seeunda , dico quod terra consertiatur in loco natus al1 per symbolum nopera iiDd Ad lectinandicentisia nec iaetiti; nec peius letia asscitur secti dum naturam terras quia semper continetur ab aqua sed bene per accidens. Et phoe in i probi ima videlicet quare in assate si frigiditas Respondetur u illus sequia calore uatiatu ropter ii otum configuratio intim pellarum ingenera grandines .es .entum septetrionaleis ad qtiae siquitur reistis. Asic illud fit mediate: haee de loratione elementorum. vlterius dico quod qualitas prima & seeunda non iusserunt specie,nisi accidentali, υt ealor calesis , elementatis non autem essentialiter. tes ei in estis moto , di non moto, Et per hoc patet ad
rariones. hac de prima parte quaesiti. Quanti in ad secu- Hadum tenent quidam qu a iactiles qualitates tantum elemeras conapsunt quia tactiles coinpetum es nullae non tacti citi ei iles. ut Aristot enumerauit in litera Alii vero tenent quod Riau. competant eis tactiles,& visites Quod quidem eis coimpetant tactiles ex textu patet . quoti .ero Ualiles declarat ix supponunt colorem non esse aliuου quam luminis restexionem siue lumen opacum. sed lumen potest resti 1 a terra& emet opacum ab illa igitur te, ra potest esse colorata secun do cuicunque competit posterius eiἡem competit
prius, sed clementis competit tactile, quod est posterius igitul υ iste quod est prius . Fis tamen neque sapor
neque odor , neque sonus competere potes Sapor quidem & odor non competunt quia iis c sequuntur reisuram prima, una qualitatum. Delono es dubium . quia
sontis est sub ectitie in aere, quia fractio es in se acto de motus in mobis. Modo sonus vel est stadio & motus aetas
vettion sne metu & fractione igitur ese in aere. Forae insonus subiective est in aere,db nominatiue in corpore duro. Et tDne iuxta hωc oportet dicere elementis competere qualitates snsus taciti, visti S auditu non tameti Cmn, ε othus.Vetu tenendo quo a color cautitur ex mastura.
vahiatu p a imarum .dici potest quod demet 4 hi ctitiae compet tractiles S auditiles qualitates visites vero noctuve ro quaere in secundo de anima h c de sicunda parte. De te, tio tenent omnes quod actione reali S alte tacitia G, i, sue corrupi tua solae quatuor tactiles sunt actitiae ec pastu quae ut calidum hi dum hi, nil um secti m. De lata tis * 'quia vi file, non sunt in Dicem activae ac passiuae nisi intentionaliter in visum, audi iles, gusatiles, odores etiam in
proprios sensus De tactilibus sole illae sunt actitiae & pa;si
uae,quia sole ilix agunt 2 patiuntur inuicem cinerae cu stam uiuare possnt proxima non Hicuntur a ct usti passi-ua. Es his patet primo quod graue & leue non dicuntur atii uti & pas, tua adsensum datum quia sol tim motum es.sciunt , inuicem tamen approsima a no agunt di pali tur Item etiam vel lumen & motus D si producatit calci-rena quia non agunt cum contrarietate,quia pollunt state cuirigiditate. Sed are lagunt quae sica remissionis ti iii tensionis caeteratum qualitatum s non sunt actitiae Deque passuti vi unde albetio intenditur di remittit tir v etpondent eiusmodi qualitates intendi & remitti per intensioneti remission tim suarum causaruum hoc est propor totium primarum qualitatum ad quas si quuntur haec de tertia: Quarta De quarta Atis ii stera vult qtiatuor esse primas qualita- s vites activas non inuicem reducibiles nee cvinciden es ea tu
dico qua seneratis ti cori Di cibilibus competunt υι calidum trigidυα humidum ti siceum . ista cicut ut primae, noti quidem simpliciter led respectu generabilium quia lux est prior respetii coeli activa propter graue & leue S caeteras id genus sua non ἡicuntue actio aeris aqua-Uoce .n n coita cadentes,quia speete essentialiter differunt, nec in alias reautabiles . quia cateiae reducutitur ita has
quatuor & ip a ira n Lilas nec inuice ut in testu deauctu fuit Dicut ut etia priores aliis & tepore & causa Tempore quide quia poliunt alicui inesse snt aliis de aliae non sine ipsic 'ca vero non quale principali sed dii sitiua quia redacts ad certainportione sunt instrum et L quo forma misi uti generas sor a generat cosequella dicat eraseetida . ac detia. Dubitat quo calidu es es ctus primi ea id, eti ea Dabit aualitu sit effecto, solis qtii no es ccitiditis similiter L in c. teris dicat Rfidet expostor Ari loqui de qualitat Lus acti- E spriso. cis S passitiis inulee ii 5 fieri iti κ sellaru causat calore. nc ea positia. iii agit de patit quia nil comm tinicat in materia Melitis et V - eci pol gralidum est e siectus primi callesia quo causator
162쪽
lii Uranatim tale melo asellis eat gumnon proficiscitur, i in Lu tum stellae sunt. sed ut lucidm vel motae . Per haec
ad argumenta patet solutio Ag primam enim patet quia cilc itur primae per negationem prioris, & non positium. Meunsa As seeundum patet solutio Haec de quaestione pr ma De. i. '. L secada quaestione arguitur quod omnes quattior sunt actitii,3Eoic uae quoa omnes surat contrarim Seeundo omnes sunt forta. suis. D a igitur omnes agunt. In contrarium est Aristo t. q harsi. άλ' quatuor duas esse activas uas passiuas asserit. Iniso quaesit o te pondent quilam quod lim quatuor qualitates posii utit tribu L modii comparari. Vno modo caligum & frigidum inuicem comparando secundo hu):Jiduin & siccum: Tertio illa ad haee υt ealidum stigidum cia humidum se cum.Tunc tenent omnes esse activas de passivas comparado quamlibet ad suum contrarium ut humidum ad siccuvet econtra, Et ealidum ab frigidum vel econita. Dicunt secundo quod neutra est activa vel passiua comparando ad stam compossibilem nisi per accident vi romparando
calidum ad humi flum .el si eum .& frigidum smiliter ad illa quia possunt stare com illis Diui nisi per auidens,
quia calidum agit in humilum per acet ens, quan cio eorrumpit aquam . υidelicet cor tum peneso frigia ditatem et ut .ad cuius corruptionem sequitur remissici ipsus humiditatis. Dicunt tertio quod suo ad activitate Auae sitit in tu, calidum υidelicet de frigida, quia fortius utit. Quo vero ad resistentiam duae passiva sunt videlicet humidum 8e siccum. illae enim stini parsi resistentes, de mulatum agentes timeontra multum resistentes,& remisse agetes Sed haec positio es eontra Aristotelem mittera . nonae satu enim vocat illas activas,quia plus agunt, neque illas pass-Das quia plus resistunt. Sed quia illae quidem congrega ne Ist, vi ita diram )congregantur, quia terminantur ab alio quodam itemque etiam probatum est quod per quati tum est activa per tantum resistit. propterea an maduertendum ess quod h, quatuor qualitates possunt comparari vel quadibet ad suum eontrarium, vel geminatim inter se, Ut cali Hum stigidum ad humidum scium, vel omnes ad operationes, quae ab his proficiscuntur vht ad tactum, cuius sint subiectum siue obiectum. Sia
quidem eo parentur ad sua eontraria 'omnes sunt activae
S passiuae, de bene dixerunt, quia omnes possunt c traria corrumpere,& ab eis eorrumpi Si geminatim inters nee dici debent per se actios, nee per se passiuae, quiacmnes ccim passibiles nisi tantum per acci flens ac per via seque . si ad tactum se omnes sunt activae, de omnesque per se Licet cal, dum de sigidum magis quam humidum ti siccum,quia istae sortius immutant fis remixsius. Si vero ad opeia, si e duae fortatae sunt nomen passivi utpote humidum di seeum, quia hae potius congregantur quam cori gregent aus nomen actitii ut ealidum & seindis m. quia
ambae congregant. H c in expositione literae gicta tunt. Sed ambiges quia agere ερ pati sunt cum alae ratione cor ruptiua, modo congregare N eo gregari non sunt cum alteratione eorrnptiua Potest enim agens congregare nihil corruptiue alterando. Similiter & congregari etiam non corruptiue patiendo Respondet quod a ratione generis omnes sunt actio, & omnes sunt passiuae .activae quidem quia omnes suorum contrariorum sunt corruptiuae, passi Dae υero,quia omnes a suis contrariis aptae corrumpi. a ratione speciei se comparando υ num par ad alterum par, ve
sortit m sunt nomen passivi, ut humidum & se m , quia
aptae terminari,ac congregari,duae actini quia aptae eongregare Tunc ad formam dico quod dui sunt activi &duae passua a nomine speciei. Nec oportet vi operatio sit corruptiua ut habent nomen a specie sed si habent omeshthh his a genere, Secundo dubitant. virum mistum di sim tilare. tibis iis ether geneum dicitur, υt animai vel sapis etiist ni in suam ista dici naturali dispositione. ae temperata completiione sbi siccissimilatea dum sp ciem possiali sit aptum corrumpi ab intrinseco
petasa i moto omne agente extrinseco.
Respondent quidam Ec sapietes, quod si quis esset tepetatus simpliciter complestione ieeuntium speciem, A in aere temperato, di in cibis di potu temperatis,ab inirinseco naquam corrumperetur.probant quia omnis alaeperati iaprouenit ab aliqua sex rerum non naturalium. Sed tale teperatum omnes res naturales temperate perficerat, dormiret naturaliter, quantum sibi competit, tantum ederet quantum Urgeret necessitas de in caeteris familiter igitur resauret tale quale A tantum quantum. hae res peltra ista turam egi cis Mihi autem vivitur quod corrumperetur
ab extrinseco saltem per aceiqens quia eum parte; sint dissmulares erunt inuicem activa ac passum. Ex se apta disponi ad corruptionem, clare continuo erit aliud atque aliud, dc per consequens non restaurabat tale euale vel tan
si Σterea Calidum aget et in humidiim riaicale illud exierando ergo nunquam posset renaurari quale prius, vel quantum plius. Vnum tamen dub uest grande, quia ex etho dc potu & alijs temperatis fieri potest speima temperatum ex quo fieri potest puer temperatus de talis ec tati humidi qualis & quanti fuit pater in puerilia, quare cclsperma sit lupet suum nutrimenti videtur ex nutrimento fieti posse humidum tale de tantum quale de quantum fuit illud puerile ec septit restaurari tale quale, s tm qua tu, hec est dincile edicis relinquo. esset in longaeu uec
corruptibile corruptione naturali. Et se patet aci Hubiu. Et consequenter ad argumenta in principio facta.
Di, ut dictum est a Philopotio)conditiones sunt, ut REC o
qualitates dieantur primae, ac omnes aliae contineantur.
1 tib ipf, 8 ipsa stib nullis. Hine Arisor. concludit, quod
quatuor tantum sunt primae qualitates ealidum, frigidum
Et humidum θι siceum, be hoe proponit,ti probat et inquit)Manimum est igitur quod Sc omnes ali differetiae
redueIntur ad primas quatuor tanquam sub eis contenta& lixe est altera condicio. ΗΛ autem non amphus in minores, tanquam in lub illis contenta, prima concitisionis
pars ex ditiis patet, secudam vero probat,& Aicit. Neque enim calidum est quod secum,& st ealidum non continertie sita sicco.vel quod humigum, & scno continetur subhumido, neque humidum est calidum hoc est laquam sub eo contentum, aut quod frigidum tanquam sub eo contentum . probat haec piutoponus, lidum n. non est sub si eo Ut inquit quia non omne calidum est siccum,aer enim ealidus est, qui non est siccus, eadem ratione humidum non es cum sub illo ipsum calidum non contineatur, aliquod enim calidum ea de non humidum, υ tignis sire iii ratione sine humigum est subcalido quia aqua est , humida quae non est ealida, nee sub sigilo, quia aer humidus
est qui non est si quΑ. Insuper ut Alistoteles inquit)nec
si dum ξέ si eum sutit sub inuicem, eum non omne fingi dum sit secum, ut aqua nec omne fcctim figidum ut ignis nec frigidum 3e fictum sub calido & humido sint Frigidum enim sub ealido non est,quia nullum contrariusib altero est,tiee sub humido, quia ignis no est humidus. simili ratione secum non est sub humido quia suum contrarium est, nee sub ealido, quia terra scea est quaestibealigo non est: Ergo istae quatuor sbi in uicin supposita n sunt sed penitus abiuncta, atque auersae, de stipatet iaci
Caliditas Abiuncis Frigiditas. Humiditas Abiunctae siecitasga, conditio. Qudirit Alexanget eur Arisptermisit asperuet leue Respondet primo, quia asperum. reducitor ad si Suesside Genera de Corrup. K 4 cum
163쪽
eum ac eoagulatum leue autem ad humidui na humigum rius ea carptis locatis elementum ira ipso contentum ra- est quid a tiale Ad lene salte in .itis superficie aequale est. tione sisti stipersciet, A ratione suae qualitatis synibola, Nelius υt inqLit Philopontis)dicit Alexander, quo A hae B rati ne situs quem habet ira . nitieria Superficies quide
contrarietates neque activa stini neque passiua , eum non corporis eontinent s,loeυς ei: corporis continenti , quasnt qualitates sunt enim potius in praedicamento positio corpus continens locat e nientum vatilitati timetialitos nis. Quod si non sunt qualitates nee actitiae nec passuae es symbola qua locat aliud quali ta tu ac strabolice distantia le possunt In comentariis disputatio magna fit de quatita υ ero ad calum qua locat illo et farre aliter ac completium ii sti tibus calestibus Ubi licet ea qum dixi in pulchre dicta snt Non enim corpus per solam sui stiperficiem po setioea restibus. tamen aeterminatio qua siti est aliquo pacto odiscora, pi o re naturale corpus quia se indifferen et posset lotare omὰ4 lucidatione igitur stimamus primo quod caelum siue cae ne naturale corpus,quo ου est contra es perien in quia ignisi stes stellae nihil agunt in his inferioribus nisi e lorem im per sui concauam superficiem non potes locare nItutal mediate .probatur quia coelum est cunctis vita. Uita aute ter aquam vel terram .nec per sei qualitate symbolam s non nisi in calore eonsistit ergo immediate agit ratore. se iam quia tune aer ad ignis concauum moueretur, un- hoc sequitur exteras sellas quas mathematici frigidas vel que poneretur quod non et ederem . Praeterea: s cui per humidas vel sccas appellant etiam calorem ea uti re veru symbola locaret ita perdissymbolam contrariaretur er
caeteras qualitates e cere dicuntur in respectu, qui calor so nisi disrymbola r gularetor es cali distitia per symbo aliquando unius uiἡetur frigi gitas respectu caloris alteii' iam solam nunqua corput conte tu naturaliter locari posves siccitas vel humiditas ut ealcit martis respectu ealeris veneris vi e tur siccitas eatat Veneris videtur & Lunm respectu caloris Solis & Martis humiditas, omnes tame sunt calores nec tibi hoc videatur importunii cu ante Hyppocratem in elementis nulla at aequalitas stat cognita nisi caliditas,quam variis respectibus dixerunt esse omne qualitatem. Secundo sumamus calorem istum causati mediante motu di lumine non eogem modo Mediante enim lumine per rotu etiam Usque ad υiscera terim, ad quae licet non perueniat lumen quia tamen lumen calefacit terram caliditas illa per partem terrae post partem aucitur usq; ad viscera. per motum vero quia mouendo ignem & supremam aeris partem actione calefacit hae autem quae luet infra aeris supremam partem εἰ infra ignem cu non
moueantur a caelo non calesunt attritione veru quia variis motibus selli Variis mogis figuratur inde varia fi ut mistum luminum. δέ sie calor hic non est semper qualis.
Me3iante ergo moto calefacit caelum dupliciter, aut m iuante motu immediate aliqua mouendo ac trituratione mediante ealefaciendo aut vatis figuris sellas assciendo vi lumen missum .arietur . ergo si lim mediante motu agunt calorem quatentis mediante motu aliqua mouent, illa cale aciendo Mel quatenus me ante motu lumen ab illis emissum non squaliter ad hage venit. Mediante vero tumine, quo illuminando immediate vel mediate e
tefacit hac Ex quo sequitur quo A calor in ira supremum aerix & ititia ignem non fit hienis a solo lumine licet
non sine motu illud υasian e. Tertio sim mo quod li-e e stellae immediate non agat nisi calorem tamen mediatibus causς secundis agoni omnes qualitates Calor enim ecelestis disitis, in his inferioribus omnia agit, aqua enim agente in terram. cum aqua ex terra facit aquam & si δε-cit sigiditatem te humiditatem mediante scit ma aqux cuaere agente in aquam sucit aereas qualitates intimo cu homine tieit hom inena, de omnia hominis accidentia. hae
est opinio Aristo t.Ex quibus patet Ailncidatio quoJnihil est in pellis praeter lumen si motum, ii nihil a sellis mestipli eatur praeter calorem qui est immediate caloris tantum effectitius mediate υ ero est omnium eorum pro ἡuctitius quae hic sunt Vertim in hae dilucidation . occurrit D. vἔrtuti quaesto propterea qui ἡ in rebus generabilibus praeter sorbus oecui vias e qualitates elementaris; dantur virtutes occulta υt magneti trahere serrum Retibarbaro egucere chor ram ellis autem ntillam virtutem praeter lucem, uno
modo diei potest quia uirtos sella eiusque forma est prssantior sordia misi ideo pluia potest agere uno infrumento, β se possunt m diei defendi. Alio modo ieere possumus peripateticos in misis nullam posuisse virtute
nec occultam nec manifestare prater rma, itibstantiales eoru & prmier qualitotes elemetitarias. Tune Eicendu quod rebarbarum educit choleram tua caliditate, tiora quaealiditas est. sed qua est instrumentu elut stitistantia sis imae simili ratione magnes trahit ferro quat tale manis si a qua in eius ecplexione praeseminator υt quia castas
non simpliciter sed qua eitig ealia itas est instrumetsi eiusti. . 1 his a formae de scar gomentum supponit salsum.De locationerorum. vero elementorum. animata erte quod elementum supetit in continente Qua ratiotie fit quod continens corp contentum locet omnnibus illis sed principaliter ae completitie non nis per distantiam eir esitarationatam adeaelum. Ex his sequitur.non est necessarium ob locatione et mentorum ponere infitient)am praeter lumen & moltimctimas illam tu ciat distantia quae non est forte nisi qua alta symbola ad caelum se distans Hse est opinio Auern&Auicinnae dc aliorum physeorum Ulteiitis quaeritnr in commentariis utrum aliae qualitates prater tar biles qualitates pol sint inesse elementis Animaduerte mice intentionalia ter omnes qualitates possunt competet e ea ementis vi su- ista tibiectis quoniam possunt esse subiecta omni uintentionum qualitatum aliarum sensuum, vi patet Hiscurreti. Realiter vero nomnis sonus in aere, lumen resutium in terra,
no est color Cn etiam quaeritur quae activae & quae passiuae,& cur quatuor sapitis in recognitionib' hisce patuit. Quoniam utilem qua tu r clementa sunt, es m Anis. Mautem qtialuorcio coniugationes sint cortraria le
manifestare o quod quisitior erunt elementorum coniugamnes, calidum oe si eram, i dum O htimidiam,
Essequis r sietundum ratis simplicia Uparent a corpora, ignem o aerem, aqua, O terra ignis . n. gicii & hu
qua tior sis sint ecnitigationes. contraria uuIEM con
etia quod altior eranti orti timetoru eonfluxti a.
utpote calidi. Achoeulidi O humidi. Ite ι frigidi O mei. O fiffidi er humidi. Et haec ratio consenta
neu en his si l citis corporibus qua tiadeχtur. vade luet igni in aeri es aqtia O terrae. Ignis quidem eaeimeatidis, Osiectiss.Mer vero cuilatis O humaris, aer in veluti aporatio. g u utilem frigida, o hu- nuda. Teria diero frigida et mea. ut igitur ratiouMile
os istieremia, primis eorporistis di tribane, ita mul
titudo orum erit secundiam rationem.
Venatus est numerum qualitatum, nune venatis ρ ex illis numeru elementorum. Et ponit hane eo luscinae quatuor sunt Hementa,ee lyllogizat sic constantiae qualitatu sunt quatuor tatum. elementa sunt constantia qualitatur Igitur elementa sint quatuor tantum. Maior declaravi:
quia omnes quatuor te ruini oppos i sex modis coniugantur,sed quatuor tantum conitant,Vt in exemplo.
164쪽
supponatur .sec o item ν-hat a signo quia sensu tantuquatuor apparet igituriantu ubi talla quatuor sunt elementa . Sesdubitabis.qnia hici alici non Ibat nisi quatuor posse esse quia ait seu esse coniugationes.& quatuor constatia hoc
est & desidi quatuor possa iis . sunt constare oieendii Q Ighs, in specie duicquid est possibile 'reperitur in aliquo indiuiduo. Si itur potest esti constantia olidi S sicci in aliquo indisi-guo Erit & se habetur ignis. Et de ea teris eodem modo. verba patent. ECO In commentariis-ponitur
conclusio, Se syllogismus, qui illam probat d omnia sint benedicta continuetur ergo i numerus corporum es rati
nabilis quia conuenit illis quatuor coniugationibus ergo solum probauit, rea quat appa i ni sensibus Lilicet, quatuor. corpora , quorum quoὰlibes numidu si ctim di, plici qualitat con-Denit rationi. VnΗe Aristotel.
supponit ad sensum quatuor π,ti, '
esse eorpora S supponit ad se quatuor es sum vntiquod ullo tu cd sare se et ea
uas 1 Aqua duplici glitate probat aue
haec qua sensui subiacent con-Denite rationi scilicet, quia coiugationes non possunt ei
fila dum plures Et piopterea dixit '- ius quatuor coniugationes secundum lationem s. quontur ad , iuersebsibilia eorpora ut innuat,quae sensibuι stibi cet conuenite rationi In commentarias vero sequuti sti expositiones latinorum, quae se vertis Aristo conueniunt sicut coetu terra. Animaduerte quod Philopontis probat aetem esse calidum pluetibus rationibus primo quia est leuis meae leuitas datur calido quod probatur nam ignis euidus & scius leuis est &mon ratione scet alioquin terra est levit. ergo ratione ealidi. secundo elementa conterraina habent aiiqnam eonuenientiam non. n.etant bene approximata, nisi in aliquo conuenirent Cum igitur aer diserat ab igne per humias, portet Ut cum eo coueniat, & cum non possit cum igne coicare perfrigidam ergo per calidum tertio videmus transmutatio ex aqua in aerem fit per calidum nam aqua cum calefit, evaporando vertitur in aerem, ut Arist. disit in metheoris. patet iritur aerem esse calidum
omnes enim O qui simplicia corpora, elemetas hi taciunt hi quidem τntim, hi autem Gothi utilem tria, hi aurem quatum faciunt. Q rcunque igitur intimsitim die tege deinde densium e ct raritate alia g
t meran his contingit duo facere principia, O ra, timeoniugationum ti inquit) Manisestum O densim ut ealidam in frigidum hae enim actitiae erunt elementorum. lilest qualit Mum istitem supponitur. qasmadmotam materia.
tiui quarta vero .rit 8t Digivi & seeipa ciant hi quidem unum η utilem duo uti r,iu. alqatuor sunt coniugatione 4 Deinde per sin quatuor faciunt. oesticunque querim litur Numidit has quatuor sensibilibus corporibus. & tam esse riserunt deinde citera tondensatione, roperast quatuor coniugationes secundum ra- mone gen pathi, Genit profite=i tas essu principia o cia corpora se nuntur scilicet at ignem, ναν- π densim aut litam O frigidum. Sunt quiam, & terram. ponit quomodo secun G enim his tantismmbiicitur , velu i
quantur ad illa quatuor senubma Orpo-nim calidus di siccus . R&septima eoti materia odat ut igni. Aer autem calidus &humid Pola Aones antietiorum de Elementis nune niteat. sed ψ ealidum eonstat quod cu Aric determina
165쪽
qua uor, nemo excessi numerum quate rearium. Et hoe quia plura quatuor esse non possunt.
Duo accepit & probauit Artu . di quod non set plures quatuor qualitates, nee plures qui tuor coniugationibus, &quo g non sunt plura quatuor elementis sensibilibus seeunatim philo pontim Aristo nunc vult ostendere per auctoritatem philosophorum. i ge elemetis opinati sunt, quod illat qualitates induruerint, aut quasda aut omnes & quoqelementi etiam in duxerint na locet non snt locuti eo modo eon de illis Aris ea loquu us tamen nu merum quater Marioni non excesserunt. scilicet nec in elementis . nec in Dalitatibus .unde dicit Omnes enim , de qui simplicia compora elementa faciunt, hi quidem uolam hi autem duo, hi autem tria hi autem quatuor faciunt. & sie numerum s Daternatio no excesserui Deinde ossedit quo mo viis ut elementis, E qualitatibus de dicit Quicunque igitur unum
solum dicunt esse 5 deinde ex illo υno res generant densitu gine, ic rarituἡine his contingit duo Beere principiant realia & rartim se ilicet di densem aut calidum ti frigidum sitieet caligura pro raro frigidum pro ἡenso, haec enim ut inquit)activa sunt unum a citem supponitur, que admodum materia: Hate igitur prima opinio se elemen ilim qua itatibuς Utebatur.
Qua autem mox Doriciunt, it Turmenides ignemo terram, media mi iuras Dertim horti puta aeremo aquam. at qui mox dus aptieνarant, quemddmodum Parmenides ignem O te rumiam media materium pro trantur ut aerem s aquam.
Parmenides ex parte serrem ait esse Atio. vigelicet nediterram ex parte materiae ponit megia qua recessu ab extremis migrea hoc est misionem Ippellat. Et licet pluralit4e scribatur singulariter legi. Et se ex parte contrarii potiit extrema ex parte re egit ponit aere ac aquam materiam Anima fluerte quod migma graece es coitus mulieri a viro ξ se migma pro materia accepit, & ita materiam: ransuri. quia sie sonat secundo te eo exponit quom ego .lementat A qualitatibus utebatur patre enides & dicit: Qui atitem mox Auo citi ut parmenides igne & terram, elementa inter h.
collocata & mesia, aciunt missuras eu edi tremis ut peteae rem & aquam contrariet gles .ero ut philoponux in
Hereentis, S eorum contrarietatibus υtebatur.
Sirailiter autem o qui tria dietin quemadmodum Plato iti dissoniis meritim enim Misaram, facit. Et fe=e eadem dicunt o qui tria dietidit. praeterquam ti hi quirim in duo di latini medium, hi autem
Plato eum parmenide tria principia facit, magnum &paruum. 3cvnum Et facit medium migma hoc est misionem. Addit tamen gi perentiam quod plato medium t
cit υ num tantum Parin chides meditim υ num in δuo in cidit. Animassiserte tamen quod υtium Plato ponit ex parte foYmae Naanu υ ero & paruum ex parte materiar
Sed de positione Pl toriis nihil none suo tilam simplicius vult Platonem idem sentire,eum Ariso tel 4e quo alias. Nune tamen hoc accipias quod Alisolet η deso principia
Platonis uidetur ponere ex parte forma. Migma ex par-th matellae nis in tam breuibus verbis aquiuerasset ei rea verbum migma
Osen ἡit quo pacto plato utebatur elementit quas alio incisso ab Arist.&tib omnibus aliis, υt Philopenus exponit & A, est similii r aut & qui triadi ni elementa,que agme3tim, plato in diuisionibus, eogem de elementis loquuttur ut parmenides, hem in parte licet diserat, &hoe euponit Megium enim mistulam facit . Plato enim
.i philopoatis dieit duo quaedam supponit principia magnu ποῦ A paruum Aliud tertium supponit, quo 3 quidem
dixit vile misti tam coni rarietatis magni videlicet S parui unde plato magnum S paruum vocavit formales di Lia enticis,quax primum ipsa stat etia suscipit .mi surcim vero υoeauit materiam de hoc inquit re sere eadem dicunt
Plato de Parm n. re qui duode qui tria Aicunt qui duo ἡicut scilicer parm. qui duo extrema posuit terram A igneqtii tria se licet plato qui posuit tria scilices re agnovi tiparuum te missuram Dixit autem palme posuisse auo quia inedia quae penit non connumerauit inter elementa Plato vero posuit tria quia medium inter elementa con-
numerauit. propterea dicit pr ter quam quod hi scilicet palmein duo diuidunt medium scilicet aerem A MDam. Plato verum medium facit unum scit cet misturam .Quomodo autem Plato ponebat medium illud mistim ex magno & parvo,quastio est non letiis. philoponti x tamen dicit er plato υult misturam illam esse megio non ex mam
de paruo misum Ammi, sed eo quod in illo medio stintu agnum de paruum secunὰtim partem qu si velit Alud
re huium est medium non core positione sed participatione . nam per illud medium intelligit materiam dim soratam, ut superius dictum est quae participat saltem potentia magno & paruo. Per magnum vero S par num intelligit Dimas nobiliorem N ignobiliore. Vertim alibi hae Platonis opinio alitet exponitur, sed non refert Nesta hie Philopontis quoὰ Aristot,hic meminit platoris , no et, Plato introduxerit aliqua principia Hictorum quatuor, calidi scilicet di seindi 8 seti& hemisi Sed eius meminit
primo ut innueret quod plato in principi, etiam qua dam contrarietatem specula, ut velut & Arisot. Seeundom minit Platonis propter smilitudinem rationum, quae es ad Patrae .nam ambo unum principium contrarietatum lupposueront, . eluti Parme. tertium quid ex igne θterra supposuit aerem & aquam ita plato matericina dixit tertium principium, eontrarietum inter megium dixit
ipsam esse quoniam utrisque subiecta est seconflum parte, N plepter hoc miseelsam utrisque, quae υtraque i scipit, appellat Plato in ἡiuisionibtis . his ergo de causis Platonis opinione is introduxit sed quari r Philoponti; quid Aria scit per Ei uisiones intelligit cum dixit Platonem haee diaesisse in diti sonibu , . At uandet dicit quod Aeis. intelligit per diuisones ea quos in sophista dicta sunt vocans Aiuisiones ea qua ibi dicta sunt philoponus υero dicit primo Q ditiisenes insedisia a platone sub hoc titulo non haben tur. Secundo iucit quoὰ in sophista nihil tale piato Eicere videt tir quod hic He eius mente gictore est. tandem diei tesse dicendum cum Alexangro in ultima ex stione. Dicit enim Alexander, quod Aristo per diuisione; intelli e dogmata non seripta plateni qum Aristo . vocat diuisonis hie ibi enim Plato dixit hae suae Aricto hic narrauit. Quo vero ad verba attinet debes scire quo ὀ illa vel baide se te ea gem Hicunt & qui duo & utii tria die uni iti ielistia Philoporus dupliciter exponit primo quod haec de Plato
die Sc sarme intelligantur, nam Parmeni duo principia Eieebat medium vero illorum no principium app-llaba tPlato autem tria principia Hiccbat,quia mediore etia principium appellabat. Et sic υ irique conueniunt in ponendo medium & extrema licet Plato omnia principia appellet
Parme solum duo ea tamen differentia υt Aris inqui et Parme medium illud gitii sit in Euo stille et aerem &:qtia Plato vero illud medium sortiatiit in diuisibile. Aliter exponit 3e utili quod υerba hae non de plate ne intelligantur. sed de Parme. qui posuit duo extrema Ec med um S de illis qui posuerunt ignem ti terram N aerere, Ut superius
parsit hi enim hortim meatum aquam posuerunt. At Parmenides posuit duo extrema, e duci media . clivimus
ti superius Parree posuisse duo principia serre alia, igne S tertcim & medium horun quod in diso giti,gitur uiliaeet aquare & aerem. Ionchiras tragicus , posuit principia
tria ignem 3c terram ac rerem meatum vero aquam . De
his ergo loquitur Ari solet hic A dicit. Stire eadem dicunt S qui duo stitieet Parme de qui tria scilicet ione ni principia dieunt di eunt inquam sere eadem quia ambo ponunt extrema & medium assert vero di Eetelio 4 imi r raterquam
166쪽
proeterquam quod hi qui3em scilicet parmenidist, in Etio gii, dunt medium. hi autem scilicet sonet v num solli a sunt.narii patrii eo id istae med tim diuidunt in aquam ti
ae rem lonei Dero aquam ponunt tantum, quae cum n n
faciant ad rem . non ili ampi os et cibo tangum in his
m Dam autem O mox quatuor dicunt ut Empedoctis congregat aut in hac in duo, igni enam omnia alia opponit. lη vero mox quatuor is ut voluti Empedoclis. Re
Empeἀocles concedit quatuor ex parte materiae, Ieducit tamen omnia illa in duo pro qia ato igne m facit in uno contrario caetera tria pro alteio contratio De positione. Empedo. hae satis.
Ostendit quo pacto Empedo utebatur elementis & gu' cit.Quidam autem S moil quatuor dicunt ut Empedo. υ erum hoc pacto istis utitu quo hac quatuor in duo reducit nam igni ipsi omnia alia tria opponit,nam ut philoponus inquit )ignem dixit esse cali flum,aba vero tria frigida,&sie reducit alis quatuor in duo
militer utile . in aliis. Ignis autem est super abunda Alia caliditatis quemadmodum o glacies fram tutis.co,igelatio enim O arso super Hydatig quiadam si e , Me quidem frigiditatisin autem caliditatis Si igitur glaeiei ori rarietatis humidi Ofigidi, ignis erit Hio. e bl Dei. Idio nihil eae glacie generatur, neque ex igne.
. Verti ignis O aer o unumquodque dictor tim. sim . plex minime en sed mitia. Sunt enim simplieoti, semi
lia, non tamen haec.veluta ignεtim igni simile est, non ignis.gt aeram.aers. si liter o in caeteris . sed esignis caloris excessus veluti saties fragoris. Num cogelatio in v tis lxcestis Dat quidam hie quidem frigoris Ille vos oloris. ouod si glaeies hummi, Osriuris congelatio est, ignis quoqM Olidi operi Hiis
. eritequare nec ex glacie nec ex igne quicquis generabit
sunt qui hac ad Empedoclem reserunt,dieentes Empegocleni uoluisse elementa esse duplicite pura quidem , de imputa siue mi a Quae quidem oculis praesentia iunt, impura ait non simplicia sed simps cibuk simili, Nam simplicia in excessu consistunt, υ tignis eueelsus est ealoris &seei Claeies si te aqua excessus frigoris & h timoris sumit hic erysallum pro aqua pDra ut mihi videtur . Tune ex his concludit geri tors s e ci non a putas elementis, sed ab impersectis atque mistis Non enim possunt est rema in misturam venire. nisi remittantur, di hoc es esse misti, Mihi Vero videtur Atii hπc dicere ex propria intentione Deda a Dit ri qua tior esse elementa. tune contra ipsum obiici
potest plura q-a quatuor sunt ut ignis carbo, ignis amnia aer cali3tis aer gidus.aqua dulcis aqua amara, terra alfia & terra nigra quae specie &igio tropia differiat. Huie Ph lopontis respondet quatuor elia elemeta simplici,haec enim non elementa, ea m sta Ialtem imper ea nuneiapatur Nare igius purus est etitus cetidantia es E, excessu caloris 3 ficii Aqua vero ex exeesso humoris S figotis. Iterea concludit ex aqua & igne nihil generari quod interusigo ipsi; stantibus in tua potitate. Cportet enim redDei ad mediti si ex hii aliqtiis fiet Debitant hie &iecte virumst in rei tim dicitura aliquos ilementum porum seorsum a quocunque alio. Respotadent quidam q od non immo volunt Q sietit materia munquam inuenit ut nisi ut pars c positi sieneeele metitum nisi misti pars. re ut materia semper sermae in eooitineia se elementum semper misto sub est persuadent hoc signo: nam Aristoteles ex parte mare rim tria principia secat videlicet iubiectum pii um , pri-
ma contraris, & elementa. ut igitur materia numquam absque col1trari; s. re contrar i 1 Dunquam ab tie elementis ita eletinenta nunquam absque mistura elementa ig-ttir esse non possunt, nisi paces sint mistorum. Et sice semeta pura concedorat. d non si orsum ab ipsis missis Haepositio in libello de mi sors eonfutata es Nune ve ro comtra eam arguo primo υbi es dare aliquid participans. debet dari aliquid per Esentiam Mistum es tale propter es meraci igitur te elementa sunt talia per essensiam igitur
seorsum secundo quatuor sunt constantii primaru εDali a tum postibiles in summo , igitur possabile est elia quatuor indiuidua limentorum talia in summo , sed omne possibile in speci est di facto in aliquo indiuiduo. i ur de facto sunt quatuor indiuidua ex qualitatibus quadrupliciter cosantibus in summo,& ita quatuor puta elementa. Tertio quatuor sunt rectus simplic s di stiri. igitur quatuor corpora simplicia re pura E sic tenem' esse quatuor elementa pura ec aliqua esse impura. Ag argument Diu patet solutio non enim argumentum pro i. militet es υ ni uersale Animaduerte quod AI. standet .vit ignem in sphaera ptoppia non multum calefacere quia est in materia rara. Sed ignis in materia hic agit valde quia in matelia densa. Et se vult ἡefinition. m vn s esset intellig/dam de igne
isto Contra hoc non arguit Averro nuue. lea promittit
se pertractare te hane si vero tenentu, ille ignis summe ageret. et hoc quia ei titensus secundum Aidiam 5e secundum qualitatem,&est agens naturale igitur si sibi applicaretur passum ageret res ista aget eonsideratione. Philoponus in commentariis huius ioci obscure loquitur tamen ex his quae iuxi possumus erigere duas expost Rsc tiones, prima quod Amsi remoueat unum dubium ansmplicia corpora quae sunt sensibilia corpora, sint simplicia elementa Respondet quod non, quoniam simplicia elemeta sunt formae elementorum vae sunt con ogationes duarum qualitatum, hae enim dicuntue simplicia elementa At smplieta ipsa eorpora,l est sol simplicia corpora, non sunt simplicia elementa cum simplex elemetum sit, quod
non componitur ex alijs elementis. Medo simplie a corpora componuntur ex mater)a & coniugatione tanqua
ex elementis ergo illa licet sint sinplicia corpora non possunt dici simplicia hiementa Iusta hanc expositionem lege verba inquit)Non es autem ignis 3c aer S otium quo Mpr Eictorum simplex elementum sicet fit simplex corp*, sed is inita est elementis prioribus s. materia ac forma, quae sunt simplieta eleme a veru sunt talia sinaplicia, hoe eas mitia simplicibus elemetis,quatenus ex his si milium exei; coposit non in eadem ipsis simplicibus elementis. F-hat hoc, exeislo quodam smili de eici . verbi gi alia, Qest simile igni non es ignis sed igneum re quod .se simile aeri non est aer sed aereu, simili et autem de in alijs.ergo a simili qtiod es simile simplici elemento non est simplex
elementum quia dixit sim te ignino esse igne sed igne ,
exponit,quid proprie ignis de inquit seu ignis, quod est
proprie ignis, est eor put in quo stipe tabun clat ea liditas,scut glacies hoe est proprie aqua in corpus in quo supera bundat sti diras qDod autem aqua si eorpus in quo su perabungat frigiditas. probat qu a congelatio qNae abu dat in aqua est suprabundantia frigiditatis, & quo dignit st corpus inquit abundat eas iditas probat, quia an igne abundat arso quae se excessus eat ita is ideo concludit si igitur glacies hoe est, aqua est corpus in quo ad congelatio homili di sigili hoc es in quo haec sui in excessu b igniterit eorpus in quo est arsi sue excessus calidi & si rei hine n ludit nee ex glacie hoc es pui a aqua neq; ex igne puro aliqv d fieri nisi res angatur. Hac est υna expositio quae celligi potest. ex Philoponi eo metariis scilicet o licet corpora sensibilia sint simpl eia corpora , non stitit simplicia clemen ra. Alia expostio qua colligi pol in q, Aris velit declarare an haec sensibilia corpora, us nobis vident ut simplicia S pura,snt simplicia corpora,& respod et hac cerrora simplicia qua apud nos ei e υidetur pura tio lunt pura, sed misi a te quas similia corporibus putis sed ignis p rtis est in quo ex testat ealidi est se glacies sue aqua puta,inqua est excessus frigidatatis, protat ut, quia congelatio ac ars.
167쪽
at o soni superastin dati arse qui de ipsius c ligitatis gelatio .eio sis, Hi a is, 1Pedo hae sunt in aqua pura & in
pri . t in misis, sta pro excialibus ideo eoncludit, quod glacies siue aqua enco gelatio sue excelsus humidi S frigidi S 1gnis ea etice lac sue exarsio calidi di sicci, si qu aliae hoc pacto iti repta non sunt te mi ira ideo ex eis se intens s ni lii Immisum feri potest nisi fiant impura. ergo prima expostici quXrit.υtrum simplicia haec corpora, licui sunt simplicia corpora ita sint simplicia Elementa secuda vero quaerit, ut rutii hac corpora quae υ identur implicia eorpora stit in rei veritate pura corpora, nolo tamente latere vel ba lixe esse obscura, d Philoponum illa non exponere ut solet. Quaerit philoponus ,virum corpora,
ptis, sint dabilia seorsum per se subsissentia, & non in misis Respondet primo secundum Timaeum quod si ignis
definitur υisb li di terra tangibili tunc titillum erit eorp vel elementum purum cum p tirum ele inentum nec videri
nee tangi possit. Secunso respondct per Aris. quod dentur quia nihil prohibhi illa dari. ergo pollibile est illa esse, sed possibile aliquando eueniet maxime si nihil es, quod prohibet alia ration ex assignantur in commentati K scires asserunt per artem susoriam se posse eligere elementa pura a missis. Alii dixerunt quod terra pura est prope centrum, ignis putus prope caesit,aer purus prope ignem aedia aqua pura υbi sit,ntillus determinat. Immo Aristo. s cundo libro metheo. asserit nullibi repetiti aquam putam. Propterea problema neutium esse potest an dentur pura haec corpora seorsim ab testi misis.
Existentibas autem quatuor simplicitas corpori
aer.Et Hruque autem utrasque c5araias, igni enim contrarium a quia aeriautem terra hac enim ea con
Aeri autem rGra. Stim enm Melontrariis e passonibus constituta.
men is esse praespitanda duo loca, ut igni S aeri unu Ter rat di mus alter una Et hoc inquit a Datuor existentibus Orporibus sinplicibus Vtrumque duorum, veriusque locorum es hoc est pro singulis duobus ep statuendus via' io s. ignis quidem enim de aer eius loci sunt quoὰ in extrem tim collocatu ..Terra aute dc aqua illius quod in m dio muni reponitur. Sed contra quoniam cuilabet corpori per se υ nos competit per c locus Respon/et quod non damus Ea k locortim disse te os unifor ter. Etho in t)Et haec extrema quidem ae purissima sunt ignis de terra Et edit resta ioca somoni.Media autem te inDicem m1tia, aqua ec aer. Et haem sta ioca sumunt. υt aqua medium nos repliciter, sed in te specte. aer extremum non simpliciter sed in respectu Addit tamen quod sunt alternatim contraria ut ignis aquae, te aer terra. sie igitur patet duo esse rota simpliciter A estio in respectu. de quatuor Mementa de quatuor loca. Aptauit corpora samplicia quatuor ipss contogationubias: at Due adaptat quatuor corpora qoatuor locis supponit aut quatuor corpora effer loca duo extrema esse, &duo in re pectu ἡeinde ex motibus adaptat hΣc ipsis corporibus simplicibus, unde dicit. Exise ibus acie quatuor
saepti ibit, eo, porib' tanq ad sensum manifestet rc suppleexistetibus duobus locis extremis, utraq; duo tu extremo in loco i tim sunt loca utriusq; corporis quae sunt coterret ca quod exponit dr inquit) ignis enim B aer sunt eius loci extremi qui ad termiti Di, hoe es ad finem continentis, fertur,hoc ist vergit non enim sertur locus sed υergit ad finem caeli Tertia autem de aqua sunt eius extremi loci,qvergit ad medium di quia videtur extraneum dare unum
locum duobus corporibus ideo quas soluendo inquit)Fκtrema quidem dc sincera hoc est simpliciter latraseeu 1- νdum motum υt exponit Philopen usos tint ignis 5e tetra edia autem, di ni suci secundum respiciti talia sunt a Darc aer d. sciunt duo editiem a loca, ec duo media loca , dc se patet quomodo qnatuor corpora sens bilia Iolstitit rationabili eradaptati quatuor loeu,quete per motum sunt reperibiles Deinde ad aptat lime quatuor senstilia corpora ord1ui cotrarietatu Ec dieit. Et utraq; aut eo tu quae sunt in una dualitot sunt cottaria utra a eoru q sunt in al1a, quae . n. sunt in dualitate eorum quae vergut ad continens viti retina sunt contraria υtrisque eorum quae υirgunt agnaedium non quidem simul. sed singula singulis ut ignico trarium est aqua aeri ante teria sed dic s. substantiae nihil est contraesitim .Respondet secundum philop num quod hae sunt centralia,quia sunt ex contrariis passionibus q. d haec sunt contraria non secundtim eorum substantia sed seundu qualitates ex qu bus sunt eorum disserentia
s.d iam n simplicite, hhortis existensibus 9 vno Atii .e. 14 dinum quodve est terra enim reo magis est mam fri
id aqua astem frigido magis Oam hi nido , aer durem tam ido magis quara cuties, ignis a titera coli
do re is qua calido. Ignis olido magis quam suco.
Dixit elementa esse constantias qualitatum, ut ignem Com. all.
constatiam calidi S sieei. δι ere tela id gentis N sic declarat qualiter sint constanti: δι inquit) Es hcet simpliciter et
metira quatuor exisant iuxta numerom quatuor consantia tu, tamen unumquodque eorum es una qualitate magis hoc est inconsantia una qualitate ex operat: υt per exepia distendi Stotum patet Sed hic plures emergunt qLaestiones. Prima υtru tant L quatuor sint elementa . 8c υide ud stor ut qsed non sint quatuor primo quia quot mortis, tet .e num e sunt elementa .Motus sunt tres primo celi a medio ad me- disti, ii
Gitim. 8e circa medium igitur elementaria secund , eleme ma.
ttim ignis no est Tum primo quia si esset esse iri sthara sua lucidum Tum quia in eo essent animalia quaedam, ut an caeteris: videtur etiam quod plura quam quatuor.
Primo quia caelum est elementum primo metheo seeu do quot sunt planeta tot sunt elementa. sed planeta sunt quinque: itor 3c elementa. antecedetis υidetur Auerto. se nὰoeaeli comento 44.sella habet qualitates smilex υnicuique elemeto tu. In contra itum in Aristotiles in litera In illo quaesito primo animaduerte quod sterion graece, latineae temeratim gicitur quanquam etia aliqui elemetum agreeo verbo hyle. hoc es materia deducant ut per mutationem literae 3 in e,suasi hylement uni, ac tune elementuerit Aictum. quod verbum sic deduci grammaticis omitto SDehiensue elementum grace sue latine, ut in proposito sumitur est reiptis si inpleti in quod mistum primo resoluitur, de ev quo primo e repositum est ertio cali ut ignis aer, aqua,& terra quot vero aliis re ossis accipiatur aliis locis felle quo in isto quaesto igitur primo videnduc υnde accipienda d stin cito.& numerus elementoriam: . Melando quot sunt elementa. QIantum ad p rimum te- hi, Dent quidem simplieiter quod sumi debet numerus his Togiis avimentorum a qualitatibus tactilibus ea ratione qua conbi- NQuoIiamnabiles sunt. Mouentur ad hoc propterea, quia penes eas sumi
168쪽
mi gebet, penes quas fit contrarieta actio 3 passo Eius modi sunt qualitates tactiles. Seg υidetur mihi qd haec trisponsiti se simpliei iei dicta sit insus iens quia vel riti et
S diserentia elementorum accipi debet a priori, aut a posteriori si a priori, tunc debet scopi ab eo rom formis substantialibus &non ab accidentibus. Si aposteriori eum elementa non tantumhme.habeant propriis accidentibus . notantia peties illa distinguhitur. Arati. etiim in libro caeli trib' modis aceepit numerum elementorum a motibus , vi in primo caeli quia enim quatuor lunt motus recti sinplices
ut tig medium simpIiciter & ad medium in respectu itemque a medio simpliciter,& a medio in respectu . quatuor
conclusit esse elemeta: A situ contrariorum,υt in secundoctili ubi accepit suo uim eontrarium est in rerum natura.&reliquo, terra est in r.ern natura qtiae in evitemo contra
elatur vini seeundum suum ignis igitur υbi extrema seriti nilum situm sant,duo oportet esse media quorum v nucum altero eorum & alterum etialtero coordinatur .igitur quar Dor. lteqtie a qualitatib'moti uis, ut tertio & quarto caeli ut a grauitate implicitera grauitate in respectu, a lotiit et simpliciter, de a leuitate in respectu: igitur qua tuor . se igitur non tantum penes combinationes tacti lium qualitatum. igitur: numerus 84 disserentia eremem totum colligitur a priori penes formas a posteriori qua ruor modis Vnomodo a numero accidentitam consideratorum in prHenti libro Asie a numero combinati num actilium. Alio mogo a nomero accis enianae eonsiderator G in libro caeli 3 se tribus aliis modis sumi potest. Ex iis patet solutio secundae partis videlicet quod quatuor tantusunt clementa.Tum pro numero eo binationum tactiliuti sic quatuor sunt elementa,quia ut visum est inuitera quatuor sunt constantia. Ttim pro numero metuum. Tum pro numero stulam Tum etiam pro numero qualitatum irima da metiuarum sed hic emergunt dubitationes Prima, an se. i. 'ρ' elementum ignis. Antiquorum quidam negauerunt elemeeuoluti.'ignis seorium existere. Immo dixerunt inter hallu hoe
ad coelum .sqne esse plenum aere sed pars illa aeris, quae spe caeli concacum existit eum sit purior,megis ignea ex Gellia stit He oab aliquibuI ignis dicta est hac narrat Ari prima metheo Sed contra hoc obiicit Aristor 8e possunt ratio nes eius reduei ad quatuor,& unus gnum. Prima tus simpliciter sursum est igitur ignis est nam non potest Histere accidens proprium 8e essentiale alicuitis nisi illua subiectura sit. Secundo, terta est igitur ignis: per re
gillam eontrariorum secundo topicorum . si unum cotrari orti est & rei num Tertio leuitas simpliciter est igitur ignis anatio cost binatio calidi S sicci est possibili . in tignit eu signum vero est assgnatum ab Auer quarto caeli. Ome. 3 a. ubi aicit partes enim ignis de mot' eatu ad supevius demotiurat istie esse, veluti si non videremus aquarii congeriem quae idiate dicitur Ec vigetemus quod omnes sutili coit ut ad medium, quod ea inter aetem 5e terram sciremus et meatu illud est locus o7um aquaru , & ita mare se in propcisito uideratis omnes ignis particula; undique sursum ferri,& omnes petere caeli concauum te si moltis titi sit frustra.scire potainus ibi orenes ignes cos regariti a cosequens elle ignem purum. Anima AvertendGΦqui
Eam recentiores concedunt elementa esse,sed tanta in mi-so Vesuti materia ep, sed in es posito de vi non datur materia seorsum a composito ita nee elementa seorsum a mi is dc tunc volunt in concavo exii esse ignem non purum sed missum . Immo ege ibi aere putiore, B praedominio igneu Et tone argumenta ola cocluderent dari ignere, nosesti, da seorsum a mistis led in mis ora Sed de hoe Et misi iti pridubitalia 3 molibro. 5 in l.bello de missura. Secundo dubitant quare ignis in.propria sphaera non lucet Stamen hie extra sphaeram lueet. Responget Auer quarto cali. comen .sa. qUM quemagmotu congelatio aquae aeci Si no ea rati ne qua
aqua, sed quatenus sbi commissi sunt vapores terrae, di sic quatenu, mista est sit ignis non quate unx ignis lueet sed quatenus ipse miscetur terreo denso,& se vi con- elatio aquae accidit a dispositione extranea ei, ita lux ae-Tert a d. eidit igni per Elisositione extraneam sed elementa,quandovit lisa siti in loeo non possunt habete ldispositionem extranea, te ita nec ignis lucere, nec aqua congelari possunt propriis in locis.Tertio dubitant quem ogodi Stuut ignis in sphae Aa, aribra propria & ignis hic noster. Respondet Alexati υt nastat Averroes quarto cali coin mento dies O, dc primo cali me si .Et in hoe seeundo de generatione commen. 2I.)ς ignis dici tur si sece de nostro, S illo qui es in sph
ra propria pii mo,quia ille est vita conservativus. iste noster υitti eorruptiuus . secvd quia ille no calefacit iste calefacit in sumo Aiaguerte Q si Alexanget inredit aquitio canem essentialem non Uere dicit, quia omnis ignis omni
igni estisdem est speciei si vult aquivoce dici per aecidens,
verum diei prima enim ratio valet pro quanto radii solares aὰ nos descendentes pertranstules per igne illum ac must aliquam impressionem 3t sc propter illum calefaciunt, ct utila sellae prabent vitam ideo calor ille viviscat iste noster corrumpit propter mistionem: seconda rci etiam declaratur per A uer. in commento libri cantie tu commen .i s via vult illum ignem non habere acto calorem quia calor est aecideris huic igni sensibili periet in eorpore est terreo ille tamen est aptitu ginaliter calidos; vel
diei potest ut dixit Philoponus ae aer. quod ille ignis est
caudiis mus non tamen cas faceret primo qnia non esset repletivus pororum nos rorum corporum . secundo. ga oriri, dum1 essit adhκstitis noctris eorporibus eum sit Horigatum vitatio. a terra Vertim de hoc sibi. Quarto Hubitant quona re ἡo consantim qualitatum se habent ad elementa ipsa. Ad hoc in libro trietheo respondimus quos elem et a possunt
eo fisidera i inseri & in facto esse si in seri sic subeunt rationem cauta materialis pro qsant .υid licet praeparantas esse formarum .si in facto esse ita soni trex saltem aerissentales ipso tum etiam virtutes s sectrices , alte inarumentaris. Tunc agrationes. Ad primam patet quod motus sunt tres in genere sed quatuor in specie . Ad primum patet solutio. Primo quia non oportet ut luceat secundo quia υt quidam sint illud Aecoratu es daemonibus γω Tenta. Opussplatonicos sunt animalia perpetua. veru de hoe in libro de daemcinibus perquiratur. Ad secudum etiam bene e cedunt qualitates elemento tum esses it g qualitatibus planetars, non in oportet υt stit tot veluti multa mictaa cimitiio sunt similia elementis non, propterea oportet vi in numero egueniat. Ad caetera sinu liter patet sortitio. secundo pricieipaliter quarunt, Utrum caliditas ignis
5 caliditas aeris sint eiusdem spe etes speciali s rex similia
ter de humiditate aquae Se aeris, ct de frigiditate terrae tiaquω 8d de sceitate ignis A terrae qumri potest . sunt in siti bolis. quasito positiones 3uae extremae et contradictoriae quida asse eunt quod se renitis argumentis et alia qu d non, di Iristiones
ambo nescitant qDid υelint. Ignorant enim & rationes di ea trema. sinctio nom et conuenientiae.Propterea animaduertendusuod aliqua sunt eiusAem speciei in ratione ebiecti qua no a sentiti latione subiecti eiusdem speciei.ut in visus aquila. ει υ istis hominis in ratiorie stibieen giserunt specie . quia subiectu visus aquilae vi , soritim ais et specie a subiectovistis hominis nam visorium digeri species a visorio. at in ratione obiecti specie conueniunt nam visus aquilae re oti et ut ab eodem obiecto specie a quo mouetur visus hominis, Utpote a calore S ita uterque visus in ratione stibiecti specie viserunt in latione obiere conueniunt pima ter: eLMitas ignea & cal ditas aerea in ratione subiecti disserent specie, ς uoniam ignis subiectum ignea caudita ti, di fieri specie a subiecto aerea caliditatis, at in ratione obiecti conueniunt specie, quia eatissitas ignea di calidita
aerea sub eadem rone obiecti in euent tactDm igitur subeunt eandem rationem obieρj,quae vero recentie res dicut metaph non lapiunt Et per haeeargramenta utriusque partis persoluutur Tertio quaerunt virum in elemetis sint potenta qualitates viritiales distincris ab actualibus . In hoe . quas o sunt duae postiones extremae Trima υult qa in
elementis sunt tot qualitates virtuales quot actuales, ut in litatibus igne qualitates actuales sunt oliditas & secitas S in idem virtuales similξter in cruteris dicat. seetineso Eicit viritiales disset tre Ib actualibus quod illa magis ae minus recipiunt hae minime persuagent hanc positionem primo quia in uis sunt eiusmodi qualitates υirer ales, ut in alitas ulrtualis,
169쪽
alis 3 in cateris ;d genus secundum quia aqua calefa Eta Y edulii se & steti in si per frigiditatem .irtualem. Te tie, quia elementa conseruantur in locis propriis per eiusmodi virtutes quod . diro illae nou intendantur, nee remittantur argumento patet quod aliter aqua calefacta non reduceret se. hcthg, Secunda vero postio tenet qood in re istis iusmodi Frisitio. virtutes dantur aliae a formis substantialibus & qualitatibus primis,in elementis minime, primum patet de vino &pipere & interis id genus, quae actu quide sertasse sit da
sunt,virtute υ ero calida secundum vero probat pluribus IroiraFo eationibus quas omitto nunc Ego vero cum his conce ut M. in Hementis quesitates vititiales nullas esse propter ratio Des quas lagunt nee in mistis eas coce4o alias esse ab actuatibus quibus Metuat forma in materia..ethi ca . eo plexio piperis pol eosderari,&ralis quasi as S sie gnat sibi simile . t frigiditate si a praedominio actu si frigida: Et potest cons3erari ut instrumentum sorm x piperis,quo illa ediit in omnes operationes in scias potest in materia apta ij las recipere .si primo modo sic est qualitas actualis .&semper sibi simile gerietat Si secundo modo qualitas virtualis diaeetur & se instometum Arma potest generare omne itiquos potest forma in subiecto apto amet. 8c sic qualitate, clementorum, nec in se, nec rei pectu sol ma dici possunt virtuales, at stralitates miliorum S s non simpliciter dicuntur virinales, respectu formae virtuales diciscitant, vi quanto exeunt in effectus specie dissimiles a se. Tunc ad rationes patet. Ad ptimam quidem quia in nistis & elementis non est simile quia forma re isti est alteri' iuncti generis a forma esὰ meti. Ad secundd vero diximus quod
aqua tegucit se per accidens inquantum videlicet mouet Drad centru Na aqua calefacta est ratior si debet,cessante autealefaciete ipsa meu edo se ad centru extra praternaturaliter saeti est condensatur Ag condensationem vero euauxilio continentis sequit frigiditas, re ita per accidens in mytia quantum riaucit se ad pristitium laetim se instigidae, Vel 2 .is δὴ dici potest quod aqua calefacta se in frigidat pro quato mori inihili. Det se ad sui medium, nam motus in corpore apto insti- quodlibet gida istigesaeit in corpore apto infamari calefacit primos . .. metheo Ad tertium patuit solutio in alia quaestion υbi dei, minis locatione Hementorum gi sputatum es c arto quartini virum quo ου libet elementum in naturali ὀispostione
exissem determinet sibi υtrasque primas qualitat s in senim . Circa qu stura diei potest quod aut quodlibet humeritum utiasque sbi in summo limitat, υes neutram in summo rit alteram tantom. quieonque elementa pura de seorsu in exipete negant,coguntur cocedere neutram in summo elementum habere cum quo tamen volant altera ae
mento prius inesse etiam s ambae snt remissae. Nouentur coniectura accepta terra quia si aliquod elementum debe- reteire in summo tale, maxime esset terra in summo secavi Aris testatur Modo terra non est in summo scia, qDinfla humi tax stad ista aliter non es et continua Mouen
auit nullum elementum esse s repleu ac purum sed esse simile elemento hΣc opinio disputabitrat postmodum, quando
qua retiar virnm elementum habeat qualitatem aliquam in summo. Averro es autem in isto quasito varius inuen tur. Tam tertio cxli commen ετ. inquit)qu 3 ignis non
est ignis in acto nisi in talo te & siccitate qum sunt in summo idem Ec in exieri, de se secuda postio es quod quod
libet elemetum sbi limitat utrasque in summo, quarto ve
mentum limitare sbi υttasque iri sommo . quia tunc inter contraria es ementa non posset .sse actio & reactio vi dedueit in nec ignis in aquam,nec aquam ignem agere posset, quia x ip tentes essent in viritisque contraiiat. Propte-aeea tenent quodlibet elimen tu alteram tutum sibi limitare in summo & alteram remisse verum circa remissione due sunt pestione nam alii Aicunt retinissam esse alteram
per admisionem contrari, alia esse remissim per simplicitatem.qtiae di fierentia pen3 et propter positiones diuersas,
Muci scilicis enarrabo in4po qtimsito Auerre. non multum
tribuo,quia ipse in ipsus positione non est certus,cum cotraria gicat propterea silvo meliori iugicio eum protes atione dicendi aliter,si aliter oecurrit)dico quodlibet Hemettim in naturali dispositione consitutum, di seorsum a miso ei istent, sibi a specie sua limitare utrasq; qualitates in summo, alteram tamen perurius & essentiali in verbi causa igitis est in summa calidus de secus, sed per prius 8 Essentialius calidus quam sccus aer aequaliter ira summo calidusti humidus: sed a prius humiatis de stea ΗΔ calia , & hoea regula Ari in posterrorib', videlicet et, qn duae passones
perae copetret υni subiecto, necesse ess Ut ordine quod a cosetant ut una per prius & altera per posterius,non enim p ossunt duo aque primo alicui in is dixi in natural i dispositione constitutum 'quia prater naturaliter exissens has non sibi limitat dixi seo sum a misa,iuxta postionem veriorem, quae tenet elemἡta pura dari in propriis sphaetis dixi a specie quia eali 3n υt ea ligum noti magis igni co-Fetit quam aeri licet ignis essetitialius per speciem eius stacalidum limitet quam aer quonia fisciniant per se a parte si biecti destim, stibiecti. Et hoc Hixit Aristote dumis it. & licet smpliciter quatuor e sunt unuquodq; Uno εα terra quidem enim scio magis hoc est per prius, & essentialius est quam frigore de reliqua. Unde ver bd illud magis,quod graee est malion, quandoque senat per prius diquandoque intesius hic vero sonat per prius.hanc positionem ideo teneo quia ad eam minora sequuntur . Et etiam
quia non potes facile assignati,unde stirini, sin illius ualitatis nisi ag voluntaria deueneri, sed contra hec argustula tunc aer non est et eo nueniens loeus habitationi alii malium. Respedet Auetro .seeDndo de anima. comen a a s
scentur eoi perea extra naturam, ut vapore quia vero in aere aialia oriunt a consuetudine eondiatura Iis est aialibus
iTune dico quos aer lieet si aeque calidus sitit ignis, quia tamen est aque humidus, ideo calor ille humiditati eoni ctus est citer eo ueniens habitationi proe alguutet es in materia densori Respondeo quod non est in materia densiori conuenienti sciitati. sed humiga connaturali animalibus, S se propter humiditatem aeris & conaturalitatem ea lor ille non sentitur, proportionabilitet enim humiditas est maior quam densias,pi opterea hebes est & ideo est eonuenietis habitationi animalium Ad formam igitur dicere quod licet caligitos siderisori in materia quia excessus humoris est summus ideo caliditas illa no sei titur, nam mus to maior est humiditas qdam densias. Sed ambigunt datoqirod altera tantum qualitas competat elemente in summo , quae est qualitas summa ignis, & qua cEterorum
elementorum . Primus expositor velle videtor quod terra non competat maior siccitas quam igni Ducit seco
Eo quod nec humiditas aeris es msior humi3itate aqDae. Dicit tertio quod aqua non ess fiigidio 1 terra. Immo terra es omnium frigidissima: primum probat quia caliditas humorem consumit sed ignis est calidissimus, D proximus motui cali. igitur maxime siccus. Secundum etiam patet apud ipsum primo quia in aqua est sigiditas faciens ad se
fuere humo i em,caliditas aeris non facit. ieeundo quia sensu aqua humilior percipitur.Tertium etiam proba i quia frigiestas causatur eκ distantia a eale modo terra est distantissima igitur sigidissima Notitis expositor υidetur distinguere dὰ duplici frigiditate videlicet cxlesti 1c et metitaria
ut de calore dicit Auer. 1 a meta commento. a S Modo dieit quod frigiditate e est terra est fi liuor aqua, di aqua es gigidior terra sigiditate elementaria, Ut seeuneso esticomment. sa. 8i licet haee coneordia esse possit de si dicite de caeteris non conuenit Propterea daci potest vel seeu- dum rem ipsam, vel secundum positionem illorum qui temerit in quodlibet elemento naturaliter eonstituto s domi mari alteram tantum. Si primo modo sc quodlibet elementora limitat sibi utrasque in summo siquisem est in naturali dispositione constitutu ει tue nee aer est humi Eior aqua neq; eccitra, & in eaeteris de ceteris idem sed additi si i hilosophi dico quod Atis vult alteram inesse magis, hoe est per prius ut aeri per prius humiditatem aqua frigiit tem,& de caretis idem unde elementa sunt aqualiter ia-lia,ut quaecunque frigida aeques Iter uigida quaecunque humida
170쪽
miga aqualiter humida quaecunque sicca aedualiter sicca
qumcunque calida aequaliter ea da non tamen eodem ordine . nam ignis primo calidus, aer p imo humiduς , aqua primo figida, terra ptimo sicca . Sed dices. quod es primo tale, est maxime tale, sed aer est primo humidus, igitur maxime humidus .f3c per eonsequens caetera sunt minus humis a. Dico quod illud quod est ma xime tale in or 3ine ad subiecta, est intensssime tale. sed non in ordine ad passiones , vilicet homo sit primo disciplinabilis de per prius q 1ain risibilis non propterea mags, discipi nabilis quam risibilis sed si respondemus secuniadum positionem eorum, dicimus od ignis est maxime calidus,aer maxime humigus aqua maui me se ida, terra maxime seca Q a quide ignis sit maxime calidus, oes conee dut de Ari probat, quia maxime eogregat inter similia, vero aer si maxime humigus, di magis u aqua Aris. pro
bauit quia magis terminabilis termitici alieno, quam aqua est enim aqua plus solida , aer vero terminabilis maxime termino alieno Nec valet argumentum secundum . quia humiditas aeris minus sentitur propter eonnaturalitatem ει quia cum calore est vita conuemens secundo de anima commen. a is primum etiam tollitur, quia friguitas aquae non magiς facit suere, immo facit humorem erassorem
quo ἡ aqua sit frigidio e terra patet quia f igiditas aquae magis congregat intὰr smilia e dissimilia quam terra. Et a gumentum ge ἀistantia est solutum per nouum exposito
rem,quod vero terra sit sieeior igne patet.quia minus terminabilis te retino alieno, nee calor fiest evaporare humigum nisi eoniunctum si igori videlicet aqueum, non autehumigum quatenus humidum Unde pace expostolis dixerim non bene percipit quae. Aristo praemisit accepit .n.
unde humiditas dicatur unde caliditas ψnde frigiditac defeeitas & tunc pro ratione de d finitione illortim ordia
nauit illas in elementis,& eas maxime elementis conveniare dixit quibus maxime competunt illorum definitiones.
Obiter quinto quaei utit, virum leuitas aeris A ignis sint Quinta eiusdem speei i & g grauitate aqua θc terim smiliter. Red. quiui, tantiores tenent, primo quod disserunt specie . secundo et timoliti, leuitas ignis de aeris sunt aeque intenta quan3o sunt igni. Fositio te &aei in naturali dispositione constit titi. Similiter graui
uis his eas aci ae 8c terrae.Sed non est iustum congeminare alique a piopoli absentem primo ge secundo caeli propterea rationes eorutione. inducam, postmodum dicam aliter. Quod igitur leuitas ignis 3 leuitas aeris ligerunt specie arguunt primo. quia tuc ex parte grauitatis θc leuitatis no posset est cludi numerus elementorum si eundo tune ad eundem locum simpliciter mouerentur quia rerum eluciem speciei iilem est locus simpliciter tertio quae sic se haberat, quod una trahit alicubi quo altera non trahit differunt specie, sed leuitas
Ignis trahit ad loeum a 3 quem non trahit leuitas aeris. igitur diserunt specie. Qisari O,lenitas aeris naturalitereollocatur in sphaera aeris. α non leuitat ignis igitur di erunt specie Quinto, diuerso ruin eorporum dissierentium specie diuersae sunt virtutex specie. igitur non potes eadespecie leuitas igni,di aeri inesse.QDod .ero leuitas aeris sitaeque intenta, ut illa ignis probatur primo, quia Mes est suina uel remissa, si lumina habet ut intentum si restita tuea et eget mistus in qualitate motiva,& sie non esset puruesementum. secundo quodlibet elementum debet limitare sibi qualitatem aliquam motivam in summo,veluti aliquam alterativam Tertio, omnis virtus competens alicui
subiecto puto A per se competit sibi seeudum omnem rationem de in summo modo lenitas eompetit aeri,& ira nae ihi, turali dispositione constituto igitur in summo. Hie sunt' argumenta 3κ vires istorum. Sed pace istorum dixerim Fbare υidemur verba Aripo.quod leuita; igni de aeri, similiter grauitas aquae de terrae sunt eiusdem ipeciei. primo, quieunque aefinitione sunt eadem specie sunt eadem, staleuitas aeris de gnis definitione sunt eadem igitur specie,
minor deelara urinam primo caeli tex.& commen. I .leuitas sie definittit leue est quos natum est serri a medio, graue vero, quod natum est serti ad medium mogo: is definitiones competunt illis igitur speeie cornu emunt secud omnis natura caelestis neutra est eiusde Im speei ei omni natur xivi secundo caeli commeri. 4s igitur omnis natura letiis omni naturae leui de omnis grauis omni graui tertici quaecunque comparantu r in grauitate ec se uitate, conue
niunt in illis secundum speciem, sed terra & aqua eo parantur in grauitate, di aer di ignis in leuitate, itur eoueniΩt
in illi, si conduna speciem minor patet quarto cali te X. mento. 26.5c. 27. ix primo caeli rex commento . 17. propter haec ge alia quω dixinius in libr. caeli, vigetur esse dice o sit. tidum apud Aristo ει Averroem ξe simplicium Ec Alexandi Din quod grauitas & leuitas pessunt arcipi pro formis subsantialibus elementorum, ερ pro.accidentibus illis sit is coniunctis.ut primo c l . commen 1τ dc secondo de anima com. 1 cii. Si pro formis,se setit forma igni. 8c sorma cietis digerunt specie ita leuitas a leuitate, quando quiadem sorma est leuitas,si vero aceipiuntur pro accidentiabus eonsequentibus formas se stitit eiusdem speeiei de solum digerunt secundum magis Ec minus Auet hoctenet, expresse quarto cari. commetu. d. graue autem & leue secundum eo reparationem est illud in quo non est pura grauitas, neq; pura leuitas sed υtriiq; ep.ri grauius alio 8die uius alio 8e reliqua ide. Et eo. d. iiivg autὰ quod est minoris grauitatis . i. ex gne grauis smpliciter, et noti diε-runt nisi secundum magis et minus:propter illud quod misceretur cum eis ex altero contrario quod est leue, et
reliqua. Et commenio. is. & quia grane S grauius seeundum comparationem eiusdem generis sunt sed differunt secvngum magis S minus υt aqua Ec tetra qua sunt in genere grauis simpliciter, sed diserunt secundum magis. Ecminus,& smiliter ignis 3t aer, et sunt ex genere leuis simpliciter Ee accipit genus pro specie. Verum pro solutione ad argumenta aduerte. primo quoil grauitas 3t leuitas possunt dupliciter aeripi. vel in ratione qualitatum, et se sunt υt di xit Au eroes )omnes leuitates eiusdem speri ei, de omnes grauitates similiter.si in ratione instrumenti cum ut sc sortiantur differentiam di esse a formis agentibus disserunt specie aliquo modo Tunc ad primum di quod ex parte leuitatis S grauitatis potest colligi numerus elementorum accipiendo illas pro substantiis non pro
accidentibus,quia ne eunumero motuum acci iuntur Ut
patet in commento illo 1 .primi caeli. Ad secundum gico primo quod bene mouerent ad eundem locum simpliciter si essent aequales in gragu in viroque, di eiusdem ipses hi in ratione instrumenti mogo ὐt Atiee. dikii) leuitata eris est tentis et in ratione insitimenti differt specie ab illa ignis. Ad tertium eodem mogo ilicas quando enim essent aequales in gradu, et eiusdem speciei in ratione instrumenti tune quo una traherer et alia etiam.
Ad quartum eodem modo dicengum quod gigerunt loco non specie sed secundum magis et minus, unge ut leuitas ita 8e locus, est enim elementoru ἡuplex lectis, et a medio, et hic leuibus competit, te ad megio et hie grauibux ita etiam duplex qualitas motiua leuitas Se glauita . Ad quintum maior est vera Ee accidentibus et virtutibus et passionibu, propriis effetitialibus, modo leuitas est quoddam accidens commune igniet aeli. Tune ad primam pro alia confusione Auero es coutegit quod aer non est smplex in qualitate motiua, sta mistus, est tamen simpleae
Ad secondum negaret maiorem Aue troes, quia motiva qualitas non est propria passio et essentialis sed commune quodiam . Ad tertiam smiliter intelligit ut quando eo petit illi subiecto per se ubi autem competit communiter, non oportet. ses ambiges unge aer habet remissam re-Ditatem et cum admissione grauitatis ignis vero non Adhoe dici potest illud esse propter duo Primo propter t-mas substantiales, quia forma ignis differt a forma aeris. Secundo Ra qualitatus portion q1 ignis costat oportae- Dalratione calidi vero proportione calidi &htimidi modo ad pro Mi uis portione prima seqaiturqualitas illa intensa, ad seeundam vero qualitas illa remissa. Exe sunt quae probabiliter stipineo quod si aliter aliquando υidebitor, aliter etiam dicere non reculabci. Ego enim eum in natDralibus nihil certi hibeo illud defendere enitar,quod magis pro tune co- sonat, semper tamen cum protesatione dicetidi aliter si aliter